مۇقام مۇزىكا ھادىسىسىنىڭ تارقىلىشى

yipek-yoli

	مۇقام مۇزىكا ھادىسىسىنىڭ تارقىلىشى نۆۋەتتىكى ئىگىلىگەن ئەھۋال بويىچە، مۇزىكا ھادىسىسى ئاساسلىقى ئاسىيا ، ئافرىقا، ياۋروپادىن ئىبارەت ئۈچ چوڭ قىتئەدىكى ئۆز ئارا تۇتاش 19 دۆلەت ياكى رايونغا تارقالغان. 　　مۇنداقچە ئېيىتقاندا، ئېلىمىزدىكى شىنجاڭدىن باشقا ئاسىيا قىتئەسىنىڭ ئوتتۇرسىغا جايلاشقان ئۆزبېكىستان، تاجىكستان، تۈركمەنىستان، ئەزەر بەيجان قاتارلىق ئەللەرگە؛ ئاسىيا قىتئەسىنىڭ جەنۇبىدىكى پاكىستان، ھىندىستان قاتارلىق دۆلەت ۋە كەشمىر رايونىغا؛ ئافرىقىنىڭ شىمالىدىكى مىسىر، لىۋىيە، تۇنىس، ئالجىرىيە، ماراكەش، ماۋرىتانىيە قاتارلىق دۆلەتلەرگە تارقالغان. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ، ياۋروپانىڭ جەنۇبىغا جايلاشقان ئالبانىيىدىكى مۇزىكا ئالىملىرى ئالبانىيىنىڭ شىمالىي رايونلىرىدا مۇقامنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى ئوتتۇرىغا قويدى . بۇ نۇقتىنى داۋاملىق تەكشۈرۈش ۋە تەتقىق قىلىشقا ئەرزىيدۇ. 　　دۇنيا خەرىتىسىنى ئاچساق، يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان «مۇقام مۇزىكا ھادىسىسى» مەۋجۇت بولۇپ تۇرغان دۆلەت ۋە رايونلارنىڭ بىر – بىرىگە قوشنا ئىكەنلىكىنى، مۇتلەق كۆپچىلىكنىڭ شىمالىي مېردىئان 20 گىرادۇس بىلەن 40 گىرادۇس ئارىلىقىدا، شەرقىي پارالېل 95 گىرادۇس بىلەن غەربىي پارالېل 15 گىرادۇستىكى دائىرسىگە جايلاشقانلىقىنى كۆرىمىز. مۇقامنىڭ ھەر قايسى دۆلەت ( رايون ) لاردىكى ئاتىلىشى ئوخشاش