ھەزرىتى ئۇممۇ مەئبەد رەزىيەللاھۇ ئەنھانىڭ ھاياتى

yanhin918

	ھەزرىتى ئۇممۇ مەئبەد رەزىيەللاھۇ ئەنھانىڭ ھاياتى ھەزرىتى ئۇممۇ مەئبەد رەزىيەللاھۇ ئەنھا ھىجرەت يولىدىكى بىر مىھماندوس ئايال. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم مەككىدىن مەدىنىگە ھىجرەت قىلغاندا، يولدا ئۇممۇ مەئبەدنىڭ چىدىرىدا ئارام ئالغان. ئۇممۇ مەئبەد رەسۇلۇللاھنى سۈت ۋە گۆش بىلەن مىھمان قىلغان بەختلىك ئايالدۇر. ئۇممۇ مەئبەد مەككىنىڭ قۇدەيد دېگەن يېرىدە يول ئۈستىدە چىدىردا ياشايتتى. ئەسلى ئىسمى ئاتىكە ئىدى. ئۇممۇ مەئبەد دېگەن كۇنيەسى بىلەن تونۇلغاندۇر. دادىسىنىڭ ئىسمى خالىد ئىبنى خۇلەيف بولۇپ، خۇزائە قەبىلىسىگە مەنسۇپتۇر. ئۇممۇ مەئبەد ئەقىللىق، ئىپپەتلىك ۋە كۈچلۈك بىر ئايال ئىدى. تاغىسىنىڭ ئوغلى تەمىم ئىبنى ئابدۇل ئۇززاغا ياتلىق بولغان ئىدى. مەككىگە يېقىن قۇدەيد دېگەن يەردە چۆلدە ياشايتتى. قوي باقاتتى. قولى ئوچۇق، سېخى بىر ئايال ئىدى. ئۇممۇ مەئبەد يولدىن ئۆتكەن مۇساپىرلارنى مىھمان قىلىپ يولغا سالىدىغان سېخى ئايال ئىدى. قەھەتچىلىك يۈز بەرگەن، قىيىن ۋاقىتلاردىمۇ بۇ ئادىتىنى داۋاملاشتۇرۇپ، يولۇچىلارنىڭ سۇ ۋە تاماق ئىھتىياجىنى قامدايتتى. ئىچىش ئۈچۈن سۈت، يېيىش ئۈچۈن گۆش ئىكرام قىلاتتى. ئۇنىڭ بۇ گۈزەل ئەخلاقى ئىسلام نۇرى بىلەن شەرەپلىنىشىگە سەۋەپ بولدى. ئۇممۇ مەئبەد، كۈندۈزى چىدىرىنىڭ تېشىغا چىقىپ ئولتۇراتتى. مىھمان قىلىش ئۈچۈن يولدىن ئۆتكەنلەرنى كۈتەتتى. مۇشۇنداق كۈنلەرنىڭ بىرىدە رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم مەككىدىن مەدىنىگە ھىجرەت قىلىش ئۈچۈن يولغا چىقتى. رەسۇلۇللاھ، ھەزرىتى ئەبۇ بەكىر، ئامىر ئىبنى فۇھەيرە ۋە ئابدۇللاھ ئىبنى ئۇرەيقىت يولدا ئۇممۇ مەئبەدنىڭ چىدىرىغا كەلدى. ئۇممۇ مەئبەد بۇ نۇر يۈزلۈك، مۇبارەك كىشىلەرنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى بىلمەيتتى. رەسۇلۇللاھ: سۈتىڭىز بارمۇ؟ دەپ سورىدى. ئۇممۇ مەئبەد: ۋەللاھى سۈت يوق، دەپ جاۋاپ بەردى. رەسۇلۇللاھ چىدىرنىڭ يېنىدا، ئورۇقلىقىدىن ماڭالماي قالغان كىچىك بىر قوينى كۆرۈپ، بۇ قويدىن سۈت چىقامدۇ؟ دەپ سورىدى. ئۇممۇ مەئبەد: ئۇرۇقلىقىدىن پادىلارنىڭ ئارقىسىدا قېلىپ قالغان قوي، دېدى. بۇ قوينى سېغىشىمغا رۇخسەت قىلامسىز؟ دېدى. ئۇممۇ مەئبەد: ئەگەر ئۇنىڭدا سۈت تاپالىسىلا، ساغسىلا، دېدى ۋە قوينى تۇتۇپ، رەسۇلۇللاھنىڭ يېنىغا ئېلىپ كەلدى. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم "بىسمىللاھىررەھمانىررەھىم" دەپ، قوينىڭ ئەمچىكىنى سىلاپ، "ئەي ئاللاھىم! بۇ قوينى بەرىكەتلىك قىلغىن" دەپ دۇئا قىلدى. قوينىڭ ئورۇقلىقتىن قورسقىغا چاپلىشىپ قالغان ئەمچەكلىرى بىردىن يوغىناپ سۈتكە توشتى. رەسۇلۇللاھ قاچا ئېلىپ كېلىشنى بۇيرىدى. رەسۇلۇللاھ مۇبارەك قولى بىلەن قوينى سېغىپ چوڭ بىر قاچىنى تولدۇرۇپ، ئۇممۇ مەئبەدكە تەڭلەپ، بۇنى ئىچىڭ، دېدى. ئۇممۇ مەئبەد: سىلە ئىچسىلە، چۈنكى ئۇنىڭغا سىلە لايىق، دېدى. رەسۇلۇللاھ: قەۋمىگە سۇ بەرگۈچى ئەڭ ئاخىرىدا ئىچىدۇ، دەپ قاچىنى ئۇممۇ بەئبەدگە بەردى. ئۇممۇ مەئبەد سۈتنى قانغۇچىلىك ئىچتى. ئاندىن رەسۇلۇللاھ قاچىنى ئەبۇ بەكىرگە بەردى. ئۇمۇ قانغۇچە ئىچتى. ئۇنىڭ ئارقىسىدىن باشقىلار نۆۋەت بىلەن تويغۇچە سۈت ئىچتى. ئەڭ ئاخىرىدا رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم سۈتنى ئىچتى. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم يەنە ئۇ ئورۇق قوينى تەكرار سېغىشقا باشلىدى، يەنە بىر قاچا تولغۇچە سۈت سېغىپ ئۇممۇ مەئبەدكە بەردى. ئۇنىڭغىچە ئۇممۇ مەئبەدە گۆش پۇشۇرغان ئىدى. مىھمانلارنىڭ ئالدىغا گۆشنى ئېلىپ كەلدى، مىھمانلار گۆشتىن يېدى. ئۇممۇ مەئبەد ئاشقان گۆشنى يول ئوزۇقى ئۈچۇن تەييارلاپ، مىھمانلارغا بېرىپ ئۇزىتىپ قويدى. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ھەمراھلىرى بىلەن ئۇممۇ مەئبەدنىڭ يېنىدىن ئايرىلىپ كەتكەندىن كېيىن، ئۇممۇ مەئبەدنىڭ ئېرى پادىلارنى ھەيدەپ چىدىرغا كەلدى. قاچىلارنىڭ سۈت بىلەن توشقانلىقىنى كۆرۈپ، ھەيران بولۇپ: بۇ سۈت قەيەردىن كەلدى؟ چىدىردا سۈت چىقىدىغان قوي يوق ئىدى؟ دېدى. ئۇممۇ مەئبەد: چىدىرىمىزغا يۈزىدىن نۇر يېغىپ تۇرىدىغان بىر زات كەلدى. ئۇ مۇنداق، مۇنداق قىلدى، دەپ بولغان ئىشلارنى بىر ـ بىرلەپ ھىكايە قىلىپ بەردى. ئېرى: ۋەللاھى ئۇ قۇرەيش مۇشرىكلىرى ئىزدەۋاتقان كىشى بولۇشى مۇمكىن. ئەي ئۇممۇ مەئبەد! سەن ئۇ كىشىنى ماڭا تەسۋىرلەپ بەرگىن، دېدى. ئۇممۇ مەئبەد رەسۇلۇللاھنى كۆز ئالدىغا ئېلىپ كېلىپ مۇنداق تەسۋىرلەپ بەردى: مەن كۆرگەن كىشى شۇنداق بىر زاتكى، ئۇنىڭ يۈزى نۇرلۇق، ئەخلاقى گۈزەل، شەكلى ناھايىتى چىرايلىق كىشىدۇر. ئۇنىڭ قورسىقى يوغان، بېشى كىچىك ئەمەس. پىگۇرىسى چىرايلىق، ئۆزى كېلىشكەن، كۆزلىرى قارا، كىرپىكلىرى قويۇق، خۇش ئاۋاز كىشى ئىدى. ئۇنىڭ كۆزىنىڭ ئېقى ئوپ ئاق، قارىسى قوپ قارا، كۆزىگە سۈرمە تارتىلغان ئىدى. قاشلىرىنىڭ ئۇچچى ئىنچىكە، چاچلىرى تۇم قارا، بوينى سەل ئۇزۇنراق، ساقىلى قويۇق ئىدى. سۇكۇت قىلغاندا ھەيبەتلىك، سۆزلىگەندە يېقىملىق كۆرۈنەتتى. ئۇ كۈلۈپ تۇرىدىغان، سۆزى شىرىن، سۆزلەر ئاغزىدىن ئايرىم ئايرىم چىقىدىغان، سۆزلىرى خۇددى يىپقا تىزىلغان مەرۋايىتتەك رەتلىك، ئىپادىلىرى ئېنىق، جۈملىلىرى ئازمۇ ئەمەس، كۆپمۇ ئەمەس ئىدى. يىراقتىن قاراشقا ئەڭ ھەيبەتلىك كىشى، يېقىندىن قارىغاندا ناھايىتى شىرىن ۋە جەلىپ قىلىدىغان، ئوتتۇرا بويلۇق بولۇپ بەك ئۇزۇن بويلۇقمۇ ئەمەس، پاكارمۇ ئەمەس ئىدى. يېنىدا ھەمراھلىرى بار ئىدى. ئۇلار ئۇنىڭغا خىزمەت قىلىش ئۈچۈن ئۆزلىرىنى ئاتاتتى. ھۆرمەتكە سازاۋەر كىشى ئىدى. ئوچۇق چىراي، خۇش پىئىل بولۇپ، ھېچكىمنى ئەيىپلەپ ئازارلىمايتتى. ئەبۇ مەئبەد ئايالىنىڭ بۇ شەكىلدە