  | 
					  | 
					  | 
					 
					  | 
					بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @  v  t- N- K  \6 H3 ]3 R$ r% h 
كروراننى كىم تاپقان  ؟        ( مويسدىن سايىت )                                                 ئون نەچچە ئەسىرلىك قاتتىق غەپلەت ئۇيقىسىدىكى تارىم ، كۆنچى دەرياسى  ۋادىلىرىغا ئارخېئولوگىيىلىك  قىدىرىپ تەكشۈرۈشكە كېلىپ  زور شان - شەرەپكە مۇيەسسەر بولغانلار بىرنەچچە كىشى . بۇلار ئىچىدە كروراننى تاپقانلىق زور تۆھپىسى بىلەن دۇنياۋى شۆھرەت تاجى كىيگەن كىشى --- سىۋېن ھېدىن . ئۇ ئۆمرىنىڭ ئاخىرىدا بۇ شۆھرەت تاجىنىڭ زادى كىمگە مەنسۇپ بولۇشى كېرەكلىكى ئۈستىدە ئويلىنىپ قالغان بولسا كېرەك . ئاڭلىشىمچە ، سېۋىن ھېدىننىڭ تىلسىملىق تەكلىماكاندا ئېلىپ بارغان ئىككى قېتىملىق مۇشەققەتلىك ئېكىسپىدىتسىيىدە ئۇنىڭغا سادىق يول  باشلىغۇچى ، ياخشى دوست ، ئىشەنچلىك مەسلىھەتچى بولغۇچىنىڭ بالا - چاقىلىرىغا ، يۇرتىغا ئۆز فوندىدىن مەلۇم مىقداردا پۇل ئاجرىتىپ بېرىشىنى ۋەسىيەت قىلغانلىقى مەلۇم . بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ s, b; V1 q% q0 h 
            ئەينى زاماندا تارىم ئويمانلىقىدا سەلتەنەتلىك دەۋر سۈرۈپ ، غەربىي دىياردا شۆھرەتلىك نام قازانغان ، تەكلىماكان قۇملىقىغا كۆمۈلۈپ غايىپ بولۇپ كەتكەن شەھەر - بوستانلىقلارنىڭ سەركىسى بولغان بىر خانلىق شەھەر 1500 يىلدىن كېيىن ئادەملەر بىلەن  قايتىدىن دىدارلاشتى .  "ھالاكەت دېڭىزى " بولغان تەكلىماكاننىڭ گىرەلىشىپ كەتكەن قۇم دۆۋىلىرى ئارىلىرىدىكى بوستان شەھەرلەرنىڭ ئارقا - ئارقىدىن غايىپ بولۇپ كېتىشىنىڭ سەۋەبلىرىنى بىلەلمەي ئون ئالتە ئەسىرنى تۈگۈمەس گۇمان ۋە پەرەزلەر بىلەن ئۆتكۈزگەن دۇنيا بۇ خەيرلىك خەۋەردىن زىلزىلىگە كەلدى . ھەقىقەتەن بۇ سىرلىق ۋادىنىڭ ئاجايىباتلىق قەسىرىنىڭ دەرۋازىسى تېپىلغانىدى . شۇئانلا بۇ خەيرلىك خەۋەرنىڭ جاكارچىسىغا شان - شۆھرەت گۈلدەستىلىرى  يېغىپ كەتتى ، بېشىغا شەرەپ تاجى  تاقىلىپ ، ئارخىلوگىيە ساھەسىنىڭ مەشھۇر چولپانىغا ئايلاندى .     
