چىقىش ئەڭ مۈشكۈل 10 چوققا

چىقىش ئەڭ مۈشكۈل 10 چوققا 4Hz3KKu  
AkQ(V  
10. ماتېرھورن چوققىسى  Matterhorn HPt3WBRzS;  
v6 U!(x  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى:  1.5 يۇلتۇز oJTEN}fL  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 1.5 يۇلتۇز f SkC>mWv  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 1 يۇلتۇز }k VC]+  
دېڭىز يۈزىدىن ئىگىزلىكى 4478 مېتىر كېلىدىغان ماتېرھورن چوققىسى  ئامېرىكىدىكى داڭلىق كىنو شېركىتى -پارامونت كىنو شېركىتىنىڭ ماركا بەلگىسى. xw8k<`  
jA1S|gV  
ئۈچ بۇرجەك كونوسسىمان بۇ چوققا يەنە ئالپنىس تاغلىرىنىڭمۇ سىمۋولى. ھەرقېتىمقى كەچكى شەپەقتە بۇ چوققىدىكى قارمۇزلاردىن قايتقان ئالتۇنرەڭ نۇلار كىشى قەلبىنى ھاياجانغا سالىدۇ. T
B>_#+:  
ئەڭ ئاسان چىققىلى بولىدىغان لىنىيە: بۇ چوققىغا چىقىشقا بەلگىلىك تېخنىكا كېتىدۇ. بۇ چوققىغا چىقىشتىكى قىيىنلىق شۇكى  تاغقا چىقىش  يامىشىشنى ئاساس قىلغان بولۇپ، ھەرگىزمۇ تىكرەك بولغان لىنىيەدە مېڭىش ئەمەس. ئەڭ ئاخىرقى باسقۇچتىكى يانتۇلۇق 70 گىرادوس بولۇپ، بۇ تېخى پۈتكۈل لىنىيەدە بىر قەدەر  ئاسانراق ھېساپلىنىدۇ. ھەر يىلى بۇ چوققىدا كەم دىگەندىمۇ 15 دەك ئادەم تەجرىبىسىنىڭ كەمچىللىكىدىن ئۇ دۇنياغا سەپەر قىلىدۇ. K6->{!8]k  
E:9RskI  
._0$#J S[  
&>c=/]Lop  
9. مىكېنلىي چوققىسى Mt.McKinley (')t>B1Z  
rPB Ju0D"  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى:  2 يۇلتۇز RhJ3>D
L  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 2 يۇلتۇز L"YQji!  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 2يۇلتۇز iX?j"=!  
Ue9d0#9  
مېكىنلىي چوققىسى ئامېرىكىنىڭ ئالىياسكا شىتاتى تەۋەسىدە، شىمالىي ئامرىكىدىكى ئەڭ ئېگىز چوققا بولۇپ ، دېڭىز يۈزىدىن ئىگىزلىكى 6195 مېتىر كېلىدۇ.  ئەسلى ئىسمى دىنالى چوققىسى بولۇپ قەدىمدىن تارتىپ ئسېكىموس، ھىندىئانلار ئىشلىتىپ كەلگەنىدى. كېيىن ئامېرىكىنىڭ 25-نۆۋەتلىك زۇڭتۇڭى ۋىليام.مېكىنلىينىڭ نامى بىلەن ئاتالغان. بۇ چوققا تۇرۇشلۇق رايوندا ئۆزگۈرۈچان،پەرەز قىلغىلى بولمايدىغان ئېگىزلىك شامىلى،تىپىك شىمالىي قۇتۇپ ئۆسۈملۈكلىرى ۋە ھايۋاناتلىرى بار. بۇ رايون يىل بويى قار-مۇز بىلەن قاپلىنىپ تۇرىدۇ، جىلغىلاردا دائىم قويۇق تۇمان پەيدا بولۇپ يۈز مېتىردىكى نەرسىلەرنى ئىلغا قىلغىلى بولمايدۇ.
