بىلىدىغانلار ياردەم قىلىڭلار ،بىلمىگەنلەر بىلۋېلىڭلار

سىزنىڭ يوللانمىڭىزدىن بۇ ئىشلارنىڭ بىر خىل ئارتۇقچە ئىكەنلىگىنى بىلۋالدىم ،دىمىسىمۇ يۇقارقى ھەدىس ۋە قۇرئاننىڭ سۆزلىرى بۇنىڭغا دەلەل ۋە پۇلاتتەك پاكىت ، لىكىن جەمىيتىمىزدە بۇ خىل ھەج نى  دۇرۇس بۇلدۇ دەپ قارايدىغانلار ۋە قىلدۇردىغانلار كۆپ ئىكەن ،  

مەنمۇ ھاۋالە ھەجى قىلسا بولىدۇ دەپ ئاڭلىغان . مۇمكىن بولسا دوسلار مۇشىنىڭغا ياخشى بىر جاۋاپ قالدۇرساڭلا .  

بەدەل ھەج قىلدۇرۇشقا بولامدۇ؟باش بەت > پەتىۋالار > ھەج تارىخ: 17.09.2010   سوئال: '91u q  
XcJ'm{=
 
ئۆلۈپ كەتكەنلىكى ياكى ئېغىر كېسەل بولغانلىقى سەۋەبىدىن ھەجگە بارالمىغانلار ئۈچۈن بەدەل ھەج قىلدۇرۇشقا بولامدۇ؟ P?WT)C2)u  
<:kTTye|  
جاۋاب: a[
d{>Fb.  
بولمايدۇ؟ چۈنكى ئاللاھ تەئالا مۇنداق دەيدۇ: &VZmP5Gv  
«إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّەَ مُبَارَكاً وَەُدًى لِّلْعَالَمِينَ {96} فِيەِ آيَاتٌ بَيِّـنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاەِيمَ وَمَن دَخَلَەُ كَانَ آمِناً وَلِلّەِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْەِ سَبِيلاً وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللە غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ {97}» w 
«ئىنسانلار ئۈچۈن سېلىنغان تۇنجى ئىبادەتگاھ مەككىدىكى كەبىدۇر. ئۇ مۇبارەكتۇر، ئالەملەر ئۈچۈن ھىدايەتتۇر. ئۇ يەردە روشەن ئايەتلەر بار. ئىبراھىمنىڭ ماقامى بار. كىم ئۇ يەرگە كىرسە، ئامانلىققا ئېرىشىدۇ. ئۇ يەرگە بېرىشقا كۈچى يەتكەنلەرگە ھەج قىلىش پەرز قىلىندى. كىم كافىر بولسا بىلىپ قويسۇنكى، اللەنىڭ ئالەملەرگە ئېھتىياجى يوقتۇر»- ئال ئىمران 3/96-97. w|hyU4- ^  
يۇقىرىدىكى ئايەتنىڭ يەنى ئال ئىمران سۈرىسىنىڭ 97- ئايىتىنىڭ ئاستى سىزىلغان قىسمىنىڭ مەزمۇنى ھەرەمگە بېرىشقا كۈچى يەتمىگەنلەرگە ھەج ئىبادىتىنىڭ پەرز قىلىنمىغانلىقىنى ناھايىتى ئېنىق ئوتتۇرىغا قويىدۇ. ئۆلۈپ كەتكەن كىشى ياكى ھەرەمگە بارالمايدىغان كىشى ھەرەمگە بېرىشقا كۈچى يەتمىگەن كىشىدۇر، شۇنداقلا ئۇنىڭغا ھەج قىلىش پەرز ئەمەستۇر. >M8^Jgh  
ئاللاھ تەئالا يەنە بىر ئايەتتە مۇنداق دەيدۇ: l1iF}>F
2  
«وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى» ;/hH=IT  
«ئىنسان پەقەت ئۆزى قىلغان ئىشنىڭلا نەتىجىسىنى كۆرىدۇ»- نەجم 53/39. TS~Y\Cp  
باشقىسى قىلغان ھەج شۇ باشقىسى قىلغان ئىشتۇر. بۇ ئىشنىڭ نەتىجىسىنى يەنە بىر باشقىسى كۆرمەيدۇ. ]Gi+Z1q  
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دەيدۇ: aQym= 6%e  
«ئىنسان ئۆلسە، ئۇنىڭ بارلىق ئەمەلى توختايدۇ. پەقەت تۆۋەندىكى ئۈچ خىل ئەمەلىنىڭ ساۋابى توختىمايدۇ: بىرىنچى، ئىنسانلارغا مەنپەئەتى ئۈزۈلمەي بولۇپ تۇرىدىغان سەدىقە (مەسجىد، مەدرىسە سالغانغا ئوخشاش) . ئىككىنچى، پايدىلىق ئىلىم (باشقىلارغا ئۆگىتىلگەن ئىلىم ۋە يېزىلغان ئىلمىي ئەسەرلەر). ئۈچىنچى، ئارقىسىدىن ئاتا – ئانىسى ئۈچۈن دۇئا قىلىپ تۇرىدىغان ياخشى پەرزەنت»- مۇسلىم، ۋەسىيەت 14 ھەدىس نومۇرى 1631. تىرمىزى، ئەھكام 1297. نەسەئى، ۋەسايا 3591. ئەبۇ داۋۇد، ۋەسايا 2494. kp<}  
يۇقىرىدىكى ئايەت ۋە ھەدىسنىڭ مەزمۇنىدىن بىر كىشى قىلغان ئەمەلنىڭ يەنە بىر كىشىگە پايدىسى بولمايدىغانلىقى ئېنىق بىر شەكىلدە بىلىنىدۇ. شۇڭا ئاللاھ رىزاسى ئۈچۈن، شۇنداقلا ئۆزىنىڭ ئاللاھ ئالدىدىكى قۇللۇق ۋەزىپىسىنى ئادا قىلىش ئۈچۈن قىلىدىغان ئىبادەتنى باشقا بىر كىشى ئۈچۈن نىيەت قىلىپ ئادا قىلىشقا بولمايدۇ. بولۇپمۇ ھەج ئىبادىتى بەدەن بىلەن قىلىنىدىغان ئىبادەتتۇر. ئۇنىڭ پۇل كېتىدىغان قىسمى ھەج ئىبادىتىنىڭ سىرتىدىكى ئىشلاردۇر. 4E>/*F!  
ئۇنىڭ ئۈستىگە بىر ئىبادەتنى قىلغان بىر مۇسۇلمان، ئۇنى ئۆزىنىڭ ئاللاھ تەئالا ئالدىدىكى قۇللۇق ۋەزىپىسىنى ئادا قىلىش ئۈچۈن، شۇنداقلا ئاللاھ تەئالانىڭ ئىمتىھانىدىن ئۆتۈش ئۈچۈن قىلىدۇ ۋە قىلىشى لازىم. ئاللاھ تەئالا بۇنداق ئەمەلنى كىم قىلغان بولسا، ئەجىرنى شۇ قىلغۇچىغا بېرىدىغانلىقىنى نۇرغۇنلىغان ئايەتتە بايان قىلىدۇ. "k_n+cH%  
ئال ئىمران 57، نىسا 152 ۋە 173، فاتىر 30 قاتارلىق ئايەتلەردىكى «ئۇجۇرەھۇم»، بەقەرە 62، 274، 277، ئال ئىمران 199، نەھل 97، ھەدىد 19قاتارلىق ئايەتلەردىكى «ئەجرەھۇم» ئەمەلنى كىم قىلسا، ئەجىر (ساۋاب) نى شۇنىڭ ئالىدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ. {TxVRpiP{Z  
بۇ ھەقتە يەنە بىر گەپ، ئىككى نەرسىنىڭ بىرلەشمىسىدىن ئىنسان ھاسىل بولىدۇ؛ بىرى تەن، يەنە بىرى روھ. ئىنسان ئۆزى ئىستېمال قىلغان يېمەك – ئىچمەكلەر بىلەن تېنىنى (بەدەنىنى) غىزالاندۇرىدۇ؛ ئۆزى قىلغان ئەمەل – ئىبادەت بىلەن روھىنى غىزالاندۇرىدۇ. بىر كىشىنىڭ باشقىسى يەپ – ئىچكەن نەرسە بىلەن قورسىقى تويمىغاندەك، باشقىسى قىلغان ئىبادەت بىلەنمۇ روھى غىزالانمايدۇ. H
LyFyv\  
بۇ نۇقتىدىن ئېيتقاندىمۇ ھەجنى باشقىسى ئۈچۈن قىلغان «نىمكار» نىڭ: «مەن بۇ ھەجنى پالانى ئۈچۈن قىلىمەن» دېگەن سۆزى ياكى شۇنداق نىيىتى: «مەن ماۋۇ تاماقنى  پالانى ئۈچۈن يەيمەن، شۇ پالانىنىڭ قورسىقى تويسۇن» دېگەندەك گەپ بولىدۇ. ھەج ئىبادىتىگە نىمكار سالغۇچى كىشىنىڭ: «ماۋۇ پۇلنى ئېلىپ دادام ئۈچۈن ھەج قىلىپ بەرسىلە» دېگەن سۆزى، «ماۋۇ پۇلغا دادام ئۈچۈن تاماق يەپ بەرسىلە، دادامنىڭ قورسىقى تويسۇن» دېگەندەك گەپ بولىدۇ. c|;|%"Mk  
6GrMcI@hS  
بەدەل ھەج قىلدۇرۇشنىڭ توغرا بولدىغانلىقىغا دەلىل قىلىنىۋاتقان ھەدىسلەر سەنەد ئېتىبارى بىلەن خەبىرى ۋاھىددۇر، مەنا ئېتىبارى بىلەن يۇقىرىدىكى ئايەتلەرگە، يۇقىرىدىكى ھەدىسقا ۋە ئىسلام دىنىنىڭ روھىغا خىلاپتۇر. ;]#4p8lh+  
ZjI/zqBm  
(   مۇسۇلمانلار   تورىدىن   ئېلىندى   )

