ھەي قىز !!!...

America

	1   مەھەللىمىزدە بىرقىز ئىدىڭ .شەھىرىمىزدە بىر قىز ئىدىڭ،پۈتكۈل ئالەمدە بىرلا قىز ئىدىڭ ... مەن ساڭا ئاشىق ئىدىم.    خۇدايا توۋا!... سەن ئەمدىلا ئون تۆت ياش ئىدىڭ،مەن بولسام يىگىرمە ياش.لىكىن مەن ساڭا چىندىن ئاشىق ئىدىم.    ... خۇدايا توۋا!سەن تېخى كىچىككىنە تۇرساڭ-ھە؟! مەن قانداقىسىغا ...ئۆزەمنى گۇناھكار سانايمەن ۋە بۇ گۇناھكار خىيالىمدىن قورقۇپ قالىمەن،سىڭلىمدىن ئۇيىلىمەن (ئۇ سېنىڭ دوستۇڭ)،مەھەللە-كويدىن ،دوسىت-بۇرادەرلىرىمدىن ئۇيىلىمەن.ياق...ياق...زېمىندىن ،ئاسماندىن ئۇيىلىمەن،كۈندىن،ئايدىن،يۇلتۇزلاردىن ئۇيىلىمەن...   ئۆزەمنى ،ئۆزەمنىڭ ۋۇجۇدىنى،خىياللىرىمنى،چۈشلىرىمنى ،شېرىن ئارمانلىرىمنى گۇناھلىق دەپ سانايمەن.قايسىبىر ئازابلىق گۇناھلىق سائەتتە سېنى كۆرۈپ قېلىۋېدىمكىن ،بۇنى زادىلا ئەسلىيەلمەيمەن،ئەسلەشنىمۇ خالىمايمەن.   ... سېنى سېغىنىمەن،سېنى ئەسلەيمەن،سېنى ئويلايمەن،ساڭا تەلپۈنىمەن،ساڭا زارىقىمەن... لېكىن بۇنى ئاللادىن ئۆزگە ھېچكىم سەزمەيدۇ،ھەتتا ئۆزەڭمۇ ھەم...!     ياق...ياق ...خاتالىشپتىمەن،مېنىڭ بۇ ئىزتىراپىمنى كۈن بىلىدۇ،چۈنكى مەن ئۇنىڭدىن گۇناھلىرىمىنى تىلىگەنمەن،سېنى كۆرۈپ قالغاندا ‹‹ ھۈپپىدە››قىزارغان يۈزۈمنى ئۇنىڭدىن يۇشۇرۇشقا ئۇرۇنغانمەن.    ئاي بىلىدۇ،چۈنكى مەن ئاشۇ ئاسمان مەلىكىسىنى ساڭا ئوخشىتىپ ئۇنىڭغا تەلمۈرگەنمەن،يازنىڭ ئىللىق كېچىلىرىدە ،دەريا بويىدىكى چىمىلىقتا يالغۇز تېرەككە يۆلىنىپ تۇرۇپ«ئون تۆت كۈنلۈك ئايىمسەن...» دەپ تەنھا ناخشا ئېيتىمەن.   يۇلتۇزلار بىلىدۇ،مەن سېنىڭ كۆزلىرىڭنى ،ياق ئاشۇ چاراقلاپ يانغان يۇلتۇزلارنىڭ ئەڭ نۇرلۇقى ۋە ئەڭ يارقىننى سېنىڭ كۆزلىرىڭگە ئوخشاتقانمەن...   شاماللار بىلىدۇ،چۈنكى مەن ئۇلاردىن «پەرىشتەمنى كۆردۈڭلارمۇ؟«دەپ تالاي قېتىم سورىغانمەن...   سۇلار بىلىدۇ،چۈنكى مېنىڭ كۆز ياشلىرىم ئۇلارغا قۇشۇلۇپ ئاققان ...   زىمىن بىلىدۇ،چۈنكى مەن ئاشۇ پاك زىمىنغا ئەرزىمىنى ئېيتقان ،«ئانا،ئانا ،دەردىمگە يەتسەڭچۇ؟!»دەپ بوتلاقتەك زارلاپ ،ئوتلۇق مەڭزىمنى ئۇنىڭ باغرىغا ياققان ... زېمىن ئانا ،مېنىڭ قانلىق يۈرىكىمدىن ئېتىلىپ چىققان نىدايمدىن تىتىرگەن ...                                                           2   ئۇ چاغدا سەن ئون تۆت ياش ئىدىڭ،پەقەتلا ئون تۆت ياش .ۋىجىككىنە ئىدىڭ،جۈدەڭگۈ ئىدىڭ ،لەۋلىرىڭ قانسىز،چىرايىڭ قارىمۇتۇق ۋە نۇرسىز ،مەڭزىلىرىڭ رەڭسىز ،چاچلىرىڭ رەتسىز ئىدى.كىيگەنلىرىڭ«نېرى-بېرى»لا ئىدى،سۆزلىرىڭ شىرىسىز،قاراشلىرىڭ جەزبىسىز ئىدى.قوللىرىڭ كىچىككىنە ۋە ئاۋاق (ھەتتا بەزىدە پاكىزرەكمۇ يۇيۇلمىغان !)،پۇتلىرىڭ ئۇزۇن،لىكىن ئىنچىكە ۋە ئەتسىز ئىدى.كۆكرىكىڭ سىدام،ئارقا سىنىڭ ياغاق،يەلكىلىرىڭ تارغىنە،قاش-كىرپىكلىرىڭ شالاڭ ئىدى.    لىكىن،مەن ساڭا ئاشىق ئىدىم.    سەن گەپ قىلغاندا دۇدۇقلايتتىڭ،لىكىن گەپدان ئىدىڭ،خۇدا،جەننەت ،ھۆر-پەرى،قۇياش،شامال،يۇلتۇز،كۆك ئاسمان ،گۈزەل ۋادا،زىلال سۇ ،بۇلبۇلگويا ،كۆك دالا ،نۇزۇگۇم ... توغرىسىدا تۈگىمەس سوئاللارنى سورايتتىڭ ،سوئاللىرىڭ شۇقەدەر سەبىي ئىدىكى،بەزىدە سېنىڭ ئەخمىقانە سوئاللىرىڭ ۋە شىرىسىز تولا گەپلىرىڭ كىشىنى بىزار قىلىۋېتەتتى.    دادامدىن ھېيقاتتىڭ،بەكمۇ ھۆرمەت قىلاتتىڭ ،لىكىن يەنە نېمىشقىدۇر ئۇنىڭدىن قورقاتتىڭ،ئاپامغا ئۆز ئاپاڭدەك ئەركىلەيتتىڭ.گۈلنى سۆيەتتىڭ،ناخشىغا ئامراق ئىدىڭ،لىكىن ناخشىنى ياخشى ئېيتالمايتتىڭ ،ئۇسۇل ساڭا ياراشمايتتى.