ماتېماتىكىلىق تەپەككۇر بالىلارنىڭ ئەقلىي بۇلىقىنى ئاچىدۇ

alxarap

	ماتېماتىكىلىق تەپەككۇر ۋە ئەقلىي تەرەققىيات بالىلارنىڭ ئەقلىي بۇلىقىنى ئاچىدۇ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @+ h$ I6 l5 S. t! d/ j     غالىب مۇھەممەت قارلۇق بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# L$ i, d  w  ~     ئىنسانلار بىلىش تارىخىغا ئىگە. بۇ تارىخ كېيىن مۇنداق ئىككى خىل پەن سىستېمىسىغا مەركەزلەشتى؛ بىرى، تەبىئىي پەن، يەنە بىرى ئىجتىمائىي پەن. تەبىئىي پەن تەجىرىبە ۋە پاكىتقا تايىنىپ شەيئىلەر قانۇنىيىتىنى تەھلىل قىلىدىغان بولغاچقا، ئۇ ئىجتىمائىي ماددىي تەرەققىياتنىڭ بىۋاسىتە پىشاڭىغا ئايلاندى، ئىجتىمائىي پەن كۆپرەك ھېسسىيلىق ۋە تەسەۋۋۇرغا تايىنىدىغان بولغاچقا، ماددىي تەرەققىياتىغا بىۋاسىتە تۈرتكە بولالمىغىنى بىلەن ئۇنى ئىدىيە ۋە كۆز قاراش نۇقتىسىدىن شەرھلەپ كەلدى. شۇڭا فىزىكا ئالىمى نىيۇتۇن ئېيتقاندەك: ‹‹تەبىئىي پەن ئىنسانىيەت تەرەققىياتىنىڭ ئوبرازلىق بايانى.>> تەبىئىي پەن ئاچىدۇ، ئىجتىمائىي پەن شەرھلەيدۇ. بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، بىر دۆلەت، بىر مىللەتنىڭ يۈكسىلىشىدە ئىجتىمائىي پەنگە قارىغاندا تەبىئىي پەننىڭ رولى چوڭ. شۇڭا تەرەققىياتتىن سۆز ئاچقاندا تەبىئىي پەن روھىنى زىنھار تەكىتلىمەي بولمايدۇ.    ئۇنداقتا نېمىشقا بىزدە تەبىئىي پەنچىلەرگە قارىغاندا ئىجتىمائىي پەنچىلەر كۆپ؟ ئېنىقكى، بۇ مائارىپ ساھەيىمىزدىكى قۇرۇلمىنىڭ تەڭپۇڭسىزلىقىدىن كەلگەن. ئۇنىڭ ئۈستىگە بىزنىڭ نەزەرىمىزدە تەبىئىي پەن <<قىيىن>> ئىجتىمائىي پەن <<ئاسان>>.    تەبىئىي پەن تەرەققىياتىنى يۈكسەلدۈرۈشتە ئەلۋەتتە ماتېماتىكىلىق تەپەككۇرنى ئاچماي ۋە تەرەققىي قىلدۇرماي بولمايدۇ. بۇ مەسىلىنى بۈگۈنكى كۈندە نوبېل مۇكاپاتىغا نائىل بولغان تەبىئىي پەن ئالىملىرى، پېداگوكلار، مائارىپ مۇتەخەسسىسلىرى ۋە پىسخولوگ، دوختۇرلارمۇ كىتاب، سۆز – نۇتۇقلىرىدا ئالاھىدە تەكىتلەۋاتىدۇ. يىراقنى كۆرەر پاراسەتلىك ئەجدادلىرىمىز ئۆز ۋاقتىدىلا ئارىفمېتىكا، (ئارخېمېتىكا)، گېئومېتىرىيە، ئالگېبراغا