خوتەن قاشلىرىنىڭ ئوتتۇز يىللىق باھا ئۆزگىرىش ئەھۋالى

WWW.UYHQT.COM

	خوتەن قاشلىرىنىڭ ئوتتۇز يىللىق باھا ئۆزگىرىش ئەھۋالى خوتەن قاشلىرىنىڭ دائىرىسى  بىر قەدەر كەڭ بولۇپ ،ئۇ دىيارىمىزدىن چىقىدىغان  ئاساسىي تەركىبى تېرمولىت بولغان قاشلارنى كۆرسىتىپلا قالماستىن،چىڭخەي ئۆلكىسى،روسىيە،كورىيە،كانادا...قاتارلىق دۆلەتلەردىن چىقىدىغان ئاساسىي تەركىبى تېرمولىت بولغان قاشلارنىڭ ئومۇمى ئاتىلىشىدۇر.بىز  بۇ ماقالىمىزدا دىيارمىزدىنلا چىقىدىغان خوتەن قاشلىرىنىڭ 30 نەچچە يىللىق باھا ئۆزگىرىش ئەھۋالىنى تۇنۇشتۇرىمىز. (بۇ ماقالىدىكى پۇل سوممىسى خەلق پۇلىنى كۆرسىتىدۇ) 1980-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى 100 يۈەن بولغان. 1990-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى 1500-2000 يۈەنگىچە بولغان. 1995-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى 6000 يۈەن بولغان. 2000-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى  10000-12000 يۈەنگىچە بولغان. 2003-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى 30000-35000 يۈەنگىچە بولغان. 2004-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى  60000-80000 يۈەنگىچە بولغان. 2005-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى يۈز مىڭ يۈەندىن ئاشقان. 2006-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى 300 مىڭ يۈەن بولغان. سۈپىتى ئالاھىدە ياخشىلىرىنىڭ باھاسى گىرىمى بويىچە ھېسابلانغان. 2007-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ  ھەر كىلوسى  300000-500000 يۈەنگىچ بولغان. سۈپىتى ئالاھىدە ياخشىلىرىنىڭ باھاسى گىرىمى بويىچە ھېسابلانغان. 2009-يىلى بىرىنچى دەرىجىلىك خوتەن زىرە قاشنىڭ ھەر كىلوسى  بىر مىليوننىڭ ئۈستىدە بولغان. سۈپىتى ئالاھىدە ياخشىلىرىنىڭ باھاسى گىرىمى بويىچە ھېسابلانغان. 2011-يىلى يىگىرمە گرام قىزىل چاپان زىرە قاش ئىككى  مىليون يۈەنگە سېتىلىپ ،ھەر گرامى ئوتتۇرچە يۈز مىڭ يۈەندىن بولغان. ئالدىنقى يىلى بېيجىڭ خەلقئارا جاۋاھىرات (ئۈنچە-مەرۋايىت،قاشتېشى) كۆرگەزمىسىدە ‹شىنجاڭ خوتەن قاشتېشى بازار ئۇچۇرى بىرلەشمە مەركىزى› كۆرگەزمىگە قويغان يۇقارقى سۈرەتتىكى 59 گىرام خوتەن زىرە قاش ھەر گرامى 25400 يۈەن ھېسابىدا بىر مىليون بەش يۈز مىڭ يۈەنگە سىتىلىپ كۆرگەزمىنىڭ قىزىق نۇقتىسى بولۇپ قالدى. كان قاشنىڭ باھاسىمۇ زىرە قاشنىڭ باھاسىنىڭ ئۆسىشىگە ئەگىشىپ مۇناسىپ ھالدا ئۆسمەكتە.ئاساسلىقى كېرىيە 95 نىڭ ئاق كان قاشلىرىنىڭ باھاسى ئىنتايىن يۇقىرى بولماقتا.ھازىرقى بازاردا شۇ قاشنىڭ ھەر كىلوسى 500 مىڭ يۈەن ئىكەن. تەرجىمە قىلىپ رەتلىگۈچى:ئۇيغۇر قاشتېشى تورىدىن ئابلىكىم ئاۋۇت جىياڭسۇ ئۆلكىسى ۋۇشى شەھىرى 2014-يىلى 6-ئاينىڭ 7-كۈنى ئۇيغۇر قاشتېشى تورى ئۈندىدار سالونى ئىزدەش نۇمۇرى:UYHQT ئىككىلىك كود ئارقىلىق قۇشۇلۇش 二维码扫描

tohuwaz

	قاش تىشى دەرمىز ،قاش دىسىڭىز ئوستەڭنىڭ قىشى .چىرايلىق قىزنىڭ قەلەم قىشى دىگەندەك بولوپ قالىدىكەن

