‹‹شىنجاڭ ۋاقتى›› ئەمەس ‹‹ئۈرۈمچى ۋاقتى››

suzuk-ay

	‹‹شىنجاڭ ۋاقتى›› ئەمەس ‹‹ئۈرۈمچى ۋاقتى›› بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @5 ~0 E7 Q6 h+ V. j& I7 Lقارىغاندا ھازىر شىنجاڭ ۋاقتى دەپ ئاتاش كىشلەر ئارسىدا ئوموملىشىپ قالغاندەك قىلىدۇ چۈنكى مەكتەپتىكى چوڭ-چوڭ ئۇقتۇرۇشلارغا ،ئىلمى مۇھاكىمە يىغىنلىرىغا ،ھەتتا شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىمىزدا ئېلىندىغان بىر تۇتاش ئىمتىھانلارغىمۇ ئالاھىدە ئەسكەرتىپ شىنجاڭ ۋاقتى»دەپ يىزىش ئادەتكە ئايلىنىپ قالدى بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @5 G3 J& {$ J1 a4 g- fئەمەلىيەتتە شىنجاڭ ۋاقتى دەيدىغان ۋاقىت رايونى يوق ،دېيىشكە توغرا كەلسىمۇ ئۈرۈمچى ۋاقتى دەپ ئاتاش كىرەك .ئۈرۈمچى ۋاقتىنىڭ ئۆزى دەل پۈتۈن شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى دائىرسىدە ئىشلىتىلدىغان ۋاقىتنى كۆرسىتىدۇ،شىنجاڭ ۋاقتى دەيدىغان بۇ ئۇقۇم جۇغراپىيلىك ئاتالغۇ جەھەتتىن چوڭ بىر خاتالىق.ۋاقىت رايونى مەلۇم بىر مېردىيان ئۈستىدىن كېسىپ ئۆتىدىغان نۇقتىلار ئاساسىدا بەلگىلىنىدۇ.مەلۇم ۋاقىت رايونى دېگەندە خەرىتىدىن ئۇنىڭغا ۋەكىللىك قىلدىغان بىر نۇقتىنى كۆرسەتكىلى بولىدۇ ،يەنى شۇ ۋاقىت رايونىغا توغرا كېلىدىغان بىر مېردىيان ئۈستىدىكى نۇقتىلارنىڭ ھەممىسى ئوخشاش ۋاقىت رايونى بولۇپ ھىساپلىنىدۇ.ئەمما مەلۇم بىر رايوننى ،يەنە كىلىپ شىنجاڭدەك چوڭ بىر رايوننى ۋاقىت رايون دەپ ئاتاش مەنتىقىگە ئۇيغۇن ئەمەس.شىنجاڭنىڭ جۇغراپىيلىك ئورنىغا قارايدىغان بولساق ،ئەڭ شىمالي شىمالي كەڭلىك 49گىرادۇس 10مىنۇت 45سىكۇنت،ئەڭ جەنۇبى شىمالي كەڭلىك 34گىرادۇس 15مىنۇت بولۇپ،15گىرادۇسقا يېقىن كەڭلىككە سوزۇلغان،ئەڭ شەرقى شەرقى ئۇزۇنلۇق 96گىرادۇس 25سىكۇنت ،ئەڭ غەربى شەرقى ئۇزۇنلۇق 73گىرادۇس 20مىنۇت 41سىكۇنت بولۇپ،23گىرادۇستىن ئارتۇق ئۇزۇنلۇققا يېيىلغان .پۈتكۈل ئاپتونوم رايوننىڭ شەرىقتىن غەرىپكە قارىتا ئۇزۇنلىقى 1900كىلومېتىر،جەنۇبتىن شىمالغا قارىتا كەڭلىكى 1500كىلومېتىر.مىنىڭچە دۇنياخەرىتىسدىكى مۇشۇنىڭغا ئوخشاش چوڭ بىر بۆلەك زېمىننىڭ رايون نامى بىلەن ۋاقىت ھىساپلاش توغرا ئەمەس. 17-ئەسىردىن باشلاپ دۇنيادا دېڭىزچىلىق ئىشلىرى جۇش ئۇرۇپ تەرەققي قىلدى.