دائىر ساھەلەردە جاھانشۇمۇل نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرۈپ، دۇنيا ئەھلىنى ھاڭ – تاڭ قالدۇرغانىدى، ھەم ئېرىشىلگەن نەتىجىلىرىگە، تەجرىبە – ساۋاقلىرىغا ئاساسەن ماتېماتىكا ئىلمىنىڭ ئوقۇش – ئوقۇتۇشتا ئاچقۇچلۇق رول ئوينايدىغانلىقىنى قەيت قىلغانىدى. مەسىلەن، بۈيۈك مۇتەپپەككۇر بوۋىمىز يۈسۈپ خاس ھاجىپ <<قۇتادغۇبىلىك>> داستانىدا ماتېماتىكا ئىلمى ھەققىدە تۆۋەندىكىدەك بېيىتلارنى يېزىپ قالدۇرغان:     802: پۈتۈن ئۈچ ئاياغلىق قىڭغايماس بولۇر،   بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 ]& }- u8 ~5 C; v8 N( h   تۇرۇر ئۈچ پۇتى تۈز ھەم قايماس بولۇر.    2782:ئىگىلەپ تۆت ئەمەلنى چىڭ خەزىندار،     ھېسابىغا كۆڭۈلنى تۇتسۇن پەر قارار.    بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ g; T- A4 g" i0 R& [& ] 4379:تولۇق بىل كۆپەيتىش، بۆلۈش ۋە كەسىر،   كامالغا يېتىشتە ئىمتىھاندۇر بىر.    دېمەك، ئەجدادىمىز قەدىمدىلا ماتېماتىكىلىق تەپەككۇرنىڭ بالىلارنىڭ ئەقلىي تەرەققىياتىنى ئېچىشتىكى تۈرتكىلىك رولىنى تونۇپ يەتكەن. ماتېماتىكىلىق تەپەككۇر ئىنسان زېھنىنىڭ بىلەي تېشى، زېھنىي ئۆتكۈرلۈكنىڭ كاتالىز تورى. ئامېرىكىلىق مۇتەپپەككۇر ئىرىخ فروم: ‹‹ئىنساننىڭ ئەقلىي كامالىتىنى ئېچىشتا ماتېماتىكا ئەقىلنى تەرەققىي قىلدۇرۇش كېرەك›› دەپ قارىغان. چۈنكى، ئۇنىڭ قارىشىچە ئىنساننىڭ ماتېماتىكا ئەقلى قانچە قېزىلسا، تەرەققىي قىلدۇرسا، ئۇ شۇنچە ئىلمىيلىككە يېقىنلىشىدىكەن. دېمىسىمۇ ماتېماتىكىلىق تەپەككۇر كىشىنى يەڭگىللىكتىن، قارىسىغا ھۆكۈم چىقىرىشتىن شۇنچە يىراقلاشتۇرۇپ، چۆكۈم قىلىش ئىقتىدارى جەھەتتە شۇنچە سوغۇققان قىلىۋېتىدىكەن. بۇنداق تەپەككۇردىكى كىشىلەرنىڭ خاراكتېرى كۆپىنچە تەمكىن كېلىدىكەن. تەمكىنلىك كىشىدىكى نەقەدەر بىباھا خاراكتېر – ھە! شۇنىڭ ئۈچۈن ئوقۇغۇچىلارنىڭ، جۈملىدىن بالىلارنىڭ ماتېماتىكىلىق تەپەككۇرىنى ئېچىش ۋە ئۇنىڭغا كەڭ زېمىن ھازىرلاپ بېرىش ئۇلارنىڭ ئەقلىي تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشنىڭ زۆرۈر شەرتىدۇر، شۇنداقلا ساپا مائارىپىنىڭ تەلىپىدۇر. مەنبە: بەشتاش مائارىپى بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @- X  a6 l* g: Q  ^) h& B

