تاشقى پىلانىت مىللىتى<2>

idil

	[تاشقى پىلانىت مىللىتى] بىزنىڭ بۇ يۇرتلاردا ھةرقىسىم ئادةملةر،ھةريةردىن كةلگةن مىللةت بۇلۇپ ئىنتايىن ئاۋات يةرلةرنىڭ بىرسى بۇلۇش بىلةن بىرگة جىدةل-ماجرالارمۇ ئۈزۈلمةي يۈز بىرىدۇ，           بىز تۇرىۋاتقان مةھةللىنى ئادةت بۇيچة‹‹ئىتتىپاق مةھةللةسى››دةپ ئاتايدۇ.بۇ ئىسىمنى كىملةرنىڭ قويغىننى بىلمةيمةن.‹‹ئىتپاق مةھةللىسى››دىگةن ئىسىمنىڭ ئةكىسچة جىدةل-ماجرا ئۈزۈلمىگةچكة سىرىتتىن كىلىپ تۇرۇپ قالغانلار بولسا‹‹تۇڭگۇز مةھةللىسى››دةپمۇ قۇيىدۇ.       بۇ ئادةملةرنىڭ شۇنداق دىيىشىنىڭمۇ سةۋةبى بولسا كېرةك،دىمىسىمۇ مةھةللىدة ئولتۇرۇشلۇق كىشلةرنىڭ ھةددىدىن زىيادة سةزگۈرلۈشۇپ 21-ئةسىردةك پةن-تېخنىكا ،مائارىپ تةرةققة قىلغان مةدةنى جةمىيةتتة ئايرىم،توپلۇشۇپ،مىللةت،يۇرت ئايرىپ ئۇرۇشۇپ مةھةللىنىڭ تىنىچلىقىنى بۇزغانلىقى ئاساسى سةۋةپ بولغان بۇلىشى مۇمكىن.يةنة بىر تةرىپى تةبىئةت ئاجايىپ گۈزةللىك ئاتا قىلغان بۇ يۇرۇتقا دۆلةت ئاتلاپ سةيلى-ساياھةت قىلغىلى كىلدىغانلارنىڭ ساننىڭ كۆپ بۇلىشىغا قارىماي،كىشلةرنىڭ قۇلاقلىرىنى ئۇرۇشۇپ پاڭ قىلۋىتىدىغان خۇي-پةيلى بىر-بىرىدىن يامان،ئاسمانغا پىچاق ئاتىدىغان ئالتة شةھةرنىڭ جىدةلخورلىرىمۇ ئولتۇرىدۇ.غۇلجا،قةشقةر،ئاقسۇ،خوتةن،تۇرپان،كۇچا،يةكةن قاتارلىق جايلاردىن كةلگةنلةر.           ئةپسۇس بۇ ئالتة شةھةرنىڭ جىدةلخورلىرىغا بىر قةدةر مةدةنى يۇرتلار دةپ ئاتالغان قۇمۇل،چۆچةك،قارارماي،بۆرتالا،شىخةنزة قېتىلمىغان.بۇ ئالتة شةھةرنىڭ جىدةلخورلىرى مةھةللىنى بېشىغا كىيىپ ئۇ يةرلىك؟بۇ يةرلىك دةپ بىر-بىرسىنىڭ بۇۇرن-كاللىسىدىن قان ئالمىغىچة بولدى قىلمايدۇ،بۇنىڭ بىلةن بولدى قىلماي ئاتا ئةجداتلىرىمىز مىڭ يىللاپ تارىختا قويغان بىر چىرايلىق ئىسىملارنى ھاقارةتلةپ ئادةملةرنىڭ ئىناقلىقىنى بۇزغان بولسا يۇقارقىلاردىن سىرىت مةھةللىدىكى بۇ يۇرتۋازلىق ئاز بۇلۇپ قالغاندةك ئىدارة،ئونۋىرسىتىت،كۈڭۈل ئېچش سورۇنى قاتارلىق جايلاردىمۇ تۈگىمةيۋاتىدۇ،بارچة دۆلةت،مىللةت ئىناقلىقتا گۈللىنىۋاتسا بىز نىمة قىلىپ يۈرۋاتىمىز؟ھةتتا نةزىر-چىراغلاردىمۇ ۋاپات بولغان قةيةرلىك؟دىگةن سۇئاللار سورىلدۇ،ئۆلگةننىمۇ قةيةرلىك دىگةن سۇئاللار بىلةن كۆمسةك بىز كىم بۇلۇپ كةتتۇق！          مانا بۇ ئالتة شةھةرنىڭ مۇتةھةملىرى قةيةردة بۇلىشىدىن قةتئى نةزةر مةيلى چةتئةل،ئىچكىرى ئۆلكة بولسۇن ،ھةرۋاقىت مۇتةھةملىكىنى جارى قىلدۇرۋاتىدۇ.مانا مۇشۇنداق غةۋغانىڭ كۆپلىكىدىن مةھةللىمىزنىڭ ئةمدى چوڭ بۇلىۋاتقان ناتىۋان يىلتىزلىرىمىزمۇ بۇ مةدةنى بولمىغان مةھةللىدة چوڭ بۇلۇپ ئاتا-ئانىلىرىنىڭ ئىزىنى باسماقتا.