ئەڭ كىچىك ئوغۇل ئۇكامنى(ئۇ تېخى بوۋاق ئىدى) گاھ «ساقام»دېسەڭ،گاھ«ھەي ئاداش!»دەيتتىڭ،مېنى گاھىدا تەپ تارتماي«ئايلىقچى!»دەيتتىڭ.يەنە... يەنە...يەنە... لىكىن مەن ساڭا ئاشىق ئىدىم!                                                               3   مەن ساڭا ئاشىق ئىدىم ...مەن سېنى ئىچىمدە «پەرىشتە!»،«ھۆر-غىلىمان»دەيتتىم.دىلىمدا ئايەت يادلىغاندەك سېنىڭ ئېتىڭنى «ھەي قىز!»دەپ يادلايتتىم.ھەر ئاخشىمى چۈشۈمدە كۆرىمەن دەپ،سېنى ئويلايتتىم.ئەڭ يېقىملىق ناخشامنى ساڭا باغلايتتىم،ئەڭ گۈزەل خىيالىمنى ساڭا باغلايتتىم،ئەڭ چىرايلىق ئارزۇلىرىمنى سەندىن توقۇيتتىم،ئادەتتە باشقا تېمىلاردا يازما يازسام،«ئىلھام»ئىزدىسەم ،«قىز» دېگەن تېما كاللامغا كېلىشى ھامانلا ،ئىلھام دولقۇنى مېنى باغاشلايتتى،بىر خىل ئىلاھىي ناخشىنىڭ شاۋقۇنى مېنى ئورايتتى.     باشقا تېمىلاردا يازما يازسام قولۇمغا قەلەمنى ئېلىپلا يېزىپ كەتسەم ،«قىز»دىگەن تېمىدا بىرەر نەرسە،ھەتتا بىرەر قۇر بىر نەرسە يېزىش ئۈچۈنمۇ«بىسمىللاھ»دەپ قولۇمغا قەلەم ئالاتتىم ۋە «قەلىمىمگە قۇۋۋەت بەرگەيسەن !»دەپ ئاللادىن تىلەيتتىم ...    «ھەي قىز !»«ھەي قىز !»مەن سېنى شۇنداق سۆيەتتىم ،مەن ساڭا شۇنداق ئاشىق ئىدىم.                                                        4   مەن ساڭا ئاشىق ئىدىم،لىكىن مەن ئاشۇ گۇناھلىق ئىزتىراپىمدىن قورقاتتىم،ئۇيىلاتتىم،ئۆزۈمدىن سەسكىنەتتىم،چۈنكى ،سەن تېخى ئەمدىلا ئون تۆت ياش ئىدىڭ.مەن بولسام يىگىرمە ياش.   بىركۈنى .چۈشۈمدە خىزىر سۈپەت بىر بوۋاينى كۆردۈم.    مەن دېدىم :«مەن گۇناھكارمەن!»    بوۋاي «ياق!»دېدى.    مەن دېدىم:«مەن گۇناھكارمەن !»    بوۋاي «ياق!»دېدى.    مەن ئازابلاندىم.مەن تولغاندىم،مەن پەرياد چەكتىم.    «ئوغلۇم!-دېدى بوۋاي بېشىمنى سىلاپ تۇرۇپ،-سەن كىمگە ئاشىق ؟»دېدى.«قىزغا...»دېدىم.ئۇيەنە «سەن كىمگە ئاشىق؟»دېدى.«قىزغا...»دېدىم .ئۇيەنە «سەن كىمگە ئاشىق؟»دېدى.«قىزغا...»دېدىم .ئۇ «ياق!»دېدى.مەن يىغلىدىم،مەن پەرياد چەكتىم،مەن زارلىدىم...    «قۇلاق سال،ئوغلۇم،-دېدى بوۋاي قولۇمنى تۇتۇپ باش-كۆزۈمنى سىلاپ تۇرۇپ ،-‹قىز! ›دەپ ئاتىما ،ئۇنىڭ ئېتى پاك،ئۇنىڭ مەنىسى پاك،ئۇنىڭ بارىلىق پاك،ئۇنىڭ يارالمىشى پاك.ئۇقىز ئەمەس،پاكنىڭ ماددىلىشى،پاكنىڭ ئادەمىيلىشىشى،پاكنىڭ ھاياتلىششى!»   ئۇ زاھىرەن «قىز »بولسمۇ،باتىندىن پاك،...   مەن سورىدىم:«پاك »دېگەن نېمە؟    بوۋاي دېدى:    «گۈزەللىكنىڭ ئېتى پاك،پەرىشتىنىڭ ئېتى پاك،ياخشلىقنىڭ ئېتى پاك،مېھنەتنىڭ ئېتى پاك،ئىززەتنىڭ ئېتى پاك،شەبنەمنىڭ ئېتى پاك،بىخنىڭ ئېتى پاك،ھاياتلقنىڭ ئەڭ ئىپتىدايى شەكلىنىڭ ئېتى پاك،بەخىتنىڭ ئېتى پاك،خاتىرجەملىك ۋە ئاسايىش ھاياتنىڭ ئېتى پاك،ساغلام روھ ۋە ساغلام تەننىڭ ئېتى پاك،گۈزەل ئارماننىڭ ئېتى پاك،پاكىز نىيەتنڭ ئېتى پاك ،مۇنەۋۋەر مىللەتنىڭ ئېتى پاك،قۇدرەتلىك دۆلەتنىڭ ئېتى پاك،ئىلغار ۋە مەدىنىي جەمىيەتنىڭ ئېتى پاك،شەرەپلىك جەمىئيەت پۇقرالىرىنىڭ ئېتى پاك...ئىنسانىيەتنىڭ ئەڭ نادىر ،ئەڭ سەرخىل ،ئەڭ مۇنەۋۋەر ئەۋلادلىرىنىڭ ئېتى پاك... سېنىڭ مۇھەببىتىڭنىڭمۇ ئېتى پاك!»   ئەسلىدە سەن قىز شەكلىدىكى پاكلىققا ئاشىقسەن ،ئۇنى ئون تۆت ياش دېدىڭ،ئۇ ھەتتا ئاتمىش ياش بولۇشىمۇ مۇمكىن ۋەياكى ئون ئىككى ياش بۇلۇشىمۇ مۇمكىن،ئۇپەقەت پاكلا بولسا ھەرقاچان،ھەرزامان،ھەرماكاندا سۆيۈلىدۇ،سۆيۈلدى ۋە سۆيۈلسۇن!