« مەھمۇد » تىن مەن ئەۋزەل ، « مەھمۇت » ناھايىتى بىر لوغەت تۈزگەن .

sawda571

	ئەلى ئەپەندىم : «مەھمۇت » تىن مەن ئەۋزەل ، مەن ھەممىدىن ئۈستۈن ، مەن بىزنىڭ جەمىيىتىمىزنىڭ مەرگىزى . ھەر بىر ئۇيغۇر بىر مەرگەز ، ئۆزىمىزدىن ھالقىيلى . ئۈمۈت ئەپەندىم : «مەھمۇت » ناھايىتى بىر لوغەت تۈزگەن ، ئۇيغۇرچە كىتاپلارنى ئوقۇمايلى ، يازغۇچىللىرىمىز شالللانغاندىلا ھىس قىلىپ يىتىدۇ . ئۇستاز ئادبدۇقادىر جالالىدىننىڭ ، « تارىخ دەرسى » ناملىق ماقالىسنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ، بىر يۈرۈش ماقالىللىرى ( توپلام ) ، ئەسەت سۇلايماننىڭ « ئۆزلۈك ۋە كىملىك »، زۇلپىقار بارات ئۆزباشنىڭ « ئۆزلۈك گىرۋەكلىرىدە » ، بۇكىتاپلار بىزگە بىۋاستە ھالدا ئۆزىمىزنى تۇنۇش ، ئۆزىمىزگە ئىشىنىشنى ئۈگۈتىپ ، ئەڭ زور دەرىجىدە ئۆزىمىزنى قوزغۇتۇشىمىز ئۈچۈن ، روھى يۆلەنچۈك بولماقتا . بۇلار كىمگە سۆزلەۋاتىدۇ؟ ئەلۋەتتە ئۇيغۇرنى تەشكىل قىلغۇچى ھەر بىر ئۇيغۇرغا ، شەخسكە خىتاپ قىلىۋاتىدۇ . مەخسدىچۇ ؟  ئۇيغۇرنى قوزغاش ، ئادەمدەك ياشاشقا دەۋەت قىلىش ، ھەقىقى بىر مىللەت سۈپۈتىدە ياشاشقا ئۈندەش . مەرھۇم ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىننىڭ « ئۇيغۇر پەلسەپە تارىخى » ، «فارابى ۋە ئۇنىڭ پەلسەپە سېستىمىسى » . ئابلىمىت ئۆمەر بىلگىنىڭ « ئۇيغۇرلارنىڭ ئىپتىدائى ئېڭى ۋە پەلسەپە بىخلىرى » قاتارلىق كىتاپلار ، بىزگە ئەجداتتىن پەخرلىنىش ، ئۇلارنىڭ نەچچە يۈز ، ھەتتە مىڭ يىللار ئىلگىرىكى ، ئىزدىنىشلىرىنى بىزنىڭ ئۈلگە قىلىشىمىز ئۈچۈندۇر . مەرھۇم ئۆتكۈر ئاكىمىزنىڭ قىسقىغىنە « ئىز » ناملىق شېئىرى ، بىزگە نىمىگە ئىنتىلىشىمىزنى ، نىمىنى نىشان قىلىشىمىزنى ئەسكەرتىدۇ . سەيمىل خانتىڭتوننىڭ «مەدەنىيەتلەر توقۇنۇشى ، ۋە دۇنياۋى تەرتىپنىڭ قايتا ئورنىتىلىشى » ناملىق كىتاۋى ، بىزگە بىر تەشۋىشلىك سىگىنالنى ۋە سەزگۈرلۈكنى يەتكۈزىدۇ . بۈگۈنكى دۇنيادا 4000 دىن ئارتۇق مىللەت ، بۇ مىللەتلەر سۆزلىشىدىغان 2500 خىل ئەتىراپىدا تىل ( نەبىجان تۇرسۇننىڭ يازمىسىدىن ) بار ئىكەن . بىراق بۇ مىللەتلەرنىڭ ، ئاجىزلىرىمۇ كۈچلۈكلىرىمۇ بار . بەزىللىرى مىللەت سۈپۈتىدە ياشاۋاتىدۇ ، بەزىللىرىنىڭ مەۋجۇتلۇقى خىرە ، بەزىللىرى بولسا مىللەت سۈپۈتىدىلا ئەمەس ، بەلكى بىر مىللى دۆلەت سۈپۈتىدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرىۋاتىدۇ ! مىنىڭچە بولغاندا ئەلى ئەپەندىم ۋە ئۈمۈد ئەپەندىم يۇقارقىلارنىڭ نەزەرىيەۋى  يۇپۇق ئاستىدىكى بايانلىرىنى ، بىۋاستە ھالدا يالىڭاچ ، ئاددى ئەمما ئادەمنىڭ يېغىرىغا تىگىدىغان ئۇسۇل بىلەن ئوتتۇرغا قويۇش ئارقىلىق ، بىزنى كۈچلۈك زەرەت بىلەن زىۋىتلاۋاتىدۇ ، چۈنكى بۇلار ئەمدى يەنە داۋاملىق كۈتۈپ تۇرۇشقا ، تاقەت قىلالمىغانلاردۇر . بۇ بۇرۇختۇرمىچىلىقنى ، نەپەسنىڭ بوغۇلۇشىنى ، تېزراق ئاخىرلاشتۇرماقچى بولغانلاردۇر ! ئەلى ئەپەندىم ، « مەھمۇت قەشقەرى » ۋە « يۈسۈپ » بوۋىمىزدىن ئاشايلى ، بۈگۈنكى ھەر بىر ئۇيغۇر  ئۇلاردىن مۇھىم ، دىيىش ئارقىلىق شەخسنىڭ ئىدىيە ھۆرلۈكىنى ، ئىدىيەگە ۋەكىللىك قىلغىلى بولمايدىغانلىقىنى ، ھەر بىر كىشى ئىنسان ۋە مۇستەقىل مىڭىگە ئىگە بولۇش سۈپۈتى بىلەن ، پەقەت ئۆزىگىلا ۋەكىللىك قىلىدىغانلىقىنى ، بىر توپنى تەشكىل قىلغۇچى ھەر بىر يەككىلىك غەلبىگە ئىرىشسە ، يەككىلىك تەۋە بولغان شۇ توپنىڭ ، تەبىئى ھالدا غەلبىگە ئىرىشىدىغانلىقىنى دەۋاتىدۇ . مىللەتنىڭ ئەقىل بۇلۇقىنى تۇلۇقى بىلەن قوزغۇتۇشنى مەخسەت قىلىۋاتىدۇ . ئۈمۈت ئەپەندىم ، ئامال قالمىغان ئەھۋال ئاستىدا ، ئىددىيەۋى  يىتەكچىلىك رولىنى ئويناۋاتقان ، سەركىلەر قاتلىمىغا بېسىم قىلىش ئارقىلىق ، بۇ توپتا پارتلاشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ ، بىزدە بىر سەكرەشكە تۈرتكە بولماقچى بولۇۋاتىدۇ . ئۈمۈت ئەپەندىم نىمە دىگەن بولمىسۇن ، كىتاپنى تاللاپ ئوقۇغان ياخشى ، يەنە شۇ تاللاپ ئوقۇغان كىتاپ ئىچىدىكىنى ، يەنە بىر قېتىم تاللاپ ، تەدبىقلاپ قوبۇل قىلغان ياخشى دەۋاتىدۇ . مەندەك باشقا تىلدا ساۋاتسىزلار ، يەنىلا مۇشۇ پىرىنسىپ بويىچە كىتاپ ئوقۇغۇنىمىز ياخشى . ئۈمۈت ئەپەندىم شۇ سۆزى ئارقىلىق ، نەشىريات ساھىەسىدە بىر سىلكىنىشنىڭ ۋۇجۇتقا كىلىشىنى ئۈمۈد قىلغان دەپ ئويلايمەن . بۇ نوقتىدىن ئۈمۈت ئەپەندىمنىڭ سۆزى جەمىيىتىمىز ئۈچۈن ، يوللۇق ۋە تەخرسىز  تۇلۇقلىما . بۇ سىلكىنىش ، پۈتكۈل ئۇيغۇر جەمىيىتىگە تەسىر قىلسا ، پۈتۈن بىر مىللەتنىڭ سىلكىنىشىنى پەيدا قىلسا !   كەتكەنلەردىن ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر ، ئابدۇشۈكۈر مۇھەممەت ئىمىن . بۈگۈنكىلەردىن ئابدۇقادىر جالالىدىن ، ئازات سۇلتان ، ئەسەت سۇلايمان ئۇيغۇرنىڭ مىللى ئېدولوگىيىسىنىڭ تۈۋرۈكلىرىدۇر . ئۇلار يازغان ،  يېزىۋاتىدۇ ، سۆزلەۋاتىدۇ نىمە ئۈچۈن ئۇلار ھارمايدۇ ؟ ئۇلار يېزىشنى جان بېقىش ياكى پۇل تېپىش ئۈچۈن داۋاملاشتۇرىۋاتامدۇ ؟ ياق ! بىزنىڭ ھازىرقى ئەھۋالىمىزدا  يېزىپ جان باققىلى ، پۇل تاپقىلى بولمايدۇ . ھەتتا بەزى ياتلار ، بىزنىڭ ئارىمىزدىن مۇشۇنداق ھارماي يازىدىغان ، سۆزلەيدىغانلارنىڭ نىمىشقا ھازىرغىچە داۋاملىق چىقىۋاتقانلىقىغا ھەيران قالىدىغاندۇ ....... چۈنكى ئۇلارنىڭچە بولسا ، بىزنىڭ ئارىمىزدىن ئەمدى بۇنداق ساراڭلار چىقمىسا بولاتتى ! دەل شۇنداق بولغاندىلا ئاندىن بىزدە ئىددىيە بىرلىكى پاخاللىشاتتى ، بىر پۈتۈنلۈك يوقۇلاتتى ، نەتىجە ئايدىڭ ، شۇنداق بولغاندىلا ئاندىن بىز ئۇيغۇرلار ، ئۇيغۇر بولۇشتىن يەر شارى ئادەملىرى بولۇشقا ئۆزگۈرەتتۇق ! مەن تاسقاپ تەھلىل قىلىپ باقسام ، جەمىيىتىمىزدە يېقىن كەلگۈسىدە بىر يېڭىلىق ، سىلكىنىش ، ئىدىيە جەھەتتە بىر سەكرەش بولۇدىغاندەك قىلىدۇ . مەن بىر پارلاق كەلگۈسىنى كۆرىۋاتقاندەك بولىۋاتىمەن ! ئەلى ئەپەندىم ، ئۈمۈت ئەپەندىم :  بۈگۈنكى ئۇيغۇر پۇت تىرەپ تۇرالمىسا ، بۇ بۈيۈك بوۋىللىرىمىز  ئۇيغۇر تىرىك تۇرۇپ ، ئەۋلاتلىرىنىڭ ئەجدادى بولامماسلىق تەھلىكىسىگە دۇچ كەلگەن يەردە . ئۇيغۇرنىڭ بۈگۈنكى مۇۋەپپقىيىتى بولمىسا ، ئەتىكى ئۇيغۇر ۋە شۇ ئەجدادى بۈيۈك بوۋىللىرىمىزنىڭ  ھەقىقى مەنىدىكى مەۋجۇتلۇقى بولمايدۇ دەۋاتىدۇ . دىمەك ئۇيغۇرنىڭ ھەقىقى مەنىدىكى مەۋجۇتلۇقى ،  كەلگۈسىمىزنىلا ئەمەس بەلكى  ھەتتا ئۆتمۈشىمىزنىمۇ  بەلگۈلەيدۇ دەۋاتىدۇ . ماھىيەتتە بۇ ئىككى ياش ئىزدەنگۈچىللىرىمىز ، بىزگە نۇرغۇن قىسىلچىلىقلار ، ئىدىيە چەكلىمىچىلىكى ................................. ئاراشلىرىدىن ، بىزگە بىرنىمىلەرنى دەۋاتقاندەك ، بىز بولساق مەسىلىنىڭ ماھىيىتىنى تاشلاپ ، يۈزەكى قىسمىغا ئېسىلىۋېلىۋاتقاندەك تۇيغۇدا بولىۋاتىمەن . جەمىيىتىزدە بىر يېڭى ئېقىم پەيدا بولىۋاتقاندەك بۇ ئېقىم تۇنجۇقتۇرۇلمىسۇن ............. 20 يىلنىڭ ئالدىدا ئەختەم ئۆمەر تۇنجۇقتۇرۇلغاندەك ......................ئەختەم ئۆمەر يالغۇز قالغان ............................  ئۇ بىرنىمە دىمەكچى ئىدى . 10 يىلنىڭ ئالدىدا يالقۇن روزىنىڭ تەپەككۈرىگە پالتا چېپىلدى ، ئۇمۇ بىرنەرسە دىمەكچى ئىدى .................................... بۈگۈنكى كۈندە ، ئەلى ئەپەندىم بىلەن ئۈمۈد ئەپەندىم ئوخشىمايدىغان ئىككى ئىشىكتىن چىقىۋاتقاندەك  قىلغان بىلەن ، ئۇلارنىڭ تەپەككۈرلىرىنىڭ ئاخىرى بىر نوقتىنى كۆزلەۋاتقاندەك . بۇ نوقتا زادى قانداق نوقتىدۇ ؟ ...................................... ئۇلار بۇ نوقتىنى ئۆزى بىلىدۇ ، بىراق ئۇلارنىڭ تىلى ، كېكەچ . بۇ تاغلار ئىگىز تاغلار........................

