ئەخمەتجان قۇربان سابىرى شېئىرلىرى

~yilan~

	مەرھۇم ئەخمەتجان قۇربان سابىرىنىڭ لوپنۇر ھەققىدە يازغان شېئىرلىرى مەن(ئاپتۇر) بۇ يىل (2008-يىل)11 – ئاينىڭ باشلىرىدا دىيارىمىزدىكى قەدىمىي ماكان لوپنۇردا زىيارەتتە ۋە ساياھەتتە بولدۇم . مۇنبەر باشلىقى(قۇرداشلار مۇنبىرى بۇ مۇنبەر ھازىر بارمۇ يوق،بىلمەيمەن-يوللىغۇچىدىن) يادىكار ئەپەندى بىلەن سۆھبەتخانا نازارەتچىسى جاندوست ئەپەندىم زىيارەتتە مەن بىلەن بىللە بولدى ، بۇ قەدىمىي ماكاننىڭ ئۆزىگە خاس خىسلەتلىرى مەندە چوڭقۇر تەسىر قالدۇردى . تۆۋەندىكى شېئىرلار ـــ شۇ چاغدىكى تەسىراتلىرىمدۇر . مۇقەددىمە مەن مۇبارەك ئۇشبۇ كەچ كۈز پەسلىدە ، قەدىمى لوپنۇر تامان قۇيدۇم قەدەم . بىر بۈيۈك تارىخنى ئەسلەتتى ماڭا ، نۇرلۇنۇپ ھەر بىر ئۆتەڭ ، باغۇ – ئېرەم . كۆرمىدىم لوپنۇر كۆلىدىن بىر دېرەك ، ئىزدىدىم چۆل باغرىدىن چەشمە-بولاق . مەن تېۋىندىم چۆل گۈلى يولغۇنغىمۇ ، بۇندا توغراقلار چاچار زەپ خۇشپۇراق . لوپنۇر كەنتى تۇرىدۇ ئەنە قەدىمى بىر كەنت ، جىلۋىسى مىڭ يىل مۇقەددەمگە تۇتاش . ھەممە نەرسە شۇنچە تونۇش ، شۇنچە ئۆز ، بولمىدى مەندە پەقەتلا ياتسىراش . مەن قەدەم قويغان چېغىمدا ساتمىغا ، ئۇ ماڭا خۇددى بىلىندى خان ساراي . ۋەئەلەيكۇم-ئەسسالام دەپ شۇ مەھەل ، قوللىرىمنى تۇتتى ، خۇددى بىر بوۋاي . بۇندىكى شۇ قەدىمى ئۆي – ساتمىلار ، بولدى ماڭا ئۆز ئۆيۈمنىڭ راھىتى . جوت بورانلىق ئەشۇ مىسكىن ساتمىنىڭ ، قانچە بىنادىن بۈيۈكتۇر قامىتى. چۆلدىكى ئوتاق يەتتىمىكىن ماڭا سەپەر ھاردۇقى ، گۈل كۆرۈندى چۆلدىكى مەزمۇت ئوتاق . قانچە كارۋان ئۆتتىكىن تاڭ ئىز سېلىپ ، شۇ ئوتاقتا ياڭرىغان مىڭلاپ قوشاق . بۇ ئوتاق قەدىم ھاياتنىڭ بەلگىسى ، ئوت