چۈنكى ،«قىز» «قىز»شەكلىدە يەر يۈزىگە ئەۋەتىلگەن پاكلىق ئەلچىسى!!!   ئۇ ئۆزىنىڭ ئاشۇ پاكلىقى بىلەن يەريۈزىدىكى ھەممە ئىزگۈ ھەم بۈيۈك نەرسىلەرنى ھاياتنى، تارىخنى،دەۋىرنى،جەمىئيەتنى،دۆلەتنى،مىللەتنى،گۈزەللكنى،ياخشىلىقنى،تەرەققىيات ۋە گۈللىنىشنى،ساغلام تەن ۋە ساغلام روھنى ،پاكىز نىيەت ۋە گۈزەل ئەخلاقنى ،ئىللىق ۋە بەختىيار ئائىلىنى ،بالا-بوغۇنلارنىڭ بەخىت-ئىقبالىنى _ئىشقىلىپ يەر يۈزىدىكى ئارزۇ،غايە ۋە ئارمان مەنسىدىكى جىمىكى ئۇلۇغلۇقنى تەقدىر يارتىدۇ.بىرمىللەتنىڭ ،بىر دۆلەتنىڭ ،بىر جەمىئيەتنىڭ قىزلىرىنىڭ پاكلىق دەرىجىسىنىڭ قانچىلىك بۇلۇشى شۇ مىللەتنىڭ ،شۇ دۆلەتنىڭ ،شۇ جەمئيەتنىڭ تەقدىرىنى،ئىستىقبالىنى ۋە ساپاسىنى بەلگىلەيدۇ.قايسى بىر مىللەتنىڭ زەئىپلىكى ،قايسى بىر دۆلەتنىڭ ئاجىزلىقى ،قايسى بىر جەمئيەتنىڭ چۈشكۈنلىكى مەلۇم مەنىدىن ئالغاندا شۇ مىللەت ،شۇ دۆلەت ۋە شۇ جەمئيەت قىزلىرىنىڭ پاكلىق دەرىجىسىنىڭ تۆۋەنلىكىنڭ ئالامىتىدۇر.ئۇلارنىڭ گۈللىنىشىدە بولسا ،ئاشۇ قىزلارنىڭ تۆھپىسى مۆلچەرلىگىسىزدۇر.جەمئيەتنىڭ مۇقىم، ئائىلىنڭ ئىناق ۋە كۆڭۈللۈك ،پەرزەنتلەرنىڭ بەختىيار ۋە ئىستىقباللىق بۇلۇشى ۋە ياكى ئۇنىڭ ئەكسىچە بۇلۇشى ھەم ئاشۇ قىزلارنىڭ نامى _«پاكلىق »بىلەن چەمبەرچاس باغلانغان،ئۇنىڭ ئەكسىچە بولۇشىمۇ ھەم شۇنداق!    مۇشۇ مەنىدىن ئالغاندا «قىز» مىللەت ئالدىدا،جەمئيەت ئالدىدا ،ئائىلە ئالدىدا ،تارىخ ئالدىدا ،دەۋىر ئالدىدا باش تارتىپ بولمايدىغان ئېغىر بۇرۇچ ۋە مەسئۇليەتنىڭ ئىگىسىدۇر!ھەتتا ھاياتلىقنىڭ ھالاكىتى ۋەياكى ئۇنىڭ ئۈزۈلمەي داۋام قىلىشنىمۇ ئاشۇ «قىز»دەپ ئاتالغانلار ئۇچلاپ تۇرالايدۇ!    شۇڭا ،ئوغلۇم،سېنىڭ ئۇنىڭغا ئاشىق بولغىنىڭ گۇناھ ئەمەس،گۇناھلىقى ئۆزۈڭنىڭ قىزنى ئەمەس،پاكلىقنى سۆيۈۋۈتقانلىقڭنى،پاكلىقنى قەدىرلەۋاتقانلىقىڭنى ۋە ياكى قىزنى پاكلىق دەپ تۇنۇماي،ئۇنى پەقەت ماددىي ھالدىكى قىز دەپ تونۇپ ئۇنىڭغا ھاۋايى-ھەۋەس ۋەياكى ھەرقانداق باشقا غەيرىي نەزەردە تىكىلىپ قارىغىنىڭدۇر!   سەن ئاشىقسەن،سەن «قىزغا»ئەمەس،پاكلىققا ئاشىق! سەن ئۇنىڭ پاكلىقنى سۆي،ئۇنىڭ پاكلىقىنى قەدىرلە،ئۇنىڭ پاكلىقنى قوغدا،ئۇنىڭ پاكلىقىنى ھۆرمەت قىل ...! سەن شۇنداقلا تۇنۇساڭ ،شۇنىڭغا ئەمەل قىلساڭ ،سەن بىر شەرەپلىك ئەركەكسەن!   «قىزلارچۇ؟-دېدىم مەن كۆڭلۈم تەسكىن تاپغاندەك بۇلۇپ ،-«قىزلارمۇ بۇنى چۈشىنەمدۇ!»    «چۈشىنىشى كېرەك!ئۆزىنىڭ ئەسلىي يارالمىشىدىكى بىباھا قىممىتىنى تاپاي دېگەن قىز بۇلارنى شەرتسىز چۈشۈنىشى لازىم...ئۇلار شۇنى بىلىشى لازىمكى ،قىزلارنىڭ ئاشۇ بۈيۈك پاكلىقىغا يېتىدىغان نۇقسان ئەڭ ئالدى بىلەن ئۇلارنىڭ روھىيتىنىڭ ،مەنىۋىي دۇنياسىنىڭ ئېچىرقىشىدىن ،ئاندىن كېيىنلا ئۇنىڭ جىسمانىيتىنىڭ ،يەنى تېنىنىڭ بۇلغنىشىدىن باشلىنىدۇ...ئاخىردا بولسا...»   «ئۇلارنىڭ مەنىۋىيتىنىڭ توقلۇقى ۋە تېنى (جىسمانىيتى) نىڭ  بىغۇبارلىقىنى دائىم بىرخىل ئەلا ھالەتتە ساقلىشىنىڭ كاپالىتى نېمە بۇلۇشى مۇمكىن؟...»سورىدىم مەن.   «قىزلار ئۆزىنىڭ ئالەمشۇمۇل مەجبۇريىتىنى ھەرقاچان ئۇنتۇپ قالماسلىقى،ئۆزىنىڭ ماھىيتىنىڭ ،ئۆزىنىڭ مەۋجۇتلۇقىنىڭ ،ئۆزىنىڭ قىممىتىنىڭ پەقەتلا ‹پاكلىق ›بىلەنلا پۇت دەسسەپ تۇرالايدىغانلىقىنى ،بۇنىڭ سەل قارىغان ۋە ئۇنىڭدىن ئايرىلىپ قالغان ھەرقانداق بىر ‹قىز ›نىڭ ئاللىقاچان ئۆلگەن ،يوقالغان ،مەۋجۇتلىقتىن قالغان بىرقەدىرسىز تەن ئىكەنلىكنى ھەرقاچان ۋە ھەرماكاندا ئايەت يادلىغاندەك يادلاپ تۇرۇش،بۇ قىزلار بىلىشكە تىگىشلىك ئەڭ ئەقەللىسى،ئەڭ ئاددىي،لېكىن ئەڭ ئۇلۇغ مىزان!