مىسرانىم مۇنبىرى

كۆرۈش: 7641|ئىنكاس: 36

ئۇيغۇرلاردىكى ئۇرۇق - تۇغقان ناملىرى  (بىل [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

♥LOVE✿KEY♥

ئاكتىپ ئەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 29588
يازما سانى: 682
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 7734
تۆھپە نۇمۇرى: 695
توردا: 634 سائەت
تىزىم: 2011-2-8
ئاخىرقى: 2014-1-23
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 07:46:35 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
ئۇيغۇرلاردىكى ئۇرۇق - تۇغقان ناملىرى
ئۇيغۇرلاردا بىر ئائىلە ئەزالىرى يەنى قانداش جەمەت بىرلىكى ئاساسىدىكى تۇغقانلار ئەجداد تەرتىپى ، ياش تەرتىپى بويىچە خاس نام بىلەن پەرقلەندۈرىلىدۇ .
1 . ئەجداد تەرتىپى بويىچە : ئۇيغۇرلاردا ئەنئەنە بويىچە ئەجداد تەرتىپىنىڭ خاس نامى ۋە شەخس ئىسمى يەتتىنچى ئەجدادقىچە خاتىرىدە تۇتىلىدۇ :
(1) دادا ( ئاتا ) ، ئانا ( ئاپا ) ؛  
(2) چوڭ دادا ( ئاتا ) ، چوڭ ئانا ( ئاپا ) ؛
(3) بوۋا (م) ، موما (م) ؛
(4) چوڭ بوۋا (م) ، چوڭ موما (م) ؛
(5) ئۇلۇغ بوۋا )م) ، ئۇلۇغ موما (م) ؛
(6) بەشىنچى ئەۋلاتتىن يەنى ئۇلۇغ بوۋىدىن يۇقۇرىدىكىلەر ئۇلۇغ بوۋامنىڭ بوۋىسى ياكى ئالتىنچى ، يەتتىنچى بوۋام دەپ يۈرگۈزىلىدۇ . بۇرۇن ئالتىنچى ، يەتتىنچى ئەجدادنىڭ خاس نامى بولغان بولىشى مۈمكىن . ئەمما بىزنىڭ دەۋرىمىزگە يېتىپ كەلگۈچە ئۇنتۇلغان بولسا كېرەك . شۇنىڭدەك ھازىرقى ئۈچىنچى ئەجدادلىرىدىن يۇقۇرى ئەجدادىنىڭ خاس نامى شەخس ئىسىملىرىنى تولۇق ئېيتىپ بېرەلەيدىغانلار ئاز ئۇچرايدىغان بولۇپ قالدى .  
2. ئەۋلاد تەرتىپى بويىچە : ئۇيغۇرلاردا دادا جەمەت ئەۋلادى ئالتە بوغۇمدا يەنى ئالتە ئەۋلادىدا ئاخىرلىشىدۇ . ئۇلار :  
(1) ئوغۇل ، قىز  
(2) نەۋرە  
(3) ئەۋرە  
(4) چەۋرە  
(5) پەي نەۋرە  
(6) كۆكۈن نەۋرە دېيىلىدۇ . نەۋرە ئوغۇل ، قىز دەپ پەرقلەندۈرىلىدۇ .  