تەسۋىرلىشىگە قاراپ، بۇ زاتلار ھەقىقەتەن مەككىدە قۇرەيشلەر بىزگە چۈشەندۈرگەن كىشىدۇر. ئەي ئۇممۇ مەئبەد! ئەگەر مەن ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشۇپ قالغان بولسام، مېنى ھەمرا قىلىۋىلىشىنى تەلەپ قىلاتتىم، ھازىرمۇ بۇنىڭغا بىر يول تېپىشقا تىرىشىمەن، دەپ رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمگە بولغان مۇھەببىتىنى ئىزھار قىلدى. ئۇممۇ مەئبەد ناھايىتى ئەقىللىق، ھۇشيار، ئىپپەتلىك ۋە كۈچلۈك ئايال ئىدى. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ئىزىنى ئىزدەپ يۈرگەن مۇشرىكلار ئۇنىڭ چىدىرىغا كېلىپ، ئۇ قەيەرگە كەتتى؟ دېدى. ئۇممۇ مەئبەد: كىم؟ دەپ سورىدى. ئۇلار: مۇھەممەد! دەپ، رەسۇلۇللاھنىڭ شەكلىنى سۈپەتلەپ بەردى. ئۇممۇ مەئبەد مۇشرىكلارنىڭ ئالدىدا تەمكىنلىك بىلەن دادىل تۇرۇپ، مۇشرىكلارنىڭ سۆزىگە جاۋاپ بەرمىدى. ئۇممۇ مەئبددىن بىر جاۋاپ ئالالمىغان مۇشرىكلار قوپاللىق بىلەن: سەن ئۇنىڭ قايسى تەرەپكە كەتكەنلىكىنى بىلەمسەن؟! دەپ ۋارقىرىدى. ئۇممۇ مەئبەد: سىلەرنىڭ نېمە دەۋاتقىنىڭلارنى مەن چۈشەنمىدىم. لېكىن مېنىڭ چىدىرىمغا بىر مىھمان كېلىپ، ئورۇق قويۇمنى سېغىپ بېرىپ كەتتى، دېدى. مۇشرىكلار قوپاللىقىنى ئاشۇرۇپ ۋارقىراشقا باشلىۋىدى، ئۇممۇ مەئبەد: ئەگەر بېشىمدىن چېكىنىپ كەتمەيدىغان بولساڭلار، قەبىلەمنى چاقىرىپ بېشىڭلارغا توپلايمەن، دەپ تەھدىت قىلدى. چارىسىز قالغان مۇشرىكلار ئۇممۇ مەئبەددىن بىر مەلۇمات ئالالماي قايتىپ كېتىشكە مەجبۇر بولدى. چۈنكى ئۇلار ئۇممۇ مەئبەدنىڭ ئۆز قەبىلىسى ئىچىدە نۇپۇزلۇق كىشى بولغانلىقىنى بىلەتتى. ئۇ بىر توۋىلاپ خەلقىنى قوزغىيالايتتى. ئۇنىڭ بىر ئېغىز سۆزى بىلەن قەۋمى قوراللىنىپ كېلەتتى. ھىجرەت يولۇچىلىرى جانابى رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ۋە ئەبۇ بەكىر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مەدىنە مۇنەۋۋەرەگە ساق سالامەت يېتىپ بارغاندىن كېيىن، ئۇممۇ مەئبەد ئېرى ۋە كىچىك بالىسىنى ئېلىپ مەدىنىگە كەلدى. ئەبۇ مەئبەد بالىسى بىلەن رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ئالدىغا بېرىپ، كېلىمە شاھادەت ئېيتىپ مۇسۇلمان بولدى. ئۇممۇ مەئبەد ئاياللارنىڭ ئارىسىدا ئىدى. رەسۇلۇللاھ ئاياللارنىڭ يېنىغا كەلگەندە ئۇممۇ مەئبەدكە سالام بەردى ۋە مۇنۇ ئايەتنى ئوقۇدى: "ئى پەيغەمبەر! مۆمىن ئاياللار ساڭا كېلىپ، ئاللاھقا ھېچ نەرسىنى شېرىك كەلتۈرمەسلىككە، ئوغرىلىق قىلماسلىققا، زىنا قىلماسلىققا، بالىلىرىنى ئۆلتۈرمەسلىككە، باشقىلارنىڭ بالىسىنى يالغاندىن ئەرلىرىنىڭ بالىسى قىلىۋالماسلىققا، سەن بۇيرۇغان ياخشى ئىشلاردىن باش تارتماسلىققا بەيئەت قىلسا (يۇقىرىقى شەرتلەر ئاساسىدا) ئۇلارغا بەيئەت قىلغىن، ئۇلار ئۈچۈن ئاللاھتىن مەغپىرەت تىلىگىن، ئاللاھ ھەقىقەتەن ناھايىتى مەغپىرەت قىلغۇچىدۇر، ناھايىتى مېھرىباندۇر." بۇ ئايەتنى ئاڭلىغان ئاياللار: بەيئەت قىلدۇق، يا رەسۇلەللاھ" دېدى. ئۇممۇ مەئبەد: يا رەسۇلەللاھ! بىز مەنئى قىلىنغان ئادەت نېمە؟ دەپ سورى. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم: "ئۆلۈكنىڭ ئارقىسىدىن ۋارقىراپ يىغلاش، نالە پەرياد قىلىش" دېدى. بۇنىڭ بىلەن ئۇممۇ مەئبەدمۇ بەيئەت قىلىپ ئىسلام بىلەن شەرەپلەندى. ئۇممۇ مەئبەد رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇسۇلمان بولغاندىن كېيىن، ئىلىم ئۆگىنىش ئۈچۈن ھەر پۇرسەتتىن پايدىلاندى. ئۆگەنگەن ياخشى ئىشلارنى دەرھال ھاياتىدا تەتبىقلاشقا تىرىشاتتى. بىر كۈنى ئېرى ئەبۇ مەئبەد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ ناماز ئوقۇش مەسجىدكە بېرىپ كېچىكىپ قايتقان ئىدى. ئۇممۇ مەئبەد نېمە ئۈچۈن كېچىكىپ قالغانلىقىنى سورىدى. ئەبۇ مەئبەد: يولدا ئەنەس ئىبنى مالىك ئەۋس قەبىلىسىدىن بىر كىشى بىلەن سۆزلىشىۋاتاتتى، مەنمۇ ئۇلارنىڭ سۆھبىتىگە قېتىلىپ قالدىم، سۆھبىتىنى ئاڭلىدىم، دېدى. ئۇممۇ مەئبەد: رەسۇلۇللاھنىڭ خىزمەتچىسى ئۇلارغا نېمە دېدى؟ دەپ سورىدى. ئەبۇ مەئبەد: ئەنەس ئۇلارغا رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمدىن ئاڭلىغان بىر ھەدىسنى سۆزلەپ بەردى: "كىم ئىخلاس سۈرىسى بىلەن فاتىھە سۈرىسىنى تاھارەت بىلەن يۈز قېتىم ئوقۇسا، ئاللاھ ئۇنىڭ دەرىجىسىنى يۇقىرى قىلىدۇ، جەننەتتە ئۇنىڭ ئۈچۈن بىر ساراي بىنا قىلىدۇ..." دېدى. بۇنىڭ بىلەن ھەزرىتى ئۇممۇ مەئبەد ھاياتىنىڭ ئاخىرىغىچە ئىخلاس بىلەن فاتىھەنى تاھارەت بىلەن ئوقۇشنى ھەرگىز تەرك ئەتمىدى. ئۇممۇ مەئبەد: رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ مۇنداق دۇئا قىلغانلىقىنى ئاڭلىغان: "ئەي ئاللاھىم! قەلبىمنى نىپاقتىن، ئەمەلىمنى رىيادىن، تىلىمنى يالغاندىن، كۆزۈمنى خىيانەتتىن پاكلىغىن. چۈنكى سەن كۆزلەرنىڭ خىيانىتىنى ۋە قەلبلەرنىڭ يوشۇرغان سىرلىرىنى بىلىسەن." ئەممۇ مەئبەد رەزىيەللاھۇ ئانھا ھەزرىتى ئەبۇ بەكىر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ خەلىپە سايلانغاندا، ئۇنى زىيارەت قىلىپ باردى. ھەزرىتى ئەبۇ بەكىر ئۇنى كۆرۈپ كۈلۈمسىرىدى. رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم بىلەن بىرگە ھىجرەت قىلغان كۈنلىرىنى ئەسلىدى. ئۇممۇ مەئبەدنىڭ ئەھۋالىنى سورىدى ۋە ئۇنىڭغا ئىززەت ـ ئىكرام قىلدى.       ھەزرىتى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ خەلىپىلىك زامانىدا قەھەتچىلىك بولغاندا، ئۇممۇ مەئبەدنىڭ ھېلىقى بەرىكەتلىك قويىنى ئەرتە ـ ئاقشام ساغىدىغانلىقى رىۋايەت قىلىنغاندۇر. ئاللاھ تائالا ھەزرىتى ئۇممۇ مەئبەد ۋە باشقا بارلىق ساھابە كىراملاردىن رازى بولسۇن، بىزنى ئۇلارنىڭ شاپائىتىگە نائىل قىلسۇن، ئامىين. تەييارلاپ تاقدىم قىلغۇچى: نۇرىلەم ياسىن. مەنبە: سەئۇدى ئەرەبىستان رادىئۇسى تورى.

