كارخانا پىنسىيچەچىللىرىنىڭ ئاھۇ – زارى

miras.biz

	كارخاناپىنسىيچەچىللىرىنىڭ ئاھۇ – زارى ( 1 )       مەن قىزىلسۇ ئوبلاستى ئۇلۇغچات ناھىيە كانسۇ كۆمۈركاندىن پىنسىيىگەچىققان ئىشچى. ئۇلۇغچات ناھىيە مەمۇرىلىرىنىڭ مۇئاش تەمىناتى 4000~7000 يۈەنگىچە،لىكىن بىز كارخانىچىلارنىڭ بولسا 700~1900 يۈەنگىچە،بىزدەك كارخانا پىنسىيەچىللىرىۋە ئىشچى خىزمەتچىللىرى پارتىيە، ھۆكۈمەتنىڭ بۇ تەمىنات پەرقىنى ھامانكىچىكلىتىدىغانلىقىنى سەۋرىچانلىق بىلەن كۈتمەكتىمىز.       ئادالەتسىز بولۇۋاتقان ئىشتىن بىر مىسال: دۆلىتىمىز قىزىلسۇئوبلاستىنىڭ ئاقتۇ ناھىيىسى، ئۇلۇغچات ناھىيىسى قاتارلىق ناھىيىللىرىنى  2009- يىلىدىن باشلاپ 6- دەرىجىلىك جاپالىقرايون دەپ بىكىتتى. بۇنىڭ بىلەن ھەربىر مەمۇرى ۋە كەسپى ئورۇنلاردىكى خادىملارغاتۆۋىنى 800 يۈەندىن يۇقىرىسى 1200 يۈەنگىچە جاپالىق رايون ياردەم پۇلى قوشۇلدى،لىكىن بار جاپانى كارخانا خادىملىرى تارتىۋاتقان بولسىمۇ ، ئەكسىچە تاغلىق،جاپالىق رايونلاردا جاننى ئالقانغا ئېلىپ قويۇپ ئىشلەۋاتقان بىزدەك كارخانائىشچىللىرىغا بىر پۇڭمۇ قوشۇلمىدى.       نەچچە يىلدىن بېرى دۆلىتىمىز كارخانا پىنسىيە خادىملىرىغا ھەر يىلدا90 يۈەندىن 180 يۈەنگىچە باھا پەرق پۇلى قوشۇپ كىلىۋاتقان بولسىمۇ، لىكىن مەمۇرىۋە كەسپى ئورۇنلارغا ھەر يىلدا 1000 يۈەندىن ئارتۇق قوشۇلۇپ ماڭغاچقا، مەمۇرى،كەسپى خادىملار بىلەن كارخانا پىنسىيەچىللىرىنىڭ مۇئاش پەرىقى بەك چوڭ زورىيىپ،شىددەت بىلەن ئۆسۈۋاتقان ھازىرقى بازار ئىستىمالى، گۆش  ۋە باشقا يىمەكلىك ئىستىمالىغا يۇقارقى تۆۋەنمۇئاشىنى يەتكۈزەلمەسلىك ۋە تەڭسىزلىك سەۋەبىدىن جەمئىيەتتە نارازىچىلىق كەيپىياتىشەكىللەنمەكتە. ئىزاھات: مۇشۇ كىشىنىڭ ھاۋالىسىگە ئاساسەن ھەقىقى  ئىشلار بولغاچقا يوللاندى.

spoon

	مەنمۇ ئاتۇشتىن....دىمىسىمۇ ئۆگەي بالا بىلەن ئۆز بالىنىڭ پەرقى بەەك چوڭ

مارشال

	جىسمانىي ئەمگەك قىلىپ مائاش ئالدىغانلارنىڭ پۇلى بەك ئازكەن.بۇ ئىشتا ھۆكۈمەت خادىملىرى ياخشى چارە-تەدبىر قوللىنىپ مائاش تەقسىماتىنى ھەممە كىشى رازى بولغۇدەك قىلىپ تەڭشىسە بولغۇدەك. ھازىر پۇل پاخاللىقى بەك ئېغىر.700~1900سومغىچە پۇل ھېچنىمىگە دال بولمايدۇ ھازىر.