دېڭىزدا ھەركەت قىلغان دۆلەتلەر پاراخۇتنىڭ دېڭىز ئۈستىدىكى ئورنىنى تېخىمۇ ئېنىق بەلگىلەش ئۈچۈن،بەس-بەستە رەسەتخانىلارنى ياسىدى.1675-يىلى ئەنگىليە پادىشاھى چارلىز لوندوننىڭ سىرتىدىكى گىرنېۋىچ باغچىسىغا خان جەمەتى رەسەت خانىسى-گىرنېۋىچ رەسەتخانىسنى ياساشنى قارار قىلدى.ئەينى ۋاقىتتا بۇ رەسەتخانىنىڭ ئاساسلىق ۋەزىپىسى يۇلتۇزلارنىڭ ئورنىنى توغرا ئۆلچەش ئىدى.30يىلدىن كېين،ئۇلار «ئەنگىليەنىڭ ئاستورنومىيە گېزىتى» ناملىق بىر يۇلتۇز جەدۋىلىنى ئېلان قىلدى.ئۇنېڭدا ئاسمان ھادىسلىرنىڭ ماتېريالي تەپسىلى خاتىرلەنگەنىدى.1767-يىلى يەنە «ئەنگىليەنىڭ دېڭىزچىلىق ئىشلىرى كالىنېدارى»نى نەشىر قىلدى،رەسەتخانىلار ئاستىرنومىي ۋە دېڭىزچىلىق ئىشلىرنى ناھايىتى قىممەتلىك بولغان ئىلمي ماتېىريالار بىلەن تەمىن ئەتتى.بەلباغلىق ۋاقىت رايونى بارلىققا كىلىشتىن ئىلگىرى دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى ۋاقىت قالاينىقان ئىدى،1880-يىلىغا كەلگەندە ئەنگىليە پارلامېنتى ئاندىن گىېرنۋىچ ۋاقتىنى پۈتۈن مەملىكەت بويىچە بىرلىككە كەلگەن ئۆلچەملىك ۋاقىت قىلىشنى قارار قىلدى. 1884-يىكى 10-ئاينىڭ 1-كۈنى ئامېرىكىنىڭ تەشەببۇسى بىلەن ۋاشىنگىتوندا خەلقئارا مېرىدىيان يىغىنى چاقىرىلدى،مۇزاكىرە ئارقىلىق ئەنگىليەنىڭ گېرنىۋىچ رەسەتخانىسدىكى ئېلى مەركىزى مېرىدىيان ئۆلچىگۈچ نۇرغۇن جايلاردىكى مېردىياننى پۈتۈن دۇنيا بويىچە ئۇزۇنلۇق بىلەن ۋاقىت بەلبىغىنىڭ باشلىنىش نۇقتىسى قىلىپ قوللىنىش بېكىتىلىپ،بۇ مېرىدىياننى باشلانغۇچ مىرېدىيان ھەمدە نۆل گىرادۇسلۇق مىرېدىيان دەپ ئاتاش قارار قىلىندى.مۇشۇ نۆل گىرادۇسلۇق مىرېدىيان سىزىقىنىڭ يەرلىك ۋاقتىنى دۇنيانىڭ .ۆلچەملىك ۋاقتى قىلىپ،بۇنى دۇنيا ۋاقتى دەپ ئاتاشنى ھەمدە ھەرقايسى جايلاردىكى يەرلىك ۋاقىتنىڭ ئورنىغا ئىشلىتىشنى بەلگىلىدى.پۈتۈن دۇنيا جەمئىي24ۋاقىت رايونىغا بۆلۈنگەن.ھەربىر ۋاقىت رايونى 15گىرادۇسلۇق ئۇزۇنلۇقنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.قوشنا ۋاقىت رايونلىرنىڭ ئۆزئارا پەرقى بىر سائەت بولىدۇ.نۆل گىرادۇسلۇق مىرېدىيان سىزىقى تۇرۇشلۇق ۋاقىت رايونى نۆل ۋاقىت رايونى بولۇپ ،ئۇنىڭ دائىرسى غەربى ئۇزۇنلۇق 5.7دىن شەرقى ئۇزۇنلۇق 5.7گىچە بولىدۇ.