سۇمبۇل چاچ

sada0903

	سۇمبۇل چاچ                                                                                                                                                                         (ھىكايە)                                                   غەيرەت ھۇشۇر                                                                   مۇقەددىمە          ئىشىكتىن ئاتلىدىم ئايالىم ھاياجان بىلەن سۆزلەپلا كەتتى.   -قاراڭ ئۈمۈت،بەزىلەر ساراڭ بوپتۇ.باياتىن رەستىدە كىتىۋاتسام،-ئۇ ئۆزىنىڭ ھاياجانلىنىشىغا ئىنكاسىمنى بىلمەكچى بولغاندەك بوينىنى سوزۇپ ماڭا قارىۋېتىپ سۆزىنى  داۋاملاشتۇردى،-بىرى ساراڭ بولغاندەك چېچىڭىزنى ساتامسىز ،قانچە دىسىڭىز بىرىمەن دەپ كۆزۈمگە كىرىۋېلىپ پەقەت ئارامىمنى قويمىدى.ئۇنىڭدىن قۇتۇلىشقا كۆزۈم يەتمەي،قانچە بىرىسىز؟- دەپ سوراپ قويىۋېدىم ،ئۇ قانچە بېرىدىغىنىمنى سىز ئويلاپمۇ يىتەلمەيسىز،-دەپ مېنى تېپىپ بېقىڭ دىگەندەك كۆزلىرىمدىن جاۋاپ ئىزلىدى.مەن بىلمەيمەن دىگەندەك مۆرەمنى كۆتۈرۈپ قويدۇم.ئۇ،- ۋاي بىر تېپىپ بېقىڭە،قانچە دەۋەتسىڭىز بولىۋېرىدۇ.   -قانچە دەيتتى،بىرە مىڭڭە ئالاي دىگەندۇ.   -ۋاي مىڭڭە،كاسامنى يۆگەپ چۈشكەن مۇشۇ ئۇزۇن چاچنى كۆرگەنلا ئادەمنىڭ كۆزى چەكچىيىپ قالىدىغان تۇرسا،-ئۇ يەنە بىر تېپىپ بېقىڭ دەپ كۆزۈمگە قارىدى.   -نىمە ،ماڭا قاراپ باشقىلارنىڭ كۆزى چەكچىيىپ قالىدۇ دەپ خۇشال بولىۋاتامسەن؟ئۇ قاراپ قالغانلار چېچىڭغا ئەمەس بەلكىم قاملاشمىغان تۇرقىڭدىن ئەجەپلىنىپ قارىسا بەلكىم،-شۇنداق دىگىنىم بىلەن، ئايالىمنىڭ ھەقىقەتەن گۈزەللىكنى ئۆزىگە مۇجەسسەملىگەن قامىتى،ھۆسنى-جامالى،شۇنىڭغا يارىشىپ قاپ-قارا،توم ،تىزىغا چۈشكۈدەك سۇمبۇل چېچى ھۆسنىگە تېخىمۇ گۈزەللىك قوشۇپ ئادەمگە رەسسامنىڭ قەلىمى ئاستىدىنلا ئىزلەشكە بولىدىغان گۈزەل-سەنئەت ئەسىرىنىڭ رىئاللىقتىكى پوتىرىتى ئىكەنلىگىنى كۆرسىتەتتى.ئۇ تىرىكىپ،-   -مەن سىزدىن مېنىڭ ھۆسنىمنى باھالاڭ دىمىدىم،مۇنۇ چېچىمنىڭ باھاسىنى تېپىڭ دەۋاتىمەن،ئۆزىڭىزنىڭ قاملاشمىغان تۇرقىڭىزنى تولا ئويلاپ كۆزىڭىزگە ئۆزىڭىزدەك كۆرۈنگەن بولسام  كەچۈرگەيسىز،-ئۇنىڭ كۆزلىرى مېنى چېقىۋالغىنىغا خوشلىقتىن پارقىراپ كەتتى،ئەمما مەنمۇ خېلى قاملاشقانلاردىن ئىدىم.   -ۋاي قانچە قىلاتتى،بەلكىم چېچىڭغا ئەمەس ئۆزۈڭگە كۆزى چۈشكەن بىرەسى چاچ باھانىسىدا ساڭا سۆز تاشلاپ قاملاشمىغان باھالار بىلەن سېنى ئالداپ يۈرگەندۇ بەلكىم.   -شۇنداق، شۇنداق.دىمىسىڭىزمۇ چاچ ئالىدىغان ئۇ ئادەم بەكمۇ...،-ئۇ قەستەنگە سۆزىنى توختۇتۇپ مېنى كۇندەشلىككە ئىتتىرىپ قويىۋاتاتتى.   -بولدى قىلە،قانچە پۇل قىلدى،سەن دىگەن ئۇ ئادەم چوقۇم ھېلىقى ماڭنۇرلاردىندۇ.   -ھا ھا ھا،-ئۇ ئۈنىنى قويىۋېتىپ كۈلدى ۋە،-چىدىمىدىڭىز  شۇنداقمۇ؟،چىدىمايدىغان ئادەم باشتىلا چاخچاخنى قويۇپ را س گەپنى قىلسىڭىز بولمامدۇ،ئۇ ماڭنۇرمۇ ئەمەس،ياكى سىزنىڭ كۈندەشلىگىڭىزنى كەلتۈرگۈدەكلەردىنمۇ ئەمەس،بەلكىم ياشانغان،دىڭگوسلاپ ماڭىدىغان بىر توكۇركەن.   -نىمە ،ئۇ قېرىغا سىنىڭ چېچىڭ نىمىگە لازىم بوپتۇ،قانچە قىلدى،-مانا ئەمدى ئۇنىڭ سۆزلىرىگە مەنمۇ قىزىقىپ قېلىۋاتاتتىم.   -نىمىگە لازىملىغىنى مەنمۇ بىلمىدىم،ئەمما ئۇ مۇنداق بىرەي دىدى،-ئايالىمنىڭ بەش بارمىغىنى چىقارغىننى كۆرۈپ.   -بەش مىڭنى بىرەمدىكەن،ياخشى ئالىدىكەنغۇ،چاچنى سېتىپ قايتا ئۆستۈرىۋالساڭ بولىدىكەنغۇ،-سۆزۇم تۈگىمەي تۇرۇپ ئۇ چېچىلدى.   -كاللىڭىز شۇنچىلىك سىزنىڭ ،بەش مىڭ ئەمەس ئەللىك مىڭ دەيدۇ،ئۇنىمىسام يەنە قاتىمەن دەۋاتىدۇ.   -ئەللىك مىڭ،ساراڭمىكەن ئۇ،سېنى ئالداپ يۈرمىگەندۇ؟.   -ۋاي ئالدىمايدىكەن،مانا تىلىفۇن نومۇرى،قاچانكى چاچنى سېتىشنى ماقۇل كۆرسەك پۇل نەخ،-كاللامغا بىر ئەقىل كىرمەكتە ،يېڭىدىن ئالماقچى بولغان ئۆي پۇلىنى راسلىيالمايۋاتقاندا ما سودىنىڭ ئۇچرىغىننى قارا،خوتۇن بۇنىڭغا قانداق قارا؟ئۇنى چىكىپ بېقىش نىيىتىدە،-   -پاھ پاھ پاھ،ئۆينىڭ پۇلىنى چېچىڭنى سېتىپلام تۆلىۋەتسەك ئىش پۇتىدىكەنغۇ.    ئۇنىڭ ئىنكاسىنى كۆرمەك بولۇپ سىنچىلاپ باقتىم .ئۇ  ھېچ بىر كۆڭلىگە ئالىدىغاندەك ئەمەس،شۇنىڭ بىلەن يەنە سورىدىم،-   -ساتامدۇق؟   -ساتايلى،-ئۇ ئىككىلەنمەيلا جاۋاپ بىرىپ يەنە قوشتى،-   -كاملىغان قىسمىنى قانداق قىلىمىز؟   -ئاناملاردىن ئېلىپ تۇرارمىز.   -بۇمۇ بولغىنى،ئەمما مۇشۇ ياشقا يەتكەندە يەنە ئانىمىزنى سىغىپ ئىچەمدۇق.شۇ ئانىمىزنىڭ ئىككىمىزنى بېقىپ،ئوقۇتۇپ تارتمىغان جاپالىرى قالدىمۇ،قايسى يۇزىمىز بىلەن يەنە پۇل سورايمىز؟   ئۇ راس دەۋاتاتتى.شۇ بىچارە ئانا بىز ئىككىمىزنى تەڭ چوڭۇتقان بولۇپ بىرسىمىز ئۆز بالىسى ،يەنە بىرىمىز بېقىۋالغان بالىسى بولساقمۇ ھازىرغىچە قايسىمىزنىڭ ئۆز بالىسى ئىكەنلىكىنى بىلەلمەيتتۇق.چۇنكى ئۇ ئىككىمىزنىڭ ئىككى خىل مۇئامىلىدە چوڭ بولىشىمىزغا يول قويۇپ ئاتىمىزنىڭ كىملىگىنى بىزگە بىلدۈرمەي،سورىساق‹ ئۆلگەن›دىگەن جاۋاپ بىلەن ئېغىزىمىزنى ئىتەتتى.ئەمىسە قانداق قىلىمىز دەپ ئۇنىڭغا باقتىم.   -بەزىدە بەك دۆت بولۇپ قالىسىز ھە ئۈمۈت،بۇ چاچنى ساتساق يەتمىگىنى بىلەن ھېلىقى چاچنى ساتساق يىتىپ ئېشىپمۇ قالىدۇ ئەمەمسمۇ؟   يۈرىگىم قارتتىدە قىلدى،ئۇنىڭ ھېلىقى چاچ دىگىنى ئانىمىزنىڭ ئەتىۋارلاپ ساقلاپ كىلىۋاتقان ھېلىقى چاچ ئەمەسمۇ؟ئۇنى سېتىشقا قانداقمۇ قولىمىز بارىدۇ ھە!   -ساراڭ بولدىڭمۇ سەن.ئانىمىز ئۇ چاچنى ساقلاپ كىلىۋاتقىلى قانچە ئۇزۇن بولدى.ئۇنى ساتساق ئۇ قانچىلىك ئازاپلىنار؟ .   -ئازاپلىنىشى ئازاپلىنىدۇ،سەن مېنىڭ ئۆزچېچىمنى كىسىپ ساتايلى دىدىڭ،مەن مەيلى دەۋاتىمەن.ئانام ئۇ چاچنى بۇرۇن كىسىۋېتىپتىكەن،يادىكار قىلىپ ساقلاۋاتىدۇ،ئۇ بەلكىم ئۇ چاچنىڭ كۆپ پۇلغا يارايدىغانلىغىنى بىلمىسە كىرەك.ساتايلى بەلكىم مېنىڭكىنى ئەللىك مىڭ قىلغان ئادەم ئۇ چاچنى يۇز مىڭدىن ئاشۇرۇپ ئالار.   دىمىسىمۇ ئانام ساقلاۋاتقان ئۇ چاچ ئايالىمنىڭكىدىن بىر ھەسسە ئۇزۇن ۋە توم ئىدى.ئانام ئادەتتە ئۇ چاچنى ئاسراش يۈزىسىدىن يىلدا بىر قېتىم ساندۇقتىن ئېلىپ مايلاپ،تاراپ،ئاپتاپتا قۇرۇتۇپ يەنە ساندۇققا سېلىپ قوياتتى.بىراق چاچنىڭ تارىخنى بىزدىن يۇشۇراتتى.ئايالىم:-   -قېنى، چاچنىڭ باھاسىنى بىر ئۇقۇپ باقمامدۇق،ئۆرىراق ئالسا ئانامغا دەپ ساتساقمۇ بولىدىغۇ،-بەزىدە ئەقىللىق ئاياللار شەيتانغا دەرس بىرەلەيدۇ دىسە چوقۇم ئىشىنىمەن.خوتۇننىڭ بۇ سۆزى مېنى تەۋرىتىپ قويدى.ئانام ئۆيدە يوق ئىدى.بىر قانچە كۈنگىچە قايتىپ كىلەلمەيتتى.   -ئەمىسە ھېلىقى توكۇرغا تىلىفۇن قىل،كۆرۇپ باقسۇن.                                                          ********************************   توكۇر تىزلا يىتىپ كەلدى.ئۇ كىشى ئايالىم دىگىنىدەك ئېغىر توكۇر بولمىسىمۇ ئاخساپ ماڭاتتى.بىر قاراشتا ئاتمىشتىن ھالقىغان ،قول ئىلكىدە بار كىشىدەك كۆرىنەتتى.مەن-   -ئاكا، سىلىنى چاقىرتىشىمىز چاچنى چوقۇم ساتىمىز دىگەنلىكتىن ئەمەس بەلكىم باھاسىغا چىقسا ساتىمىز ،-نىمە دەيسەن دىگەندەك توكۇرغا قارىدىم.   -ئۇكام، ھېلىمۇ بەك ياخشى باھا قويدۇم،چاچ ھازىرقىدىن يېرىم مىتىر ئەتىراپىدا ئۇزۇن بولغان بولسا،ئۇ چاغدا باھاغا بىر نىمە دىگىلى بولمايتتى،-ئۇنىڭ شىۋىسىدىن خوتەن شىۋىسى چىقىپ تۇراتتى.خوتەنلىك بولسا نىم بولاپتۇ.چاچنى ياخشى باھادا ئالسىلا بولاتتىغۇ.   -ئۇزۇن چاچ،ئۇزۇننى ئالالىسىڭىز تېخىمۇ ياخشىسى بار،ئەمما باھاسى ....   -باھا دىدىڭىزما،ئاۋۋال چاچنى بىر كۆرەي،كۆڭلۈمدىكى شۇ چاچ بولسا قانچىلىك دىسىڭىزمۇ بىيەلەيمەن.   ئايالىمغا چاچنى ئەچىق دەپ كۆز قىسقاچ-بۇ توكۇرنىڭ«كۆڭلۈمدىكى شۇ چاچ بولسا»دىگەن سۆزى مېنى ھەيران قالدۇرغان بولسىمۇ،خوتەن تەرەپلەرنىڭ ئىپادىلەش ئۇسۇلى ئوخشايدۇ دەپ ئۆتكۈزىۋەتتم.چاچ چىقتى.توكۇر ئايالىمنىڭ قولىدىكى چاچنى كۆرۈپ تۇرغان ئورنىدىن سەنتۇرلۇپ كەتتى.مەن چاققانلىق قىلىپ تۇتىۋالمىغان بولسام بەلكىم يېقىلىپ چۈشكەن بولاتتى.توكۇر چاچنى قولىغا ئالدى.چاچ ئۈستى-ئاستى تەرەپلەردىن بوغۇلغان بولسىمۇ ئۇزۇنلىغى،بىلەكتىنمۇ توملىغى،قارىلىغى بىلەن ئادەمنى مەھلىيا قىلغۇدەك ئىدى.مەن:   -بىر مىتىر سەكسەندىن ئاشىدۇ،-دىيىشىمگە،توكۇر،-بىلىمەن بىلىمەن،-دىگەچ چاچنى پۇراپ يۈزىگە يېقىشقا باشلىدى.مەن ھەيرانلىق ھېس قىلىپ :   -ئاكا،چاچنى ئالاملا ياكى كۆرۈپ ھوزۇرلىناملا؟   -ئالىمەن ،ئالىمەن.قانچە پۇل؟دىگىنىڭلارنى بىرىمەن!   ئۇنىڭ يۈزىگە سىنچىلاپ باقسام كۆزلىرىدىن ياش قۇيىلىۋېتىپتۇ،نىمە بولغاندۇ دەپ-   -يىغلاۋاتاملا؟،دەپ سورىدىم.   -شۇنداق يىغلاۋاتىمەن،-ئۇ شۇنچىلىك سۆزلىيەلىدى.كېيىن بۇقۇلداپ يىغلاپ كەتتى.   -ئاكا ،ئادەمنى قورقۇتماي راس گەپنى قىلسىلا؟ئالاملا يوق؟.   -ئالىمەن،ئالىمەن،قانچە پۇل؟،-ئۇنىڭ قولى تىترەيتتى،تىلى كىكەچلەيتتى.   -ئۆزلىرى بىر نىمە دىمەملا؟   -مەن ،مەن نىمىمۇ دەي،بۇ چاچنى جېنىمنى بىرىپ ئالساممۇ ئازلىق قىلىدۇ،چاچنى كۆرۈپ ھاياجانلىنىپ كەتكەن بولسام كەچۈرۈڭلار!   ئايالىمغا باقسام ،بولىۋاتقان ئىشتىن ھەيرانلىق ھىس قىلدىمۇ تۇرغان ئورنىدا تەمتىرەپلا تۇرىدۇ.ئۇنىڭدىن سورىدىم.   -سەن بىر نىمە دىگىنە؟.   -ئۆزىڭىز بىر نىمە دەڭ،سودا دىگەن ئەرلەرنىڭ ئىشى،-توكۇرغا يۇقىرى بىر باھا بىلەن يولغا سېلىۋېتىش،ئاپام قايتىپ كەلگىنىدە مەسلىھەت بىلەن بىر نىمە دەيلى دەپ:   -ئىككى يۇز ئەللىك مىڭ،-دىدىم.   توكۇر چاچنى ئايالىمغا تۇتقۇزۇپ قويۇپ ئىشىك تەرەپكە مېڭىۋىدى.يېلى چىقتى دەپ ئويلاپتىمەن،ئەپسۇس ئۇ بايا كىرگىنىدە ئىشىك كەينىگە قويۇپ قويغان ئەسكى تاغىرىنى ئېلىپ كەلدى ۋە ئاغزىنى ئېچىپ ئازراق ئەسكىلەرنى چىقىرىپ تاشلەپ ئاستىدىن پۈتۈن بوغۇلغان ئۈچ باغلام يۇز يۇئەللىكنى چىقاردى .   -ئادەم ئۆزىنىڭ مېلىنىڭ قىممىتىنى بىلمىسە بولمايدۇ، پۇلنى سانىۋېلىڭ،راس-يالغانلىغىنى ئايرىش ئۈچۈن بانكىغا بېرىپ تەكشۈرتەيلى،-دەپ ئايالىمنىڭ قولىدىكى چاچنى ئېلىپ تاغارغا سالدى.قولۇمغا تۇتقۇزۇلغان پۇلنىڭ راسلىقى ئىنىق ئىدى.چۇنكى مەن بانكىدا پۇل ساناپ ،باغلاملاپ ئۆتىۋاتقىلى ئۈچ يىلدىن ئاشقانتى.   -بانكىغا بارمامدۇق؟،ئۇ سوراۋاتاتتى.مەن دۇدۇقلاپ..   -پۇل راس پۇلكەن،ئەمما چاچنى ئانامنىڭ سەمىگە بىر سالغاندىن كېيىن ئېلىپ كەتكەن بولسىڭىز بوپتىكەن!.   -دىگەن يىرىڭىزدىن ئەللىك مىڭنى ئۇشۇق بەردىم،مەن ئەتە بۇ شەھەردىن ئايرىلىمەن،كىتىپ قالسام بۇنداق ياخشى سودىدىن ئايرىلىپ قالارسىلەرمىكى؟.   راسلام قورقتۇم،بىرى چاچنى ئۇ ئېلىپ كەتسە ئانام نىمە دەر،يەنە بىر سودا بۇزۇلسا بۇنچىلىك كۆپ پۇلنى قولدىن بىرىپ قويارمىكىن دەپ.ئايالىمغا باقسام ئۇنىڭ بېشى چۈشۈپ كىتىپتۇ.ئورنىمدا ئولتۇرۇپ قالدىم.توكۇر تاغىرىنى يۈدۈپ غالىپلارچە ئۆيدىن چىقىپ كەتتى. [ بۇ يازمىنى sada0903 تەھرىرلىگەن ۋاقتى 2014-9-21 06:24 PM ] [ بۇ يازمىنى sada0903 تەھرىرلىگەن ۋاقتى 2014-9-21 06:29 PM ] [ بۇ يازمىنى sada0903 تەھرىرلىگەن ۋاقتى 2014-9-21 06:33 PM ] [ بۇ يازمىنى sada0903 تەھرىرلىگەن ۋاقتى 2014-9-21 06:37 PM ]

