|
قەدىرلىك ئوقۇرمەنلەر:
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' O$ y! Q* {3 j( U; \
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @, u* b4 A1 [; M$ Pبۇ ماقالە دوكتور فىرانسىس كولىن يازغان مەن تەرجىمە قىلىپ سىلەرگە تونۇشتۇرماقچى بولغان ماقالىلارنىڭ تۇنجىسى بولۇپ، ئالدى بىلەن بۇ كىشى توغرىسىدا ۋە ئۆزۈمنىڭ مۇددىئاسى توغرىسىدا ئازراق چۈشەنچە بېرىمەن. دوكتور فىرانسىس كولىن مەن ئەڭ قول قويدىغان بىئولوگىيە ئالىملىرىنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇ يازغان ئەڭ يېڭى ئىلىم-پەن بىلىملىرى ئۈستىدىكى ئاممىباپ ماقالىلارنى ئۇيغۇر ئوقۇرمەنلەرگە سۇنۇشنىڭ ئەھمىيتى زور دەپ قارايمەن.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @- F. T- i6 U# w! P
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* T! T. x/ I- y! P4 p
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @, v' p6 z3 g: v3 O$ rبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @% `9 X0 |. m, B% |7 K. j2 q
فىرانسىس سېللېرس كولىن 1950-يىلى 4-ئاينىڭ 15-كۈنى ئامېرىكا ۋىرجىنىيە شىتاتىنىڭ شەنېندو جىلغىسىدىكى بىر كىچىك دېھقانچىلىق مەيدانىدا دۇنياغا كەلگەن ئامېرىكا فىزىئولوگىيە ۋە گېنتىكا ئالىمى بولۇپ، ئۇ «ئىنسانلار گېن قۇرۇلۇشى» تۈرىنى يېتەكلەش ۋە بىر قانچە كېسەللىك كەلتۈرۈپ چىقارغۇچى گېنلارنى بايقاش بىلەن دۇنياغا تونۇلغان. ئۇ 1998-يىلىدىن بۇيان ئامېرىكىدىكى ئەڭ چوڭ تەتقىقاتقا مەبلەغ سېلىش ئورگىنى بولغان «دۆلەتلىك ساغلاملىق ئىنىستىتۇتى، NIH» نىڭ باشلىقى بولۇپ ئىشلەپ كەلمەكتە. ئۇنىڭ بۇ ئورۇندىكى رولى بولسا ئاساسىي پەنلەر تەتقىقاتىدىن تارتىپ كىلىنىكىلىق تەتقىقاتلارغىچە ھالقىغان كەڭ دائىرىدىكى بىئو-مېدىتسىنا تەتقىقاتنى قوللايدىغان ئامېرىكىدىكى ئەڭ چوڭ ئورگاننىڭ بارلىق خىزمەتلىرىنى باشقۇرۇش ۋە نازارەت قىلىشتىن ئىبارەت. دوكتور كولىننىڭ يېتەكچىلىكى ۋە نۇرغۇن ئەجىر سېڭدۈرۈشى بىلەن «ئىنسانلار گېن قۇرۇلۇشى» تۈرى 2003-يىلى 4-ئايدا غەلبىلىك تاماملاندى ۋە ھاياتلىق ئىلىمى تەتقىقاتىنى يېڭى بىر گۈللىنىش دەۋىرگە باشلاپ كىردى. ئۇ «دۆلەتلىك ساغلاملىق ئىنىستىتۇتى» غا يۆتكلىپ كىلىشتىن ئاۋۋال، مىچىگان ئۇنىۋېرستېتىدا پروفىسور بولۇپ ئىشلىگەن ۋە شۇ مەزگىللەردىلا «گېن ئوۋچىسى» دېگەن ئاتاققا ئېرىشكەن. ئۇ ئامېرىكا «مېدىتسىنا ئىنىستىتۇتى» ۋە «دۆلەتلىك تەبئىي پەنلەر ئاكادىميىسى» نىڭ ئەزالىقىغا سايلانغان ۋە ئېرىشىش ناھايتى تەس بولغان شەرەپلەردىن «پرزدېنت ئەركىنلىك مېدالى» ۋە «دۆلەتلىك تەبئىي پەن مېدالى» غا ئېرىشكەن. دوكتور كولىن پەقەت بىر يېتىشكەن ئالىم، تەتقىقاتچى بولۇپلا قالماي، يەنە ئەتراپىدىكى دۇنيادا نېمىنىڭ ھەقىقىي مۇھىم ياكى مۇھىم ئەمەسلىكىگە نەزەر سالغۇچى، شەيئىلەرنىڭ ئىنچىكە نۇقتىلىرىنى پىششىق بىلىش بىلەن بىرگە ھەر ۋاقىت «چوڭ كۆرۈنۈش» نى يادىدا ساقلىغۇچى، مۇزىكا ۋە تەنھەرىكەتنى ئۆزىگە ھەمراھ قىلىدىغان ئاكتىپ پائالىيەتچى ۋە ئۆزىنى توختىماي مۇكەممەلەشتۈرگۈچىدۇر. ئۇنىڭ قىزىقارلىق پائالىيەتلىرى ناھايىتى كۆپ بولۇپ، ئۇ ئىلگىرى بىر «روك مۇزىكا ئەترىتى» قۇرغان ۋە بىر نەچچە تىلۋىزىيە پروگراممىلىرىدا نومۇر كۆرسەتكەن. ئۇ يەنە «دالا موتوسېكلىت ھەيدەش مۇسابىقىسى» غا قاتناشقان. ئۇ ئىلگىرى-كىيىن بولۇپ دىنغا ئىشەنمەسلىك ۋە ھامىلە چۈشۈرۈشكە قارشى مۇنازىرىلەرگە قاتناشقان ۋە 5 پارچە كىتاب يېزىپ ئېلان قىلغان. ئۇ ھەر يىلى پرزدېنت ئوباما بىلەن كۆرۈشۈپ تۇرىدىغان بولۇپ، ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ئەڭ كۆپ مەبلەغ سالىدىغان ساغلاملىق ساھەسىدىكى تەتقىقاتلارنىڭ ئەڭ مۇھىم يۆنىلىشىنى بىۋاستە ئوباماغا دوكلات قىلىدۇ. ئۇ ئوبامانىڭ تەستىقى بىلەن ئۆتكەن يىلى يەنە 4-ئاينىڭ 2-كۈنى ئوباما بىلەن بىرلىكتە «مېڭە تەشەببۇسى» (BRAIN Initiative) نى ئوتتۇرىغا قويغان بولۇپ، كەلگۈسى 10 يىلدا بۇ تەتقىقات تۈرى ئۈچۈن يىلىغا 300 مىليون دوللار مەبلەغ سېلىنىدۇ. بۇ تەتقىقات تۈرىنى كىشىلەر «ئىنسانلار گېن قۇرۇلۇشى»، «ئايغا چىقىش پىلانى» ۋە «ئاتوم بومبىسىنىڭ كەشىپ قىلىنىشى» قاتارلىق ھۆكۈمەت مەبلەغ سالغان چوڭ تەتقىقات تۈرلىرى قاتارىدىن ئورۇن ئالىدۇ دەپ قارىماقتا. مېنىڭ مېڭىدىكى نىۋرونلارنىڭ فۇنكىسىيىسىنى ۋە مېڭىنى چوڭقۇر چۈشىنىشنى ناھايىتى مۇھىم ئىش دەپ بىلىشىممۇ ئۇنىڭ قارىشى بىلەن ئوخشاش بولۇپ، بۇ تەتقىقات پىلانى مايمۇن مېڭىسىنىڭ گېن تۈزۈلۈشنى تەتقىق قىلىشنى ئۆز ئىچىگە ئالغاچقا بۇ مېنىڭ تەتقىقاتلىرىم بىلەن كېسىشىدۇ ۋە كەلگۈسى بىر نەچچە يىل ئىچىدە مەن تۆرەلمە مېڭىسى تەتقىقاتىم ئۈچۈن مۇشۇ تەتقىقات تۈرىدىن مەبلەغ ئىلتىماس قىلىشنى پىلانلاۋاتىمەن. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @ a6 S" G, }# s8 P- e
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. w( o' ]9 b! M! x2 o/ \- Zبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @ V+ I# F g- m: Y7 {& S' o7 f
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @2 A. J9 |; _. v1 d. B7 z
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @5 v8 r" V8 `, [; g1 _2 J; t# Aبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @, ? G3 ~$ l) k6 a4 t& e: O. i, D
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @- l# I) d. R. A) m# ^
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @: F# }/ E8 y' V* S& K% O3 z4 b" a
ئەمدى گەپنى يىغسام، بۇ كىشىنى ئۇيغۇر ئوقۇرمەنلەر تونۇشتۇرۇشۇم ۋە ئۇنىڭ ماقالىلىرىنى تەرجىمە قىلىشقا باشلىشىمنىڭ سەۋەبى تۆۋەندىكى بىر نەچچە نۇقتىغا مەركەزلىشىدۇ:
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" C- i! ?4 m2 u. x( Q7 e8 u
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @; h: J1 s. v0 B( W. e1. بۇ كىشى ھاياتلىق پەنلىرى ساھەسىدە دۇنيادىكى ئەڭ نوپۇزلۇق ئالىملارنىڭ بىرى، مۇشۇ ساھەدىكى دۇنيانىڭ يېتەكچىسى بولۇپ، ئۇ ئەڭ زور جەلىپ قىلىش كۈچى ۋە ئىشلىتىلىش يوشۇرۇن كۈچىگە ئىگە يېڭى ئېلان قىلىنغان ئىلمىي ماقالىلەرگە بولغان چۈشەنچىسىنى ئىخچام قىلىپ ماقالە يېزىپ تۇرىدۇ. بۇ ماقالىلەر مەن ئۈچۈن ناھايىتى قىزىقارلىق بولۇپلا قالماستىن، بەلكى