نۆل ۋاقىت رايونىدىن شەرىققە قاراپ ھەر 15 گرادۇس بىر سائەت ،يەنى بىر ۋاقىت رايونى بولۇپ ھىساپلىنىدۇ.دۇنيادىكى ھەرقايسى دۆلەت ۋە رايونلارنىڭ ئۆزىنىڭ جۇغراپىيلىك ئورنىغا ئاساسەن ۋاقىت رايونى پەرقلىق بولىدۇ.مەسلەن،فىرانسىيەنىڭ پارى‍ژ شەھرى ،ئىسپانىيەنىڭ مادرىد،بارسىلونا شەھرى قاتارلىقلار شەرقى 1-ۋاقىت رايونىغا تەۋە،بۇلارنىڭ ھەممىسى ئوخشاش بىر مېرىدىيان ئۈستىدە .ئۇنىڭدىن تىخىمۇ شەرەققە سۈرۈلدىغان بولساق،گىرىتسىيەنىڭ پايتەختى ئافىنا2-ۋاقىت رايونىغا تەۋە،رۇسىيەنىڭ پايتەختى موسكوۋا 3-ۋاقەت رايونىغا تەۋە،ئىرىننىڭ پايتەختى تېھران4-ۋاقىت رايونى،پاكىستاننىڭ ئىسلام ئابادۋە كاراچى،ئۆزبىكىسېتاننىڭ تاشكەنت قاتارلىق شەھەرلىرى 5-ۋاقىت رايونى،تايلاندنىڭ پايتەختى بانكوك 7-ۋاقىت رايونى،مەملىكىتىمىزنىڭ پايتەختى بېيجىڭ بولسا 8-ۋاقىت رايونىغا ،ياپونىيەنىڭ توكيو شەھرى9-ۋاقىت رايونىغا تەۋە.مەملىكىتىمىزنىڭ تېررتورىي چوڭ بولغاچقا،ئەڭ شەرقى شىمالدىكى ئۈچ ئۆلكە 9-ۋاقىت رايونىغا تەۋە،شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ قەشقەر ۋىلايىتى،تاشقورغان تاجىك ئاپتونوم ناھىيسىدىكى جايلار بولسا5-ۋاقىت رايونىغا تەۋە،غەربى قىسىملىرى 7-ۋاقىت رايونىغا تەۋە،ئاساسى كۆپ قىسىم زېمىنلىرى 6-ۋاقىت رايونىغا قارايدۇ.شۇنىڭدىن كۆرۈنۈپ تۇرۇپتۇكى،شىنجاڭنىڭ زېمىنى ئۈچ ۋاقىت رايونى ئىچىدە سوزۇلۇپ ياتقان .بېيجىڭنى مەركەز قىلغان خېبېىبې،سىچۇەن،گۇاڭدۇڭنى قاتارلىق ئوتتۇرا تۈزلەڭلىكتىكى كەڭ زېمىنلار 8-ۋاقىت رايونىغا تەۋە؛مۇڭغۇلنىڭ غەربى قىسىملىرى بولسا 7-ۋاقىت رايونىغا تەۋە،گەرچە دۆلىتىمىزدە شەرىق بىلەن غەرىبتە ۋاقىت رايونى تۆت سائەتتىن بەش سائەتكىچە پەرقلەنسىمۇ،بىر دۆلەتتىكى كىشلەرنىڭ خىزمەت،ئىشلەپچىقىرىش ۋە ئالاقە ئىشلىرغا قولايلىق بولۇش ھەم ۋاقىت جەھەتتىكى قالايمىقانچىلىقتىن ساقلىنىش ئۈچۈن،ئېلىمىزنىڭ ھەرقايسى زېمىنلىرىدا بېيجىڭ ۋاقتى ئورتاق قوللىنىلدۇ.شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىمىزدا ئاھالىنىڭ ئاساسى قىسمى غەربى جەنۇپقا توپلانغانلىقى ھەم بېيجىڭ بىلەن بولغان مۇساپىنىڭ ئۇزاقلىقى تۈپەيلىدىن ئۈرۈمچى ۋاقتىنى ئورتاق ئىشلىتىش يولغا قويۇلغان.