ھەممىمىز تەگئاتلىق بولىۋالايلى

مىسرانىمدا تەگئات(فامىلە) ھەققىدە 2 يازمىنى كۆرۈپ قالدىم، يازمىدىكى مەزمۇن بىلەن يازمىغا چۈشكەن ئىنكاسلارغا قاراپ تەگئات ھەققىدە بىرقىسىم تورداشلارنىڭ كۆپ نەرسە بىلمەيدىغانلىقىنى ھىس قىلدىم، شۇڭا  تەگئات ھەققىدىكى بۇ يازمام كونا يازما بولسىمۇ بۇ يەرگە قويۇشنىڭ مۇھىملىقىنى ھىس قىلدىم. ([^#.x)hz  
     تەگئات يەنى فامىلە مەدەنىيىتى دۇنيا مىللەتلىرى ئىچىدەخىلى كۆپ مىللەتلەردە ئومومىي ئادەتكە ئايلانغىلى نەچچە ئەسىر بولۇپ، ئاللا قاچان قېلىپلىشىپ بولغان بولسىمۇ، ئەكسىنچە بىزنىڭ يېقىنقى زامان تارىخىمىزدا نۇرغۇن ئېسىل مەدەنىيەتلىرىمىز قاتارى بۇ ئەڭگۈشتىرىمىزمۇ يوقۇلۇشقا ياكى چىكىنىشكە يۈزلەندى، ھازىرقى كەچمىشلىرىمىزدە ئازساندىكى بىرقىسىم زىيالىلىرىمىز باشلامچى بولۇپ، تەگئات قوللۇنۇشقا يۈزلەنگەن بولسىمۇ، تەتقىقات ئاز، ئاۋامغا يېتەكچىلىك بولمىغانلىقى ئۈچۈن، ئاددى ئاۋام ئىچىدە ئەمەس، ھەتتا كەڭ زىيالىلىرىمىز ئارىسىدىمۇ يېتەرلىك تونۇشقا ئىگە قىلىش ئىمكانىيىتى بولمىدى،  شۇ مۇناسىبەت بىلەن، بىلىك مۇنبىرى، ئىزدىنىش تورى ۋە يۈكسەل تۇراسى قاتارلىق توربەتلەردە بۇ ھەقتە ئېلىپ بارغان بىرقىسىم تەتقىقات ۋە  مۇنازىرىلىرىمىزنى، قولغا كەلتۈرگەن نەتىجە ۋە ساۋاقلىرىمىزنى مەزكۇر مۇنبەردىكى مەنىۋى مەدەنىيىتىمىزنىڭ بېيىتقۇچىسى، خەلقنىڭ بىۋاستە ئاقارتقۇچىسى بولغان يازغۇچىلىرىمىزنىڭ ھوزۇرىغا سۇنساق، تېخىمۇ كەڭ قانات يايدۇرۇش ۋە تەتقىقاتنى چۇڭقۇرلاشتۇرۇش ئىمكانىيىتىگە ئىرىشىپ قالسا ئەجەپ ئەمەس دېگەن مەقسەتتە دىققىتىڭىزلەرگە سۇندۇق. ?1zGs2Qs  
    بۇ يازما پارچە - پارچە مۇنازىرىلەردىن تاللاپ، سەرخىللىرىنى يېغىپ، رەتلەپ  6 بۆلەك مەزمۇن بويىچە تەييارلانغان بولۇپ، نېمە ئۈچۈن تەگئات قوللىنىمىز؟ تەگئاتقا تاللىنىدىغان سۆز  قانداق شەكىلدە بولىدۇ؟ تەگئات قوللانغاندىن كېيىن ھازىرقى قولۇنىۋاتقان ئىسىم شەكلىمىزدىن قانداق پەرقلىنىدۇ؟ ئۇنى كىملىك، نوپۇسلارغا قانداق ئورنىتىمىز؟ بىزگە قانداق قىينچىلىق ياكى پايدىلىقلارنى ئېلىپ كىلىدۇ، .....  دېگەن مەسىلىلەر ئەمەلىي تەجربىبىلىرىمىزگە بىرلەشتۈرۈلۈپ، تورداشلارنىڭ سۇئاللىرى بىلەن ماسلاشتۇرۇپ، مۇشۇ يازمىنىڭ داۋامىغا ئىنكاس شەكلىدە يوللۇنىدۇ. كەڭ تورداشلارنىڭ، ئۇستازلارنىڭ ھەرقانداق تەكلىپ، تەنقىد پىكىرى ۋە ئۇنىڭغا قارىتا باشقىلارنىڭ ئەركىن ئىنكاس قايتۇرىشى قىزغىن قارشى ئېلىنىدۇ. R.DUfU"gp  
8_o~0lb  
"تەگئات" ھەققىدە چولتا ئويلۇرۇم  (1) W;l0GxOxQ  
قېرىنداشلىرىم، تەگئات قوللىنىش ھەققىدە مەتبۇ ئاتلىرىمىزدا ئاندا - ساندا ماقالىلەر ئېلان قىلىنغان بولسىمۇ، تور دۇنياسىدا ئېلان قىلىنغىنىنى ئاڭلىمىدىم، بىر چاغلاردا سابىق پۇقرا تورىدا بۇ ھەقتە خېلى ياخشى مۇنازىرىلەر بولغان بولسىمۇ ئۇ ھەقتىكى تالاش - تارتىشلار پۇقرا تورىغا ئوخشاش ئاللا قاچان ئۆتمۈشكە ئايلىنىپ قالدى، بىلىك تورىدا بۇ ھەقتە بىرەر تېمىدا ماقالە يېزىپ ئوتتۇرىغا قويۇشنى ئويلاپ يۈرگەن بولساممۇ، ئارمانغا چۈشلۇق بىلىدىغانلىرىم بولمىغانلىقى، ماتېرىيال ئىزدەپ تېپىش، ھەزىم قىلىش ۋە يېزىش ئىشلىرىنىڭ ھېچ بېرىگە پەقەتلا ۋاقىت چىقىرالمىدىم، ئىزدىنىش تورىدا جەۋلان ئەپەندىم توردىكى نام بىلەن تەقلىدى سۈرەتلىرىمىز توغرىسىدا تور ئويۇنى تەشكىللەپتىكەن، ئۇنىڭغا جاۋابەت پۇرسەتنى غەنىيمەت بىلىپ تەگئات ھەققىدىكى قارىشىمنى سىڭدۈرۈۋەتكەن ئىدىم، بىرقىسىم دوستلار بۇ ھەقتە بىر بۆلۈك سۇاللارنى ئوتتۇرىغا قويۇپتۇ(قايسى توردا ئوتتۇرىغا قويۇلغان بولسا شۇ تورنىڭ ئىسمى تىرناق ئىچىگە ئەسكەرتىلدى)، سۇاللارغا جاۋاب بېرىش بارىسىدىن ئەسلى يازماقچى بولغان ئويلۇرۇمنىڭ بىر قىسمىي چولتا بولسىمۇ ئوتتۇرىغا قويۇلۇپ قالدى. بۇ ھەقتە بۇ يەردىمۇ بىر مۇنازىرە ئېلىپ بېرىش مەقسىتىدە بىر بۆلەك ئىنكاسىمنى قويۇپ قويدۇم: xR8.1T?8  
ساردار0998(ئىزدىنىش)نىڭ سۇئالى: @WJ\W`P  
تەگئات قوللۇنۇشنى تەشەببۇس قىلىشتىن بۇرۇن ئاۋۋال تەگئات دېگەن بۇ ئۇقۇمنى تەپسىلىي بىر چۈشەنسەك ...ۋە ئۇنىڭ پايدا زىينى توغرىلىق سوغۇققانلىق بىلەن بىر مۇنازىرە قىلساق مىنڭچە تېخىمۇ ياخشى بولامدىكىن ... e6bh,BwgQq  
