ئۇيغۇرلاردا «ئانا» ئۇقۇمى

YURT OGLANE

	«ﺋﺎﻧﺎ رازى، ﺧﯘدا رازى، ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪد ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ رازى».   [align=justify]ئۇﻳﻐﯘرلارﻧﯩﯔ ﻧﻪزﯨﺮﯨﺪە دۇﻧﻴﺎدﯨﻜﻰ ﮬﻪﻣﻤﻪ ﻧﻪرﺳﻪ ﺋﺎﻧﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﭘﯩﺮﯨﺪە ﺑﻮﻟﯩﺪۇ ۋە ﺋﺎﻧﯩﻐﺎ باغلانغان ﮬﺎﻟﺪا ﻳﺎﺷﺎﻳﺪۇ، ﺋﺎﺧﯩﺮى ﻳﻪﻧﻪ ﺋﺎﻧﯩﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪۇ. دﯦﻤﻪك، ﻣﻪۋﺟﯘدات ﺋﺎﻧﯩﺪﯨﻦ ﺗﯘﻏﯘﻟﯩﺪۇ، ﺋﺎﻧﯩﺪا ﻳﺎﺷﺎﻳﺪۇ، ﺋﺎﻧﯩﻐﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﺪۇ. ﺋﺎﻧﺎ ﻣﻪﻧﻪ ﺑﯘﻟﯩﻘﻰ، ﺋﯘﻳﻐﯘرلار دۇﻧﻴﺎ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﻪﺳﻪۋۋۇرﻟﯩﺮﯨﻨﻰ «ﺋﺎﻧﺎ» ﺋﯘﻗﯘﻣﯩﺪﯨﻦ ﺧﺎﻟﯩﻲ ﮬﺎﻟﺪا ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﺎراﻟﻤﺎﻳﺪۇ. ﺋﯘلار ﺋﯜﭼﯜن ﺋﺎﻧﺎ-ﺋﺎﻟﻪم، ﺋﺎﻧﺎ-ﺑﯩﻠﯩﻢ ۋە ﺗﻪﭘﻪﻛﻜﯘرﻏﺎ ﺳﻪﻟﺘﻪﻧﻪت بېغىشلايدىغان ﻣﯘﻗﻪددەس ﺳﯘﺑﺴﺘﺎﻧﺴﯩﻴﻪ. ﻣﯧﻨﯩﯖﭽﻪ، ﺋﯘﻳﻐﯘرلارﻧﯩﯔ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد ۋە ﺗﻪﭘﻪﻛﻜﯘر ﺗﺎرﯨﺨﯩﻨﻰ «ﺋﺎﻧﺎ» ﺋﯘﻗﯘﻣﯩﺪﯨﻦ ﻣﯘﺳﺘﻪﺳﻨﺎ ﮬﺎﻟﺪا ﻳﻮرۇﺗﻘﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ ﮬﻪم ﻳﺎزﻏﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ. ﺋﯘﻳﻐﯘرلار «ﺋﺎﻧﺎ»ﻧﻰ ﻣﻪرﻛﻪز ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺷﻪﺟﻪرﯨﺴﯩﻨﻰ ﻗﯘرۇپ ﭼﯩﻘﯩﺪۇ. ﮬﻪﺗﺘﺎ «ﺋﺎﻧﺎ»ﻧﻰ ﺳﯜﭘﻪت ﻗﯩﻠﯩﭗ ﭘﯜﺗﯜن ﺑﯩﺮ ۋەﺗﻪﻧﻨﯩﯔ ﺋﻮﺑﺮازﯨﻨﻰ ﺳﯩﺰﯨﭗ ﭼﯩﻘﯩﺪۇ. ﺋﺎﻧﺎ - ﺋﯘﻳﻐﯘر ﭘﻪﻟﺴﻪﭘﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻛﯩﻨﺪﯨﻜﻰ. [align=justify]«ﺋﺎﻧﺎ» دﯦﮕﻪن ﺋﯘﻗﯘﻣﻨﯩﯔ ﻣﻪﻧﻪ ﻗﺎﺗﻠﯩﻤﻰ ﻣﯘﻧﺪاق ﺑﻮﻟﺴﺎ ﻛﯧﺮەك: ﺋﺎﻧﺎ-ﮬﺎﻳﺎﺗﻨﯩﯔ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﮬﺎﻟﻘﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺗﯘﻏﻘﯘﭼﻰ. ﺑﯘ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﻪ «ﺋﺎﻧﺎ» ﺋﯘﻗﯘﻣﻰ ﺑﺎرﭼﻪ ﺷﻪﻳﺌﯩﮕﻪ ﺋﻮرﺗﺎق ﺑﻮﻟﯘپ، ﺑﯩﺮ ﺗﯜپ ﻳﺎۋا ﺋﻮﺗﻤﯘ ﺋﺎﻧﺎ، ﺋﯘﻣﯘ ﺋﯚز ۋۇﺟﯘدﯨﺪا ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﻧﻪﺳﻠﯩﻨﻰ ﻳﯧﺘﯩﻠﺪۈرﯨﺪۇ. ﻣﯧﻜﻴﺎﻧﻤﯘ ﺋﺎﻧﺎ، ﺋﯘﻣﯘ ﭼﯜﺟﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻪﮔﻪﺷﺘﯜرۈپ، ﺗﺎﭘﻘﺎن-ﺗﻪرﮔﻪﻧﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺷﯘلارﻏﺎ ﺑﯧﺮﯨﺪۇ. ﺑﯩﺰدﯨﻤﯘ «ﺋﺎﻧﺎ» ﺋﯘﻗﯘﻣﯩﻨﻰ ﭘﻪﻗﻪت «ﺗﯘﻏﯘپ ﻗﻮﻳﻐﯘﭼﯩﺪىنلا ﺋﯩﺒﺎرەت» دەپ ﭼﯜﺷﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎنلار ﺗﺎلاي. ﺑﯘﻧﻰ ﺑﯩﺰ بىيولوگىيەلىك ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻖ، دەپ ﺋﺎﺗﯩﺴﺎﻗﻤﯘ ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ۋەﮬﺎﻟﻪﻧﻜﻰ، ﺋﯩﻨﺴﺎن ﺑﯘﻧﺪاق ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻖ ﺑﯩﻠﻪن «ﺋﯩﻨﺴﺎن» ﺑﻮﻟﯘش ﺷﻪرﯨﭙﯩﻨﻰ ﺋﯚﺗﯩﻴﻪﻟﻤﻪﻳﺪۇ. «ﺋﺎﻧﺎ» ﻳﻪﻧﻪ ﻣﯧﮭﯩﺮ-ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪت ﺗﯘﭘﺮﯨﻘﻰ ﻳﺎﻛﻰ ﺋﯜن-ﺗﯩﻨﺴﯩﺰ ﺑﻪدەل، ﺑﯘ يەنىلا ﮬﻪﻣﻤﻪ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﺘﻪ ﺋﻮرﺗﺎق. ﺋﻪﮔﻪر ﺗﻪﯕﺮى ﺋﯩﻨﺴﺎنلارﻏﺎ «ﻣﯧﮭﯩﺮ» دﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎرەت ﺑﯘ ﮔﯜزەل ﺗﻪﺑﯩﺌﻪﺗﻨﻰ ﺑﻪرﻣﯩﮕﻪن ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﺋﺎنىلار ﺋﯚز ﭘﻪرزەﻧﺘﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﯜﮔﯩﻤﻪس ﺟﻪۋر-ﺟﺎﭘﺎﺳﻰ ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﻰ ﺋﯘلارﻧﻰ ﺗﯘﻧﺠﯘﻗﺘﯘرۇۋەﺗﻜﻪن ﺑﻮلاﺗﺘﻰ. ﺋﺎنىلار ﺋﯚز ﭘﻪرزەﻧﺘﻠﯩﺮى ﺋﺎﻟﺪﯨﺪا دەل ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪت ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﻰ ﺋﯚﻣﯜرﻟﯜك ﻣﺎلاي. ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪت ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﻣﺎلاﻳﻠﯩﻘﻘﺎ ﺷﯘﻧﺪاق ﻗﯩﻤﻤﻪت ﺋﺎﺗﺎ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﻜﻰ، ﺋﺎﻧﺎ دەل ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪت ﺋﺎرﻗﯩﻠﯩﻖ ﺗﯚﻟﯩﮕﻪن ﺑﻪدەﻟﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯘﻟﯘﻏﯟار ﻣﻪﻧﯩﮕﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﺘﯜرەﻟﯩﮕﻪن. ﺋﻪﮔﻪر دۇﻧﻴﺎدا ﺋﺎﻧﺎ ﻣﯧﮭﺮﯨﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎرەت ﺋﯩﭙﺘﯩﺪاﺋﯩﻲ ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪت ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ، دۇﻧﻴﺎ ﻗﺎﺑﺎﮬﻪت ﺑﯩﻠﻪن ﺗﻮﻟﻐﺎن ﻛﯘﮬﯩﻘﺎﭘﻘﺎ ﺋﺎيلاﻧﻐﺎن ﺑﻮلاﺗﺘﻰ، ﺷﯘﻧﯩﯖﺪەك