w?D=  
Idu'+O4  
گەرچە بۇ چوققا ئانچە ئېگىز بولمىسمۇ، بىراق ئۇ تۇرغان رايون دېڭىز يۈزىدىن ناھايىتى ئېگىز بولغاچ،ھاۋامۇ ناھايىتى شالاڭ،ئۇنىڭ ئۈستىگە يوقىرى كەڭلىك رايونىغا جايلاشقان بولۇپ، كېلىماتى ناچار، بولۇپمۇ ناھايىتى سوغاق بولۇپ، قىش كۈنلىرى تېمپىراتۇرا نۆلدىن تۆۋەن 50 گىرادوسقا چۈشىدۇ. بۇ چوققىغا مۇۋاپىقىيەتلىك چىقىش نىسبىتى 50% بولۇپ، يۈزدىن ئارتۇق ئادەم ئاق قار-مۇزلار ئاستىدا ئەرۋاھقا ئايلانغان.1984-يىلى دۇنياغا داڭلىق سەيياھ ياپۇنىيەلىك 植村知己 مۇشۇ تاغقا چىققۇچە جېنىدىن ئايرىلىپ،  بۇ چوققىغا چىققۇچە قازا قىلغان 44-كىشى بولۇپ قالغان. ):Fg {7b]n  
rv{Wti[  
ئامېرىكىلىق داڭلىق تاغقا ياماشقۇچى ماركوس.سىتېتوپاس كۆپ قېتىم مېكېنلىي چوققىسغا چىققان. ئادەتتىكى ئادەم 3-4كۈندە باسىدىغان مۇساپىنى ئۇن 18 سائەتتىلا بېسىپ بولاتتى. ئۇ ئۆزى يالغۇز دۇنيادىكى داڭلىق ئۈچ تىك قىياغا چىقىپ باققان. تېخنىكىسى يوقىرى، قورقۇمسىز كىشى بولۇپ، تاغقا يامىشىشىتىكى تالانت  ئىگىسى دىيىشكە بولاتتى. 1992-يىلى 5-ئاينىڭ 23-كۈنى بۇ بىر توپ تاغقا ياماشقۇچلارنى يىتەكلەپ مېكىنلىي چوققىسىغا چىقماقچى بولغان. تاغقا ياماشقۇچە بىر مۇز كۆۋرۈكتىن ئۆتۈۋاتقاندا مۇز كۆۋرۈك گۈمۈرۈلۈپ چۈشۇپ، بىر قىسىلچاققا قىسىلىپ قالغان. ئۇنىڭ تېخنىكىسدا ئۇ ئۇيەردىن چىقىپ كېتەلەيتتى. بىراق مۇز پارچىلىرى داۋاملىق گۈمۈرلۈپ چۈشىۋەرگەچكە ئۇ جېنىنى ساقلاپ قالالمىغان. =&g:dX|q8  
6Lq8#{/]u  
vo#$xwm1  
8. ئېگىر چوققىسى rE"FN~9P  
1^AQLOiRE1  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى:  2 يۇلتۇز K z^.v`  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 2.5 يۇلتۇز M\ wCZG  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 2يۇلتۇز {dh@|BzsbH  
?RE"<L  
  ھازىرقى زامان تاغقا يامىشىش تەنھەركىتى ئەسلىدە تەتقىقاتچى-ئالىملارنىڭ يوقىرى ئىگىزلىك رايونلىرىدىكى تەكشۈرۈش پائالىيەتلىرىدىن كەلگەن.  ئېگىر چوققىسى شىۋىتسارىيە تەۋەسىدىكى  ئالپنىس تاغ تىزمىسىدا بولۇپ،ئۇنىڭ شىمالىي  تەرىپىدىن چىقىش  تاغقا ياماشقۇچىلار ئۆمۈرلۈك ئارزۇسى. ئېگىر چوققىسى ياۋروپادىكى ئەڭ تىك چوققىلارنىڭ بىرى بولۇپ بەزى قىسىملىرى ئىگىزلىك پەرقى 1830 مېتىر كېلىدىغان تىك قىيا.بۇ تاغقا ياماشقۇچىلار ئۈچۈن ناھايىتى خەتەرلىك. ئېگىر چوققىسىنىڭ شىمالىي تەرىپىدە دائىم قىرلىق تاشلار دومىلاپ چۈشۈپ تۇرىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ھاۋارايىمۇ ناھايىتى تۇراقسىز بولۇپ، شىمال تەرەپتىن ياماشماق بەكلا قىيىن. گەرچە بۇ چوققىغا 1938-يىلىلا كىشلەر چىققان بولسىمۇ، لېكىن شىمال تەرىپى يەنىلا نۇرغۇن تەۋەككۈلچىلەرنى جەلپ قىلىپ تۇرماقتا. ئالاھىدە ماھارەت تەلەپ قىلىدىغان ۋە تاغ گۈمۈرلۈش دائىم يۈز بېرىپ تۇرىدىغان بۇ شىمال تەرەپتىكى بۇ يانتۇلۇق "ھالاكەت يانتۇلۇقى" دىگەن ئاتاققىمۇ ئىگە. pl}W|kW}  
 de8xl  
 v?d`fd  
C\[:{d  
7.كانچېن جۇنگا چوققىسى Kanchenjunga &/Gf@

[  
7#H Se#0J  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى:  3يۇلتۇز iOAn/[^xk  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 3 يۇلتۇز vqF=kB"P  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 3يۇلتۇز X&Ospl@H  
'K23oQwDB  
"قارلىق تاغ ئاتىسى" دىگەن نامغا ئىگە دۇنيادىكى 3-ئېگىز چوققا كانچېن جۇنگا- ھىمالايا تاغلىرىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدىكى  نېپال بىلەن سىككىم چىگرىسىغا جايلاشقان. دېڭىز يۈزىدىن ئىگىزلىكى 8586 مېتىر بولۇپ ئېگىز بۇلۇتلارنى يېرىپ چىققان بۇ چوققا قورام  تاشلارنىڭ ئۇپرىشى نەتىجىسىدە ئۈچ قىرلىق ھالاتكە كەلگەن.  ئۇنىڭ ئىككى تەرىپىدە ئىگىزلىكى 8000 مېتىردىن ئاشىدىغان  ئىككى چوققا بار. گەرچە بۇ چوققىنىڭ نامى جومۇلاڭما چوققىسىدەك داڭلىق بولمىسىمۇ ، جومۇلاڭما چوققىسى  ئەڭ ئېگىز چوققا دەپ بېكىتىلىشتىن  ئىلگىرى ئۇ دۇنيادىكى ئەڭ ئېگىز چوققا دەپ قارىلاتتى. يېرىم ئەسىردىن بېرى بۇ ھەيۋەت چوققا نۇرغۇن تەۋەككۈلچىلەرنى قىزىقتۇرۇپ كەلدى. بۇ چوققىغا چىقىدىغان چوڭ لاگىرغا بېرىشقىلا 15 كۈن ۋاقىت كېتىدۇ. بۇ يەرگە بارغۇچە  نېپالدىكى ئادەم ئايىقى تەگمىگەن رايوندىن ئۆتۈشكە توغرا كېلىدۇ. ئەڭ ئاخىرقى 4 كۈننى مۇزلۇقتا ئۆتكۈزدىغان گەپ. ئەگەر ھاۋا ئۆزگىرىپ قالسىغۇ، ئوت ئۈستىگە ياغ چاچقاندەكلا بىر ئىش بولىدۇ. بۇنىڭغا ھىندىستان تەرەپتىن يېقىنلاشماقنىڭ ئۆزىمۇ ناھايىتى مۈشكۈل ئىش.  ئىلگىرى ئەنگىلىيە ، شىۋىتسارىيە، ئىتالىيە، ئىسپانىيە قاتارلىق دۆلەتلەردىن كەلگەن تەۋەككۈلچىلەر بۇ چوققىغا چىقماقچى بولغان بولسىمۇ، كۆپىنچىسى پەقەت يىراقتىن چوققىغا كۆز تىكىپ، ئۇھ تارتقان.  بۇ چوققىنىڭ يەر شەكلى ناھايىتى مۇرەككەپ،  جايلاشقان ئورنى بەك چەت-يىراقتا بولغاچ، ئۇنىڭ ئۈستىگە يولدا دائىملا قار كۆچۈش خەۋىپى ئۇچراپ تۇرغاچ تاغقا يامىشىش بەكلا قىيىن. شۇڭا بۇ تاغقا مۇۋاپىقىيەتلىك چىققان كىشىلەر بەكلا ئاز. u