Azizan

	قاش دېگەن تاش دېگەن گەپتۇ شۇ ؟ قاراقاش قارا تاشلىق دەريا ، يورۇڭقاش ئاق تاشلىق دەريا ، قەشقەر بولسا تاش بازىرى دېگەن مەنىلەردە دەپ ئاڭلىغانمەن ...

UyGuR-CF

	ھازىر قاشتاشنىڭ سودىسى بىرئاز يېتىپ قالغاندەكقۇ؟ بىزنىڭ ماۋۇ خوتەندىمۇ ھازىر، بىرسىگە قاشتېشى چىقىپتۇ دېگەن گەپنى يا بولمىسا ماۋۇ قاشتاشنى مانچىلىك پۇلغا سېتىپتۇ دېگەندەك گەپنى ئاڭلاڭ باقمىغىلى خېلى ئۇزۇن بولۇپ كەتتى. بىرقانچە قاشتېشى ساتىدىغان تونۇشۇمدىن سورىسام، بازار بەك بوش ھازىر دەيدۇ.....

xaban010

	قاشتاشلارنىڭ ئەڭ قىممىتى قانداق   قاشتېشىدۇ..ۋە  قانداق رەڭدىكىسى  ئەڭ قىممەتتۇر بىلىدىغانلار دەپ بەرگەن بولساڭلار بوپتىكەن

uyghari

	«خوتەن قاشلىرى» دىگەن سۆزنى «خوتەن قاشتاشلىرى» دەپ ئالساق توغرا بۇلارمىكىن.

hujayin1

	ئادەمنىڭ ئىچىنى سىقماي،خوتەن قاشتېشى دەپ ئېلىڭە بىر،خوتەن قاشلىرى دىسىڭىز،ھەممە يەردە بار تۇرسا قاش دىگەن،ئادەم كولدۇرلىتىدىغان گەپنى بىر قىلسىڭىز،،ئاااااااااااااااااااااااااااااااااا

WWW.UYHQT.COM

	hujayin1 يوللىغان ۋاقتى  2014-6-8 03:48 PM ئادەمنىڭ ئىچىنى سىقماي،خوتەن قاشتېشى دەپ ئېلىڭە بىر،خ ... قاشگەرلەرگە تەكلىپ (6) ئاپتۇر:ئۇيغۇر قاشتېشى تورىمىزنىڭ ئالاھىدە تەكلىپلىك قاشتېشى مەدەنىيىتى مۇتەخەسسى-ئابدۇرىشات مۇساجان توغرۇل قاشتېشى بۇنىڭدىن 7 مىڭ يىللار ئىلگىرى خوتەن بوستانلىقىدا ياشىغان خەلقلەر تەرىپىدىن بايقىلىپ ۋە ئىشلىتىلىپ، بۇنىڭدىن 6 مىڭ يىللار ئىلگىرى «ئات ئۈستىدىكى قەۋىم»ئاتالغان تارىملىقلار تەرىپىدىن ئوتتۇرا تۈزلەڭلىك رايۇنلىرىغا توشۇلۇشقا باشلىغان. ئەينى دەۋىرلەردە خوتەنلىكىلەر، جۈملىدىن تارىم ۋادىسىدىكى خەلق خوتەندىن چىقىدىغان قاشتاشلىرىنىڭ سورتى، رەڭگى قاتارلىقلارغا ئاساسەن، تۈرلۈك ئىسىملارنى قويۇپ ئىشلەتكەن بولسىمۇ، كېيىنكى دەۋىرلەردە بۇ ئىسىملار ئۇنتۇلۇپ كېتىپ، خەنزۇچە ئاتالغۇلار قوبۇل قىلىنىشقا باشلىغان. بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە،قاشتېشىنىڭ بىرمۇ ئۇيغۇرچە ئىسمى ئىشلىتىلمەي خەنزۇچە ئاتىلىدىغان ھالغا چۈشۈپ قالدى. يەنە كېلىپ، بىر قىسىم تاشچىلار قاشتېشىغا مۇناسىۋەتلىك بارلىق سۆزلەرنى، ھەتتا ئۇيغۇرچە ئاتالغۇسى بار سۆزلەرنىمۇ خەنزۇچە ئاتاشنى مودا قىلىۋالدى. بۇ ھال ئانا تىلىمىزنىڭ ساپلىقىنى ئېغىر دەرىجىدە بۇزۇپلا قالماي، تۈپ ماھىيىتىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا، ئۇيغۇرلارنىڭ قاشتېشى مەدەنىيىتىنى ئىنكار قىلىشقا تولۇق پاكىت تەييارلاپ بىرىۋاتىدۇ. چۈنكى ئۆزىدە ئىسمى ياكى ئاتالمىسى يوق مەدەنىيەتنى شۇ مىللەتنىڭ مەدەنىيىتى دىگىلى بولمايدۇ. تارىخى ماتېرىياللارغا ئاساسلانغاندا، خوتەندە 3 دەريا بولۇپ، شەرقىدىكى دەريادىن قويمېيى رەڭگىدىكى ئاق قاشتېشى چىققاچقا، «ئاق قاشتېشى دەرياسى» دېگەن مەنىدە«ئۈرۈڭقاش ئۆگۈز»؛ يەنە بىرىدىن يېشىل قاشتېشى چىقىدىغانلىقى ئۈچۈن «يېشىل قاشتېشىدەرياسى» دىگەن مەنىدە «يېشىلقاش ئۆگۈز»؛ غەربىدىكى دەريادىن قارا قاشتېشى چىققاچقا«قارا قاشتېشى دەرياسى» دىگەن مەنىلەردە «قاراقاش ئۆگۈز» دەپ ئاتالغان. «تۈركى تىللار دىۋانى»دىكى مەلۇماتلارغا ئاساسلانغاندا، ئادەتتىكى تاشلار «تاش» دەپ ئاتالغانبولسا، قاشتېشى «قاش» دەپ ئاتالغان. بۇنىڭدىن باشقا قىممەتلىك تاشلارمۇ «ھېقىق»،«ياقۇت»، «كەھرىۋا»، «چەش»، «كاۋاش»، «چاقماق» دىگەندەك ناملار بىلەن ئاتالغان.شۇڭا «قاشتېشى» دەپ ئاتاش – زورلاپ سۆز تېڭىپ ئاتاشتىن باشقا نەرسە ئەمەس. «تاش»دەپلا ئاتىغاندا، ئادەتتىكى تاش بىلەن قاشتېشىنى پەرق ئەتكىلى بولمايدۇ. شۇڭا: 1.«قاشتېشى» دىگەن ئىسىمنى ئەسلى ئاتالمىسى بىلەن «قاش» دەپ ئاتىساق؛ 2.قوي مېيى رەڭگىدىكى ئاق قاشنى خەنزۇچە «ياڭزىيۈ» دەپ ئاتىماي، ئەسلى ئاتالمىسى بويىچە «ئۈرۈڭقاش» ياكى ھازىرقى دەۋىر تەلەپپۇزى بويىچە «يۇرۇڭقاش» دەپ ئاتىساق؛ ئاق قاشنى «بەييۈ» دىمەي، «ئاققاش» دەپ ئاتىساق؛ 3.يېشىل قاشتېشىنى «بىيۈ» دىمەي، ئەسلى ئاتالمىسى بويىچە «يېشىلقاش» دەپ ئاتىساق؛ 4.قارا قاشتېشىنى «مويۈ» دىمەي، ئەسلى ئاتالمىسى بويىچە «قاراقاش» دىسەك؛ 5.باشقا رەڭلەردە كۆرۈلىدىغان سورتلىرىنىمۇ يوقارقى ئۇسسۇل بويىچە رەڭگى ياكى سورتىنى بىلدۈرىدىغان سۈپەتنىڭ كەينىگە «قاش» سۆزىنى قوشۇپ ئىسىم ياساپ ئىشلەتسەك؛ 6.دەريادىن چىقىدىغان قاشلارنى «زىر»، «زىرە» دىگەندەك سۆزلەر بىلەن ئاتىماي،ئومۇملاشتۇرۇپ «دەريادىن چىققان قاشتېشى» دىگەن مەنىدە «ئۆگۈزقاش» دەپ ئاتىساق.ئەگەر بۇ خىل ئاتاشقا تىلىمىز كەلمىسە ۋە ياكى بىئەپ بولسا، «ياقاش» ياكى «دەرقاش»دەپ ئاتىساقمۇ ئوخشاشلا شۇ مەنىنى بىرىدۇ. كىچىكلىرىنى تاشلارنى تۈرلەپ ئاتاش ئادىتىمىزبويىچە، چوڭ كىچىكلىكىگە ئاساسەن ياڭاق- گۈلە چوڭلۇقىدىكىلىرىنى «خەشەكقاش»، ئۇنىڭدىنمۇكىچىكلىرىنى «شىغىلقاش» دەپ ئاتىساق؛ 7.كاندىن قېزىۋېلىنغانلىرىنى «شەنلىياۋ» دىمەي، «كانقاش» دەپ ئاتىساق؛ 8.يەنە باشقا سورتلىرىنىمۇ يوقارقى ئۇسسۇللار بويىچە ئۇيغۇرچە ئىسىم ياساپ قوللانساق.

