شىنجاڭ خەلقىنىڭ سوۋېت ۋەتەن ئۇرشىغا قىلغان يارىدەملىرى ،

karahan0998

	شىنجاڭ خەلقىنىڭ سوۋېت ۋەتەن ئۇرشىغا قىلغان يارىدەملىرى ، 1941-يىلى 22-ئىيۇن گىرمانىيە  سوۋېت ئىتتىپاقىغا تۇيۇقسىز ھۇجۇم قىلغاندىن كىيىن ،سوۋېت ئىتتىپاقىدىكى ھەر مىللەت خەلقى ئۇلۇغ ۋەتەننى قوغداش ئۇرشىغا  ئاتلاندى . بۇ ئۇرۇشنىڭ غەلبىسى ئۈچۈن ،سوۋېت خەلقى قاتارىدا ،سوۋېتتا ياشىغۇچى ئۇيغۇر خەلقىمۇ جان تىكىپ كۈرەش قىلدى . ئۇيغۇر جەڭچىلىرىمۇ مۇسكىۋا،سىتالىنگىرادلارنى قوغداش جەڭلىرىدە ،ئوكرائىنا ۋە فىنلاندىيە تۇپراقلىرىدا ، بىرلىن كوچىلىرىدا  بولغان شىددەتلىك جەڭلەردە قەھرىمانلىق كۆرسەتتى . ياش ئۇيغۇر زەمبىرەكچى سۈلھى لۇتپۇللىن، گىرمانىيەنىڭ ئوننەچچە تانكىسىنى پاچاقلاپ تاشلاپ،نەچچە يۈز ئەسكىرىنى ئۆلتۈرۈپ ، ‹‹ سوۋېت ئىتتىپاقى قەھرىمانى  ›› دىگەن نامغا ئېرشتى . سۈرەتتە ‹‹ سوۋېت ئىتتىپاقى قەھرىمانى  ››  سۈلھى لۇتپۇللىن 1923-???? بۇ ئۇرۇشتا قۇربان بولغان ۋە ئوردىنغا ئېرىشكەن ئۇيغۇر يىگىتلىرىمۇ  ئاز ئەمەس  . سوۋېت -گىرمانىيە ئۇرشى باشلىنىشى بىلەن تەڭ ،شىنجاڭدىكى گىزىت -ژۇرناللار بۇ ئۇرۇش توغۇرلۇق خەۋەر بىرىپ تۇردى . بۇنىڭدىن خەۋەر تاپقان شىنجاڭ خەلقى ،1941-يىلى 8-ئايلاردىن باشلاپ سوۋېت خەلقىنىڭ گرمانىيە تاجاۋۇزچىلىرىغا قارشى كۆرشىنى قوللاپ ،كەڭ كۆلەمدە تەشۋىقات ئېلىپ باردى ۋە ئىئانە توپلاپ سوۋېت ئىتتىپاقى ئالدىنقى سېپىگە ئەۋەتتى . شۇ ۋاقىتتىكى ئون ۋىلايەت ،78 ناھيە ،2400 دىن ئارتۇق يىزا  خەلقى  ،1943-يىلى  جاللات شىڭ شىسەي سوۋېتتىن  ۋە سوتسىيالىزىمدىن ۋاز كەچكەنگە قەدەر ،سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ ۋەتەن ئۇرشىغا ناھايىتى كۆپ يارىدەم قىلغان . ئىئانە قىلىش ھەركىتى باشلىنىش بىلەن تەڭ ،جايلاردىكى شىركەتلەر، دىھقانلار ،ئىشچى -خىزمەتچىلەر،ئوقۇتقۇچى - ئوقۇغۇچىلار ،ھۆنەرۋەن ،سەنئەتچى ،يازغۇچىلارنىڭ  ئىئانە قىلىش قىزغىنلىقىنى قوزغىدى . ئارخىپخانىلاردا ساقلىۋاتقان شىنجاڭ گىزىتى ۋە قەشقەر گىزىتىنىڭ 1942-يىللىق سانلىرىدا خاتىرلەنگەن يارىدەملەر، ئومومى سوممىسى نەچچە يۈز مىليۇن دوللارغا يىتىدىغان بۇلۇپ ،بۇلاردىن شىركەتلەرنىڭ ۋە  شەخسىيلەرنىڭ  يارىدىمى مۇنداق خاتىرلەنگەن . شىركەتلەر ئىتتىپاق شىركىتى 100000 دوللار   ( ئىتتىپاق شىركىتىنىڭ 50 يېقىن يۈك ماشىنىسىنى ئۇرۇشقا ئىشىلتىمىز مەجبۇرى تۇتۇپ قالغان ) تۆگە تىرانسىپۇرىت  شىركىتى 35000 دوللار غەيرەت شىركىتى 22000 دوللار ئۈمىد شىركىتى 17000 دوللار كارۋان شىركىتى 35000 دوللار ياشلار شىركىتى 10000 دوللار كۆنچىلەر شىركىتى 8000  دوللار تۆمۈرچىلەر شىركىتى 6400 دوللار غۇلجا شىركىتى 10000 دوللار شەخىسلەر قەشقەرنىڭ سابىق ۋالىسى ئابدۇكىرىمخان مەخسۇم 17 زەمبىرەك كەلگۈدەك نەخ پۇل  . ئۇيغۇر ئاقارتىش ئۇيۇشمىسىنىڭ سابىق رەئىسى مەتنىياز مەخسۇم ( ئابدۇغۇپۇر شاپتۇل داموللىنىڭ ئوغلى ) 24000 دوللار باۋۇدۇن مۇساباينىڭ قىزى بىلقىز باۋۇدۇن 18000 دوللار ھۆسەنباينىڭ ئوغلى تەلئەت مۇساباي زاۋۇت نامىدىن 35000 دوللار مۇساباي ئائىلسىدىكى ئۇششاق -چوڭ ھەممىسىنىڭ 45000 دوللار مۇساباي تىرە زاۋۇتى 5000 جۇۋا 6000 ئاياغ ئىئانە قىلغان ئۈچتۇرپاندىكى شاھ ھاجىم  ئائىلسى  36000 دوللار كۇچادىكى مىجىت ھاجىم 30000 دوللار   قەشقەردىكى ئىمىن ھاجىمنىڭ قىزى ئامىنىخان 10000 دوللار ئىئانە قىلغان . يۇقارقى نەخ پۇلدىن سىرىت،خەلىقتىن يىغىلغان نۇرغۇنلىغان ،يۇڭ ،پاختا ،تىرە ...........................قاتارلىق ماددى بۇيۇملارمۇ بار . بۇلار سوۋېت ۋەتەن ئۇرشىغا يارىدەم بەرگەنلەردىن ،گىزىتتە ئىلان  قىلىنغانلىرى بۇلۇپ ،يەنە ئىلان قىلىنمىغانلارمۇ نۇرغۇن بۇلىشى مۇمكىن . ئەسكەرتىش ؛بۇ تىمىدا دىيىلگەن دوللار شۇ ۋاقىتتىكى شىنجاڭ دوللىرىنى  كۆرسىتىدۇ . مەنبە ؛ شىنجاڭ تارىخ ماتىرياللىرى 38- سانىدىن قىسقارتىپ ئېلىندى .

