دادامنىڭ ئىسمىنى بىلمەيمەن ...

abaytarim

	دادامنىڭ ئىسمىنى بىلمەيمەن ... بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @  ?8 f9 f- e# E7 \     بۇنىڭدىن ئىككى ئۈچ يىل ئىلگىرى شۇنداق بىر ئوقتۇرۇشنىڭ شەپىسى كېلىپ خەنزۇچە ئوقۇۋاتقان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارغىمۇ چوقۇم «ئانا تىل» دەرسى ئۆتۈپ ساۋاتىنى چىقىرىپ قويۇشنى كۈنتەرتىپكە كېرگۈزۈپ ناھايىتى ئازراق «ئۇچقۇن» چىقىرىپ قويۇپلا ئاخىرلاشتۇرۇشقا مەجبۇر بولدۇق . بۇنداق تېخى يېرىمىغىمۇ بارمىغان چوڭ ئىشىمىزنىڭ ھىچقانداق مەسئۇلىيىتىمۇ سۈرۈشتۈرۈلمەي جىمىقىپ كەتكىنىدىن ھەيران ھەم ئەپسۇسلىنىپ قالغانىدۇق . (بەلكىم ئاپتونوم رايوننىڭ شۇنداق ئوقۇتۇش ئۇقتۇرۇشى ياكى ھۆججىتى بولمىسا بۇنداق ئىشمۇ چىقماسلىقى مۇمكىن ، ئەمما بىز خىزمەت تەكشۈرۈش توغرىسىدىكى ھۆججەتلەرنى كۈندە كۆرۈپ تۇرساقمۇ ئەمما بۇنداق ئەمەلىي نەپ تېگىدىغان ھۆججەتلەرنى تېخىچە كۆرۈپ باقمىغانىدۇق . )  شۇ چاغدا بىز خەنزۇ مەكتەپتىكى (بىز شەھەرلىك 3 -باشلانغۇچ بىلەن ئورۇن جەھەتتىن بىر يەردە ئوقۇتۇش ئېلىپ بېرىۋاتقان ، مۇستەقىل رەھبەرلىك ئاپپاراتىمىز ساقلاپ قېلىنغان شەھەرلىك 6 -باشلانغۇچ ئىدۇق .) ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنى ئېنىقلاپ ساۋادىنى چىقىرىش ئۈچۈن بىر يەرگە يىغىپ ئۇلارنىڭ ئىسىم - فامىلىسى بويىچە تىزىملاشقا باشلىغان ، كىم بىلسۇن خېلى كۆپ ( بۇنداق دادىسىنىڭ ئىسمىنى بىلمەيدىغان ئوقۇغۇچىدىن بىرى بولسىمۇ ، بىز ئۈچۈن پاجىئە، كۆپ سان ھېسابلىنىدۇ، ئەلۋەتتە .) ئوقۇغۇچىلار دادىسىنىڭ ئىسمىنىڭ (بابا) دادامنىڭ ئىسمى دەپ دۇدۇقلاپ تۇرۇپ بېرىشى بىزنى ھەيران قالدۇردى ، ھەم تولىمۇ ئەپسۇسلاندۇردى ، ھەم قاتتىق سەگىتتى ...        خەلقىمىز ئەزەلدىنلا ئاتا - بوۋىلىرىنىڭ ئىسمىنى بىلىپ كەلگەن ،شۇنداقلا فامىلە قىلىپ قوللىنىپ بىزنى بۈگۈنگە ئۇلىغانىدى . بىزدە شۇنداق فامىلىلەر قوللىنىلىپ مىڭ يىللار ئۆتۈپمۇ كونىرىماي مەۋجۇتلۇقىمىزنى دۇنياغا جاكارلاپ پەخىرلەندۈرۈپ ، سۆيۈندۈرۈپ كېلىۋاتقانلىقى بەرھەق . ئەگەر مەھمۇد كاشىغەرىي بوۋىمىز ئۆز يۇرتىنى يەنى «كاشىغەر» نى تەخەللۇس قىلماي دادىسىنىڭ ئىسمىنى تەخەللۇس قىلىپ «دىۋانۇ لۇغەتىت تۈرك»نى يازغان بولسا بەلكىم ئاللىقاچان ئەرەب ، ئۆزبېك ، ياكى پارسلارغا تەۋە بولۇپكەتكەن بولاتتى . چۈنكى «مەھمۇد ھۈسەيىن »دېگەندەك بۇنداق ئىسىملارنىڭ تۈركىي مىللەتلەردە قانچىلىك كۆپ ئىكەنلىكى ھەممىمىزگە ئايان . (بۇ پەقەت يۇرت نامىنى تەخەللۇس قىلىش كېرەك ، دېگەن مەنىنى بىلدۈرمەيدۇ .) ھېلىمۇ توم - توم كىتابلارنى يېزىپ ، تارىختىكى خانلىقلىرىمىزنىڭ شانۇ - شەۋكىتى ، زېمىن دائىرىلىرىنى ئىسپات قىلىپمۇ فارابى ، يۈسۈپ خاس ھاجىپلارنىڭ ئۇيغۇر ئىكەنلىكىگە باشقىلارنى ئىشەندۈرەلمەي كېلىۋاتىمىز . («بىر مىللەتنىڭ ئۆزى دۇنياۋېي بولماي تۇرۇپ ئۇنىڭ ھېچنىمىسى دۇنياۋېي بولۇپ كەتمەيدۇ . بىر مىللەت ئۆزىنىڭ دۇنيادىكى ئورنىنى ئۆزى بېكىتەلىگەن بولۇشى كېرەك . دۇنيادىكى ئادەملەر ئەسلىسە يادىغا كېلىدىغان مىللەت بولغاندىلا بۇ مىللەتنىڭ ھەممە نەرسىسى دۇنياۋېي بولىدۇ ، ھەتتا مۇشۇ مىللەتنىڭ لەڭمىنىدىن تارتىپ ئۇمىچىغا قەدەر دۇنياۋېي بولىدۇ .   -ئابدۇقادىر جالالىدىن .) بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" e! w% p9 f6 z0 w% xدېمەك بىر مىللەتنىڭ نام مەسىلىسى ، فامىلە مەسىلىسى ئۇنىڭ مەدەنىيەت مەۋجۇتلۇقى يولىدا ناھايىتى مۇھىم . بالىلىرىمىزنىڭ دادىلىرى ھايات تۇرۇپ ئىسمىنى دەپ بېرەلمەسلىكى ھەرگىزمۇ كىچىك ئىش ئەمەس . ئۇنىڭ ئۈستىگە سىنىپلاردىمۇ ئىككى ئوخشاش ئىسىملىك ئوقۇغۇچىنى « ئەمەت روزى ، ئەمەت قاسىم » دېيىشنىڭ ئورنىغا «ئەمەت شىياۋ ، ئەمەت دا » دەپ ئاتاپ دادىسىنىڭ ئىسمىنى ئېسىدىن چىقىرىپ قويۇشقىمۇ بىلىپ - بىلمەي تۆھپە قوشۇپ قويۇۋاتىمىز ، بۇ بۇندىن كېيىن، دېققەت قىلىپ تۈزىتىدىغان بىر مۇھىم مەسىلە ئىكەن . ئىلگىرى ئوقۇتقۇچىلىرىمىز ئۈچ -تۆت ئوخشاش ئىسىملىك ئوقۇغۇچىغىمۇ «دا ، شىياۋ ، جۇڭ» دەپ نەرسىلەرگە قارىتىلغان سۈپەتلەرنى قوللانماي دادىلىرىنىڭ ، دادىلىرىنىڭ ئوخشاش بولسا بوۋىلىرىنىڭ ئىسمىنى قوللىنىپ پەرقلەندۈرەر ئىكەن . بىز ئىسىمسىز ، فامىلىسىز مىللەت ئەمەس بەلكى تالاي زېمىنغا ئىسىم قويغان ، نامىنى قارارلاشتۇرۇپ ئەبەدىيلىككە ئىگە قىلغان مەدەنىيەتلىك ، قەدىمىي ، مەشئەلچى ، ئىزچى مىللەت . دېمەك بىزنىڭ بالىلىرىمىز ھەرگىزمۇ يەنە بىر تىلدا ئوقۇش بىلەن ، ياكى زامانىۋېلىقنىڭ ئېزىقتۇرۇشلىرىدا دادىلىرىنىڭ ئىسمىنى ئاتىيالماي دۇدۇقلاپ تۇرسا قەتئىي بولمايدۇ . ( بۇنداق ئەھۋال ئۇمۇمىيلىق ئەمەس ، ئەمما يوقمۇ ئەمەس ، ھەتتا قەتئىي ئۇنداق بولماسلىقى كېرەك .) شۇڭلاشقا ئاتا - ئانىلارنىڭ بۇ جەھەتتىكى ئەۋلاد - ئەجدادىنى تونۇش ، فامىلە قوللىنىپ مەدەنىي مىللەتلىك ئورنىمىزنىڭ تېخىمۇ جۇلالىنىشىنى ، چاقنىشىنى قولغا كەلتۈرەيلى !..  ياخشى ، مەزمۇنلۇق فامىلە كەلگۈسىمىزگە يول ئاچقۇسى ... بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ r+ u; u8 F5 W! @  ( - يولئامان ! سەن قەيەردە ؟ مەن سېنىڭ ئاناڭ ! سەن نەدىسەن ؟ نايمان ئانا ئەنسىزلىك بىلەن ئوياق - بۇياققا قاراپ ئوغلىنى ئىزدەيتتى ، لېكىن ئۇ ئوغلىنىڭ تۆگىنىڭ كەينىدە ، بىر پۇتى بىلەن تىزلىنىپ تۇرۇپ ، يانى كېرىپ ، ئۆزىنى ئېتىشقا تەمشىلىپ تۇرغانلىقىنى كۆرمىدى . پېتىپ كېتىۋاتقان قۇياشنىڭ ئاخىرقى نۇرى ئۇنىڭ قارىغا ئېلىشىغا توسقۇن بولۇۋاتقاچقا ، ئۇ پەيت كۈتۈپ تۇراتتى . بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @$ d- |9 I' J5 }, T3 p' A   - يولئامان ! ئوغلۇم ! - نايمان ئانا ئوغلۇمغا بىر نېمە بولدىمىكىن دەپ ئەنسىرەپ توۋلىدى . ئۇ بۇرۇلۇپ ، ئاۋۇ تەرەپكە قاراپ «ئاتما» دەپلا قالدى ۋە ئاقمايانىڭ بېشىنى بۇراي دەپ تۇرۇشىغا «ۋىژ» قىلغان بىر ئاۋاز بىلەن تەڭلا ئوق ئۇنىڭ بىقىنىغا تەگدى .   ئۇ ئەجەللىك ئوق ئىدى . نايمان ئانا ئېڭىشىپ ، ئىككى قولى بىلەن تۆگىنىڭ بوينىنى قۇچاقلاپ ئاستا يىقىلدى . ئۇنىڭ بېشىدىكى ياغلىق ئالدى بىلەن يەرگە چۈشتى ۋە بىر قۇشقا ئايلىنىپ ، ئاسمانغا كۆتۈرۈلۈپ : « ئويلاپ كۆرچۇ ، سەن كىمنىڭ بالىسى سەن ؟ ئېتىڭ نېمە ؟ داداڭنىڭ ئېتى دۆنەنباي ! دۆنەنباي ! دۆنەنباي ! » دەپ سايراپ كەتتى ... )                 (- چىڭغىز ئايتماتوفنىڭ «ئەسىردىن ئۇزاق بىر كۈن رومانىدىن .)       مەنبە : كۆرگەنلىرىم .    ئەبەي تارىم .   شەھىرى شىخو .  2014 -4 -9-كۈنى .