ھەر بىر ئىلىم-پەنگە ئېنتىلگۈچىگە ئىلھام بەخىش ئېتىدۇ ۋە ياشلارنىڭ ئىلىم-پەنگە قىزىقىشىنى قوزغاشقا زور ياردىمى بولىدۇ. ئۇنىڭ ماقالىلىرىنىڭ يەنە بىر ئالاھىدىلىكى تىلىنىڭ ناھايىتى ئاممىباپ، چۈشىنىشلىك ئىكەنلىكى بولۇپ، بۇنداق ماقالىلەرنى ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلغاندىمۇ ھەر قانداق سەۋىيەدىكى ئوقۇرمەن چۈشىنەلەيدۇ ۋە ئەڭ يېڭى ئىلىم-پەن يېڭىلىقلىرىدىن خەۋەردار بولالايدۇ.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# j ]$ ?8 k$ Q3 X
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @; b* W) T- Y/ G9 m, c* H" r2. ئۇنىڭ يازغان ماقالىلىرى تەرجىمە قىلىنغان ماقالە بولماستىن، بەلكى مەلۇم ماقالىنى ئوقۇغاندىن كىيىن ئۆزىنىڭ بىلىملىرى بىلەن بىرلەشتۈرۈپ پۈتۈنلەي ئۆز كاللىسىدىن، ئۆز قەلىمىدىن چىققان يازمىلار بولۇپ، ئۇنىڭ بۇنداق چوڭقۇر چۈشىنىشنى ئاساس قىلغان ئىجادى ماقالىلىرى بارلىق ئۇيغۇر ئىلىم ئەھلىلىرىنىڭ ماقالە يېزىشتا ئۈلگە قىلىشىغا ئەرزىيدۇ. باشقىلارنىڭ ئەمگەكلىرى ئۈستىدە مەلۇم كەسىپكە ئائىت باشقىلارنىڭ يازغانلىرى، ئېيتقانلىرىنى ئۇيغۇر تىلىدا قەلەمگە ئالغاندا ئەينەن تەرجىمە قىلىش كېرەك ياكى بولمىسا تولۇق چۈشەنچىگە ئىگە بولۇپ پۈتۈنلەي ئۆز تىلى بويىچە ئۆزى ئويلىغانلىرىنى يېزىپ چىقىش كېرەك، بولمىسا بۇ ئىلمىيلىققا ئۇيغۇن ئەمەس. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 j$ Q& T' g1 I/ ~
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @ [, ]7 I Q& M9 z% ~3. دوكتور كولىننىڭ كەسپىي ماقالىلىرىنى تەرجىمە قىلىشتا يەنە بىر قىسىم ئۇيغۇر قەلەم تەۋرەتكۈچىلەردە كۆرۈلۈۋاتقان ماقالىنىڭ 70-80% تىن كۆپرەكى باشقىلارنىڭ ئەمگىكى، يازغىنى، دېگىنى تۇرۇقلۇق «مېنىڭ ماقالەم تەرجىمە ماقالە ئەمەس، مەن ئۆزۈمنىڭ كۆز قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويدۇم» دەپ تۇرۋالىدىغان ئىلمىيسىزلىككە قارىتا ھەقىقىي ئۆز قارىشىنى ئوتتۇرىغا قويۇشنىڭ ئۈلگىسىنى تونۇشتۇرۇشنىمۇ كۆزدە تۇتتۇم. كەلگۈسىدە مەن بۇ كىشىنىڭ قىزىقارلىق ماقالىلىرىنى تاللاپ تەرجىمە قىلىش بىلەن بىرگە، مەنمۇ ئۆزۈمنىڭ بۇرۇنقى ئۇسلۇبى بىلەن ئۇنىڭ ئۇسلۇبىنى بىرلەشتۈرۈپ تېخىمۇ قىزىقارلىق، ئاممىباپ، پايدىلىنىش قىممىتى يۇقىرى ئىجادىي كەسپىي ماقالىلەرنى ئۇيغۇرچە يېزىپ يېزىپ جامائەتكە سۇنىمەن. ئەسكەرتىپ قويايكى، مەن بۇ ماقالىلەرگە ئۆزۈمنىڭ كۆز قارىشىنى ئاخىرقى خاتىمە قىسمىدا قوشساممۇ، بۇلار تەرجىمە ئەسەرلەردۇر.مېنىڭ پىرىنسىپىم مەن تەرجىمە قىلغان مەزمۇنلارنى ئۆزۈم تىگىدىن تولۇق چۈشىنىمەن ۋە سورالغان سوئاللارغا جاۋاب بېرەلەيمەن، ئۆزۈم چۈشىنەلمەيدىغان ماقالىلەرنى تەرجىمە قىلمايمەن. ئەلۋەتتە، مەن تەرجىمە ئەسەرلەرنىڭ قىممىتىنىڭمۇ يۇقىرى ئىكەنلىكىگە ئىشىنىمەن. ئەڭ مۇھىمى سەمىمىي، راستچىل ئىلىم ئىگىسى بولۇشنى زىيالىلار ئۈچۈن ئەڭ يۈكسەك پەزىلەت دەپ بىلىمەن.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 `# s: P5 j$ e* _2 F