تەگئات دېگەن نېمە ؟؟؟؟ Dyc XJ3eQ  
نېمە ئۈچۈن تەگئات قوللۇنىمىز ؟؟؟؟ /h{Rf,H  
بۇ ئۆرۇپ ئادەتلىرىمىزگە مۇخالىپ كېلەمدۇ يوق؟؟؟؟ 0TSB<,9a[  
تەگئات قوللىنىش ئۆرۇپ ئادەتلىرىمىزنى ئۇنتۇپ غەربكە بىقىنىش بولامدۇ يوق ؟؟؟؟ 8e^uKYR<  
تەگئات قوللىنىشنىڭ بىزگە ئەكىلدىغان مەسىلىلىرى قانداق دېگەندەك ............. 8qaU[u&$  
............................................ئەلۋەتتە بۇ تۇغۇرلۇق بىدار ئاكىمىزنىڭ ئويلىغانلىرىنى ۋە چۈشەنچىسىنى تەپسىلىي بىر ئوتتۇرىغا قويسىكەن دېگەن ئۇمۇددەمەن .....قىممەتلىك ۋاقىتىڭىزنى ئاجرىتىپ مۇشۇ ئىشقا ئۆزىڭىز بىر باش بولسىڭىز بىر روياپقا چىقىرىدىغان ئىش قىلساق ....... bM5o-U#^ C  
KV$4}{  
قېرىنداشلىرىم، تەگئات قوللۇنۇشنى تۇنجى تەشەببۇش قىلغۇچى مەن ئەمەس، ئۇنىڭ كىملىكىنى تېخىمۇ بىلمەيمەن، مەن تەگئات قوللۇنۇشنى قوللانماسلىقتىن ئەۋزەل دەپ قارايمەن. RgL>0s  
گەرچە تەگئات قوللىنىش تەشەببۇسىنى ئوتتۇرىغا قويغان بولساممۇ، جۇغراپىيە ئىلمىدىن، جۇڭگو تارىخىدىن، مىللىتىمىز تارىخىدىن ئۆمرۈمدە مۇئەللىمنىڭ ئاغزىدىن، دەرسخانىدا ئولتۇرۇپ بىرەر سائەتمۇ دەرس ئاڭلاشقا نېسىپ بولمىغان ھەم پىكىر قىلىشنى، ئوڭ - تەتۈر تەپەككۇر يولى ئارقىلىق دەلىللەشنى ئۆگىتىدىغان، ئەستايىدىللىقنى، تەمكىنلىكنى يېتىلدۈرىدىغان ماتېماتىكىدا ئوقۇغان مەندەك ئادەمدە يۇقىرىقى سۇاللارغا جاۋاب بەرگىدەك قابىلىيەت بولمىسىمۇ، ئانچە - مۇنچە قۇلاق موللىسى بولۇپ ئاڭلىۋالغان گەپلىرىم ئارقىلىق جاۋاب بېرىپ باقاي.  
مەن مۇنداق بىر فورمىلىنى يېزىپ باقاي: f$n5$hJlQ  
ئادەم → مىللەت → قەبىلە → جەمەت → ئاىلە → شەخس U*E)y7MY  
مېنىڭچە، ئائىلىنىڭ مەۋجۇتلۇقى شەخسنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى بىلدۈرىدۇ، جەمەتنىڭ مەۋجۇتلۇقى ئائىلىنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى بىلدۈرىدۇ، قەبىلىنىڭ مەۋجۇتلۇقى جەمەتنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى بىلدۈرىدۇ، مىللەتنىڭ مەۋجۇتلۇقى قەبىلىنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى بىلدۈرىدۇ. تەتۈرىسىچە بولغاندا شەخس بولمايدىكەن، ئائىلەنىڭ بۆلىشى مۇمكىن ئەمەس، ئائىلە بولمايدىكەن، جەمەتنىڭ بۆلىشى مۇمكىن ئەمەس، جەمەت بولمايدىكەن قەبىلىنىڭ بۆلىشى مۇمكىن ئەمەس، قەبىلە بولمايدىكەن مىللەتنىڭ بۆلىشى مۇمكىن ئەمەس. -u
cgET`  
شەخس، ئائىلە، جەمەت توغرىسىدا كۆپ توختالمىساممۇ بولا، ئانچە - مۇنچە كۆرگەن كىتابلىرىمدىن بىلىشىمچە بىزمۇ قازاق، موڭغۇل دوستلىرىمىزغا ئوخشاش خېلى كۆپ قەبىلىلەردىن تەركىب تېپىپتىكەنمىزمىش، كېيىنچە جەمەت قارىشىنىڭ ئاجىزلىشىشى بىلەن قەبىلە قارىشىمۇ ئاجىزلىشىپ، قەبىلە قارىشى يۇرتبازلىققا ئۆزگىرىپ، ئۇ يەرلىك، بۇ يەرلىككە ئالمىشىپتىكەن(مۇشۇنداق مېڭىش داۋاملىشىۋەرسە مىللەت قارىشىمىز تېخىمۇ سۇسلۇشۇپ، مەدەنىيەت ۋە مەدەنىيلىكلىرىمىز ۋارىسسىز قىلىشى مۇمكىن). Bf]Bi~w<  
ھەقىقەتمۇ ياكى ئويدۇرمىمۇ بىلمەيمەن، مەن مۇنداق ئىككى گەپنى ئاڭلىغان ئىدىم، "3000 يىللىق ھېقىقى تارىخىنى بىلمىگەن مىللەت يوقۇلىدۇ"، "ھەر بىر ئادەم ئۆزىنىڭ 7 - بوۋىسىغىچە بىلىشى كېرەك، 7- بوۋىسىغىچە بىلمىگەن ئادەم ئۆزىنىڭ ئەجدادلىرىغا ۋارىسلىق قىلالمايدۇ، ئەۋلادلىرىغا مەسئۇل بولالمايدۇ". ^Y+Lf]zz *  
قېنى خوش، ئاددىي ئادەملىرىمىز ئەمەس، ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرگەنلەر ئالىي مەلۇماتلىق بولغانلىرىمىزدىن قايسىمىز 7- بوۋىمىزغىچە بىلىمىز؟ قايسىمىز مىللىتىمىزنىڭ تارىخىنى ھېچ بولمىغاندا 2مىڭ يىلنىڭ بىرىسىدىكىنى بىلىمىز؟ بۇنىڭ سەۋەپكارلىرى كىم؟ بىز بۇلارنى ئويلىشىپ كۆردۇقمۇ؟ 
%+Y wzL{  
