زۇبېر
JuJW]E Q b^R:q7
ea ئاتالمىغان ئەردىن، ئاتالغان دۆڭ ياخشى .
oy VT ئۇيغۇر خەلق ماقال_تەمسىللىرىدىن.
smCACQ$ ( }P.s يېقىندىن بېرى توردا ئۇلغىيىپ قىلىۋاتقان، زامانىسىدا مەردانە ئۆتكەن مەشھۇرلىرىمىزنى قايتا تارتىپ چىقىرىپ، «ئەستايىدىل» ئوپىراتسىيە قىلىپ باھالاش شامىلى(بۇنداق ئىشلار مەتبۇئاتدىمۇ پات_پات كۆرىلىپ تۇرىدۇ)، ئادەمنى خۇددى توردا تور « مەدەنىيەت ئىنقىلاۋى» ئېلىپ بېرىلىۋاتقاندەك تۇيغۇغا كەلتۇرىۋاتماقتا.
WrP
+n >V.?XZ nt مۇشۇ يىل 6-ئايدا مىسرانىمغا ئەزا بولۇپ يازغان تۇنجى يازمامدا، ئۆزىمىزدىكى بار ئىللەتلەرنى سۆكگەنلىكىم ئۈچۈن، تەنقىتچىلەر تەرىپىدىن تەنقىتلەنگەن ئىدىم. مانا ھازىر مەشھۇرلىرىمىز توغرىسىدىكى مۇنازىرلەردە، شۇ تەنقىتچىلەرنىڭ ئەڭ ئاددىيسى ئىنكاسمۇ يېزىپ قويمىغانلىغى مېنى ھەقىقەتەنمۇ ھەيران قالدۇردى. گەرچە قىلىشقا تىگىشلىك، لېكىن تېخى قىلىنمىغان نۇرغۇن ئىشلار بىزنىڭ قىلىشىمىزنى كۈتۈپ تۇرىۋاتقان بولسىمۇ، لېكىن خىلمۇ_خىل سەۋەپلەر مېنى بۇ ھەقتە يەنە قەلەم تەۋرىتىشكە مەجبۇر قىلدى.
9@1n :X p;4FZ $ بىز سۆكمەكچى بولغان ئەڭ ئاخىرقى ئۇيغۇر زادى كىم؟ ئالدىدا سىيىت نوچى، ئاندىن تۆمۈر خەلىپە، ئەمدى خوجىنىياز ھاجى سۆكۈلسە . . . زامانلاردىن كېيىن ئەۋلاتلىرىمىز: ( خوجىنىياز ھاجى، ئىچكىرى ئۆلكىلەردىن تۇڭگانلارنى باشلاپ چىققان مىللى مۇناپىق) دەپ پىتنە قىلىشارمۇ؟ شۇ پىتنىنىڭ سەۋەپچىسى بىز بولۇپ قالارمىزمۇ؟ كاللامدا قورقۇنۇچلۇق خىياللار . . .
6$#,$a O G5hRx@vfrL يېقىندا توردا ئىلان قىلىنغان (سىيىت نوچى گاڭگۇڭمۇ، بىز ئەخمەقمۇ؟) ناملىق ماقالە مېنىڭ ئاچچىق كۈلكەمنى قىستىدى. ئاپتور ماقالىدە، ئۆزىنىڭ دۇنيا قاراشلىرىدا شەكىللەندۇرگەن ئوي_خىياللىرىنى يېزىپ ئاخىرىدا ئىككى مەشھۇر شەخسنى نادان، گالۋاڭغا چىقارغان. ئەلۋەتتە، ئاپتور ئېيتقاندەك ھەممىمىزگە ئىشنىڭ نەتىجىسى كېرەك. ئامانەتكە خىيانەت قىلماسلىقنى ئۆزىنىڭ ياشاش مىزانى قىلغان، يىگىتلىك دۇمبىسىنى دۇشمىنىگە كۆرسىتىشتىن، ئۆلۈمنى ئەۋزەل بىلگەن سىيىت نوچىنىڭ ئىشلىرىنىڭ نەتىجىسى قانداق بولدى؟ ھەممىمىزگە مەلۇم بولغىنىدەك، ئۇ خەلق قەلبىدە ھازىرغىچە ھايات. تىللاردا داستان بولماقتا. ئاققا قارا ئاسان يۇققاندەك، ئۇنى سۆكىدىغانلارمۇ بار ئەلۋەتتە. ئەكسىچە، شۇ نوچىنىڭ جىنىغا زامىن بولغان ھايۋان سۇپەت مەلئۇنغا مەيلى سىيىت نوچىنى قارىلىغۇچىلار بولسۇن ياكى ئاقلىغۇچىلار بولسۇن، ئوخشاشلا لەنەت ئېيتماقتا. سىيىت نوچى توغرۇلۇق « سىيىت نوچىغا يېزىلغان خەت» تە توختالغانلىغىم ئۈچۈن، بۇ يەردە جىق سۆزلىمەسلىكنى لايىق تاپتىم.