بىر-بىرىنى ئۇرۇپ تىللاپ قانلار ئاققۇزماقتا،          يېقىندا بىر غةلىتة ئىش يۈز بةردى؛-ئادةتتة مةھةللىنىڭ سةل چىتىدة بازار بۇلدىغان،نةق شۇ كۈنى پةۋقۇلئادة بىر مىھمان پةيدا بولدى،غةلىتة يىرى بۇ ئادةم ھىچقانداق بىر مىللةتكة ۋةكىللىك قىلمايدىغاندةك،بۇلۇپمۇ ئۈستى-باشلىرى ھةرخل،ئةزةلدىن دوپپا،تۇماق ئىشتان.بةلۋاغلىرىغا قاراپ پالانى يةرلىك؟ئاۋۇ مىللةت دةپ ئاتايدىغان‹تۇڭگۇز مةھةللىسىدىكى›بۇ كىشىلةر بۇ ئادةمدىن سىز نةلىك؟دةپ سۇئال سوراشقا پېتىنالمىدى.           بۇ غةلىتة كىيىم كىيۋالغان ئادةممۇ بۇ مةھةللىدىكى كىشىلةرنىڭ شۇنداق خۇي پةيلى بارلىقىنى ھىس قىلغاندةك گةپ قىلماي بىر ئاشخانىغا كىرىپ مانچة زىخ كاۋاپ؟چاي دىگةن ئۇقۇملارنى قول ئىشارىسى ئارقىلىق بىلدۇرۈپ كاۋاپنىڭ لةززىتىنى سۈرۋاتاتتى،ئۇنداق قىلمىسا بىر زىخ كاۋاپنىڭ ئورنىغا بۇ يةرلىك بولمىغانلىقى ئۈچۈن ئون زىخ كاۋاپنىڭ پۇلىنى تۆلىشى كېرةك.ئاخىرى ئاۋاتلىشىپ كةتكةن بازارمۇ تۈگةپ قۇياش قىزغۇچ ھالةتكة كةلگةندة بۇ غةلىتة مىھمان يۈك-تاقىلىرىنى ئېلىپلا يةنة شۇ‹ئىتپاق مةھةللىسىگة›كةلدى.         مةھةللىدىن ئۈزۈم باراڭلىرى قۇيۇق بولغان ئىككى ئېغىزلىق ئۆينىڭ ھىساباتىنى قىلىپ ئىچىگة كىرىپ كةتتى.قان-قېنىغا يۇرتۋازلىق سىڭىپ كةتكةن ئالتة شةھةرلىكلةر نىڭ يېڭى مىھمان كةلسة قةستةنگة چېقىلىپ جىدةل چىقىردىغان ئادىتى بولغاچقا بۇ ئادةم توغۇرلۇق ھىچقانداق ئۇچۇرغا ئىرىشةلمةي ئىچى تىتىلداپ تةرةپ-تةرةپتىن ئةھۋال ئىگةللةشكة باشلىدى.نةتىجىسى چىقمىدى؟ئاخىرى بۇلالمىغان بۇ جىدةلخورلار ئةتىگىنى بىسمىللا دةپ بامداتتىن يانغان يۈزلۈك مةھةللة ئاقساقاللىرىدىن تاللاپ ئةھۋال ئىگةللةشكة ئةۋةتتى.بۇلارمۇ ئةلھةمدۇللا مۇسۇلمان بولغان بىلةن يۇرتۋازلىققا كةلگةندة ئىبادةتنىمۇ تاشلايدۇ،بۇ مۇسۇلمانلارمۇ ئۇلارنىڭ دىگىنى بۇيىچة نةلىكىنى سوراش ئۈچۈن بۇ غةلىتة مىھماننىڭ ئۈيىگة كىردى.بىر ئاز سۈكۈتتىن كىيىن يۈزلىرى ئىزادىن تاتىرىپ كةتكةن ھالدا ئةسىرگة چۈشكةن ئةسكةردةك سالپىيىپ چىقتى، قانداق بولدى؟نةلىككةن ئۇ كةلگۈندى؟ھةممىسى ئۇلارنىڭ ئاغزىغا قارايتى،ئارىدىن بىرى چوڭ بىر قةغةزنى كۆپچىلىككة كۆرسةتتى،ئةھۋالغا قارىغاندا بۇ مىھمان يةنىلا گةپ قىلماي قةغةزگة يىزىپ قويغاندةك،خةتتة مۇنۇ سۆزلةر يىزىلغان؛            -مةن تاشقى پىلانىت مىللىتىدىن،تىلىم،يېزىقىم ھةممىسى تاشقى پىلانىتنىڭكى،مةندىن گةپ سورىماڭلار،مةن ئالتة شةھةرلىك ئةمةس بةلكى تاشقى پىلانىت مىللىتىدىن...... قەلەمدە : ھامۇتجان ئىدىل