يۈرەك ئەجدادىمىز يالدامىسى . كۈندە ياڭرايدۇ جاسارەت ناخشىسى ، چۈنكى ئۇ ، ئۆلمەس شىجائەت ئانىسى . تاتلىق (لوپنۇردىكى يەر ئىسمى) چۆل ئارا بولدى ئايان تاتلىق ئەنە ، مەن يەنە سۈردۈم خىيال تاتلىققىنە . نۇرلىنىدۇ پاك ھاياتتىن پاك نىشان ، بۇندا ئۆلمەيدۇ ھاياتقا تەنتەنە . چۈنكى ، ئۇ تاتلىق مۇھەببەت بەلگىسى ، بۇندا قالغان بەكمۇ تاتلىق ئەسلىمە . ئۇشبۇ تاتلىق ھېسلىرىمغا جۆر بولۇپ ، قالدى ئۇ ، چۆللەر ئارا تاتلىققىنە. قارچۇغىدىكى ئۆمەر ( ئاتا – ئانىسى ماشىنا ۋەقەسىدە تۈگەپ كەتكەن ئىكەن) سەن كىرىپسەن ئەندى بەش ياشقا ئۆمەر ، قارا قىسمەت سېنى قىپ بوپتۇ يېتىم . تېلىۋىزۇرمۇ كۆرمىدىڭسەن قانغىدەك ، ساڭا چۆچەك ئېتمىدىم مەن بىر قېتىم . سەن بوۋاڭنىڭ خۇددى يۈرەك پارىسى ، ھەم موماڭنىڭ گۆھىرى ، كۆز قارىسى . ياشىغىن چۆلدە گويا يۇلغۇن بولۇپ ، چۈنكى سەن ئۆلمەس زىمىننىڭ بالىسى . لوپنۇر قوشاقلىرى ياڭرىدى ئۆلمەيدىغان مىڭلاپ قوشاق ، چۈنكى ، ئۇ ئەل مېھرىدىن يانغان چىراق . قانچىلاپ قىسمەتنى كۈيلەيدۇ مۇڭى ، ھەر قۇرى مىڭ قىسىدۇر ، مىڭ ئىشتىياق . قانچە يىللاپ ياڭرىدى ئۇ توختىماي ، ئاڭلىدى كۈندە قۇياش ، تۈنلەردە ئاي . ھەر قۇشاقتا بىر سېھىر بار ، مېڭ مېھىر ، يادلىدىم كۇپلىتلىرىنى ئۇخلىماي. خاتىمە مەن بېسىپ باغرىمىغا لوپنۇر مېھرىنى ، خوشلۇشۇپ باقتىم قىيالماي قايرىلىپ . كۆرگىنىم ئەل مېھرىنىڭ يالدامىسى ، چىدىماق تەسكەن ئۇنىڭىدىن ئايرىلىپ . تۇرسا لوپنۇر شېئىر – قوشاقنىڭ چەشمىسى ، تەس ئىكەن كۈيلەپ ئۇنى قاتماق قوشاق . شۇندىمۇ ئەپلەپ تۇرۇپ يازدىم بۇنى ، لوپنۇرۇم بەرگەچ ماڭا زور ئىشتىياق . 2008-  يىلى نويابىر لوپنۇر توردىكى مەنبە:قۇرداشلار مۇنبىرى مەنزىل : لوپنۇرى بلوگى

