ناخشا-ئۇسۇلنىڭ مەۋجۇتلىقىمىزدىكى ئورنى قانچىلىك

U EEBWzH  
$AA~]'O>6:  
H~[LJ5x  
m%oGzx+  
S9HBr  
ig"uXs  

يازغۇچىنىڭ ئەقلى كۈچىگە بارىكاللا

  ناخشا-ئۇسۇلغا ،ئويۇن-تاماششاغا بىرىلگەن مىللەت زاۋاللىققا يۈز تۇتماي قالمايدۇ !!!توغرا باشقىلار نىمە كوي ،نىمە ئويلاردا !؟ بىزچۇ!؟ بىزنىڭ نەزىرىمىزدىكى تەرەققىيات ،پەخىرلىنىش تۇيغۇسى مىللىتىمىز ئۇسۇلچىلىرى ،ناخشىچىلىرى قايسى دۆلەتكە چىقىپ ئالقىشقا ئىرىشتى ...دىگەندەك پۈچەك ئىشلار بولدى خالاس ،لىكىن ئۇنى دەپ سەنئەتتىن ۋاز كىچىشكىمۇ بولمايدۇ ،چۈنكى ،سەنئەت بىر مىللەتنىڭ مەدەنىيىتىنىڭ بىر قىسمى ،شۇڭا سەنئىتىمىزنىڭ ئىلغار تەرەپلىرىنى ساقلاپ قالغان ئاساستا ئۇنىڭغا ئىلمى ۋارىسلىق قىلىش بىلەن بىرگە ئۆزىمىزنىڭ زىھنىنى پەن-مائارىپقا قارىتىشىمىز كىرەك !!!

ھەجەپ نوچى تېما بوپتۇ بۇ .تېما ئېگىسىگە كۆپ تەشەككۈر . }TRAw#h  
iO/XhSD  
<<ناخشا ئېيتقانغا يار كەلمەس،ئەسلى بىر كۆڭۈل خۇشى>> 5 *}R$  
  

ۋاي ۋاي ۋاي........ ئېسىل تېما. L$'[5"ma ;  
نۇرغۇن ئىلغار زىيالىيلارنىڭ يۈرەك سۆزىنى ئوتتۇرىغا قويۇپتۇ. 3P~o"a>  
«قاپاق خېنىم» نىڭ بۇ ئېسىل ئەسەرنى مىسرانىمدا بىز بىلەن كۆرۈشتۈرگەنلىكىگە كۆپ تەشەككۇر.

ئامېرىكىدا ”مەشرەپ“ t+oJV+@  
ئاپتۇرى: گۇلەن '|;X0fD  
yA{W  
مەيلى كىم بولسۇن، قايسى ئىقلىمىدا ياشىسۇن، دۇنيادايىغىلىش، سورۇنلارسىز ئىنسان ھاياتىنى تەسەۋۋۇر قىلماق تەرس. بولۇپمۇ ئۇيغۇرغائوخشاش جامائەتچىلىك ئېڭى ئالاھىدە كۈچلۈك مىللەتلەردە ئىنساننىڭ ئۆز سورۇن، مەشرەپلىرىدىن مۇستەسنا يالغۇز-يىگانەياشىشى تەسەۋۋۇردىن تولىمۇ يىراق. 2000-يىللىرى ئىچكىرىدىكى مەلۇم ئالى مەكتەپكەخىزمەتكە ماڭغىنىمدا بىر دوستۇم ”ئۇ يەردە يالغۇز زېرىكمەمسەن؟“ دېگەنتى. بۇسۇئال ماڭا بىر قارىماققا تولىمۇ سۆيۈملۈك تۇيۇلدى، يەنە بىر ئويلىسام تولىمۇقىزىق. ئۇيغۇرنىڭ نەزەرىدە ئۇيغۇر يوق يەر نەچچە مىليون نوپۇسلۇق شەھەر بولۇپ كەتسىمۇ  ”ئادەم يوق، زېرىكىشلىك“ بولاتتى. ئىچكىرىدە خىزمەت بىلەن يۈرۈپ خەنسۇلارنىڭسورۇنلىرىنىمۇ جىق كۆردۈم، لېكىن توختىماي گەپ قىلىپ ھاراق ئىچىدىغان يېرى ياقمىدى. بۇنداق سورۇنلاردا گەپ بىلەن نەپ پاسلاشتۇرىلاتتى. سورۇن، ھاراق پەقەت ۋاستە ئېدى. مەندەكھاراق ئىچمەيدىغان، نەپنى سورۇندىن ئەمەس ھالالىقتىن ئىزدەيدىغان ئادەمگەبۇنداق ئولتۇرۇشلار تولىمۇ زېرىكىشلىك ئېدى. ئەسئەت سۇلايماننىڭ ”ئۆزلۈك ۋەكىملىك“ دېگەن كىتابىنى ئوقۇپ ياۋرۇپالىقلارنىڭ سوغۇق مىجەزىگە ھەيران قالغانتىم. ئامېرىكىغا كېلىشتىن بۇرۇنلا كاللامدا بىر مۇزدەك جەمئىيەتنىڭ ئوبرازى ئاللىقاچانسىزىلىپ بولغان ئېدى. ئامېرىكا ھەققىدىكى باشقا يازمىلاردىن ھىس قىلغىنىم كىشىلەرنىڭ زىيادە ئالدىراشلىقتىن يىغىلىشقا چولىسى تەگمەيدىغانلىقى، خەقنىڭ ئۆيىىگە تولا بارمايدىغانلىقى ۋە خەقنىمۇ چاقىرمايدىغانلىقىى… دېگەندەك ئۇيغۇرغا تولىمۇ زېرىكىشلىك تۇيۇلىدىغان ”رىياللىق“ ئېدى.بۇرۇن مەن پەقەت ئۇيغۇر ۋە باشقا مۇسۇلمان مىللەتلىرىنىلا شۇنداق ئادەمخۇماربولامدىكىن دەپ ئويلايتتىم. نەدىكىنى ئامېرىكىغا كېلىپ بىرىنجى ھەپتىسى سورۇنغا تەكلىپ قىلىندىم“مەشرەپ“ نى ئۇيۇشتۇرغۇچى مەن تۇرۇۋاتقان شەھەردىكى بىر ئائىلە بولۇپ ئارامغاچىققان ئوقۇتقۇچىلار ئىكەن. ”مەشرەپ“ كە چاقىرىلغانلار خەلقئارالىق ئوقۇغۇچىلارۋە ئۇ كىشىنىڭ شۇ يەرلىك دوستلىرى ئىكەن. ئۆي ئېگىسى ئەر ئايال بىزنى ئىشىك ئالدىدا قارشىئالدى. ئىشىكتىن كىرگەندىكى مىھمانخانىغا بىر پىيانىنو، بىر قانچەساپا قويۇلغان بولۇپ مېنى ئەڭ قىزىقتۇرغىنى ئۆينىڭ ھەر بۇلىڭىدىكى قول يەتكۈدەك يەرلەرگە قويۇلغان لاتا ”كىتاب ئىشكاپ“ لىرى بولدى. بوش يەرلەرگە تىزىلغىنى ۋە تاملارغا ئېسىلىغىنى مەن تازا بىلىپ كەتمەيدىغان رەسساملارنىڭ رەسىملىرى، بالىلىرىنىڭ ئىجادىيەتلىرى، ئاتا ئانىسىنىڭ سۈرىتى بېسىلغان گېزىتلەر، ئائىلىسىدىكىلەرنىڭ قولىدا ياسىغان تۈرلۈك خاتىرە بويۇملىرى بولۇپ ماڭا بۇ مىھمانخانا بىر مۇزىيىدەك تەسىر بەردى. dEBcfya  
$R 
مىھمانخانا ئىچىگە ئاشخانا ئورۇنلاشتۇرۇلغان بولۇپ ساھىپخان بىلەن پاراڭلاشقاچ تاماق پىشىشنى ساقلىدۇق، بەزىمىز تاماققا يارىمدەملەشتۇق. تاماق تەييار بولغاندا ھەممىمىز تاماقلارنى تاماقخانىغا تىزدۇق، ۋە ئۆچىرەت بويىچە تاماق ۋە سالاتالارنى چوڭ كىچىك تەخسىلەرگە ئېلىپ بەزىلىرىمىز ئولتۇرۇپ، بەزىلىرىمىز مېڭىپ يۈرۈپ پاراڭلاشقاچ غىزالىنىشنى باشلىدۇق. ئامېرىكىدا بۇنداق سورۇن ئىككى خىلكەن. بىرى مۇشۇنداق ساھىپخان تاماق پۇشۇرىدىغان، مىھمانلار خالىسا يىمەكلىك ياكى ئىچىملىك كۆتۈرۈپ كېلىدىغىنى، يەنە بىرى پاتلاك دەپ ئاتىلىدىغان، ساھىپخان