NASA: ئالەم تېلېسكوپىنى تەڭشەشكە ئىشلىتىلىدىغان بىر يېڭى ئالگورىزم

bilimxumar

	ئالەم تېلېسكوپىنى تەڭشەشكە ئىشلىتىلىدىغان بىر يېڭى ئالگورىزم بىلىمخۇمار 2014-يىلى 18-ئاپرېل مەن ئۆزەمنىڭ ناسا مەركىزى ج پ ل دىكى خىزمىتىم جەريانىدا ئالەم تېلېسكوپىنىڭ ئۆلچەش توغرۇلۇق دەرىجىسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشكە ئىشلىتىلىدىغان بىر ئالگورىزم (ماتېماتىكىلىق ھېسابلاش قائىدىسى) نى كەشىپ قىلغان بولۇپ، بۇ كەشپىيات نەچچە يىلنىڭ ئالدىدا ناسا نىڭ «يېڭى كەشپىيات ۋە ئالاھىدە تۆھپە مۇكاپىتى» غا ئېرىشكەن ئىدى.  ئىككى يىلنىڭ ئالدىدا مەن بۇ ئالگورىزمنىڭ تېخىمۇ ياخشىلانغان 2-نۇسخىسىنى ئىشلەپ چىققان بولۇپ، بۇ يېڭىلىق «ناسا يېڭى تېخنولوگىيە خەۋەرلىرى» (NASA Tech Briefs) ژورنىلىنىڭ 2014-يىلى ئاپرېل سانىدا خەۋەر قىلىندى.  تۆۋەندىكى رەسىمدە بېرىلگىنى مەزكۇر ژورنالنىڭ ژورنال تېشى ۋە مۇشۇ خەۋەر بېسىلغان ئىككى بەتنىڭ سۈرىتىدىن ئىبارەت.  مەن يېڭى تېخنولوگىيە ۋە كائىنات ئىشلىرىغا قىزىقىدىغان قېرىنداشلارنى خەۋەرلەندۈرۈپ قويۇش ئۈچۈن مەزكۇر ئۇچۇرنى تەييارلاپ يوللاپ قويدۇم. مەزكۇر خەۋەرنىڭ جورنالدىكى ئىنگلىزچە تېمىسى «Adaptiwe Periodic-Correlation Algorithm for Shakk-Hartmann Wavefront Sensing» دىن ئىبارەت. مۇشۇنداق كەشپىياتلار ناسا دا «يېڭى تېخنولوگىيە دوكلاتى» (New Technology Report, NTR) دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، ناسا دا ئۇلارنىڭ ھەر بىرسىگە بىردىن خاس نومۇر بېرىلىدۇ.  ھەمدە ناسا ئۇلارنىڭ بەزىلىرىگە «ئامېرىكا پاتېنتى» (US patent) ئالىدۇ.  قالغانلىرىغا بولسا «نەشىر ھوقۇقى» (Copyright) ئالىدۇ.  مەن ناسا غا كىرگەندىن بۇيان جەمى 12 پارچە «يېڭى تېخنولوگىيە دوكلاتى» غا ئېرىشكەن بولۇپ، ناسا ئۇلارنىڭ ھەممىسىگە نەشىر ھوقۇقى ئالدى، ھەمدە مۇشۇ دوكلاتنى قوشۇپ جەمى 5 پارچىنى «ناسا يېڭى تېخنولوگىيە خەۋەرلىرى» ژورنىلىدا خەۋەر قىلدى.   بۇرۇنقى تېخنىكا بويىچە بولغاندا، ئالەم بوشلۇقىدا تۇرۇپ، بىرەر پلانېتىنىڭ ئۈستىدىكى كۆرۈنۈشلەرنى رەسىمگە ئالىدىغان تېلېسكوپنى تەڭشەش ئۈچۈن، ئالدى بىلەن ئۇ تېلېسكوپنى بىر ناھايىتى يورۇق يۇلتۇزغا توغرىلاپ، تەڭشەش ئېلىپ بېرىپ، ئاندىن تېلېسكوپنى رەسىمگە ئالماقچى بولغان كۆرۈنۈشكە توغرىلاپ، رەسىمگە ئېلىشقا توغرا كېلەتتى.  بۇ قېتىم خەۋەر قىلىنغان تېخنىكىنى ئىشلەتكەندە، تېلېسكوپنى بىرەر يورۇق يۇلتۇزغا توغرىلاشنىڭ ھاجىتى قالمايدۇ.  يەنى تېلېسكوپنى بىر كۆرۈنۈشكە توغرىلاپ، بىر تەرەپتىن تەڭشەش ئېلىپ بېرىپ، يەنە بىر تەرەپتىن ئاشۇ كۆرۈنۈشنى رەسىمگە تارتسا بولىۋېرىدۇ.  شۇڭلاشقا بۇ تېخنىكا مەشغۇلات چىقىمىنى زور دەرىجىدە ئازايتىدۇ.