ئالمىچى

	ھەقىقەتەن ئىسىل شىئىرلاركەن ھە راس، مەن 3 كۈن ئالدىدا بىر تىما يوللىغانتىم، تىما مەزمۇنىنىڭ ھەممىسى ھىكىمەتلىك ئاتىلار سۆزلىرى ھەم شۇ ھىكىمەتلەرنىڭ يەشمىسى ئىدى. ھازىرغىچە ھىچ سادا يوق، كۈندە يىڭى تىمىلار قاتارىغا بىر نەچچە قىتىم قارايمەن يانا يوق....... مىسرانىمدا باشقۇرغۇچى بارلىقىدىن گۇمان قىلىپ قالدىم،،،،،،،،،، مىنىڭ تىمامغا نىسبەتەن. ياكى بىر، تەستىقتىن ئۆتمىدى دەپ ئەسكەرتىشمۇ كەلمىدى. دىننى تىمىغۇ ئەمەستى...... باشقا مۇنبەرلەردە ناھايتى تىزلا تەستىقلانغان ئىدى. شۇنچە ئىسىل ھىكىمەتلەر سۆزلەنسە.......ئىسىت... باشقۇرغۇچىلارنى ئىسلاھ قىلمىسا بولمايدىغان ئوخشايدۇ زادى

sewdaye1

	شېئىرنىڭ قايسى تۈرىگە تەۋە ئىكەنلىكىنى بىلمىدىم. ھەممىدىن ياخشىسى ماڭا ئوخشاش ئىنكاس يېزىپلا ئۆتكەن تۈزۈك مىسرانىمدا.