yusupjan517

	بۇ پىكىرگە مەنمۇ قۇشۇلمەن... دېمىسىمۇ بار ئېغىر ئىشنىڭ ھەممىنى توختاملىق ئىشچىلار تارتسا ئاي ئاخىرىدا ئالدىغان مۇئاشى ھۆكىمەت شىتاتىدىكىلەردىن تۆۋەن...

baron23

	بۇ پىكىرنى ھۆكۈمەت دائىرلىرى ئويلىنىپ بېقىشقا تىگشلىك

babur99

	يولداشلار ئويلاپ باقايلى ئىسلاھاتتىن بۇرۇن مۇشۇ ئىشچىلار سىنىپى رەھبىرىي سىنىپ دەپ ،ھۆكۈمەت بېشىغا ئېلىپ كۆتۈرگەن ،مۇئاش -تەمىناتىمۇ ئەڭ يۇقىرى ئىدى. چوڭلاردىن ئاڭلىشىمچە شۇيىللاردا تۇقۇمىچىلىق فابرىكىسىدەك دۆلەت ئىگىلىكىدىكى كارخانىلارغا كىرىش ۋالىي مەھكىمىسىدە مەمۇر بولۇشتىنمۇ تەسكەنتۇق . پىلانلىق ئىگىلىك شارائىتىدا كارخانا دۆلەتنىڭ بولغاچقا مەيلى پايدا ياراتسۇن مەيلى زىيان تارتسۇن ئىشچىلارنىڭ ،باشىلىقلارنىڭ كارى يوق ،چۈنكى مۇئاشنى دۆلەت بېرىدۇ . شۇڭا كارخانىلاردا تېخنىكا يېڭىلاش يوق ، زاۋۇت باشلىقىدىن ئىشچىغىچە كۈن ئۆتسە بولدى ،ئىش ئۈنۈمى بىلەن ھىچكىمنىڭ كارى يوق .كۈن بويى لاغايلاپ يۈرگەنلەرنىمۇ سىياسىي خاتالىق ئۆتكۈزمىسىلا ھەيدىۋەتكىلى بولمايدۇ ،چۈنكى ئۇلاردىگەن تۆمۈر دەپتەردە ئىسمى بار دۆلەت كارخانىسىنىڭ ئىشچىسى !   بۇنداق بولغاندا قانداق تەرەققىي قىلغىلى بولىدۇ ؟ ئاخىرى دۆلەت كارخانىلىرىنى ھۆددىگە بەردى  ،شەخسىلەرنىڭمۇ كارخانا قۇرۇشىغا يول قويۇلدى .شۇنىڭ بىلەن بۇ دۆلەت كارخانىلىرى بىرنەچچە يىلغا بارمايلا رىقابەتتە شاللىنىپ ۋەيران بولدى . بۇنداق دىسەم مېنى ئەيىبلەيدىغانلار چىقىشى مۇمكىن .لېكىن كەمىنە دەل ئۈچ ئەۋلاد ئىشچى ئائىلىسىن كېلىپ چىقققان . بوۋامدىن تارتىپ ،مومام ،تاغام ،ئاناملار ۋىلايىتىمىزدىكى بىردىنبىر چوڭ كۆلەمدىكى تىرە -خىروم زاۋۇتىدا ئىشلىگەن .مەنمۇ دائىم چوڭلارغا ئەگىشىپ زاۋۇتتا ئوينايتىم .ئەپسۇس ئازادلىقتىن بۇرۇنلا قۇرۇلغان بۇ زاۋۇت دەل باشقۇرغۇچىلارنىڭ ئىقتىدارسىز ،چىرىكلىكى ۋە  شۇ ئشىچىلاردىكى:«كارخانا زىيان تارتسا مەنمۇ تاماق قاچامدىن ئايرىلىپ قالىمەن »دەيدىغان كرزىس ئېڭىنىڭ ئورنىدا «بىز دۆلەتنىڭ ئىشچىسى ،   بىزنى دۆلەت باقىدۇ،كارخانا زىيان تاتامدۇ پايدا ئالامدۇ نىمە كارىمىز ؟» دەيدىغان پاسسىپ ئاكىيۇلارچە ئىدىيە تۈپەيلى ۋەيران بولدى . مانا ھازىرغىچە پۈتۈن ۋىلايەتتە شۇنداق زاۋۇتتىن بىرى قۇرۇلۇپ باقمىدى . ئەينى يىللاردا رەھبىرى سنىپ دەپ ئۇچۇررۇلغان ،20-30يىل ئىشلىگەن ئىشچىلار بىر كېچىدىلا ھچكىم ئىگە بولمايدىغان   نەچچە يىللاپ موچەن   پۇل ئالالمىغان ،ئەرز قىلىپ بارمىغان يېرى قالمىغان ئاجىزلار توپىغا ئايلاندى. پەقەت 2-3يىل بۇرۇنلا ئاندىن ئانامدەك سىتاژى 25يىلىدىن ئاشقانلار بۇرۇن  تۆلىمىگەن  پېنسىيە سۇغۇرتا ھەققى ئۈچۈن 2-3تۈمەن تۆلەپ ئايدا 1200-2000غىچە پىنسىيە مۇئاشى ئېلىۋاتىدۇ .قالغانلار  پېىنسىيە يېشىغا توشقىچە سۇغۇتا پۇلى تۆلەپ ،تۆۋەن تۇرمۇش كاپالەت پۇلى ئېلىپ يۈرۋاتىدۇ.... مانا مۇشۇ ئىشلارغا زادى كىم ئەيىبلىك ؟ بۇنىڭغا ھىچكىم ئىنىق جاۋاپ بېرەلىشى ناتايىن .چۈنكى شۇ دۋردە كىشىلەرگە ئېىل بېرىلغان تەربىيە، سىياسەت قاتارلىقلار تۈپەيلى ئانام كەبى ساددا ئشچىىلار مەڭگۈ رەھبىرىي سىنىپ بولۇپ ،دۆلەتنىڭ پاراۋانلىقىدىن بەھرىمەن بولىدىغان تۆمۈر تاۋاققا ئېرىشتۇق دەپ مەس بولۇپ كېتىشكەن.... ھازىرقى كەسپىي ئورۇنلار ۋە مەمۇرلارنىڭ باياشاد كۈنلىرىمۇ ئۇزۇنغا بارمايدۇ ،چۈنكى تۆمۈر تاۋاقىنى چاقماي تۇرۇپ ،كىشلەرنى توغرا رىقابەت يولىغا باشلىغىلى ،كەسپىي -مەمۇرىي ئورۇنلارنىڭ ئىش ئۈنۈمنى ئۆستۈرگىلى چىرىكلىكنى يوقاتقىلى ئەقەللىيسى دۆلەتنىڭ يۈكىنى ئازلاتقىلى بولمايدۇ ،بۇ بىر ئچۋېتىلىگەن ،ئىقتىسادىي ئۈنۈم مەركەزقىلنغان دۆلەت چوقۇم باسمىسا بولمايدىغان جەريان . بۇ قېتىمقى يغىندا كەسپىي ئورۇنلارنى ئىسلاھ قىلىش لايىھىسى ئوتتۇرۇغا قويۇلدى . يەنى كەسپىي ئورۇنلارنىمۇ ئەينى يىللاردىكى كارخانىلاردەك بازارغا يۈزلەندۈرۈش ئۇلارنى دۆلەت مالىيەسىدىن بېقىشنى پەيدىنپەي ئەمەلدىن قالدۇرۇش. دىمەك ئۇزۇن ئۆتمەي مەمۇرلارنىڭ  تۆمۈر تاۋىقىمىۇ چېقىلىپ ،تەكلىپلىك ئىشلەش ،توختاملىق ئىشلەش ئومۇملىشىدۇ . ئۇچاغدا ھەربىيىدىن باشقا ئورۇندىكى كىشلەر دۆلەت مالىيەسىدىن ئەمەس ، بەلكى ئۆزى بىر ئۆمۈر پىنسىيە سۇغۇرتىسى تاپشۇرغان ئىقتىمائىي سۇغرتا ئىدارىسىدىن پىنسىيە پۇلى ئالىدۇ.