WWW.UYHQT.COM

	xaban010 يوللىغان ۋاقتى  2014-6-8 03:40 PM قاشتاشلارنىڭ ئەڭ قىممىتى قانداق   قاشتېشىدۇ..ۋە  قانداق ... دۇنيادىكى قاش -تاشلارىنىڭ تۈرلىرى ئابلىكىم ئاۋۇت دۇنيادا قاشتېشىنىڭ تۈرى ئىنتايىن كۆپ،قاشتېشىمۇ ناھايىتى كۆپ دۆلەتلەردىن چىقىدۇ.(ھازىرقى ئەھۋالدا بۇلارنى بىرمۇ-بىر دەلىللەش مۇمكىن ئەمەس ھەم بۇنىڭ زۆرۈريىتىمۇ يوق) پۈتۈن دۇنيادىكى قاشتېشى سۈپىتىگە ئاساسەن :ئالىي دەرىجىلىك قاشتېشى ئوتتۇرھال دەرىجىلىك قاشتېشى ئادەتتىكىچە قاشتېشى دەپ ئۈچ تۈرگە ئايرىلىدۇ 1.خوتەن قاشلىرى ئالىي دەرىجىلىك قاشتېشىغا مەنسۇپ بولۇپ دۇنيا قاشتېشى ساھەسىنىڭ سەركىسى ھېسابلىنىدۇ.ئۇنىڭدىن باشقا  ئالىي دەرىجىلىك قاشتېشىغا دەرىجىسى توشىدىغان قاشتېشى كۆك تارغاق (فېي سۈي) قاشتېشىدۇر.بۇ قاشتېشى ئاساسلىقى بېرما دۆلىتىدىن ۋە باشقا بىر قانچە دۆلەتلەردىن چىقىدۇ كۆك تارغاق (فېيسۈي )قاشتېشى خەنزۇ تىلىدا ئالىي دەرىجىلىك قاشتېشى بولغان خوتەن قاشلىرى بىلەن كۆك تارغاق (فېيسۈي )قاشتېشى ‹‹يۈ››دېيىلىدۇ.(翡翠玉，和田玉) 2.ئوتتۇرھال دەرىجىلىك ۋە ئادەتتىكى قاشتاشلىرى ‹‹يۈشى››دېيىلىدۇ.(玉石).دىيارىمىزدا خوتەن قاشلىرىدىن باشقا تۈردىكى قاشتاشلىرى ئادىتىمىزگە ئاساسەن قاشتېشى سانالمايدۇ. ئوتتۇرھال قاشتېشى دۆلىتىمىزدىن چىقىدىغان لەنتىيەن قاشتېشى،نەنياڭ قاشتېشى،خۇاڭلوڭ قاشتېشى،جۇچۈەن قاشتېشى ،قارماي رەڭلىك قاشتېشى ،ئالتاي قاشتېشى ۋەبۇلاردىن باشقا بىر قىسىم ئۆلكە-شەھەرلەردىن چىقىدىغان يەرلىك قاشتاشلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. 3.ئادەتتىكى قاشتېشىغا _____ كاۋاش مۇز رەڭ قاشتېشى(دوڭلىڭ) چاقماق ھېقىق(ماناۋ) كەھرىۋا قاتارلىقلار كىرىدۇ. بىز  ئاساسلىقى تەبىئەت بىزگە سېخىيلىق بىلەن بەرگەن ھەقىقىي بايلىق-دىيارمىزنىڭ داڭلىق مەھسۇلاتى خوتەن قاشتېشى ھەققىدە مەركەزلىك ئىزدىنىمىز. ئاپتۇرى:ئۇيغۇر قاشتېشى تورىدىن WWW.UYHQT.COM

