‹‹بازار››دا تاۋۇز شاتلىقى
'}4[m>/ (زىيارەت خاتىرسى)
' Dk(jpYB zLX tj - ــ بۇ يەردە تاۋۇز كۆرگەزمىسى ئۆتكۈزەمدۇ نىمە؟
Bdbw!zRR$ بىز كەنت خىزمەت قوروسى دەرۋازىسى ئالدىدا ماشىنىدىن چۈشكىنىمىزدە،كەنتنىڭ تەنتەربىيە مەيدانىغا چۆرۈلدۈرۈپ تىزىۋېتىلگەن دۆۋە-دۆۋە تاۋۇزلارنى كۆرگەن خەنزۇ خىزمەتدېشىم ھەيران قالغان ھالدا مەندىن شۇنداق سورىدى.
9CBB, ــ ئۇنداق ئەمەس،كىرگەندە بىلىسەن ،ــ دېدىم ئۇنىڭغا.
R#\8jv v كەنت قوروسىدا كەنت پارتىيە ياچىيكىسىنىڭ شۇجىسى ئەمەر ئىمىن قاتارلىق كەنت كادىرلىرى بىزنى ساقلاپ تۇرغان ئىكەن.بۇ يەرگە تاۋۇز ئەكىلىۋاتقان تىراكتۇر،ھارۋۇلار كىرىپ-چىقىپ تۇراتتى.تاۋۇزلىرىنى سېتىپ بولغان دېھقانلار مەيداندىكى ئورۇندۇقتا ھىساۋات قىلىپ ئولتۇرغان ئايالدىن پۇل ئېلىۋاتاتتى.بىز دەرھال تېلېكامىرانى ئېچىپ بۇ قىزغىن تاۋۇز سودىسى كەيپىياتىنى سۆرەتكە ئالغىلى تۇردۇق.تاۋۇزنى نەق سېتىپ،پۇلىنىمۇ نەق مەيداندا نەق ئېلىۋاتقان دېھقانلارنىڭ چېھرىدە تاۋۇز تېرىغان ۋە يىغقان چاغدىكى جاپا-مۇشەققەتتىن ئەسلا ئەسەر يوق،خۇشاللىق جىلۋە قىلاتتى.
`(o 1&
بىز 19-سېنتەبىر زىيارەت قىلىپ بارغان بۇ كەنت ــ شايار ناھىيە قىزىل بايراق بازىرىنىڭ بازار كەنتى ئىدى.مەن تىراكتۇردىن تاۋۇز چۈشۈرىۋاتقان مۇشۇ كەنت ئەزاسى سەمەت ئابلادىن ،‹‹تاۋۇزىڭىزنىڭ سودىسى قاندىغاراق؟›› دەپ سورىغىنىمدا ئۇ؛‹‹يازدا ئىككى مو بۇغداي ئېڭىزى يېرىگە تەكرار تاۋۇز تېرىغان،ئوبدان ئوخشىدى.ئۈچ توننا تاۋۇز چىقىپتۇ.1200يۈەن پۇل بوپتۇ.تاۋۇز سېتىشتا بازار ئىزدەپ ئاۋارە بولۇپ يۈرمىدۇق.كەنت رەھبەرلىرى بىر تۇتاش تاۋۇز سېتىۋالىدىغان سودىگەرلەرنى ئالاقىلىشىپ تېپىپ بەردى.بۇنىڭ ئۈچۈن بىزنىڭ غېمىمىزنى يېگەن كەنت رەھبەرلىرىگە رەھمەت ئېيتىمەن››.
&*)tqQeQf سەمەت ئابلانىڭ گېپىنى ئاڭلاپ،كەت كادىرلىرىغا بولغان قايىللىقىم ،ھۆرمىتىم ئاشتى.چۈنكى؛دېھقانلار ئۈچۈن ئەمەلىي مۇلازىمەت قىلىش ،مۇلازىمەت تىپىدىكى مەمۇرىيەت قۇرۇش دېگەن دەل مۇشۇ ئەمەسمۇ؟بىز ئاخباراتچىلارنىڭ تەشۋىق قىلىدىغان نىشان،ئوبېكىتلىرىمىزمۇ ئىشخانىدىن چىقمايدىغان بۇيرۇقۋازلار ئەمەس،مۇشۇنداق دېھقانلارنىڭ سىردېشى،غەمگۇزارى،مۇلازىمەتچىسى بولالايدىغان ئاساسىي قاتلام تەشكىلاتلىرى ۋە كادىرلىرىدۇر.