azizrosul

	يا.... ماۋۇ ھىكايە نەق بىزنىڭ مەلىنىڭ ئۈزىنى يېزىپتۇ. [s:122]  [s:122] سەن ئاۋۇ  ئارا تام خوشنىمىز  ھېدىلكامنىڭ بالىسى ئوخشىمامسەن.مەنمۇ ساڭا ئوخشاش بىزار بۇنداق قىلىقتىن.   'ئالتە شەلىك'...... غۇلجىغا بارسام مىنى'قاشقالىق'دەيدۇ تۇرپانغا بارسام مىنى'دولانلىق'دەيدۇ قەشقەرگە بارسام نىمەدەيدۇ دىمەمسەن'يالاڭ تۈش'دەيدۇ. قاچانمۇ مىنى ئاشۇ  قېرىنداشلىرىم 'ئۇيغۇر'دەيدىغاندۇ؟

ezdabguqi

	قىرىندىشىم سىز دېگەن گەپلەر ئۇ قىسمەنلىك ئۇنى ئۇمۇملۇق ئۇرنىغا قۇيىۋالماڭ.بىز ھەممىمىز ئۇيغۇر مىللىتى.

nargis

	ھا ھا ھا ..... ئەمدى باشقا يۇرتقا بارغاندا گاچا بولىۋالساق بولغىدەك..... [s:159] مەنمۇ گاچىلار تىلىنى ئۆگىنىپ قوياي،شېۋەمگە قاراپ ئاقسۇلۇق ئىكەنلىكىمنى بىلىۋالمىسۇن [s:181]

xukurialla

	راست بىزدە قاچانمۇ تۇگەر بىر- بىرسىمىزنى ياراتماسلىق    قاچانغىچە...........   [s:131]