ئۇلارنىڭ -قىزلارنىڭ بارلىقى ئۇنىڭ روھىي ۋە ئۇنىڭ تېنى ئوخشاشلا مۇقەددەس!بۇ مۇقەددەسلىكنى سەن ۋە قىز بىلىشى ،ئۇنىڭغا زەرىچە چاڭ قونسا ،ئاشۇ مۇقەددەسلىكنىڭ خارلىنىشى دەپ سانىشىڭلار كېرەك! شۇنى چۈشىنىڭلاركى ،قىزنىڭ روھىيتى بىلەن تېنى ،ھەتتا بىرتال چېچىمۇ مۇقەددەس يارالغان .قىز ھەرقاچان ،ھەرقانداق ناپاك كۆز ۋە ناپاك قولدىن ئۆزىنى تارتسۇن،ئۇنى ئۆزىنىڭ مۇقەددەس روھىي ۋە تېنىگە قىلىنغان ھاقارەت دەپ چۈشەنسۇن!   دۆلەتنىڭ قانۇنى،جەمئيەتنىڭ  ئەخلاقىي مىزانى،مىللەتلەرنىڭ ئەخلاقىي پەللىسى...ھەممىسىلا مۇشۇ مۇقەددەسلىكنى ئېتىراپ قىلىدۇ،ئۇنى قوغدايدۇ،سەن ۋە قىزمۇ ئاشۇ قانۇننىڭ ئىززەت-ھۆرمىتىنى قىلىشىڭلار ،ئۇنى ئۇلۇغلىشىڭلار،ئۇنىڭغا شەرتسىز بويسۇنىشىڭلار لازىم...بۇ ئىش يۈزىدە ئۆزۈڭلارنىڭ بەختى ئۈچۈندۇر.    جەمئيەتنىڭ تىنىچلىقى ۋە گۈللىنىشى ،ھاياتنىڭ پاكىزلىكى،ئائىلە ۋە كۆڭلۈڭلارنىڭ خاتىرجەمىلىك ئۈچۈندۇر...»                                                                  5     مېنىڭ كۆڭۈل خانەم چىراغ يېقىلغاندەك يۇرۇپ كەتتى،ۋۇجۇدۇم قۇشنىڭ پېيىدەك يەڭگىللەپ كەتتى،ئۆزۈمنى گۇناھلىق ئەمەس ،پەخىرلىك سانايدىغان بولدۇم،چۈنكى مەن ئون تۆت ياشلىق «قىز»نى ئەمەس ،ئەكسىچە ئىنسان گۈزەللىكنىڭ چولپىنىنى ،ئەخلاق ئۇپۇقىدا لاۋۇلدىغان تاڭنىڭ يالقۇننى،ئارزۇ دالىسىدا لوغۇلدىغان يالقۇنلۇق مەشئەلنى _پاكنى،پاكلىقنى سۆيگەنكەنمەن!!!    ھەي « قىز » ،سەن پاك ئىدىڭ ،سېنىڭ ئېتىڭ پاكىلىق ئىدى.    شۇڭا مەن ساڭا ئاشىق ئىدىم!...    سېنىڭ ئۈچۈن ،ئاشۇ پاكلىقىڭ ئۈچۈن كۆكتىكى قۇياشنى يۇلۇۋېلىپ ،ساڭا سوۋغا قىلسام،بېشىڭغا تاج قىلىپ تاقىسام،ئاسماندىكى ئاينى يۇلۇۋېلىپ ئۇنى پاك كۆكسىڭگە مېدالىئون قىلىپ ئاسسام،گۈزەل ناخشىلىرىمنى،گۈزەل ئارزۇ-خىياللىرىمنى ،چىرايلىق شېئرىلىمنى ساڭا تارتۇق قىلسام،سېنىڭ ئاشۇ پاكلىقىڭغا پۈتكۈل ئۆمۈرۈمدە ياراتقان ئەڭ نادىر ئەسەرلىرىمنى تارتۇق قىلسام دەيمەن.                                                                   6    «ھايىت-ھۇيىت »دېگۈچە سەن چوڭ بولدۇڭ،«قىزبالا-شەيتان»دېگەن شۇ بولسا كېرەك،سەن چوڭ بولغاندىمۇ قانداق دەڭ،سېنىڭ كۆزلىرىڭ خىيال ۋە سىر بىلەن مانانلاشتى،خۇمارلاشتى،«ئاھۇ كۆزلەر »،«شەھلا كۆزلەر »شۇنداق بولامدىكىن ؟ئۇ كۆزلەر كۆز ئەمەس،چولپان ئىدى،پېشانەڭدىن قۇياش بالقىيدۇ،مەڭزىلىرىڭدە تاڭنىڭ يالقۇنى ،لەۋلىرىڭ لەۋ ئەمەس ،چوغلۇق غۇنچىسى،ياق غۇنچە ئەمەس بىر تامچە قان...     دولقۇن چاچلىرىڭ تۈن قاراڭغۇسىدەك قۇيۇق ۋە زۇلمەت ئاسمىنىدەك قارا،بوينۇڭ ئاققۇنىڭ بوينىدەك ئاق ۋە تازا،قۇلاقلىرىڭ چۆچۈردەك،ياقەي نەدىكى گەپ ئۇ ،ياسىمەن گۈلنىڭ بەرگىسىدەك نەپىس،يەلكىلىرىڭ ئاققان سۇدەك ئۆزلۈك ۋە يارىشىملىق،چىڭ ۋە ياش كۆكسۈڭ گويا جان ئالىمەن دەپ تىتىرەپ تۇرىدۇ،قوللىرىڭ گويا نۇردىن پۈتۈلگەندەك ئاق ۋە يۇمشاق،پۇتلىرىڭ گويا شەمشاد شېخىدەك تۈز ۋە پىل چىشىدەك ئاق .سېنىڭ تولغان ۋە خۇش پىچىم ،پۈتكۈل ھۆسىن -قامىتىڭدىن ،تۇرقى -سۈپىتىڭدىن ئەتىراپقا بىر گۈزەللىك تارقىلىدۇ،بىر خۇش ھىد تارقىلىدۇ،قەلىبلەرنى ئەسىر ئەتكۈچى ،ھەرقانداق بويسۇنماس ئاساۋ ۋە شاش يۈرەكنى تىزلاندۇرغۇچى بىر سېھرىي قۇدىرەت ،بىر ئىلاھىي لاتاپەت يامىرايدۇ!     «ئۇ كۈلسە تەڭرىمۇ قوشۇلۇپ كۈلەر ئىدى،ئۇ يىغلىسا ئاسمانمۇ بىللە يىغلايتتى»(«ئوغۇزخان»)دېگەندەك بىر قىز بۇلۇپ ئۆزگەردىڭ...