تاشپولات: ئاتومدىن كىچىك 2 زەررىچە بايقالدى

TashpolatRozi

	ئاتومدىن كىچىك 2 زەررىچە بايقالدى تاشپولات روزى ياۋروپا ئاتوم تەتقىقات ئورگىنى(CERN) مۇشۇ ئاينىڭ 19-كۈنى، دۇنيادا ئەڭ چوڭ بولغان زەررىچە تېزلەتكۈچى (Large Hadron Collider、LHC)ئارقىلىق ئېلىپ بېرىلغان تەجرىبىدە، كانادالىق زەررىچە فىزىكا ئالىمى Randy Lewisنىڭ پەرەز قىلغان 2 زەررىچىنىڭ تېپىلغانلىقىنى ئېلان قىلدى. CERN نىڭ دوكلاتىغا قارىغاندا، بۇ قېتىم بايقالغان ئىككى زەررىچىنىڭ ئىسىملىرى Xi_b'- بىلەن Xi_b*- بولۇپ، ئۇلار ئېغىر زەررىچىلەر (baryon)تۈرىگە كىرىدىكەن. ئېغىر زەررىچىلەر ناھايىتى كۈچلۈك بولغان 3 دانە كۋارىك(Quark) دىن قۇرۇلغان بىرىكمە زەررىچىدىن ئىبارەت. پروتون ياكى نېيترونلار ئېغىر دەرىجىلەرنى بىر تۇرى دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ ئىككى زەررىچە ئۈستىدىكى تەجرىبە 2011-يىلى ۋە 2012-يىلى ئېلىپ بېرىلغان بولۇپ، ئۇنۇڭدىن ئېلىنغان تەتقىقات نەتىجە ماقالىنى، ئامېرىكا فىزىكا جەمئىيىتىنىڭ Physical Review Letters ژۇرنىلىغا ئەۋەتىپ بەرگەن. LHC بولسا 2012-يىلى، مادىلارغا ئېغىرلىق پەيدا قىلىدىغان  ھەگىس (Higgs) زەررىچىنى بايقاپ دۇنيادا داڭ چىقارغان ئىدى. بۇ ئىككى زەررىچىنىڭ بايقىلىشى ئالەمنىڭ ئەسلى ھالىتى بىلىشتە مۇھىم رول ئوينايدىكەن. تېخىمۇ كوپ ئۇچۇرلارغا ئېرىشمەكچى بولسىڭىز تۆۋەندىكى ئۇلىنىشنى چېكىڭ: http://www.cbc.ca/news/technology/new-subatomic-particles-predicted-by-canadians-found-at-cern-1.2840199

توقماق

	ياخشى بولدى.ئەتىگەن تېخى بۇ خەۋەرنىڭ ئىنگىلىزچىسىنى ئاپتۇماتىك تەرجىمانغا چاپلاپ خەنزۇچىسىنى كۇرۈپ،ئۇلىنىشىنى ئالاقىدار تېمىنىڭ ئاستىغا چاپلاپ قويغان ئىسىم.ئەجرىڭىزگە تەشەككۈر!.

bazarbay

	رەھمەت ياخشى بىر بايقاشتىن مەلۇمات بېرىپ خەۋەردار قىلدىڭىز قېرىندىشىم

kixan

	ئەمدى خىميە دەرىستىكى  ئەڭ كىچىك  بىرلىك ئاتوم دىگەن گەپ ساختا بولدۇ دىگەن گەپ ،

زاغرا

	دىسەم دىمىسەم  ئاۋۋال يىڭى بومبا ئىشلىتىشكە كۇچايدىغۇ دەيمەن. يىڭى قۇرال پۇل دىگەن گەپ

muhakima

	سۇب ئاتۇم زەررىچىلىرى داۋاملىق بايقىلىدۇ ، كۇۋارك نەزەرىيەسىدە مەسىلە ئېغىر .

kadihan

	تاشپولات ئەپەندىم ، ياخشىمۇ سىز ؟ بايقالغان بۇ زەررىچىلەر گېلمان ئوتتۇرىغا قويغان سۇب زەررىچىلەر شۇمۇ ؟

feruq

	مەن ھېچنىمىنى چۈشىنەلمەي قالدىم دېسە

uzum-tal

	2012 -يىل بايقالدى !    مۇنداق دەيلى . مەن 90- نەچچىنجى يىلى ئىلىم-پەن ژورنىلدا  ئاتومنى 2000 نەچچە ھەسسە چوڭ كۆرسىتەلەيدىغان ئېلىكتىرۇنلۇق مىكروسۇپ بارلىققا كەلدى دەپ بىر يازمىنى ئوقۇغنىم ئىسىمدە . بىر دانە ئاتومنى 2000 نەچچە مىڭ ھەسسە چوڭايتسا ھىچ بولمىغىندا بىر دانە كۈنجىتتەك كۆرنىدىغاندۇ ھە قانچە كىچىك بولسىمۇ ....ئەمدىلىكتە زەرچە ئاتۇمدىنمۇ كىچىك بىرلىك بولۇپ قالغان بولدىما ؟  ئۇ رەسىمدىكى ھالىقىغا ئوخشاش ئۈسكىنىنى نەچچە يىل ئاۋال بىر خەۋەردە زەرچە تېزلەشتۇرۇش ماشىنىسى زەرچىلەردە نەچچە مىڭ يىل ئىچىدە يۈز بىردىغان ئۆزگىرىشلەرنى قىسقا ۋاقىت ئىچىدە بۇ ماشىنا ئىچىدە تاماملىغى بولىدۇ . ھەتتا قار ئۆڭكۇر ھاسىل قىلغىلى بولىدۇ دەپ چۈشەندۈرۋاتقان . مانا ئەمدى قارا ئۆڭكۈر مەۋجۇت  ئەمەس چىققان بولدى .  پارچىلانمايدىغان ئاتوم پارچىلىنپ زەرچە بولۇپ  كەتتى . ھەقىقەت بىلمسىزكەنمىز جۇمۇ !     ئاتۇم يادىروسىدىكى ئېلىكتىرۇن بىلەن ئاتۇم يادىروسى سىرتىدىكى ئېلىكتىرۇنلار بىر-بىرىگە كۈچ ئۇزتىش جەيراندا  چوقۇم بىر كۈچ ئۇزاتقۇچ بولۇش كىرەك ئىدى . ئالىملار بۇ كۈچنى نەچچە ۋاقىتىن بىرى بايقىيالماي تۇرغاندا   ماۋۇ زەرچىلەر  پەيدا بولدى دىسە !       بۇ زەرچىلەر زادى ئېلىكتۇرۇندىن تۈزۈلگەن زەرچىلەرمىدۇ ياكى ئېلىكتىرۇنسىز زەرچىلەرمىدۇ ؟ مۇشۇنى بەكلا بىلىپ باققۇم بار .

TashpolatRozi

	kadihan يوللىغان ۋاقتى  2014-11-20 07:51 PM تاشپولات ئەپەندىم ، ياخشىمۇ سىز ؟ بايقالغان بۇ زەررىچى ... ياق ئۇنداق ئەمەس.