3 . دادا جەمەت بويىچە : دادا ، ئانىسىنىڭ ئاكا - ئۇكا ، ئاچا - سىڭىللىرى ئومۇملاشتۇرۇلۇپ تاغا ياكى ئاغا ، ئاكا ، ھامما دەپ پەرقلەندۈرىلىدۇ . ئەمما ئادەتتە يېقىنلىق ، مېھرى - ھۆرمەت ئېتىبارى بىلەن ئۇلارنىڭ شەخس ئىسمىنىڭ ئاخىرىغا دادا (م) ، ئاپا (م) ، سۆزى قوشۇلىدۇ . بەزى رايونلاردا دادىسىنىڭ ئاكىسى چوڭ ئاتا ، ئۇكىسى كىچىك ئاتا ؛ ئانىنىڭ ئاچىسى چوڭ ئاپا ، سىڭلىسى كىچىك ئاپا دەپمۇ يۈرگۈزىلىدۇ .
4. قۇدا تۇغقان ناملىرى : پەرزەنتلەرنىڭ نىكاھ مۇناسىۋىتى بىلەن شەكىللەنگەن غەيرىي قانداش سېستىمىسى ئاساسىدىكى تۇغقانچىلىق مۇناسىۋەت : قۇدا تۇغقان " دېيىلىدۇ ۋە خاس نام بىلەن پەرقلەندۈرىلىدۇ .  
(1) ئوغۇل ۋە قىز تەرەپ ئاتا - ئانىلىرى قۇدىلارنى پەرقلەندۈرۈش زۆرۈرىيىتى بولغاندا ئەر ( ئەركەك ) قۇدا ، ئايال ( چىشى _ قۇدا دەپ يۈرگۈزىلىدۇ .
(2) ئوغۇلنىڭ ئايالى " كېلىن " ياكى " كېلىن بالا " ؛ قىزنىڭ ئېرى " كۈيە ياكى كۈيئوغۇل " دەپ يۈرگۈزىلىدۇ . ئەمما ئوغۇل تەرەپ ئادەتتە كېلىنىنى ئائىلىنىڭ رەسمىي ئەزاسى سۈپىتىدە " قىزىم ياكى بالام " دەپ ئاتايدۇ . قىز تەرەپ بولسا كۈيئوغۇلنؿ" ئوغلۇم ياكى بالام " دەپ ئاتايدۇ .  
(3) ئوغۇلنىڭ ئايالىنىڭ شۇنىڭدەك ، كېلىننىڭ ئېرىنىڭ دادا ( ئاتا ) سى ، ئانا ( ئاپا ) سى ، " قېيىن ئاتا " ، " قېيىن ئانا " دېيىلىدۇ . ئادەتتە دادا ( ئاتا ) ، ئانا ( ئاپا ) دەپ يۈرگۈزىلىدۇ .
(4) كۆپ پەرزەنتلىك ئائىلىلەردە چوڭ ئوغۇلنىڭ ئايالى ئۇنىڭ ئۇكا ، سىڭىللىرى تەرىپىدىن " يەڭگە " ياكى " ئېگىچە " ، تۇرپان قاتارلىق جايلاردا بولسا " ئايلا " دەپ ئاتىلىدۇ . كېلىنلەر ئارىدىن چوڭلىرىنى ئاكا ياكى ئاغا ، تۇرپان قاتارلىق جايلاردا " موللاكا " ، " ئاچا " ياكى " ھەدە " " ئايلا " ؛ كىچىكلىرىنى " ئۇكام " ، " سىڭلىم " دەپ ئاتايدۇ . بىر ئائىلىدىكى ئاكا - ئۇكىنىڭ ئاياللىرى ئۆزئارا " ئېپى يەڭگە " دەپ ئاتىشىدۇ .  
(5) ئەرنىڭ ئايالىنىڭ ئاكا - ئۇكىسى " قېيىن ئاغا " ، " قېيىن ئىنى " ، ئاچا - سىڭىللىرى " قېيىن ئېگىچە " ، : قېيىن سىڭىل " دەپ يۈرگۈزىلىدۇ .
