يۇچۇن ئادەم بىلەن ۋارىسنىڭ چاخچاقلىرى.

0998waris

	يۇچۇن ئادەم بىلەن ۋارىسنىڭ چاخچاقلىرى. 5-ئاينىڭ ئاخىرلىرى مۇنبەردە مۇنبەر ئەزاسى ئىبراھىمجان ئىرپانىنىڭ ‹‹دوستلارغا شىئرى چاخچاق كەتتى›› نامىلىق تىمىسى ئىلان قىلنىپ  بۇ تىما ئاستىدا تورداشلارنىڭ ئۆز-ئارا چاخچاقلىرى قىزىپ كەتتى.مەنمۇ شۇقاتاردا مىسرانىم ئالى ئەزاسى يۇچۇن ئادەم بىلەن بىر قاتار يۇمۇرلۇق چاخچاقلارنى يېزىشقان ئىدىم. بۇچاخچاقلار بۇتىمىنڭ ئاياغ بەتلىرىگە ئنكاس ھالىتىدە يېزىلغان بولغاچقا كوپ ساندىكى تورداشلانىڭ نەزىرىدىن چەتتە قالدى.تېخىمۇ كۆپ تورداشلارنىڭ كۈروپ زۇق ئېلىشى ۋە كۆڭۇللۇك تور مۇھتى شەكىللەندۈرۈش مەخسىتىدە مەن بۇ چاخچاقلانى رەتلەپ بىر تىما قىلپ دىققىتىڭلارغا سۇندۇم. ۋارىس: يۇچۇن ئادەم بەك يۇچۇن ، ئىسمى نىمە بىلمەيمەن . <<كادىر خۇتۇن بەك ياخشى >>، دەپ خوتۇنلا ئىزدەيسەن. كادىر خوتۇن ياخشى دەپ ، مائاشلىقنى ئالغانمۇ ؟. كەچتە جىبەر ئىشلىسە ، ئۆيدە يالغۇز قالغانمۇ؟. سېسېق گەپكە پەمى بار (1) يازما ئاچچىق تۇزسىمان . پۈتكۈزىدۇ بەزىدە . بىر ئىشەكتىن بىر داستان(2) ئىزاھات- (1)سېسېق گەپ سېغىندىڭلارمۇ دىگەن تىمىسى كۆزدە تۇتۇلىدۇ. (2)سەرسان ھايات نامىلىق.داستانى كۆزدە تۇتۇلىدۇ يۇچۇن ئادەم: ئۆزۈڭنى ئوخشۇتۇپىسەن داشقالغا، شۇ قاچقانچە كىلەلمىدىڭ مۇنبەرگە. كۈي قېتىپسەن ئۇشبۇ چاخچاق كۈيىگە، پۇراق چېچىپ بوي بەرمەپسەن ئەنبەرگە. كىرىپ قاپسەن بۇ يىل مانا 30قا، قوغلاپ كەپسەن ئارقىمىزدىن ياندىشىپ. مۇشائېىرەدە توخۇ بوپسەن تاتىلىشىپ، مۇنبەر ئارا يۈرگىدەكسەن دانلىشىپ. <مۇسۇلمان> دەپ جار سالىسىز مۇنبەردە، <خەنزۇ بازىرى> دا پولو سېتىپ يۈرەمسىز. كونا خۇينى ئېلىپ كىلىپ مۇنبەرگە، <سۇ تاپانچىسى> دا بىزنى ئېتىپ يۈرەمسىز. يوللايتىڭىز ئۆزگىلەرنىڭ شىئېرىنى، <ئۆرىمە> يوق يالتايدىڭىز بىلىمىز. چاخچاق قىلىپ كەلسىڭىز سىز ئوينۇشۇپ، يىكەندىمۇ ئالما-ئامۇت سويىمىز. توققازاققا چىقىپ كەلدىم ئابىيام، كۆرۈپ قالدىم ھارۋا سۆرەپ يۈرۈپسىز. ئۈستىڭىزغا چىقىرىۋېلىپ دېھقاننى، ھەيران قالدىم ھەجەپ بەلەن كۆنۈپسىز. -ھاھاھاھاھا....... يۇچۇن ئادەم خاتالىشىپ قاپسىلە.مىنىڭ <<خەنزۇ بازىرى>><<سۇ تاپانچىسى>><<ئۆرىمە>>دەيدىغان تىمىللرىم يوق.