مەن...مەن... مەن ساڭا ئاشىق ئىدىم!                                                               7    ھەي قىز ...! سەن ئۆزۈڭنىڭ بىباھا قىممىتىنى ،« قىز » سۆزىنىڭ مەنىسىنى ،سېنىڭ پۈتكۈل جەمىئيەت ۋە ھاياتلىق ئالدىدىكى مەسئۇليىتىڭنىڭ نېمىلىكىنى ۋە بۇ جاۋابكارلىقنى پەقەت «پاكلىق »ئارقىلىقلا ئادا قىلالايدىغىنىڭنى بىلەرسەن-ھە؟!                                                                8    كۈنلەرنىڭ بىرىدە ئۇشتۇمتۇت سېنى «ئۇيۇنچى»دەپ ئاڭلاپ قالدىم ،خۇدايا توۋا ،قۇلاقلىرىمغا ئىشىنەلمەيمەن،قانداق«ئويۇن»دۇر ئۇ؟سېنى يەنە «كۈلگۈنچەك»،«كۈلكىسى بەك ئەرزان»دەپ ئاڭلاپ قالدىم،پەقەت ساراڭلا،ئەقلىدىن ئاداشقان ،ئېلىشاڭغۇ ساراڭلا كىمنى كۆرسە شۇنىڭغا غىلجىڭلاپ كۈلىدىغۇ؟    سېنى «پۇلغا ئامراق» دەپ ئاڭلاپ قالدىم.ئاھ خۇدا ،سەن ئۆزۈڭ بىر پارچە ئالتۇن تۇرۇپ ،سەن ئۆزۈپ بىر باھاسىز گۆھەر تۇرۇپ يەنە قانداقتۇر ئاشۇ پۇل دەپ ئاتالغان مەينەتكە ھېرىس بولارسەنمۇ-ھە؟ياق! مەن ئىشەنمەيمەن !ئاڭلىغانلىرىم گۈزەللىك ۋە پاكلىققا دۈشمەن جەمىئيەت چىرىكنىلىرىنىڭ زەھەرلىك ئىغۋاسىلا،قۇرۇق تۆھمىتىلا بۇلۇپ چىقسۇن ئىلاھىم!...                                                                9    بىركۈنى سېنى مەھەللىمىزدىكى بىر يىگىت بىلەن كوچىنىڭ چېتىدە قاقاقلاپ كۈلگىنىڭچە بىر-بىرىڭنى نوقۇشۇپ چاقچاقلىشىپ تۇرغىنىڭنى كۆردۈم،ھېلىقى يىگىتنىڭ قولى گاھ قوللىرىڭنى تۇتسا ،گاھ كۆكسۈڭنى نوقۇيتتى،سەن گاھ ئۇنى يەڭگىل شاپلاقلىساڭ،گاھ ئۇنى جەينىكىڭ بىلەن ئىتتىرىپ خىرىلداپ كۈلەتتىڭ.مەن تاڭ قالدىم.شۇ چاغدا مەن نۇردىن پۈتۈلگەن ،بىللوردەك ئاق ۋە پاك مەرمەر تۈۋرۈكنىڭ بىر مەينەت قول بىلەن ئىپلاسلانغىنىنى، ھېلىقى يىگىتنىڭ تەگكەن قولىنىڭ ئاشۇ مەرمەر تۈۋرۈكتە قاپقارا داغلىق ئىز قالدۇرغىنىنى كۆردۈم.«ئاھ خۇدا !» دەۋەتتىم! چۈنكى ئۇ سېنىڭ پاك تېنىڭ ئىدى.ئاشۇ مۇقەددەس تېنىڭ ئىدى.سەن... سەن... سەن قانداقلارچە...                                                                 10     بىر كۈنى يەنە شۇ كوچىدا باشقا بىر يىگىت بىلەن گىرەلىشىپ،ياق،خۇددى مۇسا تۇڭگاننىڭ ئېشەكلىرىدەك بىر-بىرىڭگە «مىنگىشىپ»قاقاقلاپ كۈلۈشۈپ كېتىۋاتقىنىڭنى كۆردۈم،ئاڭلىسام بۇنى «پاتىروشكىنىڭ تەرەققىياتى»،«يېڭى مەدەنيەت»،«مودا » دەيمىشسەن...ۋاي شۇ سېنىڭ چاپاق بېسىپ قالغان ئەقلىڭگە...                                                                  11      بىر كۈنى سەن بىزنىڭ ئۆيگە كىرگىنىڭدە (سىڭلىمنى ئىزدەپ كىرەتتىڭ) سىڭلىمغا بىر يازمىنى ( بۇ چەت ئەللىك بىر مەشھۇر يازغۇچىنىڭ يازمىسى،ئاڭلاڭلار،پايدىسى بولار...دەپ)ئوقۇپ بەردىم.ئۇنى ئەسىدە ئۆزۈم يازغان ئىدىم ۋە سېنى ئاڭلىسا دەپ ئوقۇپ بېرىۋاتاتتىم .ئۇنىڭ ئاخىرقى بۆلىكى مۇنداق چۈشۈرۈلگەنىدى:      «قىزنىڭ تېنى مۇقەددەستۇر،مۇقەددەس نەرسىگە ئىختيارىيچە قول،تىل ۋە كۆز تەگكۈزۈشكە بولمايدۇ،ئۇنىڭ مۇقەددەسلىكى ئۇنىڭ پاكلىقىدا ،قىزنىڭ تېنىنىڭ خۇددى بۈۋىمەريەم ئانىنىڭ تېنىدەك بىغۇبارلىقىدا،خۇددى بۈۋى ئائىشەنىڭ ئېتىقادىدەك پاكلىقىدا...ۋاقتى يەتكەندە ،خۇدا نېسىپ قىلغان پاكىز نىكاھ ۋە قانۇنىي توي ئارقىلىق قوشۇلغان جۈپتۇڭلاردىن ئۆزگە ھەرقانداق ئىنساننىڭ قولىنى ئۆزۈڭلارغا يېقىن يولاتماڭلار ،ئۇلارنىڭ قولى سىلەرنىڭ ئاشۇ مۇقەددەس تېنىڭلارغا دەسلىپىدە ھاقارەت،ئاخىردا خورلۇق يەتكۈزىدۇ...