<دۇتار بىلەن ئورۇنلانغان ناخشىلارنى سېغى

kizilkowruk

	_ھە، ئۇكام،مۇشۇ دۇتار دېگەنگە ھەيرانمەن،ئۇنى چېقىپ قالىساق،بىر چۆگۈن سۇ قاينىمايدۇ،ئەممازە،ئۇنى چالىدىغان بولساق،ھەرقانداق سورۇن قىزىيدۇ ھە؟ئۇكام،دۇتار دېگەن ئاجايىپ نەرسىكەن،خوشال ۋاقىتلىرىمىزدا چالساق خوشاللىقىمىز ئەۋجىگە چىقىدىكەن،خاپىلىق يەتكەن چاغلىرىمىزدا چالىدىغان بولساق،ئۇلاردىن ئەسەرمۇ قالمايدىكەن.      1995-يىلى سېنتەبىرنىڭ باشلىرىدا ئۈرۈمچى شەھرىدىن تەشكىللەنگەن بىر سەنئەت ئۆمىكىنى باشلاپ ،قىرغىزىستان ۋە قازاقىستان قاتارلىق قوشنا دۆلەتلەرگە بېرىپ سەييارە ئويۇن قويۇش پۇرسىتىگە ئىگە بولۇپ قالدىم. مەدەنىيەت-سەنئەت ھەۋەسكارلىرىدىن تەركىب تاپقان ئىشتىن سىرتقى بۇ ئۆمەك ئاساسەن مودا كىيىم-كېچەك كۆرگەزمىسى قىلىش بىلەن بىللە،ياۋروپاچە ناخشا-مۇزىكا ھەم ئۇيغۇر خەلق ناخشىلىرىنى ئورۇنلايتتى. ئۆمىكىمىزنىڭ ئارتىسلىرى ئورۇنلىغان سەنئەت نومۇرلىرى بارغانلا يەردە خېلى قىزغىن قارشى ئېلىشقا مۇيەسسەر بولدى.قىرغىزىستاننىڭ قارا بالتا دېگەن يېرىگە بارغان چېغىمىزدىكى ئۇنتۇلغۇسىز ئەسلىمىلەر مېنى ھېلىھەم ھاياجانغا سالىدۇ.     ئويۇنىمىز باشلىنىپ مەيلى سېرىق چاچلىق قىزلار(ئەينى ۋاقىتتا ئۆمەكتىكى ئارتىس قىزلار چاچلىرىنى سېرىق بويىۋالغان ئىدى)مودا كىيىملىرى بىلەن سەھنىگە چىققاندا بولسۇن ياكى ئېلېكتىرونلۇق چالغۇلار بىلەن ياۋروپاچە ناخشا-مۇزىكىلارنى ئورۇنلىغاندا بولسۇن،ئويۇن كۆرۈۋاتقان تاماشىبىنلار رېتىملىق چاۋاكلىرى بىلەن ھۆرمىتىنى بىلدۈرۈپ تۇردى.بولۇپمۇ پاشا ئىشان ئۇسلۇبىدا ناخشا ئېيتىپ داڭق چىقارغان ئارزىگۈل پەتتار دۇتاردا خەلق ناخشىلىرىنى ئورۇنلىغاندا،زالدىكى پۈتكۈل تاماشىبىن ئورۇنلىرىدىن دەس تۇرۇشۇپ خېلى بىر ھازاغىچە گۈلدۈراس ئالقىشلارنى ياڭراتتى.بىرچاغدا تاماشىبىنلارنىڭ بىرنەچچە ۋەكىلى مەن بىلەن كۆرۈشۈپ،بارلىق تاماشىبىنلارنىڭ بىزدىن پەقەت دۇتار بىلەن ئورۇنلانغان خەلق ناخشىلىرىنىلا ئورۇنلاپ بېرىشنى تەلەپ قىلىپ:<ئۇكام،سىزگە كۆڭۈلدىكى گەپنى قىلساق،بىز سېرىق چاچلىقلارنى تولا كۆرۈپ،ياۋروپاچە ناخشا-مۇزىكىلارنى كۈندە دېگۈدەك ئاڭلاپ زېرىكتۇق،بىز ۋەتەننى،ئۆزىمىزنىڭ ناخشا-مۇزىكىلىرىنى،بولۇپمۇ دۇتار بىلەن ئورۇنلانغان ناخشىلارنى بەكمۇ سېغىندۇق،شۇڭا ئەدەپسىزلىك قىلىپ نومۇر تەرتىپىڭلارنى بۇزىدىغان بولدۇق،خاپا بولماي ئۇيغۇر خەلق ناخشا-مۇزىكىلىرىنى ئورۇنلاپ بەرگەن بولساڭلار>دەپ قولۇمنى چىڭ سىقتى.مەن ئۇلارنىڭ تەلىپىنى ئورۇنلۇق ھىسابلاپ دەرھال ئورۇنلاشتۇردۇم.ئارزىگۈل پەتتارمۇ ئۇلارنىڭ يۈرەك ئارزۇسىنى چۈشەندى بولغاي،دۇتارىنى سازلاپ چوڭقۇر مېھرى-مۇھەببىتى بىلەن <قاپقارا قوي كۆزلۈكۈم>دىن تارتىپ <ئادارگۈل>گىچە بولغان ئۇيغۇر خەلق ناخشىلىرىنى قايناق ھىسسىياتتا ۋايىغا يەتكۈزۈپ ئورۇنلىدى.تاماشىبىنلار بۇ چاغدا ھەممىنى ئۇنتۇغان ھالدا ئورۇنلىرىدىن تۇرۇشۇۋېلىپ ،رازىمەنلىك بىلەن چاۋاكلىرىنى ناخشىنىڭ ئۇدارىغا تەڭكەش قىلىپ چالغاچ، ناخشىمىزغا ئەگىشىپ ئېيتىۋاتاتتى.مەن شۇ چاغدا بەكمۇ ھاياجانلانغان ئىدىم،چۈنكى مەن ئۆمرۈمدە كۆرۈپ باقمىغان بۇ مەنزىرىنى كۆرۈش پۇرسىتىگە مۇيەسسەر بولغان ئىدىم.مېنى قاتتىق تەسىرلەندۈرگىنى،بىزنىڭ بۇ ئارتىستلارنى پەقەتلا تونىمايدىغان،ئۇلار بىلەن بىرەر قېتىممۇ رېپىتىس قىلىپ باقمىغان تاماشىبىنلارنىڭ خۇددى ناخشىچىمىز بىلەن كونا تونۇشلاردەك گويا كۆپ قېتىم رېپىتىس قىلىشىۋالغاندەك ناخشا دېگەننى ئۆزئارا ماس كەلتۈرۈپ،ئۇدارلىرىنى چۈشۈرۈپ ھەربىر ناخشىنى يۇقۇرى سەۋىيىلىك ئومومخورغا ئايلاندۇرۋېتىشى كىشىنىڭ ئەقلىنى ھەيرانۇ-ھەس قىلاتتى.شۇ چاغدا مەن دۇتارىمىزنىڭ خاسىيىتىگە،ناخشىلىرىمىزنىڭ مەنىۋى قۇدرىتىگە ھەيرانلىق،ئىپتىخارلىق ئىلكىدە قايىل بولغان ئىدىم.شۇنداق قىلىپ ئارزىگۈل پەتتار دۇتار بىلەن ناخشا ئېيتىپ ھارمىدى،تاماشىبىنلارمۇ ناخشا ئاڭلاپ قانمىدى.ۋاقىت خېلى كەچ بولۇپ قالغان بولسىمۇ،تاماشىبىنلار ناخشا تەلەپ قىلىپ توختىمايۋاتاتتى،ئاخىر ئۇلارنىڭ ئەتىكى ئىشلارنى ئەسكەرتىپ ئويۇننى توختىتىشنى جاكارلىدى.ئويۇن توختىغان بولسىمۇ،تاماشىبىنلار زالدىن چىقماي،ئورۇنلىرىدا تۇرۇشقان ھالدا ھۆرمەت ئېھتىرامى بىلەن رېتىملىق چاۋاكلىرىنى ئايىماي بىزنى ئۇزىتىپ قويغاندىن كېيىن، ئاندىن زالدىن ئايرىلىشتى .ئويۇن ئاياقلىشىپ،ياتاققا مېڭىش ئالدىداتاماشىبىنلار ئارىسىدىن بىر مويسىپىت ئادەم قېشىمغا كېلىپ،كۆڭلىنى ئىزھار قىلدى:      _ئۇكام،ئاڭلىسام بۇ ئۆمەكنى سىز باشلاپ كەپسىز،رەھمەت سىزگە،مانا بۈگۈن بىزگە بايرام! سىلەر ئاشۇ دۇتار بىلەن يۇرتنىڭ ھىدىنى ئەكەلدىڭلار،بىز ۋەتەننى،قېرىنداشلارنى،ناخشىمىزنى تولىمۇ سېغىندۇق...ئۇ كىشى سۆزلەپ شۇ يەرگە كەلگەندە،ئۆزىنى تۇتالماي ئۆكسۈپ يىغلاپ كەتتى... <ئۈرۈمچى كەچلىك گېزىتى>2011-يىلى16-مارت سانىدىن مۇرات مەتنىياز ئىمزاسىدىكى ماقالىدىن ئېلىندى.