uygurjan09

	WWW.UYHQT.COM يوللىغان ۋاقتى  2014-6-8 04:11 PM دۇنيادىكى قاش -تاشلارىنىڭ تۈرلىرى ئابلىكىم ئاۋۇت سەمىمىي تەكلىپ ...... قاشتېشىنى دىگەن سۆزنى بىز ئۇيغۇرلانىڭ  ئانا تىلى بۇيىچە قاشتېشى دەپ توغرا ئېلىشىڭىزنى ئۈمۈد قىلىمەن .   بىر نەچچە قېتىم قاشتېشى دەپ ئاتايلى  دىگەن  تورداشلارغا  نەچچە بەتلىك   ماقالە  ياكى خەتلىك  تىمىلارنى  ناقىل قىلىپ  يوللىغانلىقىڭىزنى كۆردىم  ھەم مەنمۇ شۇ ئەھۋالغا  ئۇچرىدىم.     مۇشۇ  كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىدىغان بىرەرسىدىن نىمە  تىجارەت قىلىسىز دەپ سورىسىڭىز   ھېچقايسىسى  (قاشچىلىق) قىلىمەن دەپ جاۋاپ بەرمەيدۇ . بىز جەنۇپتىكى ئۇيغۇرلار قاش سۆزىنى   ئادەمنىڭ قېشى   ئېتىز ئېرىقنىڭ   كۆل ئۆستەڭلەرگە  ئىشلىتىمىز   باشقا يەردە  قانداقكىن   بۇ قاش سۆزىنى يەنە كەڭ مەنىدە قايسى ئورۇندا قانداق ئەھۋالغا ئىشلىتىشىنى بىلمەيمەن....  مۇشۇ قاشتېشى  كولايدىغانلاردىن تارتىپ  قاشتېشى سودىسىدا نەچچە يۈز مىليۇن  پۇل تاپقان كىشىلەر  ھەتتا قاشتېشىنى تۇنۇيدىغان  كىشىلەر ھەممىسى قاشتېشىنى تۇلۇق نامى بىلەن ئاتايدۇ ھەرگىزمۇ (قاشگەرلىك) دەپ ئاتىمايدۇ بۇيەردە .... مەن خوتەندىن نۇرغۇن كىشىلەرنى تۇنۇيمەن مۇشۇ  تىجارەت بىلەن شۇغۇللىنىدىغان  ئەكپەرھاجىم.مەڭسۇر ھاجىم(چىرىدىن) ئەكبەر دالۇ ھاجىم . تارى ھاجىم...................  مۇشۇنداق  ھەم نۇرغۇن كىشىلەر  قاشتېشى دەپ ئاتاپ كىلىۋاتىدۇ  مەن  تۇنۇغان  چاغدىن بىرى .    چىڭخەيگە ، خېنەن ( نەنياڭغا )تاغ تېشى ئالغىلى  چىققان ۋاقىتتىمۇ   تۇڭگانلار ،سالازۇلار ھەتتا خەنزۇلار  قاشتېشى دەپ ئاتىشىپ يۈرگىننى ئۇچرىتىپ قالدىم  .... بىلىپ قويۇڭ  ئانا تىلنى ئۆزىمىز قەدىرلىمىسەك  سىرتتىن باشقا بىرسى  كىلىپ  قەدىرلەپ. قويمايدۇ.