ئالىي مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان چاغلىرىم(80- يىللارنىڭ باشلىرى)دا 20- يىللاردىكى خەلقىمىزنىڭ بولۇپمۇ زىيالىيلارنىڭ تارتقان كۈلپەتلىرى ئەكس ئەتتۈرۈلگەن كىتابلار كۆپ نەشر قىلىناتتى، چۈنكى ئۇ چاغلاردا شۇ دەۋرنىڭ شاھىتلىرىندىن بار ئىدى، شۇ كىتابلاردىن مەلۇمكى ئۆتمۈش جەمئىيەتتە خەلق ئۆز تارىخىنى ئۆگىنىش ئەمەس ھەتتا ئۆگىنىشنى خىيالىغا كەلتۈرۈشىمۇ ئاددىي ئىش ئەمەس ئىدى. "مەدەنىيەت ئىنقىلابى"غىچە بولغان مەزگىللەردە قانداق ئىدى بۇنى بىلمەيمەن، ئەمما ماڭا ئوخشاش ئوتتۇر - باشلانغۇچ مەكتەپنى مەدەنىيەت ئىنقىلابى مەزگىلىدە ئوقۇغانلار تارىخىمىزنىڭ قانداقلىقىنى ئۆگىنىش ئەمەس، بىزنىڭمۇ تارىخىمىزنىڭ بارلىقىنى ھەتتا مەخمۇت قەشقىرى، يۈسۈپ خاس ھاجىپلارنىڭ بارلىقىنىمۇ ئاڭلىمىغان ئىدۇق. ئاللاغا شۇكرىكىم، ھازىر ئوتتۇرا - باشلانغۇچ مەكتەپتە ۋە تۈرلۈك تەربىيىلەش كۇرۇسلىرىدا ئوقۇۋاتقانلار ج ك پ رەھبەرلىكىدىلا ھۆكۈمەتنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى بىلەن "يەرلىك تارىخ"نى ئوقۇش پۇرسىتىگە ئىگە بولدى. بۇنىڭدىن شۇنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ ئېيتالايمەنكى، بىزنىڭ مائارىپىمىزنىڭ ئەمگەكچى خەلق تارىخى توغرىسىدىكى ئىلمىنى ئۆگىتىشتىن ئايرىلىپ قالغىنىغا ئاز بولغاندىمۇ 200 يىللاردىن كەم ئەمەس. مانا مۇشۇنداق ئەۋلادمۇ - ئەۋلاد تارىخسىز تەربىيىلىنىش نەتىجىسىدە ھازىرقى كۈنگە كەلدۇق. ھازىرقى ئەۋلادلىرىمىزنىڭ ناھايىتى ئاز بىرقىسمىدىن باشقا زور كۆپ قىسمىنىڭ تارىخ دەرسلىرىدە ئۇخلاپ ئولتۇرۇشى ۋە ئەۋلادلارنىڭ ئەجدادلاردىن ياتلىشىشقا قاراپ مېڭىشى ئاشۇ مائارىپنىڭ مەھسۇلىدىن بولسا كېرەك. ;^0rY)&  
ئەمدى تەگئات دېگەن نېمە؟ نېمە ئۈچۈن تەگئات قوللۇنىمىز؟ دېگەن مەسىلىگە كېلەيلى %>_6&A{K,d  
"تەگئات" دېگەن سۆز "تەگ" يەنى "تېگى، تەكتى" دېگەن مەنىدىكى سۆز بىلەن "ئات" يەنى "ئىسىم" دېگەن سۆزدىن بىرىككەنلىكى ھەممىمىزگە مەلۇم، ئۇ بىزنىڭ مەردلىك بىلەن چەتئەل تىللىرىدىن سەدىقە ئېلىپ قوبۇل قىلغان سۆز "فامىلە"نىڭ ساپ ئۇيغۇرچىسى بولۇپ، "فامىلە"گە قانداق ئەدەبىي تەبىر بېرىلگەن بىلمەيدىكەنمەن. MpGG}J[y  
تەگئات مېنىڭچە بىر جەمەت كىشىلىرىنىڭ ئورتاق نامىي بۆلىشى مۇمكىن، كىچىك ۋاقىتلىرىمىزدا بەرجەس ماڭىدىغان كۈچتۈڭگۈر ئاپئاق ساقاللىق كىشىلەرنى كۆپ كۆرەتتىم، بىر - بىرىمىز بىلەن بىردەم - يېرىمدەم ھەم نەپەس بولۇشقا دەخلى قىلىدىغان تېلېۋىزور بولمىغانلىقى ئۈچۈن، ئۇلارنىڭ ھەرخىل چاق - چاقلىرىنى ئاڭلايتىم، چاقچاق ئارىسىغا بىر - بىرىنىڭ لەقىمىنى ئەپچىلگىنە چاندۇرماي سىڭدۈرۈپ بىر - بىرىنى كۈلدۈرىشەتتى، بوۋام رەھمەتلىك "ئوغلۇم، بىز كىچىك چاغلاردا لەقەمسىز ئادەم يوق ئىدى، لەقىمىي يوق ئوغۇل بالا ئوغۇل ھېساپلانمايتى، پۇستانىنى كالا ئۇرىغى دەيتۇق، پوكونىنى ئۇنداق دەيتۇق"، دەپ، تەڭتۈشلىرىنىڭ ھەممىسىنىڭ لەقىمىنى ئېتىپ بېرەتتى، ئۇ لەقەم بىر قىسىملىرىغا دادىسىدىن مىراس قالغانكەنمىش. ئېسىمدە قىلىشىچە شۇ چاغلاردا ياشانغانلارنىڭ ئىسمىدىن كۆرە جەمەتىگە سىمۋول بولۇپ قالغان لەقىمى مەشھۇرراق ئىدى. مانا بۇ ئەجدادلىرىمىزنىڭ تەگئاتنى ئەينى چاغدىكى قوللۇنۇشتىكى ئۆزگىچە ئۇسۇلى بولسا كېرەك. V$w lOMp  
ئەپسۇس، تولىمۇ ئەپسۇس، ئۇزاق ئۆتمۈشلەردىكى زىيالىي بوۋىللىرىمىزمۇ ھازىرقى بىزگە ئوخشاپ قالامدۇ نېمە؟ چەتنىڭ بولۇپمۇ ئەرەب، پارسلارنىڭ نې - نى نەرسىلىرىنى قوبۇل قىلىپتۇيۇ، ئەرەبلەردە شۇنچە كەڭ ئومۇملاشقان جەددى - جەمەت ناملىرىنى ئىشلىتىشنى قوبۇل قىلالماپتۇ، قوبۇل قىلسىمۇ كەڭ ئاۋامغا ئۇنىڭ ئەھمىيىتىنى تونۇتۇپ ئومۇملاشتۇرالماپتۇ. ئەرەپچىدىن تەرجىمە قىلىنغان ياكى تەقلىد قىلىنغان بىرقىسىم كلاسسىك كىتابلارغا قارايدىغان بولساق، ئارىلىقىغا "ئىبنى ياكى بىننى"نى قوشۇپ ئارقىمۇ - ئارقا كەلگەن ئالتە، يەتتە ئىسىملارنى ئۇچرىتىمىز، بۇ ئىسىملار ئالتە، يەتتە ئادەمنى كۆرسەتمەستىن، بىرلا ئادەمنى ۋە شۇ ئادەمنىڭ ئالتە، يەتتە بوۋىللىرىغىچە كۆرسىتىدىغان ئىسىمدىن ئىبارەت. مانا بۇ بىزنىڭ مەدەنىيىتىمىزگە ئەڭ زور تەسىر كۆرسەتكەن، بىزگە ئىسلام مەدەنىيىتىنى تارقاتقان ئەرەبلەرنىڭ تەگئات قوللىنىشى. f,Dic%$q  
يۇقىرىقىلار بىرقىسىم سۇئاللىرىڭىزغا يېتەرلىك جاۋاب بولىدۇ دەپ قارايمەن. X-kOp9/.  