ﺋﺎﻧﺎ ﻣﯧﮭﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﻪﮬﺮﯨﻤﻪن ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎن ﭘﻪرزەﻧﺘﻤﯘ ﺑﺎﻏﺮى ﺗﺎش ﺟﯩﻨﺎﻳﻪت ﻣﺎﺷﯩﻨﯩﺴﯩﻐﺎ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﭗ ﻛﯧﺘﯩﺪۇ. [align=justify]ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘرلارﻧﯩﯔ «ﺋﺎﻧﺎ» ﺋﯘﻗﯘﻣﻰ ﺋﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪت ﺑﺎﺳﻘﯘﭼﯩﺪا ﺋﻪﻟﻠﻪﻳﻠﯩﻨﯩﭗ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪۇ: ﺋﯘلار ﺋﺎنىلارﻧﯩﯔ ﻣﯧﮭﯩﺮﻟﯩﻚ ﻗﯩﻴﺎﭘﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ، ﺋﺎق ﻛﯚﯕﯜﻟﻠﯜﻛﻠﯩﺮﯨﻨﻰ، ﺑﻪرﮔﻪن ﻗﯘرﺑﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻨﻰ، ﭘﻪرزەﻧﺖ ﺋﺎﻟﺪﯨﺪﯨﻜﻰ ﭘﻪﻳﯟەﻧﺪﯨﻠﯩﻜﻠﯩﺮﯨﻨﻰ، ﮬﺎزا ﺋﯩﭽﯩﺪﯨﻜﻰ ﻣﯩﺴﻜﯩﻦ ﺋﯚﻟﯜﻣﯩﻨﻰ ﻧﺎﺧﺸﺎ-ﻗﻮﺷﺎقلارﻏﺎ ﺋﺎيلاﻧﺪۇرۇپ، ﺗﯧﻠﯧﯟﯨﺰور ﺋﯧﻜﺮاﻧﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﭼﯩﻘﯩﺸﺘﻰ، VCD ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﯩﺸﻠﻪپ، ﺑﺎزارلارﻏﺎ ﺳﯧﻠﯩﺸﺘﻰ. ﻟﯧﻜﯩﻦ، ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺗﯧﮕﻰ-تەﻛﺘﻰ ۋە ﭘﻪرزەﻧﺘﻠﯩﻚ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﯩﻴﯩﺘﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪە ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﯩﻠﻪرﮔﻪ ﺋﯩﺒﺮەت ﺑﻮﻟﻤﯩﺶ ﭘﺎراﺳﻪﺗﻠﻪرﻧﻰ ﺋﯩﺸﻠﻪپ ﭼﯩﻘﺎﻟﻤﯩﺪى. ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﺷﺎﺋﯩﺮلار ﺋﺎﻧﺎ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪە ﺋﻪڭ ﻛﯚپ ﻳﺎزدى، ﻧﺎخشىچىلارﻣﯘ ﺋﺎﻧﺎ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪە ﺋﻪڭ ﻛﯚپ ﻛﯜﻳﻠﯩﺪى. ﺑﯘلارﻧﯩﯔ ﮬﻪﻣﻤﯩﺴﻰ ﻣﺎﮬﯩﻴﻪﺗﺘﻪ ﺋﺎﻧﯩﻨﯩﯔ ﺷﻪﭘﻘﯩﺘﯩﮕﻪ ﺑﯧﻘﯩﻨﺪى ﺑﻮﻟﯘپ ﻛﻪﺗﻜﻪن ﻣﯩﺸﭽﺎن ﺋﻪۋلادلارﻧﯩﯔ ﻗﻪﻟﺐ ﺳﺎداﺳﻰ. ﺋﯘﻧﺪاﻗﺘﺎ، ﺑﯘﻧﺪاق ﺑﯧﻠﻰ ﺑﻮش ﺋﻪۋلادلار ﻧﯧﻤﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﮬﺴﯘﻟﻰ؟ ﺑﯘ ﻳﻪنىلا ﻣﯧﮭﯩﺮ-شەﭘﻘﻪﺗﺘﯩﻦ ﺑﺎﺷﻘﯩﺴﻰ ﻗﻮﻟﯩﺪﯨﻦ ﻛﻪﻟﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎن ﺳﺎددا، ﺋﺎق ﻛﯚﯕﯜل ﺋﺎﺗﺎ-ئانىلارنىڭ ﻣﻪﮬﺴﯘﻟﻰ. ﻗﻪدﯨﻤﻘﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘرلاردﯨﻜﻰ ﺋﺎنىلار ﺋﻪرﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ۋە ﺋﻮﻏﯘﻟﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺟﻪﯕﮕﺎﮬﻘﺎ ﺋﯘزۇﺗﯘۋﯦﺘﯩﭗ، ﺋﯩﭙﺘﯩﺨﺎر ﻗﯩﻠﯩﺸﺎﺗﺘﻰ، ﺋﯘلار ﺋﻪرﻟﯩﺮى ۋە ﺋﻮﻏﯘﻟﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺷﯧﮭﯩﺖ ﺑﻮﻟﻐﯩﻨﯩﻨﻰ ﺋﺎﯕﻠﯩﻐﯩﻨﯩﺪا ﻛﯚزﻟﯩﺮﯨﻨﻰ «ﻣﯩﺖ» ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺘﺘﻰ، ﺑﻪﻟﻜﻰ، ﺋﯘلارﻧﯩﯔ روﮬﯩﻐﺎ ﺋﺎﺗﺎپ دۇﺋﺎ ﻗﯩﻠﯩﺸﺎﺗﺘﻰ. ﮬﺎزﯨﺮﻗﻰ ﻛﯚﭘﯩﻨﭽﻪ ﺋﺎنىلار ﺑﻮﻟﺴﺎ ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﻳﯩﺮاق ﺑﯩﺮ ﺷﻪﮬﻪردﯨﻜﻰ ﺋﺎﻟﯩﻲ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻜﻪ ﺋﯘزاﺗﻘﺎﻧﻠﯩﺮﯨﺪا، ﺋﯚرﺗﯩﻨﯩﭗ يىغلاپ ﻛﯧﺘﯩﺸﯩﺪۇ. ﻗﺎرﯨﻐﯘلارﭼﻪ ﻣﯧﮭﯩﺮ-شەپقەت ﺑﻮﻟﯘﻣﺴﯩﺰ ﺋﻪۋلادلارﻧﻰ ﻳﯧﺘﯩﺸﺘﯜرﯨﺪﯨﻐﺎن ﺑﯚﺷﯜك. ﺋﯘﻳﻐﯘرلارﻧﯩﯔ دۇﻧﻴﺎ ﻗﺎرﯨﺸﻰ ﺗﻪﺳﻪۋۋۇپ ﺑﯩﻠﻪن ﺳﯘﻏﯘرۇﻟﻐﺎن ﺧﻪﻟﻖ، ﺋﯘﻳﻐﯘرلارﻧﯩﯔ ﺋﺎﻣﻤﯩﯟى ﻣﻪدەﻧﯩﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﭼﻮڭ-كىچىك ﺳﺎﮬﻪﻟﯩﺮﯨﮕﻪ ﻧﻪزەر ﺳﺎﻟﺴﺎق، ﺑﯘ ﺧﻪﻟﻘﻨﯩﯔ ﺗﻪﺳﻪۋۋۇپ روﮬﯩﻨﻰ ﺋﺎﻣﻤﯩﯟى ﻣﯩﻘﻴﺎﺳﺘﺎ ﻛﯧﯖﻪﻳﺘﯩﯟەﺗﻜﻪن ﺧﻪﻟﻖ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﻣﻪﻟﯘم ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﺟﯜﻣﻠﯩﺪﯨﻦ، ﺋﯘﻳﻐﯘرلاردﯨﻜﻰ «ﺋﺎﻧﺎ» ﺋﯘﻗﯘﻣﯩﻤﯘ ﺗﻪﺳﻪۋۋۇپ ﺧﺎﮬﯩﺸﯩﺪا راﺳﺎ ﭘﯩﺸﯘرۇﻟﻐﺎن. ﺑﯘ ﮬﺎل ﻣﻪﺷﺮەپ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﯨﺪا ﺑﯩﺮﻗﻪدەر روﺷﻪن ﺋﻪﻛﺲ ﺋﯧﺘﯩﺪۇ: «ﺋﺎﻧﺎ رازى، ﺧﯘدا رازى، ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪد ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ رازى».    دﯨﻘﻘﻪت ﻗﯩﻠﯩﺶ ﻛﯧﺮەﻛﻜﻰ، ﺋﺎﺗﺎﻟﻤﯩﺶ ﺋﺎنىلارﻧﯩﯔ ﮬﻪﻣﻤﯩﺴﯩﻨﻰ رازى قىلسىلا ﺧﯘدا رازى ﺑﻮﻟﯘپ ﻛﻪﺗﻤﻪﻳﺪۇ، ﺑﻪﻟﻜﻰ، ﺧﯘداﻧﯩﯔ ﺑﯘﻳﺮۇﻗﯩﻨﻰ ﭼﯜﺷﻪﻧﮕﻪن ۋە ﺋﯩﺠﺮا ﻗﯩﻠﻐﺎن ﺋﺎنىلارﻧﻰ رازى ﻗﯩﻠﻐﺎندىلا، ﺋﺎﻧﺪﯨﻦ ﺧﯘدا رازى. ﻣﻪﺷﺮەﭘﻨﯩﯔ دﯦﻤﻪﻛﭽﻰ ﺑﻮﻟﻐﯩﻨﯩﻤﯘ ﺋﻪﻧﻪ ﺷﯘ ﺋﯩﺪى. ﺋﻪﻣﻤﺎ، ﺑﯘ پىرىنسىپ ﺷﯧﺌﯩﺮلاﺷﺘﯘرۇﻟﯘپ ﺋﯧﻴﺘﯩﻠﻐﺎﭼﻘﺎ، ﻗﻮﻳﯘق ﮬﯧﺴﺴﯩﻴﺎت ﺗﯜﺳﯩﮕﻪ ﺋﯩﮕﻪ. پىرىنسىپلارﻧﻰ ﮬﯧﺴﺴﯩﻴﺎتلاﺷﺘﯘرۇش ﺷﯧﺌﯩﺮﯨﻲ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺋﺎلاﮬﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻰ. ﺗﻪﺳﻪۋۋۇﭘﻤﯘ ﻣﺎﮬﯩﻴﻪﺗﺘﻪ ﺷﯧﺌﯩﺮﯨﻲ ﻗﺎﻳﻨﺎق. ﻛﯚﻳﯜم - ﺋﺎنىلاردﯨﻜﻰ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻲ ﺳﯜﭘﻪﺗﻨﯩﯔ ﻳﺎرﻗﯩﻦ ﺑﯩﺮ ﺋﯩﭙﺎدﯨﺴﻰ. ﺋﻪﻣﻤﺎ، ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘرلار «ﺋﺎﻧﺎ»ﻟﯩﻘﻨﯩﯔ ﺋﯚﻟﭽﯩﻤﯩﻨﻰ «ﻛﯚﻳﯜم» ﺑﯩﻠﻪنلا ﭼﻪﻛﻠﯩﮕﻪن ۋە ﺷﯘ داﺋﯩﺮﯨﺪە ﺗﻪﻟﻘﯩﻦ ﻗﯩﻠﻐﺎن. [align=justify]«ﺋﺎﻧﺎ» دﯦﮕﻪن ﺋﯘﻗﯘﻣﻨﯩﯔ ﺋﯜﭼﯩﻨﭽﻰ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﻧﯩﺴﯩﻤﯘ ﺑﺎر، ﺑﯘﻧﻰ ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺗﺎﻛﺎﻣﻤﯘل ﺋﯩﭙﺎدﯨﺴﻰ، دﯦﻴﯩﺸﻜﯩﻤﯘ ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻖ، ﭘﻪرزەﻧﺘﻜﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎن ﻣﯧﮭﯩﺮ-ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪﺗﻨﻰ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد ﻳﯜﻛﺴﻪﻛﻠﯩﻜﯩﮕﻪ كۆتۈرەلىگەندىلا، ﭘﯧﺪاﮔﻮﮔﯩﻚ ﻣﻪﻧﯩﮕﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﺋﺎﻧﺎ ﺋﯚز ﭘﻪرزەﻧﺘﯩﮕﻪ ﻣﻪﻟﯘم ﺑﯩﺮ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﻰ ﭼﯜﺷﻪﻧﺪۈرەﻟﯩﮕﻪﻧﺪە ۋە ﻗﻮﺑﯘل ﻗﯩﻠﺪۇراﻟﯩﻐﺎﻧﺪا؛ ﺋﯘلارﻏﺎ ﻛﯚﻳﯜﻧﮕﻪﻧﺪە، ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﻰ پىرىنسىپ قىلاﻟﯩﻐﺎﻧﺪا، ﺋﯘلارﻧﻰ ﺟﺎزاﻟﯩﻐﺎﻧﺪﯨﻤﯘ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﻰ ﻣﯩﺰان قىلاﻟﯩﻐﺎﻧﺪا، ﺑﯘﻧﺪاق ﺋﺎﻧﺎ ﺋﯚزﯨﺪﯨﻜﻰ ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻖ ﺗﻪﺑﯩﺌﻪﺗﻨﻰ ﻣﯘﻗﻪددەس ﭘﻪﻟﻠﯩﮕﻪ ﻳﻪﺗﻜﯜزەﻟﻪﻳﺪۇ. ﺑﯘﻧﺪاق ﭼﺎﻏﺪا ﺋﺎﻧﺎ ﺋﯚزﯨﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻲ ﮬﯧﺴﺴﯩﻴﺎﺗﻨﯩﯔ ۋاﻛﺎﻟﻪﺗﭽﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﯘپلا ﻗﺎﻟﻤﺎﺳﺘﯩﻦ، ﺑﻪﻟﻜﻰ ﺋﯚزﯨﺪﯨﻦ ﺋﯜﺳﺘﯜن ﺗﯘرﯨﺪﯨﻐﺎن ﻣﯘﻗﻪددەﺳﻠﯩﻜﻨﯩﯖﻤﯘ ﺋﻪﻟﭽﯩﺴﯩﮕﻪ ﺋﺎيلاﻧﻐﺎن ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﮬﯧﻜﺎﻳﻪت: ﺑﯩﺮ ﺋﺎﻳﺎﻟﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺋﻮﻏﻠﻰ ﺑﺎر ﺋﯩﻜﻪن، ﺋﯘ ﻳﯩﺮاق ﺑﯩﺮ ﺷﻪﮬﻪرﮔﻪ ﻛﯧﺘﯩﭙﺘﯘ، ﺑﯘ ﺋﺎرﯨﺪا ﺋﯘﻧﯩﯔ ۋەﺗﯩﻨﻰ ﻳﺎۋلارﻧﯩﯔ ﺗﺎﺟﺎۋۇزﯨﻐﺎ ﺋﯘﭼﺮاﭘﺘﯘ، ﺋﺎﻳﺎل ﺋﯚز ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﯩﯔ دﯦﺮﯨﻜﯩﻨﻰ ﻗﯩﻠﺴﺎ، ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﯩﯔ ﺳﻮدا ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻳﯜرﮔﯩﻨﻰ ﻣﻪﻟﯘم ﺑﻮﭘﺘﯘ. ﻏﻪزەﭘﻠﻪﻧﮕﻪن ﺋﺎﻧﺎ ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﻰ ﺋﯩﺰدەپ ﺗﯧﭙﯩﭙﺘﯘ ۋە ﮬﯧﭽﺒﯩﺮ ﺋﯩﻜﻜﯩﻠﻪﻧﻤﻪي ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﻰ ﻗﻪﺗﻠﻰ ﻗﯩﭙﺘﯘ. ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﯘﻗﺴﺎ، ﺋﻮﻏﻠﻰ ۋەﺗﻪﻧﻨﻰ ﻗﯘﺗﻘﯘزۇش ﻳﻮﻟﯩﺪا ﺳﻮدا ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﯩﻜﻪن، ﺑﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺋﯚﻛﯜﻧﮕﻪن ﺋﺎﻧﺎ ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﯩﯔ روﮬﯩﻐﺎ دۇﺋﺎ ﻗﯩﭙﺘﯘ ۋە ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﯩﯔ ﺑﯘرﭼﯩﻨﻰ ﺋﯚز زﯨﻤﻤﯩﺴﯩﮕﻪ ﺋﺎﭘﺘﯘ. ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺋﺎﺑﺪۇرﯦﮭﯩﻢ ﺋﯚﺗﻜﯜرﻧﯩﯔ «ﺋﯘﻟﯘغ ﺋﺎﻧﺎ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪە ﭼﯚﭼﻪك» دﯦﮕﻪن ﺋﻪﺳﯩﺮﯨﺪﯨﻤﯘ ﻳﺎۋﻏﺎ ﺗﻪﺳﻠﯩﻢ ﺑﻮﻟﯘپ، ﺋﯘلارﻏﺎ ﻣﺎلاﻳﻠﯩﻖ ﻗﯩﻠﻐﺎن ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﻰ ﺋﯚز ﻗﻮﻟﻰ ﺑﯩﻠﻪن ﻗﻪﺗﻠﻰ ﻗﯩﻠﻐﺎن ﺑﯩﺮ ﺋﺎﻧﺎ ﺗﻪﺳﯟﯨﺮﻟﻪﻧﮕﻪن. ﺑﯘﻧﺪاق ﺗﯧﻤﺎ ﮬﻪرﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﯩﯔ ﺋﻪدەﺑﯩﻴﺎﺗﯩﺪﯨﻦ ﻛﯚﭘﻠﻪپ ﺗﯧﭙﯩﻠﯩﺪۇ. ﺋﺎﻧﺎ ﺑﯩﺮ ﺋﯩﻨﺴﺎن ﺑﻮﻟﯘش ﺳﯜﭘﯩﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪن ﺋﯚز ﭘﻪرزەﻧﺘﯩﻨﻰ ﺗﻮﻟﯩﻤﯘ ﺳﯚﻳﯩﺪۇ، دۇﻧﻴﺎدا ﺑﺎﻟﯩﺴﯩﻨﻰ ﺳﯚﻳﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎن ﺋﺎﻧﺎ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ ﻛﯧﺮەك. ﻟﯧﻜﯩﻦ، ﺑﯘ ﺳﯚﻳﮕﯜﻧﻰ ﺷﻪﺧﺴﯩﻴﻪﺗﺘﯩﻦ ﮬﺎﻟﻘﯩﻐﺎن ﺋﺎﻟﯩﻴﺠﺎﻧﺎب ﺳﯚﻳﮕﯜﮔﻪ ئايلاندۇرغان ﺋﺎنىلار ﮬﻪﻣﻤﻪ ﻳﻪردە ﺋﯘﭼﺮاۋەرﻣﻪﻳﺪۇ. [align=justify]ﺗﯘﻣﺎرس-ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻖ ﭘﻪزﯨﻠﻪﺗﻜﻪ ۋەﻛﯩﻠﻠﯩﻚ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎن ﺗﺎرﯨﺨﯩﻲ ﺋﺎنىلارﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮى. ﻛﻪﻳﺨﺴﯩﺮاۋ ﻣﺎﺳﺎگىتلارﻧﯩﯔ ۋەﺗﯩﻨﯩﮕﻪ ﺑﯧﺴﯩﭗ ﻛﯩﺮﮔﻪﻧﺪە، ﺗﯘﻣﺎرس ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﻰ ﺟﻪﯕﮕﻪ ﺋﻪۋەﺗﯩﺪۇ، ﺋﺎرﻗﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﯚزى ﺑﯧﺮﯨﭗ ﻛﻪﻳﺨﺴﯩﺮاۋﻧﻰ ﻣﻪﻏﻠﯘپ ﻗﯩﻠﯩﺪۇ ۋە ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻛﺎﻟﻠﯩﺴﯩﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﺶ ﺑﯩﻠﻪن ﺋﻮﻏﻠﯩﻨﯩﯔ ﻗﯩﺴﺎﺳﯩﻨﻰ ﺋﺎﻟﯩﺪۇ. ﺑﯘﻧﺪاق ﮬﻪﻳﯟەﺗﻠﯩﻚ ﺳﯩﻤﺎلارﻧﻰ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ دەۋر ﺑﯩﻠﻪن ﺳﯧﻠﯩﺸﺘﯘرﻏﺎﻧﺪا، ﺋﺎنىلاردا ﺑﻮﻟﯘﺷﻘﺎ ﺗﯧﮕﯩﺸﻠﯩﻚ روﮬﻨﯩﯔ ﻗﺎﻧﺪاق ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ ﻛﯧﺮەﻛﻠﯩﻜﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪە ﻗﺎﻳﺘﺎ ﺋﻮﻳﻠﯩﻨﯩﻤﯩﺰ. ﺋﺎنىلاردا ﺑﺎﺗﯘرﻟﯘق ﺑﻮﻟﯘش ﺑﯩﻠﻪن ﺑﯩﺮﮔﻪ، زاﻣﺎﻧﻐﺎ لاﻳﯩﻖ ﭘﺎراﺳﻪت، ﺋﻪخلاﻗﯩﻲ ﭼﯩﺮﻛﯩﻨﻠﯩﻜﻜﻪ ﻗﺎرﺷﻰ ﺗﻪﻗﯟاﻟﯩﻖ ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ ﻛﯧﺮەك ﺑﻮﻟﻤﺎﻗﺘﺎ. [align=justify]ﺋﯘﻳﻐﯘرلاردا «ﺑﺎلاﯕﻨﻰ ﺋﺎﻳﯩﺴﺎڭ ﺑﺎلاﻏﺎ ﻗﺎﻟﯩﺴﻪن» دﯦﮕﻪن ﮔﻪپ ﺑﺎر. ۋاﭘﺎﺳﯩﺰ ﺑﺎلىلار-ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻘﻨﻰ ﻧﻮﻗﯘل ﻛﯚﻳﯜﻧﯜش دەپ ﭼﯜﺷﻪﻧﮕﻪن ﺋﺎﺗﺎ-ﺋﺎﻧﯩﻨﯩﯔ ﻗﯧﺸﯩﺪا ﺋﯜﻧﮕﻪن ﺷﯘﻣﺒﯘﻳﺎ. ﺋﺎددﯨﻲ ﺋﺎنىلار ۋە ﻣﻪﺷﮭﯘر ﺋﺎنىلارﻧﯩﯔ ﮬﻪﻣﻤﯩﺴﻰ ﺋﺎﻧﺎ. ﺋﺎﻧﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎددﯨﻴﻠﯩﻘﯩﺪا ﺑﻪزﯨﺪە ﺋﺎﻟﻪﻣﭽﻪ ﮬﯧﻜﻤﻪت ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. ﺋﻪﺳﻠﯩﺪە ﺋﺎنىلارﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺗﺎﻣﭽﻪ ﺳﯜت ﮬﻪﻗﻘﻰ ﺋﯚﻣﯜرﻟﯜك ۋاﭘﺎﻏﺎ ﺋﻪرزﯨﻴﺪۇ، ﻟﯧﻜﯩﻦ، ﺑﺎرﻟﯩﻖ ﺳﯜت ﺋﻪﻣﮕﯜﭽﯩﻠﻪرﻧﯩﯔ ﺋﯩﭽﯩﺪە ﭘﻪﻗﻪت ﺋﯩﻨﺴﺎنلارلا ﺋﯚز ﭘﻪرزەﻧﺘﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد ۋە دۇﻧﻴﺎ ﻗﺎراش ﺑﯩﻠﻪن تەربىيەلەشنى ﺑﯩﻠﯩﺪۇ. ﻣﺎﻧﺎ ﺑﯘ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ ﺟﺎﭘﺎﺳﻰ ۋە ﺷﺎن-ﺷﻪرﯨﭙﻰ. ﺷﯘﻧﺪاق ﺑﻮﻟﻐﺎچقىلا، ﺋﺎﻧﯩﻠﯩﻖ-ﺳﯜت ﺑﯧﺮﯨﺶ ۋە ﻣﯧﮭﯩﺮ ﺋﺎﺗﺎ قىلىشلا ﺋﻪﻣﻪس، ﺑﻪﻟﻜﻰ، ﭘﻪرزەﻧﺘﻠﻪرﻧﻰ ﺧﺎﺗﯩﺮﺟﻪﻣﺴﯩﺰ ﻣﯘﮬﯩﺘﺘﺎ ﺗﯩﺰ ﭘﯜﻛﻤﻪي ﻳﺎﺷﯩﻴﺎلاﻳﺪﯨﻐﺎن ﻗﯩﻠﯩﺶ. ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﻣﻪدەﻧﯩﻴﻪت ۋە دۇﻧﻴﺎ ﻗﺎراشلار ﺋﯜﺳﺘﯜﻧﻠﯜك ﺗﺎﻟﯩﺸﯩﯟاﺗﻘﺎن دەۋردە ﻳﺎﺷﺎۋاﺗﯩﺪۇ. ﺑﯘﻧﺪاق ﻣﯘﮬﯩﺘﺘﺎ ﺑﯩﺰﮔﻪ ﻣﯧﮭﯩﺮ-ﺷﻪﭘﻘﻪﺗﻨﻰ ﻏﻪﭘﻠﻪت ﺑﯚﺷﯜﻛﯩﮕﻪ ﺋﺎيلاﻧﺪۇرۇۋاﻟﻐﺎن ﺋﺎنىلار ﻛﯧﺮەك ﺋﻪﻣﻪس، ﺑﻪﻟﻜﻰ، ﺋﯘﻧﻰ ﻳﯜﻛﺴﻪك ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد ئىستراتېگىيەسىگە ﺋﺎيلاﻧﺪۇرﻏﺎن ﺋﺎنىلار ﻛﯧﺮەك. مەنبە :سالام ئۇرۇمچى تورى :http://www.salamurumqi.com/a/tarih/2011/0507/574.html