~yilan~

	مەرسىيە ( قەدىردان ئاكام ئەخمەتجان قۇربان سابىرىغا مەرسىيە) دولقۇن روزى جان تەسەددۇق جان ئاكا ئۆچتىڭىز قۇي يۇلتۇزۇم، داغدا قالدى بۇ يۈرەك بەكلا بالدۇر كەتتى دەپ. شۇم ئۆلۈمنىڭ سەبرىسى بىللىكەنغۇ تىنجىدۇق، ھەقدۇ ئەخمەت خالىغاچ جاننى قۇربان ئەتتى دەپ. ئۇيغۇرۇمنىڭ مېھرى ئوت، مەردانە ئوغلى ئەلۋىدا، تاۋۇتىڭىز ئايلىنىپ يۇم-يۇم يىغلاپ بوزلىدۇق. دىلكەش دىلدىن نەۋباھار شەپىسىزلا كەتكەندەك، قىسمەت قىشى ھۇۋلىدى نويابىردا مۇزلىدۇق... بۇ جۇدالىق دەستىدىن بولدى دىللار يارىدار، ئىلى سۈيى ئۇردى لەڭ، مۇڭغا چۆكتى دالىلار. قەلەم تۇتۇپ بىز ئۈچۈن ئۆتكەن ئەدىب قايدا دەپ، يېتىم قۇشتەك سايرىدى ئەل-جامائەت، بالىلار. ھەسرىتا! مىڭ ھەسرىتا!! پاسىباندىن ئايرىلدۇق، سىز كۆز يۇمۇپ روھىمنىڭ تۈۋرۈكلىرى يىقىلدى. شۇ مۇبارەك تېنىڭىز سوۋۇماستىن تۇرۇپلا، باغرىمىزغا پۇشايمان بىگىزلىرى تىقىلدى. سىز يۈرەككە ئىشىنىپ ياشايتىڭىز جان ئاكا، جاندا ئىشەنچ يوق ئىكەن، يۈرىكىڭىز ئالدىدى. سىزدەك قەلبى باھارنى قەيەرلەردىن تاپارمىز؟ پاك روھىڭىز نۇرىستان، سۆزلىرىڭىز بال ئىدى... ئەجەل باشقا دەيتۇققۇ، كېسەل باشقا دەيتۇققۇ، تېپىشماقتەك جاۋابسىز تۇيۇلدىغۇ بۇ ئۆلۈم. قۇرئەندازىم ئىدىڭىز، چىن ئۇستازىم ئىدىڭىز، غازاڭ باسقان گۈلشەندەك گۈنسىرىدى ئۆڭ-سۆلۈم. سىز ئىجادنىڭ كۆكىدە قىلغان مېنى ئۇچۇرۇم، ئالقىشىڭىز ئەلۋەكتى يۈكسەكلەرگە شۇڭغۇسام. ئەملەيتتىڭىز چاقچاقتا دىل يارامنى خۇش كۈلۈپ، جان سازىمنى كۈلپەتنىڭ مەرغۇلىغا مۇڭلىسام. چەرخى پەلەك قايدى باش، بىر كۆزۈم قان، بىرى ياش، مېنى ئازاب ئوۋلىسا ئاۋۇندۇرار ئەمدى كىم؟ دەردلىرىمگە دەرمانە ئىدىڭىزغۇ ھەر زامان، مەن تۇرمۇشتىن مۇشت يېسەم ئارا تۇرار ئەمدى كىم؟ ئۆز يېشىدىن جىق كىتاب يازدى دەيتتۇق ماختىنىپ، تىل تېگىپتۇ ھەي ئىسسىت! ماختاشمۇ جان ئالغۇدەك. ئالتە قىزنىڭ ئىچىدە يالغۇزلۇقۇم چانمىغان، يالغۇزلۇقۇم ئاھ! يەنە بەخشەندە بوپ قالغۇدەك... بىز تەقدىرگە تەن بەردۇق نېمە ئىلاج جان ئاكا، مۇسىبەتنىڭ زارىدا پۈتۈپ كەتتى ئۈنلىرىم. كۆكدالادىن باشلانغان ئۆتمۈشۈمنى سۆزلەيدۇ، ئالدىڭىزدا قىيغىتىپ ئۆسكەن غەمسىز كۈنلىرىم. ئەي پەدەرىم تىنچ يېتىڭ، جەنەتتە بولغاي جايىڭىز، ئەجرىڭىزگە تون ياپار ھامانە بىر كۈن خەلقىمىز. ئارمىنىڭىز شاد كۈلۈپ، چېچەك ئاچقاي ئەل بىلەن، سىزگە قەبرە راسلىدى، شۇڭا ئوتلۇق قەلبىمىز. 2011-يىلى 18-، 20-نويابىر، كۇنمىڭ، ئۈرۈمچى

