رامىزاندا تەراۋىھ نامىزىنى جامائەت بىلەن

gherip

	21740- نومۇرلۇق سوئال سوئال: تەراۋىھ نامىزىنى جامائەت بولۇپ ئوقۇش، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ دەۋرىدە يولغا قويۇلمىغان، تۇنجى بولۇپ ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇ يولغا قويغانلىقى سەۋەبلىك بىدئەت دەپ قارىلامدۇ؟. بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن. جاۋاب: بارلىق گۈزەل ماختاشلار ئالەملەرنىڭ پەرۋەردىگارى بولغان ئاللاھقا خاستۇر. تەراۋىھ نامىزىنىڭ شەرىئەتتە ئاساسى يوق، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ دەۋرىدە يولغا قويۇلمىغان، دېگەندەك سۆزلەرنى قىلغۇچى بەزى كىشىلەر، تەراۋىھ نامىزى ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇنىڭ سۈننىتى، ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇ ئۇبەي ئىبنى كەئەب ۋە تەمىم ئەددارىينى كىشىلەرگە ئىمام بولۇپ 11 رەكئەت ناماز ئوقۇپ بېرىشكە بۇيرىغان، ئۇ بىر كېچىسى مەسچىتكە چېقىپ كىشىلەرنىڭ جامائەت بولۇپ ناماز ئوقۇۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ: «بۇ نېمە دېگەن ياخشى بىدئەت» (يېڭىلىق) دېگەن، بۇ سۆز تەراۋىھ نامىزىنىڭ ئۇنىڭدىن بۇرۇن يولغا قويۇلمىغانلىقىنى ئىسپاتلايدۇ دېيىشىدۇ. لېكىن يۇقىرىقى سۆزلەر كۈچكە ئىگە بولالمايدۇ، بەلكى بۇ سۆزلەرنى بازار تاپقۇزۇشنى نىيەت قىلىۋاتقانلار، بۇخارى-مۇسلىم ۋە باشقا ھەدىس كىتابلىرىدا بايان قېلىنغان سەھىھ ھەدىسلەردىن خەۋەرسىز قالغان ياكى ھەدىسنىڭ مۇرادىنى چۈشەنمىگەن بولۇشى مۇمكىن. ھەدىسلەردە بايان قىلىنىشچە، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ئۇدا ئۈچ كۈن كېچىدە تۇرۇپ ساھابىلىرى بىلەن بىرلىكتە ناماز ئوقۇغان، كېيىنكى كېچىدە ئوقۇمىغان ۋە: مەن بۇ نامازنىڭ سىلەرگە پەرز بولۇپ قىلىنىشىدىن ئەنسىرەيمەن دېگەن.» [بۇخارى رىۋايىتى 872-ھەدىس]. يەنە بىر رىۋايەتتە: «مەن كېچىلىك نامازنىڭ سىلەرگە پەرز بولۇپ قىلىنىشىدىن ئەنسىرىدىم، ئەگەر پەرز بولۇپ قالسا بۇنى ئادا قىلالمايسىلەر دېگەن.» [مۇسلىم رىۋايىتى 1271-ھەدىس]. يۇقىرىقى دەلىللەرگە قارايدىغان بولساق؛ تەراۋىھ نامىزى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ سۈننەتلىرىدىن ئىكەنلىكى ئىسپاتلاندى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام يۇقىرىقى ھەدىستە مەزكۇر نامازنىڭ داۋاملاشتۇرمىغانلىقىدىكى سەۋەبنى بايان قىلدى، ئەمما ئۇنىڭ شەرىئەتتە يولغا قويۇلمىغانلىقى توغرىسىدا ھېچنەرسە دېمىدى. رەسۇلۇللاھنىڭ تەراۋىھ نامىزىنى جامائەت بىلەن بىرگە داۋاملاشتۇرمىغانلىقىدىكى ئاساسى سەۋەپ، بۇ نامازنىڭ پەرز بولۇپ قىلىشىدىن ئەنسىرەش ئىدى. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ۋاپات بولۇشى بىلەنلا بۇ ئەنسىرەش تۈگىدى، چۈنكى رەسۇلۇللاھنىڭ ۋاپات بولىشى بىلەن ئاللاھ تەرىپىدىن كىلىدىغان ۋەھىي ئۈزۈلدى، بۇنىڭ بىلەن تەراۋىھ نامىزىنىڭ پەرز ئەمەللەردىن بولۇپ قىلىشىدىن ئەنسىرەشمۇ تۈگىدى، ئۇنداق بولغانىكەن بۇ ناماز ئەسلىدىكى سۈننەتلىك ئورنىغا كەلدى دېگەن گەپ. [ئىبنى ئۇسەيمىننىڭ"شەرھى مۇمتىئ  ناملىق ئەسىرى 4-توم 78-بەتكە قارالسۇن]. ئائىشە رەزىيەللاھۇئەنھا مۇنداق دەيدۇ: «پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام  ئۆزى ياقتۇرۇپ قىلىدىغان بەزى ئەمەل-ئىبادەتلەرنى داۋاملىق قېلىشنى تەرك قىلاتتى، سەۋەبى بۇنى داۋاملاشتۇرسا، كىشىلەرمۇ ئۇنىڭغا ئەگىشىپ قىلىپ، بۇ ئەمەللەرنىڭ ئۇلارغا پەرز بولۇپ قىلىشىدىن ئەنسىرەيتتى.» [بۇخارى رىۋايىتى 1060-ھەدىس، مۇسلىم رىۋايىتى 1174-ھەدىس]. ئىمام نەۋەۋىي مۇنداق دەيدۇ: "بۇ پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ئۈممىتىگە بولغان مېھرى-شەپقىتى ۋە كۆيۈمچانلىقىنى بىلدۈرىدۇ". يۇقىرىقى دەلىل-ئىسپاتلاردىن: تەراۋىھ نامىزىنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈننىتى ئەمەس دېيىشنىڭ ھېچقانداق ئاساسى يوق ئىكەنلىكى مەلۇم بولدى. بەلكى مەزكۇر نامازنىڭ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۈممىتىگە پەرز بولۇپ قىلىشىدىن ئەنسىرەپ تەرك قىلغان مۇھىم سۈننەتلىرىنىڭ بىرى ئىكەنلىكى تەكىتلەندى رەسۇلۇللاھنىڭ ۋاپات بولۇشى بىلەن بۇ ئەنسىرەش يوقالدى. ئەبۇ بەكرى رەزىيەللاھۇئەنھۇ ئىككى يىللىق خىلاپەت دەۋرىدە دىندىن يېنىۋالغۇچى مۇرتەدلەر بىلەن ئۇرۇش قىلىپ ئۆتتى، ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇنىڭ دەۋرىگە كەلگەندە، مۇسۇلمانلارغا ئىشنىڭ ھەقىقىتى روشەن بولدى، ئۇ، كىشىلەرنى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ دەۋرىدىكىدەك رامزاندا تەراۋىھ نامىزىنى جامائەت شەكىلدە ئوقۇشقا بىرلەشتۈردى، ئۆمەر رەزىيەللاھۇئەنھۇنىڭ تەراۋىھ نامىزىنى جامائەت بولۇپ ئوقۇشنى يولغا قويۇشى بولسا، ئۇنىڭ مەزكۇر ئىبادەتنى ئۆز تەرىپىدىن يولغا قويماستىن بەلكى  ئەسلىدىكى سۈننەتكە قايتقىنى ۋە رەسۇلۇللاھنىڭ سۈننىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرگەنلىكىدىن ئىبارەتتۇر. ئاللاھ ھەممەيلەننى توغرا يولغا مۇۋەپپەق قىلسۇن ئامىن.!   مۇپتى : پەزىلەتلىك شەيخ مۇھەممەد سالىھ ئەلمۇنەججىد تەرجىمە قىلغۈچى : سەيپىددىن ئەبۇ ئابدۇلئەزىز تەكشۇرۇپ بېكىتكۈچى : ن.تەمكىنى مەنبە :http://bbs.meripet.net/read.php?tid=5567

