ئىمان دېگەن نېمە ؟

boraoghli

	ئىمان دېگەن نېمە ؟ ئىسلام دىنىدا ئادەتتە دىيىلىدىغان "ئىمان"  ئەرەبچە سۆز بولۇپ '' ئىشىنىش ''  دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ .  كونكىرىت ئېيتقاندا ، ئىمان تۆۋەندىكى جەھەتلەرنى كۆرسىتىدۇ : ئاللاھ قا ئىشىنىش ، ئاللاھ نىڭ پەرىشتىلىرىگە ئىشىنىش ؛ كىتابلىرىغا ئىشىنىش ؛ پەيغەمبەرلىرىگە ئىشىنىش ؛ قىيامەت كۈنىگە ئىشىنىش ؛ « قۇرئان كەرىم » دە مۇنۇ مەزمۇن كۆپ يەردە تەكرارلىنىدۇ : " ئى مۆمىنلەر ! ئاللاھ غا ، ئاللاھ نىڭ پەيغەمبەرلىرىگە ۋە ئاللا ھ ئۇنىڭغا نازىل قىلغان كىتابقا ( يەنى قۇرئانغا ) ۋە ئىلگىرى ئاللا ھ نازىل قىلغان كىتابلارغا ( يەنى قۇرئاندىن ئىلگىرى نازىل قىلىنغان ساماۋىي كىتابلارغا ) ئىمان كەلتۈرۈڭلار . كىمكى ئاللاھنى ، ئاللاھ نىڭ پەرىشتىلىرىنى ، كىتابلىرىنى ، پەيغەمبەرلىرىنى ۋە ئاخىرەت كۈنىنى ئىنكار قىلىدىكەن ، ئۇ قاتتىق ئازغان بولىدۇ . " ( 4 - سۈرە ، 136 – ئايەت ) مۇسۇلمان بولغان كىشى مۇشۇ بەش جەھەتكە چىن دىلى بىلەن ئىمان كەلتۈرگەندىن باشقا ، يەنە شاھادەت ئېيتىپ ، « لائىلاھە ئىللەللەھۇ مۇھەممەدۇن رەسۇلۇللاھ » ( بىر ئاللاھ تىن باشقا ئىلاھ يوق ، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئاللاھ نىڭ ئەلچىسىدۇر ) دېيىشى ؛ بەش ۋاق نامازنى ئادا قىلىشى ؛ رامىزان روزىسىنى تۇتۇشى ؛ مېلىدىن زاكات بېرىشى ؛ ھەج قىلىشى ؛ يەنى مۇشۇ بەش پەرىزنى ئادا قىلىشى لازىم . بۇ ئاللا ھ بالاغەتكە يەتكەن ئەر ، ئايال مۇسۇلمانلارغا بۇيرىغان پەرىزدۇر . ئاللاھ  بۇلارنى ئورۇنلىغان مۇسۇلمانلارنى جەننەتكە داخىل قىلىش ، دوزاختىن ئازاد قىلىشنى ۋەدە قىلغان . شۇنىڭ ئۈچۈن ، ئىسلام دىنى مۇسۇلمانلاردىن مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام تەرغىپ قىلغان بۇ پەرىزلەرنى مۇتلەق ئىخلاسمەنلىك بىلەن ئادا قىلىپ ، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا  ئاللاھ تىن كەلگەن ۋەھىلەرگە ۋە ئۇ تارقاتقان بارلىق تەرغىباتلارغا چىن دىلىدىن ئىمان ئېيتىپ ،ئىدىيە ۋە ھەركەت جەھەتتە ئۇنىڭغا بويسۇنۇشنى تەلەپ قىلىدۇ . ھەربىر مۇسۇلمان ئىدىيە جەھەتتە ئاللاھ غا ، ئۇنىڭ پەرىشتىلىرىگە ، كىتابلىرىغا ، پەيغەمبەرلىرىگە ۋە ئاخىرەتكە ئىمان ئېيتىشتا چوقۇم چىڭ تۇرۇشى لازىم . بەزى ئۆلىمالار بۇنىڭغا يەنە تەقدىرگە يەنى ياخشىلىق ۋە يامانلىقنىڭ ئاللاھ نىڭ تەقدىرى بىلەن بولىشىغا ئىشىنىشنىمۇ قوشىدۇ . يۇقىرىقى بەش جەھەت ئىچىدە ئەڭ بىرىنچىسى ئاللاھ غا ئىمان كەلتۈرۈش ، بۇ __ ئىماننىڭ مېغىزى ، قالغان تۆت جەھەتكە ئىمان كەلتۈرۈشنىڭ ئاساسى . دېمەك ، ھەممىدىن مۇھىمى ئاللاھ نىڭ پۈتۈن كائىناتنىڭ ياراتقۇچىسى ۋە ئىگىسى ئىكەنلىكىگە ئىمان كەلتۈرۈش ، يەنى ئاللا ھ بىردۇر ، ئاللاھ نىڭ ئىپتىداسى ۋە ئىنتىھاسى ( باشلىنىشى ۋە ئاخىرلىشىشى ) يوقتۇر ؛ ئاللاھ  ھەممە ۋاقت مەۋجۇتتۇر ، ئاللاھ نىڭ يوق يېرى يوقتۇر ؛ ئۇنىڭ ھەمرايى يوق ، ئۇ تۇغمايدۇ ۋە تۇغۇلغانمۇ ئەمەس ؛ ئاللا ھ ھەممە ۋاقىت مۇسۇلمانلار بىلەن بىللە ؛ ئاللاھ  تىرىكتۇر ، ئۇ ھەرگىز ئۆلمەيدۇ ؛ ئاللا ھ ھەممە نەرسىنى ، ئىنسانلارنىڭ ھەممە ئىشىنى ، مەيلى ئاشكارا ياكى مەخپى بولسۇن ، بەش قولدەك بىلىپ تۇرغۇچىدۇر ؛ ئاللا ھ ھەممە نەرسىگە كۈچى يەتكۈچىدۇر ۋە قادىردۇر ؛ ئاللاھ  ھەرقانداق ئاۋازنى ئىشىتكىچۈدۇر ؛ ئاللا ھ ھەممە نەرسىنى كۆرگۈچىدۇر ؛ ئاللاھ  بارچە مەخلۇقاتنى ياراتقۇچى ۋە پەيدا قىلغۇچىدۇر دەپ ئىشىنىشتىن ئىبارەت . « قۇرئان كەرىم » نىڭ بىرقانچە يېرىدە ئاللاھ نىڭ ئېسىل سۈپەتلىرى بايان قىلىنغان : " ئاللاھ دىن باشقا ھېچ مەبۇد ( بەرھەق ) يوقتۇر ، ئۇ ( مۇتلەق ) پادىشاھتۇر ( يەنى پۈتۈن مەخلۇقاتنىڭ مالىكىدۇر ) ، پاكتۇر ( يەنى ھەممە نۇقساندىن پاكتۇر ) ، ( مۇمىنلەرگە ) سالامەتلىك بېغىشلىغۇچىدۇر ، ( دوستلارنى قورقۇنىچتىن ، ئازابتىن ) ئەمىن قىلغۇچىدۇر ، ھەممىسىنى كۆزىتىپ تۇرغۇچىدۇر ، غالىبتۇر ، قەھر قىلغۇچىدۇر ، ئۇلۇغلۇق ئىگىسىدۇر ... ئاللاھ  ( ھەممىنى ) ياراتقۇچىدۇر ؛ يوقلۇقتىن پەيدا قىلغۇچىدۇر ، ( ھەممە نەرسىگە ) سۈرەت ( شەكىل ) بېغىشلىغۇچىدۇر ... " ( 59 – سۈرە 23__24- ئايەتلەر ) . ئىككىنچىسى پەرىشتىلەرگە ئىمان كەلتۈرۈشتۇر . ئىسلام دىنىنىڭ قارىشىچە ، ئالەم ئىنسانلار دۇنياسى ۋە روھلار دۇنياسى دېگەن ئىككى قىسىمدىن تەركىب تاپقان ، پەرىشتىلەرنى ئاللا ھ نۇردىن ياراتقاندۇر . ئۇلار ئاللانىڭ تۈرلۈك بۇيريقلىرىنى ئىجرا قىلىدۇ . ئۇلار ئاللاھ نىڭ ئىرادىسى بويىچە جەننەت ۋە جەھەننەم ( دوزاخ ) نى باشقۇرىدۇ . « قۇرئان كەرىم » پەرىشتە جىبرىئىل ئارقىلىق مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا ۋەھىي قىلىپ چۈشۈرۈلگەن . ھەر ئادەمنىڭ ئىككى مۈرىسىدە ئىككى پەرىشتە بولۇپ ، ئوڭ تەرەپتىكسى ئۇنىڭ ئۆز ئۆمرىدە قىلغان ياخشى ئىشلىرىنى ، سول تەرەپتىكىسى پۈتۈن ئۆمرىدە قىلغان يامان ئىشلىرىنى خاتىرلەپ تۇرىدۇ . شۇنىڭغا ئاساسەن ، قىيامەت كۈنى ئاللا ھ ياخشى ئىش قىلغانلارنى مۇكاپاتلايدۇ ، يامان ئىش قىلغانلارنى جازالايدۇ . ئۈچۈنچىسى ئاللاھ نىڭ كىتابلىرىغا يەنى ئاللا ھ پەيغەمبەرلەرگە