ئۇيغۇرلاردا <<ئەڭ>> (2)

muyunqur

	1.  ئۇيغۇر تىلىدا ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدىغان تاۋۇش << ئا >> .        ئۇيغۇر تىلىدا <<ئا >> تاۋۇشى ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدىغان تاۋۇش بولۇپ،بىزنى تۇغۇپ چوڭ قىلغان <<ئاتا،ئانا>>مىزدىن تارتىپ ياراتقۇچى<<ئاللا>>غىچە <<ئا>> تاۋۇشى بىلەن باشلىندۇ.تىلشۇناسلارنىڭ تەكشۈرۈپ تەتقىق قىلىشىچە ،ئۇيغۇر تىلى لۇغەت تەركىۋىدىكى  سۆزلۈكلەردە <<ئا>> تاۋۇشى ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدىكەن. شۇڭا <<ئېلىپبە>>دە <<ئا>> تاۋۇشى بىرىنچى ئۇرۇنغا تىزىلغان. 2.ئۇيغۇرلاردىكى ئەڭ دەسلەپكى <<خەنزۇچە-ئۇيغۇرچە>>لۇغەت.    1959-يىلى12-ئايدا گەنسۇ-شىنجاڭ تاشيۇلى كېڭەيتىپ ياسالغاندا ش ئۇ ئا ر موزېي تۇرپان سىڭگىم بۇددا خارابىسى رايۇنىدا <<خەنزۇچە-ئۇيغۇرچە>>لۇغەتنىڭ11 پارچە كەمتۇك ۋارەقىسىنى تاپقان. بۇ قەدىمقى ئۇيغۇر يادىكارلىقى ھازىر ش ئۇ ئا ر موزىيدا ساقلانماقتا. 3.ئۇيغۇرلار تارىخىدىكى ئەڭ قەدىمقى ماھىر رەسسام ۋايجىراۋىجىر.     ۋايجىراۋىجىر تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدە خوتەندە تۇغۇلۇپ ئۆسكەن ئۇيغۇر رەسسام.جىڭگۇەننىڭ دەسلەپكى يىللىرى خوتەن ۋاڭى ۋايجىراۋىجىرنى ئوردىغا <<ماھىر رەسسام>> دەپ تۇنۇشتۇرىدۇ،شۇنىڭ بىلەن ئۇنى تاڭ تەيزۇڭ چاڭئەنگە تەكلىپ قىلىپ ئەكىلىپ،شۇنىڭدىن باشلاپ ئۇ چاڭئەندە قۇلى گۈل راسسام دەپ شۆھرەت قازىنىدۇ. ئۇنىڭ سىزغان رەسىملىرى تاڭ دەۋرىدە <<بىر سى تۈمەن تىللاغا يارايدۇ>> دەپ نام چىقارغان.ئۇنىڭ سىزغان رەسىملىرى ؛قۇرۇلمىسى يېڭى ،رېڭى ئۇچۇق،كۆركەم،خۇددى جېنى باردەك،روھلۇق ئىكەن.ئەپسۇس .ئۇنىڭ سىزغان رەسىملىرىنى  ئۆز كۈزىمىز بىلەن كۆرۈشكە ئامالسىزمىز  . 4.ئۇيغۇرلارنىڭ ئەڭ دەسلەپكى ئىسلام دىنىغا ئىتىقات قىلىشقا باشلىغان ۋاقتى.   ئىمام جېلىل تەبەرى(923-838)تەرىپىدىن يېزىلغان <<تارىخ تەبىرى>> دىگەن كىتاپتا ھىجىرىيە 96-يىلى(مىلادى714-يىلى)ئىسلام خەلەپىسى ۋەلىدى ئىبنى ئابدۇلمۈلۈك مەرۋانى زامانىسىدا ، قوماندان ئىمىرن قۇتەيبە ئىبنى مۇسلىم ئەل باھىلنىڭ قەشقەرگە كىلىپ ئىسلام ئاچقانلىقى  بايان قىلىغان،بۇ ئەھۋال 1980-يىلى نەشىر قىلىنغان <<ئىسلام دۇنياسى >>دىگەن كىتاپتىمۇ قەيت قىلىغان.رىۋايەتلەرگە قارىغاندا ،بۇ ئىمىر قۇتەيبە ئىبنى مۇسلىم ۋەلىدى ئىبنى ئابدۇل مۈلۈك مەرۋانىدىن كىيىن خەلىپىلىككە ئولتارغان  سۇلايمان ئابدۇمۈلۈك تەرپىدىن مەخپى ئۆلتۈرۈلگەن. بۇ خەۋەرنى ئاڭلىغان ئۇيغۇرلار ئىسلام دىننى تاشلاپ يەنە بۇرۇنقى دىنىغا يېنىۋالغان.شۇندىن 240يىل ئۆتكەندىن كېيىن يەنى 10- ئەسىرگە كەلگەندە سۇتۇق تىكىننىڭ باشلاپ كىرىشى بىلەن ئىسلام دىنىغا قايتا كىرگەن. 5.شىنجاڭ ئېلىمىز بويىچە ئەڭ بالدۇر كېۋەز تېرىلغان رايۇن.   شىنجاڭ _ئېلىمىز بويىچە ئەڭ بالدۇر كېۋەز تېرىلغان رايۇنلارنىڭ بىرى.ئارخىئولوگىيەلىك قىزىلما ماتىرياللار ۋە تارىخى ماتىرياللارغا ئاساسلانغاندا ،شىنجاڭدا كېۋەز تېرىش مىلادى 1_3-ئەسىردىن ئىلگىرى باشلانغان بۇلۇپ ئاز دىگەندىمۇ 1700يىلدىن كۆپرەك تارىخقا ئىگە.ۋەھالەنكى،ئېلىمىزنىڭ ئىچكى ئۆلكە،ئاپتۇنۇم رايۇنلىرىدا كېۋەز تېرىش تەخمىنەن 10-12-ئەسىرلەردىن كېيىن باشلانغان.         پايدىلانغان ماتىرياللار:<<جاھاننامە>>1-توم(ئا)(ب)نۇسخا.2-توم(شىنجاڭ خەلق نەشرى).               مەنبە:ئۆزۈم