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @ N3 \3 J& J" B. Kئەمدى دېققىتىڭلار دوكتور فىرانسىس كولىننىڭ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنىڭ سىرىنى ئېچىش يولىدا تېنىمسىز ئىلگىرىلەۋاتقان ياش ئالىم گلادىشوفنىڭ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنىڭ سىرىنى ئىزدەش سەپىرى توغۇرلۇق يازغان قىزىقارلىق ماقالىسىدا بولسۇن:بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @$ H. G5 l/ o& m/ L2 Y$ F8 h
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" K/ K$ h V4 P0 U# Dبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @5 V: X9 U( B6 {+ ?: |1 z
ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنىڭ سىرى شەپەرەڭلەر ۋە تاقىر تۇلۇم چاشقانلاردا!
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @1 |% d/ B4 G0 m( k* ^( Q9 Mدوكتور فىرانىسىس كولىن (Dr. Francis Collins)
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @4 Y+ ~) g! n. w6 b- O; xتەرجىمىدە: تۇرسۇنجان نۇرمەمەت بىلگە بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 N* I: W! ^7 b* G( U0 ^
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @3 v5 Y2 e! O6 M) }, I3 l8 g# q8 Lhttp://directorsblog.nih.gov/2014/05/08/creative-minds-secrets-of-longevity-from-bats-and-rats/#more-2954
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# W9 n8 O h& }, Rبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @+ J% o+ K) I5 p' H/ M9 _
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! P$ \/ H' [7 A2 l- ~/ eھەممە ئىش شۇنداق ئاددىي باشلانغان ئىدى، ئاقسىللاردىكى ئىز قوغلىغۇچى ئېلمىنىتلارنىڭ ئانالىز قىلىنىشى كىشىنى سەگىتىدىغان قانۇنىيەتلەرنى تونۇشقا يېتەكلەپ ئىنسانىيەتنىڭ ئەڭ تۈپكى سوئاللىرىنىڭ بىرىگە جاۋاب بېرىشكە يول ئېچىپ بەردى: ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنىڭ سىرى زادى نېمە؟
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @3 d7 [# b$ ~* l/ S; f& `
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 `" j1 X1 g$ bئامېرىكا دۆلەتلىك ساغلاملىق ئىنىستىتۇتى (NIH) «ئاۋانگارتلار مۇكاپاتى»غا ئېرىشكەن ۋادىم گلادىشوف نىڭ قىزىقارلىق ئىلمىي ئىزدىنىش يولى چوڭ-كىچىك سۈت ئەمگۈچى ھايۋانلارنى بىر يەرگە ئىلىپ كەلدى. ئۇنىڭ ئىزدىنىشلىرى گلوبۇسنىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا «بايلىق-ئىزدەش»كە تايانغان بولۇپ، روسىيە ئۆڭكۈرلىرىدىن شەرقى ئافرىقا تونىللىرىغىچە، ۋە شىمالىي مۇز ئوكيانغىچە بولغان جايلاردىن ئەۋرىشكە يىغقان. دەل گلادىشوفنىڭ ئىلمىي قىزىقىشلىرى مۇشۇنداق بىر ئۆزگىچە ئەۋرىشكە يىغىش خەرىتىسىنى بارلىققا كەلتۈرگەن. سېلىشتۇرما گېنتىكىلىق ئانالىزى - دەل ئۇنىڭ تېخىمۇ ساغلام ۋە ئۇزۇن ئۆمۈرنىڭ سىرلىرىنى يېشىپ بېرىدىغان يېڭى كۆز قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويۇشتىكى ئاساسلىق ئۇسۇل بولۇپ، ئۇنىڭ مۇشۇ سەپەردە ئىلگىرىلىشگە يول ئېچىپ بەرگەن.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# Z6 k: i h+ A5 J; G& ?