باش بەت > پەتىۋالار > ھەج تارىخ: 19.07.2009   سوئال: ھاجى - ھەرەم بولۇپ كەلگەن كىشىلەرنى چوقۇم ئۆز ئىسمىنىڭ كەينىگە ھاجىم دەپ قوشۇپ چاقىرىشىمىز كېرەكمۇ؟ ياكى بۇنىڭ باشقىچە مەنىسى بارمۇ ؟ 90(oV&  
جاۋاب: u'n%BVt
 
Ex&RR< 5  
«ھاجى» كەلىمىسى ئەسلىدە ئەرەپچە «ھاجج» بولۇپ، مەنىسى :«مەككىگە بېرىپ ھەج قىلىپ كەلگەن ئادەم» دېگەن بولىدۇ. ئۇيغۇرلار ئارىسىدا ھۆرمەت يۈزىسىدىن ئىسمىنىڭ ئاخىرىغا «م» ھەرپى قوشۇلۇپ سۆزلىنىدىغان ئىش بار. مەسىلەن، كىشىلەر ئاتا – ئانىسىغا ھۆرمەت يۈزىسىدىن «ئاتام، ئانام» دەيدۇ. بۇنىڭغا ئوخشاش ھەرەمگە بېرىپ ھەج قىلىپ كەلگەن ھاجىلارغىمۇ ھۆرمەت يۈزىسىدىن «ھاجىم، ھاجىملار» دېيىلىدۇ. Nn4Kt,KY  
g$+O 
ھاجىلارنىڭ ئىسمىنىڭ ئاخىرىغا بۇ سۈپەتنى قوشۇش شەرت ئەمەس. لېكىن قوشۇلۇشى گۇناھمۇ ئەمەس. ھەج قىلغۇچىلارنىڭمۇ، ئىسمىنىڭ ئاخىرىغا «ھاجىم» قوشۇلۇپ ئېيتىلمىسا، خاپا بولۇپ كەتمەسلىكى لازىم. چۈنكى ھەج، ئاللاھ رىزاسى ئۈچۈن قىلىنىدىغان بىر ئىبادەت بولۇپ، ئۇنىڭ بىلەن ئاللاھ رىزاسىدىن باشقا ھېچقانداق نەرسە مەقسەت قىلىنماسلىقى كېرەك uH;^>`DT  

