خۇاڭخې دەرياسى بويىدىكى مۇڭغۇل مۇسۇلمانلا

ئاگاھ

	خەنزۇچە نۇر ئىسلام تورىدىن مۇنداق بىر خەۋەرنى كۆرۈپ قالدىم ئىچكى مۇڭغۇل ئاپتۇنوم رايونى ئالاشەن(خەنزۇچە ئاھاڭ) سول قاناتتىن 65 كىلومىتىر غەربىي شىمالىدا بايىىن مورسۇم دەيدىغان بىر يەر بولۇپ بۇ يەردە مۇڭغۇل ئۆيلىرىدە ئولتۇردىغان ،مۇڭغۇلچە كىيىدىغان ،مۇڭغۇلچە ئورتاق تىلدا سۆزلىشىدىغان ۋە يېزىق ئىشلىتىدىغان لېكىن ئىسلام دىنىغا ئىتىقات قىلىدىغان بىر توپ ياشىماقتا ئىكەن . ئۇلارنى شۇ يەردە ھەرخىل نامدا ئاتايدىكەن مەسىلەن :مۇڭغۇل تۇڭگىنى،كابۇر مۇڭغۇلى ،يۆگەك باش تۇڭگان دەپ ئاتايدىكەن كىشى ئىسىملىرى ۋە تارىخى ۋەقەلەرنى خاتا تەرجىمە قىلىپ قويماي دەپ ئۇلارنىڭ كېلىش مەنبەسى تەسۋىرلەنگەن مەزمونلارنى يۈزەكى تەرجىمە قىلىپ قوياي .تەپسىلى مەزمونىنى كۆرمەكچى بولسىڭىز تېما ئاستىدىكى خەنزۇچە ئۇلىنىشتىن كۆرۈڭ .خەنزۇچە تەرجىمىسى ياخشىلار تەرجىمە قىلىپ قويارسىز . بۇ مۇڭغۇل مۇسۇلمانلارنىڭ كېلىش مەنبەسى توغرىلىق نەچچە خىل قارش بار .  بىرى ئۇلار 札萨克罗布桑多尔济 چەنلوڭ يىللىرى غەرىپكە يۈرۈشتىن قايتىپ كەلگەندە قومۇل دىيارىدىن ئېلىپ كەلگەن قازاق مۇسۇلمانلار . يەنە بىرى 1686-يىلى تەڭرى تېغىنىڭ شىمالىي ئىتەكلىرىدە ياشاۋاتقان بەزى مۇڭغۇل قەبىلىسىنىڭ ئاقساقىلى يەن چىنگىزخاننىڭ ئىنىسى خازارنىڭ كېيىنكى ئەۋلاتلىرى جۇڭغارلارنىڭ زىيانكەشلىكىدىن قېچىپ ئىچكى مۇڭغۇلنىڭ ئالاشەن گە كەلگەن چىيەنلۇڭ خان بۇنى بىلىپ ئۇلارنى خېلەنشەننىڭ غەربىگە ئورۇنلاشتۇرغان ئۇلارنىڭ تەركىبىدە ئۇيغۇر قازاقلاردىن بولۇپ 7000 دىن ئارتۇق مۇسۇلمان بار ئىدى .1724-يىلى چىڭخەيدىكى 罗卜藏丹津 توپىلىڭى تىنجىتىلغاندىن كېيىن توپىلاڭنى تىنجىتىشقا بارغان ئالاشەن ۋاڭى ئاباۋ ئۆزى بىلەن چىڭخەيدىن 100 دەك خۇيزۇنى ئېلىىپ كىلىدۇ . 1747-يىلى جۇڭغارلار توپىلىڭىنى تىنجىتقان 罗布桑多尔济 يەنە ئۇيغۇر ،قازاق ،تۇڭگاندىن بولۇپ بىر بۆلەك ئادەمنى ئالۇشەنگە ئەكىلىدۇ . چىڭ دەۋرىدىن بۇ يەرگە كېلىپ ئولتۇراقلاشقان بۇ مۇسۇلمانلار شۇ يەردىكى موڭغۇللار بىلەن ئۇزۇن ۋاقىت بىللە ياشاش جەريانىدا مۇڭغۇللارنىڭ مىللىي مەدەنىيىتىنى قوبۇل قىلىدۇ لېكىن ئىتقاتىدا چىڭ تۇرۇپ ھازىرغىچە ياشاپ كەلمەكتە .   1852-يىلدىكى مۇڭغۇل مۇسۇلمانلار مەسچىتى ئاخۇنۇم ئىسلام قائىدىسى بويىچە قوي سويماقتا . مۇڭغۇل مۇسۇلمانلىرى سۈنتلۈك چاي ۋە بوغۇرساق يىيىشكە ئامراق مۇسۇلمانچە كىيىم كەيگەن مۇسۇلمان مۇڭغۇللار . مەنبە: http://www.noorislam.org/forum.php?mod=viewthread&tid=99279

laqin

	تۇنجى ئاڭلشىمكەن . تىما ئىگىسىگە رەھمەت .

nazlan@ma

	رەھمەت سىزگە بىلىۋېلىشقا تىگىشلىك خەۋەركەن

Arthor

	مەن ئاڭلاپمۇ باقماپتىكەنمەن ...... . .. .