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @0 K/ o. c3 ?6 z& S, w
گلادىشوف بوستوندىكى خارۋارد مېدىتسىنا ئىنىستىتۇتى تارمىقىدىكى بىرىھام ۋە ئاياللار دوختۇرخانىسىنىڭ پروفىسورى. ئۇنىڭ ئىلمىي سەپىرى 16 يىل بۇرۇن بەدەندىكى سېلىن ئىلمېنىتىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئاقسىللارنى تەتقىق قىلىشتىن باشلانغان. 2003-يىلى ئۇ ئىنسان گېنومىدا 25 خىل گېننىڭ بۇ خىل سېلىنلىق ئاقسىللارغا كود يازىدىغانلىقىنى بايقىغان (1). بۇ سېلىنلىق ئاقسىللارنى ئىنچىكىلەپ تەكشۈرۈش ئارقىلىق، ئۇلارنىڭ بەزىلىرىنىڭ ئاقسىللارنى ئوڭشاش رولى بارلىقى؛ يەنە بەزىلىرىنىڭ ئوكسىدلىنىشقا قارشى ياكى قوغداش رولى بارلىقىنى كۆزەتكەن. ئەڭ مۇھىمى، بۇ يەردە بىر خىل قانۇنىيەت باردەك قىلاتتى. بەلكىم، بۇ ئاقسىللار ھۈجەيرىلەرنى ياكى ئۇلارنىڭ DNA لىرىنى قوغدىشى ۋە شۇ ئارقىلىق قېرىشنى كېچىكتۈرۈشى مۇمكىندۇ. ئەگەر شۇنداق بولسا، ئادەتتىن تاشقىرى ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرىدىغان سۈت ئەمگۈچى ھايۋانلاردا چوقۇم كۆپ ياكى تېخىمۇ ئۈنۈملۈك بولغان سېلىنلىق ئاقسىللار بولۇشى ئېھتىمالغا يېقىن.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& X2 ? l! c' y& {
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @- c3 p2 a# Y' X+ l4 h4 ?# sبۇ ئىلمىي پەرەزنى سىناق قىلىش ئۈچۈن، گلادىشوف ئۆزگىچە بىر ئۇسۇلنى قوللاندى. سۈت ئەمگۈچى ھايۋانلارنىڭ چوڭ-كىچىكلىكى بىلەن ئۆمۈرىنىڭ ئۇزۇن-قىسقىلىق ئوتتۇرىسىدىكى باغلىنىش ھەمىگە ئايان: چوڭراق ھايۋانلار ئادەتتە ئۇزۇنراق ئۆمۈر كۆرىدۇ. ئەمما ئەڭ چوڭ ھايۋاندىن باشلاشنىڭ ئورنىغا، ئۇ كىچىك ھايۋانلاردىن ئىشنى باشلىدى. ئېنىق قىلىپ ئېيتقاندا، ئۇ تاقىر تۇلۇم چاشقانغا ئىلتىجا قىلدى. تاقىر تۇلۇم چاشقان بولسا بىر قورۇق، مويسىز (تۈكسىز) چاشقانسىمان جانلىق تىپىدىن بولۇپ شەرىقى ئافرىقىدىن تېپىلىدۇ ۋە ئەڭ ئۇزۇن بولغاندا 32 يىل ياشىيالايدۇ. بۇ ئۆمۈر ئوخشاش چوڭلۇقتىكى چاشقاندىن 10 ھەسسە ئۇزۇن. ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشتىن باشقا، ئۆزىنىڭ كۆرۈمسىز تەلەتىگە باقماي، بۇ تۇلۇم چاشقانلار مېدىتسىنا تەتقىقاتچىلىرى ئۈچۈن يەنە بىر مۇنەچە ئالاھىدە ئەھمىيەتكە ئىگە بولغان ئارتۇقچىلىقلارنى ئۆزىدە مۇجەسسەملىگەن. بۇ تۈر بارلىق تەبئىي كۆرۈلىدىغان ۋە تەجىرىبخانىدا مەجبۇرى كەلتۈرۈپ چىقارغىلى بولىدىغان راك كېسەللىرىگە قارىتا تەبئىي ئىممۇنىت كۈچىگە ئىگە، ئۇلار قەتئىي راك بولمايدۇ. ئۇلار يەنە ئىنسان مېڭىسىنى پۈتۈنلەي پالەچ قىلىپ قويىدىغان ئىنتايىن تۆۋەن ئوكسېگىنلىق مۇھىتتا خېيىم-خەتەرسىز ھالدا ھايات قالالايدۇ. ئۇلار مەلۇم ئاغرىقلارنى قەتئىي سەزمەيدۇ ۋە تاكى ئۆلۈپ كەتكەنگە قەدە كۆپىيىش ئىقتىدارىدىن قالمايدۇ (ئەركەك ۋە چىشىلىرى كۆزدە تۇتۇلغان، كۆپىنچە ئاياللار 50 ياشقا بارماي تۇرۇپ كۆپىيىش ئىقتىدارىدىن قالىدۇ). 2011-يىلى، گلادىشوف بىر گۇرۇپپا تەشكىللەپ، ئادەتتىن تاشقىرى ئالاھىدىلىكلەرنى بايقاشنى مەقسەت قىلىپ تاقىر تۇلۇم چاشقاننىڭ گېنومىنىڭ تولۇق تەرتىپىنى ئېنىقلاپ چىقتى (2).بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& _5 C) I' z8 ]( h