nurjahan0997

	ناۋاتتەك گەپلەردە بۇ. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. Y' K# h9 I2 w1 ?: j( L" h4 L) Mبۇ تېمىنى ئوقۇۋېتىپ ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنڭ ئالى مەكتەپ ئىمتىھانىدا ماتىماتىكا نۇمۇرىنىڭ ئىزچىل تۆۋەن بولۇشى ئېسىمگە كېلىپ قالدى،تەبى پەنلەردىن بىزار بولۇش،قوش تىل ئوقۇتۇش  ئۇسۇلىنىڭ توغرا بولماسلىقىدىن بالىلارنىڭ تەبى پەنلەردە ئەقلى بوغۇلۇپ سالمىقى يېنىكرەك بولغان ئىجتىمائى پەنلەرنى ئارزۇلىشى....... تەربىيە ۋە قىزىقتۇرۇش ئۇسۇلىنىڭ يەنە كېلىپ تىرىشچانلىقىنىڭ يېتەرسىز بولىشى بىزدىكى تەبى پەنلەردە ئاجىز بولۇشنىڭ تۈپكى سەۋەپلەرنىڭ بىرى بولۇپ قالدى ھازىر

Uyghurbufet

	بالىلارنىڭ ماتېماتىكىلىق تەپەككۇرىنى ئېچىش ۋە ئۇنىڭغا كەڭ زېمىن ھازىرلاپ بېرىش ئۇلارنىڭ ئەقلىي تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشنىڭ زۆرۈر شەرتىدۇر، شۇنداقلا ساپا مائارىپىنىڭ تەلىپىدۇر. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @, }4 ^! R, {/ p. q( l ئاتا-ئانىلار باشلانغۇچ مەكتەپنىڭ دەسلەپكى 3 يىلىدا، بالىلىرىغا كۆپرەك ھەمرا بولۇپ، ياخشى ئۈگۈنۈش ئادىتى يىتىلدۈرەلىسە...   ئۆزى تېلۋىزور ياكى كومپىيوتېرنىڭ ئالدىدا ئولتۇرۋېلىپ، كىچىككىنە بالىسىنى تاپشۇرۇق ئىشلەشكە زورلاپ قويمىسا... تۈگىمەس ئولتۇرۇش، ئويۇن-تاماشنىڭ دەردىدىن ، بالىلىرىنى ئۆيىگە يالغۇز تاشلاپ قويمىسا.... بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @: I, g# e. y4 N7 |* g  مۇئەللىملەرمۇ سەۋىرچان ، مەسئۇلىيەتچان بولسا... .................................................................................................................. .................................................................................................................. ئاندىن بالىلىرىمىزنىڭ ماتىماتىكا ئۈگۈنىشىدە ھەم باشقا تەبىي پەنلەردە ياخشىلىنىشىدا ئۈمىد بار بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' R5 c! v  x3 y بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @0 y& B/ U( e" }0 p: J

