شىئىر-قوشاق،ناخشا ئۇسسۇل مۇھىممۇ ئىلىم-پەنمۇ؟

ئارىپ

	شىئىر-قوشاق،ناخشا ئۇسسۇل مۇھىممۇ ئىلىم-پەنمۇ؟ شائېر مۇھىممۇ ئالىممۇ؟     پۈتۈن ئىسنانىيەت بىلىم ئىراسىغا مول نەتىجىلىرى بىلەن كىلىپ كرىشتى، بىراق بىز بولساق يەنىلا داپ-دۇمباقلىرىمىزنى تاراڭشىتىپ، ساخشا ئۇسسۇ؛للىرىمىزنى ياڭرىتىپ، دەۋدەبىلىك ئەمما ھىچ قانداق تۆھپىسىزلار كىرىپ كەلدۇق. ئۇنىڭغا جۆر بولغان ھالدا يېڭى مەشرەپ كونا مەشرەپيېڭى ناۋا كونا ناۋا دەيدىغان ۋاريانتلىرى كۆپۈيىپ،ئەنئەنىۋىي  مەشرەپ ناۋالىرىمىزنىڭ سەنئەتلىك خاسلىقى ۋە بىلىمچانلىقى ئادەم تەربىيەلەش جاراكتىرى سۇسلۇشۇپ ،سودا تۈسى ئارتىپ، پۇلدار كارخانىچىلارنىڭ سودا ئېلانى پىرىستانىغا ئايلاندى. بۈگۈن توساتتىن مىرانىمدا«مەشرەپ ،ۇھىممۇ چىلىشمۇ»دېگەن بىر تېمىنى كۆرۈپ قېلىپ، بۇنىڭدىنمۇ ئۆتكۈر بولغان بۇ تېمىنى يوللاش ئىلھامىم كەپ قالدى -دە كۆپ ئويلانماستىن يوللاپ قويدۇم. ئويلاپ باقساق ئالىم ،پەيلاسوپ لار بىلەن شائېر -قوشاقچى بىلەن غەزەلخان  ۋە ئۇسسۇلچىلار تۈپتىن ئوخشامايدىغان ئىككى خىل تىپقا تەۋە كىشىلەر توپىغا تەۋە بولۇپ، ئالىم دېگەن بىر ئاز ئۇياتچان ،«تەشۋىقات ئېڭى»سۇسراق بولىدىكەن.شۇڭا ھەقىقى پەيلاسوپ ۋە ئالىملار جامائەت ئالدىدا ئۆزىنى قانداق ئىپادىلەشكا ماھىر ھىلىقى شائىر-ئەدىبلەردەك”ئاۋام-خامائەت زىيالىلىرى“غا ئوخشاش ھىس ھاياجانلىق ئىبارىلەر بىلەن ئەل جامائەت(ئىلىم ساھەسىنى ئەمەس)نىڭ كۆڭلىنى ئۇتۇپ،قەلب تۆرىدىن ئورۇن ئېلىشنى ئانچە بىلىپ كەتمەيدۇ.شۇڭا 20-ئەسىردىكى ئەڭ ئۇلۇغ ئىلىم-پەن پەيالاسوپى،ئىلىم-پەن تارخىچىسى توماس كۇھىندەك ئالىملارنىڭ ئىلىم ساھەسىدىكى ھەقىقى ئورنى تولۇق تىكلەنمەي،ئۆلگەندىن كىيىن دۇنيادا قايتا” كۇھىن قىزغىنلىقى“كۆتۈرۈلگەن يەردە،پۈتكۈل ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ كومپىيوتېر-ئۇچۇر دەۋرىگە كىرىشىنىڭ سەركىسى ۋە گەۋدىلىك تۆھپىكارى ،ئاكادىمىيك ھۇشۇر ئىسلامنىڭ بىر ئۆمۈرلۈك ئەمگەك نەتىجىلىرى گېپىنى ئوڭشاپ قىلىشنىمۇ ئانچە بىلىپ كەتمەيدىغان سىرىكچى،سەنئەتكارلىرىمىزنىڭ بىرەر قىتىملىق ئۇتۇغلۇق ئورۇنلانغان نومۇرلىرىچىكىك تەن-تەنە قىلىنماسلىقى،بىر ئۆمۈر تالانتشۇناسلىق،ئىجادىيەتشناس ۋە پەلسەپە تەتقىقاتى بىلەن شۇغۇللىنىپ، ئۇيغۇر ئۆزىگە خاس زاماندار ئىىتىراۋىي پەلسەپە سىستېمىسىنى تۇرغۇزۇپ چىقىش ئۈچۈن يۈرەك قېنىنى