ئوباما ھاكىمىيىتىنى بىن لادىننىڭ ئەرۋاھى چىرمىۋالدى

Naprat2009

	ئوباما ھاكىمىيىتىنى بىن لادىننىڭ ئەرۋاھى چىرمىۋالدى ئاپتورى: تەن جوڭ (ئامېرىكا) تەرجىمىدە: نەپرەت 2009 ئېلكىتابىنى چۈشۈرۈۋېلىڭ 8-ئاينىڭ 4-كۈنىدىن باشلاپ، ئامېرىكىنىڭ ئوتتۇرا شەرق، شىمالىي ئافرىقا، جەنۇبىي ئاسىيادىكى مۇسۇلمان دۆلەتلىرىدە تۇرۇشلۇق 19 ئەلچىخانىسى ۋە كونسۇلخانىسى بىر ھەپتە تاقالدى، ئامېرىكا دۆلەت مەھكىمىسى ئالدى بىلەن يەمەندىكى بارلىق ئامېرىكا پۇقرالىرى بىلەن «جىددىي بولمىغان» خادىملارنىڭ چېكىنىشىنى ئۇقتۇرۇش قىلدى، ئاندىن 8-ئاينىڭ 8-كۈنى ئامېرىكىنىڭ پاكىستان لاھوردا تۇرۇشلۇق باش كونسۇلخانىسىنىڭ بارلىق خادىملىرىنى جىددىي يۆتكىدى ھەمدە «زۆرۈر بولمىغان» ئامېرىكىلىقلارنى پاكىستانغا كىرمەسلىككە ئاگاھلاندۇردى. بۇنداق كۈچلۈك دۈشمەنگە دۇچ كەلگەندەك ئەھۋال ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن دەرىجىدىن تاشقىرى دۆلەتكە ئايلانغان ئامېرىكىدا ئەزەلدىن بولۇپ باقمىغان. ئىشنىڭ ئېغىرلىقىنى ئىسپاتلاش ئۈچۈن، ئوباما ھاكىمىيىتى مەخپىي خىزمەت پىرىنسىپىغا خىلاپلىق قىلىپ، ئاخبارات تارماقلىرىنىڭ يېقىندا ئەل قائىد تەشكىلاتىنىڭ رەھبىرى ئايمان زاۋاھىرى بىلەن يەمەندىكى ئەرەب يېرىم ئارىلى ئەل قائىد تەشكىلاتىنىڭ رەھبىرى، ئوساما بىن لادىننىڭ شەخسىي كاتىپى ناسىر ۋۇخەيشىنىڭ تېلېفون ئالاقىسىنىڭ ئاساسىي مەزمۇنىنى ئوغرىلىقچە ئاڭلىغانلىقىنى ئاشكارىلىدى، ئىككىسى ياپتا گەپلەر بىلەن مەلۇم تەدبىرنى مۇزاكىرە قىلغان، يەنە كونكرېت ۋاقتىنى ئېيتقان، ئامېرىكا ھۆكۈمىتى ئەل قائىد تەشكىلاتى ئامېرىكا بىلەن غەرب دۇنياسىغا 11-سىنتەبىر ۋەقسىدىن كېيىنكى ئەڭ ئېغىر تېرورلۇق ھۇجۇمى قوزغاشنى پىلانلاۋاتىدۇ، ئەمما قەيەردە يۈز بېرىدىغانلىقىنى بىلگىلى بولمايدۇ دەپ ھۆكۈم چىقاردى. ئوباما 8-ئاينىڭ 9-كۈنىدىكى مۇخبىرلار يىغىنىدا ئەلچىخانىنى تاقاش مەسىلىسىگە جاۋاب بېرىشنى رەت قىلدى، پەقەت ئۆزىنىڭ 5-ئايدا ھەربىي ئىنىستۇتېتتا سۆز قىلغاندا تەكىتلىگەن ئەل قائىد تەشكىلاتى ئاللاقاچان «يوقالدى» دېگەن سۆزىنىڭ «تەشكىللىنىشى مەخپىي، نىسبەتەن مەركەزلەشكەن ئەل قائىدنىڭ ئاللاقاچان يىمىرىلگەن» لىكىنى، ھازىر باشقا رايونلارغا چېچىلىپ كەتكەنلىكىنى كۆرسىتىدىغانلىقىنى چۈشەندۈردى. ئۇ يەنە ئىلاجىسىزلىق بىلەن:«بىزنىڭ تېرورىزمنى تامامەن يوقىتالىشىمىز مۇمكىن ئەمەس» دېدى. ئامېرىكىدىكى نۇرغۇن ئوبزورچىلار بۇ خىل ئۇزۇنغا سوزۇلغان، كەڭ كۆلەملىك ئەلچىخانا تاقاش دۇنيا رەھبىرى ئامېرىكىغا ماس كەلمەيدىغان ھەرىكەت، «زىيادە ئىنكاس قايتۇرۇش»، ھەتتا «دەھشەتلىك» بولدى، بولۇپمۇ ئوباما يېقىندا تەكىتلىگەن «زىيادە ئىنكاس