ئەقىل ئىگىلىرىنىڭ ئاخىرقى غايىسى جەننەتكە كىرىش بولسا،ھەج ئىبادىتىنىڭ مۇكاپاتى جەننەتتۇر (مەككە مەسجىدى ھەرەم 21/11/1431ەـ 29/10/2010م) DLQ` 
ۋاقىت :2010-11-18 22:29:40  مەنبەسى :مەرىفەت تورى   يوللۇغۇچى:ھەقىقەت /9#jv]C:  
juZ3""  
~ a&j4E  
جۈمە نامىزى ۋەخۇتبىنى ئوقۇغان  مەسجىدۇلھەرەمنىڭ ئىمامى پەزىلەتلىك شەيخ دوكتور/ ئۇسامە بىن ئابدۇللا خەييات جانابلىرى... /[T8/7;_l  
%),O9*[9  
   ئىمام ئاللاھ تائالاغا ھەمدۇ -سانا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا  دۇرۇتلار ئوقۇپ بولغاندىن كېيىن ھەرەمدە جۈمە نامىزى ئۈچۈن يىغىلغان يۈزمىڭلارچە مۇسۇلمانغا: tzN;;h4C  
~"B[6^sW  
" ئەقىل ئىگىلىرىنىڭ ئاخىرقى غايىسى جەننەتكە كىرىش بولسا،ھەج ئىبادىتىنىڭ مۇكاپاتى جەننەتتۇر" دېگەن مەزمۇندا تإۋەندىكى تەۋسىيە لەرنى قىلدى: k&;L(D  
u^[v{hv'H  
  ئى مۇسۇلمانلار ئاللاھدىن قورقۇڭلار! ئاشكارا- مەخپى ھاللاردا تەقۋا قىلىڭلار! تەقۋادارلىق ئىنساننى دۇنيا – ئاخىرەتتە بەخت-سائادەتكە ئېرىشتۈرىدۇ. ئاللاھ بۇيرىغان ئىشلارغا ئالدىراش، ئاللاھ توسقان ئىشلاردىن يىراق بولۇش ھەقىقىي تەقۋادارلىقتۇر. 'gH#\he[Dh  
_kLoDju%  
ئەقىل ئىگىلىرىنىڭ غايىسى جەننەتكە كىرىش،ئاللاھنىڭ جامالىنى كإرۈشنى ئارزۇ قىلىش ئىكەنلىكىدە شەك يوق. ئەمەللەرنىڭ ئەڭ ئەۋزىلى،ئەجرى كإپ ئەمەل ھەج ئىبادىتىدۇر. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالاتۇ ۋەسسالام بۇ ھەقىقەتنى ئوچۇق بايان قىلىپ مۇنداق دېگەن: ئۆمرە يەنەبىر ئۆمرە ئارىلىقىدىكى گۇناھلارغا كاپارەتتۇر،مەقبۇل بولغان ھەجنىڭ مۇكاپاتى جەننەتتۇر" >>xV-1h:  
FeMu`|2  
گۇناھ ئارلاشمىغان پاك ھەج ئاللاھنىڭ نەزدىدە مەقبۇللۇق دەرىجىسىگە يەتسە بەندە جەننەت ئەھلى بولۇشقا لاياقەتلىك بولىدۇ. ئىخلاس،سەمىمىيەت بولغان،گۇنا –مەسىيەتتىن يىراق بولغان ھەج مەقبۇللۇق دەرىجىسىگەيېتىدۇ.ئاخىرىدا بارلىق ئىشلار ئاللاھنىڭ ئىلكىدە بولۇپ،ئاللاھ بېرىدۇ،ئاللاھ توسۇپ قويىدۇ،پايدا-زىيان ئاللاھتىن،ئإلتۈرۈش-تىرىلدۈرۈش ئاللاھنىڭ ئىلكىدېدۇر.ئاللاھتىن باشقا ھېچقانداق مەخلۇقتا باشقىلارغا پايدا-زىيان يەتكۈزۈش قۇدرىتى يوقتۇر.ئإلۈمدىن قۇتقۇززالمايدۇ،ھايات بىرەلمەيدۇ. ئاللاھ كىچىنى كۈندۈزگە ئۇلايدۇ،ئاي،كۈننى بويسۇندۇرىدۇ،ئاي،كۈن بەلگىلەنگەن لىنىيىسىدىن چىقىپ كىتەلمەيدۇ.ئەھۋال بۇنداق ئىكەن ئاللاھتىن باشقىغا يىلىنىپ،يۈزلەنسەك ئاللاھقا شىرىك كەلتۈرگەن بولۇپ قالىمىز. U.x.gZRo[  
V>SA3  
ئىبادەتلەرنىڭ توغرا بولىشى،مەقبۇل بولىشى ئۈچۈن بارلىق ئىبادەتلەر،جۈملىدىن ھەج ئىبادىتىنى ئادا قىلىشتا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈننەتلىرىگە مۇكەممەل ئەگىشىش تەلەپ قىلىنىدۇ.پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئەگىشىشنى ئاللاھ قۇرئان كەرىمدا بۇيرۇپ پەرىز قىلغان،ئاللاھ مۇنداق دېگەن: =@MKU  
~h.B\Sc]Q  
"پەيغەمبەر ئېلىپ كەلگەنگە مۇستەھكەم ئېسىلىڭلار،توسقاندىن دەرھال قول ئۈزۈڭلار" \59h W%Di  
XrF9*>ti?  
ھاجى بۇرادەر بارلىق ئىبادەتلىرىنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈننىتىگە مۇۋاپىق ئادا قىلغاندا ئإزىمۇ ئىبادىتىنىڭ توغرا بولغانلىقىدىن خاتىرجەم بولىدۇ. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئإزىمۇ ھەججەتۇلۋىدا دا: ئىبادەتلىرىڭلارنىڭ ھەممىنى مەندىن ئإگىنىڭلار! دېگەن. Z;:-8 HPDY  
WI3!?>d  
ئاللاھنىڭ مىھمانلىرى ھاجىلار ھەج پائالىيەتلىرى جەريانىدا ھەجگە دەخلى يېتىدىغان،ياكى ئەجرىنى كەمەيتىدىغان،بۇزىدىغان قىلىقلاردىن يىراق بولىشى ھەزەر ئەيلىشى تەلەپ قىلىنىدۇ. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بۇ ھەقتە مۇنداق دېگەن: lHXH03  
us+adS.l&  
"سەت گەپ قىلمىغان،بۇزۇقچىلىق قىلمىغان ھالدا ھەج قىلغان ئادەم ئانىسىدىن تۇغۇلغان ۋاقىتتىكىدەك گۇناھتىن پاك ھالدا قايتىدۇ". 1[ Pbsb  
i/Z5/(
z F  
ھەدىسنىڭ ئەرەفچىسىدە كەلگەن "رەفەس" سإزىنىڭ مەنىسى شەھۋانىي ھاياسىز گەپلەرنى قىلىش،نامەھرەم ئاياللارغا شەھۋانىلىق بىلەن تىكىلىپ قاراش دېمەكتۇر. "فۇسۇق" سإزى بولسا،يالغان ئېيتىش،غەيۋەت قىلىش،گەپ توشۇش،تىللىشىش،باشقىلار بىلەن جىدەللىشىشكە ئېلىپ بارىدىغان ھەركەتلەرنى قىلشتىن ئىبارەتتۇر. ھاجى بۇرادەر، ھەر بىر قەدەمدە ئإزىنىڭ مۇقەددەس جايدا تۇرىۋاتقانلىقى،ئۇلۇق ئىبادەت بولغان ھەج پەرزىنى ئادا قىلىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلغان كىشى گۇنا-مەسىيەت سادىر قىلىشقا جۈرئەت قىلمايدۇ.زامان،ماكان ۋە ئىبادەتنىڭ شەرىپىگە لايىق پوزىتسىيدە بولغان ئادەم ھېچقاچان گۇنا قىلىشنى ئويلىمايدۇ،گۇناغا يېقىنلاشمايدۇ. b"b!&u
 
jF8ld5|_|  
ھاجى مۇقەددەس زىمىنلاردا بولغان ۋاقىتلىرىنى تائەت-ئىبادەت بىلەن ئإتكۈزۈش،قۇرئان تىلاۋەتنى كإپ قىلىش،نامازنى كإپ ئوقۇش،زىكىر-تەسبىھنى كإپ قىلىش،تاۋاپنى كإپ قىلىش،ياخشىلىقلارنى كإپ قىلىش،ئاللاھ يولىدا چىقىم قىلىش تەلەپ قىلىنىدۇ. ھەج يولىدا چىقىم قىلىنغان پۇل چوقۇم ھالال پۇللار بولىشى كېرەك.چۈنكى ئاللاھ پاكتۇر، پاك،ھالال پۇلدىن باشقىنى قوبۇل قىلمايدۇ. k6\c^%x  
|zE7W  
ھاجى ۋەتىنىگە قايتقاندىن كېيىن ھاياتىدا ئإزگىرىش بولۇپ،ئىلگىرىكى خاتالىقلىرىنى تاشلاپ،نامازغا ئەھمىيەت بېرىدىغان،ياخشىلقلارغا ئالدىرايدىغان،جىدەل-ماجرا قىلمايدىغان،گۇنا-مەسىيەتلەرگە يېقىنلىشىشتىن قورقىدىغان ئەھۋال پەيدا بولسا بىلسۇنكى، ئۇنىڭ ھەججى قوبۇل قىلىنغاندۇر. ئەكسىچە ھاجىنىڭ ھاياتىدا ھېچقانداق ئإزگىرىش يۈز بەرمىگەن،ئىلگىرى سادىر قىلىپ كېلىۋاتقان گۇناھلارنى يەنە سادىر قىلىۋەرسە،نامازغا سۇسلىق قىلىدىغان ئادىتى بولسا ھەجدىن كېيىنمۇ ئەينى سۇسلۇق داۋام قىلسا، ئۇنداق ئادەمنىڭ ھەججى قوبۇل بولمىغان بولىدۇ.ھەجنىڭ مەقبۇل بولىشىنىڭ بىرىنچى شەرتى بارلىق ھەج پائالىيەتلىرىنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ سۈننىتىگە مۇۋاپىق ئادا قىلىش بىلەن بولىدۇ. ھەج ئۈچۈن سەرپ قىلىنغان مەبلەغ چوقۇم ھالال پۇل بولىشى كېرەك. شۈبھىلىك،رىشۋەت(پارا ئالغان پۇل) ئارقىلىق كەلگەن پۇللار ھالال پۇل ئەمەستۇر. ^M"g5+q  
(%1*<6ka  
  ھاجى، سەپەر مۇشەققىتىنى چىكىپ،ئائىلىسىنى تاشلاپ،بالا-چاقىلىرىدىن ئايرىلىپ كەلگەنىكەن ئەلۋەتتە ئۇنىڭ بەدىلى ئۈچۈن ھەجنى مۇكەممەل،سۈننەتكە لايىق ئادا قىلىشى كېرەك. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام سەپەر مۇشەققىتىنى تەسۋىرلەپ:" سەپەر ئازاپتىن بىر پارچىدۇر،سەپەر ئىنساننى يىمەك-ئىچمىكىدىن،ئۇيقۇسىدىن مەھرۇم قىلىدۇ" دېگەن.ئاللاھنىڭ مىھمانلىرى بولغان ھاجىلار شۇنداق بەدەل تإلىگەنلىكى ئۈچۈن ھەججىنىڭ مەقبۇل بولىشى ئۈچۈن بارلىق شەتلەرنى ھازىرلىشى، بارلىق ھەركەتلىرىدە دىققەت قىلىشى كېرەك. Y/gCtSF  
y\x 
ھاجىلار زامان،ماكان،پائالىيەتنىڭ شەرىپىگە لايىق ھەركەت قىلىشى تەلەپ قىلىنىدۇ. ئەھۋال ئۇنداق ئىكەن ھەرەمدە تۇرۇش جەريانىدا ۋاقىتنى چىڭ تۇتۇپ زىكىر تەسبىھنى كإپ قىلىش كېرەك.قۇرئاننى كإپ ئوقۇش كېرەك. تاۋاپنى كإپ قىلىش لازىم. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام تەسۋىرلىگەن: ئانىسىدىن تۇغۇلغان بۇۋاقتەك پاك ھالدا گۇناھلاردىن پاكلىنىپ ئاندىن بۇ مۇقەددەس زىمىندىن ئايرىلىشقا تىرىشىش ھەربىر ھاجىنىڭ بىردىن بىر ئارزۇسى بولىشى لازىم. nYY U  
"$_ypgRrSR  
ئاللاھ ھاجىلارنىڭ ئىبادەتلىرىنى ئإز دەرگاھىدا قوبۇل قىلسۇن! ھاجىلارغا ئىككى ھەرەم دىيارىدىن يىڭى تۇغۇلغان بۇۋاقتەك پاك ھالدا ۋەتىنىگە ساق-سالامەت قايتىپ بېرىشنى نىسىپ قىلسۇن ئامىن!!. A|^?.uIM  
Sl1N V  
p%BO:%v  