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @% u& C6 Q, U, m                     ئۇنداقتا تىلسىم  قەسىرىنىڭ دەرۋازىسىنى تاپقان زادى كىم ؟ خەۋەرنىڭ جاكارچىسىچۇ ؟  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. B: g" e5 H1 N- c# W+ ?        ئالەمشۇمۇل خەۋەرنىڭ  جاكارچىسى ---- شېۋىتسىيىلىك سىۋېن ھېدىن .  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" q- u5 s- z2 h        خەيرلىك خەۋەرنىڭ ئىگىسى  ---  تىلسىم قەسىرىنىڭ دەرۋازىسىنى تاپقان كىشى تەكلىماكاندىكى غايىپ بولۇپ كەتكەن يۇرت - شەھەرلەرنى بەرپا قىلغان ، گۈللەنگەن ئەجدادلارنىڭ 20 - ئەسىرنىڭ ئالدىنقى يېرىمىدىكى ئەۋلادى ، بىزنىڭ تەسەۋۋۇرىمىزغا سىغمايدىغان ، خىيالىمىزغىمۇ كەلتۈرمەيدىغان ، ئۆتمۈشىنى ئۇنتۇغان ، جاھان ئىشلىرىدىن بىخەۋەر ، گويا تارىخ بەنت قىلىۋەتكەندەك قۇم بارخانلىرىنىڭ ئارىسىدىن چىقمىغان ، ھاياتتىن كۈنلۈك رىسقىدىن ئارتۇق تەلىپى بولمىغان ئادەملىرىمىزنىڭ بىرى --  ئۆردەك ئالتۇن !     بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @: U: \$ g) z, `8 R% R 
     تارىم ۋادىسى ، جۈملىدىن لوپنۇر ناھىيىسى تېخىچە پىنھانلىقتا غەپلەت چۈشىنى كۆرۈۋاتقان 1860- يىلنىڭ سۈكۈتلۈك ، جىمجىت ئاي - كۈنلىرىنىڭ بىر تاڭ سەھىرىدە تارىم ، كۆنچى  -- ئىككى دەريانىڭ ئوتتۇرا ساھىلىدا كونا چارا مەھەللىسىدىكى تۆمۈر كۆل ئائىلىسىدە بىر ئوغۇل ئەۋلات دۇنياغا كۆز ئاچتى . تۆمۈر دادا ( لوپنۇرلۇقلاردا يېشى چوڭ ، ھۆرمەتكە سازاۋار يۇرت بېشىنىڭ ئىسمىغا "دادا" نى قوشۇپ ئاتايدىغان ئادەت - ئەنئەنە بار ) "ئوغۇل ! ئوغۇل ! " دەپ توۋلىغىنىچە ئۆيدىن ئېتىلىپ چىقىپ كېتىپ ، ھايالشىمايلا  ئۆيگە يۈگۈرگەندەك كىردى - دە ، يېڭى مېھماننى قولىغا ئېلىپ بېشىدىن ئېگىز كۆتۈرۈپ تۇرۇپ :بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 a5 D. f* y% y5 k9 M( N3 I 
         ------- ئۆمرى دەريا ، كۆللەردە ئۈزۈپ ، ئاسماندا ئۇچۇپ ئۆتىدىغان ئوخشايدۇ ، ئۆردەك ! ئۆردەك ! ---- دېدى .بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @4 q0 {" l, G& \3 Z" T, L 
        تۆمۈر دادىنىڭ ئۆيدىن چىقىشىغا كۆزىگە كۆرۈنگىنى ئۇنىڭ ئالدىدىكى ئىلەكتە ئۈزۈپ يۈرگەن بىرنەچچە ئۆردەك ئىدى . ئۆردەك ، غاز تارىملىقلار ئۈچۈن ئېيتقاندا باھار ئەلچىسى ، شۇنداقلا ئۇلارغا  ئوزۇقلۇق (تۇخۇم) تۇغۇپ بېرىدىغان ئەتىۋارلىق ھەم زىيانسىز قۇش . 
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! ]: q& @# E, W, \0 C2 A+ t       شۇنداق قىلىپ كونا ئادەت بويىچە بوۋاقنىڭ ئىسمى ئۆردەك بولدى . تۆمۈر دادا ئېيتقاندەك ، ئۇ پۈتۈن ئۆمرىنى تارىم ، كۆنچى دەريالىرىدا ، كۆل ۋە شاخاپلاردا شۇڭغۇپ ، ساللاردا ئۈزۈپ ئۆتكۈزدى . ئەمما ئاسماندا ئۇچۇش ئۇنىڭغا نىسىپ بولمىدى . 