قىزنىڭ تېنىنىڭ پاكلىقى ۋە شۇ پاكلىق بىلەن نامايان قىلىندىغان مۇقەددەسلىك جەمئيىتىمىزنىڭ ،ھاياتىمىزنىڭ،ئائىلىمىزنىڭ بەخىت-سائادىتى،خوشاللىقى ۋە بايلىقىدۇر،بۇ مۇقەددەس بايلىقتىن جەمىيەتنى،ھاياتنى ،ئائىلىنى مەھرۇم قىلماڭلار،بىزدىن مەھرۇم قىلماڭلار،ئىپتىخارىڭلارنى،غۇرۇرۇڭلارنى بىر دەقىقىمۇ يوقىتىپ قويماڭلار،چۈنكى سىلەرنىڭ بەختىڭلار ئۆزۈڭلارنىڭ نومۇسىدا،ئۆزۈڭلارنىڭ پاكلىقىدا،سىلەر ئاشۇ نۇمۇس ۋە پاكلىق بىلەن ئەبەدىلئەبەد ھاياتنىڭ ،خوشاللىقنىڭ،بەخىت-سائادەتنىڭ ،جەمئيەتنىڭ ،ھەتتا ھاياتلىقنىڭ ئىگىسى ،خوجىسى بولالايسىلەر،مۇبادا،بۇ مۇقەددەسلىككە نۇقسان يەتسە،سىلەر ئۆز ئىختىيارۇ خاھىشىڭلار بىلەن ئۆزۈڭلارنى دەپسەندە قىلىسلەر، جەمئيەتكە ،ئائىلىگە ،ھاياتقا كۆڭۈلسىزلىك،خاتىرجەمسىزلىك ،ھەتتا بالا-قازا ئەكېلىسىلەر...!»)      راسىت سۆزۈم ،بۇنى پەقەت ساڭىلا قارىتىپ ئوقۇپ بېرىۋاتاتتىم،لېكىن شۇ دەمدە مەن سېنىڭ مېيقىڭدا بىر ئۇياتسىز مەسخىرنىڭ جىلمىيشىنى كۆرۈپ قالدىم...سەن تۇلۇمدىن توقماق چىققاندەك ئۇشتۇمتۇتلا:    _كونىلىق،قېرى موللامنىڭ سەللىسىدەك ھەم كونا،ھەم ئۇزۇن قۇرۇق گەپ !_دېدىڭ.مەن ھاڭ-تاڭ قالدىم.                                                                         12     سېنى يەنە ...سېنى يەنە...ئاھ...!مۇشۇ قۇرلارنى يېزىش ماڭا نەقەدەر ئېغىر-ھە؟قولۇم تىتىرىمەكتە،قەلىمىم زارلىماقتا،يۈرىكىم يىغلىماقتا،لېكىن ئەمدى بەرىبىر ماڭا !يازماي نە ئىلاج؟... بىركۈنى گۇگۇمدا ،سامانلىقتىن (بىر خالىي پىنھاندىن) بىر يىگىتنىڭ چىقىپ كېتىۋاتقىنىنى كۆردۈم،ئارقىدىنلا سەن چىقتىڭ!... يەلكە ۋە ساغرىلىرىڭغا ئىپلاس پاخاللار يېپىشقانىدى!                                                                        13     شۇ مىنۇتتىن ئىتىبارەن ،سەن مېنىڭ كۆڭۈل تۆرۈمدىكى مەبۇدەدىن بىر مەينەت ئالۋاستىغا ئايلاندىڭ،مېنىڭ نەزىرىمدىكى پاك ۋە مۇقەددەس تۈۋرۈك بىراقلا غۇلاپ چۈشۈپ كۇكۇم-تالقان بولدى!سەن شۇ مىنۇتتىن باشلاپ ئۆزۈڭنىڭ بەختىڭنىڭ گۆرىنى قازدىڭ،ئۆزۈڭنىڭ قەدىر-قىممىتىڭنى ،ئىززەت-ھۆرمىتىڭنى ئۆز قولۇڭ بىلەن نىجاسەت ئورىكىگە تاشلىۋەتتىڭ،ئۆزۈڭنىڭ بارلىقىنى ،مەۋجۇتلۇق قىممىتىڭنى ،ئۇيات-نۇمۇسڭنى پاك-پاكىز يەپ تاشلىدىڭ.خۇددى غالجىر چىشى مۈشۈك ئۆزىنىڭ ئاسلانلىرىنى يەپ تاشلىغاندەك!...    مەن سەسكىنىمەن ،مەن يىرگىنىمەن ،مەن ...مەن سەندىن ئالۋاستىدىن قورققاندەك قورقىمەن، مەن سېنى كۆزۈمگە ئىلىپمۇ قويمايمەن! كېيىن...كېيىن نىكاھسىز تۇغۇپ قۇيۇپ ،بالاڭنى كىشىلەرگە بېرىۋېتىپسەن! كېيىن...كېيىن...                                                                           14     كېيىن بىر ساياق بىلەن «توي »قىلىپمىشسەن،توي كۈنۈڭدە قورسىقىڭ دومبىيىقلىق ئىكەن...                                                                           15    كېيىن...كېيىن...ئۆيۈڭگە ئەركەك مېھمان باشلىغۇسىز بولۇپتۇ،چۈنكى ئۆيگە ئەركەك مېھمان كىرىپ بولغۇچە ،سېنىڭ نەپسىڭ تۆرىگە چىقىپ بولارمىش!!...                                                                            16 كېيىن... كېيىن ئېرىڭ سېنى ئېشەكنى دۇمبالىغاندەك دۇمبالاپ ،خەلقئالەم ئالدىدا بىرتىيىنغا ئەرزىمەس دەرىجىدە رەسۋا قىلىپ بالاڭ بىلەن قوشۇپ ئۆيدىن قوغلاپ چىقىرىپتۇ،چۈنكى قوشنا-قۇلۇم ۋە خەلقىئالەم ئىچىدە تارقىلىپ يۈرگەن سېسىقچىلىقىڭ ئۇنىڭ بۇرنىغا پۇراپ قالغانىكەن...                                                                           