rjz$~(&m6  
سوئال: ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم: ھۆرمەتلىك ئۇستاز باشقىلارغا پۇل بىرىپ ئۆلۇپ كەتكەن ئاتا-ئانىسى ئۈچۈن ۋاكالىتەن ھەج قىلدۇرسا پەرز ھەجى ئادا بولامدۇ؟ yCpU173V  
o-c.D=~  
ئوقۇلۇشى: 317 '| WY 2>/(  
جاۋابلار kIrb;bZ+l  
o!bV;]  
GKIO@!@[  
j`7q
7}  
}hRw{#*8  
جاۋاب: O%}?DiSl  
:Y>FuE  
%\$~B?A t  
K,j'!VQA4g  
ۋە ئەلەيكۇم ئەسسالام ۋە رەھمەتۇللاھى ۋە بەرەكاتۇھۇ: >\[/e{Q"  
^pwT8Bp  
Sq:,6bcG  
G{CKb{  
بىسمىللەھىرراھمانىرراھيم Gn&= 
uo`zAKM&A  
fQQj2>3w  
`
{/"?s|  
 Z2a~1BL  
{^":^N)  
tJ$gH;  
#?"^:,Y  
بارلىق ھەمدۇ-سانا جانابى ئاللاھقا بولسۇن، پەيغەمبىرىمىزگە، ئائىلە-تاۋابىئاتىغا ۋە ئۇنىڭغا تاكى قىيامەتكە قەدەر ياخشى ئەگەشكەنلەرگە دۇرۇت-سالاملار بولسۇن. Y6G`p  
70-nAv  
 
|_njN  
9+#BU$*v  
H S
)$|m_  
fG zx;<0P!  
/%1-tGh  
بىر كىشى پەرز ھەجنى كېسەللىك ۋە ياكى باشقا توسالغۇ سەۋەبىدىن ئادا قىلالماي قالغان بولسا، ياكى ئادا قىلالماي ئۆلۈپ كەتكەن بولسا، ئۆزلىرىگە پەرز بولغان ھەجىنى قىلىپ بولغان پەرزەنتلىرى ياكى باشقا تۇغقانلىرى پۇل ئالماي پىداكارلىق قىلىپ تۇغقىنى ئۈچۈن ھەج قىلىپ قويسا بولىدۇ. X2T _} {  
 
MzMVs3w|  
Q[Gs%/>  
سەئىيد ئىبنى جۇبەير ئابدۇللاھ ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇمادىن رىۋايەت قىلىدۇكى، جۇھەينە قەبىلىسىدىن بىر ئايال رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ھۇزۇرىغا كېلىپ: ئانام ھەج قىلىشنى نەزر قىلىۋېلىپ، ھەج قىلالماي ئۆلۈپ كەتتى، شۇڭا ئانام ئۈچۈن ئورنىدا مەن ھەج قىلىپ قويسام بولامدۇ؟ دېگەنىدى. رەسۇلۇللاھ: «ھەئە، ئانىڭىز ئۈچۈن ئورنىدا ھەج قىلىپ قويۇڭ، ئېيتىڭە، ناۋادا ئانىڭىزنىڭ بوينىدا قەرزى بولغان بولسا، ئۇنى ئادا قىلامتىڭىز؟ ئاللاھنىڭ ھەققىنى ئادا قىلىڭلار! چۈنكى ئاللاھنىڭ ھەققى ئادا قىلىشقا ئەڭ ھەقلىق» دېدى.(سەھىھۇل بۇخارى 1852-ھەدىس) CHyT'RT  
3aw-fuuIb  
|?v .5|1  
 
سۇلايمان ئىبنى يەسار رىۋايەت قىلىدۇكى، ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما مۇنداق دېگەن: ھەججەتۇل ۋىدا يىلى خەسئەم قەبىلىسىدىن بىر ئايال كېلىپ: يارەسۇلەللاھ! ئاللاھنىڭ بەندىلىرىگە ھەجنى پەرز قىلىشى ئاتامنىڭ قېرىپ ئۇلاق ئۈستىدە ئولتۇرالمايدىغان ۋاقتىغا توغرا كېلىپ قالدى، مەن ئاتام ئۈچۈن ھەج قىلسام ئۇنىڭدىن ئادا بولامدۇ؟ دېگەنىدى، رەسۇلۇللاھ: «ھەئە» دېدى.(سەھىھۇل بۇخارى 1852-ھەدىس) VIaj])m  
K5 EJ#1ov  
`ff@f]|3^  
7+Er}y>  
ئەمما مەيلى ھايات ئادەم بولسۇن، مەيلى مېيىت بولسۇن، ئاللاھ تائالا بەندىگە پەرز قىلغان ئىبادەتنى ئۆزى قىلماي، باشقىلارغا پۇل بېرىپ كىرالاپ قىلدۇرسا، ئىبادەت ئادا بولمايدۇ. چۈنكى ئىبادەت دېگەن باشقىلارغا پۇل بېرىپ، باشقىلارنى ياللاپ قىلدۇرىدىغان ئىش ئەمەس، ئىبادەتنىڭ توغرا بولۇشى ئۈچۈن ئالدى بىلەن ئىبادەتنى ئورۇندىغۇچىدىن نىيەت خالىس بولمىسا بولمايدۇ، پۇل ئۈچۈن، دۇنيا ئۈچۈن ھەج قىلىدىغان كىراكەشلەر ساۋابقا ئەمەس پەقەت ئاشۇ ئازغىنە پۇلغىلا ئېرىشىدۇ. H2'djZ  
!yvw5As%  
nub!*)q  
NtmmPJ|5  
ئەلقەمە ئىبنى ۋەققاس ئەللەيسىي رىۋايەت قىلىپ دەيدۇكى: مەن ئۆمەر ئىبنى خەتتاب رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ مۇنبەردە تۇرۇپ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئاڭلىغان: مەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئاڭلىغان: «ئەمەللەر پەقەتلا نىيەتكە باغلىقتۇر، ھەر بىر كىشى پەقەت نىيەت قىلغانغا ئېرىشىدۇ، قانداق بىر ئادەمنىڭ ھىجرىتى ئازغىنا دۇنياغا ئېرىشىش ياكى بىر ئايالغا نىكاھلىنىش بولسا، ئۇنىڭ قىلغان ھىجرىتى شۇنىڭغا بولىدۇ».(سەھىھۇل بۇخارى 1-ھەدىس) !$/P8T``M  
dXPTW;w  
_q4Yq'dI  
]F"P3':  
دېمەك، پۇل ئۈچۈن ھەج قىلغان كىشىنىڭ ھەجى توغرا بولمايدۇ، بۇنداق كىشى دۇنيادا كۆزلىگەن پۇلغا ئېرىشىدۇ خالاس، ئاخىرەتتە ساۋابتىن نېسىۋىسى بولمايدۇ. ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: @YVla!5O@  
_88X-~.  
MwX8FYF D  
\p%D;g+c  
    (كىمىكى پەقەت دۇنياۋى ھاياتنى ۋە ئۇنىڭ زىبۇ-زىننىتىنى خالايدىكەن، ئەمەللىرىنىڭ نەتىجىسىنى ئۇ يەردە ئۇلارغا تولۇق بېرىمىز، ئۇلار ئۇ يەردە كەم بېرىلمەيدۇ. ئەنە ئاشۇلار ئاخىرەتتە ئۇلارغا دوزاختىن باشقا نەرسە يوق كىشىلەردۇر، ئۇلارنىڭ ئۇ يەردە قىلغان ئىشلىرى بىكار بولۇپ كەتتى، ئۇلار بىكار ئىشلارنى قىلىشقان ئىدى.)( ھۇد سۈرىسى 15-16-ئايەتلەر.) 2*V