تاماق ئەتمەيدىغان مىھمانلار تاماقلىرىنى كۆتۈرۈپ كېلىپ باشقىلار بىلەن بىللە يەيدىغىنى ئىكەن. ئاڭلىشىمچە بۇ پاتلاك دېيىلىدىغان ئولتۇرۇش ئەسلى ھىندىيانلارنىڭ ئادىتىكەن. تاماقنى ئولتۇرۇپ تېز يەپ بولغانلارغا قارىسام جوڭگۇلۇقلاركەن، يەرلىكلەر تېخى يېرىمىنىمۇ يەپ بولالماپتۇ. تاماقتىن كېيىن تاتلىق تۈرۈم ۋە ماروژنا يىيىش ئادەتكەن. بۇ يەردە ”مەشرەپ“ دېگەن مۇشۇنداق بىر ئىستاكان پىۋا ياكى كولادەك ئىچىملىكنى كۆتۈرىۋېلىپ سورۇندىكى خالىغان كىشى ياكى كىشىلەر بىلەن پاراڭلىشىدىغان ئىشكەن. نە ناخشا- مۇزىكا، نە دۇتتار- تەمبۇر يوقكەن. ئۇلار ئۆزلىرىچە كۈلۈپ تېلىقىپ قالغان قالغان ”لەتىپە“ لەرىگە پەقەت ئەگىشىپ كۈلگەن بولۇۋالدىم، لېكىن شۇنچە ئادەتتىكى گەپلەرگە نېمىشقا قاھقاھلىشىپ كەتكەنلىكىنى چۈشىنەلمىدىم. بەلكىم چاخچاقلارنىڭ مەدەنىيەت ئارقا كۆرىنىشى پەرقلىق بولغاچقا شۇنداقتۇر. مەسىلەن، بىزدىكى ”دۇنيا سىلەرنىڭ شۇنداقلا بىزنىڭ، چاپچال سىلەرنىڭ قومۇشى بىزنىڭ“ دېگەن لەتىپىنى ئېنگىلىزچىگە ئۆرىسە ھىچكىم كۈلمىگەندەك بىر ئىش. hdTzCfeZ5@  
CJ}5T]WZ  
ساھىپخان مۇسۇلمان مىھمانلار، گۆش يىمەسلەر ئۈچۈن ئالاھىدە تاماق ھازىرلاپتۇ. مۇسۇلمان ئوقۇغۇچىلار بىلەن ئاشۇ تاماققا تىزىلغان ئۆچىرەتتە تونۇشتۇم. تايلاند، مالايسىيە، ھىندونوزىيە ۋە باشقا شەرقى جەنۇبىي ئاسىيا دۆلەتلىرىدىن كەلگەن مۇسۇلمانلارنى جەنۇپلۇق خەنسۇلاردىن ئايرىماق تەسرەككەن. مۇسۇلمان ئوقۇغۇچىلار بىلەن پاراڭلىشىپلا كەتتىم، كاۋاپ دېگەن بۇ تاماق مۇسۇلمانلارنىڭ ھەممىسىدە باركەن. ئەرەبىستانلىق ئەرەب ئوقۇغۇچىلاردىن ئۇلارنىڭ مانتىنى بىزدىن قوبۇل قىلغانلىقىنى بىلىۋالدىم. قىزىق يېرى بىز لازىجان، ياغلازا دەپ خەنسۇچىسىنى ئىشلەتسەك ئۇلارئۇيغۇرچىسى ”ياغمۇچ“ نى ئىشلىتىدىكەن. بىز ئۆزىمىزدىكىنى ئەرەبلەرگە ئۆگىتىپ قويۇپلا ئۇيغۇرچىسنى تاشلاپ خەنسۇچىسىنى ئۆگنىۋاپتۇق. ھىندىستانلىق، بېنگاللىق، پاكىستانلىق، ئىرانلىق ۋە ئەرەبلەردە بىزدىكىگە ئوخشاش پولۇ، نان، سامبۇسا دېگەندەك يىمەكلەر باركەن. تاماقلىرىمىز، ئادەتلىرىمىز، ناخشا ئۇسسۇلىمىز ۋە چىرايىمىز ئىرانلىقلارغا بەكرەك ئوخشايدىكەن. ئۇيغۇرلار ھەققىدە ئەڭ تەپسىلى بىلىدىغانلار تۈركىي مىللەتلەردىن قالسا ياپۇنلاركەن. ماڭا تەيۋەنلىكلەرنىڭ ئۆزىنى جوڭگۇلۇق