سەرپقىلغان، ۋەنۆۋەتتە خەلقىمىز دۇچ كېلىۋاتقان تۈرلۈك ئىقتىدار كىرزىسلىرىن ئۇتۇغلۇق قۇتۇلۇپ،ئۆزىنى تونۇپ، ئۆزىنى تاكاممىلاشتۇشتۇش، تۆۋەن-پاسسىپ بولغان شەخسىيەتچىل ئۆزلۈك كېشەنلىرىنى پاچاقلاپ تاشلاپ، ئۆزلۈكتىن ھالقىپ ئىنسانىي كامىللىق ھەم ئادىمىي بىنانىڭ يۈكسەك پەللىسى بولغان ئۆگلۈككە يول ئاچقان مۇتەپەككۇرانە پەيلاسوپ ئىسلامجان شىرىپتەك كىشىلىرىمىزنىڭ ئادەتتە ھىس-ھاياجانلىق مۇھەببەت لىرىكىلى يازىدىغان قوشاقچى ياكى سۆز توقۇدىغان ئىتوتچىلىرىمىزچىلىك تونۇلماسلىقى-ئىتىبارغا ئېلىنماسلىقى ــــ خەلقىمىزنىڭ تېخى خام ھىسياتچان ئىنتۇنگىرافىيەلىك مىللەت باسقۇچىدا تۇرۋاتقان قەۋم ئىكەنلىكىنىڭ تىپىك مىسالى بولالايدۇ،ئەلۋەتتە. ئۇندىن باشقا  ئىلىمنىڭ مۇھىملىقى تونۇپ يەتكەن ۋىجدانلىق ئەدىب-شائېر قاسىم سىدىق ئۆز ئاتا كەسپى شائېرلىقتىن يۈز ئۆرۈپ ساماۋىي ئىلىملەردىن بولمىش  تەبىئىي پەنگە ئىشتىياق باغلاپ  ،شەكىل نەزىريەسى تەتقىقاتىغا ئاتلانغىلى خىلى ئۇزۇن بوپتۇدەك ، توردىكى خەۋەرلەردىن قارىساق تەتقىقاتى تەجرىبە ئارقىلىق ئىسپاتلانغان تۇرۇغلۇقمۇ  ھىچكىم ئۇنىڭ تەتقىقاتىغا ئىللىق ئىلمىي پوزىتسىيە تۇتماي يەنىلە سوغۇق مۇئامىلىگە ئۇچراپ ، ھەتتا قاسىم سىدىقنىڭ تەتقىقاتى ئەمەس تۇرمۇشى ئىغىر مۇشكىلاتقا دۇچ كەپتىمىش(ناۋادا ئۇنداق بولمىسا ،ئۇ كىشى توردا  ھەقلىق شئېر يېزىپ بېرىش ئېلانى چىقارمىغان بولاتتى دەيمەن) . بۇلارنى ئۇققاندىن كىيىن  ئاشۇ ئەقىل كۆزىنى سەنئەتخۇمار ئويۇن خۇمارلىقى پەردىلىۋالغان ،ۋىجدانىغا لاي چۈشۈپم پاراسىتى خىرەلەشكەن  كىشىلىرىمىزنىڭ ئەقلى ۋە ۋىقدانىنى  بىلەپ قويۇش مەقسىتىدە مۇنۇ تېمىنى يېزىپ قالدىم. مۇشۇ تېما ئارقىلىق قوشاقچى غەزەلخان ئويۇنخمارلىقىمىزدىن تىزراق ۋاز كېچىپ(بۇ چوقۇم شۇنداق بولىدۇ ،پەقەت ۋاقىت مەسىلىسى، كىيىن ۋاز كەچكەندىن بالدۇرراق ۋاز كېچكىنىمىز تېخىمۇ  ئەھمىيەتلىكتۇر.)تىن ئىلىمخۇمارلىقا كۆچۈپ قالساق  مىڭ مىراتىۋە رازى بولاغان بولاتتىنۆۋەتتە بىز يولىقىۋاتقان ئىقتىدارسىزلىق ئىلىمسىزلىك، ئىناقسىزلىك، چىچىلاڭغۇلۇق ،قالاق پاسسىپ ھالىتىمىزگە خاتىمە بېرىلىپ  بىلىم ئىراسىدا مەۋجۇتلىقىىزنى ساقلاپ تەرەققىياتىمىزنى كاپالەتلەندۈرۈشىمىزگە تۈركە بولغان بولاتتى.، قالدىسىنى توراشلا ئەقلى ،ە ۋىجدانى ۋە مەسئۇلىيەتچانلىقى بىلەن ئىلمىي ئىدراكى مۇھاكىمە قىلىپ كۆرگەي.