turmux.net

	جىنىم قىرىندىشىم sawda571، سىز ئويلىغان بۇ نەزەرىيىلەرنى ئۇلار تېخىمۇ ياخشى بىلىدۇ. ئىشەنمىسىڭىز تەپەككۈر قىلىپ بىقىڭ... مەيلى ئەلى مۇئەللىم بولسۇن ياكى ئۈمىد غىنى بولسۇن ئۇلارنىڭ بۇنى بىلمەي ‹‹ سەھنىگە ›› چىقىشى مۇمكىن ئەمەس. ئۇ دەرىجىدە تىرىشقان ئادەم سىز رەدىيە بەرگەن شۇ نوقتىنى بىلمەي قالارمۇ؟  ئۇلاردا قەستەنلىك بار، ئۇلار بىزنىڭ ‹ تۇسۇغان ئىشنى قىلىشقا شۇنچە خۇمار ئىكەنلىكىمىزدەك › پىسخىك ئالاھىدىلىكىمىزگە قارىتا شۇ سۆزلەرنى قىلىپ بەدەل تۆلىگۈچىلەردۇر.... ئۇلارنىڭ مەقسىدى شۇ سۆزلەر ئارقىلىق بىر قىتىملىق ئويغۇنۇشنى ئىلىپ بىرىش دەپ ئويلىسىڭىز بولىدۇ.

jan

	مەن پىكرىڭىزگە قوشۇلىۋاتىمەن. رەددىيە بېرىدىغانلارمۇ بەك قايناپ كەتمىسە-دېگەن ئۈمۈتتە. چۈنكى قايناپ قالساق، تېمىنى ئۆچۈرۈپ تاشلايدىكەنيا. ماۋۇ نەرسىنى چاپلاپ قويسام، ئىڭەكلىرى ساڭگىلاپ كەتكەننىڭ سىمۋولىكەن.

