NASA: كائىناتتىكى ھازىرغىچە رەسىمگە تارتىلغان ئەڭ يىراقتىكى جىسىم

bilimxumar · ۋاقتى: 2013-10-6 11:38:04


	NASA: كائىناتتىكى ھازىرغىچە رەسىمگە تارتىلغان ئەڭ يىراقتىكى جىسىم 4 \|5 b' @9 j: m9 E 9 A l ?% H* w% Q4 ~* C+ lبىلىمخۇمار; j1 @2 Q# `: \|& X& D" f7 m 2013-10-5 ( a: l* ^( z" t8 O) O / n g9 u* r) ~1 b, I) K! F% W/ vبەزى تورداشلار مەندىن كائىناتتىكى ھازىرغىچە رەسىمگە تارتىلغان ئەڭ يىراق يۇلتۇزنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارىلىقىنىڭ قانچە نۇر يىلى ئىكەنلىكىنى سوراۋاتىدۇ. بۇ سوئالغا جاۋاب بېرىشتىن بۇرۇن، مەن ئالدى بىلەن تۆۋەندىكى ئىككى ئۇقۇمنى ئازراق چۈشەندۈرۈپ ئۆتىمەن. خېلە كۆپ ئوقۇرمەنلەر بۇ ئۇقۇمنى ئوبدان بىلىدىغان بولۇپ، مەنمۇ ئۇلارنى بۇرۇن بىر قانچە قېتىم چۈشەندۈرۈپ بولدۇم. ئەمما، مۇشۇ ئۇقۇملارغا ئائىت سوئاللارنىڭ ئايىغى زادىلا ئۆزۈلمەيۋاتىدۇ. 3 F" b: J& z5 c% r& P - v; b! }3 e: L' m) G 1.نۇر يىلى) @; k& q4 T e7 D$ c s# T8 H ' V8 ]5 `1 `2 \|$ w! [3 V+ e نۇر يىلى ئاسترونومىيەدە ئىشلىتىلىدىغان ئارىلىق بىرلىكى بولۇپ، ئۇ نۇرنىڭ بىر يىل ۋاقىت ئىچىدە باسىدىغان مۇساپىسىنى كۆرسىتىدۇ. كائىناتتىكى جىسىملارنىڭ ئارىلىقلىرى بەك يىراق بولغاچقا، ئۇنداق ئارىلىقلارنى بىز ئادەتتە ئىشلىتىدىغان ئۇزۇنلۇق بىرلىكى «كىلومېتىر» بىلەن ئۆلچەپ بولغىلى بولمايدۇ. مەسىلەن، بىزگە ئاخشىمى ئاسماندا كۆرۈنىدىغان يۇلتۇزلارنىڭ ئىچىدىكى بىزگە ئەڭ يېقىن يۇلتۇزنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارىلىقى 4.26 نۇر يىلى بولۇپ، بىر نۇر يىلى تۆۋەندىكىدەك ئۇزۇنلۇققا تەڭ:2 A, Z3 Y# x l# }, e9 A( X 8 O$ O6 l) c% L5 L بىر نۇر يىلى دېگىنىمىز (365 كۈن) x (24 سائەت) x (60 مىنۇت) x (60 سېكۈنت) x (300000 كىلومېتىر/سېكۇنت) بولۇپ، بۇ يەردىكى ئەڭ ئاخىرقى سان نۇرنىڭ تېزلىكىدىن ئىبارەت. يەنى نۇر بىر سېكۇنتىغا 300 مىڭ كىلومېتىر ئارىلىققا ماڭىدۇ. يۇقارقى سانلارنى ئۆز-ئارا كۆپەيتسەك (يۇقىرىدىكى « x » كۆپەيتىش بەلگىسى):- P4 u+ H- R! v+ {& d. Q " \8 u& ^( z/ @3 f بىر نۇر يىلى = 9،460،730،472،580،800 مېتىر" \, X8 N- j2 P/ ^, a Bir nur yili = 9,460,730,472,580,800 métir4 L% S7 Y/ b0 I9 l0 `# R/ R$ @ ) i; x) e* h( R4 A ' m# k7 J9 \2 s/ m) B4 h9 ? 2.يۈز نۇر يىلى يىراقلىقتىكى يۇلتۇزنى كۆرۈش 9 P# w9 J4 m( \|; l) f# S9 Y, \|" y" f& X% }, r3 v# E# N بىز ئاسماندىكى بىر يۇلتۇزنى كۆرگەندە، ئاشۇ يۇلتۇزدىن بىزگە كەلگەن نۇرنى كۆرىمىز. ئەگەر بىز بىر 100 نۇر يىلى يىراقلىقتىكى يۇلتۇزنى كۆرگەن بولساق، ئۇ يۇلتۇزدىن چىققان نۇرنىڭ بىزگە يېتىپ كېلىشى ئۈچۈن 100 يىل ۋاقىت كېتىدىغان بولغاچقا، بىزنىڭ كۆرگىنىمىز ئاشۇ يۇلتۇزنىڭ بۇنىڭدىن 100 يىل ئىلگىرىكى ھالىتى بولىدۇ. ئاسماندىكى يۇلتۇزلارنىڭ ئىچىدىكى بىزگە ئەڭ يېقىن يۇلتۇزنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارىلىقى 4.26 نۇر يىلى بولغاچقا، بىزنىڭ كۆرگىنىمىز ئاشۇ يۇلتۇزنىڭ بۇنىڭدىن 4.26 يىل ئىلگىرىكى ھالىتى بولىدۇ. قالغان يۇلتۇزلار بولسا بىزدىن تېخىمۇ يىراقتا بولۇپ، بىزنىڭ كۆرگىنىمىز ئۇلارنىڭ تېخىمۇ بۇرۇنقى ھالىتى بولىدۇ. شۇڭلاشقا مەن بارلىق قېرىنداشلاردىن بۇ ئۇقۇمنى مۇشۇ يەردىلا ئوبدان چۈشۈنىۋېلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن., N- x4 O. f Y t' E & Y4 D N# n0 c) n7 Qئەمدى ئەسلى تېمىغا كېلەيلى. 