نورۇز بايرىمىمىزنى قانۇنلاشتۇرۇش ئۈچۈن كۈچ چىقىرايلى

adabiyat0991

	نورۇز بايرىمىمىزنى  قانۇنلاشتۇرۇش ئۈچۈن كۈچ چىقىرايلى                                                   تاھىر خالىق نورۇز بايرىمى بارلىق تۈركىي مىللەتلەر ئىچىدىكى سەردار مىللەت _ ئۇيغۇرلارنىڭمۇ ئەنئەنىۋى مىللىي بايرىمى . مەن بۇ يەردە بۇ بايرامنىڭ كېلىپ چىقىشى ۋە بۇ بايرامنى ئۆتكۈزۈشنىڭ خاسىيىتىنى ئەزۋەيلەپ ئولتۇرمىساممۇ ، ئەقىللىك تورداشلار  بۇ بايرام ھەققىدە بەلگىلىك چۈشەنچە ۋە ساۋاتقا ئىگە ، دەپ قارايمەن . نەق گەپكە كەلسەك ، بىز بۇ بايرامنى ئۆتكۈزىۋاتقىلى ئەجداتلىرىمىزدىن باشلاپ ھېسابلىساقمۇ  4-5 مىڭ يىللار بولدى( تارىخىي كىتابلىرمىز بۇ نۇقتىنى ئىسپاتلايدۇ ) . ھەر يىلقى نورۇز بايرىمى دىيارىمىز شىنجاڭنىڭ جەنۇبىي ۋە شىمالىدا ئوخشاش بولمىغان شەكىل ۋە مەزمۇنلاردا ئۆتكۈزۈلۈپ كېلىنىۋاتىدۇ . ئەمما مەن ،  مىللىتىمىز تارىختىن بېرى قەدىرلەپ ئۆتكۈزۈپ كېلىۋاتقان بۇ بايرامنىڭ تا ھازىرغىچە دۆلەت ۋە ئاپتونوم رايون تەرىپىدىن   قانۇنلاشتۇرۇلمىغىنىغا  بەك ئەپسۇسلىنىمەن . ئېلىمىزدىكى كۆپ سانلىق ھېسابلانغان خەنزۇلارنىڭ نۇرغۇن مىللىي بايراملىرى قانۇنلاشتۇرۇلدى . دېمەك ئۇلار بۇ بايراملىرىدا ( مەيلى شەنبە ، يەكشەنبىلەرگە توغرا كەلسۇن ، كەلمىسۇن )   مۇۋاپىق دەم ئالىدۇ . بىز ئۇيغۇرلارمۇ  جۇڭخۇا مەدەنىيىتىگە ئۆچمەس تۆھپە قوشقان ئەڭ مۇنەۋۋەر مىللەتلەرنىڭ بىرى . قۇربان ھېيت  ۋە روزى ھېيت بىزنىڭ دىننىي بايرىمىمىز . ئەمما  نورۇز بولسا  بىزنىڭ تىپىك مىللىي بايرىمىمىز. مېنڭچە بولسا ، بۇ بايرامنى قانۇنلاشتۇرۇش ، بۇ بايرامدا ئاز بولغاندىمۇ بىر كۈن دەم ئېلىشنى قولغا كەلتۈرۈش نۆۋەتتىكى ئەڭ جىددىي مەسىلە دەپ قارايمەن . ئىككى يىغىنمۇ ئاياقلاشتى . بىزنىڭ شىنجاڭدىن بۇ قېتىمقى ئىككى يىغىنغا قاتناشقان  ۋەكىللەر ۋە ئەزالار  بۇ قېتىمىقى تەكلىپ سۇنۇشتا  مۇشۇ توغرىلىق بىرەر تەكلىپ سۇندىمۇ - سۇنمىدىمۇ بۇنىسى نامەلۇم . مېنىڭچە بولسا شۇنداق تەكلىپتىن بىرنى سۇنۇش ھازىرقى ۋەزىيەتتە بەك مۇھىم ، دەپ قارايمەن. ھەرقانداق بىر مىللەتنىڭ ئۆزىنىڭ مىللىي بايرىمىنى ياخشى خاتىرلەش ، داغدۇغا بىلەن ئۆتكۈزۈش ھوقۇقى بار . بۇ بايرامدا شىنجاڭدىكى تۈركىي مىللەتلەرنىڭ بىر كۈن دەم ئېلىشىنى قانۇنلاشتۇرۇشنىڭ رېئال ئەھمىيىتى ناھايىتى چوڭ دەپ قارايمەن . قېنى تورداشلار ، سىلەرمۇ بۇ مەسىلىگە قانداق قارايسىلەر ؟ ئىنكاسىڭلارنى ئاڭلاپ باقساق .