hakikat~uqun

	رەسۇللۇلاھنىڭ ھەدىسىدە ،،رامزاننىڭ بىر كىچىسىدە شۇنداق بىر كىچە بار   بۇكىچىدىكى ئبادەت مىڭ ئايدىن ياخشىراق دىگەن ،،بۇ چۇقۇم، تاراۋىھى،نامىزىدا بىر كۇن دى كىسى بىلەن بىر كۇندىكى ساۋابى ئوخشىمىغان دەرىجىدە يۇقىرى ئىكەن،،بۇنى بىدى.ەت دىگۇچۇلەر  ھۇشىنى يىغۋالغاي رەسۇلۇللاھ دىمىگەن سۆزنى دىگۇچىلەر~قاتتىق گۇناھكار بۇلىدۇ~~~

xahida223

	اللە رەھمەت قىلسۇن . اللە ئەجرىڭىزنى بەرسۇن .

xahida223

	سىز  قەدىر ى  كېچىسىنى  دەۋاتىسىز غۇ  دەيمەن. ‹‹.....شەبى قەدرى (شەرەپ ۋە پەزىلەتتە) مىڭ ئايدىن ئارتۇقتۇر››  . بۇ رەسۇلۇللاھ نىڭ سۆزى ئەمەس ، اللە تەئالانىڭ سۆزى. يەنى سۈرە قەدىر نىڭ 3-ئايىتى.

kaisar

	نامازنى بىدىئەت دىگەن ئادەمنىڭ ئۆزىمۇ بىدىئەتمىكىن دەيمەن . ناماز ئارقىلىق ئاللاھقا يىقىنلىشىدىغان تۇرساق ، ئەمما ئاللاھ چەكتىن ئاشقاننى ياقتۇرمايدۇ .    تىراۋى نامىزىنى ئوقىسىڭىز ئوقۇڭ ، سەككىز رەكەت ئۇقامسىز ئون ئىككى رەكەت ئوقامسىز ياكى 20رەكەت ئوقامسىز سىزنىڭ ئىختىيارىڭىز . ئوقىسىڭىز ساۋپ ئالىسىز ، ئاللاھقا تىخىمۇ يىقىنلىشىسىز ،قۇرئان ئاڭلىغىنىڭىز ئۈچۈن  قۇرئاننىڭ  شاپائىتىگە ئېرىشىسىز .  ئوقىمىسىڭىزمۇ ئۆزىڭىزگە ، ئوقىسىڭىزمۇ ئۆزىڭىزگە .  خەيىر ھەممىدىن ئىتىپاقلىق مۇھىم .