مەركىزى شەھەر ئۈرۈمچىدە بولسا كىشىلەر بېيجىڭ ۋاقتى بىلەن ئۈرۈمچى ۋاقتىنى تەڭ ئىشلىتىدۇ. يۇقىرقى مەزمۇنلاردىن كۆرۋالغىلى بولىدۇكى،دۇنيادا ھېچ يەرنىڭ دۆلەت ئىسمى،رايون نامى بىلەن ۋاقىت ئاتالمايدۇ،ھېچقاچان ئەنگىليە ۋاقتى دېمەيدۇ،ئەكىسچە «لوندون ۋاقتى»دەيدۇ،لوندون ۋاقتىنىڭ ئۆزى ئەنگىليە تېررىىتورىيسىدىكى پۇقرالارغا ئورتاق؛ياپونىيە ۋاقتى دىمەيدۇ،بەلكى ياپونىيەنىڭ سىياسى،ئىقتىسادي،مەدەنىيەت مەركىزى بولغان پايتەخىت توكيو بىلەن ۋاقىت ھىاپلايدۇ،يەنى «توكيو ۋاقتى»دەيدۇ،توكيو ۋاقتىنىڭ ئۆزى دەل ياپونىيە ئورتاق ئىشلىتىدىغان ۋاقىتنى كۆرسىتىدۇ.شۇڭا بىزنىڭ بۇ رايوندا ئۆزىمىز ئاتىۋالغان شىنجاڭ ۋاقتى دېگەن بۇ ئۇقۇم خەلىقئارا ۋاقىت ئاتالغىسىغىمۇ ئۇيغۇن ئەمەس.يەر شارىدىكى ۋاقىت رايونلىرنى ئايرىش،قىلىپلاشتۇرۇشنىڭ ئۆزىگە تۇشلۇق ئىلمى ئاساسى بار. ئۈرۈمچىمۇ ھازىر خەلىقئارالىق چوڭ شەھەرلەرنىڭ بىرى،شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىمىزنىڭ سىياسي،ئىقتىساد،مەدەنىيەت مەركىزى.شۇنداق بولغان ئىكەن ئۈرۈمچى ۋاقتىنىڭ ئۆزى ئېنىقلا شىنجاڭ تەۋەسىدىكى ھەرقايسى جايلارنىڭ ۋاقتىنى كۆرسىتىپ بىرىدۇ.بۇ بىر جۇغراپىيلىك ئاتالغۇ،ئۈرۈمچى دېسە بىز دۇنيا خەرىتىسىدىن قىلچە تەمتىرىمەي ئېنىق بىر نۇقتىنى تىپىپ بىرەلەيمىز،ئەمما شىنجاڭ دىسىچۇ؟بىز مۇئەييەن بىز نۇقتىنى كۆرسىتەلمەيمىز ،چۈنكى دۇنيا خەرىتىسىدىمۇ شىنجاڭغا ۋەكىللىك قىلدىغان كوردىنات نۇقتىسى يوق،ھەم«شىنجاڭ ۋاقتى»دەيدىغان ئاتالغىمۇ مەۋجۇت ئەمەس .شۇڭا بۇ خىل جۇغراپىيلىك ئاتالغۇلارغا كەلگەندە خاتا قوللانماي ئىشلىتىشكە دىققەت قىلساق.گېزىت-ژۇرنال.رادىيو-تېلېۋىزور،ئاخبارات ۋاستىلىردە توغرا قوللىنىپ «ئۈرۈمچى ۋاقتى»دەپ ئىشلىتىدۇ،بۇخىل ئۇقۇملار ھەربىر شەخىسنىڭ خالىغانچە ئۆزگەرتىدىغان نەرسىسى ئەمەس.بۇ ھەم بىر ئادەمنىڭ بىلىم سەۋىيەسى،ئاڭ قۇرۇلمىسىغا مۇناسىۋەتلىك ئىش، شۇڭا ھەربىرىمىز بۇنىڭدىن كېيىن «ئۈرۈمچى ۋاقتى»دەپ توغرا نامىنى ئاتىساق. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' E% U# a. R# X/ s2 q$ p ئۈرۈمچى كەچلىك گېزىتىدىن ئېلىندى.ئاپتورى: ئابدۇغېنى توختى بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @+ V% |& L3 T; |- Y: I* g" D4 u