(6) بىر ئائىلىدىن ياتلىق بولغان ئاچا ، سىڭىلنىڭ ئەرلىرى شۇنىڭدەك ئەر - ئايال ئىككى تەرەپنىڭ ئاكا - ئۇكا ، ئاچا - سىڭىللىرى ئارىسىدا قۇدىلاشقانلارمۇ "باجا" دەپ ئاتىلىدۇ . ئۇلارنىڭ ئاتا - ئانىلىرى " قايچا قۇدا " دەپ ئاتىلىدۇ .  
ئۇيغۇر جەمىيىتىدە قۇدا تۇغقانلار بىۋاستە تۇغقانلاردىن ھېسابلانمىسىمۇ ، لېكىن ئۆزئارا قاتتىق ھۆرمەتلىشىدۇ . بۇ "قۇدا كالدى ، خۇدا كەلدى" ، "كۈيئوغۇل كەلدى ، خان كەلدى" دېگەن تەمسىلدە ناھايىتى ئوبرازلىق ئىپادىلەنگەن .
(7)پەرزەنتلەرگە ئائىت خاس نام : يېڭىدىن دۇنياغا كۆز ئاچقان بىر جان ئىگىسى بىر تۇتاش "بالا" ، جىنسىي پەرقىگە قاراپ "ئوغۇل" ، "قىز" دەپ ئاتىلىدۇ . بالا تۇغۇلۇپ يېشىغا توشقىچە "بوۋاق" ، ئالتە - يەتتە ياشلىق بالىلار "نارەسىدە" ، يەتتە - سەككىز ياشتىن 11-12 ياش ئارىلىقىدىكى بالىلار "ئۆسمۈر" دەپ ئاتىلىدۇ . بىر قېتىملىق تۇغۇتتا تۇغۇلغان ئىككى بالا "قوشكېزەك" دەپ ئاتىلىدۇ .
(8)نەۋرىلەر : بىر جەمەتتىن بولغان نەۋرىلەر ئادەتتە تۇغقان دەپ يۈرگۈزىلسىمۇ ، ياش تەرتىپى بويىچە يەنىلا "نەۋر ئاكا" ، "نەۋر ئىنى" ، "نەۋرە ئاچا ياكى نەۋرە سىڭىل" دېگەن خاس نام ئارقىلىق پەرقلەندۈرىلىدۇ . ئۇيغۇرلاردا تۇغقان ئۇقۇمىنى بىلدۈرىدىغان دادا ، بوۋا ، ئانا (ئاپا) ، ئاكا - ئۇكا (ئىنى) ، ئاچا - سىڭىل ، يەڭگە ، ئايلا ، بالا ، قىز ، ئوغۇل قاتارلىق ئاتالغۇلار ئادەتتە يېقىنلىق ، مېھرى - ھۆرمەت ئىپادىسىدە يەنە كەڭ قوللىنىدۇ . مەسىلەن ، قولۇم - قوشنا ، يارۇ - بۇرادەرلەر ئۆزئارا ئۆزىدىن چوڭلارنى بوۋا ، دادا ، ئاكا ؛ ئاياللارنى ئانا (ئاپا) ، ئايلا ، ئاچا ، يەڭگە ؛ كىچىكلەرنى ئۇكام ، ئىنىم ، بالام ، ئوغلۇم . سىڭلىم ، قىزىم دەپ ئاتايدۇ . ناتۇنۇش كىشىلەر مەلۇم زۆرۈرىيەت تۈپەيلى ئۇدۇل كەلگەن بىرىدىن گەپ سوراش توغرا كېلىپ قالغاندا ، قارشى تەرەپنىڭ جىنسىي پەرقىي بويىچە قىياسەن ياش - قۇرامىغا قاراپ يۇقۇردىكى ناملاردا چاقىرىدۇ . بۇنىڭدىن باشقا دىنىي زاتلارنىڭ ئاياللىرى "قۇشناچ" ، يۇقۇرى تەبىقىدىكىلەرنىڭ ئاياللىرى "ئاغچا" دەپ ئاتىلىدۇ .
مەنبە:<< ئۇيغۇر ئېتنوگرافىيىسى >> ناملىق كىتاپتىن
.