2012-يىلى ئاۋغۇست ۋە سىنتەبىر ئايلىرى ناسا «خابۇل ئالەم تېلېسكوپى» (Hubble Space Telescope) بىلەن تۆۋەندىكى رەسىمنى تارتقان بولۇپ، 2012-يىلى دىكابىردا بىر گۇرۇپپا ئالىملار مەزكۇر رەسىمدە يەر شارىدىن 13 مىليارد نۇر يىلى يىراقلىقتىكى يېڭىدىن شەكىللىنىۋاتقان گالاكسىلەرنىڭ بارلىقىنى ئېلان قىلدى. يەنى، بۇ قېتىم كامېراغا چۈشكىنى بىر قانچە گالاكسى (يۇلتۇزلار توپلىمى) لەرنىڭ بۇنىڭدىن 13 مىليارد يىلدىن بۇرۇنقى كۆرۈنىشى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. مەزكۇر رەسىمدە بۇ گالاكسىلەرنىڭ ئورنى رەڭلىك تۆت قىرلىق كاتەكچىنىڭ ئىچىدە كۆرسىتىلگەن. چوڭ پارتىلاش بولۇپ، كائىنات پەيدا بولغىلى ھازىر 13.7 مىليارد يىل بولغان بولغاچقا، يۇقىرىدىكى سۆز مۇنداق بىر ئىشتىن دېرەك بېرىدۇ: ناسا چوڭ پارتىلاش يۈز بېرىپ، 700 مىليۇن يىل ئۆتكەندىن كېيىنكى بىر قىسىم ئەھۋاللارنى رەسىمگە ئېلىپ بولدى.8 r* ^% G1 ]* L- y( d; j 8 w1 p3 j% y6 T- d& @+ k: I تۆۋەندىكى 2-رەسىم 2013-يىلى تارتىلغان بولۇپ، ئۇنىڭدا 10000 (ئون مىڭ) گالاكسىنىڭ سۈرىتى بار ئىكەن. كائىناتتا جەمى 200 مىليارد گالاكسى بار بولۇپ، بىز تۇرىۋاتقان سامان يولى گالاكسىدە 100 مىلياردتىن 400 مىلياردقىچە بولغان ساندىكى يۇلتۇزلار بار. سامان يولى گالاكسىنىڭ كەڭلىكى 100 مىڭ نۇر يىلى، قېلىنلىقى 3000 نۇر يىلى كېلىدۇ.2 L' s; r( i( x4 N% s; F 9 t& L- K, Z1 I! n2 k خۇلاسە: ناسا بىزدىن 13 مىليارد نۇر يىلى يىراقلىقتىكى بىر قىسىم گالاكسىلەرنى رەسىمگە تارتىپ بولدى. ئۇ رەسىمگە چۈشكىنى، ئاشۇ گالاكسىلەرنىڭ چوڭ پارتىلاش يۈز بېرىپ 600-700 مىليون يىل ئۆتكەندىن كېيىنكى كۆرۈنىشلىرى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. # K% L, i. {8 b3 u! g 5 d T5 A n$ S( ? پايدىلىنىش ماتېرىيالى: . \$ l% [) E+ k) y# o" e! A0 p( Nhttp://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2012/48/image/a/ / j! {. V3 T0 m3 p _( v9 ^+ C% f, r( K9 w رەسىم ئادرېسى: 6 V1 A% o2 S6 n$ M/ U 6 e' ~$ R' J2 j) f/ O+ ] ) \|( b- F' c* r- e. i1 f & w7 m6 H* a4 t$ L6 [* O* d- D7 p- B! L! X : c7 Z9 F4 V# T: V& N, ^) A$ X z/ C8 e, x( S* J1 D: { \ 6 ]7 r+ [5 p5 v& S/ F8 Z% s: R) ^' {% u6 S. l {7 y, ~ # [8 o9 p8 h1 W! V6 {/ ^ 8 U2 S i9 O: j) h, G: a% n) i8 f; f+ S/ ^( E1 R! _ : c% y) u# ~* z; j بۇ يازمىنى ئاخىرىدا bilimxumar تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2013-10-6 12:01 PM % \|. f: q# r" \3 \7 ^ 8 D Z' {0 _% T! q. n0 l+ e