چۈشۈرگەن بارىلىق كىتابلارغا ئىمان كەلتۈرۈشتۇر . ئىسلام دىنىنىڭ قارىشىچە ، ئاللا ھ پەيغەمبەرلەرگە نۇرغۇن كىتابلارنى چۈشۈرگەن ، بۇ كىتابلارنىڭ ھەممىدىن ئۇلۇغى « قۇرئان كەرىم » ، ئۇنىڭدىن قالسا « تەۋرات » ، « ئىنجىل » ، ۋە « زەبۇر » دۇر . بۇ كىتابلارنىڭ ھەممىسى ئاللاھ نىڭ سۆزى بولۇپ ، ئاللا ھ ئۇلارنى جىبرىئىل ئارقىلىق پەيغەمبەرلەرگە چۈشۈرگەن . « قۇرئان كەرىم » نى ئاللاھ  مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام دىنىي دەۋەت ئېلىپ بارغان 23 يىل ئىچىدە پەيدىنپەي چۈشۈرگەن . ئۇ ئاللا ئىنسانلارغا چۈشۈرگەن ئاخىرقى كىتاب ھېسابلىنىدۇ . تۆتىنچسى پەيغەمبەرلەرگە ئىمان كەلتۈرۈشتۇر . پەيغەمبەرلەر ئەركىن كىشىلەردىن بولغان ئەرلەردۇر ، ئاللا ھ پەيغەمبەرلەرگە دىننى ۋەھىي تەرىقىسىدە چۈشۈرۈپ ، ئۇلارنى دىننى ئىنسانلارغا تەشۋىق قىلىشقا بۇيرىغان . ئاللا ھ ئىنسانلارنى توغرا يولغا باشلاش مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامنى پەيغەمبەر قىلىپ ئەۋەتكەن . شۇڭا مۇسۇلمانلار مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا ئىمان كەلتۈرگەندىن باشقا ، ئاللاھ  ئۇنىڭدىن بۇرۇن ئەۋەتكەن پەيغەمبەرلەرگىمۇ ئىمان كەلتۈرۈش لازىم . « قۇرئان كەرىم » دە تىلغا ئېلىنغان پەيغەمبەرلەر 25 بولۇپ ، بۇلارنىڭ ئىچىدە شىس ، ئىدرىس ، ئىبراھىم ، مۇسا ، داۋۇد . ئىسا ۋە مۇھەممەد قاتارلىق يەتتە پەيغەمبەرگە ئاللا تەرىپىدىن كىتاب چۈشۈرۈلگەن .ئىسلام دىنى بۇلارنىڭ ھەممىسىگە ئاللاھ نىڭ ئەلچىسى دەپ ئىمان كەلتۈرىدۇ ۋە ئۇلارغا ھۆرمەت بىلدۈرىدۇ . بەشىنچىسى ئاخىرەتكە ئىمان كەلتۈرۈشتۇر . ئىسلام دىنىنىڭ قارىشىچە ، پۈتۈ ئالەم ۋە بارىلىق ھايات ئاخىر بىر كۈن پۈتۈنلەي يوقىلىدۇ . ئاندىن كېيىن ئاللاھ  بارىلىق ئىنسان ۋە جانلىقلارنى تىرىلدۈرىدۇ . بۇ چاغدا ، تىرىلگەن ئىنسانلارنى ئاللاھ سوراققا تارتىدۇ . ساۋابلىق ئىشلارنى قىلغانلار جەننەتكە ، يامان ئىشلارنى قىلغانلار دوزاخقا كىرىدۇ . بۇنىڭدىن باشقا ، « قۇرئان كەرىم » دە تەقدىر مەسىلىسىمۇ تىلغا ئېلىنغان  ( يەنى 25 – سۈرە ، 2- ئايەت ؛ 9 – سۈرە ، 51 – ئايەت ) بولۇپ ، بەزى مۇسۇلمان ئالىملار بۇنىمۇ ئىمان كەلتۈرىدىغان بىر مەزمۇن دەپ كۆرسىتىدۇ . مەنبە : جۇڭگو ئىجتىمائىي پەنلەر ئاكادىمىيسى دۇنيا دىن تەتقىقاتى ئورنىنىڭ ئىسلام دىنى تەتقىقاتى بۆلىمى تۈزگەن « ئىسلام مەدەنىيتىگە دائىر بىلىملەر » ناملىق كىتابتىن ئېلىندى . تەرجىمە قىلغۇچى : ھاجى خوجا ئابدۇللا ئوسمان ( مىللەتلەر نەشرىياتى 1999.1 )