~yilan~

	ئەخمەتجان قۇربان سابىرىنىڭ تەرجىمھالى ئەخمەتجان قۇربان سابىرى1960-9-ئايدا قورغاس ناھىيىسىنىڭ كۆكدالا دېھقانچىلىق مەيدانىدا بىر ھەربىي ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن. ئۇ ئوتتۇرا باشلانغۇچ مەكتەپنى ئۆز يۇرتىدا تاماملاپ،1978-يىلى شىنجاڭ ئۇنۋېرسىتىنىنىڭ ئەدەبىيات فاكۇلتېتىغا قوبۇل قىلىنغان. ئۇ1983-يىلى مەكتەپنى پۈتتۈرۈپ شىنجاڭ تېلىۋىزىيە ئىستانسىنىڭ ئەدەبىيات-سەنئەت بۆلۈمىگە تەقسىم قىلىنىپ،بۇ بۆلۈمنىڭ تۇنجى ئەدەبىي مۇھەررىرى بولۇپ قالغان. ئۇ بۇ جەرياندا 150دىن ئوشۇق ناخشا تېكىستىنىڭ تەھرىرلىكىنى ۋە ئون نەچچە درامما ئوپېرانىڭ تەھرىرلىكىنى قىلغان. 1985-يىلى ئاپتونۇم رايۇنىمىز بويىچە تۇنچى قېتىملىق«شىنجاڭنى سۆيىمەن» دېگەن تېمىدامۇكاپاتلىق ناخشا قوبۇل قىلىشتا ئۇنىڭ ناخشا تېكىستىگە ئىشلەنگەن«تەكلىماكاندا ياسايمىز گۈلباغ»،« يۇلتۇزۇم»،«تولۇنئاي»دېگەن ناخشىلار مۇكاپاتقا ئېرىشكەن. ئۇ شىنجاڭ تېلىۋىزىيە ئىستانسىنىڭ ئەدەبىيات-سەنئەت بۆلۈمىدە ئىشلەۋاتقاندا ئاپتونۇم رايۇنىمىزنىڭ ھەرقايسى جايلىرىغا بېرىپ ، ناخشا-ئۇسۇل، دىرامما ئوپىرالارنى لېنتىغا ئېلىشقا ئەدەبىي جەھەتتىن يېتەكچىلىك قىلىپ، ئۇيغۇر تېلىۋىزىيە سەنئىتىنىڭ دەسلەپكى شەكىللىنىشى ئۇچۇن بىر كىشىلىك تۆھپە قوشقان. ئۇ، 1986-يىلى خىزمەت مۇناسىۋىتى بىلەن شىنجاڭ تېلىۋىزىيە ئىستانسىنىڭ تەرجىمە-تەھرىر بۆلۈمىگە يۆتكىلىپ،مەركىزى تېلىۋىزىيە ئىستانسىنىڭ مەخسۇسپىرگۇراممىلىرى،«شىنجاڭ خەۋەرلىرى»نى تەرجىمە قىلىپ بېرىشتە مەسئۇل مۇھەررىرلىكنى قىلغان. ئۇ، مەخسۇس پىروگراممىلاردا ئۇچرايدىغان قەدىمقى ۋە ھازىرقى شېئىرلاردىن 300 دىن ئوشۇقنى تەرجىمە قىلىپ،مۇشۇجەھەتتىكى بوشلۇقنى تولدۇرۇشتا تېگىشلىك تۆھپە قوشقان. ئۇ1991-يىلى شىنجاڭ تېلېۋىزىيە ئىستانسى ئۇيغۇر مەخسۇس پروگرامما بۆلۈمىگە يۆتكىلىپ چىققاندىن كېيىن ،ئۇيغۇر تېلېۋىزىيە مەخسۇس پرگراممىلىرىنىڭ شەكىللىنىشى ۋەتەرەققىياتى ئۇچۇن يول ئېچىپ ئىلگىرلەپ ،ئۇيغۇر تېلېۋىزىيە مەخسۇس پروگراممىسىنىڭ شەكىللىنىشى ۋە گۈللىنىشى ئۇچۇن تېگىشلىك تۆھپە قوشتى. ئۇ 1994-يىلىدىن تارتىپ شۇ چاغدىكى«تېلېۋىزور كۆرگۈچىلەر دوستى»پرگۇراممىسىنىڭ مەسئۇللىقىنى ئۈستىگە ئېلىپ،ئاپتونۇم رايۇنىمىزنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدامۇخپىرلىق قىلىپ،500دىن ئوشۇق مەخسۇس پروگراممىنىڭ سىنارىيىسىنى يازغان.ئۇ سىنارىيىسىنى يازغان«يۈكسەل قورغاس»،«سېھىرلىك سىمپونىيە»،«پايتەختتىكى تەڭرىتاغلىقلار»،«باغرىڭنى ئاچ باغراش»،«خسىلەتلىك بۇلاق»،«ئۇلۇغ ئىلمىي ئابىدە قۇتاتغۇبىلىك» قاتارلىق مەخسۇس فىلىملەر تۇرلۇك مۇكاپاتلارغا ئېرىشكەن.