باشقا بىرىگە ئوخشاتقان ئوخشىمامسىلە مىنى. توققۇزاقتا كۆرگىنىڭلا 0998ۋارىس ئەمەس 0998ھارىس ئوخشىمامدۇ .مەن دىگەن توققۇزاقتىن ئەمەس يەكەندىن جۇما. چاخچاق قىلدىم دەپ شىئرى قۇۋۋىتىڭلارنى بۇزۇۋالماڭلار.چاخچاق بولسىمۇ بەدىيىلىك،رىتىم  قاپىيەگە ئەھمىيەت بىرىڭلار. ھە راست ھىلىقى ئالا ئىنەكنى ئۆلتۇرەي دەۋاتاتتىڭلا ...   ۋارىس: قوڭغا مۇشتلاپ گەپ تېپىپ، ماڭا چاپلاپ قۇيۇپسىز. تۇلىيەلمەي قەرىزنى ، ئالا ئىنەك سۇيۇپسىز. گۆش تىرىسى ئىنەكنىڭ   قەرزىڭلىگە يەتتىمۇ؟ ئۆپكە ،قېرىن ،زاسۈيى ، قوقاق تىگپ كەتتىمۇ؟ گوش دەپ يازاي دىگەن لىكىن قەرزىڭلىنى تۆلەپ بۇلالماي تۇرغاندا گوش سىلىگە تەگمەيتتى.شۇڭا  ئۆپكە قېرىن دەپ يېزىشقا توغرا كەلدى. يۇچۇن ئادەم: ئۆپكە بىلەن قېرىننى، ئېلىپ قويدۇم ۋارىسقا. گۆش-مۆشلەرگە كۆز تىكمەڭ، ئېلىپ كەتتى مارىسقا. يەكەنلىكنى كەمسىتىپ، توققۇزاقلىق دەپتىمەن. ساراڭ چاغلاپ ئۆزەمنى، كۆلگە كېمە ساپتىمەن. بۇدا بارسام يەكەنگە، ئەلەفەسىينى تولىۋېلىڭ، ئەل ئەنسارمۇ تۇپ تۇسۇن، بىرلىشىپ زە يولىۋېلىڭ. چاخچاق قىلسام ئۆزلەگە، قالدىم بەتتار سۆزلەگە. بەلەن قاراڭ چاخچاققا، پاشنا كىرىدۇ كۆزلەگە. يەكەن يولىغا ماڭغاندا، يول بويىدا بىر كۆل بار. چىداپ قىلىڭ چاخچاقنى، مات بولغاندا ئۆل-ئۆل بار. ئوخشاتقاندا ھارىسقا، قارىغانمۇ مارىسقا. تىقىپ قويسام دۇرىنى، قايسىڭ بەردىڭ ۋارىسقا. -ھاھاھاھ...چاشقان دۇرىسىتى ئۇ ۋارىس: يۇچۇن ئادەم تىرىكىپ ، چېچىلىپلاقاپسىزغۇ. قىززىشىپلا قالغاندا، ئىلھام شۇنداق كەپسىزغۇ. كەمسىتكىدەك يەكەنلىك، يۇچۇن چىراي ئەمەسقۇ. ئادەملىرى ئىمانلىق ، دىلدا غۇرۇر پەۋەسقۇ. مات بۇلۇپتۇ كىم -كىمگە، ياخشى بىلەر تورداشلار. چىقارمىدىم ئاق بايراق ، ئاقمىدى ھەم كۆز ياشلار. خاپا بولغان بولسىڭىز، بىرەر نۆۋەت كۈلدۈرەي. يەكەنلەرگە كەلگەندە ، ئالا ئنەك ئۆلتۈرەي، يۇچۇن ئادەم: بارسام ئەگەر يەكەنگە، قەرىز سۈيلەپ بارامتىم. ئالا ئېنەكنى سويسىڭىز، مەنمۇ گېزىرىپ بارامتىم. پوپاڭ قىلىپ مۇنبەردە، ئېنەك سوياي دەپسىزغۇ. قوزا ئۆلۈپ قالغانغا، يەڭگەمدىن مۇش يەپسىزغۇ. پونى ئېتىپ يانالماي، يەڭگەم ئۇرۇپ قويمىسۇن. قەرىز سۈيلەپ بارمايمەن، بولدى ئېنەك سويمىسۇن! ئېنەك گۆشتى يەيمىز دەپ، چاندۇرمايلى سىزلەرنى، ئۆلتۈرمەيلى ئېنەكنى، ئۇزۇتۇپ قويۇڭ بىزلەرنى. يەكەن دىگەن ياخشى جاي، مېھماندوستلار چىقىدۇ. چاخچاق قىلىپ چىدالماي، يۇشۇرۇن پىچاق تىقىدۇ. ۋارىس: كىلىۋىرىڭ يەكەنگە، كوپ ئويلىماي يۇچۇنباي، قارشى ئالاي مەن سىزنى، ئىچىپ قۇچاق خۇشچىراي. مىھماندۇست،مەرت ئەركەكلەر، چىقار مىنىڭ يۇرتۇمدىن. تەكلىپ يازدىم شۇڭىمۇ، قورقمىغاچقا خوتۇندىن. سۇيۇپ بولدۇم ئىنەكنى،   گۈشمۇ پىشاي دەپ قالدى . ئۆپكە،قېرىن،زاسۈيى، سىزگە زەللە قىپ قالدى. يەكەن دىگەن ياخشى جاي، مىھمان كەلسە يەكلىمەس. ماۋۇ دۇرادەپ سىزدەك، چاشقان دۇرا تەڭلىمەس يۇچۇن ئادەم: بىر كالىنىڭ ئىچىنى، زەللە قىلىپ تېڭىپسىز. ئالا-جۇقا سۆزلەپ تاڭ، خوتۇننىمۇ يېڭىپسىز. مەركىزى شەھەر قەشقەرگە، مېھمان بولۇپ كەپ-كېتىڭ! ئېنەك گۆشتى يەۋەمەي، قوي گۆشتىنى يەپ كېتىڭ! شەھەردىكى چاشقانلار، رېستىراندا تويىدۇ، دىبا-ۋاڭبا يايرىۋېلىپ، دورا يىمەس، خۇيىدۇ. ئېلىپ قويغان دورامنى، ساقلىغانتىم بەك ئۇزاق. قايسى بەرگەن سىزگە تاڭ؟! قۇرۇپتۇ سىزگە تۇزاق. رەنجىپ قالماڭ يوچۇندىن، چاخچاق دىگەن بىر ئويۇن. ئاياللاردىن قورقىماڭ، پۇشۇرۇپ بىرىمەن مەن بويۇن. ۋارىس: مانا ماڭدىم قەشقەرگە، چىقىپ تۇرۇڭ بىكەتكە. قوي سۇيىمەن دەپ قۇيۇپ، سۇيۇپ يۈرمەڭ ھە...ئەچكە. قوينىڭمۇ دەپ سورىسا، مالنىڭ ئالدى دەيدىكەن. خرىدار قوينىڭ گۈشى دەپ، ئەچكە گۈشى يەيدىكەن.! ئەچكە گۇشى سوغوقتى ، يۈتەل قىلپ قۇياتتى. گاھىدا جىن چاپلىشىپ ، يىگەن كىشى تۇياتتى. ھەراست خەۋرى بارمۇيە،؟ بېرىشىمدىن يەڭگەمنىڭ. يەڭگەم ئۇنماي،ساھىبى، بۇلۇپ قالماي جىدەلنىڭ. يەڭگەم ئۇنماي گەپ سۆزگە، يېرىۋەتسە قاپاقنى. چىدىيالماي تاياققا، دەپ سالماڭ خەپ...                             تالاقنى. مەن يولدا كىلىۋاتىمەن بۇرادىرىم .يەڭگەمنىڭ ئاچچىقى سەل يامانراق بولسا  ئىغىرلىق قىلغاچ تۇرارسىز.  ئۇرۇپ كەتسە ئاجىرتىپ قۇيۇشقا ئادەم بولمىسا چاتاق چىقىشى مۇمكىن. يۇچۇن ئادەم: ۋارىس كىلەر يەكەندىن، بىكەتكە مەن دەپ قويدۇم. قاراپ قالدۇق يولۇڭغا، قۇزا پاقلان ئەپ قويدۇم. خەۋەر تاپتى يەڭگەڭمۇ، جېدەل-جەڭنى قىلمايدۇ. يوچۇن ئاكاڭ بىلەمسەن، ئۇنداق خاتۇن ئالمايدۇ. خاتۇن دىگەن ئالدىمدا، ۋەي!