بولمىغان دۆلەت ۋە رايونلاردا «مۇقام مۇزىكا ھادىسىسى» ئوخشاشمىغان ئاھاڭ بىلەن تەلەپپۇز قىلىنغاندىن باشقا ، ئاسىيانىڭ جەنۇبىدىكى ھىندىستان، پاكىستان قاتارلىق ئىككى دۆلەتتە «مۇقام مۇزىكا ھادىسسى» « راگ» دەپ ئاتىلىدۇ. كەشمىر رايونىدا «كالام » دەپ ئاتىلىدۇ . ئاسىيانىڭ غەربىدىكى ئىراندا « دەستىگاھ» دەپ ئاتىلىدۇ. ئافرىقىنىڭ شىمالىدىكى مىسىردا «دور» دەپ ئاتىلىدۇ. لىۋىيە، تۇنىس، ئالجىرىيە ۋە ماراكەشتە « نۇبا » دەپ ئاتىلىدۇ. 　　مەنبە: تەڭرىتاغ ئۇيغۇر تورى         ئۇلىنىش:http://uyghur.people.com.cn/156324/11928769.html http://uyghur.people.com.cn/156324/11928803.html ئۇيغۇر مۇقاملىرى   (مۇخەممەس) ﻳﺎر ﻣﯘﻗﺎم، ﮔﯜﻟﺰار ﻣﯘﻗﺎم، ﺑﯩﺪار ﻣﯘﻗﺎم، داﯕﺪار ﻣﯘﻗﺎم، ﺟﻪۋﮬﯩﺮى ﻳﯜﻛﺴﻪك ﺋﻪﻗﯩﻞ، ﻧﯘر ﻛﯚﻛﺴﯩﺪە رەﯕﺪار ﻣﯘﻗﺎم، ﻗﻪﺳﺮى دﯨﻠلاردا ﺟﺎﮬﺎﻧﺴﺎز، زەر، ﮔﯚﮬﻪر ﺗﺎﺟﺪار ﻣﯘﻗﺎم، ﺳﻪﻧﺌﯩﺘﻰ دۇﻧﻴﺎدا ﻛﺎﺗﺘﺎ، ﻣﻪﯕﮕﯜﻟﯜك ﻣﯧﻤﺎر ﻣﯘﻗﺎم، ﺷﯚﮬﺮﯨﺘﯩﯖﺪﯨﻦ ﮬﻪﻣﻤﻪ ﻳﻪرﻧﻰ ﻗﯘﭼﺘﻰ ﺧﯘش ﺋﻪﺧﺒﺎر ﻣﯘﻗﺎم! ﺳﻪن ﺋﯩﺠﺎدﻛﺎر ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﯩﻤﻨﯩﯔ ﺗﯘرﻣﯘﺷﯩﺪﯨﻦ ﻧﺎم - ﻧﯩﺸﺎن، ﮬﻪم ﻣﯘﺟﻪﺳﺴﻪم ﮬﯚرﯨﻴﻪت، ﻧﯘﺳﺮەت، ﺧﯘﺷﺎﻟﻠﯩﻖ، دەرد - ﭘﯩﻐﺎن، ۋادەرﯨﺦ! ﻗﺎﻧﭽﻪ ﺋﻪﺳﯩﺮﻟﯩﻚ ﺗﺎرﯨﺨﻰ ﻛﯜﻧﺪەك ﺋﺎﻳﺎن، ﺑﺎرﭼﻪ ﻗﯩﺴﻤﻪت ﮬﻪر ﺋﺎﮬﺎڭ، ﺗﺎۋۇﺷﺘﺎ ﺋﯚرﻛﻪﺷﻠﻪر ﮬﺎﻣﺎن، ﻣﻮل، ﺑﺎﮬﺎدﯨﺮ ﺋﻮﻛﻴﺎﻧﯘس، ﺧﯩﺴﻠﻪت ﺋﺎرا ﺑﯩﺴﻴﺎر ﻣﯘﻗﺎم. ﺋﻪﻟﻤﯩﺴﺎﻗﺘﯩﻦ ﻛﯜﻳﻨﻰ ﺋﻪﺟﺪاد ﺟﯩﺴﻤﯩﻐﺎ ﻗﺎن ﺋﻪﻳﻠﯩﮕﻪن، ﺑﻪﻟﻜﻰ ﻗﺎﻧﺪﯨﻦ ﺋﻪﺗﯩﯟار  روھ  ﺋﻪﺳﻠﯩﮕﻪ ﺟﺎن ﺋﻪﻳﻠﯩﮕﻪن، ﻗﺎﻧﭽﻪ ﺋﯘﺳﺘﺎز- ﭘﯩﺮ ﺋﯩﺠﺎد  ﺋﯩﺸﻘﯩﺪا ﻗﯘرﺑﺎن ﺋﻪﻳﻠﯩﮕﻪن... ﺗﺎﻣﭽﻪ- ﺗﺎﻣﭽﻪ ﺑﯩﺮﻟﯩﺸﯩﭗ ﺋﻪﭘﺸﺎﻧﺪا ﺋﻮﻛﻴﺎن ﺋﻪﻳﻠﯩﮕﻪن، ﺑﯘ ﮬﺎﻳﺎﺗﻠﯩﻘﻨﻰ ﺳﯘﻏﺎرﻏﺎن ﺗﻮﺧﺘﯩﻤﺎس ﺋﻪﻧﮭﺎر ﻣﯘﻗﺎم. ﭼﺎﺗﺘﻰ ﺋﯩﺸﻖ ﺋﺎﺑﺪۇرەﺷﯩﺪﺧﺎن، رەﺗﻠﯩﺪى ﺋﺎﻣﺎﻧﻨﯩﺴﺎ، ﺋﻪﺷﺘﻰ رﯨﺸﺘﯩﯖﻨﻰ ﻗﯩﺪﯨﺮﺧﺎن، ﺋﻮت ﻳﯜرەك ﺗﯘردى ﺋﺎﻛﺎ، ﺳﻮﯕﺮە ﺋﻪۋلاد ﺋﯩﺨﺘﯩﺮا ﺋﻪﻳﻠﻪپ، ﺑﯧﻐﯩﺸلاپ ﺟﺎﻧﭙﯩﺪا، ﭘﻪﺳﻠﻰ ﻛﯜزﻧﻰ ﻗﯩﻠﺪى ﺋﻪﮬﻴﺎ ﺗﯚﮬﭙﯩﻠﻪر ﺷﺎﺧلاپ ﺳﯩﭙﺎ، ﺑﻮﻟﺪى ﺋﺎﻟﻪم ﻛﯚزﻟﯩﺮى ۋەزﻧﯩﯔ ﺋﯜﭼﯜن ﺋﻪﭘﻜﺎر، ﻣﯘﻗﺎم. «راك» ﺑﯩﻠﻪن ﺑﺎﺷلاﻧﺴﺎ ﻧﻪﻏﻤﻪڭ، ﺑﯩﻨﺎۋاﻟﻪر دەس ﺗﯘرار، «ﭼﻪﺑﺒﻪﻳﺎت» ﺋﯩﻠﻜﯩﺪە ﺋﺎﺷﯩﻖ ﻗﻪﻟﺒﯩﻨﻰ ﮬﻪرﻳﺎن ﺋﯘرار، ﻧﻪۋﻗﯩﺮان «ﺳﻪﮔﺎھ» ﺋﺎرا ۋﯨﺠﺪان، ﺋﻪﻗﯩﻞ ﺋﯚزﻟﯜك ﺳﻮرار، «ﭼﻪﮬﺎرﮔﺎھ»ﺗﺎ ﮬﻪر ﻛﯩﺸﯩﻜﯩﻢ ﺋﻪﻧﺠﯜﻣﻪن - ﺳﺎﻟﯘن ﻗﯘرار، «ﭘﻪﻧﺠﯩﮕﺎھ» ﺋﯜزرە ﺋﻪﺟﻪپ زاﮬﯩﺮ ﭘﻪﻟﻪك - رەﭘﺘﺎر، ﻣﯘﻗﺎم. ﻳﺎﯕﺮﯨﺴﺎ «ﺋﯚزﮬﺎل»، ﻗﻪﭘﻪﺳﻠﻪر ﺗﻪۋرﯨﻨﻪر، ﻗﯘش ﺳﺎﻳﺮﯨﺸﺎر، ﺋﻪۋﺟﯩﮕﻪ ﭼﯩﻘﻘﺎن «ﺋﻪﺟﻪم»دﯨﻦ ﺋﻪل - ﺋﺎۋام ﭼﺎم ﺋﺎﻳﺮﯨﺸﺎر، ﺑﻪﻳﮕﯩﺴﻰ «ﺋﯘﺷﺸﺎق» ﺗﺎﻣﺎن ﻳﻪل ﺟﯜپ ﻗﺎﻧﺎﺗﻨﻰ ﻗﺎﻳﺮﯨﺸﺎر، ﭼﯚﻟﻠﯩﺮى ﭼﻪﻛﺴﯩﺰ «ﺑﺎﻳﺎت»، ﺋﺎﻟﯟۇن ﻣﺎﻣﺎﺗﺘﺎ ﻳﺎﻳﺮﯨﺸﺎر، ﻛﯩﻢ «ﻧﻪۋا» ﭼﻪﻛﺴﻪ، ﺋﺎﯕﺎ ﮬﯩﺠﺮان ﺑﻮﻟﯘر روزﻏﺎر، ﻣﯘﻗﺎم. ﻣﻪﭘﻜﯘرە ﭼﺎﭼﺴﺎ «ﻣﯘﺷﺎۋەرەك» دﯦﺒﺎن ﺋﻪﻣﮕﻪك، ﻛﯜرەش، ﺋﯩﺰﮔﯜﻟﯜك، ﻣﻪردﻟﯩﻜﻜﻪ ﺋﯜﻧﺪەﻳﺪۇ «ﺋﯩﺮاق»، ﺧﺎﻣﺎﻧﺪا ﭼﻪش... ﺳﺎﻧﺠﯩلار رەزﯨﻞ ﻳﯜرەﻛﻠﻪرﮔﻪ ﺑﻮﻟﯘپ ﺷﻪﻣﺸﻪر، دەرەش، ﻳﻮق ﺋﯩﺪى ﻗﯩﺮﻏﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻖ... ﻛﯩﻢ ﺋﺎﯕﻠﯩﺴﺎ، ﻗﯩﻠﺴﺎ ﻛﯧﯖﻪش، ﺑﺎرﭼﻪ ۋەﮬﺸﯩﻴﻠﯩﻚ، ﭘﻪزﯨﻠﻪﺗﺴﯩﺰﮔﻪ ﺧﻮپ ﮔﯚرﻛﺎر ﻣﯘﻗﺎم! ﺗﻪرﺟﯩﻤﺎن ﻛﻪﺗﻤﻪس ﺗﯩﻠﯩﯖﺪۇر داپ، ﺳﺎﺗﺎر، ﺗﻪﻣﺒﯜر، ﻏﯩﺠﻪك، ﻧﻪي، دۇﺗﺎر، ﻗﺎﻟﯘن، راۋاب، ﻣﯘﯕﺘﺎر، ﭘﯩﭙﺎ ﺋﯘﺗﻘﺎي ﻳﯜرەك، ﭼﺎڭ، ﺳﺎﭘﺎﻳﻪ، ﺑﯘرﻏﺎ، ﺋﯘد، ﻧﺎﻏﺮا، ﺳﯘﻧﺎي ﻗﯩﻠﺴﺎ ﻛﯚرەك، ﺗﻪﯕﻜﯩﺸﻰ دۇﻣﺒﺎق، ﻗﻮﺷﯘق، ﻗﻮﺷﺘﺎش