‹‹مۇھەممەد ئىبنى سىيرىن›› نىڭ ھاياتى

ihsanjan

	مۇھەممەد ئىبنى سىيرىن            « مەن مۇھەممەد ئىبنى سىيرىندەك چۈشىنىپ ئەمەل قىلىدىغان،           چۈشەنگىنىنى ئىجرا قىلىدىغان ئالىم، پەرزكارنى كۆرۈپ باقمىدىم.»                                 _ مۇرىيقۇل ئىجلى سىيرىننى ئەنەس ئازاد قىلىۋەتتى. ئۇنىڭ ئۇستا قازانچىلىق ھۈنىرى بار بولۇپ، كىرىمىمۇ ياخشى بولۇۋاتاتتى. ئەمدى ئۇ ئىماننىڭ يېرىمىنى تۇلۇقلىماقچى بولدى. ئۇنىڭ نەزىرى مۇئمىنلارنىڭ ئەمىرى ئەبۇ بەكرى سىددىق ( اللە  ئۇنىڭدىن رازى بولسۇن) نىڭ سەفىيە دەپ ئاتىلىدىغان ئايال خىزمەتچىسىگە چۈشتى. سەفىيە ياشلىق گۈلى پورەكلەپ ئېچىلىۋاتقان خۇشچىراي، چېچەن، گۈزەل ئەخلاق، ئېسىل پەزىلەتكە ئىگە، ئۇنى بىلىدىغان بارلىق مەدىنە ئاياللىرى ياخشى كۆرىدىغان قىز ئىدى. ھۆسنى جامالى، قىياپىتى، ئەخلاق - پەزىلىتى، ئەقىل پاراسىتى ۋە خارەكتىرى پىرىنسىپ جەھەتتە ئۆزىنىڭ دوستلىرى ۋە تەڭتۈشلىرىدىن ھەرگىز قېلىشمايتتى. ئۇنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئاياللىرى، بولۇپمۇ ئائىشە ( اللە  ئۇنىڭدىن رازى بولسۇن) بەك ياخشى كۆرەتتى. سىيرىن مۇئمىنلارنىڭ ئەمىرىنىڭكىگە باردى ۋە ئۇنىڭدىن خىزمەتكارى - سەفىيەنى سورىدى. ئەبۇ بەكرى خۇددى مىھرىبان، كۈيۈمچان دادا ئۆز قىزىنى سورىغان كىشىنى سۈرۈشتە قىلغىنىغا ئوخشاش، سىيرىننىڭ دىنى ئەخلاقىنى جىددى سۈرۈشتە قىلدى. بۇنىڭ ئەجەپلەنگۈچىلىكى يوق. چۈنكى ئەبۇ بەكرى سەفىيەنى ئۆز قىزىنى ياخشى كۆرگەندەك ياخشى كۆرەتتى. يەنە كېلىپ ئۇ  اللە  ئەبۇ بەكرىگە تاپشۇرغان ئامانەت- تە! ئۇ كۈيئوغۇل بولغۇچىنىڭ ئەھۋالىنى، تەرجىمىھالىنى ئىنچىكە سۈرۈشتۈرۈشكە باشلىدى. ئۇ سورىغانلارنىڭ ئىچىدە ئەنەس ( اللە  ئۇنىڭدىن رازى بولسۇن)مۇ بار ئىدى. ئەنەس ئۇنىڭغا مۇنداق دېدى: - ئى مۇئمىنلارنىڭ ئەمىرى! ئۇنىڭغا سەفىيەنى ئۆيلەپ قويساڭ بولىدۇ. ئۇنىڭدىن ئەنسىرىمە. ئۇنىڭ دىنى ئىتىقادى ياخشى، ئەخلاقى كۆڭۈلدىكىدەك، مەردانىلىق ۋە ئادەمگەرچىلىكى تۇلۇق. خالىد ئىبنى ۋەلىد ئەينت تەمرى (كۇفەنىڭ غەربىدىكى بىر شەھەر، ئەبۇ بەكرىنىڭ خەلىفىلىك دەۋرىدە، خالىد ئۇ يەرنى ئىشغال قىلغان) جېڭىدە ئېلىنغان قىرىق بالا بىلەن مەدىنىگە كەلگەندە، ئۇنىڭ بىلەن مېنىڭ تەقدىرىم بىرلەشكەن. سىيرىن ماڭا تەقسىم قىلىندى، ئۇ ئارقىلىق مېنىڭ تەلىيىم كەلگەن. ئەبۇ بەكرى سىددىق ( اللە  ئۇنىڭدىن رازى بولسۇن) سىيرىننىڭ تەلىۋىگە قوشۇلدى ھەمدە توينى كۈيۈمچان دادا ئۆزىنىڭ ئەتىۋارلىق قىزىنىڭ تويىنى ئۆتكۈزگەندەك ئۆتكۈزۈپ بېرىشنى نىيەت قىلدى- دە، ئۇنىڭ تويىنى - مەدىنىدىكى شۇنىڭغا ئوخشاش قىزلارنىڭ ئاز بىر قىسمىلا ئېرىشەلەيدىغان كاتتا توي مەرىكىسىنى ئۆتكۈزۈپ بەردى. تويغا نۇرغۇن مۆتىۋەر ساھابىلەر قاتناشتى. ئۇلارنىڭ ئىچىدە بەدرى غازىتىغا قاتناشقان ئون سەككىز ساھابىمۇ بار ئىدى. بۇ قىزغا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ۋەھى يازغۇچىسى ئۇبەي ئىبنى كەئب دۇئا قىلدى. قاتناشقۇچىلار ئۇنىڭ دۇئاسىغا ئامىن دېدى. قىزنى يۆتكەپ ماڭماقچى بولغاندا، ئۇنى مۇئمىنلارنىڭ ئانىسىدىن ئۈچى ياساپ، كېيىندۈرۈپ، خۇشپۇراق چاچتى. بۇ بەركەتلىك توينىڭ نەتىجىسىدە  اللە  بۇ ئاتا - ئانىغا بىر ئوغۇل ئاتا قىلدى. بۇ ئوغۇل يىگىرمە يىلدىن كېيىن تابىئىنلارنىڭ مەشھۇر بايراقدارلىرىدىن بىرى ۋە مۇسۇلمانلارنىڭ ئىچىدىكى كاتتا كىشلەردىن بىرى - مۇھەممەد ئىبنى سىيرىنغا ئايلاندى. قېنى، بىز بۇ ئۇلۇغ تابىئىننىڭ ھاياتىنىڭ ھېكايىسىنى باشتىن ئاڭلىمايمىزمۇ؟!... *                     *                     * سىيرىننىڭ ئوغلى - مۇھەممەد ئوسماننىڭ خەلىفىلىكى ئاخىرلىشىشتىن ئىككى يىل بۇرۇن تۇغۇلدى. ھەر بىر تۈۋرۈكلىرى تەقۋادارلىق ۋە پەرزكارلىق خۇشپۇراق چېچىپ تۇرىدىغان ئۆيدە تەربىيىلەندى. بۇ ئەقىللىق، زېرەك بالا ئەقلىگە كەلگەندە، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مەسجىدى زەيىد ئىبنى سابىت، ئەنەس ئىبنى مالىك، ئىمران ئىبنى ھۇسەين، ئابدۇللا ئىبنى ئۈمەر، ئابدۇللا ئىبنى ئابباس، ئابدۇللا ئىبنى زۇبەير ۋە ئەبۇ ھۇرەيرە قاتارلىق ھايات بار ساھابىلەر ۋە تابىئىنلارنىڭ پېشىۋالىرى بىلەن تولۇپ كەتكەن بولۇپ، مۇھەممەد ئۇلارغا ئۇسسۇز تاتلىق سۇغا ئىنتىلگەندەك ئىنتىلدى. ئۇلاردىن  اللە  نىڭ كىتاۋىنى ئۆگەندى، دىنى ھۆكۈملەرنى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدىن بايان قىلىنغان ھەدىسلەرنى تەلىم ئالدى. ئەقلىنى بىلىم ھېكمەتكە، ۋۇجۇدىنى دىيانەت ۋە ھىدايەتكە تولدۇردى، ئاندىن ئائىلىسى بۇ يىگىتنى ئېلىپ بەسرەگە بېرىپ، شۇ يەردە ئورۇنلاشتى. بۇ ۋاقىتتا بەسرە ياش، يېڭى شەھەر بولۇپ، ئۈمەرۇل فەرۇقنىڭ خەلىفىلىكىنىڭ ئاخىرقى يىللىرىدا مۇسۇلمانلار لاھىيەلەپ قۇرۇپ چىققان. بۇ شەھەر شۇ دەۋردىكى ئىسلام مىللىتىنىڭ ئاساسى ئالاھىدىلىكلىرىنى تۇلۇق نامايەن قىلغان بولۇپ، ئۇ  اللە  يولىدا غازات قىلىدىغان مۇسۇلمانلار قۇشۇنىنىڭ ئەسكىرى پايتەختى، ئىراق ۋە پارىسلىقلاردىن  اللە  نىڭ دىنىغا كىرگەنلەرنى تەربىيىلەش، يېتىشتۈرۈش  مەركىزى، دۇنيا ئۈچۈن مەڭگۈ ئۆلمەيدىغاندەك ئىشلەيدىغان، ئاخىرەت ئۈچۈن ئەتىلا ئۈلۈپ كېتىدىغاندەك ئىبادەت قىلىدىغان جانلىق ئىسلامى جەمئىيەتنىڭ ھەقىقى كۆرۈنىشى ئىدى. مۇھەممەد ئىبنى سىيرىن ھاياتلىق مۇساپىسىنى دەپمۇ - دەل ئىككىگە بۆلدى. بىر كۈننىڭ يېرىمىن بىلىم ئېلىش ۋە ئىبادەت بىلەن ئۆتكۈزسە، يەنە بىر كۈننىڭ يېرىمىدە كەسىپ ۋە تىجارەت قىلاتتى. تاڭ يۇرۇپ، دۇنيا  اللە  نىڭ نۇرى بىلەن يۇرىسا، ئۆگىنىش ۋە باشقىلارغا ئۆگىتىش ئۈچۈن بەسرە مەسجىدىدە ماڭاتتى. قۇياش كۆتۈرۈلگىچە شۇ يەردە تۇرۇپ، قۇياش كۆتۈرۈلگەندە مەسجىدتىن بازارغا بېرىپ، سودا - سېتىق قىلاتتى. كەچ كىرىپ دۇنيا قارا پەردىسىنى ياپقاندا، ئۆيدە جەينامازغا چىقاتتى. قۇرئان سۈرىلىرىنى ئوقۇپ باش ئىگەتتى. كۆز ۋە قەلىب ياشلىرى بىلەن رەھمان تائالادىن قورقۇپ يىغلايتتى، ھەتتا قەلىب تۇمۇرلىرىنى ئۈزىۋەتكىدەك يىغىلىرىنى ئاڭلىغان يېقىن خوشنىلىرى ۋە ئائىلىسى ئۇنىڭغا ھېسداشلىق قىلاتتى. ئۇ كۈندۈزى سودا - سېتىق بىلەن بازاردا بولغاندىمۇ، كىشىلەرگە ئاخىرەتنى ئەسلىتىش، دۇنيانىڭ ماھىيىتىنى كۆرسىتىپ بېرىشتىن توختاپ قالمايتتى. ئۇلارغا