XERHAN · ۋاقتى: 2013-10-6 12:17:56


	ۋاي ۋۇي نىمىدىگەن يىراق ، مەن بايا بىلىمخۇمار ئاكىدىن يۇلتۇز توغۇرلۇق سۇئال سورىغان ئىدىم ، بۇ تىمىدا جاۋابى بار ئىكەن . & T0 o- I* c$ H% W8 X7 S! R, d, dمەن تېخى يۇلتۇزلارنى ئۇنچىۋالا يىراق ئەمەستۇ دەپ ئويلىغان ئىدىم . ئاينىڭ يۇلتۇزدىن نەچچە يىز ھەسسە چوڭ ھالەتتە كۆرىنىشى ئەسلىدە ئاينىڭ تولىمۇ يىقىن ئىكەنلىكىدىن ئىكەندە ...3 L) E, w6 e0 A, r ئەگەر بىر يۇلتۇزنى ئاينىڭ ئارلىقىچىلىك يەردە كۆرسەك كۆزىمىزگە سىغماي قالىدىغان ئوخشايدۇ . / i" _ y/ P% T% q , x9 `" Q, Z' }2 O% aيۇلتۇزلار ئۆزىدىن يورۇقلۇق چىقىرامدۇ ياكى قۇياش نۇرىدىن سۇنغان نۇرمۇ ؟

abduwayt · ۋاقتى: 2013-10-6 12:32:01


	ئۇنداقتا بىز ئىنسانلار بۇ كائىناتنىڭ يىرمىنىڭ يىرمىنىمۇ كۇرەپبۇلامماپتۇق دە.: c, k" w3 p- `) Y! z تەرەققىيات مۇشۇ پىتى مىڭىۋەرسا كائىناتنىڭ ئاخىرنى كۇرۇشكە مۇيەسسەر بۇلالامىزمۇ

