نېدىرلاندىيە ئاچارچىلىق قىشى: گېن مۇھىممۇ ياكى مۇھىتمۇ؟بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" c" I( \3 g& p$ N
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* P8 C7 h6 K9 q5 P; N! g$ [- yتۇرسۇنجان نۇرمەمەت بىلگە
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! Q% ]" q: M$ ?, Oبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @5 |: {" G/ o, o( z
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" g, `2 a/ T$ r8 ?% y- D4 t" K. B
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @4 X- x; m/ ?# X: E4 p
1944-يىلى قىش كىرىشى بىلەن ناتسىست گېرمانىيىسى بېسىۋالغان نېدىرلاندىيە (گوللاندىيە)نىڭ غەربىي قىسىمىدىكى نوپۇس زىچ رايونلاردا قاتتىق ئاچارچىلىق يۈز بەرگەن. كىشىلەر ھايات قىلىش ئۈچۈن بار بولغان ئىنتايىن قىس ئاشلىقتىن ئورتاق پايدىلىنىدىغان كوللېكتىپ ئاشخانىلارنى قۇرۇش ئارقىلىق ئەڭ تۆۋەن مىقداردىكى يېمەكلىك بىلەن شۇ قېتىملىق قىشتىن ئۆتۈۋالماقچى بولغان ۋە بار بولغان يېمەكلىك كىشى بېشىغا جاننى ساقلاپ قالغۇدەك دەرىجىدە ئازدىن بۆلۈپ بېرىلگەن. بۇ ئاچارچىلىقنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىغان 4.5 مىليوندىن كۆپ كىشى ئىچىدىن 22 مىڭدىن ئارتۇقى ئاچارچىلىقتىن ئۆلۈپ كەتكەن بولسىمۇ، ئەمما كۆپ قىسمى ئامان قالغان.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ v9 b4 j, V' h: G5 d1 E4 f
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @; k7 K- Z/ i, \9 r
ئەپسۇسكى، تەسىرگە ئۇچرىغان كىشىلەر ئىچىدە ھامىلدار ئاياللارمۇ بار بولۇپ، 1944-يىل ئاخىرى ۋە 1945-يىلى يىل بېشى مەزگىلىدىكى بۇ قىشتا ھامىلدارلىقنى باشتىن كەچۈرۋاتقان ئاياللارنىڭ تۇغقان بالىلىرىنىڭ كۆپىنچىسى ئېغىرلىقى تۆۋەن تۇغۇلغان. شۇ مەزگىلدە ھامىلدار بولغان ئانىلارنىڭ تۇغۇت ئارخىپلىرى مۇكەممەل ساقلىنىپ قالغان بولۇپ، 80-يىللارنىڭ ئاخىرىغا كەلگەندە ئەنگىلىيەلىك دوختور، تارقىلىشچان كېسەللىكلەر ئالىمى دەيۋىد باركىر (David Barker) شۇ مەزگىلدە تۇغۇلغان كىشىلەرنى ئىز قوغلاپ تەكشۈرۈپ، شۇ بىر توپ كىشىلەر ئىچىدە يۇقىرى قان بېسىم، يۈرەك، قان-تومۇر كېسەللىرى، دىئابىت كېسىلى، سېمىزلىك كېسىلى قاتارلىق كېسەللەرگە گېرىپتار بولۇش نېسبىتى ھامىلدارلىق مەزگىلىدە ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىكتىن خالىي كىشىلەر توپلىرىدىن نەچچە ھەسسە يۇقىرى ئىكەنلىكىنى زور سانلىق مەلۇماتلار بىلەن كۆرسىتىپ بەرگەن.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 |+ M* K2 k. s
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 e4 U1 R. {! p
ئانىنىڭ ھامىلدارلىق مەزگىلىدىكى ئوزۇقلۇق، دورا، ئوكسېگىن، روھىي بېسىم ۋە باشقا مۇھىت تىپىدىكى بارلىق ئامىللارنىڭ تۆرەلمە يېتىلىشى ۋە ھامىلە تەرەققىياتىغا تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىدىن ئىبارەت بىز ئەڭ قىزىقىدىغان مۇھىم ئۇقۇم ئەڭ ئاۋۋال «نېدىرلاندىيە ئاچارچىلىق قىشى» ھادىسىسىنى تەتقىق قىلىشتىن باشلانغان. دۇنيانىڭ قاتتىق دېققىتىنى قوزغىغان «نېدىرلاندىيە ئاچارچىلىق قىشى»دىن ئامان قالغۇچىلاردا ئىپادىلىنپ چىققان ھەر خىل ئېغىر كېسەللىكلەر ئانا ھامىلدار مەزگىلىدىكى ئوزۇقلۇق مۇھىتىنىڭ ھەقىقەتەن ئۇزاق مۇددەتلىك، پۈتكۈل ھاياتقا تەسىر كۆرسىتىدىغان تەسىرلەرگە ئىگە ئىكەنلىكىنى ئەمەلىي پاكىت بىلەن تەمىن ئېتىدۇ.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) }: B6 E3 o" H( R1 oبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" L$ w4 n0 Y5 V2 t