'&Ur(axs @ws&W=NQ يەنە شۇ ماقالىدە تۆمۈر خەلىپە توغرۇلۇقمۇ سۆزلەنگەن. كۆپىنچىمىز تۆمۈر خەلىپىنى مەرھۇم ئالىم ئۆتكۈر ئەپەندىمنىڭ « ئىز» ناملىق تارىخى رومانى ئارقىلىق بىلگەن. مەنمۇ ھەم شۇ. مەن بۇ روماننى قانچە قىتىملاپ ئوقۇغانلىغىمنى ئۆزۈممۇ بىلمەيمەن. لېكىن مەن بۇ كىتاپنى شۇنچە جىق ئوقۇپمۇ تۆمۈر خەلپىنىڭ ئالدانغانلىقىدەك ۋەقەلىكنى كۆرمىگەن ئىكەنمەن. ماقالە ئاپتورى شۇ چاغدىكى ئىجتىمائىي، سىياسىي ۋەزىيەت ئۈستىدە ھىچقانداق ئويلىنىش قىلماي تۇرۇپلا، تۆمۈر خەلىپىنى باشقىلار تەرىپىدىن ئالدانغان ئەخمەق، گالۋاڭغا چىقارغان. تۆمۈر خەلىپە راستىنلا ئالدانغانمۇ؟ شۇ ۋاقىتتىكى زالىملارغا چاشقان تۆشۈگىنى ساراي كۆرسەتكەن تۆمۈر خەلىپە راستىنلا گالۋاڭمۇ؟ ئۆزىنىڭ جىنىغا قەست قىلغان ئىپلاس مەلئۇننى «ياخشىلىققا ياخشىلىق ھەر كىشىنىڭ ئىشى، يامانلىققا ياخشىلىق ئەر كىشىنىڭ ئىشى.» دەپ ئەپۇ قىلغان تۆمۈر خەلىپە راستىنلا . . .؟
x S,F
DPA - s HX مېنىڭچە تۆمۈر خەلىپە ئالدانمىغان، تۆمۈر خەلىپە ئاپتور ئېيتقاندەك گالۋاڭ ئادەم بولغان بولسا، ئۇنى ئالداش ئۈچۈن لى شۇفۇنىڭ تاغدىكى قىلغان ساختا ئەمەللىرى ( تەقۋادارلىقى، پاكىزلىگى، دىننى بىلىمى، يېتىم_يېسىرلارغا مېھرىبانلىقى . . .) يېتەرلىك ئىدى. تۆمۈر خەلىپە ئالدانمىدى، ئۇ پەقەت ساماۋى كىتاپ_ قۇرئاننىڭ گۇۋاھلىقىغا ئىشەندى.
8 Z}%,G*n )h ,v(Rxa سوقراتنى قەتلى قىلىشقا ئېلىپ كېتىۋاتقانلىقىنى كۆرگەن بىر ئايال يىغلاپ تۇرۇپ دېدى:
)E9c 6'd _ بۇ قانداق ناھەقچىلىق، ھېچقانداق گۇناھىڭ يوق تۇرۇپمۇ سېنى قەتلى قىلىشماقچى.
bD )"Jy سوقرات جاۋاب بەردى:
KrP?*yk _ ئەي ئايال، ھەيرانمەن، سەن مېنىڭ جىنايەت ئۆتكۈزۈپ، شۇ جىنايىتىمگە يارىشا قەتلى قىلىنىشىمنى خالامسەن؟
NJJ=ch #n&/v'!\ شۇنداق، سوقرات، سىيىت نوچى، تۆمۈر خەلىپە . . . ئۆلتۇرۇلدى. ھىچقانداق گۇناھى يوق تۇرۇپمۇ ئۆلتۇرۇلدى. ئۇلارنىڭ گۇناھسىز ئۆلتۇرۇلگەنلىگى، ئۆزىنىڭ ئەقىدىسى ئۈچۈن ئۆلۈم يولىنى تاللىۋالغانلىغى 21-ئەسىردە ئۇلارنىڭ گۇناھى بولماقتا. ئەقىدە سۆزى سوپى اللە يارنىڭ:
f 0@*> ئەقىدە بىلمىگەن شەيتانغا ئەلدۇر،
,J 2qLH1 گەر مىڭ يىل ئەمەل دەپ قىلسا يەلدۇر. دىگەن مەشھۇر ئىبارىسىنى ئېسىمگە سېلىپ قويدى.
?9?A)?O
4'3;{k$z
تارىخى شەخىسلەرگە باھا بەرگەندە، ئۆزىمىزدە شۇنداق سالاھىيەت بار-يوقلىغىغا، بىلىم قۇرۇلمىمىزنىڭ شۇ شەخسنى تەنقىتلەشكە يېتىدىغان ياكى يەتمەيدىغانلىقىغىمۇ دىققەت قىلىشىمىز كېرەك. تەنقىتلەش كېرەك. كىمنى تەنقىت قىلىش كېرەك؟ ئىنكار قىلغىلى بولمايدىغان تەنقىت ئوبىكتى، دەل ھەممىمىزگە ئۆز ئۆزىمىز. مۇشۇنداق ئەۋزەل شارائىتتا بىز نىمە ئىشلارنى قىلدۇق، يەنە نىمە ئىشلارنى قىلالايمىز؟ =84EX
f>xi (0
سوقرات، سىيىت نوچى، تۆمۈر خەلىپە . . . ئۇ قاراڭغۇلۇقتا قالغانلارنى قۇتۇلدۇرۇش ئۈچۈن ئۆزى تەرىپىدىن سۇغۇرىۋىلىنغان دانكونىڭ يۇرىگىدىكى چاقناپ تۇرغان ئۇچقۇن ! >r X$E
f4,|D |
مەنبە: ئەبجەش خىياللار. >aVtYp B
2011_يىل. ئۆكتەبىر.[ بۇ يازما سەھرا ئوغلى تەرپىدىن 2011-10-04 08:04 PM ]