اللە  نىڭ رازىلىقىغا ئېرىشتۈرىدىغان ئىشلارنى كۆرسىتىپ بېرەتتى، ئوتتۇرىسىدا يۈز بەرگەن ئىختىلاپلارنى ھەل قىلىپ قوياتتى. بەزىدە ئارىلاپ ئۆزىنىڭ سالاپىتى ۋە كىشىلەر نەزىرىدىكى ھۆرمىتىگە تەسىر يەتكۈزمەستىن ئۇلارنىڭ كۆڭلىنى ئاچىدىغان تاتلىق يۇمۇرلۇق سۆزلەرنى قىلىپ قۇياتتى.  اللە  ئۇنىڭغا يېتەكچىلىك قىلىش ۋە شۇنىڭغا خاس گۈزەل ئەخلاق ئاتا قىلغان، سۆزى قۇبۇل قىلىشقا ئېرىشىش ۋە تەسىر كۆرسىتىشنى تەقدىم قىلغان، كىشىلەر بازاردا سودىغا غەرق بولۇپ، بىخۇدلاشقاندا ئۇنى كۆرسە ھەممىسى دىققىتىنى يىغىپ بۈيۈك  اللە  نى ئەسلەپ، تەھلىل - تەكبىر ئېيتىشاتتى. ئۇنىڭ ئەمىلى تۇرمۇشى كىشىلەر ئۈچۈن ياخشى يېتەكچى ئىدى. تىجارەتتە ئىككى ئىشقا يولۇقسا، گەرچە ئۇ زىيان تارتىپ قالسىمۇ، دىندا بەكرەك پايدىلىقىنى تۇتاتتى. ئۇنىڭ دىننىڭ ماھىيىتىنى ئىنچىكە چۈشىنىشى، ھالال - ھارامغا نىسبەتەن نەزىرىنىڭ ساغلاملىقى بەزىدە ئۇنى كىشىلەرگە يات بىلىنىدىغان ئىشلارغا ئېلىپ باراتتى. بۇنىڭ مىساللىرىدىن بىرى، بىر كىشى ئۇنىڭغا ئىككى دىرھەم بەر دەپ تۇرىۋالدى، مۇھەممەد بەرگىلى ئۇنىمىدى. ھېلىقى ئادەم ئۇنىڭغا: - مەندە يوق دەپ قەسەم قىلالامسەن؟ - دېدى. مۇھەممەد: - بولىدۇ، - دەپ قەسەم قىلدى. كىشىلەر ئۇنىڭغا: - ئى ئەبۇ بەكرى! ( ئۇنىڭ تەخەللۇسى) سەن تۈنۈگۈن سەندىن باشقا ھېچكىم گۇمانلانمىغان ئىشتا سەن گۇمانلىنىپ قىرىق دىرھەمنى تەرك ئەتكەن تۇرساڭ، ئەمدى ئىككى دىرھەم ئۈچۈن قەسەم قىلامسەن؟ - دېدى. - ھەئە، قىلىمەن. مەن ئۆزۈم ھاراملىقىنى بىلىپ تۇرۇپ، ئۇنىڭغا ھارامنى يىگۈزۈشنى خالىمىدىم. *                     *                     * مۇھەممەدنىڭ سورۇنى ياخشىلىق، خەيرىيەت ۋە نەسىھەت سورۇنى ئىدى. ئۇنىڭ يېنىدا بىرەرسىنىڭ يامان ئىشى تىلغا ئېلىنسا ئۇ دەرھال شۇ كىشىنىڭ ئۆزى بىلگەن ئەڭ ياخشى ئىشلىرىنى ئوتتۇرىغا قۇياتتى. ئۇ بىرىنىڭ ھەججاجنىڭ ۋاپاتىدىن كېيىن ئۇنى تىللاۋاتقانلىغىنى ئاڭلاپ، ئۇنىڭ يېنىغا كېلىپ، مۇنداق دېدى: - توختا، قېرىندىشىمنىڭ ئوغلى! ھەججاج پەرۋەردىگارىنىڭ يېنىغا