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( ^" d+ I8 O9 J7 O. s        ئۆردەكنىڭ بوۋىسى ئوماق ئۆتەڭ - قۇرقتاغ ئىچىدىكى كىچىك بايلىق شىندى (يېڭى يەر) دىن كونا چاراغا كېلىپ ئولتۇراقلىشىپ قالغان ئىزچى ، ماھىر ئوۋچى ، تونۇلغان  قوشاقچى ئىدى . ئۆردەك ئۆسمۈرلۈك يېشىغا يەتكەن كۈندىن باشلاپلا بوۋىسى بىلەن بوۋىسى بىلەن دادىسىغا ئەگىشىپ ئوۋچىلىققا قەدەم باستى . ئۇ تارىم ۋادىسىنىڭ ھەممە يېرىگە دىگۈدەك باردى . ئۇ كەزمىگەن قۇملۇق ، ئۇ شۇڭغىمىغان ، قېيىق بىلەن ئۈزمىگەن دەريا ، كۆللەر قالمىغانىدى . بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* I: Q) S6 T6 U. \% e4 O3 t7 G 
            ئۆردەك بىر ئوغۇل ، بىر قىز ---- ئىككى پەرزەنت كۆرگەن بولۇپ ، قىزى ياشلا ئۆلۈپ كەتكەن . ئوغلى سادىق 1934- يىلى ئۆزى بىلەن بىللە كروران ئەتراپىغىچە بارغان ، ستەيىنگىمۇ يولباشلىغۇچى بولغان . ئۇ دادىسىدىن بۇرۇن 1940- يىل 2- ئاينىڭ 28 -كۈنى ۋاپات بولغان . سادىقنىڭ قىزى نىيازخان ھازىر 70 نەچچە ياشتا بولۇپ ، شىنپىڭ يېزا تۇڭچىكە كەنتىدى ، ئۆگەي ئوغلى ئىمايىل ناھىيىلىك تاش يول ئاسراش ئاشچىلىقىدىن ھازىر ئارامدا .بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @4 A0 T4 r) [/ C 
        ئۆردەك بىر قىتىم مەھەللە ئەتراپىدا ئانىسىنى يولۋاس بېسىۋالغاندا ، ئېتىلىپ بارغىنىچە چاپىنىنى سېلىپ پۇلاڭشىتىپ يۈرۈپ  يولۋاسنى ھۆركىرىتىپ قاچۇرۋېتىپ ، ئانىسىنى يىرتقۇچ ئاغزىدىن قۇتۇلدۇرۋالغان . يەنە بىر قىتىم جاڭگالدا بىرنەچچە كىشى بىر جەرەن  گۆشىنى كاۋاپ قىلىپ ئولتۇرسا ، گۆش، قان ھېدىنى پۇراپ قالغان بىر يولۋاس ئۇلارغا  ھەيۋە قىلىپ ئېتىلىپ كەلگەندە ، ئۆردەك كۆيۈۋاتقان ئۇزۇن بىر چۆچۈلىنى كۆتۈرگىنىچە يولۋاس ئالدىغا يۈگۈرۈپ بېرىپ ، چۆچۈلىنى ئۇنىڭ ئاغزىغا تىقىپ تىرەجەپ تۇرۇۋالغان ، يولۋاس كۆيۈككە چىدىماي قاچقان . ئەتىسى ئۆردەك ئىزچىلىق ماھارىتى بىلەن يولۋاسنىڭ ئىزىنى ئىزلاپ  مېڭىپ ، بۈك توغراقلىق ئىچىدە ئۇنىڭ ئۆلىكىنى تاپقان .  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# M" l3 |6 i* D( U" Y+ N              قولى گۈل ، ئالتۇندەك ساپ كۆڭۈل ، كۆيۈملۈك ، ھەمىمىي ، مېھرىبان ئۆردەكنىڭ كۆپ ياخشىلىقىنى ، يۇرتداشلىرى ئۇنىڭ ئىسمىغا سۈپەت ئورنىدا "ئالتۇن" دەپ ئاتاشقان .  