]jO  
 
~.#57g F"  
Z{gDE o)  
ھەج دېگەن ھەم پۇل خەجلەيدىغان، ھەم بەدەن جاپا تارتىدىغان قوش قاناتلىق بىر ئىبادەت بولۇپ، بۇنى ئۆزى يانچۇقىدىن پۇل خەجلەپ، سەپەرنىڭ جاپايسىنى تارتىپ، ھەجنىڭ قىيىنچىلىقىنى باشتىن ئۆتكۈزۈپ ئورۇندىشى لازىم، مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئۆزى قىلالمىسا، پەرزەنتلىرى ئورنىدا قىلىپ قويسا بولىدۇ، چۈنكى پەرزەنتلەر شۇ كىشىنىڭ بىر پارچىسىدۇر، شۇ كىشىنىڭ ئىشىنىڭ نەتىجىسىدۇر. يەنە يات كىشىلەر مېيىت يا ئۇنىڭ ئۇستازى بولغانلىقتىن، ياكى مېيىت ھايات ۋاقتىدا ئۇنىڭغا بىرەر ياخشىلىق قىلىپ قويغانلىقتىن مېيىتكە ياخشىلىق قىلىپ قويغۇسى كېلىپ پۇل ئالماي مېيىتكە خالىس ھەج ياكى ئۆمرە قىلىپ قويسا بولىدۇ. پۇل ئېلىپ قىلسا بولمايدۇ. %q.5;L  
k@pEs# a  
R
B6TM  
(=j/"
Mb  
ئىمام ئەبۇ ھەنىيفە رەھمەتۇللاھى ئەلەيھىنىڭ قارىشىدا تائەت-ئىبادەتلەرگە ھەق ئالسا بولمايدۇ. بۇ مۇشۇ بەدەل ھەج قىلىش مەسىلىسىدە ھەقىقەتەن توغرا قاراش، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم بىرەرسىگە پۇل بېرىپ ھەج قىلدۇرغان ئەمەس، بىرەر ساھابىنىڭ باشقىلارغا پۇل بېرىپ ھەج قىلدۇرۇشىغا رۇخسەت قىلغانمۇ ئەمەس، بىرەر ساھابە رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمدىن كېيىن بىرسىگە پۇل بېرىپ ھەج قىلدۇرغان ئەمەس، ياكى باشقىلارغا رۇخسەت قىلغانمۇ ئەمەس. رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ، ساھابىلىرىنىڭ، سەلەپلەرنىڭ تۇتقان يولى مۇشۇ. 4pZKm-dM^  
%zR5q  Lb  
^5)=)xVF  
O]?\<&y  
ئەگەر باشقىلارغا پۇل بېرىپ ئىبادەت قىلسا بولىدىغان بولسا، روزىنىمۇ ھەر بىر كۈنگە يۈز كويدىن ئايدا 3000 كوي بېرىپ باشقىلارغا روزا تۇتقۇزسا، بەش ۋاقىت نامازنىڭ ھەر بىرىگە ئون كويدىن كۈندە ئەللىك كوي پۇل بېرىپ باشقىلارغا ئوقۇتسا، ئۆزى جاپا تارتماي، ئىبادەت قىلماي ئولتۇرسا، مەسىلە ھەل بولغان بولاتتى. لېكىن ئىبادەت دېگەن ھاشارغا ھەيدەلگەندە ئورنىغا ئادەم سەپلەپ قويسا بولىدىغان ئالۋاڭ ئىش ئەمەس. ھازىر ئۆيىدىن ياكى يۇرتىدىن سىرتقا چىقماي ئولتۇرۇپ، ھەجگە ماڭغان خوشنىسى ياكى ئاغىنىسىدىن ئىككى ياكى ئۈچ يۈز دوللەر پۇل ئەۋەتىپ، مەككىدىكى ھەج بەدەل تىجارىتىنى قىلىدىغان قويمىچى بىدىكلارغا يەتكۈزۈپ بېرىپ بىر ۋاراق گۇۋاھنامە ئەكىلىپ بەرسە، مەن ھاجى بولدۇم دەپ كۆڭلىنى خوش قىلىپ ئولتۇرىدىغان بىچارە كىشىلەر ھەقىقەتەن ئۆزىنى گوللاپ يۈرىدىغان كىشىلەردۇر. ] .Ra=^q  
_n4_;0  
3 lKs>HE0  
F& Rr&m  
ھەجگە بارغانلار بىلىدۇ، ۋەتىنىدىن، سۆيۈملۈك كىشىلىرىدىن ئايرىلىش پىراق ئازابىنى، سەپەرنىڭ ئازابىنى تارتىش، ئاچ، ئۇيقۇسىز قېلىش، ئېھرام باغلاپ جىمانى تاشلاش، مىنا ۋە ئەراپاتلاردا جېنىنى قولىغا ئېلىپ قويۇپ، ھايات-ماماتلىق سائەتلەرنى باشتىن كەچۈرۈش، نەچچە ئون مىڭلىغان كويلارنى، دوللەرلەرنى خەجلەش، نەچچە يىل رەسمىيەت بېجىرىپ پاسپورت ھەل قىلىش ئۈچۈن يول مېڭىش، ئۆمەككە كىرىش ئۈچۈن نەچچە يىل كۈتۈش ۋە ئۇرۇنۇش.......ئەنە شۇلار ھەجنى ساۋابى ئاشۇنداق كاتتا ئىبادەت قىلغان ئىشلاردۇر، شۇڭا ئۆزى ۋە مېلى بىلەن كۈچەش جەھەتتىن ھەج جىھادقا ئوخشايدۇ.
||fCY+x*8  
B,` `2\B  
3Vk\iJ
  