xajarim

	ماتىماتىكا   ئەقىل بۇلقىدۇر...

~yilan~

	ﭘﻪرزەﻧﺘﯩﯖﯩﺰﻧﻰ ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎن ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺗﻪرﺑﯩﻴﻪﻟﻪڭ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @, d: n# F# C/ ]. r& s. s. nﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق ﺋﺎﺗﺎ – ﺋﺎﻧﺎ ﭘﻪرزەﻧﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎن ﺑﻮﻟﯘپ ﻳﯧﺘﯩﻠﯩﺸﯩﻨﻰ ﺋﺎرزۇ ﻗﯩﻠﯩﺪۇ، ﺑﯩﺮاق ﻧﯘرﻏﯘن ﺋﺎﺗﺎ – ﺋﺎﻧﯩلار بالىلاردﯨﻜﻰ ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺸﻨﯩﯔ ﺋﺎﺋﯩﻠﻪ ﻣﯘﮬﯩﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪن زﯨﭻ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟەﺗﻠﯩﻚ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﻤﻪﻳﺪۇ. ﺑﺎﻟﯩﻨﯩﯔ ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺶ ﺋﯩﺮادﯨﺴﯩﻨﻰ ﻳﯧﺘﯩﻠﺪۈرۈش ﺋﯜﭼﯜن ﺋﺎﺗﺎ – ﺋﺎﻧﯩلار ﺗﯚۋەﻧﺪﯨﻜﯩﻠﻪرﮔﻪ ﺋﻪﮬﻤﯩﻴﻪت ﺑﯧﺮﯨﺸﻰ ﻛﯧﺮەك: 　　1. ﺑﺎﻟﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﻟﯩﭙﯩﮕﻪ ﺋﻪﺳﺘﺎﻳﯩﺪﯨﻞ ﻣﯘﺋﺎﻣﯩﻠﻪ ﻗﯩﻠﯩﯔ. ﺋﻪﮔﻪر ﺑﺎﻟﯩﯖﯩﺰ ﺳﯩﺰدﯨﻦ ﻳﺎردەم ﺳﻮرﯨﺴﺎ، ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق ﭼﺎﻏﺪا ﺑﺎﮬﺎﻧﻪ ﻛﯚرﺳﻪﺗﻤﻪڭ. 　　2. ﺑﺎﻟﯩﯖﯩﺰ ﺑﯩﻠﻪن ﺳﯩﺮﺗلارﻏﺎ ﭼﯩﻘﻘﺎﻧﺪا، ﺋﯘﻧﯩﯔ ﭘﯩﻜﯩﺮﯨﮕﻪ ﮬﯚرﻣﻪت ﻗﯩﻠﯩﯔ، ﺑﺎﻟﯩﯖﯩﺰﻧﻰ ﺋﻮﯕﺎﻳﺴﯩﺰ ﺋﻪﮬﯟاﻟﻐﺎ ﭼﯜﺷﯜرۈپ ﻗﻮﻳﻤﺎڭ، ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﺗﺎﻟلاش ﭘﯘرﺳﯩﺘﻰ ﻳﺎرﯨﺘﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﯔ، ﺑﯘﻧﺪاق ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﺪا ﺑﺎﻟﯩﯖﯩﺰﻧﯩﯔ ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺶ ﭘﯩﺴﺨﯩﻜﯩﺴﻰ ﻛﯜﭼﯩﻴﯩﺪۇ. 　　