ﻛﯧﺮەك، ﮬﻪﻳﺮان ﭘﻪﻟﻪك، ﻏﻮﯕﻘﺎ، ﺋﻪرﺧﯘ، ﺑﺎﻟﯩﻤﺎﻧلار ﺳﻪن ﺋﯜﭼﯜن ﺗﻪﻳﻴﺎر، ﻣﯘﻗﺎم. ﻛﯜي، ﺋﺎﮬﺎڭ- ﻣﻪرﻏﯘﻟﻠﯩﺮﯨﯔ ﺋﺎﻟﻪم ﺑﯩﻠﻪن ﻣﻪﯕﮕﯜ ﮬﺎﻳﺎت، ﺟﯜپ ﻗﯘلاﻗﺘﯩﻦ ﻛﯩﺮﮔﯜﭼﻰ ﺳﻪرﺧﯩﻞ ﺋﯘرۇق، ﻳﯘﻣﺮان ﻛﻮﻛﺎت، ﻧﻪ ﻛﻮﻛﺎﺗﻜﻰ، ﻣﺎرﻛﺎ − ﺋﯚزﻟﯜك ﺳﻪﺗﺮﯨﺪە ﺋﻪﻟﮕﻪ ﻗﺎﻧﺎت، ﺳﻪﻧﺪە ﺋﻮﺗﺘﯘز ﺋﺎﻟﺘﻪ ﺋﻮﻛﻴﺎن، ﻟﯩﻖ - ﭘﻪۋەس روﮬﯩﻲ ﺑﯩﺴﺎت، «ﺷﻪرق ﻣﯘزﯨﻜﺎ ﮔﯚﮬﯩﺮى» دەپ ﺋﺎﺗﯩﻘﯩﯔ ﺳﻪرﻛﺎر، ﻣﯘﻗﺎم. ﻧﻪزﻣﯩﺪە ﺷﺎﺋﯩﺮ ﻧﻪۋاﺋﯩﻲ ﺑﺎب ﺋﯧﭽﯩﭗ دەﺳﻠﻪپ ﻛﯧﻠﻪر، ﺋﺎرﻗﯩﺪﯨﻦ ﻣﻪﮬﺰۇن، ﻗﻪﻟﻪﻧﺪەر، ﺳﺎدﯨﻘﯩﻲ، ﻣﻪﺷﺮەپ ﻛﯧﻠﻪر، ﻣﻪﺷﮭﯘرﯨﻲ، ﻟﯘﺗﻔﯩﻲ، ﮬﯘۋەﻳﺪا، زەﻟﯩﻠﯩﻲ ﺋﻪﺷﺮەپ ﻛﯧﻠﻪر، ﻧﻪۋﺑﻪﺗﻰ، ﮬﺎﭘﯩﺰ، ﺑﯩلال، ﮔﯘﻣﻨﺎم ﻛﻪﺑﻰ ﻣﻪزﮬﻪپ... ﻛﯧﻠﻪر، ﺳﻪﻧﺪە ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﯩﯔ ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪت - ﻧﻪﭘﺮﯨﺘﻰ ﺋﻪﺷﺌﺎر، ﻣﯘﻗﺎم. ﮬﻪرﻧﻪ ﭼﻮڭ ﻧﻪﻏﻤﻪڭ ﮬﺎﻣﺎن ﺋﺎﻟﻪم ﻛﯧﺰەر ﺷﺎﻣﯘﺳﻪﮬﻪر، ﮬﻪر ﺋﯧﺴﯩﻞ ﻣﯘﻗﻪددﯨﻤﻪﯕﺪﯨﻦ ﺗﯘﺗﯘلار ﭼﻮﻟﭙﺎن، ﮬﯜﻛﻪر، ﮬﻪر ﺗﻪﺋﻪززە، ﻧﯘﺳﺨﻪ ﺑﺎﺋﯩﺲ ﺳﻪﮬﻨﻪ، رەﻗﻘﺎﺳﻘﺎ ﭼﯧﯟەر، ﺳﻪﻟﯩﻘﻪ، ﺟﯘلا، ﺳﻪﻧﻪﻣﻠﻪر رﯨﺸﺘﻰ داﺳﺘﺎﻧﻐﺎ ﺳﻪﭘﻪر، ﻣﯘڭ، ﭼﯜﺷﯜرﮔﻪ، ﻣﻪﺷﺮﯨﭙﯩﯖﮕﻪ ﮬﻪر ﻛﯩﺸﻰ ﺧﯘﺷﺘﺎر، ﻣﯘﻗﺎم. ﺳﻪﻧﺪە ﮔﯜل ﺋﯘﻳﻐﯘر ﮬﺎﻳﺎﺗﻰ، ﺳﻪﻧﺪە ﻳﯜﻛﺴﻪك ﺳﻪﻟﺘﻪﻧﻪت، ﺳﻪﻟﺘﻪﻧﻪﺗﻜﻰ، ﻗﻪﮬﺮﯨﻤﺎن ﺧﻪﻟﻘﯩﻢ ﺋﯘدۇﻣﻰ، ﺋﯩﺮﺳﯩﻴﻪت، ﺳﻪن ﺗﻮﻣﯘرلار ﺋﯩﭽﺮە ﺋﺎﻗﻘﺎن ﭘﻪﻟﺴﻪﭘﻪ، زور ﻣﺎﮬﯩﻴﻪت، ﻳﯩﻠﺘﯩﺰﯨﻢ ﺗﯘﭘﺮاﻗﻠﯩﺮﯨﯖﺪا ﺗﺎﭘﻘﯘﺳﻰ ﭼﯩﻦ ﺋﻪﮬﻤﯩﻴﻪت، ﻣﻪرﯨﭙﻪﺗﻠﯩﻚ ﺋﻪﮬﻠﻰ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﺘﻪ ﺋﻪﺑﻪد ﺷﻮﺋﺎر ﻣﯘﻗﺎم! 2005-يىل دېكابىر، ئۈرۈمچى (ژۇرنىلىمىز 2006-يىل 1-سانىدىن) (ئاپتور: تۇرغۇن يىلتىز ، «جۇڭگو مىللەتلىرى» ژۇرنىلى تەھرىراتىدىن)

