چۆچەك سېتىش (سەلكىنئاي)

salkin-ay

	چۆچەك سېتىش تەۋسىيە: تىمىنى بەك جېقكەن دەپ ئۇقۇش خوشياقمىسمۇ ،ئاخىرقى قىزىل رەڭدە بۇيالغان بۆلىكىنى ئۇقۇپ بېقىڭ،نىمىلەرنى ھىس قىلالىدىڭىز ؟ مۇشۇ توغۇرلۇق ئويلغانلىرىڭىزنى  دەپ بېقىڭ . زەيتۇنەم مەمىتىمىن (ئاپتۇر چىرا ناھىيلىك پارتىيە مەكتىپىدە) 1 خوتەنمۇ يەر شارىدا ئىمىش ، بىرى گېزىتتە كۆرۈپ قالغانمىش . ئىللىپ كەتسە يەر شارى ، قىزىپ كىتەرمىش ھەتتا خوتەندە قاشتېشى . خوتەنلىكلەر يەر شارىنى يەر دەپ بىلىدۇ ، يەرنى ئاندىن جان دەپ بىلىدۇ . شار دىگەنغۇ يۇمىلاق نەرسە ، ئۇچۇپ كەتسە ،گاز دەپ بىلىدۇ . مەن گېزىت ئوقۇمىغان داداممۇ ئوقۇپ بەرمەيتتى، بوۋام ھەپتىيەكنى ھەجىلەپ قالغان. قەشقەرلىك تىكمىگەن دوپپىنى ، ئالغۇم كەلمىگەندە.... خوتەنلىك تۇرۇپ ، خوتەن ئەتلىسىنىڭ سىرلىق گۈللىرىدە ئېزىپ يۈرگەندە، چۆچەككە ئامراق تۇرۇپ مومام ئېيتقان چۆچەكلەرنى بالامغا سەزدۈرمەيلا ئۇنتاي دىگەندە... ئاندېرسون كىلەرمىش ،دەپ ئاڭلىدىم، راستمۇ -يالغانمۇ پەقەت بىلمىدىم. خوتەنلىك بولغاچقا ئاسان ئىشەندىم . چۆچەكچى ئىمىش ،چۆچەك ئالارمىش، ئۇنىڭ چۆچىكى تۈگەپ كەتكەنمىش . خەپشۈك! ئۆلگەن ئۇ،دېمە يامان بۇلىدۇ ، ئۇ خەق بىزدىن ئەمەس ئۆلگەننىڭ گېپىنى قىلىۋىرىدىغان ، ترىككە گۆرنىمۇ كولاۋىرىدىغان . ئۆزى بولمىسا ،نەۋرىسى ئىمىش، نەۋرىسىمۇ ئۆزىدەك دانىيەلىك ئىمىش. -چۆچەك ! قىززىق خەقكىنا كونا گىلەمدەك ئۆڭگەن چۆچەكنى ، مايسىز چىراغدەك ئۆچكەن چۆچەكنى ، ئالامدىكىنا ؟ -ھەئە!ھەئە!ھەئە! 2 مەن چۆچەك ساتىمەن ئاندېرسون كىلىپ بولغۇچە، خوتەندىن جىمى چۆچەكنى يىغىۋالىمەن. قەشقەرگىمۇ بېرىپ باقىمەن ، كۇچادا بولمىسا ئاقسۇغا بېرىپ ، ئۇيغۇر چۆچىكى يىغىپ ساتىمەن. چۆچەكچى بالا چۆچەك تۇقۇماي نەگە كەتتىكىنە؟ -پاختا تەرگىلى . ئۆتمۈشمۇ ئەمەس ،ھازىر مۇ ئەمەس ، ئەجەپ بىرزامان كىتىپتىغۇ جاننى باققىلى . بازارغا چىقىپ كەتتى ، يولنى بىلمەيدىغان بالىلار . سودىسىنى قىلالارمۇ ؟ چامغۇر ساتمىغان بالىلار يولغا چىقىپتۇ . چۆچەك بىلگەنلەرمۇ ،بىلمىگەنلەرمۇ ، ئېھ ،كېتىپ بوپتۇ. 3 ئاندېرسۇنمۇ،ئابدۇرۇسۇلمۇ ، كۆك كۆز بىرى ئولتۇرىدۇ ئالدىمدا . دەيدۇ تېخى ئۇيغۇر، دىگەن چۆچەك پىرى. -نېمە دەيمەن ؟ قارا تاشقا بەرمىگەن تىلنى ، ئەجەپ ماڭا بەرمەپتۇ تەڭرى . بىر چۆچەككىلا ، ساناپ باقماي دوللار بىرەمىش . مەن دوللارنى كۆرۈپ باقمىغان ئىۋۇ قىزىلنىڭمۇ ، بەش ئالتىسىنىڭ چېكىسىنى   قېنىپقىنە سىلاپ باقمىغان. مەنمۇ ئۇيغۇرغۇ ئاغزى بار دۇنيا ، ئۆز تەسەۋۇرۇمدا چۆچىكىم بەك ئاز ،يېلىڭ ئۈستىباش. بىزنى بۇ خەق تۇنىمىغاندىن كىيىن، كۆرسىتەيچۇ بىر تەڭگە نۇرنىمۇ نۇر چاچقان قۇياش. 4 خوتەن ئىسسق يۇرت دەيدۇ باشقىلار ، جاھىللىقىنى بىلىپ تۇرۇپمۇ . بەكمۇ كۆڭۈلچەك ئاچچىق مېغىزنى يەپ تۇرۇپمۇ ، تۈكۈرەلمەس قارا كۆز ،كۈلگۈنچەك. ئۆگەندى ھازىر قىزىرىپ تۇرۇپ ، بىرنى ئىككى دىيىشنىمۇ ھەم . ۋۇجۇدىنى كۆيدۈرەر لاپ -لاپ ، راس گەپ چىققۇچە يەنە ھېلىھەم. قىستالسىمۇ بىر -بىرىگە ، ئاھ ،شۇنچىلىك ھۆكىرىشىپ كىتەر، -نىمىشقا ؟ -كۆزنى كۆزلەر تۇنۇماس ، -سۆزنى سۆزلەر. ئارىسىنى باسقاندا سۈكۈت ، ئاۋۇ ئۇيغۇركەن دېيىشىپ كىتەر. 5 بۇرۇن،بۇرۇندا.... مومام باشلاپ بولغان چۆچەكنى يەنە باشلايتتى . بۇرۇن ،بۇرۇنكەن ، تۈلكە يايلاقچى ، سېغىزخان ماراقچى ، قاغا قاراقچىكەن، يولۋاس پادىشاھ ،مايمۇن ۋەزىركەن. كۆك ئابدۇرۇسۇل خاتىرىسىگە، كىتىرلاپ يازاركەن. تېخى بىزچە دەپ قويدى، -بۇ گەپ قىزىقكەن . شۇ پەيت جان يۈرەككە جان كىرىپ ، چۆچەكچىدەك باشلىدىم سۆزنى . زورۇقۇپ ئەسلەپ ، مومانىڭ ئەتسىز يۈزلىرىنى . -تاغلار يېرىپ سۇ باشلىغان ، پەرھاد چىققان بىزنىڭ خوتەندىن . تاغ يارمايمۇ ئەركەكلەر شۇندىن ، يار ۋىسالى شۇنچىلىك يېقىن . پەرھاتنىڭ تەۋپىسىنى قىلىۋىتىپ، غىلام ياشلار كەلدى كۆزۈمگە. قەھىرىمانغا يۇرتداشلىقىمنى، بىلمەپتىمەن تا شۇ كەمگىچە . مانا خوتەنلىك شۇنىڭدىن باشلاپ ، سۇ كەلسە ،كەلمىسە نىمە پەرۋايى . بىلىدۇ پەقەت ، يۇرۇڭقاشنىڭ سۈيىنى خۇدا بەرگەن. 6 ئاندېرسون كالدىرلاپ كەتتى ، چۈشەنمىدىم ،چۆچىكىم قەيەردىن كەتتى . -پەرىشتە! -پەرىشتە! بىلمىدىم بۇنى. ئۇ ئۇچقاننى كۆرسەتتى،ئاندىن بالامنى . -بالىلار چۆچىكى -ھە بىلدىم ،بالا چۆچىكى . بىر ھازا ئويلىنىپ قالدىم جىملىنىپ، چۆچەكسىز ئۆسۈپتۇ بالام چالقورۇق. چۆچەك سۆزلىمەي ئۆتكەنلىكىمنى ، بىلىپ قالدى ۋاي!ما سېرىق ئورۇق. -قىزل بۆك! -ئۇ سىزنىڭ ئەمەس دېدى ، ئېغىزىمغا ئۇرغۇدەك بۇلۇپ ، كۆك كۆزىنى قىزارتىپ تۇرۇپ ، -سەت ئۆردەك چۈجىسى . -ھاماقەت ئۇ مېنىڭ . قۇلىنى جۈنۈپلا ئالدى جېنىمنى ، تەڭلا قاچۇردى بارۇ ئېسىمنى . ئۆز يىرىمدە تىلسىز زوۋان بوپ، ھەسرەتلىك بىر يىغا كەتتى ئاھ تۇتۇپ . چۆچەك ساتقۇم كەلمىدى بىردىن ، -قالسۇن ئۆزۈمدە -دېدىم تۇتۇلۇپ . -ھە !بىلمىدىمۇ ؟سورىدى يەنە . -ساتمايمەن !دېدىم يەرلىكچە ، -ئالمايمەن !دېدى يات تىلچە . -نېمىشقا دەپ سورىدىم. -چۆچىكىڭدە قەھرىمان بەك ئاز ، بالىلارغا پەرىشتىلەر يوق. مەشۇق ئۈچۈن جېننى بەرگەن ، بىر پەرھاتتىن باشقا ئەركەك يوق . چۆكۈپ كەتتىم يەرگە ئېھتىمال ، ئاھ بۇ سۆز سۈكۈتتىنمۇ چوڭقۇر. چۆچەكلىرىم مېنى تىللاڭلار ، مېنى باسقان قانداق غەلەتتۇر . ئىھ چۆچەكلىرىم ، ئەسىرلەردىن ئۇنتۇلماي كىلىپ ، مەندە بۈگۈن سۇندۇڭ باشقىچە . ھېكىمىتىڭنى بىلگەن چەتئەللىك ۋېجدانىمنى سوتلار تاشقانچە . شاھ بولمىسا ئۆزى ئەگەردە ، چوڭلار ساڭا قارىماي كەتتى . خوش دېگىنى زامان ئۇلارغا سەندە گۇناھ يوق ئىدى ئەسلى . ئالتۇن كەشىنى ئىزدىمەس قىزلار ، تۆت قۇلاقمۇ يۈرمەيدۇ تېرىپ . چۆچەكلىرىم ھىم يېپىلدىڭ تىز ، ئۇقۇماسمۇ سېنى تىزلىنىپ. يىگىتلىرىم چۆچەك ئۇقۇڭلار ، تۇنارسىلەر بوز ئېتىڭلارنى . تۇيۇلغاندا ھەممە قاتتىق تاش، چۆچەكلەرلا تۇغار گۆھەرنى . ئىھ ،سەبىيلەر پەرىشتە بولۇپ، چۆچىكىمگە كىرىڭلار بىر پەس . ياغاچ ئاتقا مىنىپ ئولتۇرۇپ ، بالىلىققا قېنىڭلار پەۋەس . مەنبە: تارىم ژورنىلى 2013-يىللىق 3-سانىدن ئېلىندى. كومپىيوتېر مەشغۇلاتىدا : ئىپار(سەلكىنئاي) 2013.3.23[ بۇ يازمىنىئىپارئاي 2013-03-23 19:34قايتا