3. ﺑﺎﻟﯩﯖﯩﺰ ﺗﯩﻞ ﺋﯚﮔﯩﻨﯩﯟاﺗﻘﺎن ﻣﻪزﮔﯩﻠﺪە ﺧﺎﺗﺎ ﺳﯚزﻟﻪپ ﻗﻮﻳﺴﺎ، ﮬﻪرﮔﯩﺰ ﻣﺎزاق ﻗﯩﻠﻤﺎڭ. ﺋﻪﮔﻪر ﺋﯘﻧﻰ ﺑﯘﻧﺪاق ﻗﯩﻠﺴﯩﯖﯩﺰ، ﺗﯩﻞ ﺋﯜﮔﯩﻨﯩﺶ ﻗﯩﺰﻏﯩﻨﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺳﯘﺳلاﺷﺘﯘرۇۋﯦﺘﯩﭙلا ﻗﺎﻟﻤﺎي، ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﻪﻧﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎن ﻗﯩﻠﯩﭗ ﻗﻮﻳﯩﺴﯩﺰ. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 C8 W' }+ W6 v) K5 u　　4. ﺑﺎﻟﯩﯖﯩﺰ ﺳﻮرﯨﻐﺎن ﺳﻮﺋﺎﻟلارﻏﺎ ﺋﻪﺳﺘﺎﻳﯩﺪﯨﻞ، ﺳﻪۋرﯨﭽﺎﻧﻠﯩﻖ ﺑﯩﻠﻪن ﺟﺎۋاپ ﺑﯩﺮﯨﯔ. ﺋﻪﮔﻪر ﺟﺎۋاب ﺑﯧﺮەﻟﻤﯩﺴﯩﯖﯩﺰ، راﺳﺘﯩﯖﯩﺰﻧﻰ ﺋﯧﻴﺘﯩﯔ، ﺷﯘنداق ﻗﯩﻠﺴﯩﯖﯩﺰ، ﺑﺎﻟﯩﯖﯩﺰﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﻘﯩلاردﯨﻦ ﺗﺎرﺗﯩﻨﯩﭗ ﻳﯜرﻣﻪﻳﺪﯨﻐﺎن، ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎن ﺑﻮﻟﯩﺪۇ. 　　5. ﺑﺎﻟﯩﻨﻰ ﭼﺎﻣﯩﺴﻰ ﻳﻪﺗﻜﯜدەك ﺋﯩﺸلارﻏﺎ ﺳﯧﻠﯩﭗ ﺗﯘرۇڭ. ﻧﯘرﻏﯘن ﺋﺎﺗﺎ – ﺋﺎﻧﯩلار ﺑﺎﻟﯩﺴﯩﻨﻰ ﮬﯧﭽﻘﺎﻧﺪاق ﺋﯩﺸﻘﺎ ﺳﺎﻟﻤﺎﻳﺪۇ، ﻛﯚﭘﯜﻧﭽﻪ ﺋﺎﺗﺎ – ﺋﺎﻧﯩلار ﺑﺎﻟﯩﺴﻰ ﺑﯩﺮەر ﺋﯩﺶ ﻗﯩﻠﻤﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﻛﯚﯕﯜﻟﺪﯨﻜﯩﺪەك ﻗﯩلاﻟﻤﺎﺳﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻦ ﺋﻪﻧﺴﯩﺮەپ، ﺋﯩﺸﻨﻰ ﺋﯚزى ﻗﯩﻠﯩﯟﯦﺘﯩﺪۇ، ﺑﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪن ﺑﺎلا ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﻪﻧﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎن، ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻞ ﺋﯩﺶ ﻗﯩﻠﯩﺸﺘﯩﻦ ﻗﻮرﻗﯩﺪﯨﻐﺎن ﺑﻮﻟﯘپ ﻗﺎﻟﯩﺪۇ، ﺷﯘﯕﺎ ﺑﺎﻟﯩلارﻧﻰ ﺋﯘلار ﻗﯩلالاﻳﺪﯨﻐﺎن ﺋﯩﺸﻘﺎ، ﺋﯚي ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺳﯧﻠﯩﭗ ﺗﯘرۇش ﻛﯧﺮەك. ﺑﺎﻟﯩﻐﺎ ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻞ ﺋﯩﺶ ﻗﯩﻠﯩﺸﻨﻰ ﺋﯚﮔﯩﺘﯩﺶ ﻛﯧﺮەك. ﺑﺎﻟﯩلارﻏﺎ ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ ﭘﺎﻳﭙﺎق، ﻗﻮل ﻳﺎﻏﻠﯩﻖ، ﻟﯜﯕﮕﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﻳﯘﻳﯘﺷﻨﻰ ﺋﯚﮔﯩﺘﯩﭗ، ﺋﺎﺳﺘﺎ – ﺋﺎﺳﺘﺎ ﭼﻮﯕﺮاق ﺋﯩﺸلارﻏﺎ ﺳﯧﻠﯩﭗ، ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺶ ﺋﯩﺮادﯨﺴﯩﻨﻰ ﺋﺎﺷﯘرۇش ﻛﯧﺮەك. ﺑﺎﻟﯩلارﻧﯩﯔ ﺋﯚزﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺶ ﺋﯩﺮادﯨﺴﻰ ﺋﺎﺗﺎ – ﺋﺎﻧﯩلارﻧﯩﯔ ۋە ﺑﺎﺷﻘﺎ ﭼﻮﯕلارﻧﯩﯔ ﻗﻮﻟﻠﯩﺸﯩﯖﯩﺰ ﺋﺎرقىلىلا ﺋﻪﻣﻪﻟﮕﻪ ﺋﺎﺷﯩﺪۇ.