n`4q-S7  
iYW<qgz  
بۇنىڭدىن سىرت كانچىن جۇنگا چوققىسى جايلاشقان رايوندا رىۋايەتلەردىكى "قار ئادەم" پات-پات پەيدا بولۇپ  تۇرىدىكەن ، بۇ  نۇرغۇن تەتقىقاتچى تەۋەككۈلچىلەرنى جەلىپ قىلماقتا. <\d`}A:&  
ZlMS= 
uowdzJ7  
;+3@S`2r  
6. جۇمۇلاڭما چوققىسى |*~SR.[`  
&`g^b^i  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى:  4يۇلتۇز L'e|D=y  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 3.5 يۇلتۇز ^C2SLLgeJ  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 4يۇلتۇز 6,l5Q   
FZ FPzH  
جۇمۇلاڭما چوققىسى دۇنيادىكى  ئەڭ ئېگىز چوققا. تىبەت تىلىدىكى مەنىسى "يەر ئانىسى " دىگەن مەنىدە. چوققا ئېگىز، ھەيۋەتلىك بولۇپ ،يەرشەكلى مۇھىتى ئۆزگىچە. چوققا قىسمىدا تۆۋەن تېمپىراتورا يىل بويى نۆلدىن تۆۋەن 30 نەچچە گىرادوس ئەتراپىدا بولىدۇ. مەڭگۈلۈك مۇزلۇقلارنى قەدەمدە  بىر ئۇچراپ تۇرىدۇ. ھاۋا ناھايىتى شالاڭ، ئوكسىگىن تۈزلەڭلىك رايونلارنىڭ تۆتتىن بىرىگە  توغرا كېلىدۇ. دائىم يەتتە سەككىز بال بوران چىقىپ تۇرىدۇ. 12 بال بورانمۇ ئاز ئەمەس. جۇمۇلاڭما چوققىسى زور  تەتقىقات قىممىتىگە ئىگە بولغاچقا ، ناھايىتى ئۇزاقتىن بېرى كىشىلەرنى ئۆزىگە تارتىپ كەلدى. x45F-w{  
U]M 5&R=?  
R,l*@3Q  
5.نانگاپاربات چوققىسى NangaParbat j^/^PUR  
K:$GmV9o  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى: .4.5 يۇلتۇز *"V) hI5  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 4 يۇلتۇز #Fh:
z4  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 4 يۇلتۇز 3'55!DE  
=|V#~p*  
جۇڭگو دۆلەت جۇغراپىيەسى ژورنىلى نانگاپاربات چوققىسىنى جۇڭگودىكى ئەڭ گۈزەل چوققىلار قاتارىغا كىرگۈزگەن.نانگاپاربات چوققىسى شەرقى قسىم ھىمالايا تاغلىرىدىكى ئەڭ ئېگىز چوققا. دېڭىز يۈزىدىن ئىگىزلىكى 7756 مېتر. دۇنيا بويىچە 15-ئېگىز چوققا. ئۈچ قىرلىق چوققا يىل بويى قار-مۇز بىلەن قاپلىنىپ، بۇلۇت بىلەن ئورىلىپ تۇرىدۇ. Ibv`/8xh  
k7nke^,|  