دېمەسلىكى ۋە ئوخشىمىغان پىكىرلەرگە بەكرەك مايىللىقى يېڭىلىق تۇيۇلدى. جىياڭسۇلۇق بىر ئوقۇغۇچى ئۆزىنىڭ كۇچادا ياپۇنلۇق بولۇۋېلىپ يەرلىكلەرنىڭ ئىززىتىگە ئېرىشىشكە مەجبۇر بولغانلىقىدىن ئاغرىندى. مەن ياپۇنلۇق ساياھەتچىلەرنىڭ تەكلىماكاندا ئەخلەت تەرگەن تەسىرلىك كەچۈرمىشلىرىنى سۆزلەپ بېرىپمۇ قايىل قىلالمىدىم. شۇندىن كېينكى“مەشرەپ“ لەردە باشتىن ئاياق بىر ئىش دىققىتىمنى تارتتى ئامېرىكىلىقلار ئاساسەن ئۆرە تۇرۇۋېلىپ ئىچكەچ پاراڭ سالىدىكەن. جوڭگۇلۇقلار ئاساسەن ئولتۇرۇۋېلىپ يەپ ئىچكەچ سۆزلىشىدىكەن. بۇنىڭدىن ئۇيغۇر تىلىدىكى ”ئولتۇرش“ دېگەن سۆزنىڭ مەشرەپنىڭ ئورنىغا نېمە ئۈچۈن ئۆزگەرگەنلىكىنى ئاڭقارغاندەك بولدۇم. ماڭا سۆزدىكى ئۆزگىرىشكە  ئۇيغۇر سورۇنلىرىنىڭ ئۆزگىرىش جەيانى مۇجەسسەملەشكەندەك بىلىندى. ئەجەبا خەنسۇلارنىڭ يەپ ئىچىشنى مەزمۇن قىلغان ”ئولتۇرۇش“ لىرى بىزگە كىرىپ، ئۆزىمزىنىڭ شاتلىق، شاشلىق، شەرەندازلىققا تويۇنغان مەشرەپلىرىمىز يەپ ئىچىدىغان ”ئولتۇرۇش“ قا ئايلىنىپ قالغانمىدۇ؟ بوۋىلىرىمىزدىن قالغان مەشرەپتىن شەرەپ قۇچتۇق، نامىمىز ب د ت نىڭ تىزىملىكىگە پۈتۈلدى، بىزدىكى بۇ ئولتۇرۇشلاردىن كېيىنكىلەر نېمە ئۇتار؟ 04r$>#E  
>u9 Nz0?j  
بىر ئۇيغۇر قېرىندىشىمىزنىڭ دەپ بېرشىچە مەكتىپىدە ئۆتكۈزۈلگەن ”مەدەنىيەتلەردىن مەلۇمات“ پائالىيىتىدە ئۇيغۇر مەشرەپلىرىنىڭ شاراپىتىدىن خېلى نام چىقىرىپ قاپتۇ، ئازاراق پۇللۇقمۇ بولۇپ قاپتۇ. پائالىيەتتە بىر شىرەگە ئۇيغۇرلارنىڭ كەشتىلىك داستىخېنىنى سېلىپ، پولۇ، سامسا، قۇيماق، گوشنان قاتالىق تاماقلارنى تىزىپ كەينىدە باشقا شىتاتلاردىن يارىدەمگە كەلگەن ئۇيغۇرلار بىلەن دۇتار، تەمبۇر ۋە داپنى چېلىپ ئۇيغۇرچە كىيىنىپ تۇرۇپتۇ. خەلق ناخشىلىرىدىن ئارىيە ئوقۇلغاندا ئولۇشۇۋالغان زىيارەتچىلەر نوۋەت ئۇسۇللۇق ناخشىغا كەلگەندە يوپۇرلۇپلا  قوشۇلۇپ ئۇسسۇلغا چۈشۈپتۇ. ئون بەش مىنۇتقا قالماي ئەتكەن تامىقى تۈگەپتۇ، تاماققا تاپقان كەشتىلىك ياپقۇچ، كەشتىلىك داستىخان، دۇتار سېتىلىپ كېتىپتۇ. يەرلىك ئامېرىكىىقلار ساتمايمەن دېگەنگە قويماي تەمبۇر ۋە داپنى چۆرگىلەپ كېتەلمەي قاپتۇ. بۇ ئۇنۋېرىستىتنىڭ ”مەدەنىيەتلەردىن مەلۇمات“ پائالىيىتى خېلى داڭلىق بولغاچقا ئۆز مەدەنىيىتىنى تونۇشتۇرۇش ئۈچۈن بىر قىسىم دۆلەتلەرنىڭ ئامېرىكىدا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانلىرى ئوقۇغۇچىلىرىنى تەشكىللەپ ئالاھىدە كۈچ چىقارغانىكەن. ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار ئۇنچە ھەشەم دەرەملەرگە مۇيەسسەر بولالمىغان بولدىسمۇ شۇ قېتىمىلىق پائالىيەتتە ئەڭ خېرىدارلىق بولۇپ يەرلىك گېزىتلەر ۋە تېلۋىزورلاردىن ئورۇن ئاپتۇ. 2008-يىلى مەن ئەسلى چوڭچىڭغا خەنسۇچە ئۆگەنگىلى كېلىپ تۇيۇقسىز ئۇيغۇرچە ئۆگىنىشكە ئۆزگەرگەن ئامېرىكىلىقتىن ئىگىلىشىمچە، شۇ شەھەردە ئوقۇغۇچىلار ئورۇنلاشتۇرغان بىر ئۇيغۇر مەشرىپى ئۇنى ئۇيغۇر مەدەنىيىتىگە مەھلىيا قىلىۋالغانىكەن. ئويلاپ قالدىم، بىزنىڭ ئوقۇغۇچى بالىلار  ئورۇنلاشتۇرغان، سەھنىلەردىن ئۆزلەشتۈرۈلگەن مەشرەپلەر جوڭگۇدا ۋە ئامېرىكىدا شۇنچە تەسىر قالدۇرۇپتۇ، ئەگەر ئاتا بوۋىلىرىمىزدىن مىراس قالغان ھەقىقى مەشرەپنى داۋام قىلالىغان بولساق بۇنىڭ ئىقتىسادى ۋە ئىجتىمائى ئۈنىمى يانچۇقىمىزنى توم، يۈزىمزنى يورۇق قىلماسمىدى؟ w+1Gs ;  
Z{'i F   
ئۆملۈككە، قېرىنداشلىققا تەشنا ئۇيغۇر مەشرەپسىز ياشىيالمايدۇ. ھازىرقى چايلار ۋە ‘ئولتۇرۇش“ لىرىمىز دەل شۇ بوغۇندىن بوغۇنغا داۋام قىلىپ كېلىۋاتقان مەشرەپلىرىمىزنىڭ ئۆزگەرگەن  شەكلىدۇر. ھازىر مەشرەپلىرىمىز ئىكىرانلاشتى، بۇ مۇزىيلىشىشنىڭ باشلىنىشى خالاس. چۈنكى ئىكىرانلاشقان مەشرەپتە ئۇيغۇر پەقەت تاماشابىنىلا بولالايدۇ، ئىشتىراكچى بولالمايدۇ. بۇنداق مەشرەپ ئىكىراننى باشقۇرغۇچىلارنىڭ مەشرىپى خالاس، ئۇنىڭ قايسى شەكىلدە بولۇشى تاماشابىننىڭ ئىلكىدە ئەمەس. ئەسلى ئۇيغۇرنىڭ تۇرمۇشىدىكى مەشرەپتە ئۇيغۇ سەنئەتنىڭ سەيلىچىسى، ئىشتىراكچىسى ۋە ياراتقۇچىسى ئېدى. ياراتقۇچىسىز قالغان سەنئەت، ئىشتىراكچىسىز قالغان مەدەنىيەتنىڭ بارار يېرىنىڭ مۇزىي بولىدىغانلىقى تارىختىن بىزگە سىر ئەمەس. مەشرەپلا ئەمەس، بىزنى ئورىغان دۇنيا، كۆزىمىزدىكى رىياللىق ۋە پۈتكۈل تەئەللۇقاتلىرىمىز ئۆزگەرمەكتە، ئېچىنىشلىق يېرى بىزنىڭ بۇلارغا پەقەت سەيلىچى بولۇپ قالغىنىمىزدۇر. H@]MXP[_  
A'P(a`  
hy|b6wF&  
F;^F+H  
r(gXoq_w  

قاپاق خېنىم سىزگە رەھمەت، مۇشۇنداق بىر ئېسىل ئەسەرنى مۇنبەرگە يوللغىنىڭىزدىن تۇلىمۇ مەمنۇن بولدۇم. ئاپتۇرنىڭ قەلەم قۇۋىتى، ئەقلى تەپەككۇرىغا ئاپىرىن! ھەممىمىز كۆرۈپ ئويلاپ باقايلى!!!