abdurxit29

	دۇتتار  ھەقىقەتەن مۇڭلۇق   [s:166]  [s:166]

AiTurk

	ياخشى تېما ئىكەن . ئەجرىڭىزگە كۆپ رەھمەت!!!

باياۋان

	مەنمۇ خېلى ياخشى چېلىپ قويىمەن دۇتارنى ~

oguzturk

	مۇشۇ دۇتتار چېلىشنى ئۆگىتدىغان كىتاب بارمىدۇ ؟ بەك ئۆگەنگىم بارتى...............

DIL~Mehri

	پاھۇي-------- بۇنىڭغا يەنە تەمبۇر بىلەن ساتار،بولسا داپمۇ قۇشۇلۇپ كەتسە ئۇ ھالدا ..ھاي ھاي..

بېھزات

	دۇتتار،تەمبۇر،ساتتار،غىجەك ...قاتارلىق سازلىرىمىز ھەقىقەتەن مۇڭلۇق جۇمۇ!!!  [s:130]  [s:173]

tohtamux

	دۇتتارنىڭ تارىسى يۇرەكنىڭ تارىسىنى چىكىدۇ دە كاساپەت

dilharaj

	ئاتاقلىق تەمبۇرچى ھۈسەنجان جامى ئاكىمىز تەمبىرنى چالغاندا بىرقۇش تەمبۈرنىڭ مۇڭلۇق كۈيدەمەس بولۇپئاكىمىزنىڭ تىزىغا قونۇپتىكەن ،، ئاكىمىز توختىماي چىلىپتۇ ئۇ قۇشمۇ ئۇچۇپ كەتمەپتىكەن ...