قايتۇرماسلىق» سۆزى بىلەن بىردەك بولمىدى دەپ قارىدى. سابىق دۆلەت كاتىپى رايىس ئوباما ھاكىمىيىتىنىڭ تېرورلۇققا قارشى تۇرۇشتا قەتئىي ئىرادىسى كەمچىل دەپ تەنقىد قىلدى. «ۋاشىنگىتون پوچتا گېزىتى» نىڭ داڭلىق نېگىر ئوبزورچىسى (Eugene Robinson) يېۋگىنى روبىنسون 8-ئاينىڭ 5-كۈنى مەزكۇر گېزىتنىڭ مەخسۇس سەھىپىسىدىكى ماقالىسدە، ئوساما بىن لادىن ئاللاقاچان دەپنە قىلىندى، ئۇنىڭ قول ئاستىدىكىلەر ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلاننىڭ ھۇجۇمىدا بىردىن بىردىن پارتلاپ ئۆلدى، بۇ مۇۋەپپەقىيەتلەرنى شۇنچە كۆپ چەتئەلدىكى ئورگانلارنى تاقاش بىلەن قانداقمۇ بىر قاتارغا قويغىلى بولسۇن؟ «بۇ خىل ئېھتىياتچانلىقنىڭ كىشىنى قايىل قىلالىشىشى ناھايىتى تەس، كىشىلەر قانداق قىلىش كېرەكلىكىنى بىلمىدى» دەپ يازغان ئىدى. ئامېرىكىنىڭ تېرورلۇققا زەربە بېرىشى ۋە ئۆز زېمىنىنىڭ بىخەتەرلىكىنى قوغداشقا نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئوتتۇرا شەرق، شىمالىي ئافرىقا ئىسلام دۇنياسىدىكى مالىمان ۋەزىيەت دەل ئېغىزى ئېچىلىۋاتقان «پاندورا قۇتىسى» غا ئوخشايدىغان بولۇپ، كىچىك بۇش قۇتىنىڭ ئېغىزىنى ئاچقان بىرىنچى كىشى دەپ ئېيتىشقا بولىدۇ، ئوباما ھاكىمىيىتىنىڭ بۇ كىرىزىسكە تونۇشى بار، ئەمما تاقابىل تۇرۇشتا ئەپچىل چارە تاپالمىدى. روبىنسوننىڭ كۆرسىتىشىچە، «ئەرەب يېرىم ئارىلى» ئەل قائىد تەشكىلاتى» نى كىچىك بوش پەيدا قىلغان. «ئەرەب باھارى كەڭ رايوندا غازاتچىلار ئۈچۈن پۇرسەت يارىتىپ بەرگەن»، لىۋىيە ۋە مالىدا ئەل قائىد تەشكىلاتى بار، ئەگەر مىسىرنىڭ ھەربىي ھۆكۈمرانلىرى مۇسۇلمان قېرىنداشلار تەشكىلاتىنى ئوڭۇشلۇق باستۇرالىسا، مىسىردىمۇ ئەل قائىد تەشكىلاتى بارلىققا كېلىدۇ. ئۇنىڭ دېيىشىچە، ئوباما مىسىردا ئاۋام ھەرىكىتىنى قوللاپ، دېموكراتىيەنى بارلىق كۈچى بىلەن تەشەببۇس قىلدى، ئاقىۋەتتە پۈتۈنلەي تىركەشكەن ئىككى تەرەپنى پەيدا قىلدى، «ئۇلارنىڭ ئورتاق تونۇشى ئامېرىكا ۋەدىسىگە ۋاپا قىلمىدى». پۈتكۈل دۇنيادىكى ئىسلام غازاتچىلىرى كوپېنھاگېن، چېچىنىيە، ئوتتۇرا ئاسىيا، ئۇيغۇر رايونى قاتارلىق جايلاردىن سۇرىيەگە توپلىنىەپ خەلقئارالىق قوشۇن شەكىللەندۈردى، مۇبادا بەشىر ئەسەد ھاكىمىيىتى غۇلاپ چۈشسە، سۇرىيە ئەل قائىد تەشكىلاتى تەڭداشسىز كۈچلىنىپ كېتىدۇ، بۇ نۇقتا ئوباما ھاكىمىيىتىگە ناھايىتى ئېنىق، جامائەت پىكىرىنىڭ بېسىمىغا بەرداشلىق بېرەلمەيلا ھۆكۈمەت ئارمىيىسىگە قارشى تەرەپتە تۇرۇشى يامانغا يان بېسىشىدۇر. روبىنسون ئوبامانىڭ ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان تاكتىكىسىنى «نىشانلىق قەست قىلىش» (targeted assassination) دەپ ئاتىدى. ئۇ ئوباما ھاكىمىيىتىنى