ULY-UAY-USYسېلىشتۇرما ئېلىپبەسى

abdul915

	ئۇيغۇر سىلاۋىيان يېزىقىدا يەنە "يا" я  "  "يو"" ё  " "يۇ"" ю "تش" щ    "تس"  ц" قاتارلىقلار بىۋاستە بىر ھەرىپ بىلەن  بىۋاستە يېزىلىدىغان ئەھۋال  مەۋجۇت. تۈزگۈچى: ئابدۇل رەسىم مىسرانىم ئالبۇمىدىن ئېلىندى تولۇقلىما مەزمۇن (2012-1-1 09:18 PM): تولۇقلىما مەزمۇن (2012-1-1 09:22 PM): https://uyghur-archive.com/misranim/home.php ... icid=7078#pic_block تولۇقلىما مەزمۇن (2012-1-1 09:23 PM): يۇقىرىقى ئادېرىستىن كۆرۈڭ

sabinur

	ھە ،،،،،،،،،،،بىلىۋالدىم

miskin kiz

	گىرامماتىكىدىن  بەكلا  خەۋېرىم يوق ........     تازا چۈشۈنەلمىدىم .........  ئىشقىلىپ  بالىلارغا  پايدىلىق  جەدۋەلكەن  تىما ئىگىسىگە رەھمەت

gherip

	ئۇيغۇر سىلاۋىيان يېزىقى دىگەننى ،ئۇيغۇرلار قاچان ئىشلەتكەن بولغىيتتى .

tarhamak

	چ چ دا تولا پاراڭلىشىدىغانلار ئۇيغۇرلاتىن يېزىقىنى uly ئۆگۈنۈپ قويسا بولاتتى ... نىمىشقا دېگەندە ، ئۇنىڭدا ئۇيغۇرچىنى توغرا ئىپادىلىگىلى بولىدۇ ... پىنيىن ئىشلەتسە ... بەزىگەپلەرنىڭ تەلەپپۇزى بۇزۇلۇپ كېتىپ ... خاتا ئۇقۇم پەيدا قىلىپ سېلىش بىلەن بىرگە ئانا تىلغا ھۆرمەتسىزلىك قىلغان بولىمىز ... ھەم تىلنىڭ بۇزۇلىشىغا ئازتولا تۆھپە قوشقانمۇ بولىمىز ( يېقىندىن بېرى تورلاردا «ق» نىڭ ئورنىغا « ك » ئىشلىتىپ قويغان ئىنكاسلارنى تولا ئۇچرىتىپ قالدىم )    سىلاۋىيان يېزىقىنى بىزلەر ئىشلەتمىگىنىمىز بىلەن ... ئوتتۇرا ئاسىيادىكى ئۇيغۇرلار ئىشلەتكەن ...