cY+n 6k5  
مۇئمىنلەرنىڭ ئانىسى ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا رىۋايەت قىلىپ مۇنداق دېدى: مەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمدىن جىھادقا چىقىش ئۈچۈن ئىجازەت سورىسام: «سىلەرنىڭ جىھادىڭلار ھەجدۇر» دېدى.(سەھىھۇل بۇخارى 2875-ھەدىس) e`+ej-o,  
m 0Uu2Z4  
VMS3Q)Ul  
I]cZcx, 
ئاشۇنداق نۇرغۇن پۇللارنى خەجلىگەندە، ئاشۇنداق تۈرلۈك جاپالارنى تارتقاندا ئاندىن ئانىدىن تۇغۇلما بولالايدىغان گەپ. rT[b ^l}  
;y)3/46S  
KI].T+I  
P%d3fFzK  
ئەبۇ ھازىم رىۋايەت قىلىپ دەيدۇكى: مەن ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئاڭلىغان: مەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئاڭلىغان: «كىمكى ئاللاھ ئۈچۈن ھەج قىلىپ ناشايان ئىشلارنى (جىما قىلىشنى) ۋە گۇناھ ئىشلارنى سادىر قىلماي ھەجنى تاماملىسا، خۇددى ئانىسى تۇغقان كۈندىكىدەك، (گۇناھدىن پاك) ھالەتكە قايتىدۇ».(سەھىھۇل بۇخارى 1521-ھەدىس) &o&}5Aba9  
mi@uX@
#  
LaL{ ^wP  
X|4Kdi.r@  
ئەمما ئۆيىنىڭ بوسۇغىسىدىن پۇتىنى ئېلىپ باقماي، قورسىقى توق، خاتىرجەم ئۇخلاپ ئۆيىدە ئارام ئېلىپ يېتىپ، ئىككى ئۈچ مىڭ كوينى ئاغىنىسىدىن ئەۋەتىپ قويغانلار قانداقمۇ ھەج قىلغانلار بىلەن ئوخشاش بولۇپ قالسۇن؟ ئىككى ئۈچ مىڭ كوي مىنادىكى بىر سائەتلىك جاپاغا ئۇدۇل كەلمەيدۇ. qZlL6  
[Kb )Q{=)  
%][zn$aa|  
^e8
0S^  
سەئۇدى ئەرەبىستاندا ئاساسەن ھەنبەلىي مەزھەب بويىچە پەتىۋا بېرىدۇ. ئەسلىدە ھەنبەلىي مەزھەبتە ئىككى قاراش بولۇپ، مەزھەبكە ۋەكىللىك قىلىدىغان قاراشتا ھەج قىلىپ قويغانغا ئىش ھەققى ئالسا دۇرۇس بولمايدۇ. ھەنبەلىي مەزھەبتىكى ئاجىزراق قاراشتا دۇرۇس بولىدۇ. ھازىر سەئۇدى ئەرەبىستاندا ھەج بەدەل قىلىش ئىشى بىر تىجارەتكە ئايلانغان بولۇپ، بۇ ئىشتىن نۇرغۇن كىشىلەر تاپاۋەت قىلىدۇ. پايدىنىڭ كۆپ قىسمىنى بىدىكلەر ئالىدۇ، ئاز بىر قىسمىنى گۇۋاھنامىگە ئىمزا قويۇپ بېرىدىغان بانگالى ۋە باشقا مەدىكار ئىشلەمچىلەر ئالىدۇ. بەزىدە بىر كىشى يىگىرمە-ئوتتۇز كىشىگە ھەج قىلغانلىقىنى ئىسپاتلايدىغان گۇۋاھنامىلەرگە ئىمزا قىلىدۇ. دېمەك بۇ ئىش بىدئەت ئىشتىن ھالقىپ ساختىلىق، قويمىچىلىق تىجارىتىگە ئايلىنىپ قالغان. > lI2r}  
?
9T,sX:  
KB{/L5   
 [L  
ئادەتتە ئاجىزراق ھەدىسلەرگە تايانغان پەرز ئىبادەت بىلەن مۇناسىۋىتى يوق پەزىلەتلىك ئىشلارنى رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم يولغا قويمىغان، قىلىپ باقمىغان، سەلەپ ئۇنداق قىلمايتتى، دەپ بىدئەت تامغۇسىنى ئۇرۇۋېتىدىغان سەئۇدى ئەرەبىستان ئالىملىرى ھەج بەدەل ئۈچۈن ئادەم ياللاش ئىشىنى بىدئەت دېمەيدۇ. بۇ ئىشقا كەلگەندە كۆز يومىدۇ. نېمە ئۈچۈن بۇنى بىدئەت دېمەيمىز؟ مەن بۇنىڭغا ھەيران. سەلەپ شۇنداق قىلامتى؟ ھەج قىلىش ئۈچۈن ئادەم ياللىغان ئەھۋال سەلەپتىن كەلگەنمۇ؟ سەلەپ ئىبادەتتە كىراكەشلىك قىلىپ ئۇنىڭغا گۇۋاھنامە چىقىرىپتىكەنمۇ؟ ھەج قىلىش كىراكەشلىك قىلىش بىدئەت بولمىسا، دۇنيادا بىدئەت دەيدىغان بىرنەرسە بولماسلىقى لازىم. #9A*BbY  
yATXN>]l  
^~3{n  
>^v,,R8j  
بەدەل ھەجنىڭ جائىزلىقىغا يۇقىرىقى ھەدىسلەرنى دەلىل قىلىپ كۆرسىتىۋالىدۇ. ئەمەلىيەتتە ئۇ ھەدىسلەردىكىسى پۇل ئالماي قىلىپ قويغان ھەجدۇر، پۇل ئېلىپ ھەج قىلىشنى ئۇنىڭغا قىياس قىلىۋېلىشقا بولمايدۇ. /g!X[rn7Q  
2W/*1K}  
+1eb@bX  
= d!YM6G  
شۇڭا ھەجگە چىقالىغانلار چىقسۇن، چىقالمىغانلار پۇرسەت كۈتسۇن، ئېغىر كېسەل ياكى مېيىپ ياكى يېشى چوڭ ياكى ۋاپات بولغانلىقتىن ھەج قىلالمايدىغانلار بولسا، ھەجگە چىقالايدىغان پەرزەنتلىرى ياكى نەۋرىلىرى ياكى دوستلىرى بولسا، شۇلار ئۆزلىرىنىڭ پەرز ھەجىنى قىلىپ بولغاندىن كېيىن، چىقالمىغانلار ئۈچۈن ئىش ھەققى ئالماي، ئەمما ھەجگە كېتىدىغان پۈتۈن چىقىمنى قىلدۇرۇپ خالىس ھەج قىلىپ قويسا بولىدۇ. ئۇنداق شارائىتمۇ بولمىسا، ئۇلاردىن گۇناھ ساقىت بولىدۇ. چۈنكى ئاللاھ تائالا: (بېرىشنىڭ يولىنى قىلالىغانلارنىڭ كەبىگە ھەج قىلىشى ئاللاھنىڭ ئۇلارنىڭ ئۈستىدىكى ھەققىدۇر، كىمكى تانىدىكەن، شۈبھىسىزكى، ئاللاھ ئەھلى جاھاندىن بىھاجەتتۇر.) دېگەن. ئال ئىمران سۈرىسى 97-ئايەت. cdg&)  
J& D0,cuk  
F[X;A\  
)2F%^ 
ۋەللاھۇ ئەئلەم. (V`ddP-  
mvyOw M  
djDE0-QxcR  
Z}>+!Z  
پەتىۋادا: دوكتور ئابدۇل ئەزىز رەھمەتۇللاھ. wR9gx-bE 4  
:]`JcJ  
2011-7-29 c`#4}$  
e!4Kl:  
چېسلا: 2011-07-29 \ يوللىغۇچى: دوكتور ئابدۇل ئەزىز رەھمەتۇللاھ p49T3V  
!6*4^$i#o  