pigan5252

	مانا ئەمەسمۇ ماڭا دەلىل ئىسپات كىرەك دىگەن تورداشلار مۇشۇ تىمىدىكى قۇرلارغا نەزەر تاشلىسۇن ئاندىن تىراۋا نامىزىنى بىد ئەت دىيىشتىن خالى بولسۇن. ئەمما يەنە بىر ئىش ئالدىنقى تىمىدىكى مەزمۇنلاربىلەن بۈگۈنكى تىمىدىكى مەزمۇنلارنى چۈشنىپ كۆز يۈگۈرىتكىنىمىزدە ئەسلىدىنلا تىراۋا نامىزى ئەڭ كۆپ بولغاندا 11رىكەت تىن ئارتۇق ئوقۇل مىغان ئىكەن ئەمىسە ھازىر بىزنىڭ ئوقۇۋاتقان تىراۋا نامازلىرىمىز ئۇنىڭدىن كۆپ ئوقۇلىدىغۇ بۇنىڭغىمۇ ئىنىقراق چۈشەنچە بەرگەن بولساڭلار .بىز مۇ بىلمىگەن لىرمىز بولسا ئىنىقراق چۈشەنچىگە ئىگە بولۋالساق .خاتالىشىپ قىلىشتىن ساقلانساق .................

yawaat0998

	تاراۋى ئوقۇش دىگەن مۇسۇلمانلارغا نىسبەتەن خۇددى مائاشلىق كىشى قوشۇمچە تىجارەت بىلەن شۇغۇللىنىپ يانچۇقىنى توملىغاندەك ئىش. تىجارەت قىلماي مائاشنى ئېلىپ ئولتۇرسىمۇ بولىدۇ، ئاز تولا ئېشىنچا پۇلۇم بولسۇن دىسە تىجارەت قىلسا بولىدۇ. ئەمما، بۇنىڭدەك ياخشى تىجارەتنى كىمنىڭمۇ قولدىن بەرگۈسى كەلسۇن؟ تاراۋىھ نامىزى ھەرگىز بىدئەت ئەمەس. www.islamicity.com دىن ھەرەمدە ئوقۇلىۋاتقان تاراۋىھ نامىزىنى كۆرۈپ بېقىڭلار.

qihrinaz

	اللە رەھمەت قىلسۇن . اللە ئەجرىڭىزنى بەرسۇن

aktax

	تەراۋىھ نامىزى         سوئال: تەراۋىھ نامىزى دېگەن قانداق ناماز؟                 جاۋاب: تەراۋىھ نامىزى - رامىزان ئېيىدا ئاخشاملىرى ئوقۇلىدىغان مەخسۇس نامازدۇر.         سوئال: تەراۋىھ نامىزى قاچان ئوقۇلىدۇ؟                 جاۋاب: تەراۋىھ نامىزى رامىزان ئاخشاملىرى خۇپتەن نامىزىدىن كېيىن ئوقۇلىدۇ. خۇپتەندىن بۇرۇن ئوقۇلسا تەراۋىھ ھېسابلانمايدۇ.         سوئال: تەراۋىھ نامىزى قانچە رەكئەت؟                 جاۋاب: تەراۋىھ نامىزى 20 رەكئەتتۇر.         سوئال: تەراۋىھ نامىزى ئوقۇشنىڭ ھۆكمى نېمە؟                 جاۋاب: رامىزان ئېيىدا بىر ئاي تەراۋىھ نامىزى ئوقۇش تەكىتلىك سۈننەتتۇر.         سوئال: تەراۋىھ نامىزىنى جامائەت بىلەن ئوقۇش شەرتمۇ؟                 جاۋاب: تەراۋىھ نامىزىنى جامائەت بىلەن ئوقۇش ئەۋزەل. ئەمما يالغۇز ئوقۇسىمۇ ئادا تاپىدۇ. ئەمما بۇ نامازنى بىر مەھەللىدە ھېچكىم جامائەت بولۇپ ئوقۇمىسا، شۇ مەھەللە جامائەتلىرىنىڭ ھەممىسى گۇناھكار بولىدۇ. چۈنكى تەراۋىھ نامىزىنى رامىزاندا جامائەت بولۇپ ئوقۇش تەكىتلىك سۈننەتتۇر.( ) تەراۋىھ نامىزىغا مۇناسىۋەتلىك مەسىلىلەر         سوئال: تەراۋىھ نامىزى قانداق ئوقۇلىدۇ؟                 جاۋاب: تەراۋىھ نامىزىنى ئىككى رەكئەتتە بىر سالام بېرىپ، تۆت رەكئەتتە بىر سالام بېرىپمۇ ئوقۇش مۇمكىن. تەراۋىھ نامىزىنى ئىككى رەكئەتلىكتىن قىلىپ ئوقۇماقچى بولغاندا، ئۇ خۇددى بامدات نامىزىنىڭ سۈننىتىنى ئوقۇغاندەك ئوقۇلىدۇ. تەراۋىھ نامىزىنى تۆت رەكئەتلىكتىن قىلىپ ئوقۇماقچى بولغاندا، ئۇ خۇددى پېشىن نامىزىنىڭ تۆت رەكئەت سۈننىتىنى ئوقۇغاندەك ئوقۇلىدۇ.         سوئال: رامىزاندىكى تەراۋىھ نامىزى جەريانىدا قۇرئاننى خەتمە قىلىش شەرتمۇ؟                 جاۋاب: بىر ئايلىق تەراۋىھ نامىزىدا قۇرئان كەرىمنى خەتمە قىلىش شەرت ئەمەس، ئەمما ساۋاب ناھايىتى كۆپ بولغان بەكمۇ ئەھمىيەتلىك سۈننەت ئەمەللىرىدىن سانىلىدۇ. چۈنكى قۇرئان كەرىم رامىزان ئېيىدا پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا ئاللاھ تەرىپىدىن چۈشۈشكە باشلىغان ۋە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالاممۇ رامىزان ئېيىدا قۇرئان تىلاۋىتى بىلەن ئىنتايىن كۆپ مەشغۇل بولغان. تەراۋىھ نامىزىنى جامائەتنى زېرىكتۈرمەيدىغان يېنىكرەك ئوقۇش ياخشىدۇر.         سوئال: رامىزاندا تەراۋىھ نامىزى ئوقۇيالمىغان ياكى كەم ئوقۇغان كىشىگە ئۇنىڭ قازاسى كېلەمدۇ؟                 جاۋاب: تەراۋىھ نامىزىنى رامىزاندا ئوقۇيالمىغان كىشىگە ئۇنىڭ قازاسى كەلمەيدۇ. چۈنكى ئۇ سۈننەت ئەمەل. سۈننەتنىڭ قازاسى قىلىنمايدۇ.         سوئال: بالاغەتكە يەتمىگەن بالىنىڭ تەراۋىھ نامىزىغا ئىمام بولىشى دۇرۇسمۇ؟                 جاۋاب: بالاغەتكە يەتمىگەن بالىنىڭ تەراۋىھ نامىزىغا ئىمام بولۇشى توغرۇلۇق ئىسلام فىقھىشۇناسلىرى ئىختىلاپلاشقان. بەزىسى دۇرۇس ئەمەس دېگەن قاراشتا بولسا، كۆپ سانلىقى دۇرۇسلىقىنى سۆزلىگەن. دۇرۇس دېگۈچىلەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ نەۋرىسى ھەسەن ئىبنى ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا( پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئايالى)غا ئىمام بولۇپ تەراۋىھ نامىزى ئوقۇغانلىقىنى دەلىل قىلىپ كەلتۈرگەن. ئەمما پەرز نامازلاردا بالاغەتكە يەتمىگەن بالىلارنىڭ ئىمام بولۇشىنىڭ دۇرۇس ئەمەسلىكىدە ئىسلام فىقھىشۇناسلىرى بىرلىككە كەلگەن.