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( n3 o, L, H. o3 e1 P9 t: G$ \گېن تەرتىپلىرى تەييار بولغاندىن كىيىن، بۇ گۇرۇپپا ئالىملار تاقىر تۇلۇم چاشقاننىڭ گېنلىرىنى ۋە ئۇلارنىڭ ھايات دەۋرىيلىكىنىڭ ئوخشىمىغان باسقۇچلىرىدىكى پائالىيىتىنى سېلىشتۇرۇش ئارقىلىق ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنىڭ ئىزنالىرىنى تىپىپ چىقماقچى بولدى. ئىنسانلارغا ئوخشىمايدىغان يېرى شۇكى، ئۇلار تاقىر تۇلۇم چاشقان گېنلىرىنىڭ ئاكتىپلىقى ئوخشىمىغان ھايات دەۋىرلىرىدا ئاساسەن كۆپ ئۆزگەرمەيدىغانلىقنى بايقىغان. بۇلارنىڭ ئىچىدە SMAD3 ۋە CYP46A1 قاتارلىق ئىككى گېن ئىنسان مېڭىسىدە قېرىشقا ئەگىشىپ ئاكتىپلىقى تۆۋەنلەپ كەتسىمۇ، ئەمما تاقىر تۇلۇم چاشقانلاردا قېرىلىق مەزگىلىدىمۇ يۇقىرى ئاكتىپلىقنى ساقلىغان. CYP46A1 گېنى خولىستېرول مىتابولىزىمىدا مۇھىم رول ئوينايدىغان بولۇپ قېرىلاردىكى دەۋەڭلىك كېسىلى بىلەن باغلىنىشى بار. SMAD3 گېنى ھۈجەيرە كۆپىيىشىگە قارشى گېن بولۇپ، بۇ تاقىر تۇلۇم چاشقاننىڭ نېمە ئۈچۈن راكقا قارشى تۇرالايدىغانلىقىنى چۈشەندۈرسە كېرەك.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @- p" w# i7 e+ x8 \1 |4 H( mبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @9 K/ X \ L' o" R
گلادىشوف ئۇزۇن ئۆتمەي ئۇزۇن ئۆمۈرنىڭ سىرىنى ئېچىشتىكى باشقا گېنتىكىلىق ئىستىراتىگىيلەرنى بايقاش ئۈچۈن يەنە بىر ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرىدىغان سۈت ئەمگۈچى ھايۋانغا دېققىتىنى قاراتتى. ئۇ بۇ قېتىم روسىيەدە ياشايدىغان براند شەپەرىڭىنى تاللىدى. ئەڭ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرىدىغان شەپەرەڭلەر تۈرىدىكى جانلىق بولۇش سۈپىتى بىلەن، بىراند شەپەرىڭى 40 يىلدىن ئارتۇق ئۆمۈر كۆرىدۇ. گلادىشوف ۋە ئۇنىڭ گۇرۇپپىسىدىكىلەر شەپەرەڭنىڭ تولۇق گېنوم تەرتىپىنى ئېنىقلاپ چىقتى ۋە ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنى كونتىرول قىلىدىغان گېنلارنى ئىزدىدى (3). ئۇلار ئۆستۈرگۈچى ھورمۇن قوبۇللىغۇچى ئاقسىل گېنى ۋە ئىنسۇلىنسىمان ئۆستۈرگۈچى ھورمۇن-1 قوبۇللىغۇچى ئاقسىلى گېنلىرىدا توساتتىن ئۆزگىرىش بارلىقىنى بايقىدى. بۇ گېنلارنىڭ ھەر ئىككىلىسى ئىلگىرى ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش بىلەن باغلىنىشلىق ئىكەنلىكى بايقالغان ئىدى. گلادىشوفنىڭ ھەيران قالغىنى شۇ بولدىكى، تاقىر تۇلۇم چاشقانمۇ ئىنسانلارغا ئوخشاش سېلىنلىق ئاقسىللاردىن 25كە ئىگە بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئاكتىپلىقى كۈتكەندىن كۆپ تۆۋەن بولۇپ چىقتى. بۇ گەرچە پارادوكىستەك بىلىنسىمۇ، ئەمەلىيەتتە تاقىر تۇلۇم چاشقان ھۈجەيرىلىرى كۆپ بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىمايدىغان بولغاچقا، بەلكىم لازىم بولىدىغان ئوڭشىغۇچى ئاقسىلنىڭ مىقدارىمۇ تۆۋەن بولۇشى مۇمكىن ئىدى.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& x( `1 n) S4 b C$ o# T