كەتتى. سەن اللە  نىڭ ئالدىغا بارغاندا سېنىڭ بۇ دۇنيادا قىلغان ئەڭ كىچىك گۇناھىڭ ئۇ يەردە ئۆزەڭگە ھەججاج ئۆتكۈزگەن ئەڭ چوڭ گۇناھتىنمۇ ئېغىرلىغىنى بىلىسەن. ئۇ ۋاقىتتا ھەممە ئادەم ئۆز ھالى بىلەن قالىدۇ. قېرىندىشىمنىڭ ئوغلى! ئېسىڭدە بولسۇن، ئۇلۇغ اللە  ھەججاجدىن ئۇ زۇلۇم قىلغانلارنىڭ قىساسىنى ئېلىپ بېرىدۇ. شۇنداقلا ھەججاجغا زۇلۇم قىلغانلاردىنمۇ ئۇنىڭ قىساسىنى ئېلىپ بېرىدۇ. بۇنىڭدىن كېيىن باشقىلارنىڭ يامان گېپىنى قىلىدىغان ئىشنى قىلما! ئۇ تىجارەتكە چىقماقچى بولۇپ، خوشلىشىشقا كەلگەن ئادەمگە مۇنداق دېگەن: - ئى قېرىندىشىمنىڭ ئوغلى! اللە  دىن قورققىن، تىجارەتنى ھالال يول بىلەن قىل. ئېسىڭدە بولسۇن، ئەگەر ھارام يول بىلەن پۇل تاپىمەن دېسەڭمۇ بەرىبىر ئەسلى تەقدىر قىلىنغاندىن كۆپكە ئېرىشەلمەيسەن. مۇھەممەد ئىبنى سىيرىننىڭ ئۇمەييە جەمەتى ھۇقۇقدارلارغا تۇتقان مەشھۇر پۇزىتسىيەلىرى بار بولۇپ، ئۇ ئۇلار ئالدىدا ھەقنى ئاشكارە سۆزلەيتتى. اللە  ۋە  اللە  نىڭ رەسۇلى ۋە پۈتۈن مۇسۇلمانلار ئاممىسى ئۈچۈن نەسىھەت قىلاتتى. ئۈمەر ئىبنى ھۇبەيرە ئۇمەييە جەمەتىنىڭ يۇقىرى ھۇقۇقدارلىرىدىن بىرى ۋە ئىككى ئىراققا تەيىنلەنگەن ۋالى بولۇپ، ئۇ مۇھەممەد ئىبنى سىيرىننى زىيارەتكە چاقىرىپ ئادەم ئەۋەتتى. ئۇ كەلدى. ئۇنىڭ بىلەن قېرىندىشىنىڭ ئوغلى بار ئىدى. ئۇ كەلگەندە، ئۈمەر ئىبنى ھۇبەير ئۇنى قىزغىن قارشى ئېلىپ، ئىززەت - ئىكرام بىلەن كۈتۈپ يۇقىرى ئورۇندا ئولتۇرغۇزدى ۋە ئۇنىڭدىن دىن ۋە دۇنيا ئىشلىرىدىن كۆپ سوراپ بولغاندىن كېيىن، ئۇنىڭغا: - يۇرتۇڭدىكىلەر قانداق قالدى؟ ئى ئەبۇ بەكرى! - دېدى. - ئۇلارنىڭ ئىچىدە زۇلۇم كۆپەيگەن، سېنىڭ ئۇلار بىلەن چاتىغىڭ يوق ھالدا قالدى، - دېدى ئىبنى سىيرىن. قېرىندىشىنىڭ ئوغلى ئۇنىڭ مۈرىسىنى بېسىپ قويدى، مۇھەممەد ئۇنىڭغا قاراپ مۇنداق دېدى: - ئۇلار توغرۇلۇق سەندىن سورىمىدى، مەندىن سورىدى. بۇ - گۇۋاھلىق. « كىمكى ئۇنى يۇشۇرىدىكەن، ھەقىقەتەن ئۇنىڭ دىلى گۇناھكار بۇلىدۇ » (سۈرە بەقەرە 283- ئايەت) سورۇن ئاياغلاشقاندا ئۆمەر ئىبنى ھۈبەيرە ئۇنى قارشى ئالغاندەكلا ناھايىتى قىزغىنلىق بىلەن ئۇزىتىپ قويدى، ئۇنىڭغا ئارقىدىن بىر ھەميان ئەۋەتتى. ئۇنىڭدا ئۈچ مىڭ دىنار بار ئىدى، ئۇ ئۇنى ئالمىدى. قېرىندىشىنىڭ ئوغلى ئۇنىڭغا : - ئەمىرنىڭ سوۋغىسىنى نېمىشقا قۇبۇل قىلمايسەن؟ - دېۋىدى، مۇھەممەد مۇنداق دېدى: - ئۇ مېنى ياخشى دەپ ئويلاپ بۇنى بەرگەن. ئەگەر مەن ئۇ ئويلىغاندەك ياخشى بولسام، بۇنى قۇبۇل قىلماسلىقىم كېرەك، ئەگەر مەن ئۇ ئويلىغاندەك ياخشى بولمىسام، ئۇنى تېخىمۇ قۇبۇل قىلماسلىقىم كېرەك - دېدى. اللە  مۇھەممەد ئىبنى سىيرىننىڭ سەمىمىيىتىنى ۋە سەۋىرچانلىقىنى سىنىماقچى بۇلۇپ، ئۇنى مۇئمىنلەر ئۇچرايدىغان سىناقتىن بىرى بىلەن سىنىدى، بۇ مۇنداق بولغان ئىدى: ئۇ بىر قېتىم پۇلىنى كىيىن بېرىدىغانغا قىرىق مىڭ دىرھەملىك سۇ يېغى سېتىۋالدى. ماي تۇڭىدىن بىرىنىڭ ئېغىزىنى ئاچقاندا، ئۇنىڭدىن سېسىپ كەتكەن ئۆلۈك چاشقان چىقتى. مۇھەممەد كۆڭلىدە: بۇ ياغ ئەسلى بىر ئۇرۇندا چىقىرىلغان، بۇ نىجاسەت مۇشۇ تۇڭغىلا چۈشمەستىن ئەسلىدىلا ھەممىنى بۇلغىغان. مەن بۇ ئەيىب سەۋەپلىك بۇنى ئىگىسىگە قايتۇرۇپ بەرسەم، بەلكىم باشقىلارغا سېتىشى مۇمكىن، دەپ قاراپ ياغنىڭ ھەممىسىنى تۆكۈۋەتتى... بۇ ئىش ئۇنىڭ تىجارىتىدىن ئېغىر زىيان كۆرۈلىۋاتقان ۋاقىتتا يۈز بەردى. ئۇ قەرىزگە كىرىپ قالدى. ياغنىڭ ئىگىسى مالنى تەلەپ قىلىۋىدى، ئۇ قايتۇرۇپ بېرەلمىدى. مال ئىگىسى ۋالىيغا ئەرىز قىلدى. ۋالى ئۇنى قەرىزنى قايتۇرغانغا قەدەر سولاپ قۇيۇشقا بۇيرىدى. ئۇ زىندانغا سولۇنۇپ بىر مەزگىل ئۆتكەندىن كىيىن، گۇندىپاي ئۇنىڭ دىنى ئىشلىرىنى بىلىپ، قاتتىق تەقۋالىغىنى ۋە ئىبادەتكە بەك بېرىلىدىغانلىقىنى كۆرۈپ، ئۇنىڭغا ئىچ ئاغرىتىپ : - ئى ئۇستاز، كەچتە ئۆيۈڭگە بېرىپ ئائىلەڭ بىلەن يېتىپ ئەتتىگىنى يېنىپ كەلگىن، قۇيۇپ بېرىلىپ بولغىچە شۇنداق قىل، - دېدى. مۇھەممەد: - ياق، اللە  بىلەن قەسەمكى، ئۇنداق قىلمايمەن ... - نېمىشقا؟ اللە   ساڭا ھىدايەت بەرسۇن ؟!... - سېنىڭ رەھبىرىڭگە خىيانەت قىلىشىڭغا ياردەم بەرمەيمەن ... ئەنەس ئىبنى مالىكنىڭ ۋاپاتى يېقىنلاشقاندا، ئۇ ئۆزىنى مۇھەممەد ئىبنى سىيرىننىڭ يۇيۇپ ناماز ئوقۇشىنى ۋەسىيەت قىلدى، ھالبۇكى مۇھەممەد زىنداندا ئىدى. ئەنەس جان ئۈزگەندە كىشىلەر ۋالىينىڭ يېنىغا كېلىپ، ئۇنىڭغا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ساھابىسى، خادىمى ئەنەسنىڭ ۋەسىيىتىنى ئېيتتى ۋە ۋەسىيەتنى ئورۇنداش ئۈچۈن مۇھەممەدكە ئىجازەت بېرىشنى سورىدى، ۋالى ئىجازەت بەردى. مۇھەممەد ئۇلارغا : - قەرىز ئىگىسىدىن رۇخسەت سورىمىساڭلار چىقمايمەن. مەن ئۇنىڭ مەندىكى ھەققى سەۋەبىدىن سولانغان، - دېدى. قەرىز ئىگىسىمۇ ئۇنىڭغا رۇخسەت قىلدى . مۇھەممەد زىنداندىن چىقىپ ئەنەسنى يۇيۇپ، كېپىنلەپ نامىزىنى چۈشۈردى. ئاندىن چىققان پېتى زىندانغا قايتىپ كەلدى، ئۆيىدىكىلەرنى كۈرۈش ئۈچۈن ئۆيىگىمۇ بارمىدى... *                     *                     * مۇھەممەد ئىبنى سىيرىن يەتمىش يەتتىگە كىرگۈچە ياشىدى. ئەجەل كەلگەندە ئۇنىڭ دۇنيادىكى يۈكى ئاز... ئاخىرەتكە تەييارلىق ئۇزۇقى كۆپ ئىدى... راشىدنىڭ قىزى ھەفىسە ناھايىتى تەقۋا ئاياللاردىن بۇلۇپ، ئۇ سۆزلەپ مۇنداق دەيدۇ: - مەرۋانىل مەھمەلى بىزنىڭ خوشنىمىز بۇلۇپ، قاتتىق ئىبادەت قىلىدىغان، اللە  غا بەك ئىتائەتمەن كىشى ئىدى. ئۇ ۋاپات بولغاندا بىز ئۇنىڭغا قاتتىق قايغۇردۇق، مەن ئۇنى چۈشۈمدە كۆرۈپ ئۇنىڭغا مۇنداق دېدىم: - ئى ئەبۇ ئابدۇللا!  اللە  ساڭا نېمە قىلدى؟ - جەننەتكە كۈرگۈزدى. - ئاندىن كېيىن نېمە ئىش بولدى؟ - ياخشى كىشىلەر قاتارىغا كۆتۈرۈلدۈم. - ئۇ يەردە كىمنى كۆردۈڭ؟ - ھەسەنۇل بەسەرى ۋە مۇھەممەد ئىبنى سىيرىننى كۆردۈم،- دېدى. مەنبە:  تابىئىنلار ھاياتىدىن  تاللانما

ayfar

	تولىمۇ ياخشى بىلىملەردىن خەۋەردار قىلدىڭىز، دەسلەپ بىر ئوقىساق چۈشەنمەك سەل قىيىن بولغان بولغان بىلەن قايتىلاپ ئوقساق ئاخىرى چۈشنىدىكەنمىز  ،داۋاملىق يوللاپ تۇرارسىز!

ihsanjan

	ayfar يوللىغان ۋاقتى  2013-5-18 10:31 AM تولىمۇ ياخشى بىلىملەردىن خەۋەردار قىلدىڭىز، دەسلەپ بى ... ئاللاھ خالىسا يوللاپ تۇرىمەن

0908220