كېيىن باشقا ئالىملار ئارقا-ئارقىدىن «نېدىرلاندىيە ئاچارچىلىق قىشى»دىن ئامان قالغۇچىلار ئىچىدە نېرۋا ئاجىزلىقى، پىسخىكا بىنورماللىقى ۋە ئېلىشىپ قىلىش كېسىلى .... بىر قاتار چوڭ مېڭىگە مۇناسىۋەتلىك بىنورماللىقلارنىڭمۇ كىلىپ چىققانلىقىنى بايقىغان ۋە بۇ ئىش پۈتۈن دۇنيادا زور داغدۇغا قوزغىغان. شۇنىڭدىن كېيىن دوكتور باركىر داڭلىق «باركىر پەرىزى» ياكى «چوڭلاردىكى كېسەللىك ۋە ساغلاملىقنىڭ ھامىلە يېتىلىش جەريانىدا باشلىنىشى» دەپ ئاتالغان ئىلمىي پەرەزنى ئوتتۇرىغا قويغان. 2000-يىللارغا كەلگەندە بۇ خىل ھامىلە يېتىلىش جەريانىدىكى مۇھىت تەسىرلىرىنىڭ بىر ئۆمۈرلۈك ساغلاملىقنى بەلگىلىشىنى تەتقىق قىلىدىغان ساھە «ھامىلىنىڭ پروگراممىلىنىشى» دېگەن نام بىلەن يېڭى بىر تەتقىقات ساھەسى بولۇپ شەكىللەنگەن. بۇ ساھە ئامېرىكا، ئەنگىلىيە، كانادا، ئاۋىستىرالىيە، ياپونىيە قاتارلىق دۆلەتلەردە ئەڭ تىز سۈرئەتتە كېڭىيىۋاتقان بولۇپ، جۇڭگوغا بۇ يېڭى ساھە ئەمدىلا كىرمەكتە. ئىنسانلار تارىخىدىكى مەلۇم ۋەقەلەرنىڭ بىر يېڭى ئىلىم-پەن ساھەسىنىڭ ئېچىلىشىغا تۈرتكە بولۇشى ۋە مۇھىم ئۇچۇرلارنى تەمىنلىشى ئىنسانلار ئەمەلىيتىنىڭ ئىلىم-پەن تەرەققىياتىدا ئەزەلدىن ئىنتايىن مۇھىم ئۇرۇن تۇتۇپ كەلگەنلىكىنى بىزگە يەنە بىر نۆۋەت ئەسكەرتىدۇ.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 u$ y. A7 ~; `+ M
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @3 S5 |* ~, S* u* E0 ]& d/ S9 uنۆۋەتتە ئىنسانلارنىڭ ساغلاملىقىنى ئەڭ يۇقىرى چەكتە ئاشۇرۇش، چوڭلاردىكى كېسەللىكلەرنىڭ ھەقىقىي نېگىزلىك سەۋەبلىرىنى تېپىپ چىقىش ۋە شۇ ئارقىلىق كېسەللىكنىڭ ئالدىنى ئىلىش، داۋالاپ ساقايتىش ۋە داۋالاش ئۈنۈمىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن ئىلمىي ئاساسلارنى تەمىنلەش بىز كۆڭۈل بۆلىدىغان ئەڭ مۇھىم مەسىلە. ھازىر دۇنيادا نۇرغۇنلىغان كېسەللەرنىڭ تۈپ سەۋەبى تېخى ئېنىق ئەمەس بولۇپ، نۇرغۇن كېسەللەرنىڭ ھامىلە يېتىلىش جەريانىدىلا باشلىنىدىغانلىقى، پەقەت ھاياتنىڭ ئوتتۇرا ۋە ئاخىرقى باسقۇچلىرىغا كەلگەندىن ئاندىن رەسمىي ئىپادىلىنىپ چىقىدىغانلىقى بارغانسىرى ئايدىڭلاشماقتا. تۆرەلمە يېتىلىش جەريانىدا ئانا تېنىدىكى ھەر خىل پاسسىپ مۇھىت ئامىللىرىنىڭ كېسەللەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشتا ئوينايدىغان رولىنىڭ غايەت زور ئىكەنلىكىگە ئائىت نۇرغۇن ئىلىمىي تەتقىقات نەتىجىلىرى ئوتتۇرىغا قويۇلدى.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @2 z) y/ q" @# |0 { u1 ]9 k
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @ T" K4 v/ p- E' n) ~7 T6 Qبۇ خىل مۇھىت ئامىلىنىڭ گېن تىپلىرىغا تەسىر كۆرسىتىپ جانلىقلارنىڭ فىنوتىپلىق (ئىپادىلىنىپ چىققان ئالامەتلەر) ئالاھىدىلىكىنى بەلگىلىشىنى تەتقىق قىلىدىغان پەن ئېپىگېنتىكا دەپ ئاتىلىدۇ. ئېپىگېنتىكا «گېن مۇھىممۇ ياكى مۇھىتمۇ؟» دېگەن تارىختىن بۇيان تالاش-تارتىش قىلىنىۋاتقان چوڭ سوئالغا جاۋاب ئىزدەيدىغان پەن بولۇپ، ھازىرقى ئېپىگېنتىكا تەتقىقاتى بىزگە ھەر ئىككىلىسىنىڭ مۇھىملىقىنى كۆرسىتىپ بېرىۋاتقان بولسىمۇ، يەنىلا كۆپلىگەن ئالىملار گېنلارنى ئالاھىدە مۇھىم ئورۇنغا قويىدىغان بولغاچقا، بۇ تالاش-تارتىش داۋام ئەتمەكتە.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @0 U6 a! P( B2 g
ئەسكەرتىش: كارۋان بىز سەھىپىسگە ئېلان قىلىنغان بارلىق ماقالىلەرنى «كارۋان بىز يازمىسى» دەپ ئەسكەرتىپ خالىغانچە تارقاتسىڭىز بولىدۇ
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! U( J6 _ @) i$ L+ K; u& H
يوللىغان ۋاقتى 