6o1.?t? بىز ئەھۋالنى تېخىمۇ كەڭ دائىرلىك كۆرۈش ،ئىگىلەپ بېقىش ئۈچۈن ئەمەر شۇجىنىڭ يول باشلىشى بىلەن تاۋۇز تېرىلغان ئېتىزلىققا باردۇق.خېلى كۆپ ئېتىزنىڭ تاۋۇزلىرى ئۈزۈپ بولۇنغان بولسىمۇ،يەنە بىر قىسىم يەرلەردىكى تاۋۇزلار بار بولۇپ،دېھقانلار ئالدىراش ھالدا تاۋۇز ئۈزۈپ تىراكتۇر،ھارۋىلىرىغا بېسىۋاتاتتى.
w@%W{aUC ــ تاۋۇز تېرىسا بولامدېكەن؟ــ دەپ سورىدىم تىراكتۇرغا تاۋۇز بېسىۋاتقان دېھقان يىگىت ئەخمەت داۋۇتتىن.
A<.Q&4jb ــ بېلەن بولدى.ئىككى مو تاۋۇزنىڭ مو بېشىدىن 600يۈەندىن كىرىم قىپتىمەن.كەنت كادىرلىرى تاۋۇز سېتىۋالىدىغان سودىگەر خوجايىنلارنى تېپىپ بەرمىگەن بولسا بازار-بازار مېڭىپ جاپادا قالاتتۇق ھەم ۋاقتىمىز ئىسىراپ بولاتتى.ساتالماي سېسىتىپ زىيان تارتىتۇق.كەنت كادىرلىرى بىز ئۈچۈن بەك جاپا چەكتى. مەن كېلەر يىلى يەنە تاۋۇز تېرىيمەن،ــ دېدى ئۇ ماڭا جاۋابەن.
%] #;
~I% ئەخمەتنىڭ دېگىنى ھەقىقەتەن توغرا. قوغۇن-تاۋۇز ھەممە يەردە تېرىلىدۇ.ھازىر بازارلاردا نىمە تولا؟ قوغۇن،تاۋۇز تولا.سېتىلماي ۋاقتى ئۆتۈپ كەتسە زىيىنىغا سېتىلىدىغان گەپ. دېھقانلار قوغۇن،تاۋۇز ياكى باشقا نەرسىلەرنى تېرىغان بىلەن ،بازار ئۇچۇرى ئىگىلەشكە ۋاقتى چىقمايدۇ ياكى ئۇ جەھەتتە ئانچە ئېپى يوق.ئۇلار ئۆزلىرىگە مەھسۇلات سېتىپ چىقىرىش ئۇچۇرى،بېيىش ئۇچۇرى،پەن-تېخنىكا ئۇچۇرى قاتارلىق پايدىلىق ئۇچۇرلارنى تېپىپ بېرىدىغان مۇلازىمغا بەكمۇ ئېھتىياجلىق.ئاساسىي قاتلام كادىرلىرى دەل دېھقانلارنىڭ مۇلازىملىرى ئىدى.بىراق، ‹‹مۇلازىم››بولۇش ئانچە ئەمەلىيلەشمەيۋاتىدۇ.بازار كەنت دېھقانلىرىنىڭ ھەقىقەتەن تەلىيى بار ئىكەن.دېھقانلار ھەقىقەتەن ئۆزلىرىگە مۇلازىم بولالايدىغان كادىرلارغا ئېرىشىپتۇ.