yipek-yoli

	جوڭگۇ-ئامېرىكا مائارىپى نېمىشقا شۇنچە پەرقلىق؟ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @2 U% I  b" T9 t7 B بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @- ~( I0 i! a7 b) s! g(ئوغلانى ئۆزلەشتۈرۈپ تەرجىمە قىلدى) بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( O4 e( W* {: }9 Q$ n بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @8 h' ~- G7 t* ^ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' x+ G8 y4 _3 V' X) T           ئامېرىكا ئوتتۇرا باشلانغۇچ مەكتەپ مائارىپى،بولۇپمۇ دۆلەت قارمىقىدىكى ئوتتۇرا باشلانغۇچ مائارىپى جۇڭگۇنىڭكىگە سېلىشتۇرغانداھېچقانچىلىك ئەمەس : ئوخشاش يىللىقنى سېلىشتۇرغاندا ، جۇڭگۇ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ئاساسى بىلىمى ۋە مىسال يىشىش ئىقتىدارى ئوتتۇرا ھېساب بىلەن ئامېرىكائوقۇغۇچىللىرىدىن خېلى ياخشى . سىتانفورد ئونۋېرستىتىدىكى دوكتۇر ما لىپىڭ ئىلگىرى مۇنداق سېلىشتۇرما تەتقىقات قىلىپ باققان ئىدى ، بايقىلىشىچە 23 نەپەر ئختىيارى تەكشۈرۈش قەغىزى ئىشلىگەن ئامېرىكا باشلانغۇچ مۇئەللىمىنىڭ پەقەت 9 نەپىرى 14نى2گە بۆلسە قانچە بولىدىغانلىقىنى توغرا ھېسابلىغان ؛ لېكىن جۇڭگۇنىڭ 72 نەپەرمۇئەللىمىنىڭ ھەممسى توغرا ئىشلىگەن . بۇنىڭدىن سىرت ، «ئىككىدىن بىرگە بۆلۈش» تىن ئىبارەت ماتىماتىكا ئۇقۇمىغا ، تەكشۈرۈشكە قاتناشقان ئامېرىكىلىق بىر باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇقۇچىسىمۇ بۇنىڭ نىمە گەپ ئىكەنلىكىنى بىلمەيدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن . لېكىن جۇڭگۇلۇق باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇغۇچىللىرى ھەممىسى توغرا جاۋاب بەرگەن . ئوقۇتقۇچىمۇ شۇنداق تۇرسا ، ئوقۇغۇچى قانداق بولماقچى ؟ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @$ u+ Y( `  J- x! q       شۇنىڭ بىلەن نۇرغۇن جۇڭگۇلۇق ھەرقانچە ئويلاپمۇ تۆۋەندىكى مەسىلىلەرنىڭ تېگىگە يىتەلمىگەن : ئامېرىكىنىڭ ئوتتۇرا –باشلانغۇچ مەكتەپلىرى شۇنچىلىك تۇرۇپ،نىمىشقا ئامېرىكىنىڭ ئونۋېرستىتلىرى شۇنچىلىك نوچى ؟ نىمىشقا ئامېرىكا تېخنىكا ياكى شەخىسنىڭ يېڭىلىق يارتىشىدا جۇڭگۇنى كەينىگە تاشلايدۇ ؟ نىمىشقا ھەريىلى ئاساسەنئامېرىكا نوبىل مۇكاپاتىنى مونوپۇل قىلىۋالىدۇ ؟        