korul

	ھەممىسى مۇھىم،بىرسى كەم قالسا ئىكىلوگىيىلىك تەڭپۇڭلۇق بوزىلىدۇ....

muhakima

	بىزگە شئېر-قۇشاق ، ناخشا -ئۇسۇل كېرەك!  ئىلىم - پەن تېخمۇ كېرەك! ئوخشاشلا ، شائىر ۋە سەنئەتچى كېرەك ! ئالىم تېخىمۇ كېرەك!!. تۇنۇگۇنلا ، تەڭرىتاغدىكى سەرۋى بىلەن مۇشۇ توغرىلىق پاراڭلاشقان ئىدىم ۋە مۇشۇ تىمىدا بىر يازما يىزىپ توختالماقچى بولغان ئىدىم ، بۇ تىما يىزىلىپ مىنىڭ يۇكۇم يەڭگىللەپتۇ ، سىزگە رەھمەت ! ئامان بۇلۇڭ ئارىپ ئەپەندى!

kapitan2

	tamaxibin يوللىغان ۋاقتى  2013-7-20 11:45 PM ناخشا-مۇزىكا ۋە ئۇسۇلنىڭ ئىسلامدىكى ھۆكمى 5000- نومۇرلۇ ... تورداش ،بۇيەردە دىيىلگەن((شىئىر-قوشاق،ناخشا ئۇسسۇل مۇھىممۇ ئىلىم-پەنمۇ؟ شائېر مۇھىممۇ ئالىممۇ؟))دىگىنى مىللەتكە يەنى ئۇيغۇر مىللىتىگە قارىتىلغان ماقالىكەن ،قانداقتۇر ئىسلام دىنىغا قارىتىلمىغان ھەم ئىسلام دىنى بىلەن مۇ ناسىۋىتىمۇ يوقتەك قىلىدۇ!!.  شۇنداق بولغان ئىكەن سىزنىڭ بۇيەردە ئىسلام شەرىئىتىدىن نەقىل ئېلىپ  بىرپاتمان بىرنەرسىلەرنى يېزىپ كىتىشىڭىزنىڭ ھاجىتى بارمۇ؟!!

ap~qilam

	مۇنبەر ئۈچۈن مەندەك ئەپچىلەمنىڭ بولغانلىقى ئەڭ مۇھىم ، ئاتا-ئانام ئۈچۈن مەندەك پەرزەنتىنىڭ بولغانلىقى ئەڭ مۇھىم، مىللەت ئۈچۈن مەندەك ئۇيغۇرنىڭ بولغانلىقى ئەڭ مۇھىم،ئەمما ئۆزىمىزنىڭ مۇھىملىقىنى تۇنۇش ئۆزىمىزگە باغلىق جەريان شۇڭا .......

sirdax998

	ئەگەشتىم.

kizzik99

	kapitan2 يوللىغان ۋاقتى  2013-7-21 12:06 AM تورداش ،بۇيەردە دىيىلگەن((شىئىر-قوشاق،ناخشا ئۇسسۇل م ... نەچچە يۈز كىلومىتىرلىق ئىنكاسنى چاپلاشنىلا بېلىدۇ. بەلكىم ئۆزىمۇ ئوقۇپ باقمىغا. كاللا دېسە پاچاق دەيدىغانلار.

tewelgha

	شېئىر -ئەدەبىياتنىڭ ئىنساننىڭ روھىنى ئۇيغۇتۇش رولىغا سەل قارىمايلى . ئىجتىمائى پەن بىلەن تەبىئى پەن پويىزنىڭ قوش رېلىسىغا ئوخشايدۇ . بىزدە ئاپتۇر ئىيتقاندەك بىرسىگە بەكرەك ئىتىبار بېرىپ يەنە بىرسىگە سەل قاراش ھادىسىسى خېلى ئېغىر . بۇنداق بولۇشنىڭ سەۋەبلىرى كۆپ بولۇپ  ،ئۇنىڭ ئىچىدىكى بىرسى  ئەدىپلىرىمىزنىڭ ئونۋېرسال بىلىم -سەۋىيىسىنىڭ تۆۋەن بولىشىدۇر . ئىنساننىڭ تەپەككۇرى ماتېماتىكىنىڭ چىنىقتۇرىشىدىن ئايرىلسا ، چوڭقۇرلۇق دەرىجىسىگە يېتەلمەيدۇ ،شۇڭا شىنجاڭ ئونۋېرسىتىتى ،پىداگوگىكا ئونۋېرسىتېتى قاتارلىق مەكتەپلەرنىڭ فىلولوگىيە ئىنىستوتلىرى ئالى ماتېماتىكا دەرىسىنى چوقۇم ئوقۇيدىغان پەنلەر قاتارىغا تىزىشى كېرەك .شۇندىلا يېڭى بىر ئەۋلات ئونۋېرسال ساپالىق ،چوڭقۇر ئەقلىي تەپەككۈر قىلىدىغان ئەدىپلەرنى يېتىشتۇرگىلى ۋە پۈتۈن دۇنيا خەلقى ياقتۇرۇپ ئوقۇيدىغان ئەسەرلەرنى ياراتقىلى بولىدۇ .