''پالانچى دەرستىن سىرتقى ۋاقىتلاردا ساز ئۆگىنىۋاتىدۇ'' ، ''بالام تۈزۈك ئوقۇيالمىدى ، سەنئەت مەكتەپكە ئاپىرىپ بەردىم''  ، ''بۇ بالا سەل مەكتەپ بىلەن خۇشى يوق چىقتى ، ئۇسۇل ئۆگىنىۋاتىدۇ '' ، ''پالانى ئوقۇشنى تاشلاپ ساز چىلىپ پۇل تىپىۋاتىدۇ ، دەيدۇ ''``````مۇشۇنداق '' ھىچ ئىش قىلالمايدىغان'' لارمۇ سەنئەتكە ''بەك ئىپىمىز بار'' ئەمەسمۇ بىز خەقنىڭ ،شۇڭا ''سىلەرنى تۇغۇلمىشىدىن سەنئەتكە ماھىر دەپ ئاڭلىغان،راستىنلا ھەممىڭلار ئۇسۇل ،سازغا ئۇستىمۇ؟''دەيدۇ ئەمەسمۇ باشقىلار ''مەن شىنجاڭدىن ''دەپ بولغۇچە

ماقالىدا ئوتتۇرغا قويۇلغان  قاراشلارنىڭ خېلىلا  جېنى بار لېكىن بۇ ھەقتە بەكمۇ ھاياجانلىنىپ كىتىشكە بولمايدۇ. * 
ئۇيغۇر نىمىشقا ناخشا- ئۇسۇلغا شۇنچە ھىرىسمەن ؟ بۇنىڭ سەۋەبى توغرىسىدا كۆپلىگەن تورداشلار تەپسىلى ئويلانمىغان بولىشى مۇمكىن، بىزنىڭ بۇنداق بولۇپ قېلىشىمىزمۇ تاسادىبى بولغان ئەمەس. b3VS\[p  
  ئالدى بىلەن بىزنىڭ ئەجدادلىرىمىز  قەشقەر، ئۇدۇن  (خوتەن)،  ساكارائۇل (يەكەن)، بارچۇق ( مارالبېشى) بالچىق ( ئاقسۇ ) كۇسەن ( كۇچار) كىنگىت ( قارا شەھەر) بېشبالىق، ئالمالىق، ئىۋىرغول( قۇمۇل) ئىدىقۇت( تۇرپان) قاتارلىق بوستانلىقلاردا ياشىغان، بىر بوستانلىقتىن يەنە بىر بوستانلىققا يىتىپ بېرىشقا نەچچە ئون كۇن كىتىدۇ، ئەتراپى كەڭ كەتكەن جەزىرە، شۇڭا  مىللى پىسخىكىمىزدا « ھەممىنى سىغدۇردىغان » قۇملۇق پىسخىكىسى يىتىلگەن، ئۇزاق قەدىمى زاماندىن بىرى ئەجدادىمىز ئۇرۇش بورىنىغا دۇچ كەلمىسىلا كۇنلىرىنى ناخشا مۇزىكىلار بىلەن خوشال ئۆتكۈزۈشكە ئادەتلىنىپ كەتكەن. uDZT_c'Y  
يەنە بىرى ئۇيغۇر دىگەن بۇ قەۋىمنىڭ تەركىبى بەكمۇ مۇرەككەپ، ئۇنىڭدا ئەسلىدىنلا تەكلىماكان  گىرۋەكلىرىدە ياشاپ كەلگەن يەرلىك خەلىقلەرمۇ، كېيىنچە ئۇلارنى ئۆزلىرىگە سىڭدۈرۋەتكەن تۈركى قەۋىملەرمۇ، كېيىنكى چاغلاردا موڭغۇل  يايلاقلىرىدىن كۆچۈپ كەلگەنلەرمۇ، ھىندىستان تەرەپتىن كەلگەنلەرمۇ، چىنگىزخانغا ئەگىشىپ كەلگەنلەرمۇ،  خەن سۇلالىسى ۋە كېيىنكى سۇلالىلەردە شىنجاڭغا كىلىپ يەرلىكلىشىپ كەتكەن خەنلەرمۇ بار، دىمەك مانا مۇشۇنداق كۆپخىل قەۋىمدىم تەشكىل تاپقان  بۇ خەلىق، تەكلىماكان گىرۋەكلىرىدەك جاغجىراپ كەتكەن بۇ زونىلاردا ناخشا ئۇسۇلنى ھاياتىنىڭ ئايرىلماس قىسمىغا ئايلاندۇرغان. !e?.6% %   