*10e)rzM كەنت پارتىيە ياچىيكىسىنىڭ شۇجىسى ئەمەر ئىمىن بىزگە ئەھۋال تونۇشتۇرۇپ مۇنداق دېدى؛‹‹ كەنتىمىزدە نوپۇس كۆپ،تېرىلغۇ يەر ئاز.شۇڭا تېرىقچىلىق قورۇلمىسىنى بەك پىلانلاپ تەڭشىمىسەك بولمايدۇ.بۇ يىل كەنت بۇيىچە 640مو يەرگە تەكرار تاۋۇز تېرىغان.تاۋۇز پىشقاندىن كېيىن ،كەنت كادىرلىرى ئۈرۈمچى،قەشقەر،غۇلجا قاتارلىق ھەر قايسى تەرەپلەردىن ئۇچۇر ئىزدەپ،ئاخىرى ئۈرۈمچىدىكى بۇ تاۋۇز سودىگىرى بىلەن كېلىشىپ قالدۇق.ھازىر 400توننىدەك تاۋۇز سېتىلىپ بولدى.يەنە 200مودەك يەردە تاۋۇز بار ،دېھقانلىرىمىز داۋاملىق ئەكىلىپ سېتىۋاتىدۇ.ئېغىرلىقى 4كىلوگىرامدىن يۇقۇرى تاۋۇزنى بۇلارغا كىلوسىنى 40پۇڭدىن بەردۇق.ئۇنىڭدىن كىچىكلىرىنى ئۈزۈپ ساقلاپ قويساق بازىرى يەنە چىقىدۇ.بۇ يىل كەنت بۇيىچە دېھقانلارنىڭ تەكرار تاۋۇزدىنلا قىلىدىغان كىرىمى36مىڭ يۈەندىن 40مىڭ يۈەنگىچە بولىدۇ.بۇ سودىگەر بىلەن كېلەر يىلى 400مودىن كەم بولمىغان كۆلەمدە زاكاس تاۋۇز تېرىش كېلىشىمنامىسى تۈزۈشتۇق.ئۇلار ئەلا سورتلۇق تاۋۇز ئۇرىقى بىلەن ئۆزلىرى تەمىنلەپ بېرىدۇ ھەم بىر تۇتاش سېتىۋالىدۇ››.
W>DpDrO4ml ئ ۈرۈمچىدىن كەلگەن تاۋۇز سودىگىرى دۇۋەن شىنلىيەن خانىم بىزگە مۇنداق دېدى؛‹‹تاۋۇزنى بىر جايدىنلا سېتىۋېلىش مەن ئۈچۈنمۇ،دېھقانلار ئۈچۈنمۇ بەك قولايلىق ئىش بولدى.مۇشۇ كەنتتىنلا 500-600توننا تاۋۇز چىققىدەك.كېلەر يىلى يەنە كېلىپ ،بىر تۇتاش ئۆزۈم سېتىۋالىمەن.كەنتتىكى ئۇيغۇر كادىرلار ۋە دېھقانلار بىلەن دوست بولۇپ قالدۇق.بۇنىڭدىن كېيىن پايدا-مەنپەئەتنى تەڭ كۆرىمىز››.
v\MH;DW^Z يېزىلاردا قوغۇن،تاۋۇز كۆپ بولغىنى بىلەن،‹‹قوغۇن،تاۋۇز شاتلىقى››كۆپ ئەمەس. نۇرغۇن جايلاردا دېھقانلار تېرىغان قوغۇن،تاۋۇزلىرىنى مۋاپىق ساتالماي غەمگە پېتىۋاتىدۇ .ئەمما، قىزىل بايراق بازىرىنىڭ بازار كەنتىدىكى دېھقانلار كەنت كادىرلىرىدىن ئىبارەت‹‹مۇلازىملىرى››بولغاچقا ،ئۆيىنىڭ تۈۋىدىلا تېزلا سېتىپ چىقىرىپ،نەق پۇلنى چۆنتەككە سېلىپ خاتىرجەم بولۇپ كەتتى. بىز بازار كەنتىدىكى ‹‹تاۋۇز شاتلىقى››دىن ھەم بۇ شاتلىقنى ئاتا قىلغان كەنت كادىرلىرىدىن سۆيۈنگەن ھالدا زىيارىتىمىزنى ئاخىرلاشتۇردۇق.
SpkVV/
مەنبە:ئۆز قەلىمىم.
[ بۇ يازما hokumran تەرپىدىن 2011-10-01 09:42 AM دە ]