ھازىرغىچە 2 ئادەم باھالىدىياخشى باھا يىغىش سەۋەبى
Desni + 99 بىلىۋىلىشقا تىگىشلىك ئىشلار!رەھمەت!
eliyarmusic + 20 بىلىۋىلىشقا تىگىشلىك!!!

ھەممە باھا نومۇرى : ياخشى باھا + 119   باھا خاتىرىسى

گۈل قانچىكى چىرايلىق بولسا ، بولبۇلنىڭ ھەسرەت -پىغانىمۇ شۇنچە كۆپ بولىدۇ .

تارازا بارمۇ ؟

مەستانە ئـــەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 36554
يازما سانى: 2125
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 14868
تۆھپە نۇمۇرى: 787
توردا: 4695 سائەت
تىزىم: 2011-4-5
ئاخىرقى: 2014-1-12
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 08:14:53 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
بەك يۅىشڭ تىما بوپتۇ ، بارلىق ئۇيعۇرلار بىلىۋالسا بولعۇدەك

تەكلىماننىڭ قۇم

ئاكتىپ ئەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 834
يازما سانى: 732
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 18638
تۆھپە نۇمۇرى: 452
توردا: 1750 سائەت
تىزىم: 2010-5-26
ئاخىرقى: 2015-3-2
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 08:15:22 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
بىلىۋالدىم،پەي نەۋرەمۇ بار دەڭ

https://uyghur-archive.com/misranim/read.php?tid-53275.shtmlماۋۇ تېمىنى تاقاپ قويۇپتۇ

دۇنيانىڭ تىلىكى،سەمەرىمۇ بىز، ئەقىل كۆزى قارىسى-جەۋھىرىمۇ بىز. دۈگىلەك جاھاننى ئۈزۈك دەپ بىلسەك، شەكسىزكى ئۇنىڭ كۆزى،گۆھىرىمۇ بىز.

mazargojam

ئالىي ئەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 5146
يازما سانى: 3679
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 29022
تۆھپە نۇمۇرى: 3185
توردا: 6345 سائەت
تىزىم: 2010-7-30
ئاخىرقى: 2015-3-20
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 08:22:06 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
ئىنتايىن ئەھمىيەتلىك تېما بوپتۇ بۇ. مەنمۇ بىرمۇنچە ئاتالغۇنى بىلىۋالدىم.مەسىلەن: مەن ئىشلىتىپ باقمىغان چوڭ بوۋا،ئۇلۇغ بوۋا، پەي نەۋرە   ، كۆكۈن نەۋرە دېگەندەك. بىزنىڭ يۇرتتا چەۋرىدىن كېيىنكىسى ئەۋرە دېيىلىدۇ.(بالام،نەۋرەم،چەۋرەم،ئەۋرەم....)

ئادەم بولماق تەس

ئىبراھىمجان ئىر

باش رەسىمى نىقابلانغان

ئۈمىدلىك ئەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 26436
يازما سانى: 3518
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 29442
تۆھپە نۇمۇرى: 3126
توردا: 6427 سائەت
تىزىم: 2011-1-16
ئاخىرقى: 2013-3-19
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 08:25:24 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
ئەسكەرتىش : يوللىغۇچى چەكلەنگەن . مەزمۇننى كۆرەلمەيسىز .
<< بىرمىسقال بىلوگى >> يىڭىدىن قۇرۇلدى .
بۇ بىلوگ خام ئالتۇن باھاسى ۋە دۇكانلاردا سىتىلىۋاتقان99%لىك تەييار زىبۇ -زىننەتلەرنىڭ ئەمەلى باھاسىنى قەرەللىك ھالدا بۇ بىلوگقا يوللىنىپ تۇرىدۇ

     http://1miskal.com/
لىككاكى بۇ ئەزا ئۆچۈرۈلگەن
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 08:28:24 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
ئەسكەرتىش : يوللىغۇچى چەكلەنگەن . مەزمۇننى كۆرەلمەيسىز .
لىككاكى بۇ ئەزا ئۆچۈرۈلگەن
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 08:29:35 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
ئەسكەرتىش : يوللىغۇچى چەكلەنگەن . مەزمۇننى كۆرەلمەيسىز .

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 39108
يازما سانى: 51
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 3160
تۆھپە نۇمۇرى: 91
توردا: 790 سائەت
تىزىم: 2011-4-29
ئاخىرقى: 2011-6-15
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 08:58:04 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
رەھمەت سىزگە  ، ساقلىۋىلىپ كۆرەي

9-bulak بۇ ئەزا ئۆچۈرۈلگەن
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 09:08:05 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
ئەسكەرتىش : يوللىغۇچى چەكلەنگەن . مەزمۇننى كۆرەلمەيسىز .

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 38489
يازما سانى: 0
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 2
تۆھپە نۇمۇرى: 0
توردا: 0 سائەت
تىزىم: 2015-4-4
ئاخىرقى: 2015-4-4
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-18 09:25:21 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
سىزگە رەھمەت

كىرگەندىن كىيىن ئىنكاس يازالايسىز كىرىش | تىزىملىتىش

مۇنبەر باش بېتىگە قايتىش|يانفۇن|مىسرانىم مۇنبىرى
Powered by Discuz! X2(NurQut Team)© 2001-2011 Comsenz Inc. For misranim.com ( 苏ICP备:11007730号 )
چوققىغا قايتىش