 |
 |
 |
 |
باي-نامراتلىقنىڭ تارازىسى _ ئېنگىل كويفىسېنتى
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ q+ [' m* z! K0 |3 Y: o
ئۇيغۇر گراف
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @- R p# L% D5 { u0 j9 [! t( ^بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @% U% s' ^0 e# O# z
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& z; `% A* t) t3 t- U& h2 ^1-ئېنگىل قانۇنى (Engel's law)بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" S+ n* C' S& |; j1 N
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 b9 d- o' M7 u) {/ h4 q ئېنگىل 19-ئەسىردىكى گېرمانىيەنىڭ داڭلىق ئىستاتىستىكا ئالىمى، ئىقتىسادشۇناسى بولۇپ، ئۇ 1857-يىلى بېلىگىيە ھۆكۈمىتىنىڭ تەكلىپى بويىچە، بېلىگىيە ئاھالىلىرىنىڭ تۇرمۇش سەۋىيىسىگە مۇناسىۋەتلىك سانلىق ماتىرىياللارنى رەتلەش جەريانىدا مۇنداق بىر قانۇنىيەتنى بايقاپ چىقىدۇ، كېيىنكىلەر بۇنى ئېنگىل قانۇنى (Engel's law) دەپ ئاتايدۇ.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' o1 G: x9 M" r* s" E$ Zبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @, u. D, Y: \& V8 h4 W# U5 n Q
ئېنىقلىمىسى:بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" B/ p: e: Q2 J& I% | J
بىر ئائىلىنىڭ كىرىمى قانچە ئاز بولسا، شۇ ئائىلىنىڭ ئومۇمى كىرىمىدىكى (ياكى چىقىمىدىكى) يىمەكلىك سېتىۋېلىش چىقىمىنىڭ ئىگىلىگەن نىسبىتى شۇنچە چوڭ بولىدۇ، ئائىلە كىرىمىنىڭ كۆپىيىشىگە ئەگىشىپ، يىمەكلىك سېتىۋېلىش چىقىمىنىڭ ئومۇمى كىرىم (ياكى چىقىم)دىكى ئىگىلىگەن نىسبىتى تۆۋەنلەيدۇ. كېڭەيتىپ ئېيتقاندا، بىر دۆلەت قانچە نامرات بولسا، شۇ دۆلەت پۇقرالىرىنىڭ ئوتتۇرىچە كىرمىىدىكى يىمەكلىك چىقىمىنىڭ ئومۇمى چىقىمدىكى نىسبىتى يۇقۇرى بولىدۇ، دۆلەتنىڭ بېيىشىغا ئەگىشىپ، بۇ نىسبەت تۆۋەنلەپ بارىدۇ .
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) ]" R$ Q) m( o4 S, \7 Y5 f4 Wبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. j$ Z2 s, P4 ]7 I& z4 `3 `# c
2-ئېنگىلنى تونۇشتۇرۇش
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @0 O4 D4 i% A) @* dبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& ?& b' W& F. {: t2 E' f
ئېرنىست ئېنگىل (Ernst Engel, 1821-1896) گېرمانىيە ئىستاتىستىكا ئالىمى، ئىجتىمائى ئىستاتىستىكا ئىلمىنىڭ ئاساسلىق ۋەكىللىرىدىن بىرى. ئۇ ساكسون ۋىلايىتىنىڭ درىسدېن بازىرىدا تۇغۇلغان، 1851-يىلى ساكسون ۋىلايەتلىك ئىستاتىستىكا ئىدارىسىنىڭ باشلىقى بولغان، شۇندىن باشلاپ ھۆكۈمەت تەرەپنىڭ ئىستاتىستىكا ئەمەلدارى بولۇپ، بىر ئۆمۈر سان-سېفىر بىلەن ھەپىلىشىپ خىزمەت قىلغان. ئۇ ئوتتۇرىغا قويغان ئاھالىلەرنىڭ ئىستىمال قۇرۇلمىسىنىڭ ئۆزگۈرىشىگە مۇناسىۋەتلىك ئېنگىل قانۇنى خۇددى نيۇتوننىڭ ھەركەت قانۇنىغا ئوخشاش، ھازىرمۇ خەلقئارادىكى داڭلىق ئىستاتىستىكا ئالىملىرى ۋە ئىقتىسادشۇناسلارنىڭ ئەھمىيەت بېرىشىگە ئېرىشىپ كەلمەكتە.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. x0 r& R; P2 w3 @" W' P) v