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @2 {$ \6 I$ J/ C$ s( u6 T              ئۆردەكنىڭ ھەر جەھەتتىن يېتىلگەن ، ئۇستىخىنى قاتقان ، قىرانلىقتا ۋايىغا يەتكەن 38 يېشىدا  يىراق شىۋىتسىيىدىن تارىملىقلارنىڭ قەدىمكى ئەجدادلىرىنىڭ ئىزىنى ئىزدەپ كەلگەن سېۋىن ھېدىن ئۇنىڭ تەرىپىنى ئاڭلاپ ، ئۇنى ئۆزىگە يولباشچىلىققا  تاللىۋالدى . سەپەر ، قىدىرىپ تەكشۈرۈش  جەريانىدا ئۇنىڭ جاپانى مەڭسىتمەيدىغان ، چىداملىق ، قورقۇمسىز ، ئاق كۆڭۈل ، سەمىمىلىكىنى كۆرۈپ ، ئۇنى ئۆزىگە ئىشەنچلىك يولباشچى ، دوستى ھەم يېقىن مەسلىھەتچىسى قىلىۋالدى .سىۋېن  ھېدىننىڭ 2- قىتىملىق قىدىرىپ تەكشۈرۈشىگە ئۆردەك بىلەن بىللە قاتناشقان ، قۇربانكۆل كەنتلىك 101 ياشلىق قۇربان تەلەي 1998-يىلى 10 - ئاينىڭ 1- كۈنى كۆنچى دەرياسى بويىدىكى قۇم بارخانلىرى ئارىلىقلىرىدىكى توغراقلىق ئىچىگە ياسىۋالغان پاستىلىقىدا ، ئۆردەك ۋە ئۆزىگە مۇناسىۋەتلىك بەزى مۇھىم ئىشلارنى سۆزلەپ بەردى . ئوردەك ئاۋرېل ستەيىنگىمۇ يول باشلاپ كروران ، چەرچەنگىمۇ بارغانىكەن . ئۆردەك قۇربان تەلەيگە 1900- يىلى كروراننىڭ تېپىلىشىنىڭ ئالدى - كەينىدىكى بەزى ئىشلارنى سۆزلەپ بەرگەن .  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @  R: ~. t% x: Y. A1 g         تەكشۈرۈش ئەترىتى بىر چۈشكۈنگە كېلىپ قارىسا ، ئالدىنقى چۈشكۈندە مۇھىم بىر نەرسىنى ئۇنتۇپ قالغانلىقىنى  بىلىپتۇ . كېيىنكى سەپەرلەردە  ئۇ نەرسە بولمىسا زادىلا بولمايدىكەن ، ئۇنى پەقەت ئۆردەكنىڭلا تېپىپ كېلەلىشى مۈمكىن ئىكەن . ئۆردەك ئختىيارلىقى بىلەن ھېلىقى نەرسىنى تېپىپ كېلىشكە ، كەلگەن ئىزى بىلەن كەينىگە يېنىپتۇ . كەچكە يېقىن قاتتىق شامال چىقىپ ، قۇملارنى ئېقىتىپ - ئۇچۇرۇپ ، كۆزنى ئېچىشقا مۈمكىن بولماپتۇ . ئۆردەك ئۆز تۇيغۇسىغا ، تەجرىبىسىگە تايىنىپ ، شامالغا يېنىنى قىلىپ مېڭىۋېرىپتۇ . قۇملۇق شامىلى ئۆردەك بىلەن قېيىشقاندەك  بورانغا ئايلىنىپتۇ . ئۆردەك مېڭىۋېرىپ بىر ياداڭلىققا كېلىپ قاپتۇ . ئۇ ، ياداڭلىقتا بوراندىن دالدىلىنىپ  بىر كېچىنى ئۆتكۈزۈپتۇ . تاڭغا يېقىن بورانمۇ شىپپىدە توختاپتۇ . ئۆردەك ئەتراپىغا قاراپ ئىلگىرى بوۋىسى تەرىپىنى قىلىپ بەرگەن خارابىيلىققا ئوخشايدىغان كۆرۈنۈشلەرنى  كۆرۈپتۇ . سىۋېن ھېدىن ئىزدىگەن قەدىمقى شەھەر شۇمىكىن دېگەن ئويغا