ozuyghur

	ئوخشىمىغان قاراشلارغىمۇ قاراپ بېقىڭلار: ئىختىلاپلار بىزدەك ئاددى مۇسۇلمانلارنى تەمتىرىتىپ قويىدىكەن. http://www.musulmanlar.com/?p=1558 بىسمىللاھىر رەھمانىر رەھىم مۇقەددىمە رامىزان ئېيىدا خۇپتەندىن كېيىن جامائەت بولۇپ ئوقۇلۇپ كەلگەن ناماز خەلق ئىچىدە «تەراۋىھ» دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ شۇنداق بىر نامازكى، ئادەتتە مەسچىت – جامەلەرگە كەلمەيدىغانلارمۇ رامىزان ئېيى بويىچە بۇ نامازنى ئوقۇش ئۈچۈن جامائەتكە قېتىلىدۇ، ھەتتا بەش ۋاخ ناماز ئوقۇمايدىغانلارمۇ رامىزاننىڭ باشلىرىدا بىرقانچە كۈن بۇ نامازغا ھازىر بولىدۇ. لېكىن مۇناسىۋەتلىك ھەدىسلەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ رامىزان كېچىلىرىدە ئوقۇغان نامىزىنىڭ تەراۋىھ ئەمەس، تەھەججۇد نامىزى ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ. چۈنكى تەھەججۇد نامىزى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا پەرز ئىدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بۇ پەرزنى ئۆيىدە ئادا قىلاتتى. رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىدا مەسچىتتە ئېتىكاپتا ئولتۇرغان چاغلىرىدا مەسچىتنىڭ ئىچىدىكى ۋاقىتلىق ھۇجرىسىدا ئادا قىلاتتى. پەيغەمبىرىمىز بىر رامىزاندا بۇ ئادىتى بويىچە مەسچىتنىڭ ئىچىدىكى ۋاقىتلىق ھۇجرىسىدا ئۇ پەرزنى ئادا قىلىۋاتقان (تەھەججۇد ئوقۇۋاتقان) چېغىدا، مەسچىتتە ھازىر بولغان مۇسۇلمانلار بورىنىڭ ئارقىسىدىن پەيغەرمبىرىمىزگە ئىقتىدا قىلىپ تەھەججۇد ئوقۇغان. پەيغەمبىرىمىز ئۈچ كۈن بۇ توغرۇلۇق ئۇلارغا بىر نەرسە دېمىگەن، تۆتىنچى كۈنى ئۇلارنى بۇنداق قىلىشتىن توسقان. ئەھۋال مۇشۇنداق تۇرۇقلۇق پەيغەمبىرىمىزنىڭ ۋاپاتىدىن كېيىن رامىزان ئېيىغا مەخسۇس تەراۋىھ دەپ ئاتىلىدىغان بىر ناماز پەيدا قىلىنىپ، پەيغەمبىرىمىزنىڭ تەھەججۇد نامىزى بىلەن مۇناسىۋەتلىك ھەدىسلىرى، بۇ يېڭى پەيدا قىلىنغان تەراۋىھ نامىزىغىمۇ دەلىل قىلىنغان.  شۇڭا ئۇ ھەدىسلەر ھەدىس كىتابلىرىدا ھەم كىتابۇتتەھەججۇد «كتاب التهجد» دا، ھەم كىتابۇ سەلاتىت تەراۋىھى «كتاب صلاة التراويح» دا، زىكىر قىلىنىدۇ. دېمەك، پەيغەمبىرىمىزنىڭ ھايات ۋاقتىدا ئاللاھ تەئالا تەرىپىدىن تاماملانغانلىقى ئېلان قىلىنغان دىنىمىزدا، پەيغەمبىرىمىزنىڭ ۋاپاتىدىن كېيىن مانا مۇشۇنداق بىر ناماز پەيدا قىلىنغان. بۇ مەسىلىنىڭ ھەقىقىتىنى بىلىش ۋە باشقىلارغا توغرىسىنى يەتكۈزۈش ئۈچۈن مۇناسىۋەتلىك ئايەت ۋە ھەدىسلەرنىڭ ھەممىسىنى بىرلىكتە مۇلاھىزە قىلىپ تۇرۇپ، ئاندىن بىر نەتىجىگە بېرىشىمىزغا توغرا كېلىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن تۆۋەندە بۇ ھەقتە بىرقەدەر تەپسىلىي توختىلىمىز. 1- تەھەججۇد نامىزى ئاللاھ تەئالا مۇنداق دەيدۇ: «نامازنى كۈندۈزى كۈن قايرىلغاندىن تارتىپ كېچىنىڭ قاراڭغۇلۇقى باسقۇچىلىك بولغان ئارىلىقتا ئوقۇغىن. سەھەر ۋاقتىنىڭ نامىزىنىمۇ ئوقۇغىن، چۈنكى سەھەر ۋاقتىنىڭ نامىزىغا كېچىنىڭ ۋە كۈندۈزنىڭ پەرىشتىلىرى ھازىر بولىدۇ. كېچىنىڭ بىر قىسمىدا قۇرئان ئوقۇپ ناماز ئوقۇش ئۈچۈن ئويغانغىن. بۇ، (يەنى كېچە نامىزى) ساڭا مەخسۇس بىر ئىبادەتتۇر…»- ئىسرا 17/78- ۋە 79- ئايەتلەر. ئاللاھ تەئالا بۇ ئىككى ئايەتنىڭ بىرىنچىسىدە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى بەش ۋاقىت نامازنى ئوقۇشقا بۇيرۇغاندىن كېيىن، ئىككىنچى ئايەتتە، ئۇنى كېچىسى ئورنىدىن تۇرۇپ ناماز ئوقۇشقا بۇيرۇيدۇ ۋە «نافىلەتەن لەكە (بۇ، ساڭا مەخسۇس بىر ئىبادەتتۇر)» سۆزى بىلەن بىرىنچى ئايەتتە بۇيرۇلغان بەش ۋاقىت نامازنىڭ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئۈممىتىگىمۇ پەرز ئىكەنلىكىنى، كېچە نامىزى (تەھەججۇد) نىڭ بولسا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغىلا پەرز ئىكەنلىكىنى بايان قىلىدۇ. ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ بۇ نامازنى، رامىزان كېچىلىرىدە بولسۇن، باشقا ئاينىڭ كېچىلىرىدە بولسۇن 11 رەكئەتتىن ئارتۇق ئوقۇمىغانلىقىنى رىۋايەت قىلىدۇ.- بۇخارى، تەراۋىھ 1، تەھەججۇد 3؛ مۇسلىم، سەلاتۇلمۇسافىرىن 125؛ تىرمىزى، سەلات 208؛ نەسەئى، قىيامۇل لەيل 36؛ مۇۋەتتا، سەلاتۇل لەيل 3؛ مۇسنەد ئەھمەد، 6/36، 73، 104. ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا يەنە پەيغەمبەر ئەلەيھىسالامنىڭ بۇ نامازنى 7 رەكئەت، 9 رەكئەت، 11 رەكئەت ۋە 13 رەكئەت ئوقۇيدىغانلىقىنىمۇ رىۋايەت قىلىدۇ. لېكىن 13 رەكئەت ئوقۇغان چېغىدا بۇنىڭ ئىچىدە ۋىتىر ۋە بامداتنىڭ ئىككى رەكئەت سۈننىتىنىڭمۇ بارلىقىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ.- بۇخارى، كىتابۇتتەھەججۇد 10. خۇلاسە: ئا- تەھەججۇد نامىزى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا پەرز، ئۈممىتىگە سۈننەتتۇر. رەكئەت سانى ۋىتىر بىلەن قوشۇپ ئەڭ ئارتۇق بولغاندا 11 رەكئەتتۇر. ئە- تەھەججۇدنىڭ ۋاقتى خۇپتەندىن كېيىن تاڭ يورۇغۇچىلىك بولغان ئارىلىقتۇر. لېكىن ئوقۇلغان نامازنىڭ «تەھەججۇد نامىزى» بولۇشى ئۈچۈن بىر مۇددەت ئۇخلاپ ئۇيقۇدىن ئويغۇنۇپ، ئاندىن ئوقۇش لازىم. چۈنكى بۇ نامازنىڭ «تەھەججۇد» دېگەن ئىسمى كېچىسى ئۇيقۇدىن ئويغۇنۇپ ئوقۇلىدىغان ناماز دېگەن بولىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە تۆۋەندىكى ئايەتلەرمۇ بۇنىڭغا دالالەت قىلىدۇ: ئاللاھ تەئالا تەقۋادارلارنى مەدھىيىلەپ مۇنداق دەيدۇ: «ئۇلار سەھەرلەردە مەغپىرەت تىلىگۈچىلەردۇر»- ئال ئىمران 3/17، «ئۇلار سەھەرلەردە مەغپىرەت تىلەيتتى»- زارىيات 51/18. بۇ ئايەتلەردىكى «سەھەرلەردە مەغپىرەت تىلەش» ۋىتىردا ئوقۇلىدىغان قۇنۇت دۇئاسىغا ئىشارەت قىلىدۇ. قۇنۇت دۇئاسىنىڭ سەھەرلەردە قىلىنىشى ۋە بۇ دۇئا ئوقۇلىدىغان ۋىتىر نامىزنىڭ تەھەججۇد نامىزنىڭ ئاخىرىدىكى تاق رەكئەت ئىكەنلىكى، تەھەججۇد نامىزىنىڭ، قۇنۇت دۇئاسى ئوقۇلىدىغان ئەڭ ئاخىرقى تاق رەكئىتىنىڭ كېچىنىڭ تاڭ يورۇشتىن بۇرۇنقى قىسمىغا توغرا كېلىدىغان بىر ۋاقىتتا ئوقۇلىدىغانلىقىغا دالالەت قىلىدۇ. چۈنكى ئەرەبچىدە تاڭ يورۇشقا ئاز قالغاندىكى ۋاقىتقا سەھەر دېيىلىدۇ.- لىسانۇل ئەرەب، ئەسسىھاھ فىللۇغە، ئەلقامۇسۇل مۇھىت، مۇئجەمۇ مەقايىسىل لۇغە. ب- تەھەججۇدنى مەسچىت – جامەلەردە جامائەت بولۇپ ئوقۇشقىمۇ بولىدۇ، لېكىن ئۆيدە يالغۇز ئوقۇش ئەۋزەلدۇر. چۈنكى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام تەھەججۇد نامىزىنى مەسچەتتە ئۆزىگە ئىقتىدا قىلىپ ئوقۇغۇچىلارغا «قىلمىشىڭلارنى بىلدىم، ئى ئىنسانلار! بۇنىڭدىن ئېتىبارەن بۇ نامازنى ئۆيۈڭلاردا ئوقۇڭلار. چۈنكى كىشىنىڭ پەرز نامازدىن باشقا نامازلىرىنى ئۆيىدە ئوقۇغىنى ئەۋزەلدۇر» دېگەن.