مۇزىكا سېزىمى كۈچلۈك بالىنى بەكمۇ ئەقىللىق بولىدۇ دەپ قويىشىدۇ، بىز خەقنىڭ مۇزىكا ھۆجەيرىمىز باشقا خەقلەرگە قارىغاندا كۈچلۈك بولسا كېرەك، بىزگە رېتىمى ياخشى ھەرقانداق بىر خەلىقنىڭ ناخشىسى ياراۋېرىدۇ، بىچارە، كەمبىغەل، ئىقتىدارسىز ناخشىچىلىرىمىز بىزنى قاندۇرغۇدەك ناخشىلارنى كۆپلەپ ئىجات قىلالمىاي ئىھتىياجىمىزدىن كېيىن قالغان بولغاچقا دەسلەپ رۇسلارنىڭكىنى، ئاندىن ھىندىلارنىڭكىنى، ئۆزبېكلەرنىڭكىنى، تۇركلەرنىڭكىنى ھەتتا ياپون، كورىيە خەنسۇ ناخشىلىرىمۇ بىزنىڭ بۇ خىل ناخشىغا بولغان ئېچىرقىشىمىزغا دەرمان بوپ كەلدى، مەيلى نىمە بولمىسۇن ناخشىغا دۇم چۈشكەن بىزدەك خەلىقنىڭ ئەجدادى ھىچ بولمىسا مۇقاملارنى بولسىمۇ مەيدانغا كەلتۇرۇپ قويۇپتىكەن، بۈگۈن كۈنلىكتە شۇ بولسىمۇ بىزنى خەلقئالەمگە مەشھۇر قىپتۇ. *2X0^H|dS  
  بۈگۈن كۈنلۈكتە مۇقاملاردەك بۈيۈك كۈيلەرنى  ۋۇجۇتقا چىقىرىدىغان ئەۋلاتلىرىمىز بولمىغاندىكىن نىشانىمىزنى  خىيالپەرەسلىكتىن  ئەمەليەتكە يۆتكەپ  ، ئىلىم- بىلىم ئارقىلىق كەلگۈسىنىڭ  بىزنى خەلقئالەمگە نامايەن قىلىدىغان ئەۋلاتلىرىنى يىتىشتۈرىشىمىز لازىم. ZR'H\Z  
  ماقالىدا دوكتۇر ئاسپىرانىتلىرىمىزنىڭ ئازلىقىدىن ۋايساش باركەن، قارىشىمچە ئۇلارنىڭ پۈتۈن نۇپۇستا ئىگەللىگەن نىسبىتى ئاز بولسىمۇ لېكىن ھەر ھالدا ياخشى، ھەممە خەلىقنى دوكتۇر قىلىپ تەربىلىگىلى بولمايدۇ، شۇنداق ئىكەن ئازغىنا دوكتۇرلارغا تايىنىپ خەلىقنىڭ ساددىلىقىنى ئۆزگەرتىش مۇمىن ئەمەس، شۇڭا ھەممىدىن موھىمى مائارىپ، 150 نۇمۇرلۇق ماتىماتىكا سۇئالىدىن 30 نۇمۇرغا ئىرىشەلمىگەن پەرزەنتلىرىمىز شۇنچە كۆپ، 32 ھەرپىمىزنى كىشى قەلبىنى خۇشاللىققا جۈر قىلغۇدەك ھالەتتە يازالايدىغان پەرزەنتلىرىمىز شۇنچە ئاز. M^]cM(swK5  
  ئاشۇ چوڭ سۆزلىگىنى بىلەن يېزىۋاتقان خەتلىرى ئادەمنى ھۆ قىلدۇردىغان «ئالى مەكتەپ »  ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ئاز ئەمەسلىكىنى كۆرگىنىمدە كۆڭلۇم شۇنچە يېرىم بولىدۇ، 40 ئوقۇغۇچىمنىڭ پۇچىركىسىغا بىرمۇ بىر نەزەر سالدىم، ئاران ئۈچىلا خېلى چىرايلىق يازىدىكەن، بەزىلەرنىڭ ئالى مەكتەپكە قانداق كەپ قالغانلىقىغا ھەيران قالىمەن، بىز دۆت ئەمەس، چۈنكى بىزنىڭ مۇزىكا سېزىمىمىز بەك كۈچلۈك، بىز ھورۇن، قوساق تويسىلا كۆڭۇل ئېچىشقا ئۈگىنىپ قالغان. ;"m ,:5%  