maripatsoft

	ئۇيغۇر سلاۋىيان يېزىقى __ ئوتتۇرا ئاسىيادا ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلار ئۇيغۇر تىلىنى ئىپادىلەشكە ئىشلىتىۋاتقان يېزىق بولۇپ ،رۇس يېزىقى ھەرپلىرىدىن تۈزۈلگەن . سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى دەۋرىدە ،سىتالىننىڭ «دانا» سىياسىتى تەسىرىدە ،سوۋېت ئىتتىپاقى تېروتىرىيسى ئىچىدىكى   رۇس مىللىتى بولمىغان مىللەتلەرنىڭمۇ ئۆز تىلىنى چوقۇم رۇس يېزىقى ھەرپلىرى  بويىچە ئىپادىلەپ يېزىش تەلەپ قىلىنغانلىقى  ئۈچۈن ، ھەتتا ئۇيغۇر، ئۆزبېك ، قازاق،قىرغىز ... قاتارلىق مىللەتلەرمۇ  ئۆزلىرى ئىلگىرى ئىشلىتىۋاتقان  ئەرەپ يېزىقى ئاساسىدىكى  مىللىي يېزىقلىرىنى ئۆزگەرتىشكە مەجبۇر قىلىنغان ، نەتىجىدە  پۈتۈن سوۋېت  تەۋەسىدە   پەقەت  رۇس  يېزىقىنى  قوللىنىشتىن  ئىبارەت « يېزىق بىرلىككە  كەلتۈرۈش »  ئىسلاھاتى ئېلىپ  بېرىلغان . شۇنىڭدىن ئېتىبارەن  سوۋېت تەۋەسىدىكى  ھەر قايسى مىللەتلەر ئۆزلىرىنىڭ ئانا  تىلىنى  رۇس يېزىقى  بىلەن ئىپادىلەپ كەلگەن .  ئۇيغۇر  سىلاۋىيان يېزىقى __ ئۇيغۇر تىلىنى رۇس يېزىقى  ھەرپلىرى  بىلەن ئىپادىلەش  شەكلىنى  كۆرسىتىدۇ . سىتالىننىڭ بۇ  تەدبىرلىرى  مىللەتلەرنىڭ يېزىق ئەركىنلىكىگە قىلىنغان  ئاشكارا  ھالدىكى قىرغىنچىلىق ئىدى ! 1991- يىلىدىن ئېتىۋارەن ،  سابىق  سوۋېت ئىتتىپاقى تەۋىسىدىكى  جۇمھۇرىيەتلەر ئارقا -ئارقىدىن مۇستەقىللىققە ئېرىشكەندىن  كېيىن  ، بەزى  جۇمھۇرىيەتلەر  دۇنياۋى  ئېقىىمغا   ماسلىشىش  ئۈچۈن ، سىتالىن دەۋرىدە مەجبۇرى تېڭىلغان  رۇس ھەرپلىرى ئاساسىدىكى سىلاۋىيان يېزىقىنى   بىكار قىلىپ ،« ئۆزبېك  لاتىن يېزىقى » ، «قازاق لاتىن يېزىقى » ، «تۈركمەن  لاتىن يېزىقى » ....قاتارلىق يېزىق لاھىيىلىرىنى يولغا  قويدى ۋە ھۆكۈمەت تەرىپىدىن رەسمىي ئىشلەتتى  ، شۇنداقتىمۇ   شۇ يەردىكى بىر  قىسىم   يەرلىك خەلق  تېخىچە  سىلاۋىيان يېزىقلىرىنىڭ مېھرىدىن كېچەلمەي ، سىلاۋىيان يېزىقىنى  ئۆزلىرىنى    شەخسي   ئالاقىلىرىدە  تېخى پۈتۈنلەي ئەمەلدىن قالدۇرغىنى يوق . بۇ   خۇددى   1981- يىللىرى  ئاپتونوم رايونىمىزدا     «ئۇيغۇر يېڭى يېزىقى »  بىكار  قىلىنغاندىن  كېيىنمۇ ، خېلى  بىر  مەزگىلگىچە  بىر  قىسىم كىشىلەرنىڭ    «ئۇيغۇر يېڭى يېزىقى » بويىچە  يېزىق  ئالاقىسى  قىلىپ يۈرگنلىكىدەك  بىر ئىش .   ئۇيغۇر يېڭى  يېزىقى ___ «مەدەنىيەت  زور  ئىنقىلاۋى»  دەۋرىدە ،    خەنزۇ تىلىنىڭ فونتىكلىق  ئىپادىلەش ئېلىپبەسى ( پىنيىن ) ھەرپلىرى  ئاساسىدا ، ئۇيغۇر تىلىدىكى 32 تاۋۇشنىڭ  ھەر  بىرگە  بىردىن ھەرپ ماس  كەلتۈرۈلۈپ  تۈزۈلگەن ، كۆرۈنۈش  جەھەتتىن لاتىن ھەرپلىرى  بولسىمۇ  ، بىراق لاتىچىدىن بەكرەك   خەنزۇچىغا  مايىل  قىلىنىپ تۇرۇپ  تۈزۈلگەن  ئۇيغۇر  يېزىقى  ئىدى .  