تەگئات قوللىنىش ئۆرۇپ ئادەتلىرىمىزنى ئۇنتۇپ غەربكە بىقىنىش بولامدۇ يوق ؟؟؟؟ _oCNrjt9  
تەگئات قوللىنىش ئۆرپ ئادەتلىرىمىزنى ئۇنتۇش بولماستىن، بەلكى دەل ئەكسىچە، ئۇنتۇلغانلىرىغا ئىمكان بولمىغاندىمۇ تېخى ئۇنتۇلۇشقا ئۈلگۈرۈپ بولالمىغانلىرىمىزنى ساقلاپ قىلىشقا، جەمەت قارىشىمىزنى تۇرغۇزۇۋېلىشىمىزغا ئەھمىيىتى زورمىكىن دەپ قارايمەن. تەگئات قوللىنىش يالغۇز غەرپنىڭلا ئىشى ئەمەس، شۇنداق بولغان تەقدىردىمۇ بىزگە پايدىلىقلا بولسا، غەربنىڭ نې - نى نەرسىلىرىنى پۈۋ دېيىۋەتمەي ھەزىم قىلىۋەتتۇقيۇ، بۇنداق پايدىلىق مەدەنىيەتنى قوبۇل قىلىپ قويساق نېمىشقا بولمىغۇدەك؟ x: _[R{B  
تەگئات قوللىنىشنىڭ بىزگە ئەكىلدىغان مەسىلىلىرى قانداق دېگەندەك .............: q~[sKAh  
بۇ مەسىلىگە قارىتا قارىشىم، ھازىرچە مەن يولۇققان ئەۋارىچىلىق تېمام http://izdinix.com/munbar/ShowPost.asp?id=10560 نىڭ ئۆزىدە (نۆۋىتىدە بۇ يەردە قانۇن ۋە مۇناسىۋەتلىك ئىشلارنى بىلىدىغان دوستلاردىن سورايدىغىنىم، نوپۇسۇمدىكى ئىسىمنى ئۆزگەرتىپ، تەگئاتنى بىللە يېزىلغان قىلاي دەپ ج خ ئىدارىسىگە بارسام، مۇناسىۋەتلىك خادىملار بىزدە بۇ ھەقتە بەلگىلىمە يوق، ئۆزگەرتكىلى بولمايدۇ، ئۆزگەرتكەن بىلەنمۇ ئىلگىرىكى نۇرغۇن ئىشلىرىڭىزدا ئەۋارىچىلىققا ئۇچرايسىز دېگەن گەپلەرنى قىلدى، گېزىتكە ئېلان بېرىپ، ئۇلار بىلەن زۇكۇنلۇشۇپ ئۆزگەرتكەنلەرنىمۇ ئاڭلىدىم، بىراق كېيىنكى ئەۋارىچىلىقلارنى ئويلاپ گاڭگىراپ قالدىم، زادى قانداق قىلىش كېرەك؟ يەنە نۆۋەتتىكى ئاددىي ئىسمىمىزنى خەنزۇچە يېزىلىشتىكى خەت ئوخشىماسلىق سەۋەبلىك كېلىپ چىقىدىغان ئەۋارىچىلىقلار كۆپۈيىشى مۇمكىن، لېكىن تالاغا چىقسام يامغۇر يېغىپ كەتسە يۆل بولۇپ كېتەرمەنمۇ دەپ ئۆيدە ئولتۇرۇۋالىدىغان ئادەملەر كۆپ بولمىسا كېرەك. )7NI5x^$  
مەن بىلگەنلىرىم بويىچە شۇنچىلىك جۆيلۈپ باقتىم، بىرقىسىم بايانلىرىم خاتا بولغان بۆلىشىمۇ مۇمكىن، ئەمدى بۇ چولتا كۆچەتنى پۇتاپ ئېلىۋېتەمسىز ياكى كۆكلىتەمسىز سىزدىن كەلسۇن. r{9fm,  
خەير ئامان بولۇڭلار. -~lq  
m egTp  
بۇ تېمىغا قارىتا بىرقانچە تورداشنىڭ ئىنكاسى - X~|jF  
YXT (ئىزدىنىش)نىڭ ئىنكاسى : n+hL/aQ+  
بۇ يىل ئۆيگە قايتقاندا دادام بىلەن ئۆز جەمەتىمىز توغرىسىدا پاراڭلىشىپ قالدىم ( ئىككىمىزنىڭ ئارىسىدا بۇنداق رەسمىي سۆھبەت تېخى تۇنجى قېتىم ) . مەن بۇۋىسىنى كۆرۈشكە ئۈلگۈرمىگەن ئىنسان ( مەن تۇغۇلۇشتىن خېلى يىللار بورۇن ۋاپات بولۇپتىكەن ) . داداممۇ پەقەت ئۆزىنىڭ بوۋىسىغىچە ئاتاپ بېرەلەيدىكەن . شۇ سۆھبەت ئارقىلىق ھېچ بولمىسا ئائىلىمىزنىڭ نەسەبىنى ئۇلۇغ بوۋام يۈسۈپ ئاخۇنغىچە بىلىۋالدىم . دېمەك ئوغلۇمغا كەلگەندە ئۇ ھېچ بولمىسا ئۆزىدىن ئىلگىرىكى تۆت ئەۋلادقىچە ساناپ بېرەلەيدۇ دېگەن گەپ . ھازىر ئائىلە نەسەبنامىسىنى يېزىۋاتىمەن . ئۇلۇغ بۇۋامدىن تارتىپ دادامغىچە يۈز بەرگەن چوڭ ، قىزىقارلىق ۋەقەلەر ، لەقەملەرنىڭ كېلىپ چىقىشى ( ئائىلە تارىخىمىزدا بىر نەچچە لەقەم ئىشلىتىلگەنىكەن ، دادامدا ئۈزۈلۈپ قالغان ) ، تۆھپىلىرى دېگەندەك مەزمۇنلارنى كىرگۈزىمەن . قاتتىق مۇقاۋىلىق ، داۋاملاشتۇرۇشقا بولىدىغان قىلىپ ، رەڭلىك باسمىدا باستۇرۇپ جەمەتىمىزنىڭ ئاساسلىق ئەزالىرىغا تارقاتماقچى . مۇمكىن بولسا مۇۋاپىق بىر لەقەم تاللاپ ، ئۆزىمىزگە تەگئات قىلىپ تۇرغۇزماقچى . 7[1|(6$  