ئەمەليەتتە جاۋابى بىر ئېغىز سۆز : ئامېرىكىلىق«ئاخىرقى نوقتىدا كەينىدە قالماسلىق»قا ئىشىنىدۇ،جۇڭگۇلۇق «باشلىنىش نوقتىسىدائارقىدا قالماسلىق »قا ئىشىنىدۇ . ئامېرىكىلىق ئوقۇغۇچىلارنىڭ باشلانغۇچ ئوتتۇرامەكتەپ مائارىپىنى باشقۇرۇپ كەتمەيدۇ ،جۇڭگۇلۇق بولسا جاننى تىكىپ مايسىنى تارتىپ ئۆستۈرىدۇ . نەتىجىدە يەسلى ، باشلانغۇچ ، تولۇقسىزدا ئوقۇغۇچىلار قوبۇل قىلالمايدىغان نەرسىلەرنى ئۈگۈتۈپ بولىدۇ ، ئوقۇغۇچىلار چوڭ بولغاندا بولساھەممىنى ئۇنتۇيدۇ .   ئامېرىكا ۋە جۇڭگۇنىڭ مائارىپ پەرقى تولۇق ئوتتۇرىدىن باشلانغان بولىدۇ . بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 }9 Q: A* l; K' `2 A) d    بىرىنجى ، ئوقۇتۇش تۈزۈمىدىكى پەرىق : كۆپىنچەئامېرىكا تولۇق ئوتتۇرا مائارىپى بولسا 9-12-يىللىققىچە ، 4 يىللىق ئۈگۈنۈش ۋاقتى بار . لېكىن جۇڭگۇنىڭ تولۇق ئوتتۇرا مائارىپى ئاران ئىككى يىل ، ئۈچىنجى يىلى ئالى مەكتەپ ئىمتاھانىغا تەييارلىق قىلىپ يېڭى بىلىم ئۈگۈنىدىغان پۇرسىتى  يوقتىيەرلىك بولىدۇ . بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 B% _9 A  a9 E& a; T" V* d2 R) R    ئىككىنجى ، دەرىسلىكتىكى پەرق : ئامېرىكىدىكى تولۇق ئوتتۇرا ئوقۇش نۇمۇرى تۈزۈمى ، شۇڭلاشقا جۇڭگۇنىڭ تولۇق ئوتتۇرامەكتەپلىرىدىن كۆپ بولغان مەجبۇرى ۋە ئىختىيارى تاللاش دەرىسلىرىنى ئاچالايدۇ . ئادەتتىكى ئامېرىكا تولۇق ئوتتۇرا مەكتىپى  يۈز دەرىسنى ئاچالايدۇ ، يەنى  كىچىك ئالى مەكتەپ بىلەن ئوخشاپ كېتىدۇ ، بۇ نوقتىدىن جۇڭگۇنىڭ تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلىرى سېلىشتۇرغۇسىز دەرىجىدە .     ئۈچىنجى : ئوقۇتقۇچىلارنىڭ سەۋىيە پەرقى :ئامېرىكا تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلىرى ئالىي مەكتەپ دەرسىنى ئاچىدىغانلىقى ئۈچۈن ، ئوقۇتقۇچىلارغابولغان تەلەپ ئىنتايىن يۇقرى . ئامېرىكىنىڭ تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇتقۇچىللىرىدىن كۆپىلىگەن دوكتۇر ئاشتى ،دوكتۇر قاتارلىقلار بار . ئامېرىكىنىڭ ئوقۇتقۇچىلىق كىنىشكىسىنىڭ دەرىس دەرىجىسىمۇ ئوخشىمايدۇ . جۇڭگۇدا بولسا پىداگوكىكىنى پۈتتۈرسە، تۆت يىل تولۇق كۇرىسنى پۈتتۈرسە، ئوقۇتقۇچىلىق كىنىشكىسى ئىمتاھاندىن ئۆتسىلا ئوقۇتقۇچى بولالايدۇ . لېكىن ئامېرىكىدا ئوقۇتقۇچى بولۇش ئۈچۈن ، قانداق ئۇنۋان بولىشىدىن قەتئىينەزەر ، چوقۇم ئىككى يىللىق ئوقۇتقۇچىلىق كىنىشكە دەرسلىكىنى ئوقۇشى كېرەك .