bilimxumar · ۋاقتى: 2013-10-6 12:37:47


	abduwayt يوللىغان ۋاقتى 2013-10-6 12:32 PM . _) Y* i/ p8 x3 C2 s6 N6 {ئۇنداقتا بىز ئىنسانلار بۇ كائىناتنىڭ يىرمىنىڭ يىرمىن ... ( D4 K2 L& L/ e7 f; y$ h! Cئۆزىدىن نۇر چىقىرىدىغان ئاسمان جىسىملىرىنى يۇلتۇز دەيمىز. مەسىلەن، بىزنىڭ قۇياش. ئۆزىدىن نۇر چىقارماي، قېشىدىكى يۇلتۇزلارنىڭ نۇرىنى قايتۇرۇپ بېرىدىغان ئاسمان جىسىملىرى پىلانېتا ۋە پىلانېتىلارنىڭ ھەمرالىرى بولىدۇ.

abduwayt · ۋاقتى: 2013-10-6 12:39:59


	ئىنسانلار بارالىغان پىلانتلارنىڭ ئەڭ يىراقلىرى نەچچە نۇر يىلى كىلدۇ.& d/ {( v/ T, w/ s7 E2 ^' H 4 j8 E6 ~! G6 v* i. _ مارىس بىلەن يەرشارىنىڭ ئارلىقى قانچىلىك نۇر يىلى كىلدۇ.2 c7 t' l9 y. K كەچرۇڭ كۇپ سۇئال سۇرۋەتتىم بۇ جەھەتتە مىنىڭ بىلمىم كەمچىل بۇلغاچقا بۇ يازمىنى ئاخىرىدا abduwayt تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2013-10-6 01:07 PM 7 V0 \8 u' j) k5 a 8 F- w; ~4 C7 L5 d

.tuz. · ۋاقتى: 2013-10-6 12:51:37


	ئەسسىلامۇ ئەلەيكۇم ئەركىن سىدىق ئەپەندى ، ھەر بىر تەپەككۇر ۋە ئىزدىنىشىڭىزغا ئۇلۇغ ئاللاھتىن بەركەت ھەم كۈچ قۇۋۋەت تىلەيمەن ~~~~ $ n% c9 a/ @8 t( \|1 Q& n* t# O: b B! ?8 ]8 H/ U6 j. H) J! G H «شۈھبىسىزكى ، ئاسمانلارنىڭ ۋە زېمىننىڭ يارتىلىشىدا ، كېچە بىلەن كۈندۈزنىڭ نۆۋەتلىشىپ تۇرشىدا ئەقىل ئىگىلىرى ئۈچۈن ، ئەلۋەتتە ، روشەن دەلىللەر بار » _____سۈرە «ئال ئىمارن» (3-سۈرە) 190- ئايەت : e+ K' o; [1 B- g$ v* W# ^- j/ I/ E* L/ ]. { ئەركىن سىدىق ئەپەندىنىڭ ،ھەر بىر تىنىق بەدىلىگە تەپەككۇر قىلىپ ، شەيئىلەرنىڭ مەۋجۇدىيتى ھەققىدە ئىزدىنىپ قەلىبلەرنى كائىناتقا مۇئامىلە قىلىشتا ، توغرا ئىدىيە ، توغرا يولغا يىتەكلىشىنى چىن كۆڭلغمدىن ئۈمۈت قىلىمەن