bahirah

	ئىمان دىگەن ئاللاھنىڭ بىرلىكىنى دىلدا تەستىقلاپ تىلدا ئىقرار قىلىشنى كۆرسىتىدۇ، ئىماندىكى يەتتە پەرز بولسا:1.ئاللاھقا ئىمان ئىيتىش2.ئاللاھنىڭ پەيغەمبەرلىرىگە ئىمان ئىيتىش، 3.ئاللاھنىڭ بارلىق كىتاپلىرىغا ئىمان ئىيتىش،4.ئاللاھنىڭ پەرىشتىلىرىگە ئىمان ئىيتىش، 5.قىيامەت كۈنىگە ئىمان ئىيتىش،6. ياخشى يامان ئىشلارنىڭ ئاللاھ تەرىپىدىن بولدىغانلىقىغا ئىمان ئىيتىش،7.ئۆلىشىمىزنىڭ ھەق، ئۆلگەندىن كىيىن تىرىلىشىمىزنىڭ راسلىقىغا ئىمان ئىتىشنى كۆرسىتىدۇ. تىمىڭىزدا بەك ياخشى شەرھلەپ بىرىپسىز، ئەجرىڭىزنى ئاللاھ بەرسۇن.

alrzibag

	ئەسسالاممۇ ئەلەيكۇم مۇنبەرداشلار ئالدى بىلەن ئاللاھنىڭ ئۇلۇغ سالىمى ھەممىڭلارغا بولسۇن !!!![    رەھمەت بەك ياخشى تېما يوللاپسىز ......... بەك خۇش بولدۇم !!!!

muslims111

	ئاللاھ سىزدىن رازى بولسۇن .........ئامىين

keliqbuhra

	ئىسلامدىكى بەش پەرھىزنىڭ ئىچىدە ... 1-مۇشۇ ئىمان ئېيتىش .... چۈنكى بۇ بىردىنبىر شەرتسىز پەرىز ... قالغان تۆتى بولسا شەرتلىك پەرھىز ... چۈنكى مۇسۇلمان ئىمان ئېىيتمىسا ئۇ مۇسۇلمان ئەمەس ...

ayziba

	ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 5قەۋەت  keliqbuhra كە 2011-09-28 05:39 PMئەۋەتىلدى  : ئىسلامدىكى بەش پەرھىزنىڭ ئىچىدە ... 1-مۇشۇ ئىمان ئېيتىش .... چۈنكى بۇ بىردىنبىر شەرتسىز پەرىز ... قالغان تۆتى بولسا شەرتلىك پەرھىز ... چۈنكى مۇسۇلمان ئىمان ئېىيتمىسا ئۇ مۇسۇلمان ئەمەس ... توغرا گەپ.

latp

	ئاللا رھمەت قلسۇن ...

kugul

	ئەسسالامۇئەلەيكۇم قېرىندىشىم! بەك ئېسىل تىمىنى يوللاپسىز، ئاللاھ ئەجىرىڭىزنى بەرسۇن.

ئىپارە

	مۇشۇنداق ياخشى تېملار كوپلەپ يىزىلسا ھە! مەنمۇ سىلەرگە بىلگەن بىر ئايىتىمنى دەپ بېرەي  ھەممىمىز ئورتاقلىشايلى، 100 يامانلىق ئوچۇرلۇپ    ،100 ياخشىلق كىلىدىغان ئايەت،‹‹ بىر ئاللادىن باشقا ئىلاھ يوقتۇر ،ئاللانىڭ شېرىكى يوقتۇر، پۇتكۇل ھوكۇمرانلىق ۋە ماختىلىشلار بىر ئاللاغا خاستۇر، ئاللا ھەر نەرسىگە قادىردۇر.›› مانا مۇشۇ ئايەتنى كۇندە 100 قىتىم ئوقۇيسىز  ئاللانىڭ ئىزنى بىلەن ياخشىلىقلار سىزگە نىسىپ بولغۇسى.ئاللا ئەڭ ئۇلۇغدۇر.

SarDar786

	ajrigiz ni ALLAH  barsun,qerindixim! harmigaysiz!

ifar

	دوستلار ئېمانسىز قالمايلى . تىمىڭىزغا رەھمەت. ئاللا رھمەت قلسۇن

mahida

	نىمە دىگەن ياخشى تېما بۇ ، رەھمەت سىزگە ئاللا سىزگە تۈگىمەس ئەجىر بەرسۇن ......

azizgul

	ئەسسالامۇ - ئەلەيكۇم ، مۇشۇنداق مەنپەئەتلىك تېمىلىرىڭىز ئۈچۈن ئۇلۇغ ئاللاھ كۆپلەپ ئەجىر ئاتا قىلسۇن ، اميىن !