ehrami

	ياخشى يېزىلىپتۇ.

tapalmidim

	ھەممىنى ئەستايىدىل ئوقۇدۇم ،ئەمما قىزىل خەتلىك يەرنىلا خېلى ياخشى چۈشەندىم ،ئۈستىدىكى بۆلەكلەرنى تازا ياخشى چۈشەنمىدىم ، غۇۋا بىر نەرسە چۈشەنگەندەك بولىمەن ،يا ئىنىق ئەمەس ،ھە دىگەندىلا پىكىرىم چېچىلىپ كەتتى دېسە

mahatjan

	ياخشى يېزىپسىز

parixta-kiz

	سەلكىنئاينىڭ ئەجىرىگە تەشەككۈر.ناخشا بەك مۇڭكەن.

turalp

	تىرماشقان خىياللار

ali010

	چۆچەكلىرڭىز سىزدنمۇ  ياخشكەن  جۇمۇ  چاقچاق  ھە  بەكلا  تەسرلىككەن مەن تەپسلى  ئوقۇدۇم  ئامما  بۇ يەردە  ھسقلغانلرمنى دىمەي  بولدى  ئەجرڭىزگە  تەشەككۇر  ھە

akyda007

	بەك ياخشى ئىكەن

abaytarim

	ھەقىقەتەن ياخشى يېزىلغان شېئىرلاركەن ...