yipek-yoli

	[mp3=0]http://media.cnrmz.com/videoPlay/findMaterialPlayUrlWithToken.jspa?materialId=507&materialType=1&unitID=504[/mp3] [mp3=1]http://media.cnrmz.com/videoPlay/findMaterialPlayUrlWithToken.jspa?materialId=436&materialType=1&unitID=437[/mp3] مۇقاملارمۇ بار......

babur99

	رەھمەت سىزگە ، بولۇپمۇ ئاۋۇ مۇخەممەس ناھايىتى ئىسلكەن. بەزى تەتۈر كىشىلەر :«قاچانلا قارىسا مۇقام-مۇقام دەپ يۈرگەن بىزنىڭ مۇقام-ئۇسۇلدىن باشقا نەرسىمىز يوقمۇ ؟»دەپ قايناپ كىتىشىدۇ. لىكىن ئويلاپ باقايلى ،بىر مىللەتتە مۇشۇنداق كاتتا بىر مۇزىكا قامۇسىنىڭ بولىشى،شۇ مىللەتنىڭ ناخشا-ئۇسۇلنى ھەممىدىن  مۇھىم بىلىپ ئـۆتكەنلىكىنىلا بىلدۈرەمدۇ ياكى بۇ مىللەتنىڭ باشقىلار قوساقنىڭ غىمىنى قىلىپ  بولالماي يۈرگەن دەۋرلەردە قوساق توق ،كىيىم پۈتۈن بولۇش دەيدىغان ئىنساننىڭ ئەڭ ئاددىي ئىھتىياجلىرى بىلەنلا چەكلىنىپ قالماي يۈكسەك بىر مەدەنىي ھاياتقا قەدەم قويغان سائادەت دەۋرىدىن خەۋەر بىرەمدۇ؟ شۇڭا دەيمەن پەخىرلىنىشكە تېگىشلىك نەرسىلەردىن چوقۇم پەخىرلىنىش كىرەك!