بۇ تەربىيلەش ئوقۇشىغىمۇ تېخى  ئىمتاھان بىلەن كىرىپ ، ئىمتاھان بىلەن چىقىدۇ . مەسىلەن بىر تولۇق كۇرۇس ئوقۇغۇچىسى پىداگوكىنى پۈتتۈرۈپ ئىككى يىل تەربىيلىنىدۇ ، دىمەك ،جۇڭگۇئوقۇتقۇچىسىدىن ئىككى يىل كۆپ تەربىيلىنىدۇ . ئوخشاش بىر ۋاقىتتا ، ئامېرىكىنىڭ سىتيۇدىنتلىرى جۇڭگۇلۇق ستيۇدىنلاردىن يامان ، شۇڭلاشقا ، جۇڭگۇنىڭ رەسمى دوكتۇرلۇق ئونۋانىنى ئالغان ئوقۇغۇچىسىنىڭ سەۋىيسى ئەلۋەتتە جۇڭگۇنىڭكىدىن يۇقرى بولىدۇ . جۇڭگۇدا دوكتۇر ئوتتۇرا مەكتەپنى ئوقۇتسىمۇ  تېپىلماسنىڭ خورمىسى ھېسابلىنىدۇ ، شۇڭلاشقا ،ئوقۇتقۇچى سەۋىيسىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا جۇڭگۇ ئامېرىكىدىن  بىر دەرىجە ئارقىدا .     تۆتىنجى ،دەرس تۈرىدىكى پەرق : ئامېرىكىنىڭ تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلىرى ئالى مەكتەپنىڭ بىرىنجى ،ئىككىنجى يىللىقلىرىغا توغراكىلىدىغان ئوچۇق دەرىسلەرنى ئاچسا بولىدۇ ، جۇڭگۇدا بولسا تولۇق ئوتتۇرىدا ئالىي مەكتەپ سەۋىيسىدىكى دەرىسلىكلەرنى ئاچمايدۇ . بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @+ l1 k) z1 V! ]" {) R2 H  {   بەشىنجى : ئامېرىكا ئونۋېرىستىتلىرى ،تەتقىقات ئورگانلىرى ، ھۆكۈمەت ئورگانلىرى ، دوختۇرخانا ، سودا ئورگانلىرى ،ھەممىسىنىڭ تولۇق ئوتتۇرا ئوقۇغۇچىللىرىنى قاتناشتۇرۇشقا مەسئۇل بۆلۈملىرى بار . شۇڭلاشقا، ئامېرىكلىق تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىسى ئالى مەكتەپكە بېرىپ دەرس ئاڭلاپ ،ئالىي مەكتەپنىڭ ئوقۇش نۇمۇرىنى ئالالايدۇ . تەتقىقات ئورۇنلىرىغا بېرىپ ،ئالىملار بىلەن بىللە تەتقىقات قىلالايدۇ ؛ ھەر دەرىجىلىك ھۆكۈمەت ئورگانلىرىغابېرىپ ياردەمچى بولۇپ ، كاتىپ قاتارلىق خىزمەتلەرنى ئۆتىيەلەيدۇ ، ھەتتا بەزى شىتاتلارنىڭ قارمىقىدىكى مائارىپئورۇنلىرىغا كىرىپ ، ھۆكۈمەت ئىگىلىكىدىكى مائارىپنىڭ ئەڭ يۇقرى قارارىنى چىقىرىشقا قاتنىشالايدۇ . لېكىن جۇڭگۇدا قايسى ئۆلكىنىڭ ئۆلكەباشلىقى ياكى شەھەر باشلىقى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ باللىرىنى كاتىپ قىلىدۇ ؟ قايسى بىر تەتقىقات ئورگانلىرى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىللىرىنى تەتقىقات تېمىسىغا قاتناشتۇرىدۇ ؟ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' V( [. }3 e0 u- j3 X     دىمەك ، جۇڭگۇ ئوقۇغۇچىللىرى تولۇق ئوتتۇردىلائامېرىكا مائارىپىنىڭ ئارقىدا قالىدۇ ، ئالىي مەكتەپتە تېخىمۇ تەبئىيلا شۇنداق بولىدۇ .    بۇنىڭدىن ئامېرىكا مائارىپى بىلەن جۇڭگۇ مائارىپىنىڭ پەرقىنى ئاز بولسىمۇ ھىس قىلغانسىز ؟ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @2 ?& ]. N/ k8 {0 j/ T2 V) Xمەنبە : http://blog.sina.com.cn/s/blog_9ec6cf980101re3e.html