بۇ چوققا يەنە نامۇجوبار تېغى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. تىبەت تىلىدىكى مەنىسى "ئاسماندىن چۈشكەن تاش" يەنە "تاغلار ئاتىسى" دىگەن نامىمۇ بار. يارلوزاڭبۇ دەرياسى چوڭ ئەگىلمىسىنىڭ جەنۇبى، ھىمالايا تاغلىرى بىلەن نەنچىن تاڭگۇلا تاغلىرىنىڭ تۇتاشقان يېرىدە. تاغنىڭ ئۈچ يانتۇ تەرىپى قار-بوراننىڭ ئۇپرىتىشى نەتىجىسىدە تىك قىيالىق بولۇپ شەكىللەنگەن، غەربى تەرىپى ئەڭ تىك. قار كۆچكەندە ساقلىنىپ قالغان قاتار-قاتار يېرىلمىلاربار. جىلغىدا يەنە غايەت زور مۇزلۇق بار. C jz(-018  
}gQnr;lv  
QOv@rP
/  
i@ehD@.dH  
4.چوگىر چوققىسى  %d0BQ|  
WFfn:WSWU  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى: .5 يۇلتۇز Md*.q^:  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 4.5 يۇلتۇز C|S~>4`  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 5 يۇلتۇز L1MG("R  
چوگىر چوققىسى كۆپىنچە"K2 " دەپ ئاتىلىدۇ. تاجىك تىلىدىكى مەنىسى "ھەيۋەتلىك چوققا"دىگەن مەنىدە، دېڭىز يۈزىدىن ئىگىزلىكى8611 مېتىر بولۇپ، قاراقۇرۇم تاغ تىزمىسىنىڭ ئاساسى چوققىسى، جۇمۇلاڭما چوققىسىدىن قالسا 2-ئېگىز چوققا، جۇڭگو - پاكىستان چىگرىسىغا جايلاشقان. خەلقئارادىكى تاغقا ياماشقۇچىلار تەرىپىدىن چىقىش ئەڭ قىيىن بولغان چوققىلارنىڭ بىرى دەپ تەرىپلىنىدۇ.  چوگىر چوققىسى پىرامىدا شەكىلدە بولۇپ، تىك قىيالىق، شىمالى تەرىپى ئايپالتىغا ئوخشايدۇ. ئوتتۇرىچە يانتۇلىقى 45 گىرادوستىن يوقىرى. شىمالىي تەرەپتىكى چوڭ  قارارگاھدىن  چوققىغىچە بولغان ئىگىزلىك پەرقى 4700 مېتىر. دۇنيادىكى 8000مېتىردىن ئىگىز چوققىلار ئىچىدە تىك ئىگىزلىك پەرقى ئەڭ چوڭ چوققا. V?n=yg  
CS;4ysNf  
فىرانسىيە ئاخبىرات ئاگېنتلىقىنىڭ قارىشىچە، چوگىر چوققىسىغا چىققۇچىلارنىڭ ئۆلۈش نىسبىتى 27% بولۇپ، ئەڭ ئېگىز چوققا جۇمۇلاڭمانىڭ ئىككى ھەسسىسگە توغرا كېلىدىكەن. 1954-يىلى 7-ئاينىڭ 31-كۈنى ئىتالىيەلىك تاغقا ياماشقۇچى ئاجىلەي كونپانىئو بىلەن رىنو راچېدىلى تۇنجى قېتىم چوگىر چوققىسغا چىقتى. 2007-يىلغىچە بولغان ئارىلىقتا 284 كىشى چوگىر چوققىسىغا مۇۋاپىقىيەتلىك چىققان، شۇنىڭ بىلەن 66 كىشى ھاياتىدىن ئايرىلغان. $OaxetPH  
E_#?;l>  
چوگىر چوققىسىغا چىقىشتىكى تۆت قىيىن RVh{wg  
1.تاغغا كىرگۈچە ماڭىدىغان يول ئۇزۇن ، كىرىشكىلا 7 كۈن ۋاقىت كېتىدۇ، بۇنىڭ ئىچىدە مۇزلۇقلاردىن ئۆتۈشكىلا 4 كۈن ۋاقىت كېتىدۇ. 6P0 2=  