لەببەگ! نى دەپ تۇرار. قاپاق تۈرسە دومسۇيۇپ، نىسىۋىسىنى يەپ تۇرار. ئۆزىڭىز يالغۇز كەلگىچە، يەڭگەمنىمۇ ئەپكىلىڭ! تۇرمۇش تۇتۇش يولىنى، دەستۇر قىلىپ ئەپكىتىڭ! ئايال كىشى تومۇرچى، تۈتقۇزۇپسەن تومۇرنى. سايىم بولۇپ ئۆيۈڭدە، ئۆتكۈزەمسەن ئۆمۈرنى. بىزنىڭ دەستۇر ئۈگەنگىن! خاتۇن ھەرگىز ئالايماس. ئەتىراپىڭدە پەرۋانە، ئۆزگە تەمبۇر چالالماس. كەل دوستۇم ۋارىسجان، قەشقەردە بىر يايرىۋال! خاتۇن باللا يوق چېغى، بۇلبۇللاردەك سايرىۋال!      ۋارىس: يامان ئەمەس گىپىڭلار ، تەكلىپىڭلار ئۇرۇنلۇق. يول ئۈستىدە مەن شۇتاپ، يڭسارغىمۇ كەپ قالدۇق. خوتۇن بىلەن ئۇرۇشماي ، ياخشى قىپسىلە يۇچۇنباي. يولدىمۇ بەك غەم قىلپ، كەلگەن ئىدىم ئۇخلىماي. گىپىڭلىگە قارىسام، يەڭگەم ئۆيدە ئوخشايدۇ. كادىر خوتۇن ئالغانلار، دەل سىلىدەك قاخشايدۇ. ئىلتىماس  قىپ يەڭگەمگە، رۇخسەت ئالغان ئوخشايسلە. خىلى راۋان سۆزىڭلا، يۈرەك بىلەن سۆزلەپسلە. ياقتى نۇرغۇن ئىشڭلا ، بىر ئىشىڭلا ياقمىدى. شۇ ئىككىنجى ئەخمەقمىش، كىم خوتۇننى ماخىتىدى. يەنە بىر گەپ يۇچۇنباي   مىنى خاتا كۈرۇپسىلە. خوتۇنى يوق يايرايدۇ، دەپ بىلجىرلاپ يۇرۇپسىلە يەڭگەم ئۆيدە يوق چاغدا، سىلى شۇنداق قىلغانمۇ.؟ شەيتان قويغان ئىلمەككە، كىيىم -كىچەك ئىلغانمۇ؟ تۇرساق بىزلەر مۇسۇلمان، بىلمەمسىلەرئۇياتنى. بۇ گەپنى دەپ يەڭگەمگە، تارتقۇزمىسام قۇلاقنى. يۇچۇن ئادەم: يەكەندىن بىر كەلگىچە، يېڭىسادا قوندىڭمۇ؟ قۇتۇلدۇم دەپ خوتۇندىن، شاىتىن-شاخقا قوندىڭمۇ. يوچۇنكاڭنىڭ قۇلىقىنى، تارتىيالماس خوتۇنى، ئۇپراتمىغىن ئاغزىڭنى، خۇتۇن كۇچا سوپۇنى. ساقلاپ قالدىم قايتالماي، يوللىرىڭغا قارىدىم. كىتىپ قالدى دەرسەنمۇ، قاچمايدىغان بالىدىم. شام ۋاختى بوپقالدى، مېھمان سەندەك ئاقماسمۇ؟ خەۋەر بىرىپ ساقلاتساڭ، يۇچۇن قۇلاققا ياقماسمۇ؟ ۋارىس: مىنى ساقلاپ بۇلالماي، ھارغان بولساڭ يۇچۇنباي. ئۈيۈڭدىلاساقلىغىن ، ئىزدەپ سوراپ مەن باراي. ئىتىۋالما تىلفۇننى، ئۇچۇق تۇرسۇن چېىچىمۇ. يول كۇچاڭنى سورايمەن، بۇلۇپ قالدى كىچىمۇ. كۈرۇپ قالما سەن مىنى. ،ئاقماس مھىمان،جان باقتى، كۈرۇشەيلى كىيىنرەك، بۇلۇپ قالدى شام ۋاختى يۇچۇن ئادەم: كىلىپ قېلىپ يات شەھەرگە، تىنەپ-تەمچىپ قالدىڭمۇ؟ يوچۇن چىقماي ئالدىڭغا، ياتاق-پاتاق ئالدىڭمۇ؟ ئاخشام تېلفۇن قىلمىدىڭ، چچى لەردىن خەۋەر يوق. پوپاڭ قىلىپ كەلمەپسەن، خوتۇن گېپى بەك سوغاق. ئۇخلاپسەن-دە ياتاقتا، ئاران قۇتۇلۇپ خوتۇندىن. ئارام خۇدا چۈش كۆرۈپ، پىتنە ئۈندۈرۈپ تۇخۇمدىن. ۋارىس: گىپڭلىچە يۇچۇنباي، گەپ ئشتىپسلە خوتۇندىن. زىيان چىققان ئوخشايدۇ، گوش پۇشۇرغان ئۇتۇندىن. خوتۇن سوغۇق گەپ قىلسا، يۇپۇرىۋال قۇلاقنى. باشنى چۇمكە يوتقانغا، كىيىپ ئەسكى تۇماقنى. يول -سەپەرلەر دىگەندە، كىچىكىش بار ،خەتەر بار. تىنىچ ئامان بولساقلا، بۇلىشارمىز كۆپ دىدار.     يۇچۇن ئادەم:     ساڭا ئاتاپ سالغانتىم، ئۆزۈم يىدىم بويۇننى، ئوتۇن غېمى قىلمىغىن،   كىيىن كۆرسەن ئويۇننى. سوغاق گەپ قىپ خۇتۇننىڭ، يۈرەكلىرى ئون ئەمەس. كۆنۈپ قالدى كونا خۇي، تاياق دەردى غەم يىمەس. رۇخسەت سوراش خېتىدىن، بىرنى يېزىپ يول ئېلىڭ. قانداق ئادەم بىر كىلىپ، بىزلەردىن تەلىم ئېلىڭ! بىچارە بۇ خوتۇنلار، تىتىرەپ تۇرار يوچۇندىن. ھەيران قالىسەن بىر كۆرۈپ، توقماق چىقار خۇجۇندىن. سەن بىچارە كۆرمىدىڭ، خۇتۇن سەۋدا بوپ قالدىڭ. شۇڭا چىقالماي يەكەندىن، خۇتۇن ئۇسلىغا داپ چالدىڭ. ئەركەك بولىسەن يەكەندە، تەلىم ئالساڭ يوچۇندىن. ئىس يانمايدۇ موراڭدىن، قورقىمايسەن خوتۇندىن. ئۆمىرىڭدە بىر كىلىپ كەت! يۇچۇن قانداق بىلىپ كەت! دات باسمىسۇن پىچاقنى، قۇغۇن-تاۋۇز تىلىپ كەت ۋارىس: نەچچە خوتۇن بار ئىدى، بۇ خوتۇنلار دىگۇدەك. بىر خوتۇنمۇ تۇرمايدۇ، زۇلۇم قىلساڭ يىگۈدەك. خورجۇن دىگەن ئابدالدا، كىگزچىدە ھەم توخماق. ئەرنىڭ ئىشى ئەمەستۇر، ئاجىزەگە مۇش ئاتماق. يىگىت بولساڭ يەڭگەمنى، مىھرىڭ بىلەن ئەل قىلغىن، مۇش كۈتۈرمەي ھە دىسە، ئەقىل ئىشلەت،پەم قىلغىن. بارسام ئەگەر قەشقەرگە، شۇنداق تەلىم بىرىسەن. شائىر تورۇپ ئەي دوستۇم، نىمىئانچە گىرىسەن، پەيغەمبىرىم دىگەنغۇ، بۇئاياللار ھەققىدە. ھاسسىنى ئەدەپنىڭ ، كۈتۈرمىگن ھىچ يەردە. بۇلار ئەگرى قۇۋۇرغا، بەك تۈزلىسەڭ سۇنىدۇ. قۇيىۋەتسەڭ رايىغا. ئەگرى پېتى تۇرىدۇ. شۇڭا دائىم قىلىمىز، تەربىيە ھەم سىلىق سۆز. مھرىبانلىق،ئىسللىك، مۇسۇلمانلىق خۇلقىمىز. بولدى ئەمدى گەپ تامام، توختاپ قالسۇن بۇ چاخچاق. ئسراپ بۇلار كۆپ ۋاقىت، يەنە گەپتىن قالمىساق. (تۈگىدى) بۇ چاخچاقلار ئاللىقانداق مەخسەت ۋە غەيرى نىيەتلەردە يىزىلغان ئەمەس .تورداشلارنىڭ قالايمىقان ئىنكاس يېزىپ ئىناقلىققا تەسىر يەتكۈزمەسلىكىنى ئۈمىد قىلىمەن.