ئۇ مەخسۇس فىلىملەرنىڭ سىنارىيىسىنى يېزىش بىلەن بىللە تېلېۋىزىيە سەنئەت فىلىملىرىنىڭ سىنارىيىسىنىمۇ يازغان.ئۇ ھازىرغىچە«ياشلىق ساداسى»،«نوزۇر ناۋاسى»،«ناۋالىق دىيار تۇرپان يۇزى»،«ناۋا ۋە جۇلا»،«دۇنيا ۋە ئاياللار»قاتارلىق 50 نەچچە تېلېۋىزىيە سەنئەت فىلىمىنىڭ سىنارىيىسىنى يازغان.ئۇ يەنە رادىئو-تېلېۋىزىيە سەنئىتىنىڭ تەرەققىياتى ئۇچۇن ناخشاتېكىستى ۋە ئېتوتلارنى يازغان. ئەخمەتجان قۇربان سابىرى سىنارىيىسىنى يازغان«سىرلىق ئۆڭكۈر»،«سۆيگۈ گۈلى»،«چاقىرغۇلۇق قىزلار»ناملىق تېلىۋىزىيە سىنارىيىلىرى فىلىم قىلىپ ئىشلىنىپ كەڭ تاماشبىنلار بىلەن يۈز كۆرۈشتى.ئۇنىڭ چوڭ تىپتىكى بالىلار چۆچىكى«يالغانچى تۇسۇق»قا ئاساسەن شىنجاڭ خەلق رادىئو ئىستانىسى ئەدەبىيات-سەنئەت بۆلۈمى تەرىپىدىن ئىشلەنگەن شۇ ناملىق كۆپ قىسىملىق رادىئو دراممىسى ئىشلىنىپ كەڭ رادىئو ئاڭلىغۇچىلار بىلەن يۈزكۆرۈشتى . ئۇ ھازىرغىچە ئاپتونۇم رايۇنىمىزنىڭ ھەرقايسى جايلىردىكى گېزىت -ژورناللاردا 500 پارچىدىن ئوشۇق« شېئىر »،«چاقىرغۇلۇق قىزلار»،«يالغۇزتام»،«بىزنىڭ دۇكان» قاتارلىق 30 پارچە پوۋېست ۋە ھېكايە،«تىڭىرقىغان ئەپسانىلەر»،«سەھەردە كۆرگەن چۈشلەر»،«يىللار ۋە ئىنسانلار» قاتارلىق 40 نەچچە نەسىر،«ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتىدا شاراپ بەدىئىي ۋاستە بولۇپ ئىشلىتىلىشى ھەققىدە»،«ھېكايىدىكى شېئىر ۋە مۇزىكا»،«ئىلى خەلقچاقچاقلىرى ھەققىدە دەسلەپكى مۇلاھىزە»،قاتارلىق 30غا يېقىن ئىلمىي ماقالە ۋە ئەدەبىي ئوبزورلارنى ئېلان قىلغان. ئەخمەتجان قۇربان سابىرىنىڭ ئاساسلىق ئەسەرلىرى: 1.كالتە قۇيرۇقلۇق چاشقان 2.بالىلار يۇمۇرلىرى 3.بالىلار چاقچاقلىرى 4.تۇنۇر بېشىدىكى چۆچەكلەر( 3 قىسىم) 5. ئۇيغۇرچە – خەنزۇچە بالىلار تېپىشماقلىرى (5 قىسىم) 6.ئۇيغۇر بالىلار تېپىشماقلىرى (6 قىسىم) 7.ئۇيغۇر بالىلار چۆچەكلىرى (5 قىسىم) 8.ئۇيغۇر بالىلار قوشاقلىرى (5 قىسىم) 9.ئۇيغۇر بالىلار مەسەللىرى (5 قىسىم) 10.كۈندە بىر كۈلكە (2 قىسىم) 11. كۆك ئۆستەڭ (رومان) 12.ئۇيغۇرچە-خەنزۇچە قىزىقارلىق سۇئال-جاۋاپلار (10 قىسىم) 13.ياتلىق بولالمىغان قىزلار (رومان)

زەردار007

	~yilan~ يوللىغان ۋاقتى  2014-5-22 04:54 PM ئەخمەتجان قۇربان سابىرىنىڭ تەرجىمھالى ئەخمەتجان قۇر ... مەرھۇمنىڭ ۋاپاتىغا دائىر بىرنەرسە يوققۇ.......

زەردار007

	ياخشى يېزىلغان شىئېىكەن .....مەرھۇمنىڭ ياتقان يېرى جەننەتتتە بولسۇن! !!!!!!!

akkiz

	بىزمۇ تەربىيلىنىشكە بارساق دەرىس سوزلەپ بەرگەن ! ناھايتى ئوچۇق -يۇرۇق ، خۇشچاقچاق ئۇستاز ئىدى بۇ

yollar

	مەن ئەخمەتجان قۇربان سابىرىنىڭ بىر پارچە ھېكايىسىنى ئوقۇپلا بۇ يازغۇچىغا نىسبەتەن كۆڭلۈمدە قايىللىق ھەم ھۆرمەت تۇيغۇسى پەيدا بولغان... ئەپسۇس... ياشلا كېتىپ قالدى...