سوئال: ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم. بىز بىر ئائىلە كىشلىرىنىڭ سوئالى تۆۋەندىكىچە. ئانام بۇيىل 77 ياش تەن-سالامەتلىكى نورمال، بىز 6 قېرىنداش ئارىمىزدىن 2-بالا ئاكىمىز بۇ يىل ھەرەمگە ھەج پەرزىنى ئۆتىگىلى ماڭماقچى ئىدى، ئەمدى تۇققانلار ئارا بۇنىڭغا قوشۇلماي پىتنە قوزغاۋاتىدۇ سەۋەبى تۆۋەندىكىدەك: LlG~aGhel  
>w=xGb7  
1- ئانام بارمىسا بالا بېرىشقا بولمايدۇ.دەپ 2- ئانام ھازىر ئۆي ماكانسىز ئانامغا ئۇي قىلىپ خاتىرجەم قىلىش شەرت دەيدۇ. 3-كىچىك ئىنىمىزمۇ ھازىر ئۆي ماكانسىز كىشلەرنىڭ ئۆيدە ئىجارىگە ئولتۇرۋاتقان. ھەم كوپ قەرزدار بولۇپ قالغان. مۇشۇ سەۋەپلەر راس بولغاچقا بىز قانداق قىلىشنى بىلمەي قالدۇق. 5-پەرز بولغان ھەجنى زادى قانداق قىلىش كىرەك؟ بۇ سوئالىمغا ئاللاھ رازىلىقى ئۈچۈن جاۋاب بەرگەن بولسىڭىز. سىزگە ئاللاھ رەھمەت قىلسۇن، ئىلمىڭىزنى زىيادە قىلسۇن.(ئامىن) f*SAbDE  
4x:Odt5  
ئوقۇلۇشى: 304 Zb7:qe 
جاۋابلار (7rG~d1iS  
c};Qr@v
po  
}f6x>  
'm=9&?0S  
LHWh-h(s  
جاۋاب: JPk3T.qp  
!m1pL0  
`#X{
.  
7j&l2Z  
ۋە ئەلەيكۇم ئەسسالام ۋە رەھمەتۇللاھى ۋە بەرەكاتۇھۇ: T+2I
:W%  
p$@=N6)I.k  
?lU]J]  
!U/:!e`N  
بىسمىللەھىرراھمانىرراھيم SJ7>*Sa(u$  
(s{%XB:K  
S-yd-MtQp  
,^o^@SI)
 