dilfuruz

	ناھايتى ياخشى تىمىكەن ،قەلەم تۇلپارېڭىز ھارمىغاي! قېرىندىشىم.

قۇمۇش

	بۇنداق ئانا تىل ۋە مىللىتىمىزنىڭ باشقا دۈچ كەلگەن مەسىلىلىرىگە ھەرگىز سەل قارىماسلىقىمىز كىرەك!!!

karluq02

	ھەممە مەسىلە ئۆزىمىزدە، بىركىم بىزنى تىل- يېزىقىڭنى، ئۆرپى- ئادىتىڭنى تاشلىۋەت دىمىگەندىكىن، بالىلىرىمىزغا بېرىلىدىغان ئائىلە تەربىيىسىنى  بوشاشتۇرمىساقلا، بۇنداق پاجيەلىك قىسمەتلەر يۈز بەرمەيتتى...

م.زۇنۇن

	مېىڭچىمۇ ئائىلە تەربىيىسىنى بوشاشتۇرماسلىقىمىز لازىم ...

akula1

	ئائىلە مائارىپى ھەقىقەتەن سەل قاراشقا بولمايدىغان مائارىپ ئۇلى.

chakmak

	ھەممە ئادەم ئانا تىل دەۋاتسا ئانا تىلنى ئۈگەنمەي ،دادىسنىڭ تىلنى ئۈگىندىغانلا جىقداپ قېلۋاتىدۇ دىسەم.. .......

nasif

	chakmak يوللىغان ۋاقتى  2014-4-10 03:13 PM ھەممە ئادەم ئانا تىل دەۋاتسا ئانا تىلنى ئۈگەنمەي ،دادى ... ئانىسى كىمكەن؟؟؟... بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @  {6 Y# `+ d2 R2 A9 Eدادىسى كىمكەن؟؟؟.....

manzilga

	ئانا تىلىنى ئائىلىدىن بدشلاش كىرەك،لىكىن بۇنداق قىلالايدىغانلار بەك ئاز جۇمۇ!

nurjahan0997

	ئاپتور سىز تىلغا ئالغان ئەسەر      ئەسىردىن ھالقىغان بىر كۈن دېگەن ئەسەر شۇمۇ؟؟؟؟