ئەمدى تېمىنىڭ ئۆزىگە كەلسەك ، لەقەم ئىشلىتىش بىزدىكى كونا ئادەت . پەقەت 20 - ئەسىرنىڭ 70 - يىللىرى كىيىن ( <<مەينەت>> ئىنقىلابىدىن كىيىن ) بۇ ئادىتىمىزدىن ياتلىشىش كۆرۈلگەن . بۇ خىل ئەھۋال ئالدى بىلەن زىيالىي ، كادىرلىرىمىزدىن باشلانغان بولسا ، كېيىنچە پۈتكۈل جەمئىيەت لەقەمنى قوبۇل قىلالمايدىغان بولدى . ئەمەلىيەتتە بىزنىڭ لەقەملىرىمىز ھازىر دېيىلىۋاتقان تەگئاتقا ئەڭ يېقىن كېلەتتى . بەزى ئەدىپلىرىمىز تەخەللۇس قوللانغانمۇ بولدى ، بىراق بۇنىڭ تارىخى ، جەمەت ئاساسى يوق ئىدى . لەقەملەرنىڭ تاشلىنىشىدا كۆپ خىل ئامىللار بار . ئەڭ مۇھىمى يەنىلا جەمئىيەت پسىخولوگىيىسى . فامىلە ( تەگئات ) قوللىنىش ئەنئەنىسى بار غەربلىكلەر قوبۇل قىلالايدىغان تۆمۈرچى ( ئىنگلىزلاردا ؟ ) ، قارىماتاق ، ئاچچىق ( رۇسلاردا ) دېگەنلەرگە قارىغاندا مەنە جەھەتتىن كۆپ يېنىك بەزى لەقەملىرىمىزنىمۇ ئېغىزغا ئېلىشنى خالىمايدىغان بولۇپ كەتتۇق . ھەتتا ، لەقەمنى ئاتاپ چاقىرىشنى تىللاش ، كەمسىتىش مەنىسىدە چۈشىنىدىغانلارمۇ ئاز بولمىدى . 7#%Pry  
بۈگۈنكى كۈنلۈككە كەلگەندە جەمئىيىتىمىزدە ئائىلە تونۇشى ، جەمەت قارىشى ، ئەنئەنە - تارىخقا بولغان ئېتىراپ تۇيغۇمىزنى كۈچەيتىش ، جەمئىيەتنىڭ ھۈجەيرىسى بولغان ئائىلىلەرنىڭ بالىلارغا بولغان تارتىش كۈچى ھەم تەسىر كۈچىنى ، ئائىلىلەرنىڭ مەسئۇلىيەت تۇيغۇسىنى ئۆستۈرۈش قاتارلىق بىر قاتار تەخرسىز مەسىلىلەر ئالدىمىزغا تاشلىنىۋېدى ، شۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك، ئاكتىپ رول ئوينىشى مۇمكىن بولغان تەگئات مەسىلىسىگە يۈزلەنمىسەك بولمىدى . نېمە ئۈچۈن تەگئات قوللۇنىمىز ، دېگەن سۇئاللارغا يۇقىرىقىلار جاۋاب بولالايدۇ . wN4#j}C  
تەگئاتنى چوقۇم قوللىنىش، مۇشۇ دەۋرىمىزدە ئۇنى بىر خىل ئەنئەنىگە ئايلاندۇرۇش ، ئائىلىلەرنىڭ جىددىي خىزمىتى سۈپىتىدە تۇتۇش كېرەك . مەھمۇد، يۈسۈپ بوۋىلىرىمىزنىڭ بىۋاسىتە ئەۋلادلىرىنىڭ تۇپرىقىمىزدا ھېلىھەم ياشاۋاتقانلىقىنى تەسەۋۋۇر قىلىش تامامەن مۇمكىن. تەگئات ( لەقەم ) لىرىنى ئەۋلادلىرى ئۈزۈلدۈرمەي ئىشلىتىپ كەلگەن بولسا ، نەسەبنامىلىرى شۇ قوللاردا تولۇق ساقلانغان بولسا، شۇلارنىڭ تەۋەلىكى، جەمەتى توغرىلىق بەھىس - مۇنازىرىلەر يەنە چىقارمىدى ؟ ئوخشاش ئىشلار سىز - بىزنىڭ كىيىنلىكىمىزدە يۈز بەرمەيدۇ ، دەپ ھۆددە قىلغىلى بولامدۇ ؟ Pap6JR{7  
ئەلۋەتتە ، بىرلىككە كەلگەن مەمۇرىي باشلامچىلىق ، ئىلمىي تەتقىقات ، تەشۋىقات، ئومۇملاشتۇرۇشلارغا كېتىدىغان ئىجتىمائىي بايلىق كەمچىل ئەھۋال ئاستىدا، چېتىشلىق دائىرىسى بىر قەدەر كەڭ بولغان بۇنداق ئىشنى يېڭىدىن باشلاش ھەقىقەتەن ئويلاپ باقمىغان قىيىنچىلىقلارغا ئۇچرايدۇ . شۇڭا ، بىزنىڭ قىلالايدىغىنىمىز پەقەت ئائىلىلەرنىڭ ئاڭلىقلىقىغا تايىنىش بۆلىشى مۇمكىن . /G'3!S  
ئۆزۈم شەخسەن مۇقىم قاراشقا كەلگەنلىرىم تۆۋەندىكىلەر: ~Ss,he]Er  
چوقۇم تەگئات قوللىنىش كېرەك ؛ A8Q^y AP^  
بىر ئۇيغۇرنىڭ تولۇق ئىسمى ئۈچ قىسىمدىن تەركىب تېپىشى كېرەك : ئۆزىنىڭ ئىسمى + ئاتا ئىسمى + تەگئات (بۇ ھەم كۆپ مىللەتلەردە ئومۇمىي ھادىسە ، بىزنىڭ ئاتاش ئادىتىمىزگىمۇ ئۇيغۇن . ئەلۋەتتە، كونكرېت ھۆججەتلەرگە ئىمزا قويۇش، كىملىك، پاسپورت بېجىرىش دېگەندەك ئىشلاردا كونكرېت تەلەپلەر بويىچە ئىش كۆرسەك بولىدۇ. بۇنىڭ خەلقئارادىمۇ بىرلىككە كەلگەن ئۆلچىمى يوق. مۇھىمى ئالدى بىلەن ئۆزىمىزنىڭ مىللىي ئۆلچىمىنى تۇرغۇزۇش). 7\,9Gcv1  
تەگئاتنى ھېچبولمىغاندا بىر جەمەتنىڭ ھايات ئەزالىرى ئىچىدە ئومۇملاشتۇرۇش كېرەك؛ ~Q]5g7k=&  
تەگئات قوللۇنىشنى نەسەبنامە تۇرغۇزۇش بىلەن بىرگە ئېلىپ بېرىش كېرەك ، ئائىلىۋى ھۆججەت شەكلىدە تۇرغۇزۇلغان نەرسىنىڭ نۇپۇزى يۇقىرى بولىدۇ، كېيىنكى ئەۋلادلاردا داۋاملىشىشىنىمۇ ئۈنۈملۈك ئەمەلگە ئاشۇرغىلى بولىدۇ؛ qz>R"pj0g  
تەگئات قوللانغان ھەر بىر جەمئىيەت ئەزاسى تەگئات ھەم جەمەت نەسەبنامىسىنى ئۆزىنىڭ ئەڭ ئىشەنچلىك ئەۋلادىغا ۋەسىيەت بىلەن قالدۇرۇشنى ھاياتىنىڭ ئاخىرقى كۈنلىرىدىكى ئەڭ مۇھىم ھەم ئاخىرقى ئىش قاتارىدا كۆرۈشكە روھىي جەھەتتىن تەييارلىنىشى كېرەك ؛ t'Wv?,  
.................................................................... R~k`KuY@!  