N &p=4  
4'9h^C&  
HA"dw2|  
YQX>)'  
بارلىق ھەمدۇ-سانا جانابى ئاللاھقا بولسۇن، پەيغەمبىرىمىزگە، ئائىلە-تاۋابىئاتىغا ۋە ئۇنىڭغا تاكى قىيامەتكە قەدەر ياخشى ئەگەشكەنلەرگە دۇرۇت-سالاملار بولسۇن. P!YT{}  
.#WF'  
Z{_'V +Q1  
)_2!1  
مەلۇمكى ھەج دېگەن ئىسلام پەرز قىلغان ئاساسلىق ئىبادەتلەرنىڭ بىرىدۇر، ئاللاھ تائالا مۇنداق دېگەن: (بېرىشنىڭ يولىنى قىلالىغانلارنىڭ كەبىگە ھەج قىلىشى ئاللاھنىڭ ئۇلارنىڭ ئۈستىدىكى ھەققىدۇر، كىمكى تانىدىكەن، شۈبھىسىزكى، ئاللاھ ئەھلى جاھاندىن بىھاجەتتۇر.)(ئال ئىمران سۈرىسى 97-ئايەت) ]\r~"*TZ  
x|<|eRYK  
vW)GUAF[  
vlj|[joXw  
ئىكرىمە ئىبنى خالىد ئابدۇللاھ ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇمادىن رىۋايەت قىلىدۇكى، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم مۇنداق دېگەن: «ئىسلام دىنى بەش ئاساس ئۈستىگە قۇرۇلغان: بىر ئاللاھتىن باشقا ھېچ ئىلاھ يوق، مۇھەممەد ئاللاھنىڭ ئەلچىسى، دەپ گۇۋاھلىق بېرىش، نامازلارنى ئادا قىلىش، زاكات بېرىش، ھەج قىلىش، رامىزان ئېيىدا روزا تۇتۇش».(سەھىھەين: بۇخارى 8-ھەدىس. مۇسلىم 16-ھەدىس) ^2^ptQ j  
MB"?^~Sm  
At bqj?  
5&9(d_#H  
سەئىيد ئىبنى مۇسەييەب رىۋايەت قىلىدۇكى، ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دېگەن: رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمدىن: قايسى ئەمەل ئەڭ ئەۋزەل؟ دەپ سورالغان ئىدى، رەسۇلۇللاھ: «ئاللاھ ۋە ئاللاھنىڭ رەسۇلىغا ئىشىنىش» دېدى. ئاندىن قايسى؟ دىيىلىۋىدى، رەسۇلۇللاھ: «ئاللاھ يولىدا جىھاد قىلىش» دېدى. ئاندىن قايسى؟ دىيىلىۋىدى، رەسۇلۇللاھ: «قوبۇل بولغان ھەج» دېدى.(سەھىھۇل بۇخارى 1519-ھەدىس) =$`DBLX   
A&t'uY6  
|g'sRTKJ  
2Vu|uZd  
ئەبۇ ھازىم رىۋايەت قىلىپ دەيدۇكى: مەن ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئاڭلىغان: مەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ مۇنداق دېگەنلىكىنى ئاڭلىغان: «كىمكى ئاللاھ ئۈچۈن ھەج قىلىپ ناشايان ئىشلارنى (جىنسى ئالاقە قىلىشنى) ۋە گۇناھ ئىشلارنى سادىر قىلماي ھەجنى تاماملىسا، خۇددى ئانىسى تۇغقان كۈندىكىدەك، (گۇناھدىن پاك) ھالەتكە قايتىدۇ».(سەھىھۇل بۇخارى 1521-ھەدىس) }=GyBnXu  
#JLDj(a?  
lP9I\Ge&  
KT g$^"\  
يۇقىرىقىلارغا ئاساسەن ئىمكانىيىتى تۇرۇپ ھەج قىلمىغان كىشىنىڭ ئىسلامى تولۇق بولمايدۇ. ھەج قىلالايدىغان تۇرۇقلۇق ھەجنى كېچىكتۈرسىمۇ چوڭ گۇناھ سادىر قىلغان بولىدۇ، چۈنكى ئاللاھ تائالانىڭ بۇيرۇقى، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ بۇيرۇقى ئورۇندىلىشى كېرەك. كېچىكتۈرگەن تەقدىردە كېيىنچە نامراتلىشىپ ياكى يول تاقىلىپ قېلىپ ياكى پاسپورتتىن ئايرىلىپ قېلىپ ياكى ئاغرىپ يېتىپ قېلىپ ياكى ئۆلۈپ قېلىپ ھەج بوينىدا قېلىشى مۇمكىن. %MjPQ  
}zobIfIF  
?&GMp[  
3tm z2JIb  
بۇنداق ئەھۋالدا ھەج پەرز بولغان بىر ئوغۇل ھەجگە بارماقچى بولسا، باشقا قېرىنداشلىرىنىڭ، ئانىسىنىڭ ئۇنى ھەجدىن توسۇشى توغرا بولمايدۇ. توسقان تەقدىردىمۇ ھەج ۋاجىب بولغان كىشى ئۇلارغا بويسۇنسا بولمايدۇ. چۈنكى ياراتقۇچىغا ئاسىيلىق قىلىپ، مەخلۇققا بويسۇنۇش يوق. Sm Ei _u]'  
O\D({>  
tm|lqa  
tAC,'im:*  
بەزىدە رەسمىيەت جەھەتتىن ئانا بارالماي ئوغۇل بارالايدىغان بولۇپ قالىدۇ. بۇنداق ئەھۋالدا ئوغۇل باشتا ھەج قىلسا بولاۋېرىدۇ. ئانىسىدىن بۇرۇن ھەج قىلسا بولمايدۇ، دەيدىغان بىر چەكلىمە يوق. لېكىن ئانىسى ھەجگە بارالايدىغان بولسا، ئانىسىنى بىللە ئېلىپ بارسا بولىدۇ، ماددىي تەرەپتىن بىللە ئاپىرالمايدىغان بولسا، ئۆزى ھەج قىلىدىغان پۇلنى ئانىغا ئۆتۈنۈپ بەرسە، ئانىسى ئالدىن ھەج قىلسىمۇ بولىدۇ. *xl7;s  
4vX]c  
Hwc{%.%ae  
5{u6qc4FW  
بۇ قېرىنداشلار ئانىسىنى ئۆز ئۆيلىرىدە تۇرغۇزۇپ خەۋەر ئالسا بولىدۇ، ئايرىم ئۆي ئېلىپ بېرىشى كېرەك ئەمەس. قېرىندىشىنىڭ قەرزىنى ئادا قىلىش مەجبۇرىيىتىمۇ يوق، ياردەم قىلسا، سىلە-رەھىم بولىدۇ، ياكى ئاكىلار زاكىتىنى بېرىپ ئىنىسىنى قەرزىدىن خالاس قىلىپ قويسىمۇ بولىدۇ. kCwTv:)  
7IHD?pnZ  
>C-_Zv 
L
|2COX  
ۋەللاھۇ ئەئلەم. 6_y|4!,:W  
~4>Xi* B  
Fm;)7.% >  
qbEj\ b[  
AslH V@K  
Uo@ NK  
پەتىۋادا: دوكتور ئابدۇل ئەزىز رەھمەتۇللاھ. >Y/[zfI2  
l'W+^  
2011-7-29 zkp Apj].  
Ft7a\vn*B  
چېسلا: 2011-07-29 \ يوللىغۇچى: دوكتور ئابدۇل ئەزىز رەھمەتۇللاھ H{f_:z{{  
ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم. بۇ يەردە ئوتتۇرىغا قۇيۇلغان مەسىلىدە، مۇنداق ئەھۋال بولىشى مۇمكىن: بىر ئوغۇلنىڭ پۇلى ئۆز ئائىلىسىنىڭ تۇرمۇش خىراجىتىگە يېتىپ، يەنە بىر ئادەمنىڭ ھەج قىلىپ كېلىشكىمۇ شارائىتى يار بەرگۈدەك ئەھۋالغا كەلگەن بولۇپ، ئەگەر ئانىسىنى بىللە ھەج قىلىپ كېلىشكە ئېلىۋالسا پۇلى يەتمەيدىغان،ياكى ئانىسىنىڭ ھەج قىلىپ كېلىشىگە خىراجەت ئاجراتسا ئۆزى ھەج قىلىشقا پۇلى يەتمەيدىغان ياكى ئىنىسىنىڭ قەرزىنى تۆلەپ قويسا، ھەج قىلىپ كېلىشكە شارائىتى پۇلى يەتمەيديغان بولۇپ قېلىشى مۇمكىن. مۇشنۇنداق ئەھۋالدا ، بۇ ئۇغۇل ئىنىسىغا سىلە رەھىم قىلسا، ھەجگە بېرىشقا پۇلى يەتمەيدۇ، ئانىسىغا ئۆي سېلىپ بەرسە ،يەنە ھەج قىلىشقا پۇلى يەتمەيدۇ. ھەج قىلىش شارائىتى ھازىرلانمىغان دەرىجىدە بولۇپ قالىدۇ. شۇنداق بولسا، ئاۋال شۇ ئانىسىغا ۋە ئىنىسىغا سىلە -رەھىم قىلىشنى تاللىشى كېرەكمۇ ياكى ئۇلارغا سىلە رەھىم قىلىشنى تەرىك ئېتىپ ھەج قىلىش كېرەكمۇ دىگەن مەسىلە. يۇرتتا مانا مۇشۇنداق تالاش-تارتىش بار. بىر ئادەم ھەج قىلىپ ھاجىم بولۇپ كېلىدۇ. ئۇنىڭ مەھەللىسىدىكى يېقىن تۇققانلىرى ئىنتاتيىن نامرات. شۇڭا، كىشىلەر بۇ ئادەملەر ھەج قىلىشتىكى مەقسىدى نىمىدۇ؟ دەپ سۇئال قۇيىدۇ. ئاللاھنىڭ رازىلىقىنى كۆزلەيدىغان كىشى، ئانىسىغا ياخشى مۇئامىلە قىلىشنى ، قېرىنداشلىرىغا سىلە-رەھىم قىلىشنى تەرىك ئەتمەيدۇ. كىشىلەر ئەنە شۇ خىل ئانىسىغا ياخشى مۇئامىلە قىلىشنى خيالىغا كەلتۈرمەي، ھەج قىلىشقا ماڭغان ئەھۋالنى ئەيىپلەۋاتىدۇ. ئاناڭغا ۋە بالىلىرىڭىغا يەنە يېقىن تۇققانلىرىڭغا پىخسىقلىق قىلىپ پۇل يىغىپ ھەج قىلىشتىكى ئەسلى مەقسىدىڭ نىمە؟ دەپ ئەيىپلەيدۇ. P*PL6UQ  
Ib2@Wi   
چېسلا: 2011-07-31 \ يوللىغۇچى: ناۋايى mei_aN7zW  
U  R@BSK'  

مېنىڭچە بولغاندا ھەر كىشى ئۈزىنىڭ ئىشىغا ئۈزى مەسئۇل بولىدۇ .

    شۇ باھانىدە تورداشلار ئىنكاسىدىن مەنمۇ بىلۋالدىم ..رەخمەت

سەئىيد ئىبنى جۇبەير ئابدۇللاھ ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇمادىن رىۋايەت قىلىدۇكى، جۇھەينە قەبىلىسىدىن بىر ئايال رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ھۇزۇرىغا كېلىپ: ئانام ھەج قىلىشنى نەزر قىلىۋېلىپ، ھەج قىلالماي ئۆلۈپ كەتتى، شۇڭا ئانام ئۈچۈن ئورنىدا مەن ھەج قىلىپ قويسام بولامدۇ؟ دېگەنىدى. رەسۇلۇللاھ: «ھەئە، ئانىڭىز ئۈچۈن ئورنىدا ھەج قىلىپ قويۇڭ، ئېيتىڭە، ناۋادا ئانىڭىزنىڭ بوينىدا قەرزى بولغان بولسا، ئۇنى ئادا قىلامتىڭىز؟ ئاللاھنىڭ ھەققىنى ئادا قىلىڭلار! چۈنكى ئاللاھنىڭ ھەققى ئادا قىلىشقا ئەڭ ھەقلىق» دېدى.(سەھىھۇل بۇخارى ) 9? 2  
 %[`a  
 
ئەبۇ رەزىين رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن،رەسۇلۇللا سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەم مۇنداق دېگەن:داداڭ ھەققىدىنمۇ پەرز ھەجنى قىلغىن،شۇنداقلا ئۆمرە ھەجنىمۇ قىلغىن.(ئەبۇداۋۇد،تىرمىزى،نەسەئى )سەھىھ

بىلمەيدىغان نۇرغۇن نەرسىلەرنى بىلىۋالدىم.بۇ توغرىسىدا خېلى ئېنىق قىلىپ يىزىلىپتۇ.بۇنى ساقلىۋېلىپ تۇراي.كىيىن لازىم بولغىدەك.

ئىنكاسلاردىن بىلمىگەننى بىلىۋالدىم .