TAXNAI2

	ھەم قىزىقارلىق ھەم يېڭىچە بىر ئۇسلۇپتا يېزىپسىز ...قەلەم ماھارىتىڭىزگە بەكمۇ قايىل بولدۇم.. ئۇمۇتنىڭ ئاپىسىنىڭ ئۇزۇن چېچىنى كۆرگەن توكۇر ئادەم  ،،،،،بەلكىم ئۈمۈتنىڭ دادىسى ياكى   ئاپىسىنىڭ بۇرۇنقى مۇھەببىتى بولشى مومكىن بولمىسا ئۇنداق پۇراپ ئولتامايدۇ،،ھەم قىممەت پۇلغا ئاممايدۇ...

ئانىجان

	ئاخىرى بارمۇ يا؟

زوھرە

	ئاخىرى بامۇ يا تۈگەپ  كەتىمۇ

زوھرە

	ئاخىرى بامۇ يا تۈگەپ  كەتىمۇ

زوھرە

	ئاخىرى بامۇ يا تۈگەپ  كەتىمۇ

Danggal

	ياخشى چېققان ھېكايىكەن.

bagdowlat

	نىمە بۇ؟ ھىچبىر مەزمۇنى يوق. چاچنىمۇ ساقلامدۇ؟ ساتمىغان چاچ قالدىمۇ دىمەكچىمۇيا؟ توكۇر پوكۇر دەپ ئەمىلىيەتتە ئاشۇ ماددى دۇنياسى ئاشۇ تۇكۇرچىلىكمۇ باي ئەمەسكەن.

mehriya

	ھازىرقىدەك ئۇزۇن چاچلار قالمىغان ، توبا باشلار كۆپىيىپ كەتكەن جاھاندا ، ئاۋۇ ئادەمنىڭ شۇ ئۇزۇن چاچقا ئىچى كۈيۈپ ، سېتىۋالىمەن دېگىنى ھەم ئۇنى كېسىۋەتكەنلىكتىن كۆزلىرىدىن ياش چىقىپ كەتكىنى دەپ چۈشەندىمغۇ !

يولتۇز

	TAXNAI2 يوللىغان ۋاقتى  2014-9-22 10:44 AM ھەم قىزىقارلىق ھەم يېڭىچە بىر ئۇسلۇپتا يېزىپسىز ...قەلە ... ھىم چۇقۇم بىر باغلىنىشلىق بار ،قېنى داۋامىنى كۈرۈپ باقايلى .