bzkm

	قانۇنلاشتۇرامدۇق؟

nazigul8

	نورزۇ بايرىمىنى قانۇنلاشتۇرۇش كېرەك! نورزۇ بايرىمىنى قانۇنلاشتۇرۇشنىڭ سىز دىگەندەك ئەھمىيىتى بار.

bagu-bostan

	قانۇنى يول ئارقىلىق قانۇنى ھۇقۇق مەنپەتنى قوغداش كېرەك.

akbrimamkokbora

	ئەسسالامۇ ئەلەيكوم! بۇنىڭ ھەمىىسى ئۆزۈمنىڭ شەخسىي قارىشى، كۈزۈتۈش يەكۈنۈم نورۇز بايرىمىنى قانۇنلاشتۇرۇش بۇ مەركىزىي كومۇتىتنىڭ، خەن تارىخچىلىرىنىڭ بېشىنى قاتۇرىدىغان مەسىلە. نېمە ئۈچۈن بۇنداق دەيمىز؟ گەپنى ئالدى بىلەن بۈيۈك جۇڭخۇا مەدەنىيىتىدىن باشلايلى. جۇڭخۇا مەدەنىيىتىنىڭ بەش مىڭ يىللىق شانلىق ئەنئەنىگە ئىگە قالتىس مەدەنىيەت ھادىسىسى ئىكەنلىكىنى بىز ئەقلىمىزدىن تاپقاندىن بۇيان ئاڭلاپ، كۆرۈپ كەلدۇق. نورۇز بايرىمى بولسا مېنىڭ بىلىشىمچە تارىختىكى ساكلارغا، ساكلاردىن كېيىن ھونلارغا قەدەر سوزۇلىدۇ. ساكلارنى ئۇيغۇر تارىخشۇناسلىرى، غەرىب ئالىم، تارىخچى، تەتقىقاتچى، تۈركشۇناسلار ئۇيغۇرلارنىڭ ئەجدادى دەپ قارايدۇ. ئەمما ئېلىمىزدە ساك، ھونلارنى ئۇيغۇرلار بىلەن قانداش سۈپەتتە ئالمايدۇ. ئەمما تۇران سەلتەنەتىنىڭ پادىشاھى تۇمارسنىڭ ئۇيغۇرلار بىلەن بولغان قانداشلىقىنى ئىلىم ساھەسى ئېتراپ قىلىدۇ. زىدىيەتلىك نۇقتا شۇكى، تۇمارىس دەل ساكلارنىڭ پادىشاھى. بۇ بۈگۈنكى زامان تارىخ ئىلىمىدىكى زىدىيەتلىك نۇقتا. ئەمدى يېڭى تاڭنامىدىن مىسال ئالساق، مەزكۇر كىتابنىڭ ئۇيغۇرلار تەزكىرىسى قىسمىنىڭ بىرىنچى قۇرىدا ‹‹ھونلار ئۇيغۇرلارنىڭ ئەجدادىدۇر›› دەپ ئوچۇق ھۆكۈم قىلىنىدۇ. جۇڭگۇ قەدەمقى تارىخىي مەنبەلەر بىلەن جۇڭگۇ ھازىرقى تارىخى تەتقىقات ئوتتۇرىسىدىكى پەرق ئىككىنچى زىدىيەتلىك نۇقتا. ئەمدى بۇ ھالقىلاردىن ئۆتۈپ نورۇز بايرىمىنىڭ ئۆزىگە كەلسەك، نورۇز بايرىمى ساكلار دەۋرىدىن باشلاپ قۇتلۇقلىنىپ كېلىۋاتقان بايرام. ساكلار دەۋرى بويىچە يىلغا سۇندۇرغاندا نورۇز بايرىمىنىڭ ئۇيغۇرلار ئارىسىدا داۋاملىشىپ كېلىۋاتقانلىقىغا تەخمىنەن 3500 يىلدىن ئارتقان بولىدۇ. ئەگەر نورۇز بايرىمىنىڭ شەكىللىنىش، تەرەققىي قىلىش، كۆلەملىشىش باسقۇچلىرىنى يىل ھالقىسىغا سۇندۇرۇپ ھېساپلىغاندا يىل ھېسابىنىڭ شىددەت بىلەن ئېشىپ كېتىشى ناھايىتى ئېنىق. مەسىلە شۇ يەردىكى، جۇڭخۇا مەدەنىيىتىدىن ئىبارەت بەش مىڭ يىللىق شانلىق مەدەنىيەتنىڭ يېنىدا يەنە بىر بەش مىڭ يىللىق ياكى ئۇنىڭدىنمۇ ئۇزاقراق يەنە بىر خىل مەدەنىيەت شەكلى پەيدا بولسا بۇنى شانلىق بەش مىڭ يىللىق مەدەنىيەت ئەنئەنىسىگە ئىگە جۇڭخۇا مەدەنىيىتى قوبۇل قىلالمايدۇ. ئۇنداق بولمىسا بەش مىڭ يىللىق شانلىق جۇڭخۇا مەدەنىيىتىنىڭ سۆلكىتى سۇنۇپ كېتىشى مۈمكىن. مانا مۇشۇنداق ئالاھىدە تارىخىي، مەدەنىيەت سەۋەپلىرى پۇت تىرەپ تۇرغاچقا نوۋرۇز بايرىمىنىڭ ئۇيغۇرلار ئارا قانۇنلۇق بايرام سۈپىتىدە ھۆججەتلەشتۈرۈلىشى ئېھتىمالدىن بەكمۇ يىراقتا. بۇنى بىز ئۆزىمىز قەدىرلەپ، ئۆزىمىز داغدۇغا قىلىپ ئۆتكۈزسەك چەكلەنمەسلىكى مۈمكىن. چۈنكى ئۇ ھالدا بۇ بايرام بىر خىل تەسىر بايراملىرىدەكلا تۇيغۇ بېرىدۇ-دە، بۇ بايرام 8-مارت بايرىمى، يېڭى يىل بايرىمى، ئەمگەچكىلەر بايرىمى دېگەندەك بايراملارغا ئوخشاش بىر قەۋمنىڭ ئەمەس كۆپ قەۋمنىڭ نامىدىلىق ئورۇندىلا تۇرىدۇ.