تەنقىد قىلىپ:«بىز دۇنيانىڭ بىزنىڭ ئىرادىمىز بويىچە تەرەققىي قىلمايدىغانلىقىمىزنى تونۇشىمىز كېرەك، بىزنىڭ نىشانىمىز ئامېرىكىغا قارشى تېرورچىلارنى كۈنسېرى كۆپەيتىش ئەمەس بەلكى ئازلىتىش بولۇشى كېرەك» دېدى. ئامېرىكىنىڭ ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانى 8-ئاينىڭ بېشىدا يەمەندىكى نىشانلارنى 10 قېتىمغا يېقىن بومباردىمان قىلدى، 8-ئاۋغۇست يەنە 3 قېتىم ئىشقا سېلىپ، جەمئىي 30 جاننى پارتلىتىپ ئۆلتۈردى. 8-ئاينىڭ 6-كۈنى يەمەن مارىب ئۆلكىسىنىڭ شەرقىدە يولدا كېتىۋاتقان ماشىنىنى پارتلىتىپ ئوت شارىغا ئايلاندۇردى، ماشىنىدىكى 4 جان كۆيۈپ كۈل بولۇپ كەتتى، ئېچىنىشلىق ئەھۋالغا ئۆز كۆز بىلەن قاراپ چىدىغىلى بولمايدۇ، بۇ ئوبامانىڭ تېرورلۇقنى تېرورلۇققا زەربە بېرىش قورالى قىلىشى. ئوباما تېرورلۇق ئارقىلىق تېرورلۇققا قارشى تۇرۇشى پەقەتلا تېرورلۇقنى بارغانسېرى ئەدىتىپ تاشلايدۇ، تېرورلۇق چەكسىز ھالدا داۋاملىشىدۇ. ئوباما ھاكىمىيىتى ئەل قائىد تەشكىلاتىنىڭ يەمەندە تېخى ئافغانىستان بىلەن پاكىستاندىكىدەك خەلقنىڭ ياقتۇرۇشىغا ئېرىشمىگەنلىكىنى ھېس قىلدى، شۇڭا ئامېرىكا ئارمىيىسى ئۆتۈكلىرىنىڭ يەمەن زېمىنىدا ئىز قالدۇرۇشىدىن ئامالنىڭ بارىچە ساقلاندى. ئامېرىكا ئالاھىدە قىسىمى يەمەن ھۆكۈمەت ئارمىيىسىنىڭ ئەل قائىد تەشكىلاتىغا زەربە بېرىش ھەرىكىتىگە ئەزەلدىن قاتناشمىدى. ئامېرىكا سەئۇدى ئەرەبىستان قاتارلىق ئىتتىپاقداشلىرىدىن ئالاقىدار ئاخباراتلارنى توپلىدى، ئاندىن يەمەن ھەربىي دائىرلىرى بىلەن ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان زەربە بېرىدىغان «دۈشمەن» نى ئورتاق بېكىتتى. ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان پاكىستان ۋە ئافغانىستاندا ھۇجۇم قىلىپ ئۆلتۈرگەن «دۈشمەن» يەرلىك كىشىلەر ئەمەس، يەمەندە ئۆلتۈرگەنلىرى بولسا يەرلىك كىشىلەر، «قىساس» (يەرلىك كىشىلەر «» دەيدۇ) ئەنئەنىسى بار يەمەن خەلقىنى قوزغاپ قويدى. 8-ئاينىڭ 9-كۈنى، ئامېرىكا، بېرمىلىقتىن بولغان ئارىلاش قانلىق ئايال سىياسىي ئوبزورچى ئالېكس ۋاگنېر (Alex Wagner) رىياسەتچىلىك قىلغان ئامېرىكا MSNBC تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ چۈشلۈك ۋەزىيەت پروگىراممىسىدا ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلاننىڭ ئەل قائىد نىشانلىرىغا زەربە بېرىشىنى مۇزاكىرە قىلدى، روبىنسوننى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئوبزورچىلار: يەمەندە بىر «دۈشمەن» نى پارتلىتىپ ئۆلتۈرسە ھەسسىلەپ «دۈشمەن» يېڭىدىن بارلىققا كېلىدۇ، دەپ قارىدى. روبىنسون ئوباما ئەل قائىد تەشكىلاتىنى «ئۇرۇشنىڭ سىمۋۇلى» قىلىپ، ئاق سارايدىكى ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈشكە بولغان توسقۇنلۇقنى يوقاتماقچى، ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈش كەمچىلىكىنى ياپماقچى، سىرتقا قارىتا ھەممە ئىشنى ئۆز يولىدا يۈرۈشتۈرۈپ، خالىغانچە ئىش كۆرمەكچى دەپ قارىدى. «ئوساما ئۆلدى» دېگەن سۆز ئوبامانىڭ بۇلتۇرقى سايلام رىقابىتىدىكى مۇھىم شوئارى ئىدى، ھازىر ئۇنىڭ سىياسىي دۈشمەنلىرى ئوبامانىڭ كوكۇلىسىدىن تۇتماقتا. ئەل قائىد تەشكىلاتى 2012-يىلى 9-ئاينىڭ 11-كۈنى لىۋىيەنىڭ بىن غازى شەھىرىدە ئامېرىكا كونسۇلخانىسىغا ھۇجۇم قىلىپ، ئامېرىكا ئەلچىسى جون كرىستوفېر ستېۋىنس (John Christopher Stevens) نى ئېتىۋېتىشى ئوباما ھاكىمىيىتىنى دەككە دۈككىگە سېلىپ قويدى، شۇڭا بۇ قېتىم ئەلچىخانىنى تاقىۋېتىپ چەتئەلدە تۇرۇشلۇق ئەلچىلىرىنىڭ  بالا-قازاغا ئۇچرىماسلىقىنىڭ ئالدىنى ئالدى. نۆۋەتتە، كىشىلەر ئامېرىكىنىڭ چەتئەلدە تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسىنى «قورغان» دەپ سۈپەتلەشكە باشلىدى، قاھىرەدىكى ئامېرىكا ئەلچىخانىسىنى ئۆزىنىڭ «تۈرمە» سى دەپ سۈپەتلىدى، دۇنيا داھىيسى بولغان ئامېرىكىنىڭ ئەلچىسى ئەركىن ھالدا چەتئەل كىشىلىرى بىلەن ئۇچرىشالماسلىقى ناھايىتى كۈلكىلىك ئىش، ھەتتا «قورغان» چە ئامېرىكا ئەلچىخانىلىرى دەرۋازىسىنى تاقاش دەرىجىسىگە يەتتى! ئەل قائىدنىڭ ئامېرىكىغا قارشى غازات ئۇرۇشىنىڭ يادرولۇق ئىستراتىگىيىسى «قان ئاققۇزۇش ھەرىكىتى» (Operation Haemorrhage) دەپ ئاتىلىدۇ. ئوساما بىن لادىن 2004-يىلى:«بىز بۇ سىياسىتىمىزنى داۋاملاشتۇرۇش ئارقىلىق ئامېرىكىنىڭ قېنىنى ئېقىتىپ ۋەيران قىلىمىز» دېگەن ئىدى. ئۇ يەنە:«ئاللاھ خالىسا، ئەل قائىدنىڭ ھەر بىر پۇلى ئامېرىكىنىڭ ھەر مىليون پۇلىنى مەغلۇپ قىلىدۇ، يەنە نۇرغۇن ئىشقا ئورۇنلىشىش پۇرسىتىنى يوققا چىقىرىدۇ» دېدى. «ئەرەب يېرىم ئارىلى ئەل قائىد تەشكىلاتى» دېيىشىچە، ئۇلار ئامېرىكىغا «گۆشىنى شىلىۋېلىش ئىستراتىگىيىسى» (strategy of a thousand cuts) قوللانغان. مەزكۇر تەشكىلات تور بېتىدە:«بىز ئامېرىكىغا زور زەربە بېرىپ ۋەيران قىلىشىمىزنىڭ ھاجىتى يوق. ئامېرىكا ھازىر بىخەتەرلىك ئەسەبىيلىكىنىڭ ئاسارىتىگە چۈشۈپ قالدى، بىز ئاز ساندىكى ئادەملىرىمىز ۋە چەكلىك ۋاقىت ئىچىدە كىچىك تىپتىكى ھۇجۇم قىلساق ئامېرىكا مىڭ تەسلىكتە قۇرۇپ چىققان بىخەتەرلىك توسۇقىدىن ئەگىپ ئۆتەلەيمىز» دەپ جاكارلىدى. بۇنداق قارىغاندا، ئوباما ھاكىمىيىتى دۇچ كەلگەن ئەل قائىدنىڭ خىرىسىغا تاقابىل تۇرۇش تەسلىشىپ كەتتى. مەنبە ئوكيان تورى؛ ئاپتورى تەن جوڭ ھازىر ئامېرىكا چىكاگودا تۇرىدۇ، چىكاگو ئۇنۋېرسىتېتى شەرىقى ئاسىيا تەتقىقات مەركىزىنىڭ زىيارەتتىكى پروفىسسورى.