JAWLAN622

	12مۇقام بىز ئۇيغۇرلانىڭ تارىخى تۇرمۇشى ۋە مەدەنىيەتنى ئەكىس ئەتتۇردىغان بىباھا ئەڭگۇشتەر .بىز ئۆزىمىزنى ئۇيغۇر مىللتى دەيدىكەنمىز سىز ۋە بىزنىڭ بۇ ئەڭگۇشتەرنى بىر ئۆمۈر ياخشى قەدىرلەپ ئاسرىشىمىزغا ۋە ئۇنى كىينكى ئەۋلادلارغا تارقىتىش ۋەزىپىمىز بار .12 مۇقامنىڭ ھازىرقى ئۇسلۇبىنى ساقلاپ قېلىشقا سىز ۋە بىزنىڭ مەسئۇلىيتىمىز بار. ئەينى ۋاقىتتا 14-15-ئەسىردە چەتئەللىكلەر ئاران بەش ئالتە تال سازنى بىرىكتۇرۇپ چېلىشقا باشلىغاندا ،بىزنىڭ ئۇيغۇرلىرىمىز 10-ئەسىرلەردە 20نەچچە ۋە ئۇنىڭدىن ئارتۇق سازلارنى بىرىكتۇرۇپ چېلىپ مۇزىكا ساھاسىدە ئاجايىپ مۆجىزىلەرنى ياراتقان.ھەتتا بۇنىڭ پىلاستىنكىسى يېڭى چىققاندا مۇقامدىكى كۈي نەغمىلەرگېرمانىيىلىك مۇزىكا ئالىمىنىمۇ يىغلاتقان ئىدى. سىز ئۇيغۇر بولسىڭىز مۇقامنىڭ جىڭبەن پىلاستىنكىسىنى ئېلىپ ئۆيىڭىزدە ساقلاڭ .ئۇ مەنىۋى بايلىقىڭز  مەدەنىيىتىڭىز  تارىخڭىز  ئاھۇ پىغانىڭىز

TOGRAKPADIXASI

	ناھايىتى توغرا ئېيتىپسىز. بىز ئۇيغۇر بولغاندىكىن مۇقامنىڭ جىڭبەن پىلاستىنكىسىنى ئېلىپ ئۆيىمىزدە ساقلاپ .ئۇ مەنىۋى بايلىقىمىزنى  قەدىرلىشىمىز كىرەك.

kozkoz

	يۇرەك سوزۇمىنى ئىيتسام  مۇشۇ  پۇتۇن ئۇيغۇر  خەلىقى ،بولۇپىمۇ ھازىرقى بىرئەۋلات ياش ئۇيغۇربالارنىڭ  ئوزىنىڭ تارىخى ، ئوزىنىڭ ئەجدادى ، ئوزىنىڭ مەدىنىيتى ،ئوزىنىڭ قانداق بىر مىللەتكە قانداق تۇپۇراقىقا تەۋە ئىكەنلىكنى،قانداق بىر ئىجادىيەت ۋە قانداق مەدەنىيەتنى تارقىتىپ، دۇنيادا شوخرەت قازانغانلىقىنى، قانداق بىر ئسىل ئورۇپ ئادەتلەر، قانداق بىر خوشنىدارچىلق دوسلۇق بىلەن ، ئوغۇل-قىزلارنىڭ قانداق غورۇر ،ۋىژدان ،ئسىل ئەخلاق ،شەرمىھايا ،چوڭ -كىچىك ئوزئاراقانداق ئىززەت-ھورمەت بىلەن ئوتكەنلىكنى .. قىسقىسى مۇشۇ ئورۇپ ئادەتلىرمىزنى ،ھازىرقى ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ  ئىز دىنىپ تونۇپ يىتىشىنى  ئاشۇ بۇيۇك ئورۇپ ئادەتلىرىمزنى ،ئوزىمزدە جارى قىلدىرىشنى  تولىمۇ ئۇمۇد قىلىمەن.     بۇيۇك ئۇيغۇر ئەجدادلىرىمىزنىڭ مەدىنىيتى ،شوھرىتى بىزنىڭ قولىمزدا نابۇت بولمىسا ... ئۇيغۇر پەرزەنتى .............