dohu

	شۇ دەۋىردىكى ئۇيغۇرلارمۇ ئىككى بۆلۈك بولۇپ بىر بۆلىكى سوۋىت ئىتتىپاقى ئۈچۈن جېنىنى سەپبەرگەن ، بىرلىرى گىرمانىيە قوشۇنى ئۈچۈن جېنىنى سەپبەرگەن . ئەمما ئۇلارنىڭ ئورتاق ئۈمىدى ئۆز ۋەتىنى ، ئۆز مىللىتى ئۈچۈن ئىدى .

alhux12

	ئۇيغۇرلارمۇ دوللار ئىشلىتىپتىكەن  قالتىستە ئۇيغۇر دىگەن ياشنا ئۇيغۇرۇم

alhux12

	ئۇيغۇرلارمۇ دوللار ئىشلىتىپتىكەن  قالتىستە ئۇيغۇر دىگەن ياشنا ئۇيغۇرۇم

guzal_atux

	رەخمەت تارىخى بىلىمگە ئىگە بولدۇق،،جاپا چىكىپسىز،قېرىندېشىم..

TAXNAI2

	شۇ چاغلاردا بىزنىڭ مەھەللىدىن نۇرغۇن ئادەملەر چىقىپ كېتىپتىكەن ...شۇ يەردە ئولتۇراقلىشىپ قالدى ئەمەسمۇ...

xamxad999

	رەخمەت تارىخى بىلىمگە ئىگە بولدۇق  ئاتا-بوۋىلىرىمىزنىڭ 1943-يىللىردىلا  شۇنچىلىك شېركەتلەرنى قۇرغانلىقىنى مەن تىخى بىلمەيدىكەنمەن تىما ئىگىسىدىن سورىۋالاي-شۇ ۋاقىتتىكى شىنجاڭ دوللىرى قانداق دوللار ئىدى قىممىتى قانچىلىك

مەھمەت94

	شۇنچە پۇلنى بىكاغىلا بىرىپتا سۇۋىتقا، قىززىق كىشىلەر باركەنتۇق ھە 45-يىللىرى،،،!

سەدەف

	قاراخان تورداش! سىزگە نېمە دەپ رەخمەت ئېيتىشىمنى بىلمەيۋاتىمەن. سۇلھى لۇتپۇللايېف مېنىڭ مومامنىڭ قېرىنداشلىرىدىن بىرى ئىدى.مومام نامەنگەندە تۇغۇلغان ۋە 1938-يىلى ستالىننىڭ  زىيالىلارنى،بايلارنى يوقىتىش، تۆھمەت قىلىپ،تۈرمىگە ئېلىشتەك زۇلمىدىن قېچىپ ئىلىغا كەلگەن.ئۇ ھاياتلىقىدا سۇلھى ‹‹سوۋېت ئىتتىپاقى قەھرىمانى››مېدالىغا ئېرىشىپتۇ.ئۇنى كۆرەرمەنمۇ،دەپ ئارمان قىلاتتى. سۈلھى لۇتپۇللايېۋ 1991-يىلى ۋاپات بولغان،دېگەن ئۇچۇرنى سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى بىلەن مۇناسىۋەت ياخشىلانغاندىن كېيىن ئۇ تەرەپتىن كەلگەن تۇققانلاردىن ئاڭلىغان ئىدۇق.

سەدەف

	مەن 2002-يىلدىن باشلاپ جەمەتىمىزنىڭ شەجەرىسى ئۈستىدە ئىزدەنگەن ۋە بەزى قىممەتلىك ماتېرىياللارغا ئىگە بولغان،رەتلىگەن ئىدىم.ئانام تەرەپنىڭ(بۇ كىشى ئانامنىڭ ئانىسىنىڭ قېرىنداشلىرىدىن) بۇ داڭلىق ئەۋلادى ھەققىدە ئاساسەن خەۋىرىم بولسىمۇ،رەسىمىنى تاپالمايۋاتاتتىم. ئۇنىڭ قىممەتلىك رەسىمىنى ساقلىۋالدىم.رەخمەت.