2. تاغ تىك، يەر شەكلى مۇرەككەپ.چوڭ قارارگاھتىن تارتىپ ئىلگىرلەش قارارگاھىغىچە بولغان مۇزلۇق كۆرگىلى بولىدىغان ، كۆرگىلى بولمايدىغان يېرىقلار بىلەن تولغان.  ئىلگىرلەش قارارگاھىدىن 1-نومۇرلۇق قارارگاھقىچە بولغان يول ناھايىتى تىك ، قار بىلەن قاپلانغان يانتۇلۇق، 1- قارارگاھتىن  2-قارارگاھقىچە بولغان ئارلىقتا تۈزرەك قونالغۇ قىلغۇدەكمۇ يەر تاپقىلى بولمايدۇ. 2-قارارگاھنىڭ ئۈستىدە مۇز قىيا،بوران ئېغىزى بار. ئېگىزلىك بورىنى بەك كۈچلۈك، ئاسانلا ئۈشۈپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.3-قارارگاھتىن4-قارارگاھقىچە بولغان ئارلىق شەرقى جەنوبى تاغ ئۇمۇرتقىسىدىكى مۇزلۇق قىر، قار-مۇز بىلەن تاغ جىنىسلىرى بىرلىشىپ كەتكەن . قار بىرقەدەر قېلىن، چوڭ يېرىلمىلار بار. چوققۇم ئارغامچا تارتىۋېلىشقا توغرا كېلىدۇ. يەنە كۆپ مىقداردىكى يول كۆرسەتكۈچ لازىم. ئەگەر ھاۋارايى ياخشى بولماي قالسا ،تاغقا چىققۇچىلار ئېزىپ قېلىپ، ئاسانلا قىيا غۇلاپ كېتىدۇ. wB"`lY  
3. ھاۋارايى مۇرەككەپ، ئۆزگۈرۈشچان. ھاۋارايى تاغقا چىقىشتىكى ئەڭ چوڭ توسالغۇ. ئۈچ كۈننىڭ ئىككى كۈنىدە يا قار ياغىدۇ ياكى بوران چىقىدۇ. ئەڭ ئىلغار تېخنىكىدىن پايدىلانغاندىمۇ، تاغنىڭ ھاۋارايىنى مۆلچەرلىگىلى بولمايدۇ. ئېيتىشلارغا قارىغاندا چوگىر چوققىسىدا ئۇدا بىر ھەپتە ھاۋارايى ياخشى بولغان كۈن تارىختا ناھايىتى ئاز كۆرۈلگەن. se29IhS!e  
4. ئارقا سەپ تەمىناتى ناھايىتى تەس. تاغلىق ھاۋارايىنىڭ چەكلىمىسى بولغاچقا، نۇرغۇن تاغقا يامىشىشى ئەترەتلىرى چوگىر چوققىسىنىڭ چوڭ قارارگاھىغا بارسىلا ئادەتتە ئىككى ئايدەك تۇرۇپ قالىدۇ. نۇرغۇن ئەترەتلەر ئارىلىقتا تەمىنلەشكە ئېھتىياجلىق، بۇ ھاۋارايىنىڭ چەكلىمىسىگە ئۇچرايدۇ. نۇرغۇن قارارگاھلارنى تىك يانتولۇقلارغا قۇرۇشقا توغرا كېلىدۇ. تاغدا دائىم قار-بوران چىقىپ تۇرغاچقا، چېدىرلارنى قار كۆمۈۋېتىپ ياكى ئۇچۇرتىۋېتىپ، نۇرغۇن قولايسىزلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. QVkrhwp  
CsN^u H
 
lLS7K8;4W  
3. ئاننا پۇرانا چوققىسى Annapurana 8Y
/1+-  
T_fM\jdI  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى: .5 يۇلتۇز !gJw?(8"  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 5 يۇلتۇز 0xfF  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 5 يۇلتۇز &"^U=f@v  