كېلىپ ، خارابىلىققا باشقىدىن دىققەت بىلەن قاراپ ، مۇھىم بەلگىلەرنى ئېسىگە ئېلىۋاپتۇ . ئاندىن ئۇنتۇپ قالغان نەرسىنى  باشقا بىر يەردىن تېپىپ كەينىگە يېنىپتۇ . چۈشكۈنگە كەلگىچە ئۇچرىغان ھەر بىر قۇم دۆۋىسى ، يۇلغۇن ، توغراق ھەتتا چوقچىيىپ چىقىپ قالغان بىرەر نەرسە بولسىمۇ  بەلگە قىلىپ كۆڭلىگە پۈكۈپ مېڭىپتۇ . چۈشكۈنگە كېلىپ  كۆرگەنلىرىنى سۆزلەپ بەرگەنىكەن ، سىۋېن  ھېدىن ئولتۇرغان يېرىدىن چاچراپ تۇرۇپ كېتىپتۇ . (سىۋېن ھېدىن ئىلگىرىمۇ ئۇيغۇرچىنى يامىداپ سۆزلەيدىكەنتۇق ، سەپەر جەريانىدا خېلى ئوبدان سۆزلەيدىغان بوپ قالغانىكەن )  .بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @+ V7 l  g5 r& n3 c- D 
               -------- شۇ يەرگە بارايلى ، قېنى ئۆردەك ، باشلا ، ----- دەپتۇ - دە ، باشقىلارنىڭ قوزغىلىشىنى كۈتمەيلا ئۆردەك كەلگەن تەرەپكە قاراپ كېتىۋېرىپتۇ.... خارابىلىققا يېقىن قالغاندا سىۋېن ھېدىن باشقىلارنى قالدۇرۇپ قويۇپ ئۆزى يالغۇز بېرىپتۇ . يېرىم كۈندەك ئەتراپىنى تەكشۈرۈپتۇ . بەزى يەرنى كولاپ كۆرۈپتۇ، ئۇنى - بۇنى  يىغىپتۇ . ئاندىن باشقىلارنى  باشلاپ بېرىپ كولىتىپتۇ . قازدۇرۇپتۇ ، كۆپ نەرسىنى سىزىۋاپتۇ . سىۋېن ھېدىننىڭ ئۇ يەردىن تاپقان  - يىغقان نەرسىلىرى ئاز ئەمەسكەن ، يىغقان نەرسىلىرىنى ساندۇقلارغا ئاۋايلاپ قاچىلىتىپتۇ .......  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& g, k; O0 O+ b/ ]           بىر تۇرنىڭ يېنىدىكى ياداڭلىقتا كېسەكتە قوپۇرۇلغان ئەگمىلىك بىر يەر كۆرۈنۈپتۇ ، كولاپتىكەن ، ئۆينىڭ ئىشىكى ئىكەن . قورقۇپ ھېچكىم ئىچىگە كىرىشكە پېتىنالماپتۇ ، سىۋېن ھېدىن بىلەن ئوردەك كىرىپتۇ . ئۆينىڭ ئىچى ئانچە چوڭ ئەمەسكەن ، ئۆرىسىگە تىكلەپ قويغان ، ئادەمنىڭ قۇچىقىغا بىر كەلگۈدەك بىر غۇلاچ ئىگىزلىكتىكى ئىچىنى ئۇيۇپ ياسىغان ساندىقتەك بىر نەرسە بار ئىكەن . باشقىلارنىمۇ چاقىرىپ ئۇنى كۆتۈرۈپ سىرتقا  ئېلىپ چىقىپتۇ . باشقىلارنى يىراق كەتكۈزۈۋىتىپ ، سىۋېن ھېدىننىڭ  ئۆزىلى ئاغزىنى ئېچىپتۇ ، ئۇنى - بۇنى قىلىپتۇ ، يەنە ئۇنى ئەسلىدىكىدەك ئەتكۈزۈپ ، چىڭ باغلاتقۇزۇپتۇ . شۇ قېتىمدا خارابىغا باشلاپ بارغانلىقى ، ئۆينىڭ ئىچىگە كىرىپ ساندۇقنى  تېپىشىپ بەرگەنلىكى  ئۈچۈنلا ئۆردەككە ئايرىم خېلىلا  جىق ئىش ھەققى بەرگەنىكەن .،،،،،،،،،،،،........  