مەن ئېنىقلىۋېلىشقا تېگىشلىك مەسىلىلەر : _<F)G,=  
تەگئاتنىڭ ئوخشىمىغان ئائىلە ( جەمەت ) لەردە تەكرارلىنىپ قېلىشىدىن ساقلانغىلى بولمىسىمۇ، بىراق بۇ خىل مۇمكىنچىلىكنى ئىمكانقەدەر ئازايتىش كېرەك. بولمىسا ، ۋاقتنىڭ ئۇزىرىشىغا ئەگىشىپ قالايمىقانچىلىق كېلىپ چىقىدۇ . بىز كونترول قىلالايدىغان دائىرىدە تەكرارلىقتىن ساقلىنىشنىڭ قانداق چارىلىرى بار ؟ ئۇيغۇر تەشۋىقات ۋاسىتىلىرى بەلگىلىك مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەكمۇ ؟ قانداق ئەمەلگە ئاشۇرىمىز ؟ 7<] EH:9  
قىز - ئاياللار ( ئانىلار ) تەگئات قوللۇنۇشتا قانداق پرىنسىپلار بار ؟ ئۇلار تەگئاتنى تويدىن ئىلگىرى ۋە تويدىن كىيىن قانداق قوللىنىدۇ ؟ src+z#  
تەگئات قوللىنىشنىڭ ئومۇملىشىشىغا ئەگىشىپ، تەگئات داۋاسى چىقمايدۇ، دېگىلى بولمايدۇ. ھەل قىلىشتىكى پرىنسىپلار بارمۇ ؟ ! I0xq"  
=zcvR {Dkp  
بوزقۇرت(بىلىك)نىڭ ئىنكاسى: $3g{9)}  
بىدار ئاكامىز ناھايىتىمۇ ئەھمىيەتلىك بىر تېمانى   يوللابتۇ. مەنمۇ "تەڭرىقۇت"نى فامىلە قوللانغان ئىدىم، بۇ سۆز "تەڭرى بەرگەن بەخت" دېگەن مەنەدە. مەن بۇ سۆزنى تولۇق 1-يىللىقتىن باشلاب قوللانغان، ھازىرغاچە 10 يىل بولاي دەب قالدى. ئالىي مەكتەپنىڭ 2-يىللىقىدا تۆرت ئاكا-ئۇكالار مەسلەھەتلەشىب نوپۇسقا ئالدۇرۇۋەتتۈك. مەن ئۇيغۇرتارىخىنى تولارمۇ ياخشى كۆرەمەن، شۇڭا بۇرۇنلا مۇشۇ سۆزنى تاللاغان ئىدىم. LD}~]  
مەنمۇ فامىلە توغراسىدا بىر نەچچە ئاغىز سۆز قىلاي، كۆپچىلىك ئاڭلاب باققايسىزلەر. *c94'Tcl  
بىز ئۇيغۇرلار ئەسلىدىنلا فامىلە قوللانغان مىللەت ئىدۇق، كېيىن تارىخنىڭ يا ئۇنداق، يا مۇنداق سەبەبلەرى تۈفەيلى فامىلەمىز ئۈزۈلۈب قالدى.ئۇيغۇر تارىخىىغا نەزەر سالساق ئەجدادلارىمىزنىڭ قوللانغان فامىلەلەرنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى ئاتا ئىسمىدىن كېيىن يازىلغان،'ئەمما بىر قىسىم فامىلەلەر بولسا ئىسىمدىن بۇرۇن يازىلغاننى كۆرەمىز، مەسىلەن: k_=yb^6[U  
ئالىپ ئارسلان،'ئالىپ تېمۈر،'ئالىب تېكىن... 0\= du  
دېمەك بۇنداق فامىلەلەرگە قاراپلا ھېس قىلالايمىزكى ئىسىمنىڭ ئالدىدا كەلگەن فامىلەلەر تولاراق ئۇنۋان ئىسىملارىدىن كەلگەن،'ئېھتىمال بۇنداق فامىلە قوللانغان كىشىلەر ئۆز زامانىدەكى ئەمەل تۇتقان ئاقسۆڭەكلەرنىڭ جەمەتىدىن بولسا كېرەك. +SH{`7r  
ھازىر ۋيېتنام ،ياپونىيە،كورېيە،ھۇنگارىيە قاتارلىق دەۋلەتلەردە فامىلەنى ئىسىمدىن بۇرۇن يازغاندىن باشقا ،مۇتلەق كۆپ قىسىم دەۋلەتلەردە ئىسىمدىن كېيىن يازادۇ. بىزمۇ فامىلەنى ئىسىمدىن كېيىن يازساق مۇۋافىق بولادۇ. بۇ جەھەتتە بىز قارىنداش تۈركىي خەلقلەردىن ئۆرنەك ئالساق بولادۇ. بۇ جەھەتتە مەن تۆۋەنكىدەك كۆز قاراشنى ئوتتۇراغا قويماقچىمەن. MVsFi]-  
1-تۈركىيە جۇمھۇرىيەتىنىڭ داھىيسى شۇنداقلا تۈركىي خەلقلەرنىڭ مەنىۋى داھىيسى بولغان مۇستافا كامال ئاتاتۈرك تۈركىيە پۇخرالارىنىڭ فامىلە قوللانىشى ئۈچۈن "فامىلە قانۇنى" يۈرگۈزگەن. بۇ فامىلە قانۇنىدا تۈرك پۇخرالارىنىڭ ساپ تۈركىيچە فامىلە قوللانىشى،ھەرگىزمۇ غەيرىي تۈركىيچە بولماسلىقى تەكتلەنگەن. دېمەك بىزمۇ فامىلە قوللانغان ئىكەنمىز چوقۇم ساپ تۈركىيچە(ئۇيغۇرچە) قوللانىشىمىز كېرەك. 0+*NHiH  
پاكىستانلىقلارنىڭ ئىسمى پۈتۈنلەي دېگۈدەك ئەرەبچە،فارىسچە ياكى تۈركچە،'ئەمما فامىلەسى بولسا ھىندىچە؛ -SrZ^  
ئىرانلىقلارنىڭ ئىسمى ئەرەبچە ياكى فارسچە،'ئەمما فامىلەسى فارسچە. o3fc-  
ئۆزىمىزگە كەلسەك ئۇيغۇر ئىسىملارىنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى ئەرەبچە،فارىسچە ئىسىملار كۆپ سالماقنى ئىگىلەيدۇ.تۈركىيچە(ئۇيغۇرچە) ئىسىملار ئازراق سالماقنى ئىگىلەيدۇ. بۇندىن باشقا رۇسچە، ھىندىچە ۋە ياۋروپا مىللەتلەرىنىڭ ئىسىملارىمۇ ئۇچراب تۇرادۇ. مەسىلەن : ,KW Q 6  
تېلمان، دېمىيان، فلورە، تانىيە، ناتالىيە....... دېگەندەك.ئەگەر بىز مۇشۇنداق غەيرىي تۈركىيچە ئىسىملارنى قوللانىۋەرسەك ئەجەبا بىزمۇ زامانغا تارىخ قالدۇرمايمىزمۇ؟زاماننىڭ ئۆتۈشى بىلەن بىزنىڭ تارىخىمىزنى ئوقۇغۇچىلار بىزنى ھەرگىزمۇ ئۇيغۇر(تۈركىي) دېمەيدۇ.ئۇنداق ئىشلار ھازىرمۇ بارغۇ؟ بىزنىڭ نۇرغۇن تۈرك ئالىملارىمىز ئەرەبچە ئىسىم –تەخەللۇس قوللانغانى ئۈچۈن مەيلى غەربلىكلەر بولسۇن ،مەيلى ئەرەبلەر بولسۇن ھەممىسى دېگۈدەك ئۇلارنى ئەرەب ئالىملارى دەب ھېسابلاۋاتمامدۇ؟ AAevN3a#nI  
