مەشھۇر ئالىم، مۇددەرىس – جامالىدىن قەشقەرى

putbilqi

	مەشھۇر ئالىم، مۇددەرىس – جامالىدىن قەشقەرى جامالىدىن قەشقەرى قەشقەردە تۇغۇلغان ئۇيغۇر ئالىمى، مەشھۇر مۇددەرىس. ئۇيغۇر كىلاسسىك مائارىپى- ئۇرقۇن ،شامان ، مانى مائارىپ دەۋرى( 552 ~ 844 يىللىرى) ئىدىقۇت مائارىپى دەۋرى( 850 ~ 1250 – يىللار ) بۇددىزىم مائارىپى دەۋرى( 75 ~ 992- يىللار) جەريانلىرىنى بېسىپ ئۆتۇپ ، كېيىن قەشقەر مەركەز قىلىنغان قاراخانىيلار ئىسلامىيەت مائارىپى دەۋرى( 870 ~ 1211 -يىللىرى)گە قەدەم قويدى. بۇ دەۋىردىكى مائارىپ – ئۇيغۇر كىلاسسىك مائارىپىنىڭ يۇقۇرى پەللىسى بولۇپ ، پۇتۇن ئوتتۇرا ئاسىيادا زور شۆھرەت قازانغان ئىدى. ھەممە ۋىلايەت ناھىيەلەردە باشلانغۇچ ۋە ئوتتۇرا دەرىجىلىك مەكتەپلەر قۇرۇلغان ، بولۇپمۇ قەشقەردە مەشھۇر ئالى بىلىم يۇرتى« مەدىرىسەئىي ساجىيە » تەسسىس قىلىنغان ئىدى. بۇ ئالى بىلىم يۇرتلىرىنىڭ دەرىسلىكلىرى – ماتېماتىكا ، يۇنان پەلسەپىسى ، تىلشۇناسلىق ، ئاستۇرنومىيە ، تىبابەتچىلىك ، ئىلمىي مەنتىق(لوگىكا) ، تارىخ ، جۇغراپىيە ۋە ئىلمىي روھ ساھەلىرىگىچە كېڭەيگەن. بۇنداق ئالى بىلىم يۇرتىغا جامالىدىن قەشقەرىگە ئوخشاش داڭدار ئالىملا ، ئاتاقلىق مۇددەرىسلەرلا دەرىس بېرەلەيتى. جامالىدىن قەشقەرى ھاياتى ، ئىجادىي پائالىيەتلىرى ھەققىدە ئېنىڭ مەلۇمات يوق. تۇلۇقسىز مەلۇماتقا ئاساسلانغاندا ، ئۇ 10- ئەسىردە قەشقەردە تۇغۇلغان ۋە ئۆز دەۋرىگە يارىشا ئەتىراپلىق بىلىم ئالغان ھەمدە ھەرقايسى پەنلەردىكى ئجتىھاتى ئۇنى ئۆز دەۋىرنىڭ ھەر تەرەپلىمە يىتىشىپ چىققان ئالىمىغا ئايلاندۇرغان. شۇڭا ئۇ ‹‹ مەدىرىسەئىي ساجىيە››گە مۇددەرىسلىككە تەكلىپ قىلىنىپ ، ئۇزۇن يىللار مۇددەرىسلىك قىلغان. ئۇنىڭ كۆڭۇل قويۇپ تەربىيلىشى ئارقىلىق ‹‹مەدىرىسەئىي ساجىيە›› دە ئوقۇغانلاردىن ئىلىم – پەننىڭ ھەرقايسى ساھەلىرىدە مۇتەخەسىسلەر ، ئاتاقلىق ئالىملار ، ئەدىبلەر ، مەشھۇر تىۋىپلەر ، پەيلاسۇپلار يېتىشىپ چىققان. ھەتتا ئۇلاردىن بىر قىسىمى ئۆز ئىلمىي پائالىيەتلىرى بويىچە دۇنياغا تونۇلغان. مەنبە:ئۇيغۇرلار تورى

uyol

	رەھمەت بىلۋالدىم

forever1

	قىزقىپ ئوقۇۋاتسام بىردەمدە ئايىغى چىقىپ قالدى-ياكەڭراق مەلۇمات بولسا ئايىمىغايلا(ئىلتىپاتنىڭ چوڭ-كىچىكى يوق!)

بۇغداي

	شۇنداق كاتتا ئالىملىرىمىزنىڭ قىسقىچە تەرجېمھالىنىمۇ بىلمىسەك  نىمدېگەن  ئەپسۇسلىنارلىق -ھە!........

ap~qilam

	ئاڭلاپ باقمىغان زاتكەن ، ئەجرىڭىزگە تەشەككۈر قېرىندىشىم ،

sirdax998

	مەنمۇ ئاڭلاپ باقماپتىكەنمەن.رەھمەت سىزگە

!UYGHURJAN

	barisxan يوللىغان ۋاقتى  2013-6-17 10:49 AM ھازىرمۇمەدىرىسلەردەتارىخ،ماتىماتىكا،ئاستورنومىيە،م ... ھازىر قەيەردە مەدرىس بار ، مەدرىس دېگەن دىنىي مەكتەپ دېگەن گەپ ، بۇرۇنلاردا ھەر بىر مەھەللىدە بىردىن مەدرىس باتتى . ھازىر بىردىن <قوشتىللىق > يەسلى بار .

arkenkaxka

	قىلغان ئىلمي ئەمگەكلىرى بىزگىچە يىتىپ كەلگەن بولسا نەقەدەر ياخشى بولغان بولاتتى ھە...

تۈمەن0998

	نۇرغۇن كاتتا ئالىملىرىمىز ۋە تارىخىمىز ھەققىدىكى مەلۇماتلار ،ئاپپاق غوجا قاتارلىق جاھالەت پىشىۋالىرى تەرپىدىن بىدئەت دەپ كۆيدۈرۋىتىلگەن ،شۇڭا بۇ ھەقتىكى مەزمۇنلارنى بىز پەقەت چەتئەل تارىخىشۇناسلىرىدىنلا ئاڭلايمىزدە ؟!!