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# @& ]) d- h* N- m3 u. Zگلادىىشوف بۇ قېتىم «ئاۋانگارتلىق مۇكاپاتى» نى ئالغاندىن كىين، ئەمدى ئۆزىنىڭ بۇ ئۇسۇللىرىنى ئىشلىتىپ ھەددېدىن زىيادە ئۇزۇن ۋە قىسقا ئۆمۈر كۆرىدىغان 50 نەچچە خىل جانلىقنىڭ گېنوملرىنى سېلىشتۇرۇپ چىقىشنى پىلانلاۋاتىدۇ. ئۇ ئاللىقاچان دۇنيادىكى ئەڭ ئۇزۇن ياشايدىغان سۈت ئەمگۈچى ھايۋان بولمىش مۇز ئوكياندا ياشىغۇچى يايسىمان-باشلىق كىت ئەۋرىشكىلىرىنى تەييارلاپ بولدى. بەزى مەلۇماتلارغا قارىغاندا بۇ ھايۋانلار 150-يىلدىن 200 يىلغىچە ياشايدىكەن. ئۇ بۇ ئەۋرىشكىلەرنى كىت ئوۋلاشنى بىلىدىغان ئىندىئانلار بىلەن ئالاقىسى كۈچلۈك تەتقىقاتچىلار بىلەن ھەمكارلىشىش ئارقىلىق قولغا كىرگۈزگەن.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* H5 d6 ?' F/ C$ _6 D, {7 Sبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ X9 y; w/ b- N! Z3 U$ N
گلادىشوف ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرىدىغان ھايۋانلاردىكى ئورتاق گېنلارنى بايقاش ئارقىلىق، ئىنسانلاردىكى ماس گېننى تېپىپ چىقىشنى ۋە شۇ ئارقىلىق ئىنسانلارنىڭ ھاياتىنى ئۇزارتىشنى ۋە بىزنىڭ ئاخىرقى ئۆمرىمىزنىڭ كۆپ قىسىنى چىرمىۋالىدىغان كېسەللەرگە گېرىپتار بولۇش يېشىنى كېچىكتۈرۈشنى ئۈمىد قىلىدۇ.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @ a- Z7 p9 [. M" {, z
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! c* b" T: z: | a8 F$ t$ O
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& ?2 v: q# d6 S2 dۋادىم گلادىشوف
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @: ^0 Q( ^& V! e) R n- aپايدىلىنىلغان ماقالىلەر:
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' Q3 b! _7 Q6 I$ z2 Y/ l' ]9 g
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @% i3 ~2 A/ ]: q3 M d: D1 ^[1] Characterization of mammalian selenoproteomes. Kryukov GV, Castellano S, Novoselov SV, Lobanov AV, Zehtab O, Guigó R, Gladyshev VN. Science. 2003 May 30;300(5624):1439-43.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* [( P/ ?3 f- ]- o" ] `( P3 M: S8 Pبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ ~2 O1 A/ ~1 c, Z/ T# R
[2]Genome sequencing reveals insights into physiology and longevity of the naked mole rat. Kim EB, Fang X, Fushan AA, Huang Z, Lobanov AV, Han L, Marino SM, Sun X, Turanov AA, Yang P, Yim SH, Zhao X, Kasaikina MV, Stoletzki N, Peng C, Polak P, Xiong Z, Kiezun A, Zhu Y, Chen Y, Kryukov GV, Zhang Q, Peshkin L, Yang L, Bronson RT, Buffenstein R, Wang B, Han C, Li Q, Chen L, Zhao W, Sunyaev SR, Park TJ, Zhang G, Wang J, Gladyshev VN. Nature. 2011 Oct 12;479(7372):223-7.بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @4 t* O3 U5 O3 x# \% u