ئانناپۇرانا چوققىسى دۇنيادىكى 10-ئېگىز چوققا. ئانناپۇرانا تاغلىرىنىڭ ئاساسى چوققىسى. ھىمالايا تاغ تىزمىسىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدا.ئورنى ناھايىتى چەت، پۇتكۈل چوققا نېپال چىگرىسىدا. ئاننا پۇرانا يەرلىك تىلدا ئاشلىق يەتكۈزگۈچى ياكى مول- ھوسۇل ئىلاھى دىگەندەك مەنىدە. gKtgW&PYm  
#Sg"/Cc  
ئاننا پۇرانا تاغلىق رايونىنىڭ ھاۋارايى مۇرەككەپ بولۇپ، جۇمۇلاڭما چوققىسىغا ئوخشاپ كېتىدۇ.ئۇنىڭ ئۈستىگە ئانناپۇرانا ئورنى بەك چەت،بارىدىغان يول مۇرەككەپ،تەس. ھەر يىلى پەقەت 9-10-ئايلاردىلا بارغىلى بولىدۇ. چوققىنىڭ 2-قارارگاھى تۇرۇشلۇق جاي بەك خەتەرلىك بولۇپ،بىر مۇزتامنىڭ ئويمان قىسمىدا. مۇز تام بولسا ئۇزۇن يىللاردىن بېرى يىغىلغان قار بولۇپ، ھەر ۋاقىت قىيادىن سېرىلىپ چۈشۈپ كېتىش خەۋىپى ،گۈمۈرلۈپ چۈشۈش خەۋىپى بار. پەقەت قارنى كولاپ قارارگاھ قىلغىلى بولىدۇ. ئىلگىرى  نۇرغۇن چەتئەللىكلەر ئۇزۇن يول باسسىمۇ، بۇ يەردە قونۇشنى خالىمىغان. نۇرغۇن كىشىلەر بۇ يەردە ئانناپۇرانا چوققىسىغا مەڭگۈلۈك ھەمرا بولۇپ قالغان. ئاننا پۇراناغا 1950-يىلى تۇنجى قېتىم چىققاندىن كېيىنكى 20 يىل ئىچىدە ھېچكىم بۇ چوققىغا چىقىشقا مۇۋەپپەق بولمىغان. بۇ چوققىغا يامىشىشتىكى ئۆلۈش نىسبىتى 8000 مېتىرىدىن ئاشىدىغان چوققىلار ئىچىدە ئەڭ ئالدىدا تۇرىدۇ. 2000-يىلغىچە بۇ چوققىغا پەقەت106 ئادەم چىقالىغان. 54 كىشى قازا قىلغان. 6i%Xf i  
)T^x
Dx  
PJ^qE|X  
2.مىنياكونكا چوققىسى  Minya Konka \J;_%-Z  
hw=~%f;  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى: .5 يۇلتۇز " 
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 5 يۇلتۇز d0;?GQYn:  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 5 يۇلتۇز ^9kx3Pw?8  
كونگا چوققىسى خېڭدۇەنشەن تاغلرىدىكى ئەڭ ئېگىز چوققا، شۇنداقلا غەربى جەنوبى جۇڭگودىكى1-چوققا بولۇپ، دېڭىز يۈزىدىن ئېگىزلىكى 7556 مېتىر كېلىدۇ. سىچۈەندىكى ئەڭ ئېگىز چوققا بولۇپ، "شۇ 蜀 تاغلىرىنىڭ شاھى" دىگەن نامغا ئىگە . تاغلىق ئىگىز چوققىلار بىلەن تولغان بولۇپ، قار قېلىن، خەتەر قەدەمدە بىر ئۇچراپلا تۇرىدۇ.جۇڭگودىكى دېڭىز خاراكتىرلىق تاغلىق مۇزلۇقى يېتىلگەن تاغلىق رايون. تاغقا چىقىش تەنھەركىتى ۋە تەتقىقات خىزمىتى ئۈچۈن ناھايىتى مۇھىم بولغان ئورۇن. cZ#%tT#  
AWJA?  