matimatika

	ناسا ئۈچۈن كۆپ تۆھپىلەرنى قوشۇپسىز. بۇ ھەم سىزنىڭ ئىنسانىيەتنىڭ ئالەمنى چۈشۈنىشى ئۈچۈن قوشقان تۆھپىڭىزدۇر. ئىلىم دۇنياسىدا تىخىمۇ كۆپ نەتىجىلەرنى قازىنىشىڭىزغا تىلەكداشمەن. ........ ئىنگىلىزچىدە Algorithm  دېگەن ئاتالغۇ «ماتېماتىكىلىق ھېسابلاش قائىدىسى»دېگەن مەنىدىكەن.مىنىڭچە  بۇ سۆز ئەسلىدە ماتېماتىك مۇھەممەت ئەل مۇسا خارازىمىنىڭ نامىدىن كەلگەن ۋە ئىنگىلىزچىگە كىرگەن سۆز بولسا كىرەك. شۇنداق بولغىنىكەن بۇنى «ئەلخارازىم»دەپ ئەسلىگە قايتۇرساق بولماسمۇ؟

bilimxumar

	matimatika يوللىغان ۋاقتى  2014-4-18 11:04 AM ناسا ئۈچۈن كۆپ تۆھپىلەرنى قوشۇپسىز. بۇ ھەم سىزنىڭ ئىنس ... سالام ئۇكام، رەھمەت! سىز تىلغا ئالغان ئۇ تارىخىي ئىشلاردىن مېنىڭ خەۋىرىم يوق ئىكەن. كەچۈرۈڭ.

aisadap

	سىزنىڭ ئىنسانىيەتنىڭ ئالەم ئىشلىرىنى چۈشۈنۈشى ئۈچۈن قوشقان تۆھپىڭىزدىن پەخىرلەندىم ، ھەم ئىنتايىن خۇشال بولدۇم، زىھنىڭىز تېخىمۇ ئوچۇق بولسۇن، تېخىمۇ كۆپ نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرۈشىڭىزگە تىلەكداشمەن.

nomu

	كۆپتىن كۆپ رەخمەت  ئىنسانىيەت پەن تېخنكىسىغا يەنە بىر توھپە قۇشۇپسىز

شرئەلى118

	بۇنىڭدىن كىيىنكى كەشپىياتلىرىڭىزگىمۇ ئۇتۇق تىلەيمەن

FOCUS

	سىز مۇشۇ  ۋەزىيەتتە مىللىتىمز ئىچىدىن چىققان ئەڭ ئەمەليەتچىل مىللەتپەرۋەر ئالىملىرىمىزنىڭ بىرى ،بىز سىزدىن مەڭگۇ پەخىرلىنىمىز، ئەركىن سىدىق دىگەن بۇ نام شەرىپىڭىز مىللىتىمىز ئارىسىدىلا ئەمەس ئىنسانىيەت ئالەم ئىشلىرى ساھەسىدىمۇ مەڭگۈ يالقۇنجاپ تۇرىدۇ. ئىشىنىمىزكى سىزنىڭ ئىزىڭىزدىن يەنە نۇرغۇن ئەركىن سىدىقلار يېتىشىپ چىقىدۇ، خەلقىڭىز سىزدىن يەنە نۇرغۇن  ئۇلۇغ ئۈمۈتلەرنى كۈتىدۇ ، ئاللاھ تېنىڭىزنى سالامەت،ئىشلىرىڭىزنى ئوڭۇشلۇق قىلغاي!

FOCUS

	ھە راست مۇمكىن بولسا ئۆزىڭىز تېلىسكوپتا  بىۋاستە كۆرگەن ئالەم جىسىمىنىڭ رەسىمىنى  بىزمۇ كۈرۈپ باققان بولساق دىگەن ئۈمۈتتە ئىدىم.

sanhumar

	ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم !  ئەركىن سىدىق ئەپەندىم ئكەنسىز ھە ئەسلى سىز !؟

bilimxumar

	FOCUS يوللىغان ۋاقتى  2014-4-18 01:21 PM سىز مۇشۇ  ۋەزىيەتتە مىللىتىمز ئىچىدىن چىققان ئەڭ ئەمەل ... رەھمەت!