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! U: R! V5 d  x! S1 C2 H0 f               نېمىلا دەيلى ، سىۋېى ھېدىنغا تارىم، كۆنچى دەريالىرىنىڭ ساھىل - پاسىلىدىن ئىبارەت چەمبىرەكتىن ھالقىپ چىقىپ كېتەلمىگەن ، ماھىر ئىزچى ئوردەكنىڭ ئۇچرىشى ، قىدىرىپ تەكشۈرۈشتە ئىشلىتىدىغان مۇھىم بىر سايماننىڭ باشقا بىر يەردە ئۇنتۇلۇپ قېلىشى ، ئۇنى پەقەت ئىزچى ئۆردەكنىڭلا ئىزدەپ مېڭىشى ، قۇم - بوراننىڭ ئۆردەكنى ئېزىقتۇرۇپ كرورانغا ئاپىرىپ قويۇپلا توختاپ قېلىشى ، ئەلۋەتتە بىر تاسادىپىيلىق .  لېكىن لوپنۇر كۆلى ۋادىسىدىكى شەھەر - يۇرتلارنىڭ ناھايىتى قىسقا ۋاقىت ئىچىدە غايىپ بولۇپ كېتىشى  بىر سىر بولغاندەك ، كروراننىڭ بايقىلىپ تېپىلىپ قېلىشىمۇ سىرلىق تۈس ئالغان . بۇنى سىرلىق تەكلىماكان قۇچىقىدا يۈز بېرىۋاتقان ئاجايىپ - غارايىپ ، غەلىتە سىرلىق مۆجىزىلەرنىڭ بىرى دىيىشكە بولىدۇ . بۇ گېپىمىزنى سىۋېن ھېدىننىڭ گېپى بىلەن دەلىللىسەك كۇپايە بولار :  " ئۆردەكنىڭ قۇدۇق كولايدىغان سايماننى ئېلىپ مېڭىشى ، بىز ئۈچۈن بەخت - تەلەي ئېلىپ كەلدى ، ئۇ قۇدۇق كولايدىغان سايماننى ئىزدەپ ماڭمىغان بولسا ، ئاسىيانىڭ ئىچكى  قۇرۇقلۇق تارىخىنى يورۇتقان بۇ مۆجىزىنىڭ تېپىلىشى ، ئېھتىمال ، تا ھازىرغىچە مۈمكىن بولماس ئىدى" . ( ئا. راخمان <يىپەك يولىدىكى ئەپسىنە - رىۋايەتلەر > دە كەلتۈرۈلگەن نەقىل 235- بەت ) . بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! }7 F4 `& W* R3 \  X 
        شۇنداق ، مەۋجۇتلىرىمىز سىرلىق يوقاپ ياكى سىرلىق ئۆلۈپ  كېتىۋاتقان  مۇشۇ ماكاندا ئۇنتۇغاق ، سەزگۈلىرى سازلىقىدىن قالغان ، نېمە ، نېمە ئۈچۈن ؟ دەپ ئۆزىگە ۋە باشقىلارغا سۇئال قويۇشمۇ خىيالىغا كىرمەس بولۇپ قالغان بىزدەك كىشىلەر ئارىسىدىن ئۆردەك ئالتۇننىڭ قانات قېقىپ جەۋلان قىلىپ چىقىشى بىز تارىملىقلارنىڭ تەلىيىمىز ، تاشلىنىپ قالغان "يىپەك يولى" نىڭ يوقىلىپ كەتكەن تارىخىي شەھەر خارابىلىرىنىڭ تەلىيى .  ئۇ ھەرقانداق ئىزم - پىزم ، چىلىق - چىلىك ، لىق - لىكلەر بىلەن ھېچقانداق مۇناسىۋىتى بولمىغان مۆجىزىكار كىشى . لېكىن بىز يەنىلا  روھىيەت خامۇشلىق كېسىلىدىن خالاس بولۇپ كېتەلمەي يۇرگەن  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) H/ r* M1 C7 A كۈنلىرىمىزدە مۇنداق بىر ئىش بولۇپ ئۆتتى . بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 }9 _5 u3 k0 z2 n5 @ 