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @3 Y7 }. @& b$ }. q[3] Genome analysis reveals insights into physiology and longevity of the Brandt’s bat Myotis brandtii. Seim I, Fang X, Xiong Z, Lobanov AV, Huang Z, Ma S, Feng Y, Turanov AA, Zhu Y, Lenz TL, Gerashchenko MV, Fan D, Hee Yim S, Yao X, Jordan D, Xiong Y, Ma Y, Lyapunov AN, Chen G, Kulakova OI, Sun Y, Lee SG, Bronson RT, Moskalev AA, Sunyaev SR, Zhang G, Krogh A, Wang J, Gladyshev VN. Nat Commun. 2013;4:2212.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 f' N4 Z; q0 z Z: sبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 R1 g5 e( ^6 t8 |
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# H; M$ o- L9 D( F! g+ m% z7 h
خاتىمە: بۇ ماقالە گەرچە ئىنسانلار زادى ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرەلەمدۇ دېگەن سوئالغا تېخى جاۋاب بەرمىسىمۇ، ئەمما بىر ئالىمنىڭ قانداق تىرىشچانلىقلار بىلەن يېڭىلىق يارىتىش ۋە ھاياتلىق سىرلىرىنى ئېچىپ بېرىش ئۈچۈن كۆرەش قىلىش يولىنى يەنە بىر پىشقەدەم ئالىمنىڭ تىلى بىلەن يورۇتۇپ بېرىدۇ. يەنە بىرى، بۇ ماقالىدا ئاپتور باشقىلارنىڭ ئەمگىكى ئۈستىدە توختالغان بولسىمۇ ماقالە پۈتۈنلەي ئاپتورنىڭ ئۆز كاللىسىدىكى چۈشەنچىسى ۋە قەلەم تەۋرىتىشى بىلەن يېزىلغان. ئۇيغۇر ئوقۇرمەنلەرگە بۇندىن كىيىن دوكتور فىرانسىس كولىننىڭ مۇشۇنداق قىزىقارلىق ماقالىلىرىنى داۋاملىق تونۇشتۇرۇپ تۇرىمەن. مەن بۇ ماقالىلەرنى ئاساسەن تولۇق چۈشىنىمەن دەپ قارايمەن ۋە سوئاللار بولسا ئوتتۇرىغا قويساڭلار ۋاقتىم يېتىشىچە ئۇزۇن كېچىكتۈرمەي جاۋاب بېرىشكە تىرىشىمەن.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 r$ X( d+ Q: c7 E2 i! l' z qبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( Z; ? d" B6 }+ x3 O- \
ئەسكەرتىش: بۇ ماقالىنى ئاپتور ۋە مەنبەسىنى تولۇق ئەسكەرتىپ كۆچۈرۈپ تارقاتسىڭىز بولىدۇ.
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. f# Y( l5 E( z, W6 n! I% Cبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @5 \/ H% n7 n% g) a* O0 t
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @8 Z# a' n- E5 ~+ l6 P1 M. w# y
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! S4 D* h# f3 b0 G& X* t+ }* A
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 m* l5 v0 A) d4 J8 wبۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @3 H. G8 W# @( w" \, D( h
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا پەرى تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-5-15 10:44 PM
بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" `; |# T! T$ A+ B0 w& `6 ^' [بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @3 f- C& z! `! h" a
|
|