- بۇخارى، ئەزان 81. پ- ئەر – ئايال مۇسۇلمانلارنىڭ، رامىزان ئېيىنىڭ كېچىلىرى بولسۇن، باشقا ئايلارنىڭ كېچىلىرى بولسۇن ھەر كېچە ئورنىدىن تۇرۇپ ۋىتىر بىلەن قوشۇپ 7 رەكئەت، 9 رەكئەت، ئارتۇق بولغاندا 11رەكئەت تەھەججۇد نامىزى ئوقۇشى ئىنتايىن ياخشى ئىشتۇر. چۈنكى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۆزىنىڭ ئوقۇشى پەرز بولغان تەھەججۇد نامىزىنى ئوقۇشقا پۈتۈن ئۈممەتنى تەشۋىق قىلغان. 2- تەراۋىھ نامىزىغا دەلىل قىلىنغان ھەدىس: ئۇرۋە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: ماڭا ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق خەۋەر بەردى: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىر كېچىسى ئوتتۇرا كېچىدە چىقىپ مەسچىتتە (نەپلە) ناماز ئوقۇدى. بىرقانچە كىشى ئۇنىڭغا ئىقتىدا قىلىپ ناماز ئوقۇدى. ئەتىگىنى ئىنسانلار بۇنى سۆزلەشتى. شۇنىڭ بىلەن ئىككىنچى كېچىسى تېخىمۇ كۆپ كىشى يىغىلدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام يەنە ناماز ئوقۇدى. يىغىلغانلار پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئىقتىدا قىلىپ ناماز ئوقۇدى. يەنە ئەتىگىنى ئىنسانلار بۇنى سۆزلەشتى. شۇنىڭ بىلەن ئۈچىنچى كېچىسى مەسچىت ئەھلى كۆپەيدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام چىقىپ ناماز ئوقۇدى. يىغىلغانلار پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئىقتىدا قىلىپ ناماز ئوقۇدى. تۆتىنچى كېچىسى بولغاندا مەسچىتكە ئادەملەر سىغماي قالدى. بۇ قېتىم پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بامدات نامىزىغىچە چىقمىدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام چىقىپ بامدات نامىزىنى ئوقۇپ بولۇپ ئىنسانلارغا ئالدىنى قىلدى ۋە شاھادەت كەلىمىسىنى ئوقۇدى. ئاندىن كېيىن مۇنداق دېدى: «مەقسەتكە كەلسەك، يىغىلغانلىقىڭلاردىن خەۋىرىم بار. لېكىن ئۇ نامازنىڭ سىلەرگە پەرز قىلىنىپ، سىلەرنىڭ ئادا قىلالماي قېلىشىڭلاردىن قورقتۇم». پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ۋاپات قىلىندى. بۇ ناماز شۇ پېتى يەنى جامائەت بولۇپ ئوقۇلمىغان ھالەتتە قالدى.- بۇخارى، سەلاتۇتتەراۋىھ 1، جۇمۇئە 29؛ مۇسلىم، مۇسافىرىن 177 ۋە 178؛ مۇۋەتتا، سەلات فى رامىزان 1؛ ئەبۇ داۋۇد، سەلات 318؛ نەسەئى، قىيامۇللەيل 4. ئەسكەرتىش: بۇ ھەدىستىكى «پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام چىقىپ» دېگەن ئىپادىلەر، «پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۆيىدىن مەسچىتكە تەراۋىھ ئوقۇغىلى چىقىپ» دېگەن بولماستىن، «پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مەسچىتتىكى (بورىدا ياسالغان) ھۇجرىسىدا تەھەججۇدنى ئۆرە تۇرۇپ ئوقۇش ئۈچۈن ئورنىدىن تۇرۇپ» دېگەن بولىدۇ. بۇ، ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا رىۋايەت قىلغان تۆۋەندىكى ھەدىسلەردە ئېنىق زىكىر قىلىنىدۇ. بۇخارى بۇ ھەدىسنى جامىئۇسسەھىھ ناملىق مەشھۇر كىتابىدا بىرقانچە يەردە رىۋايەت قىلىدۇ. بىز بۇ ھەدىستە بايان قىلىنغان ئىشنىڭ ھەقىقىتىنى بىلىش ئۈچۈن ئۇ ھەدىسنى ،  يەنە شۇ بۇخارى رىۋايەت