                  جوڭگو ئىجتىمائىي پەنلەر ئاكادىمىيىسى ، جوڭگو چېگرا رايون تارىخ تەتقىقات مەركىزى ، شىنجاڭ غەربىي دىيار ئىلمىي تەتقىقات جەمىيىتى  بىلەن شىۋىتسىيە دۆلەتلىك مىللىي موزىيىخانىسى ، شىۋىتسىيە سىۋېن ھېدىن فوندى جەمىيىتى بىرلىكتە 1992- يىل 10- ئاينىڭ 3- كۈنىدىن 6- كۈنىگىچە ئۈرۈمچىدە "20 - ئەسىردىكى غەربىي  دىيارنى تەكشۈرۈش ۋە مۇھاكىمە قىلىش"  خەلقارالىق ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنى ئېچىلدى . يىغىندىن كېيىن 33 نەپەر جوڭگو ۋە چەتئەل ئالىملىرى ئەينى يىلى سىۋېن ھېدىن تەكشۈرۈش قىلغان چاغدىكى يوللارنى بويلاپ خوتەنگە بېرىپ ، ئۇ يەردىن تەكلىماكاننى توغرىسىغا كېسىپ كورلىغا كېلىشىدە تىكەنلىككە كېلىپ بىر ئاز ئارام ئېلىپ قوزغالغان ئاپتوموبىل ئەترىتى ، بارلىق خادىملار ماشىنىلىرىدىن چۈشۈپ ، يول بويىدىكى كونا قەۋرىستانلىقتا مەڭگۈلۈك ئۇيقىدا ياتقان ، كروران خارابىلىقىنى تاپقان ، دوكتور 
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @8 n/ X% U' v/ p' S' Fسىۋېن ھېدىننىڭ دوستى ، ئىشەنچلىك يولباشچىسى ، بىر ئاددىي لوپنۇرلۇق  --- مەرھۇم ئۆردەكنىڭ غېرىبانە قەۋرىسى ئالدىدا سۈكۈتتە تۇرۇپ ئۇنىڭغا ماتەم بىلدۈردى . قەبرىسىگە يۇلغۇن شېخىنى قاداپ ، توپا يۆلەپ قويدى .  شۇ ئىش بولۇپ 4 يىلدىن كېيىن  --- 1996- يىلى لوپنۇرغا بارغىنىمدا ناھىيىدىكى ئوتتۇرا دەرىجىلىك مەنسەپتىكى بىر بۇرادەردىن گەپ ئارىسىدا  ئەتەي ئىككى بىسلىق قىلىپ :بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) M8 @+ Q' v' ?8 u 
                       ----- ئۆردەكنى بىلەمسىز ؟ ----- دەپ سورىدىم . ئۇ سۇئالنىڭ نېرى - بېرىسىنى ئويلاپمۇ قويماي: 
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) S# T8 X% k1 f6 f! L0 k           ------- ئۆردەك بۇ يەردە جىق نەرسە ئۇ ، ئۇنۇ كىچىك بالىمۇ بىلىدۇ ، سەل لاي تېتىسىمۇ گۆش - تە ئۇ ، ----- دەپ سۆزلەپلا كەتتى .  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* J3 K* M4 ^" v/ C5 z       سەزگۈلىرى تېخىچە قورسىق غېمىدىن ئويغانمىغان (قورساقنىڭ غېمىدىن ئاللىقاچان قۇتۇلغان تۇرۇپمۇ )  ئۇ بايقۇش سۇئالىمغا يەيدىغان نەرسىنىلا ئويلاپ جاۋاپ بەردىكى ، ئۆز يۇرتىدىن چىققان مۆجىزىكار پەرىشتە ئادەم ئۆردەك ئۇنىڭ خىيالىغا كىرىپمۇ قويمىدى . شۇ قېتىمدا ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ بىر ئوقۇغۇچىسىدىن ئېنىڭ قىلىپ : 
