NASA: كائىناتتىكى ئەڭ سوغۇق جاينىڭ تېمپەراتۇرىسى ئۆلچەندى

bilimxumar

	NASA: كائىناتتىكى ئەڭ سوغۇق جاينىڭ تېمپەراتۇرىسى ئۆلچەندى بىلىمخۇمار 2013-يىلى 1-نويابىر ناسا مەركىزى JPL دە ئىشلەيدىغان «Raghvendra Sahai» باشچىلىغىدىكى بىر گۇرۇپپا مۇتەخەسسىسلەر چىلىگە جايلاشقان، ئىنگلىزچە «Atakama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA)  » دەپ ئاتىلىدىغان تېلېسكوپ بىلەن كائىناتتىكى ئەڭ سوغۇق جاينىڭ تېمپېراتۇرىسىنى ئۆلچەپ چىقتى.  ئۇ ئەڭ سوغۇق جاينىڭ تېمپېراتۇرىسى نۆلدىن تۆۋەن 272 سېلسىيە گرادۇس بولۇپ، بۇ تېمپېراتۇرا كائىناتتىكى بوش جايلارنىڭ ياكى كائىناتنىڭ ئارقا كۆرۈنىشىنىڭ تېمپېراتۇرىسىدىنمۇ تۆۋەن ئىكەن.  بۇ ئەڭ سوغۇق جاينىڭ ئىنگلىزچە ئىسمى « Boomerang Nebula in the constellation Centaurus » بولۇپ، ئۇ سامان يولى گالاكسىنىڭ ئىچىدە ئىكەن.  ھەمدە ئۇ يەرنىڭ يەر شارى بىلەن بولغان ئارىلىقى 5000 نۇر يىلى ئىكەن. مەن كۆرگەن ماقالىدىكى بايانغا ئاساسلانغاندا، بۇ ئەڭ سوغۇق رايوننىڭ مەركىزىدىكى قۇياشقا ئوخشاش يۇلتۇز ھازىر ئۆمرىنى ئاخىرلاشتۇرۇشقا يېقىنلىشىپ قالغان بولۇپ، بۇنداق ۋاقىتتا ئۇنىڭ گازلىرى سائەتىگە 500000 كىلومېتىر تېزلىك بىلەن سىرتقا تارقىلىدىكەن.  گازنىڭ مۇشۇنداق تارقىلىشى تېمپېراتۇرىنىڭ تۆۋەنلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان بولۇپ، بۇ خىل جەريان توڭلاتقۇنىڭ ئىچىدە يۈز بېرىدىغان جەريان بىلەن ئوخشاش ئىكەن.   مۇتەخەسسىسلەرنىڭ بۇ بايقىشى «ئاسترونومىيە-فىزىكا ژورنىلى» (Astrophysical Journal) نىڭ ئەڭ يېقىنقى سانىدا ئېلان قىلىندى.  (مەن ھازىر تۆۋەندىكى 2-رەسىمنى تارتقان كىشىلەرنىڭ بىرى بولغان John Trauger بىلەن بىللە ئىشلەيمەن) مەنبە: http://news.discovery.com/space/astronomy/this-is-the-coldest-place-in-the-universe-131025.htm رەسىم: <> The Boomerang Nebula reveals its true shape with ALMA. (Credit: Bill Saxton; NRAO/AUI/NSF; NASA/Hubble; Raghvendra Sahai) <> Hubble image of the Boomerang nebula taken in 1998 with the Wide Field Planetary Camera 2 instrument. Credit: NASA, ESA, R. Sahai and John Trauger (Jet Propulsion Laboratory) and the WFPC2 Science Team.

mahatjan

	ئۇ ئەڭ سوغۇق جاينىڭ تېمپېراتۇرىسى نۆلدىن تۆۋەن 272 سېلسىيە گرادۇس بولۇپ، بۇ تېمپېراتۇرا كائىناتتىكى بوش جايلارنىڭ ياكى كائىناتنىڭ ئارقا كۆرۈنىشىنىڭ تېمپېراتۇرىسىدىنمۇ تۆۋەن ئىكەن.   بۇ تىمپېراتۇرا مىنى بەك ھەيران قالدۇردى،نىمە دىگەن تۆۋەن.