دېمەك بىز فامىلە قوللانغان ئىكەنمىز قارىغۇلارچە قوللانماستىن فامىلەنىڭ ساپ تۈركىيچە بولۇشىنى ئالدىنقى شەرت قىلغان ھالدا قوللاناشىمىز كېرەك. !w
fW0?eu  
بىزنىڭ ئىسىملارىمىزدا ساپ تۈركىيچە ئىسىملارئاز سالماقنى ئىگىلەيدۇ. ئەمدى فامىلەمىز بولسامۇ ساپ تۈركىيچە بولسۇن.ھەرگىزمۇ غەيرىي تۈركىيچە ئاتالغۇلارنى فامىلە قىلماسلىقىمىز كېرەك. فامىلەنىڭ ساپ تۈركىيچە بولۇشى ئۇيغۇرلارنىڭ فامىلە قوللانىشىدەكى ئەڭ ئالدىنقى شەرت بولۇشى كېرەك. =1l6(pJ  
2-مەن كۆرگەن فامىلە توغراسىدەكى ماتېرىياللاردا ،تۈركلەرنىڭ فامىلە قوللانىش ئۇسۇلىدا توي قىلغان ئاياللارنىڭ فامىلەسى مۇنداق بولادۇ، ?dgyi4J?=`  
تولۇق شەكلى: :CyHo6o9  
ئايال ئىسمى + ئايال فامىلەسى + ئېرىنىڭ فامىلەسى 147QB+cE  
ئەسكەرتىش:بەزى ماتېرىياللاردا "ئايال ئىسمى+ئېرىنىڭ فامىلەسى+ئايالنىڭ فامىلەسى"شەكلىدە ئالىشنى تەشەببۇس قىلغان. ئەمما مەن تۈركىيە تۈركلەرىنىڭ ۋە دۇنيادەكى باشقا مىللەتلەرنىڭ ئومۇمىي فامىلە قوللانىش پرىنسىپى بويىچە "ئايال ئىسمى+ئايال فامىلەسى+ئېرىنىڭ فامىلەسى" شەكلىنى تەشەببۇس قىلارمەن. lir=0oq<  
ئەمدى ئادەتتەكى ئىسىم-فامىلەنى مۇنداق ئىفادەلەشكە بولادۇ، ` 
تولۇق شەكلى: l M6pYYEq=  
ئىسىم + ئاتاىسمى + فامىلە AG N/kx  
قىسقارتىلغان شەكلى :
'r?ULft1  
ئىسىم + فامىلە Hc)z:x;Sj  
مەسىلەن: مېنىڭ ئىسىم فامىلەم "تاھىر ياسىن تەڭرىقۇت"نى مۇنداق ئىفادەلەشكە بولادۇ. HC%Hbc~S_Q  
تولۇق شەكلى: تاھىر ياسىن تەڭرىقۇت 'a['lF  
قىسقارتىلغان شەكلى: تاھىر تەڭرىقۇت {>f"&I 
ھەرفلىگ قىسقارتىلغان شەكلى: uzy5rA==  
1) تاھىر.ي.تەڭرىقۇت JE?rp1.  
2) ت.ي.تەڭرىقۇت $TI^8 3  
3) ت.تەڭرىقۇت )U@9dV7u  
پاسپورت ياكى خەلقئارالىق گۇۋاھنامەلەردە ئىفادە قىلغاندا ،خەلقئارا ئىسىم فامىلە ئۆلچەملىغ يازىش قائىدەسى بويىچە ،فامىلە چوڭ ھەرف بىلەن ئالدىغا يازىلىب پەش قويۇلغاندىن كېيىن،'ئاندىن ئۆز ئىسمى بىلەن ئاتا ئىسمىنى يازىش كېرەك.مەسىلەن: [FO4x`  
تاڭرىقۇت،تاھىر ياسىن ^3;B4tj[  
3-فامىلە سۆزى توغراسىدا مەن "ئانا تىلىم" تور بېكەتىدە ئىنكاس يازغان ئىدىم. فامىلە دېگەن بۇ سۆز ئۇيغۇرچە "تەگئات" دەپ ياسالىبتۇ. گەرچە بۇ سۆز خېلى مۇۋافىق بولغان بولسامۇ مېنىڭ مۇنداق ئويۇم بار. كۆپچىلىك ئاڭلاب باققايسىزلەر. D}_.D=)  
1) "تەگ"سۆزى فارسچە"تەكت"سۆزىدىن ئۇيغۇرچەگە كىرگەن."تەگئات" دەب ياسالغان بۇ سۆز پۈتۈنلەي تۈركىيلەشمەدى، سۆزنى ساپلاشتۇرغان ئىكەنمىز ئىمكان بار پۈتۈنلەي ساپلاشتۇرساق.ئىمكان بولماغاندا ئاندىن بۇ يولنى تۇتساقمۇ بولادۇ. u_(~zs.N]  
2) تۈركىيە تۈركلەرى بىلەن ئازەربايجان تۈركلەرى فامىلە سۆزىنى "سوياد" دەپ ئالادۇ. بۇ قەدىمكى تۈرك(ئۇيغۇر) تىلىدەكى "نەسەب،جەمەت،'ئۇرۇق"مەنەسىدەكى "سوي" سۆزى بىلەن"ئات"سۆزىنىڭ قوشۇلۇشىدىن ياسالغان بىرىككەن سۆز، بۇ سۆزنى ھازىر تۈركمەنىستان تۈركلەرىمۇ ئىلگەرىكى رۇسچەدىن قەبۇل قىلغان "فامىلىيە" سۆزىنىڭ ئورنىغا ئالماشتۇردى. دېمەكچىمەنكى،'ئۇيغۇرمۇ ئۆز ئالدىغا سۆز ياساۋەرسە،تۈركمۇ ئۆز ئالدىغا سۆز ياساۋەرسە،قازاقمۇ ئۆز ئالدىغا سۆز ياساۋەرسە......زاماننىڭ ئۆتۈشىگە ئەرگەشىب تۈركىي خەلقلەر ئوتتۇراسىدەكى تىل فەرقى زور دەرىجەدە چوڭايىب كېتەدۇ.شۇڭا بىز "فامىلە" سۆزىنى ئۇيغۇرچەلەشتۈرەمىز دېسەك تارىخى ئوزۇنراق بولغان،سان جەھەتتىن نوپۇسى 70 مىليوندىن ئاشادىغان تۈركىيە تۈركلەرى بىلەن 46 مىليوندىن ئاشادىغان ئازەرى تۈركلەرى قوللانىب كېلىۋاتقان "سوياد" سۆزىنى ئۇيغۇرچەگە ماسلاشتۇرۇب "سويات" دەب قوللانساق دەيمەن. بۇنداق بولغاندا بۇ سۆز تۈركىي تىللارغا ئومۇمىي بولۇبلا قالماستىن ئۆزىمىز ياساغان يارىم فارسچە،يارىم تۈركچە "تەگئات" سۆزىدىن كۆپ ياخشى بولادۇ. {q-&!l|  
بۇ ھەقتە كۆپچىلىكنىڭ فىكرى قانداق ؟ كۆپچىلىك پىكىر بەرگەيسىزلەر.......................... Fc~G*Gz~Z|  
VW-qQe  
(ئىنكاس يازغۇچىلارنىڭ سۆزىدىكى ئەينەنلىكنى ساقلاپ قىلىش ئۈچۈن تەھرىرلەنمىدى.) FlqGexY5  
بۇ يازمام يۇقۇرىدا دېگىنىمدەك 6 بۆلەكتىن تەركىب تاپقان، مىسرانىمدىكى تورداشلار قىزغىن ئىشتىراك ئېتىپ مۇۋاپىق كۆرسە، يۇقۇرىدىكى بىرقىسىم سۇئاللارنى چۆرىدەپ، تىمىنىڭ داۋامى مۇشۇ تىما ئاستىغا داۋاملىق بېرىلىدۇ.