قىلغان تۆۋەندىكى ھەدىسلەر بىلەن بىرلىكتە چۈشىنىشىمىزگە توغرا كېلىدۇ: ئا- ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام كېچىسى ھۇجرىسىدا ناماز ئوقۇيتتى. ھۇجرىنىڭ تېمى پەس ئىدى. ئىنسانلار پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ گەۋدىسنى كۆردى. شۇنىڭ بىلەن بىر قىسىم كىشىلەر ئورنىدىن تۇرۇپ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ نامىزىغا ئەگىشىپ (پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئىقتىدا قىلىپ) ناماز ئوقۇدى. بۇلار ئەتىگىنى بۇنى سۆزلەشتى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئىككىنچى كېچىسىمۇ تۇرۇپ ناماز ئوقۇدى. يەنە بىر قىسىم كىشىلەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ نامىزىغا ئەگىشىپ ناماز ئوقۇدى. ئۇلار بۇنى ئىككى كېچە يا ئۈچ كېچە قىلدى. ئۇنىڭدىن كېيىن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام چىقمىدى، يەنى ھۇجرىسىدا ئورنىدىن تۇرۇپ ناماز قىلمىدى. ئەتىگىنى ئىنسانلار بۇنى زىكىر قىلىشقان ئىدى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: «كېچە نامىزىنىڭ سىلەرگە پەرز قىلىنىشىدىن قورقتۇم» دېدى.- بۇخارى، ئەزان 80. ئە- يەنە ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دەيدۇ: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ بىر بورىسى بار ئىدى، ئۇنى كۈندۈزى يەرگە سالاتتى، كېچىسى ھۇجرا قىلاتتى. شۇنىڭ بىلەن بىر قىسىم كىشىلەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ يېنىغا يىغىلىپ ئارقىسىدا ناماز ئوقۇدى.- بۇخارى، ئەزان 81. ب- زەيد ئىبنى سابىت رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رامىزاندا بورىدىن بىر ھۇجرا ياساپ كېچىلىرى ئۇنىڭ ئىچىدە ناماز ئوقۇدى. شۇنىڭ بىلەن ساھابىلەردىن بىر قىسىم كىشىلەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ نامىزىغا ئەگىشىپ (پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئىقتىدا قىلىپ) ناماز ئوقۇدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بۇنى بىلىپ، ئولتۇرۇۋالدى. ئاندىن كېيىن ئورنىدىن تۇرۇپ ئۇلارغا: «قىلمىشىڭلارنى بىلدىم، ئى ئىنسانلار! بۇنىڭدىن ئېتىبارەن بۇ نامازنى ئۆيۈڭلاردا ئوقۇڭلار. چۈنكى كىشىنىڭ پەرز نامازدىن باشقا نامازلىرىنى ئۆيىدە ئوقۇغىنى ئەۋزەلدۇر» دېدى.- بۇخارى، ئەزان 81. بۇ ھەدىسلەرنىڭ مەزمۇنىغا ئاساسەن، تەراۋىھ نامىزىغا دەلىل قىلىپ كۆرسىتىلىۋاتقان يۇقىرىدىكى ھەدىس، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىدا ئېتىكاپتا ئولتۇرۇۋاتقان مەزگىلىدە بولغان بىر ئەھۋالنى بايان قىلىدۇ. بۇنى تۆۋەندىكى ھەدىسمۇ ئوتتۇرىغا قويىدۇ: ئەبۇ زەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دەيدۇ: بىر رامىزان ئېيىدا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن بىللە روزا تۇتتۇق. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئاينىڭ ئاخىرقى يەتتە كۈنىگە قەدەر بىزگە ئىمام بولۇپ ھېچ (نەپلە) ناماز ئوقۇمىدى. ئاينىڭ ئاخىرقى يەتتە كۈنى قالغاندا يەنى رامىزان ئېينىڭ 23– كۈنى، تا كېچىنىڭ ئۈچتىن بىرى كەتكۈچىلىك ناماز ئوقۇدى. ئاندىن 6– كېچىسى يەنى رامىزاندىن 6 كۈن قالغاندىكى كېچە بىز بىلەن ناماز ئوقۇمىدى. بەشىنچى كېچىسى يەنى رامىزاندىن 5 كۈن قالغاندىكى كېچە بىز بىلەن تا كېچىنىڭ يېرىمى كەتكۈچىلىك ناماز قىلدى. بىز: «يا رەسۇلەللاھ! بۇ كېچىنىڭ قالغان قىسمىدىمۇ بىز بىلەن ناماز ئوقۇغان بولسىلا!» دېگەن ئىدۇق، ئۇ: «ئىمام قايتقۇچىلىك ئۇنىڭ بىلەن بىللە ناماز ئوقۇغان كىشىگە بىر كېچە ناماز ئوقۇغاننىڭ ساۋابى يېزىلىدۇ» دېدى. ئاندىن ئايدىن ئاخىرقى ئۈچ كۈن قالغۇچىلىك بىز بىلەن ناماز ئوقۇمىدى. ئايدىن ئۈچ كۈن قالغان كېچىسى بىز بىلەن ناماز ئوقۇدى. بۇ نامازغا ئائىلىسىنى ۋە ئاياللىرىنى چاقىردى. رەسۇلۇللاھ بۇ نامازنى شۇنداق ئۇزۇن ئوقۇدىكى، بىز زولۇقنىڭ ۋاقتى چىقىپ كېتەرمۇ دەپ ئەندىشە قىلدۇق.- ئەبۇ داۋۇد، سەلات 318؛ تىرمىزى، روزا 81؛ نەسەئى، سەھىۋ 103، قىيامۇللەيل 4. خۇلاسە: ئا- رامىزان كېچىلىرىدە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مەسچىتتە ئوقۇغىنى باشقا ئايلارنىڭ كېچىلىرىدە ئۆيىدە ئوقۇپ كەلگەن تەھەججۇد نامىزىدۇر. چۈنكى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رامىزاننىڭ ئاخىرقى ئونىدا مەسچىتتە ئېتىكاپتا ئولتۇراتتى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بۇ ئادىتى بويىچە بىر رامىزاندا مەسچىتتە ئۆزى ئۈچۈن بورىدا بىر ھۇجرا ياساپ، شۇنىڭ  ئىچىدە ئېتىكاپتا ئولتۇرغان ۋە تەھەججۇد نامىزىنى شۇ ھۇجرىسىنىڭ ئىچىدە ئۆرە تۇرۇپ ۋە ئۈنلۈك قىرائەت قىلىپ ئوقۇغان. بۇ ئەسنادا مەسچىتتە ھازىر بولغان ساھابىلەر بورىنىڭ ئارقىسىدىن رەسۇلۇللاھقا ئىقتىدا قىلىپ تەھەججۇد ئوقۇغان. بۇ ئىش ئۈچ قېتىم بولغان. تۆتىنچى كېچىسى پەيغەمبىرىمىز ئۇلارنىڭ بۇ قىلمىشىنى كۆرۈپ، ئورنىدىن تۇرۇپ، ئۈنلۈك قىرائەت قىلىپ تەھەججۇد ئوقۇمىغان ۋە بامداتتىن كېيىن ئۇلارغا بۇ تەھەججۇدنى ئۆيلىرىدە ئوقۇشنى تەۋسىيە قىلغان. ئە- پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ بىر قېتىم ئېتىكاپتا ئولتۇرغان چېغىدا مەسچىتنىڭ ئىچىدىكى (بورىدا ياسالغان ۋاقىتلىق) ھۇجرىسىدا يۇقىرىدىكى شەكىلدە تەھەججۇد ئوقۇغانلىقى، ئۇ چاغدا مەسچىتتە بولغانلارنىڭ ئۈچ كېچە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئىقتىدا قىلىپ تەھەججۇد ئوقۇغانلىقى، كۈنىمىزدە «ئىسلام دۇنياسى» دا خۇپتەندىن كېيىن جامائەت بولۇپ ئوقۇلۇۋاتقان تەراۋىھ نامىزىغا ئەسلا دەلىل بولمايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئاللاھنىڭ دىنىدا تەراۋىھ دەپ ئاتىلىدىغان، رامىزان ئېيىدىلا ئوقۇلىدىغان بىر ناماز يوق دەپ ئۈزۈپ ئېيتىشقا بولىدۇ. تىرىشچانلىق بىزدىن، مۇۋەپپەقىيەت ئاللاھدىندۇر.

gherip

	تورلارغا نۇرغۇن تىمىلار چىقتى ،ھەم نۇرغۇن ئاگاھلاندۇرۇشلار بىرىلدى . مۇسۇلمانلار تورى ئىشەنچىلىك ئەمەس ،پەتىۋالىرى ئىشەنچىسىز .

MUSLM

	ئىختىلاپتىن باشقا ئىشىمىز يوقمۇ بىزنىڭ . مەيلى تەھەججۈت بولسۇن ياكى تاراۋىھ بولسۇن رامزان ئىيدا ئىبادەت قىلىپ قۇرئان تىلاۋەت قىلغاننىڭ زىينى بارمۇ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

mayliti

	بەزىلەر8رەكەت ئوقۇيدىكەن. بەزىلەر 20 رەكەت ئۇقۇيدىكەن. زادى قايسىسى توغرىدۇ؟ مەلۇمات بەرسەڭلار.

ozuyghur

	تاراۋىھ ئوقىسىڭىز  20 رەكەت، تەھەججۇت  ئوقىسىڭىز 8 رەكەت،  ۋىتىرنى قوشۇپ ئوقىسىڭىز 11 رەكەت