aptap104

	دىيارىمىز ۋاقتى ئالساق قانۇنسىز بولۇپ كىتەمىزما ؟   قۇۋەتلەيدىغان تىما . نادىرلىۋەتتىم .

oygurum

	ۋوي خوشنام    سىزمۇ باركەنسىز  ھە    ما جاھاندا ،  بەكلا  ئۇزۇن بولدى  يوقاپ كەتتىڭىزغۇ ؟

xahanime

	بۇ خۇددىي بىيجىڭ ۋاقتى دىگەندەك مەركەزلىك يەر نامى بىلەن ئاتىلىدىكەن. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* t. M: q9 b6 }# ?

Chaplin

	تېمىغا مۇناسىۋەتسىز ئىنكاس:        مىسرانىم2 ۋە ئابابەكرى مۇختەر مىسرانىملار،  قىسقا ئۇچۇر قىلسام ھازىرغىچە جاۋاب بېرىلمىدى، ئامالسىز مۇشۇ يەردە سۆزلەشكە مەجبۇر بولدۇم، ئېغىر كەلمىسە ماڭا قىسقا ئۇچۇر قىلساڭلار، باشقا گەپنى شۇ يەردە ئايرىم دېيىشىۋالساق. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @8 t" {2 s; h2 p- Q' r& ~& A3 l  C2 G بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @, K* B6 X+ A" t) y( ?9 \: t, z' k

sanjay

	بۇ شىنجاڭ  دىگەن  شۇ «شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى » نىڭ   ئوموملاشتۇرۇپ     ئاتىلىشى  .      مىنىڭچە  شۇڭا شىنجاڭ ۋاختى دەپ ئاتالسا كىرەك   ،     شۇڭا  مەيلى شىنجاڭ ۋاختى دەپ ئاتىسۇن ۋە مەيلى  ئۈرۈمچى ۋاختى دەپ ئاتىسۇن ،  خەلىق قايسى ئاتالغۇنى  ياخشى كۆرسە  كۆنۈپ كەتكەن بولسا،  شۇ بويىچە  ئاتىسىمۇ بولىدۇ   .                    بەزى كىشلەر  ئۈرۈمچى ۋاختىنى ، يەنە بەزى كىشلەر  شىنجاڭ ۋاختى دەپ ، يەنە بەزى كىشلەر  بېيجىڭ  ۋاختى دەپ ئىشلىتىدۇ  ،      مەنمۇ بېيجىڭ ۋاختىنى ئىشلىتىپ  كۆنۈپ قاپتىكەنمەن  .

cia

	تىلىفننىڭ ئاپتۇماتىك سائەت تەڭشەش ۋاقتى ھەرقانچە توغرا بولسىمۇ مەن شىنجاڭ ۋاقتىنى ئىشلىتىمەن بولمىسا مەن تاشقى پىلانتتا ياشاۋاتقاندەك تۇيغۇ كىلىپ قالىدىكەن  ھى ھى ھى

musilina

	ئەھمىيەتلىك تېمىدىن بىرنى ئېلىپ كەپسىز،دېمىسىمۇ ‹‹ئۈرۈمچى ۋاقتى››دېمەي‹‹شىنجاڭ ۋاقتى››دەپ كۆنۈپ قالدۇق........ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @1 U: B3 i& x; i* y& Q: M7 m0 vبەك ئۇزۇن بوپتىكەن يازمىلىرىڭىزنى مۇنبەردە كۆرمىگىلى ئاپئاق....

motiwarlar

	دىمىسىمۇ شىنجاڭ ۋاقتى دەپ ئاتاش خۇددى بېيجىڭ ۋاقتى دىمەي جۇڭگۇ ۋاقتى دىگەندەك گەپكەن.

ramalla

	بۇ ماقالىنى يازغان ،ئادەممۇ خىلى جاپا تارتقاندەك تۇردۇ ئويلىسام