abdul915 · ۋاقتى: 2013-10-6 12:56:02


	ئىككى سوئال: 5 b( m# r0 \! g) Z/ W& I1. ناسا بىر نۇرنى قوبۇل قىلسا بۇ نۇرنىڭ قانچىلىك يىراقلىقتىن كەلگىنىنى قانداق بىلىدۇ؟، نۇرنىڭ بىزگە يېتىپ كېلىشى خۇددى ئالدىمىزغا بىر نەچچە ماشىنا ئوخشاش تېزلىك بىلەن كېلىپ توختىسا، بىز ماشىنىنىڭ نومۇر تاختىسىغا قاراپ ياكى شوپۇرىدىن سوراپ قانچىلىك يىراقتىن كەلگىنىنى بىلمىسەك ئۇندىن باشقا ئۇسۇل بىلەن بىلەلمەيمىز، نەق شۇنىڭغا ئوخشايدىكەن. ' g, E1 n; \2 \2. ئەگەر 100مىڭ نۇر يىلى يىراقلىتا ناھايىتى غايەت زور بىر كۈچ پەيدا بولسا، بۇ كۈچ يەرشارىغا تەسىر قىلالىسا، ئۇنداقتا ئاشۇ يىراقتىكى كۈچ يەر شارىغا شۇ زامان تەسىر قىلامدۇ ياكى مەلۇم ۋاقىتتىن كېيىنمۇ؟ يەنى كۈچ تەسىر قىلىشقا ۋاقىت كېتەمدۇ؟

abduwayt · ۋاقتى: 2013-10-6 13:05:53


	bilimxumar يوللىغان ۋاقتى 2013-10-6 12:37 PM/ x" M% u( D5 E+ H ئۆزىدىن نۇر چىقىرىدىغان ئاسمان جىسىملىرىنى يۇلتۇز دە ... . U0 s; U4 R2 h7 i1 _; z3 Sرەھمەت چۇشەدىم بىلىمخۇمار ئاكا مۇشۇنداق تىمىلىرىڭىز ئۇزۇلمىسۇن . * \|' t( `- p4 m& A; }& { R, C. t3 [+ L# a2 N" j ئادەتتە مەن قۇياشنى پىلانىتلارنىڭ ئەتراپىدا ئايلىندۇ دەپ ئۇيلايدىكەنمەن لىكىن سىز ئالدىنقى بىر تىمىڭىزدا قۇياشنى باشقا پىلانىتلار ئايلىندۇ دىگەندەك بىر جۇملە خەتنى كۇرگەن مۇشۇنىڭغا بىر جاۋاب بەرسىڭىز بىلۋالغان بۇلسام رەھمەت ئاۋارە قىلدىغان بۇلدۇم

chongbazar · ۋاقتى: 2013-10-6 13:18:21


	.tuz. يوللىغان ۋاقتى 2013-10-6 12:51 PM * m" H/ A, Z6 u+ `5 _# w1 wئەسسىلامۇ ئەلەيكۇم ئەركىن سىدىق ئەپەندى ، ھەر بىر تەپە ... ) X* T. O0 Q8 I3 e. O7 \|( Y4 W; \| ئالەمنىڭ بىر قېتىملىق چوڭ پارتىلاش ئارقىلىق مۇشۇ ھالەتتەك كەلگەنلىكى ۋە ئالەمنىڭ يۇمىلاق ھەم ئالەمنىڭ چېكى بارلىقى قۇرئاندا ئېنىق ئوتتۇرىغا قويۇلغان. ئۇندىن باشقا يەر شارىدىكى ۋاقىت بىلەن ئالەمدىكى ۋاقىتنىڭ ئوخشىمايدىغانلىقىمۇ قۇرئاندا كۆپ ئۇچىرايدۇ. ھەم تەپەككۇر قىلىشىمىز توغرىسىدىكى ئايەتمۇ كۆپ قېتىم تىلغا ئېلىنغان. شۇڭا ئارتۇقچە ئەنسىرەپ يۈرمەي، ئۇنۋېرسال بىلىمىمىزنى ئاشۇرايلى.# B, T4 d; C2 g9 W% P' v

uyol · ۋاقتى: 2013-10-6 13:18:24


	ئەركىن ئاكا رەھمەت سىزگە. ئالدىراش بولسىڭىزمۇ ۋاقىت چىقىرىپ بىز ئۈچۈن تىرىشانلىق كۆرسىتىۋاتىسىز. رەھمەت سىزگە. ئاللاھ ئىشلىرىڭىزگە ئۇتۇقلۇق ئاتا قىلسۇن.