xamal113

	ياخشى تېما يوللاپسىز قېرىندىشىم.

asma507

	كۆپ ئەجىر قىپسىز ،ئاللا  رەھمەت قىلسۇن..............

ئەسمارە

	ئاللا رەھمەت قىلسۇن!

kokboraa

	ئاللا رەھمەت قىلسۇن!

sirdax998

	ئاللا رەھمەت قىلسۇن

ANSWER

	مۇشۇنداق ياخشى تىما قانچىلىك تۇرالايدۇ بۇ مۇنبەردە ؟! بەلكىم ھىلىلا جاۋابى چىقىشى مۇمكىن ! تىما يوللۇغۇچى كۆپ تەشەككۇر سىزگە .

qutbilik

	تېما ئىگىسى كەچۈرىسىز، تېمغا مۇناسىۋەتسىز گەپ قىلىپ قويىدىغان بولدۇم. باشقۇرغۇچىلاردىن سوراپ باقسام مەن يوللىغان باۋۇدۇن سالونى = كۆپ ئىقتىدارلىق لۇغەت  دىگەن تېما نىمە ئۈچۈن تەستىقلاندى؟ يەنە نىمە ئۈچۈن 7 تال ئىنكاس چۈشە-چۈشمەي ئۆچۈرۋىتىلدى؟ بۇ تېمىنىڭ كۆپچىلىككە مەنپىئەتى بولسا باركىن زىيىنى يوق ئىدى، مۇشۇ ھەقتە چۈشەندۈرۈش بىرىپ باقساڭلار، يا ئۆچۈرۈش سەۋەبىنى قىسقا ئۇچۇر قىلىپ يوللىساڭلار. خەقنىڭ ئەمگىكىنى دەپسەندە قىلمىساق، ئاڭلىق بولساق بولامدۇ؟ سۆيۈملۈك باشقۇرغۇچىلار؟ تېما ئىگىسى سىزدىن يەنە بىر قېتىم كەچۈرۈم سورايمەن. بۇلار بىلەن قانداق ئالاقىلىشىنى بىلمىگەچكە مۇشۇنداق قىلىشقا مەجبۇر بوپ قالدىم.

kaliptax

	ياخشى تېما يوللاپسىز ئاللا رەھمەت قىلسۇن

yulgunjay

	ياخشى تېما يوللاپسىز ئاللا رەھمەت قىلسۇن