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @5 {% |! y9 ~0 K( L: Y ئۇنىڭ ئاساسلىق ئەسەرلىرىدىن ‹‹ئىستاتىستىكا ئىلمىدىكى ھېسابلاش ئۇسۇلى توغرىسىدا››، ‹‹نوپۇس ئىستاتىستىكىسىنىڭ ئەھمىيىتى››، ‹‹ساكسون ۋىلايىتىنىڭ ئىشلەپچىقىرىش ۋە ئىستىمالى›› ، ‹‹كىشىلىك قەدىر-قىممەت››، ھەمدە ‹‹بېلىگىيە ئىشچىلىرىنىڭ تۇرمۇش سەۋىيىسىنىڭ ئۆتمۈشى ۋە بۈگۈنى›› قاتارلىقلار بار.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @: u' }: X& H) I4 |# i) m' R# B+ }
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @; w! e J+ }2 @: O( O
3-ئېنگىل كويفىنسېتى (engel's coefficient)بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' Y7 Q! z) t+ K6 W5 U5 g% A
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( R" z% P/ r# E4 N8 y
ئېنىقلىمىسى:بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( r: A) f) U3 u( `
ئەگەر يىمەكلىك چىقىمىنىڭ ئومۇمى ئىستىمالدىكى سالمىقى قانچە چوڭ بولسا، ئېنگىل كويفىنسېتى شۇنچە چوڭ بولىدۇ، ھەمدە تۇرمۇش سەۋىيىسى شۇنچە تۆۋەن بولىدۇ؛ ئەگەر يىمەكلىك چىقىم سالمىقى قانچە كىچىك بولسا، ئېنگىل كويفىنسېتى شۇنچە كىچىك بولىدۇ، ھەمدە تۇرمۇش سەۋىيىسى شۇنچە يۇقۇرى بولىدۇ.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! G4 Q) I$ K$ b$ W4 x; g+ a
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" n8 R l+ v$ [% Y Q6 J ھېسابلاش فورمۇلاسى:بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @5 e0 L4 C' g, i# f$ y
ئېنگىل كويفېنسېتى=يىمەكلىك چىقىم سوممىسى／ئومۇمى چىقىم سوممىسى ＊％１００
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ K, h2 }$ x( z2 J& Uيەنى، يىمەكلىك چىقىمىنى ئومۇمى چىقىمغا بۆلۈپ، %100 گە كۆپەيتىش.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# C- ^, t! c9 e9 I7 ~6 K; eبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @8 u5 {( ^2 J) R" c. _
4-خەلقئارالىق ئۆلچەمبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. v* n+ r( G5 K
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @ S/ f- `/ k1 a+ f) T خەلئارادا دائىم ئېنگىل كويفېسېنتى بىر دۆلەت، ياكى بىر رايوندىكى ئاھالىلەرنىڭ تۇرمۇش سەۋىيىسىنى ئۆلچەشتە مۇھىم كۆرسەتكۈچ قىلىپ قوللىنىلىدۇ. ب د ت ئاشلىق-يېزا ئىگىلىك تەشكىلاتىنىڭ ئۆلچىمى بويىچە، ئېنگىل كويفېسېنتى %60 دىن يۇقۇرى بولسا ئەڭ نامرات، %59-50غىچە بولسا نامرات، %49-40 غىچە بولسا قوساق توق، %39-30 غىچە بولسا ھاللىق، %29-20 گىچە بولسا باي، ئۇنىڭدىن تۆۋەن بولسا ئەڭ باي ھېسابلىنىدۇ. تەرەققى تاپقان ئەللەر ئىچىدە 90-يىللاردا ئامېرىكىنىڭ ئېنگىل كويفېسېنتى %16 بولغان، ئەنگىلىيە، فرانسىيە، ئىتالىيە، گېرمانىيە، كانادا، ياپونىيە قاتارلىق دۆلەتلەرنىڭ %29-20 غىچە بولغان.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @: |) Y4 y! h9 o4 ^0 m& ~* `