BAHADER1

	نورزۇ بايرىمىنى قانۇنلاشتۇرۇش كېرەك

dinar

	نۇرۇز بايرىمىنى  قازاقىستان ،ئۇزبەكىستان قىرغىزىستان،تاجىكىستان دىكى لەرمۇ ئۇتكىزەمدۇ  ئۇ دۇلەتلەردە قانۇنلۇق بايراممۇ ، ئۇ دۇلەتلەردە قانۇنلۇق بايرام بۇلسا  بىزنىڭ دۇلىتىمىزدىكى  قازاق ،ئۇزبەك،قىرغىز،تاجىكلارنىڭمۇ قانۇنلۇق بايرىمىمۇ

fanteken

	ئەلۋەتتە قانۇنلااشتۇرۇش كىرەك.چەت ئەلدە قانۇنلۇق بايرام بىزنىڭ يۇرتتىمۇ شۇنداق بولۇشى كىرەك .ئۇنداق بولمايدۇ دىييىشكە سەۋەبلەر چىقمايدۇ. چۈنكى ئۇ بىزنىڭ بايرىمىمىز.ھەم بۇ مۇتلەق شۇنداقتۇر. ئەھمىيەتلىك تىما بوپتۇ.

bagu-bostan

	dinar يوللىغان ۋاقتى  2013-3-21 09:37 PM نۇرۇز بايرىمىنى  قازاقىستان ،ئۇزبەكىستان قىرغىزىستان ... ئەلۋەتتە ئۆتكۈزىدۇ،ئۇلارنىڭ ئۈزىنىڭ ماكانى بولغاندىكىن قانداق قىلاي دىسە ئۈزىنىڭ ئەركىنلىكىدىكى ئىش.

mahatjan

	نورزۇ بايرىمىنى قانۇنلاشتۇرۇش كېرەك.چۈنكى قانۇننىڭ مەدەنىيەتنى قوغۇداش مەجبۇرىيتى بار.