nur65

	ئاي شارىنىڭ قۇياش نۇرى چۈشمەيدىغان (بىزگە كۇرۇنمەيدىغان تەرىپىدىنىڭ) تېمپىراتورىسى نولدىن تۆۋەن سېلتسىيە 160 گرادۇسقۇ دەيمەن. مەن بۇنى بۇرۇن بىر ماتېريالدا كۆرگەن، لېكىن سانلىق مەلۇمات ئېنىق ئېسىمدا قالماپتۇ.    يوقارقى تېمپىراتۇرىدا ئەگەر جانلىقنى توڭلىتىپ، نەچچە يۈز يىلدىن كېيىن يەنە ھاياتلىققا ماس كېلىدىغان كىلماتقا كەلسە ھايات ئەسلىگە كېلىشى مۇمكىنمىدۇ؟ ئالدىنقى ئەسىردە بىر ماتېريالدا دىيارىمىزنىڭ كۇئېنلۇن تېخىدىكى قار مۇزلۇق تاغدىن بىر قەدىمىي (1000 يىللىق دەپ كۆرسىتىپتىكەن) ئادەمنىڭ توڭلىغان جەسىدى تېپىلغان بولۇپ، ئۇ ئادەمنىڭ ئىسپىرمىسىدىن تىرىك ئۇرۇقنى ئايرىپ ئېلىپ پەرۋىش قىلغان بولۇپ، 5 كۈندىن كېيىن ئۇ ئۇرۇق ھۈجەيرىسى ئۆلگەنلىكى توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇغان.    بىلىمخۇمار ئۇستاز مالال كۆرمەي يوقارقى 2 مەسىلىگە ۋاقىت چىقسا ئېنىق جاۋاپ بېرەلەرسىزمۇ؟

guljanat

	نىمدىگەن تۆۋەن تىمپىراتۇرا بۇ

guzal_atux

chongbazar

	يەنە بايقالمىغان جايلاردىن ئۇنىڭدىنمۇ تۆۋەن تېمپىراتۇرىلىق جاي تېپىلىپ قېلىش ئېھتىماللىقى بارمىدۇ ياكى كائىناتنىڭ ھەممە جايلىرىنىڭ تېمپىراتۇرىسى ئۆلچىنىپ بولغانمىدۇ. بىز مەكتەپتە مۇتلەق نۆل گىرادۇس يەنى نۆلدىن تۆۋەن 273 سېلسىيە گىرادۇستا ھەرقانداق جىسىم قاتىدۇ دەپ ئۆگەنگەن. ئەگەر بۇ ئۇقۇم ئەمەلدىن قالمىغان بولسا، ئۇ گاز ھالەتتە تارقىلىش ئېھتىماللىقى بولمايدۇ. ئەگەر بىز ئۆگەنگەن بىلىم ئەمەلدىن قالمىغان بولسا، ئۇ پەقەت يەرشارىغىلا خاسمۇ ياكى ئۇ بىلىم ئەمەلدىن قالدىمۇ؟

sewdaye1

	ئادەم ئۆلتۈرۈش زاۋۇتى دىگەن كىنودا تىرىك ئادەمنىڭ قولىنى 0دىن تۆۋەن 100گىرادۇس سوغۇقتا توڭلىتىپ، ئاندىن بىرنى ئۇرۇپلا قولنى سۇندۇرۋەتكەنلىكىنى كۆرگەن ئىدىم. 270گىرادۇس بولسا، ئەگەر ئۇ جايدىكى پىلانىتلاردا سۇغا ئوخشاش سۇيۇق جىسىم بولسا مۇز تۇتۇپ قېتىپ كەتكۈدەك.  يەرشارىدىكى تەبئى ئەڭ سوغۇق بولغان تىمپۇراتۇرا قانچىدۇ؟

قۇمباغ79

	بۇرەسىم قۇمرىۋەتكەن چىشقىلا ئوخشايدىكەن؟