hakekat

	بىز ناساسرا  يەھەۇدى بولمىغان دىن كىيىن بىر بىرىمىززنى مۇشۇنداق 6شەلىك 8سەرالىق دەپ قاچان غىچە مۇشۇنداق دوپ يۇرىمىز ..6شەھەردىن جىدەلخور  ئەمەس ھەقىقى ۋىجدان لىق كىشىلەر چىقىدۇ......سە نەدىن مەن نەدىن ئەمەس ھەمىمىز ئۇيغۇر مۇسۇلمان قىرىنداش    ............ مۇسۇلمانىڭ ھەمىسىنىڭ گەۋدىسى بىر تۇتاش ............بۇ يەر دە ھەمە ئادەم ئوخشاش ........گەپ نىڭ تىگىدە گەپ بار دەك  قىلامدۇ  يا............مىنىڭ پەقەت خوشۇم يوق ئاشەھەردىن  مايۇرتىن    پالانىيەلىك پوكونىيەلىك ئەمەس  بەلكى ئوخشاش ئۇيغۇر ...........تىما خاتا يىزىلىپ تۇ ئەسلى [ئايرىم چىلق مىللەت دەپ كويغان بولسا]..............كەچۇرۇڭ سەل قايناپ كويدۇم توغرا چۇشۇنۇڭ.......................... [s:132]  [s:132]  [s:132]  [s:132]  [s:132]

mahbusman

	مەن ما تېمىغا ئىنكاس يېزىشتىن ئاجىز كەلدىم  قۇمۇ، ئاپتور، ئالتە  شەھەرلىكلەرنى  كەمسىتىۋاتامسىز قانداق.........؟

ramu

	ئةپسۇس بۇ ئالتة شةھةرنىڭ جىدةلخورلىرىغا بىر قةدةر مةدةنى يۇرتلار دةپ ئاتالغان قۇمۇل،چۆچةك،قارارماي،بۆرتالا،شىخةنزة قېتىلمىغان. يۇقارقى ئاپتۇرنىڭ ھىكايىدىكى بايانىغا : 1-مەدەنىيەت دىگەننى قانداق چۇشىنىسىز؟ياكى ئۇ شالغۇت قائىدە ۋە كەستۈن كىيىشمۇ؟ 2-سىز نىمانچە بەك يۇرتۋاز!يازغان ماقالىڭىزئاساسى دىمەكچى بولغىنىڭىز يۇرتۋازلىقنى قامچىلاشتەك بولسىمۇ، بەزى جايلىرى دەل يۈرتۋازلىقلارغا ئوت ئۇستىگە ماي چاچقاندەكلا بولۇپ قاپتىمۇ قانداق،قايتا بىر ئوقۇپ تەمىنى ئالدىرماي تېتىپ بىقىڭا! [s:168]   [s:168]   [s:168] ئىدىل ئەپەندى:يۇقارقى قەۋەتتىكى يولداش سىزدىن 3سائەت ئىلگىرى سۇئال سۇراپتىكەن،ئىشلىرىڭىز بەك ئالدىراش ئوخشىمامدۇ!!!!؟

zarapshan

	سىلەرنىڭ ئۇ يۇرىتدا يازغۇدەك ياخشى ئىش يوقمىدۇ زادى؟

NaCl

	ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 9قەۋەت  ramu كە 2011-04-26 11:44 PMئەۋەتىلدى  : ئةپسۇس بۇ ئالتة شةھةرنىڭ جىدةلخورلىرىغا بىر قةدةر مةدةنى يۇرتلار دةپ ئاتالغان قۇمۇل،چۆچةك،قارارماي،بۆرتالا،شىخةنزة قېتىلمىغان. يۇقارقى ئاپتۇرنىڭ ھىكايىدىكى بايانىغا : 1-مەدەنىيەت دىگەننى قانداق چۇشىنىسىز؟ياكى ئۇ شالغۇت قائىدە ۋە كەستۈن كىيىشمۇ؟ 2-سىز نىمانچە بەك يۇرتۋاز!يازغان ماقالىڭىزئاساسى دىمەكچى بولغىنىڭىز يۇرتۋازلىقنى قامچىلاشتەك بولسىمۇ، بەزى جايلىرى دەل يۈرتۋازلىقلارغا ئوت ئۇستىگە ماي چاچقاندەكلا بولۇپ قاپتىمۇ قانداق،قايتا بىر ئوقۇپ تەمىنى ئالدىرماي تېتىپ بىقىڭا! [s:168]   [s:168]   [s:168] ....... manmu xuni dayman