fathullah

	سىياسىدىكى غەلىتىلەردىن بىرى.ھېلى ۋەيران بولدى دەيدۇ.ھېلى ئامالسىز قالدۇق دەيدۇ.

سائەت

	بىچارە ئامېرىكا سېنىڭ ھالىڭ مۇشۇمۇ؟

MiRul

	پۈتۈن جاھاننىڭ كۆزى ھازىر مۇشۇنداق سىياسىي سەھنىلەرگىلا تىكىلىپ تۇردىكەن دېسە...........

سائەت

	ئامېرىكا ھازىر سۈرىيە ئۆكتىچىلىرىگە ياردەم قىلاي دېسە  ئۆكتىچىلەر يېڭىۋالسىلا ئىسلامى دۆلەت بولىدۇ(چۈنكى بۇرۇن ئامېرىكا روسىيە ئارمىيىسىنى ئافغانىستاندىن ھەيدىۋېتىش ئۈچۈن تالىبانلارغا قۇرال بەرگەن تالىبانلار ئۇ قۇراللار بىلەن روسلارنى ئافغانىستاندىن ھەيدەپ چىقارغان ئاندىن قۇرالنى ئامېرىكىغا قاراتقان).سۈرىيە ھۆكۈمەت ئارمىيىسىگە ياردەم قىلاي دېسە ھۆكۈمەت ئارمىيىسى يەڭسە روسىيە بىلەن جۇڭگو نىڭ كۈچى زورىيىپ كېتىدۇ.شۇڭا ھازىر ھېشقانداق ئىش قىلماي ئولتۇرۇپ مۇسۇلمانلارنىڭ بىر-بىرىنى قىرىشىنى كۆرۈپ ئولتۇرىۋاتىدۇ. ‏‏سۈرىيەدە ئۇرۇش باشلانغان 3يىلدىن بۇيان پۇقرا،ئۆكتىچىلەر ۋە ھۆكۈمەت ئارمىيىسىدىن بولۇپ جەمئى130-150مىڭ ئەتراپىدا ئادەم ئۆلدى نەچچە مىليون ئادەم سەرگەردان بولۇپ خوشنا دۆلەتلەرگە قاچتى

ARKA

	مۇشۇ ئامرىكىچۇ ئۇرۇش بولۇپ  ئادەم ئۆلسە ئۆلگەن ئادەمنىڭ كاللىسىنى ئاپىرىپ پۇلغا تىگىشسەم دەيدىغان دۆلەت.

Naprat2009

	ئامېرىكىنىڭ دۈشمىنى ئۈزلۈپ قالسا بولمايدۇ، چوقۇم يېڭى يېڭى دۈشمەنلىرى بولىشى كېرەك، شۇنداق بولغاندا ئامېرىكا قۇدرەتلىك ھالىتىنى داۋاملىق ساقلاپ قالالايدۇ. خۇددى بۆرە بولمىسا قويلارغا كېسەل تەككەندەك، دۈشمەن بولمىسا ئامېرىكا ئاجىزلاپ كېتىدۇ... بۇرۇنقى ئىمپېرىيەلەرنىڭ خاتالىقى دەل موشۇ يەردە...ئامېرىكا ئىمپېرىيىسى بۇ خاتالىقنى تەكرارلىماسلىقى كېرەك.

riallik

	سىياسى تەھلىلچىلەرنىڭ بىر ئىككى شىڭگىل سۇزىنى ئاڭلاي.مەن ب تەرەپ بولۇپ تاماششا كۆرەي.

سائەت

	riallik يوللىغان ۋاقتى  2013-8-13 08:06 PM سىياسى تەھلىلچىلەرنىڭ بىر ئىككى شىڭگىل سۇزىنى ئاڭلاي. ... ئاڭلاپ سىياسى بىلەملەرنى چۈشۈنەي دەپسىز دە؟  ئۈستىدىكى مېنىڭ ئېنكاسىمنىمۇ ئوقۇپ قويۇڭ