babur99

	ئەمدى تىما ئىگىسى يازغان ئىشلارغا ھەقىقەتەن ھىسداشلىق قىلىمىز .بىراق مېنىڭچە پات يېقىندا ئۆزگىرىشى ناتايىن .چۈنكى مەزكۇر كاندىن پىسىيىگە چىققانلار ئەينى چاغدا ئۆزى تاپشۇرغان ياشانغاندا بېقىلىش سۇغۇرتا پۇلى نىسبىتىنىڭ ئاز- كۆپلىكىگە ئاساسەن پىنسىيە پۇلى ئالىدۇ. ئەلۋەتتە شەخسىي تاپشۇرغان سۇغۇرتا پۇلنىڭ مۇئاشتىكى نىسپىتى يۇقىرى بولسا ،كارخانىنىڭ تۇلۇقلاپ بېرىدىغىنىمۇ ماس ھالدا كۆپ بولىدۇ .پىنسىيىگە چىققاندا ئالدىغان مۇئاشمۇ يۇقىرى بولىدۇ. ئەكسىچە بولسا ئاز بولىدۇ. نۇرغۇن ئىشچىلار ئەينى چاغدا قولىغا تەككەن مۇئاشنىڭ جىق -ئازلىقىغا كۆڭۈل بۆلىدۇ .ھەتتا پىنسىيە سۇغرتىسىغا جىقراق تۇتسا كارخاننىڭ تۇلۇقلىمىسىمۇ شۇنچە جىق بولدىغانلىقىنى بىلمەي ،قانچە ئاز تۇتسا خۇش بولىدۇ .ئەمىيەتتە نۇرغۇن كارخانىلار ئىشچىلاردىن پىنسىيە سۇغۇرتىسىغا  ئامال بارئازراق پۇل تۇتۇشنى ئويلىشىدۇ ،چۈنكى ئۇلارنىڭ تولۇقلاپ بېرىدىغىنىمۇ ئاز بولىدۇ دە! بەزى پايدىسى يۇقرى كارخانىلارنىڭ ئىشلەۋاتقان ۋە پىنسىيدىكى ئىشچىلىرى ئېلىۋاتقان مۇئاش دۆلەت مەمۇرلىرىدىن جىق كۆپ. سىزنىڭ كارخانىڭىزنىڭ  پايدىسى ھەقىقەتەن ئاز بولسا ئىش ھەققىڭىز ئاز بولىدۇ . بۇنىڭغا دۆلەتنىڭ مۇناسۋەتلىك ئورۇنلىرىمۇئارىلىشالمايدۇ. بىراق ئىشچىلارنىڭ مۇئاشى شۇجاينىڭ  ئەڭ تۆۋەن ئىش  ھەققى ئۆلچىمىدىن تۆۋەن بولسا ئەرز قىلسا بولىدۇ. پىسىيىگە چىققان ئىشچىلار بولسا ،مەيلى ئۇلارنىڭ كارخانىسى ۋەيران بولغان تەقدىردىمۇ ئەينى يىللاردا دۆلەتكە ھەسسە قوشقانىكەن ، دۆلەتنىڭ مالىيىدىن بىرقىسىم مەبلەغ ئاجرىتىپ ئۇلارنىڭ مۇئاشىنى جەمئىيەتكە ماس قەدەمدە ئۆستۈرۈشى كېرەك . تىمىدىكى پىنسىيەچىلەرنىڭ مۇئاشىنى ھچبولمىغاندا 3000يۈەنگە يەتكۈزۈش كېرەكقۇ ؟ مۇناسۋەتلىك ئورۇنلار چوقۇم جەمئىيەت ئادىللقى ،تەقسىمات ئادىللقى ۋە مۇقۇملىق نۇقتىسدىن بۇ ئشىنى ياخشى ھەل قىلىشى كېرەك .

orkixi

	ئاساسى بار . موشۇ كارخانىلاردىن پىنسىيگە چىققانلارنىڭ مائاشى بەكلا تۆۋەن .ئۆستۈرۈپ بەرسە بۇلاتتى ....

miras.biz

	دىمىسىمۇ مۇشۇ ئىشچىلارنىڭ مۇئاشى بەك تۆۋەن...

TALUS

	ئۇنى دىسىڭىز مۇشۇ ئۈرۈمچىدىمۇ شۇ،مەن نېفىت خېمىيە زا ۋۇتىدا ئىشلەيمەن ،ھەممىسى مائاشىڭلار يۇقۇرى دەيدۇ .دەردىم ئىچىمدە .