  شۇڭا بىز چوڭ ئىش قىلالمىساقمۇ 32 ھەرىپىمىزنى چىرايلىق يېزىشنى ئۈگىنەيلى، تۈنۈگۈن يېڭىدىن كەلگەن بىر ئوقۇغىمنىڭ دادىسى بالىسىنى مەكتەپكە تىزىملىتىتىدىغان چاغدا بىر جەدۋەلگە ئىسمىنى لاتىنچە يېزىق ( يېڭى يېزىق) تا يازدى، ھەيران بولۇپ ئۇنىڭغا قارىدىم، ئۇ خىجىل بولماستىن « يېڭى يېزىقتا ئوقۇغانتىم، كونا يېزىقنى ئۈگننىپ بولالمىدىم » دەيدۇ، ئۇ كىشى تېخى دۆلەت كادىرىكەن. 32 ھەرىپنى 1986- يىلدىن ھازىرغىچە بولغان 25 يىلدا ئۈگىنىپ بولالماپتۇ، چۈنكى 86- يىلىدىن باشلاپ ھازىرقى يېزىققا كۆچكەنكەنمىز، خەلقىمىز مۇشۇنچە نادان تۇرسا، ئۇلارنىڭ قارىداپ كەتكەن كۆڭۇللىرىنى ئاقارتماي تۇرۇپ  ، ناخشىنىڭ خەلىقنى « خىيالپەرەسلىككە باشلايدىغان » شەيتان يولى ئىكەنلىكىنى قانداقمۇ  ھىس قىلدۇرغىلى بولسۇن ؟! W='>:H  
  ھازىرقى شارائىتتا دوكتۇرلىرىمىزنىڭ قانچە ئىكەنلىكى بىلەن  ئەمەس بەلكى 32 ھەرىپىمىزنى چىرايلىق يازالايدىغانلارنىڭ قانچىلىك ئىكەنلىكى بىلەن پەخىرلەنسەك بولىدۇ.

بۇلارغا نىمە دىگۈلۈك ئەمدى؟؟؟؟؟

مېنىڭچە موقام دەل ئەجداتلىرىمىز ياراتقان مەنىۋى مەدەنىيەتنىڭ نامايەندىلىرىنىڭ بىرى ،ئۇ ھەم ئەجداتلىرىمىزنىڭ تارىختا يوقۇرى  ماددى مەدەننىيەت  ياراتقان مىللەت ئىكەنلىگىنىڭ ئىسپاتى .(قورساق ئاچ بولسا ھىچكىمگە ناخشا خوش ياقمايدۇ).بىراق ،بۇ مەنىۋى مىراسقا ۋارىسلىق قىلىش ئۇسۇلىمىزدا بارغانچە مەسىلە كۆرىلىۋاتىدۇ .قارا تىل بىلەن ئىيتسام  ناخشا -ئۇسۇللىرىمىز جان بىقىشنىڭ ئاسان يولى بولۇپ قىلىپ،ئەمگەك خوشياقمايدىغان كىشىلىرىمىزنىڭ ھەممىسىلا مۇشۇ يولنى تاللاپ ،بۇ كەسىمنى پايپاقلاشتۇرۋەتتى.ئەكسىنچە ،باشقا ھۆنەر كەسىپلىرىمىزنى تەرەقىي قىلدۇرۇشقا قىزىقىدىغانلار ئازلاپ كەتتى .چۈنكى ئۇ كەسىپلەرنى ئۆگىنىشكە زور جىسمانى  ئەمگەك سەرىپ قىلىش كېرەك-تە.گەپنىڭ پوسكاللىسى بىزنىڭ ھۆرۇنلىغىمىز ،بىزنى ناخشا-خۇمار قىلىپ قويىۋاتىدۇ. ?I~()]k5  

[quote]ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 9قەۋەت  APANDIM0903 كە 2011-09-12 01:51 PMئەۋەتىلدى  : "2)H'<  
S/e2P|}  
سىن ھۆججىتىدىكى كۆرنۈشلەرنى كۆرۈپ ئىچىم ئاچچىق بوپ قالدى، روھى نامراتلىق ئادەملەرنى نىمىلەرنى قىلغۇزمايدۇ ھە!