"4N&T#  
تىمىغا ياكى باشقىلارغا قىلچە پايدىسى تەگمەيدىغان پۈچەك ئىنكاسلارنى يازماسلىقىڭلارنى ئۈمىت قىلىمەن، ئەمما نېمىنىڭ پۈچەك ئىنكاسلىقىنى بىلەلمىگىدەك ھالەتتىكىلەرگە ئامال يوق.

        بۇ ئىش خام خىيالدىن رېئاللىققا تەرەققىي قىلىپ قالسا ئۇنداقتا كىملىكىمىزنى قايتىدىن بىجىرتكىزەمدۇق ماڭا تەگئات قىلىپ تاللىغۇدەك بىرە ياخشىراق ئىسىمنىڭ قالماسلىقىدىن ئەندىشە قىلىپ قالدىم. E&U_1D9=L<  

ئالامەت ئىسىل تىمىدىن بىرنى يوللاپسىز جۇمۇ رەھمەت سىزگە ، ئاران ئوقۇپ تۇگەتتىم ، لىكىن تازا چۇشەنمدىمغۇ ؟

مىنى سوراپ قالسا مەن سويات پىياز دەپ جاۋاپ بەرسەم بولغۇدەك ،  توۋا ئىنكاسىنى نىمە دىپ ئۆچۇرۇپ تاشلايسىلەر !!

كۆپ ئىزدىنىپسىز ، قولىڭىزغا بارىكاللا

ئويلىنىشقا تىگىشلىك تىما.ئەگەر بىرقانچە ئادەمنىڭ تەگئات ئوخشاش  بولۇپ قالسا قانداق ھەل قىلىش كىرەك.تەگئات ئىشلىتىشنى ھۇكۇمەت قوللامدۇ.باشقىلارنىڭ ئىشلەتكەن ياكى ئىشلەتمىگەنلىكىنى تەكشۇرۇش ئۇچۇن قانداق قىلىش كىرەك؟ \ bWy5/+  
...قاتارلىق مەسىلىلەرنى ھەل قىلىشقا توغراكىلەمدۇ قانداق.

دىمەك ، تەگئات ئۆزىمىزنىڭ نەسەبىنى ئېنىق بىلىشتىن سىرىت يەنە نەسەبنى ئۇلاشتىن ئىبارەت تارخقا مەسئۇلۇقنىڭ ئۆلچىمى بولالايدىكەن . ئىنتايىن بىر ياخشى ئىشقا تۇتۇش قىلغىنىڭىزلاردىن خۇرسەنمەن . تېمىغا داۋاملىق كىرىپ ، ئېسىل مۇنازىرىلەردىن بەھىرلىنىپ تۇرىمەن .

ئىشلىتىش

ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 7قەۋەت  kasami كە 2011-12-07 12:38 AMئەۋەتىلدى  : :+ "JPF4X  
ئويلىنىشقا تىگىشلىك تىما.ئەگەر بىرقانچە ئادەمنىڭ تەگئات ئوخشاش  بولۇپ قالسا قانداق ھەل قىلىش كىرەك.تەگئات ئىشلىتىشنى ھۇكۇمەت قوللامدۇ.باشقىلارنىڭ ئىشلەتكەن ياكى ئىشلەتمىگەنلىكىنى تەكشۇرۇش ئۇچۇن قانداق قىلىش كىرەك؟ P|aSbsk:I<  
...قاتارلىق مەسىلىلەرنى ھەل قىلىشقا توغراكىلەمدۇ قانداق.

توۋا، يازمىنى تولۇق ئوقۇمايلا ئىنكاس يېزىپسىز، 3-.4- قەۋەتتە مۇشۇ ھەقتە گەپ قىلغان ئىدىم، يەنە شۇ گەپلەرنى تەكرارلىشىم ھاجەتما؟ |:SXN4';?  

ناھايىتى ئەتراپلىق چۈشەنچە بىرىپسىز قىرىندىشىم. كۆپ تەشەككۈرلەر بولسۇن. R{hKl#j;>  
            ما باشقۇرغۇچىلار بۇتىمىنى نادىرلەپ قويۇشنى بىلمەمسىلەر؟

تۇركىيە مۇستەققىل بولغاندىن كىيىن مۇستاپا كامال مىللىتى تۇرك بولغانلىكى ئادەم چوقۇم فامىلە(تەگئات) قوللىنىشى كىرەك دەپ بۇيرۇق چۈشۈردى، شۇنىڭ بىلەن پۇتكۈل تۇرك مىللىتى فامىلە قوللىنىشقا باشلىدى ... }Z-]m  
ئۇنتۇلۇپ كەتكىنىگە نەچچە يۇز يىل بولغان ئىشنى ئۇنداق ئاسان قىلغىلى بولمايدۇ ، ئۇنىڭغا كۈچلۈك بىر تۇرىتكە بولىشى كىرەك، $z]gy]F  
ھەم بىزنىڭ ھازىرقى ھالىتىمىزدە نۇرغۇن ئوڭۇشسىزلىقلار مەۋجۇت، مەسىلەن ؛ ھۆكۇمەتنىڭ نۇرغۇن جەدىۋەللىرىنى تولدۇرۇش كەلسە ھازىرقى فامىلىسىز ئىسمىمىزمۇ پاتماي كاتەكلەرنىڭ سىرتىغا چىقىپ كىتىدۇ ، فامىلە قوللانساق قانداق بولماقچى؟؟؟... يەنە نۇرغۇن ئىشلار بار، pUWj,&t  
بۇ ئىشلانى نۇقۇل توردا مۇلاھىزە قىلىش يەنە بىر نىمىلەر بىلەن قىلىغى بولمايدۇ ، بۇنىڭ ئۈچۈن يۇقۇردىن توۋەنگە ئىلىپ بىرىلغان بىر قىتىملىق ئىسلاھات بولىشى كىرەك.