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @2 `5 B+ T. F3 F  z. V" [: R# X       ------ لوپنۇردىن چىققان ئۆردەكنىڭ قانداق ئادەم ئىكەنلىكىنى بىلەمسىز ؟ ---- دەپ سوراپ باقتىم . ئوقۇغۇچى پەرۋاسىزلابۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! g: H8 |+ V  ~: c# N  j2 p$ R5 e 
             ----- بىلمەيدىكەنمەن، ----- دەپ  بېشىنى لىڭشىتىپ قويۇپ كېتىپ قالدى .  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& g  ?9 t' I1 O6 x2 G& L  ئۆردەكنىڭ كىملىكىنى ئىلگىرىلەر بىلمىگەن ھالەتتىمۇ ، ھازىرقىلار بىلىشى كېرەك ئىدى ، چۈنكى ئۇنىڭ كىملىكىنى بىز سىۋېى ھېدىننىڭ شۇ توغۇرلۇق يازغان خاتىرىسى ئېلان قىلىنغاندىن كېيىن بىلدۇق . بىلگەن ئىكەنمىز ، ئۇنى ئەۋلاتلىرىمىزغىمۇ بىلدۈرۈشىمىز ، شۇ ئارقىلىق ئۇلاردا مۆجىزىكار ئەجدادلارنى ياد ئېتىپ تۇرۇش تۇيغۇسىنى  ، يۇرت مۇھەببىتى ، يۇرت غۇرۇرى تۇيغۇسىنى تۇرغۇزۇشىمىز لازىم  ئىدى .  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) C+ B5 B& O6 R             بۇرۇنمۇ ئەمەس ، ئىگىلىكىمىز بازارلىشىشىغا يۈزلەنگەن ، ساياھەتچىلىك  پۇل تېپىشنىڭ كۆڭۈللۈك ۋاستىسىغا ئايلىنىۋاتقان چاغدا ، ئۆردەكنى ۋاستە قىلىپ پۇل تېپىشنىڭ يېڭى يولىنى ئاچماقچى بولدۇق - دە ، ئۇنىڭ قەبرىسىنى كولاپ ، ئۇستىخانلىرىنى تىرىشتۇرۇپ ، يىغىپ ، لوپنۇر بازار ئىچىدىن ئانچە يىراق بولمىغان يامان خىۋادىكى پاكار قۇم دۆۋىلىرى ئارىسىغا  ھەشەمەتسىز ، ئۆزىگە ئوخشاش ئاددى ، كىچىك گۈمبەزدىن بىرنى ياسىدۇق  -تە ، ئىچىگە دەپنى  قىلدۇق . گۈمبەز ئالدىغا ئابىدە تىكلەپ ، ئۇنىڭ تەرجىمىھالىنى ، تۆھپىسىنى يېزىپ ، ئەتراپنى قوشامداپ ، ئۇ يەرنى كىچىك دائىرىلىك ساياھەت نۇقتىسىغا ئايلاندۇردۇق . بۇنىڭ نەتىجىسى خەيرلىك بولۇۋاتىدۇ ؛ زىيارەتكە ، ساياھەتكە كېلىدىغانلار كۆپەيگەنسېرى ئۆردەكنى شۇنچە كۆپەيدى ، يەنە يىلسېرى ئۈزلۈكسىز كۆپىيىۋاتىدۇ .  
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 a' C3 e, S" ]
  | 
					  | 
					 
					  | 
					  | 
					  |  
  |