بۇ ئاتالمىش   «ئۇيغۇر يېڭى يېزىقى »  بىكار قىلىنغىنىغا 30 يىل بولغان  بولسىمۇ ، بىراق  مۇتلەق  كۆپ قىسىم  ئۇيغۇر   كيۇ-كيۇ  قوللانچىلىرىنىڭ   يەنىلا  مۇشۇ  يېزىقىنى  ئىشلىتىپ  كېلىۋاتقانلىقى  ھېچقايسىمىزغا  سىر  بولمىسا  كېرەك . ئۇيغۇر  سىلاۋىيان يېزىقىنى  ئۆزبېكىستان ، قازاقىستان ، قىرغىزىستان  قاتارلىق  دۆلەتلەردىكى  ئۇيغۇرلار  ھازىرغىچە  ئىشلىتىپ  كېلىۋاتىدۇ .  ئۇيغۇر  لاتىن يېزىقى ___ ئۇيغۇر تىلىنىڭ  فونتىكىلىق  ئالاھىدىلىكىگە  ئاساسەن ، ئۇيغۇر تىلىدىكى  ھەر  بىر  تاۋۇشقا بىردىن  لاتىن  ھەرپى ماس  كەلتۈرۈلگەن ، ھەرپلەرنىڭ  ئوقۇلىشى  ئامال  بار  لاتىنچە  ئوقۇلۇشقا  ماسلاشتۇرۇلغان ،ئۇيغۇر  تىلىنى لاتىن يېزىقى  ھەرپلىرى بويىچە ئىپادىلەشنىڭ  يېڭى بىر  خىل  ئۆلچەم لايىھەسى ،  بۇ لاھىيە 2000-  يىلى  شىنجاڭ  ئۇنىۋېرسىتىتىدىكى  مۇناسىۋەتلىك  ئالىم ، تىلشۇناس ، تەتقىقاتچىلار تەرىپىدىن  مۇزاكىرىگە  قويۇلغان بولۇپ ، ئاپتونۇم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ   تەستىقىدىن  ئۆتكەن ، ھەمدى  ئۇيغۇر  لاتىن يېزىقى لايىھىسى   « شىنجاڭ ئۇنىۋېرىتىتى »  گېزىتىدە   ئېلان قىلىنغان . 2008 - يىلغا كەلگەندە  ، ش ئۇ ئا ر  تىل يېزىق كومېتىتى تەرىپىدىن ،   ئۇيغۇر  لاتىن يېزىقى  لايىھىسى  رەسمىي  ئېتىراپ قىلىنىپ . مەخسۇس  ھۆججەت تارقىتىلغان . ئۇيغۇر  ئەرەپ  يېزىقى   بولسا   پەقەت   ۋە پەقەت ، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى تەۋەسىدە ساۋادىنى  چىقارغان  ئۇيغۇرلار  ئۈچۈن  خىزمەت  قىلىدىغان   مىللىي يېزىقتۇر ،   ئۇيغۇر  سىلاۋىيان يېزىقى  بولسا __ پەقەت ۋە پەقەت  ئوتتۇرا  ئاسىيادىكى  سىتالىنىىڭ  ھۆكۈمرانلىقى تەسىرىگە  ئۇچرىغان  رايونلاردا   ساۋادىنى چىقارغان   ئۇيغۇرلار  ئۈچۈن  خىزمەت  قىلىدىغان  مىللىي  يېزىقتۇر . ئۇيغۇر  لاتىن يېزىقى ___  مەيلى شىنجاڭدىكى ، مەيلى ئوتتۇرا  ئاسىيادىكى   ۋە  مەيلى  ياۋروپا  -ئامېرىكىدىكى ،  يىغىپ ئېيتقاندا   پۈتۈن يەر  شارىدىكى  ئۇيغۇرلار  ئۈچۈن  خىزمەت قىلىدىغان  ئورتاق يېزىق  ھېساپلىنىدۇ . نۆۋەتتىكى تەرەققىياتقا  قارىغاندا، شىنجاڭ رايونىدىكى  ئۇيغۇر، قازاق ، قىرغىز .... قاتارلىق  ئاز بىر قىسىم  تۈركى تىللىق مىللەتلەردىن  باشقا ،  تۈركىيە ، تۈركمەنىستان ، ئۆزبېكىستان، قازاقىستان قىرغىزىستان ، ئەزەربەيجان .....قاتارلىقلار  لاتىن يېزىقى ئىشلىتىۋاتىدۇ . تۈركمەنىستان ، ئۆزبېكىستان، قازاقىستان قىرغىزىستان ، ئەزەربەيجان خەلقلىرى  بىلەن  خەت-ئالاقىسى قىلغاندا ،  سىز ئۇيغۇر لاتىن يېزىقىى  ئىشلەتسىڭىز ، ئۇلارمۇ  ئۆزلىرى  قوللىنىۋاتقان لاتىن  يېزىقىنى  ئىشلەتسە  ،   ئەلۋەتتە  ئوخشاش تۈركىي تىللىق سېستىما ۋە ئوخشاش يېزىق  مۇھىتىنىڭ ئەۋزەللىكىدىن بىر  قەدەر  تولۇق پايدىلانغىلى  بولىدۇ .

kahrizat

	رۇس ياكى سىلاۋيان يىزىقىدەك تۇرامدۇ