تىموچىن

	مۇنازىرە دىگەننى چوقۇم توردا ئېلىپ بېرىش شەرتمىدۇ ؟  بىر ۋاقىتلاردا «ئىلىم چېيى» دىگەندەك بىر ئۇسۇللاردا قىلىنىۋاتاتتى ، لىكىن يېقىندىن بۇيان توردا مۇنازىرىلەر كۆپەيدى لىكىن غەيۋەت شىكايەتمۇ تەڭ كۆپەيدى سەۋەبى  بىلىم ساپاسىنىڭ ئوخشاش بولمىغانلىقىدىن چۈشۈنىشمۇ ئوخشاش بولماي شۇڭا بۇ مەسىلىلەر چىقىۋاتىدۇ .  شۇڭا مۇنازىرىلەرنى بىلىم قۇرۇلمىسى ئاساسى جەھەتتىن تەڭلىشىدىغانلار بىر يەرگە كېلىپ ئولتۇرۇپ ئىلمى قىلىشسا دەيمەن . پەقەت تورغىلا ئېسىلىپ ئولتۇرۇپ جىدەللەشمەي

ئۆچمەس

	تىموچىن يوللىغان ۋاقتى  2015-2-6 02:45 AM مۇنازىرە دىگەننى چوقۇم توردا ئېلىپ بېرىش شەرتمىدۇ ؟  ب ... سىز بىلىم سەۋىيىسى جەھەتتە قايسى قاتلامغا تەۋە؟

hadrat

	......

hijirany

	ئوخشاش پىكىردىكىلەر بىرلىككە كىلىش،ئوخشىمىغان پىكىردىكىلەر ئۆز پىكىرنى ساقلاپ قىلىش …… دېگەن نەزەرىيەنى بىلمەيدىغانلار بار ئەمەسما !    تېما ئىگىسى دەل مېنىڭ پىكىرىمنى مۇكەممەل ھالەتتە بايان قىلىپتۇ !

babur-7

	بولدى  بىرە قىتىم تەنقىدلىگەندىكىن  ،      يەنە ئەزۋەيلەشنىڭ ئورنى بارمۇ  ؟

YAZR

	ئاق قارىنى مۇنازىرە قىلىش يامان ئەمەس ، ئەڭ يامىنى 100 بەت ئىنكاس بىلەن بەس مۇنازىرە قىلىپمۇ ئاق قارىنى يەنە بىلمەي كىتىپ قېلىش ... ھەقىقىەت ئىگىلىدۇ سۇنمايدۇ ، لىكىن ما مۇنبەردە ھەقىقەت ھەم سۇنمايدۇ ھەم ئىگىلمەيدۇ ئەڭ ئاخىرىدا بولسا كۈمۈلۈپ قالىدۇ ، سۆزلىگەنلەر سۆزلەپ غەيۋەتلەر غەيۋەت پېتى قالىۋېرىدۇ .

oynang

	ئەلى  مۇئەللىم  ھەرلىكسىيەدە  ئاڭلىغۇچىلارغا  بوشلۇق تاشلاپ بىرىۋاتىدۇ  مەسلەن :  مەن   كۆپ كىتاب ئوقۇيمەن،  ئىددىيەمگە ماس كەلسە ئۈگۈنىمەن  ماس كەلمىسە  قوبۇل قىلمايمەن دەپ دىگەندەك  .. مەيلى  ئەلى  ئۈمۈد  قايسى  بولسۇن  خاتا  توغرا دەپ  جارسالماي  قوبۇل  قىلالىدىم  قىلالمىدىم  دەپ  جارسالساق  ياخشى ئىنكاسلار  چىقاتتى  .