17     ئاخىر...ئاخىر ...ئەنە شۇنداق بولدۇڭ!خۇداغا يۈزمىڭ قېتىم شۈكۈر،ھېلىمۇ ياخشى مەن ساڭا يولۇقۇپ قالماپتىمەن...بولمىسا مەن نېمە كۈنلەرنى كۆرەر ئىدىمكىن؟...سەندىن تۇغۇلىدىغان بالامچۇ تېخى!     ئەمدى بىركۈنى سېنى ئاياللار بىرلەشمىسىنىڭ ئالدىدا كۆرسەم ،بىر كۈنى سوت مەھكىمىسىنىڭ ئالدىدا كۆرىدىغان بولدۇم.سەن ئۇيەردە «مەن خارلاندىم،مېنىڭ قانۇنىي ھوقۇق-مەنپەئىتمنى قوغداڭلار ...»دەپ زارلاپ يۈرۈپسەن،چېھرىڭ سارغايغان،ئۆزۈڭ سەرسانە،بالاڭ ۋەيرانە...    « توۋا !-دەيمەن ئىچىمدە،-«سەندىكى قانداق يۈز بۇ؟!ئويلاپ باققىنچۇ؟بۇنىڭ ھەممىسىگە كىم سەۋەپچى!سېنى بۇ ھالەتكە چۈشۈرۈپ قويغان زادى كىم؟!»    سەن ئۆز ۋاقتىدا قانۇننى ،ئاياللارنىڭ ئەڭ ئەقەللىي ئەخلاقىي مىزاننى نەگە قويغانىدىڭ؟ئۇنى ئېتىراپ قىلغانمۇ؟ئۆزۋاقتىدا ئۆزۈڭ كۆزگە ئىلمىغان قانۇننىڭ ئالدىغا يەنە قايسى يۈزۈڭ بىلەن تىك قاراپ كېلەلەيسەن؟!سەن «قىز » لىقىڭدا قىنىدىن چىقتىڭ،ئۆي تۇتۇپ ئاياللىقىڭدا بىر ئۇياتسىز ،كۆڭلى پەس خوتۇن بولدۇڭ.    يەنىلا قانۇن ساڭا ئىمكان بىرىپتۇ.بۇ قانۇنىنڭ ئىنسانپەرۋەرلىكى ئەلۋەتتە !لېكىن ،بۇنىڭلىق بىلەن ئۆزۈڭنىڭ ئەينى ۋاقىتتا ئۆزۈڭ غىلجىڭلىغان ئەركەكلەرمۇ «خۇداغا شۈكۈر،ھېلىمۇ مەن ئېلىپ سالماپتىكەنمەن -ھە؟!»دېگۈدەك دەرىجىدە مەينەتلەشكەن ئورازىڭنى ئۆزگەرتەلەمسەن؟!...     سەن ئەسلىدە كىم ئىدىڭ،ئاخىردا كىم بولدۇڭ؟بۇنىڭ ئۈچۈن سەن كىمدىن زارلايسەن؟ساڭا يەنىلا ئېچىنىمەن،سەن ئۆز بەختىڭنىڭ قاتىلى بۇلۇپلا قالماي،يەنە ئاۋۇ بىگۇناھ سەبىي ئوغلۇڭنىڭمۇ بەخىت-ئىستىقبالىنىڭ قاتىلى بۇلۇپ قالدىڭ،سەن جەمئيەتنىڭ ،ئەھلى-جامەئەتنىڭ ،قوۋوم-قېرىنداشلىرىڭنىڭ ،ساۋاقداش- دوستلىرىڭنىڭ ئالدىدا بىر تىيىنغا ئالغۇسىز بىر قەدىرسىز جانغا ئايلىنىپ قالدىڭ...                                                                  18     ئۆسۈۋاتقان ھەربىر قىز ،سۆزۈمگە قۇلاق سال ،سېنىڭ ئېتىڭ پاكلىق،سېنىڭ تېنىڭ مۇقەددەس!ھەي قىز...ھەي قىز !     شۇنى بىلگىنكى ،جەمئيەت تەرەققىي قىلىپ ئاسمانغا شوتا قويغان تەقدىردىمۇ پاكلىقنىڭ قىممىتى ئۆزگەرمەيدۇ،ئىجتىمائىي جەمىئيەتنىڭ پاكلىققا بولغان ئۆلچىمى ،تەلىپى ئۆزگەرمەيدۇ،پاكلىق ئەبەدىلئەبەد ئۇلۇغلۇنىدۇ،قەدىرلىنىدۇ،مەدھىيلىنىدۇ،قانۇن تەرپىدىن قوغدىلىدۇ،ئەكسچە ئەخلاقسىزلىق مەڭگۈ قارلىنىدۇ،ئەيىبلىنىدۇ،چەكلىنىدۇ.ماددىي جەھەتتە مەلۇم دەرىجىدە تۇيۇنىۋاتقان بۇگۈنكى جەمىئيەتكە ،جەمىئيەت ئەزالىرىغا،بولۇپمۇ قىزلارغا مىللەت ئېڭىنىڭ جەۋھىرى ،ئىلغارلىقنىڭ يادروسى بولمىش «پاكلىق »ئۆلچىمى يەنىلا كېرەك ۋە مەڭگۈ كېرەك !مىللەتكە كېرەك،جەمئيەتكە كېرەك،ئائىلىگە كېرەك!ساڭا كېرەك،ماڭا كېرەك،ئەۋلادلارغا كېرەك،ھەممىمىزگە كېرەك!     ئاڭلا،ھەي قىز ،پاكلىق سېنىڭ شوتاڭدۇر،پاكلىق ساڭا قاناتتۇر،پاكلىق ساڭا ھەممىدۇر،ئۇ سېنى سېنىڭ ئارزۇ قىلغىنىڭدىنمۇ يۈكسەكرەك،سەن خالىغاندىنمۇ گۈزەلرەك بولغان ئالتۇن ئۇپۇققا،بەخىت ۋادىسىغا،ھۆرمەت چوققىسىغا ئېلىپ بارىدۇ...              ياشا ،قىز، ياشا، پاكلىق...                          مۇھەممەد باغراشنىڭ «ئۈرۈمچىنىڭ جىلۋىسى »ناملىق كىتابىدىن ئېلىندى.                                   ئېھتىرام بىلەن :ئامىرىكا                                    2014-يىل 6-ئاۋغۇسىت