oychan

	"بىزگە قانداق ئانىلار كېرەك" دېگەن ماقالىكەنغۇ بۇ؟  ئاز تولا قىسقارتىپلا، ماۋزۇنى ئۆزگەرتىپلا مەنبەنى ئەسكەرتمەي تورغا چىقىرىپتۇغۇ.   بۇ گەپنى سىزگە دېمىدىم، ئاۋۇ سالام ئۈرۈمچى  دېگەن توردىكىلەر شۇنداق قىلىپتۇ.

zul.ay1

	ياخشى تىمىكەن رەھمەت سىزگە... [s:166]

yeganayaprak

	قولىڭىزغا دەرت كەلمىسۇن رەھمەت . [s:166]  [s:166]  [s:166]

YURT OGLANE

	بۇقانداق گەپ يادىگەلى گەپ تاپالمدىڭزمۇ مۇنبەر بولغاندىكىن قانداق گەپ قىلساق بولىدىغان ئوخشايدۇ دەپ قالدىڭزمۇ يا گەپ قىلىش خوش ياققان بولسا گەپ قىلىڭ خوش ياقمىسا كۇرۇپ قويۇپ چىكەتسىڭزمۇ بولىدۇ

رىشتەم

	ئانا  دەپ تولايدىكەن بەندە

oychan

	ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 5قەۋەت  YURT OGLANE كە 2011-05-08 08:27 PMئەۋەتىلدى 2-قەۋەت (mutepekkur) نىڭ يازمىسىغا :   بۇقانداق گەپ يادىگەلى گەپ تاپالمدىڭزمۇ مۇنبەر بولغاندىكىن قانداق گەپ قىلساق بولىدىغان ئوخشايدۇ دەپ قالدىڭزمۇ يا گەپ قىلىش خوش ياققان بولسا گەپ قىلىڭ خوش ياقمىسا كۇرۇپ قويۇپ چىكەتسىڭزمۇ بولىدۇ ئاغزىڭىزغا بېقىپ سۆزلەڭ! قانداق گەپ قىلسا بولىدىغان ئىش يوق. باشقىلارنىڭ ئىجادىيىتىنى ئوغرىلاپ يوللىماي، نوچى بولسا ئۆزى يازسۇن، بولمىسا مەنبەنى ئەسكەرتىپ كۆچۈرسۇن! بۇ ماقالىنىڭ مەنبەسىنى كۆرسىتىپ قوياي: https://uyghur-archive.com/misranim/read.php?tid-30840-fpage-3.shtml بۇ ئادرىسقا كىرىپ ئوبدان قاراپ بېقىڭ، بۇ كىمنىڭ ئەسىرىكىن؟ ---------------------- بۇ تېما مۇنبەرگە نەچچە قېتىم يوللىنىپ بولدى.  ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ قېتىم ئەسلىدىكى ماقالە  باشقىلار تەرىپىدىن ئوغىرلىنىپ  قىسقارتىلىپ يوللىنىپتۇ.  باشقۇرغۇچىلار ئويلىشىپ باقساڭلار

kalbem1938

	ياخشكەن ئەمما بۇ ئۇغۇرلانغان ئەسەرمۇ

kapTalis

	ئەمدە بوپتۇ ئىسمىڭىز ؟