Asman

	2009-يىلى بىرقانچە دوستۇم بىلەن ئىچكى موڭغۇلنىڭ باۋتوۋ شەھىرىدىن خوخخوت شەھىرىگە بارىدىغان يولنىڭ يېرىمىدا چۈشۈپ قىلىپ بىر كەنىتكە يېتىپ باردۇق ، ئۇ يەرنىڭ تەرەققىياتى ھەقىقەتەن نامرات ئىكەن ، ئىچكىرنىڭ شەھەر-بازارلىرىدا قوي گۆشى ساتىدىغان قاسساپ تېپىش قېيىنغا چۈشىدۇ ئەمما بىز بارغان شۇ كەنىت بازىرىدا قوي گۆشى ساتىدىغان  قاسساپلارنى ئۇچراتتۇق ،  قوي گۆشى ، تاۋۇز - قوغۇن دىگەنلەر كەڭرى ئىكەن ، كىشلىرى ھەقىقەتەن مىھماندوسىت ئىكەن ، بىز يەنە شۇ نامرات كەنىتتىن بىر مەسچىتنىمۇ كۆرۈپ ھەيران قالدۇق ، دىمەك شۇ چەت كەنىتتىمۇ مۇسۇلمانلار بار ئىكەن ، گەرچە ئۇ يەردە بىر چۈشتىن كىيىن تۇرۇپ ئەتىسى سەھەردە ئايرىلغان بولساقمۇ شۇ كەنىتكە شۇنداق مىھرىم چۈشۈپ قالغان ئىدى ... يۇقارقىي تېمىنى كۆرۈپ ئازراقمۇ ھەيران قالمىدىم ، چۈنكى موڭغۇللاردىنمۇ ئىسلام دىنىمىزغا ئىشىنىدىغانلار ھەقىقەتەن مەۋجۇت. تېما ئېگىسگە تەشەككۈر!

atir

	بىزمۇ ئاڭلاپ باقمىغان ئىكەنمىز ........موڭغۇل مۇسۇلمانلا ....

This.is.It

	ئابدۇرىشتخاننىڭ نەسەبى مۇڭغۇل .......مەۋلانا ئەرشىدىن خوجام  تۇغلۇق تۈمۈرخاننى ئىسلامغا يىتەكلىگەن .... ئابدۇرەشىتخان تۇغلۇق تۇمۈرخاننىڭ ئەۋلادى    تۈغلۇق تۈمۈرخانننىڭ نەسەبى چىنگىزخان غىچە تۇتىشىدۇ .... مۇغۇل  بىلەن مۇڭغۇل نىڭ پەرقى نىمە ؟؟؟ مۇغۇل تۈرۈكلەشكەن مۇڭغۇللارنى كۆرسىتەمدۇ ؟؟؟؟

firkat

	ئەينى چاغدا ئېلان شىركېتىدە ئىشلەۋاتقان ۋاقتىمدا بىر موڭغۇل خىزمەتدېشىم بولىدىغان ئۇيغۇر تىلىنى خۇددى ئۇيغۇردەكلا سۆزلەيتتى. ئاتا - ئانىسى بۇددا دىنى مۇرىتى بۇلۇپ ئۇمۇ بۇددا دىنى مۇرىتى ئىكەنىدۇق. ئەمما ئۇ ئائىلىدىن ئايرىلىپ ئۇزۇن مەزگىل ئۈرۈمچىدە خىزمەت قىلىش ۋە ئۇيغۇرلار بىلەن ئارلىشىش جەريانىدا تەدرىجىي بۇددا دىنىدىن چېكىنىپ مۇسۇلمان بولۇش ئارزۇسىنىڭ بارلىقىنى ئېيتقانىدى. كېيىن مەن ئۇ شىركەتتىن چىقىپ كېتىپ بىر مەزگىل ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشەلمىدىم. ئۆتكەن يىلى يەنئەن يولىدىكى نوغاي مىچىتىدە جۈمە نامىزىدىن چىقىپ تۇرسام كەينىمدىن بىرسى كېلىپ قۇچاقلىۋالدى. شۇنداق ئۆرۈلۈپ قارىسام نەق شۇ موڭغۇل خىزمەتدېشىم مەسچىتتىن مېنىڭ كەينىمدىن چىقىپتۇ. ئۇنىڭدىن شۇنداق سۆيۈنگەنىدىم. ئىسلامغا باشچىلاپ كىرۋاتقانلار ھەممە مىللەت ھەممە يەردە مەۋجۇت.

Khalifa

	بىر مۇسۇلمان بۇلسىمۇ كۆپەيگىنى ياخشى..مەيلى قايەردىن بۇلسۇن.قايسى مىللەتدىن بۇلسۇن..ئۇلار ئۇلۇغ قۇرئان كەرىم ۋە ئىسلامنىڭ ماھىيىتىنى چۈشەندى...اللەنىڭ ھەممىگە قادىر ئىكەنلىكىنى بىلدى...