kizhumar0998

	بۇ چاقچاقنى ئەينى ۋاقىتتا كۆرۈپمۇ شۇنداق ھوزۇرلانغانمەن، يۇچۇن ئادەم بىلەن ئىككىڭلاردا تالانىت دىگەنمۇ باركەن جۇمۇ.

sabinur

	ۋاي ۋۇي...........بۇلانىڭ چاقچاقلىرىنى بىردەم تۇرۇپ ئوقۇۋالاي ھە...(ئىنكاس ئارقىلىق ساقلىۋىلىپ)

cahra

	پاھى بۇلا تازا قىزىپتىكەن مەن نىمىشقا كۇرمىگەندىمە  يۇچۇن ئادەم بىلەن ۋارىس ئەپەندىلە قاپيە ئۇيناشقا ئۇستىكەنسىلەر جۇمۇ

kaplan2010

hakekat

	كارامەت ئىسىل چاقچاقلاركەن بۇ ......بۇنداق تىمىلار ھەرگىز ئۇزۇلۇپ قالمىسۇن .........رەھمەت ...........

shadiyana

	نىمانداق قاملاشقان بۇ قوشاقلار،ئاسماندىن چاقچاق ياغدىمۇ -نىمە؟

ubul0998

	مەنمۇ كۆرمەي قاپتىكەنمەن ، چاخچاق ھەقىقىتەن قىززىپتۇ.

Nawruzay

	ئەجەپ پەيزى چىقىپتىكەن!! ئىككىلىڭلاردا تالانت باركەن جۇمۇ!!

kahrizat

	ئالامەت پوچىلاكەنعۇ بۇ  تازا قىززىق