باشتۇغ

	يوللىغىنىڭىزغا رەھمەت ، بەك ياخشى مەزمۇنكەن ھەممە ئادەم بىر ئۇقۇپ چىققۇدەك . شەخسى پىكرىم : ئەدەبىي ئەسەرلەردە قىزلارنى ‹‹ پەرىشتە ›› دىن گۈزەل ، بىرەر گۈزەل مەنزىرلىك جايلارنى ‹‹ جەننەت ›› تىن گۈزەل دىگەندەك ئوخشىتىش ، سۈپەتلەشلەر تازا توغرا ئەمەس دەپ قارايمەن .

nijatkurban

	« ئۈرۈمچىنىڭ جىلۋىسى » بەك ياخشى يېزىلغان كىتاب، بولۇپمۇ پېرسوناژلارنى بەك جانلىق تەسۋىرلىگەن.

KOKNURA

	مۇھەممەت  باغراش ئىلگىرى  گەرچە   شوپۇر   بولسىمۇ،  لىكىن  ئۇ  ئۇ  يازغۇچىلىق   ساھەسىگە  قەدەم  قويغاندىن  باشلاپ   ئۆزىنىڭ  ئىككىنجى  كەسىپىنى  قىزغىن   سۆيۈپ  تىزلا ئۇتۇق  قازاندى،         مۇھەممەت باغراشنىڭ  ئەسەرلىرى  ھەقىقەتەن  كىشىنى   ئويغا  سالىدۇ، ھە!!!

ئۆچمەس

	ئىنكاس  يازسام  ماڭمايدىغۇ  ؟

Samira120

	تىمىڭىزنى بەكلا ياقتۇردۇم قولىڭىزغا دەت كەلمىسۇن

hekmat110

	ئوخشىتش..........................

4032

	ھەي قىز شۇنى بىلگىنكى ،جەمئيەت تەرەققىي قىلىپ ئاسمانغا شوتا قويغان تەقدىردىمۇ پاكلىقنىڭ قىممىتى ئۆزگەرمەيدۇ،ئىجتىمائىي جەمىئيەتنىڭ پاكلىققا بولغان ئۆلچىمى ،تەلىپى ئۆزگەرمەيدۇ،

najiya1

	‏قولىڭىزغا دەرت بەرمىسۇن!!!!  بىزنى تولىمۇ ياخشى بىر ئەسەر بىلەن يۈز كۆرۈشتۈرۈپسىز، مەن بۇ كىتاپنى ئوقۇپ باقماپتىكەنمەن، ئۇقۇشقا ۋە تەۋسىيە قىلىشقا تىگىشلىك كىتاپكەن....

TAXNAI2

	« ئۈرۈمچىنىڭ جىلۋىسى » بۇ كىتاپنى بىر ئوقۇپ باقسام بولغۇدەك...