0998.erpane

	توغرا  ،،،ئا ھەرپى بىلەن باشلانغان سۆز  بەك تولا  ئۇچرايدۇ

SANSIZ0903

	<بىزنى تۇغۇپ چوڭ قىلغان <<ئاتا،ئانا>>مىزدىن تارتىپ ياراتقۇچى<<ئاللا>>غىچە <<ئا>> تاۋۇشى بىلەن باشلىنىدۇ> ما يىرىنى ئالماشتۇرۇۋەتسىڭىز قانداق؟ياراتقۇچى <<ئاللاھ>>دىن تارتىپ بىزنى تۇققان <<ئاتا-ئانىمىز>>غىچەدەپ.  [s:164]

muyunqur

	2-قەۋەت سەنسىز0903نىڭ ئىنكاسىغا:   رەخمەت،پەقەت دىققەت قىلماپتىمىنا!

ALDIYAR

	ياخشى بايقاش بوپتۇ.ئاۋال بالام ئاندىن كالام بولسا توغرا بۇلار. مۇنۇيەردە ئاۋال كالام،ئاندىن بالام بۇلۇپ قاپتۇ. تېما ئىگىسىنىكى ئەجرىگە رەھمەت،

Atasayfulla

	<<ئاللاھ ئاندىن ئاتا-ئانا>>غا باش ھەرىپ بولۇپ كەلگەن بۇ <<ئا>>ھەرپىنىڭ كۆپ ئىشلىتىلىشى ئاجايىپ سىرلىقكەن.

SUKUT520

	ئاتا-بوۋىلىرىمىز بۇرۇن دىھقانچىلىقتا، باشقا مىللەتلەرگە قارىغاندا  كىۋەز تىرىغان كەندە. [s:166]

SANSIZ0903

	ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 3قەۋەت  muyunqur كە 2011-05-23 04:42 PMئەۋەتىلدى  : 2-قەۋەت سەنسىز0903نىڭ ئىنكاسىغا:   رەخمەت،پەقەت دىققەت قىلماپتىمىنا! توغرا چۈشەنگىنىڭىزگە رەھمەت.

kapTalis

	بىلىۋېلىشقا تىگىشلىك ئىشلار ئىكەن جىما.

elijan

	بىچارە دېھقانلار شۇنداق تۇرۇقلۇقمۇ ھازىرغىچە ئۆمرىدە بىرەر تال پاختا يىپتىن تۇقۇلغان پايپاقمۇ كىيەلمەي ئۈلۈپ كىتىدىغانلىرى نۇرغۇندۇ ھە ... [s:151]  [s:148]