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 l/ u0 e7 ^' A: n' W* R* M) g, D شۇنى مۇئەييەنلەشتۇرۇش كېرەككى، ئېنگىل كويفېسېنتى بىر دۆلەتنىڭ باي-نامراتلىقىنى بېكىتىشتىكى بىردىن-بىر ۋاستە ئەمەس، بۇنى پەقەت ئاساسلىق ئىستاتىستىكا كۆرسەتكۈچى سۈپىتىدە پايدىلىنىشقىلا بولىدۇ. باي-نامراتلىققا توغرا ھۆكۈم قىلىش ئۈچۈن، چوقۇم ＧＤＰ (ئىچكى ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمى قىممىتى)، كىشى بېشىغا ئوتتۇرىچە توغرا كېلىدىغان ＧＤＰ، كىشى بېشى ساپ كىرىمى (بولۇپمۇ دىھقانلارنىڭ)، CPI (ئاھالىلەرنىڭ ئىستىمال كۆرسەتكۈچى)، گىنى كويفېسېنتى (GINI coefficient)... قاتارلىقلارنى نەزەردىن ساقىت قىلىشقا بولمايدۇ.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @8 g0 Q5 Z; @6 q; s
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @3 l8 Z$ t8 d% D# j; w( K ئىنسان ياشىغانكەن، ئالدى بىلەن قوساق مەسىلىسىنى بىرىنچى ئورۇنغا قويىدۇ، ئاندىن كىيىم-كېچەك، تۇرالغۇ، داۋالىنىش، مائارىپ، قاتناش... مەسىلىسىنى ئويلىشىدۇ، ئەگەر سىز ئايدا 1000 يۈەن پۇل تاپسىڭىز، 500يۈەن (%50) يىمەكلىككە سەرپ بولسا، سىز نامرات بولىسىز. ئەگەر سىز ئايدا 10000 يۈەن پۇل تېپىپ، يىمەكلىككە 2000 يۈەن (%20) سەرپ قىلسىڭىز، سىز باي بولغان بولىسىز. دىمەك، قوساققا خەجلىگەن پۇلنىڭ سالمىقى(نىسبىتى) قانچە چوڭ بولسا، شۇنچە نامرات بولىسىز، قانچە كىچىك بولسا، شۇنچە باي بولىسىز.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @1 l, o- S9 J- \' zبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ X" k8 t @& z. p) e% P0 X
دىققەت: ئېنگىل كويفېسېنتىنى ھېساپلاشتا ۋاقىت قانچە ئۇزۇن بولسا، ئېنگىل قانۇنى شۇنچە توغرا بولىدۇ، ۋاقىت قانچە قىسقا بولسا خاتالىق پەرقى شۇنچە چوڭ بولىدۇ. مەسىلەن، سىز تۈنۈگۈن ئۈچ ۋاخ قۇرۇق نان غاجىدىڭىز، بۈگۈن ئۈچ ۋاخ بەتتە پولو يىدىڭىز، بۇنداق ئەھۋالدا ئېنگىل كويفېسېنتىدە ئاسانلا خاتالىق كۆرىلىدۇ. شۇڭا ئەڭ ئاز دىگەندىمۇ بىر ئاي ياكى بىرنەچچە ئايدىكى يىمەكلىك چىقىمىنى ھېسابلىشىڭىز كېرەك.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @; S2 V( W& ^: }6 H: g* r, Lبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @0 @2 P8 j& k. q t( |. |1 g* W
خوش، ئەمدى نۆۋەت سىزگە كەلدى، سىزمۇ ئائىلىڭىزنىڭ ياكى ئۆزىڭىزنىڭ مەلۇم مەزگىلدىكى ئېنگىل كويفېسېنتىنى ھېساپلاپ بېقىڭ، سىز زادى بايمۇ، نامراتمۇ؟بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 R4 K# h1 y* W% F4 ]" r4 p
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. ]# f# m0 Y0 @6 F2 u; U
مەنبە: بەيدۇ تورىدىكى ئېنگىل كويفېسېنتى）恩格尔系数（غا مۇناسىۋەتلىك مەزمۇنلار.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @% ]4 u( V+ S2 M- F8 x0 o0 y
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 t8 f: Q J3 ]7 | X
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @2 m' e4 h0 D% Bبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( N E; E- }; b9 j4 W
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 L! y r) D" f/ y3 M8 A/ G بۇ يازمىنى ئاخىرىدا UYGRAF تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-6-14 04:13 AM
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @2 {; v: Y' J h% O/ N1 Fبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 ~! P$ \& z- m1 h
|
 |
 |
 |
 |
|
يوللىغان ۋاقتى 2014-6-14 12:14:23 AM