كونگا تېغىغا چىقىشتا يەرشارىدىكى  ئەڭ چوڭ  ئېگىز-پەسلىك پەرقىنى ھېس قىلغىلى بولىدۇ.  دادۇخې دەرياسىدىن تاغ چوققىسىغىچە  بولغان 30كىلومېتىرغا يەتمەيدىغان تۈز سىزىقىلىق ئارىلىقتا  ئېگىزلىك پەرقى 6500 مېتىرىدىن ئارتۇق. يەرشارىدىكى يەر يۈزى ئەڭ ئىگىز-پەس بولغان رايونلارنىڭ بىرى. كونگا تېغى خەلقئارادا داڭلىق بولغان تاغقا يامىشىش ۋەتاغ ئېكىسپىدىتسىيەسىنىڭ مۇقەددەس جايى،ئۇ تاغقا ياماشقۇچىلار ۋە تەۋەككۈلچىلەرنى ئۆزىگە ماگىنتتەك تارتىپ تۇرىدۇ. شۇڭا ئۇ "تاغلار شاھى" دىگەن نامغىمۇ ئىگە. tS-gaT`T  
,
e$6%R  
نۇرغۇن ھالاكەت چوققىلىرىنىڭ سىتاتىستىكىسىدا  كونگا تېغىنى خاتىرلىمىگەن بولسىمۇ، لېكىن بۇ چوققىغا چىقىشتىكى قىيىنلىق جۇمۇلاڭما چوققىسىدىنمۇ يوقىرى، شۇنداقلا ئۆلۈش نىسبىتى جەھەتتە جۇمۇلاڭما ۋە چوگىر چوققىلىرىدىن يوقىرى، پەقەت مېرى قارلىق تېغىدىن  قالسا ئىككىنچى ئورۇندا تۇرىدۇ. ئېيتىشلارغا قارىغاندا پەقەت 24 ئادەم چوققىغا چىقالىغان.37 ئادەم چوققىغچە چىققىچە ۋە چىققاندىن كېيىن ھاياتىدىن ئايرىلغان. بۇلارنىڭ ئىچىدە 14 ياپۇنىيەلىك بار. 1981-يىلدىن 1994-يىلغىچە ياپۇنىيەنىڭ تۆت تاغقا چىقىش ئەترىتى كونگا چوققىسىغا جەڭ ئېلان قىلغان. بۇلاردىن 29 ئادەمدىن 10 ساق يېنىپ چىقالىغان. قالغان 19 ئادەم بۇ چوققىدا مەڭگۈلۈك ئۇيقۇغا كەتكەن. SmI cqM  
6&il>  
Qxk& J  
1. كاۋاكارپو چوققىسى Kawakarpo MzD osr3:  
_ j`tR:  
كىلىمات ناچارلىق كۆرسەتكۈچى: .5 يۇلتۇز 5DVYHN9c|  
ئۆلۈم-يېتىم كۆرسەتكۈچى: 5 يۇلتۇز e['<.Yf+  
ئۇنۋىرسال كۆرسەتكۈچى: 5 يۇلتۇز is~2{
:  
مېرى قارلىق تېغىدا 13 چوققا بار بولۇپ، كاۋاكارپو ئىچىدىكى ئەڭ ئېگىزى، دېڭىز يۈزىدىن ئېگىزلىكى 6740 مېتىر كېلىدۇ. يۇننەندىكى ئەڭ ئېگىز چوققا. كاۋاكارپو زاڭزۇ بۇددا دىنىنىڭ تاۋاپ قىلىدىغان مۇقەددەس جايى. چوققىنىڭ شەكلى ئاسمانغا تاقاشقان پىرامىدا شەكىللىك بولۇپ، تۇرۇپ پەيدا بولۇپ تۇرۇپ يوقاپ كېتىدىغان بۇلۇتلار بۇ چوققىنى تېغىمۇ سىرلىقلاشتۇرغان. "تاغلار ئىلاھى " دەپ ئاتىلىدىغان كاۋاكارپو تىبەت رايونىدىكى 8 چوڭ ئىلاھى تاغنىڭ بېشى.
niKfat?  
9g>)7Ne  
كاۋاكارپو تېغى ئاسمانغا تاقاشقان ھەيۋىتى ۋە  مۇقەددەس ئورۇن دەپ تەرىپلىنىشى نۇرغۇن ساياھەتچىلەر ۋە تاغقا ياماشقۇچىلارنى جەلپ قىلىپ كەلمەكتە. 20-ئەسىرنىڭ باشلىرىدىن تارتىپ ھازىرغىچە نۇرغۇن قېتىملىق بۇ تاغقا چىقىش ھەركەتلىرىنىڭ ھەممىسى مەغلۇپ بولغان. شۇڭا مېرى قارلىق تېغى تېخى "يۈزى ئېچىلمىغان قىز" تاغ. 2`TV(U@  
cqSXX++CS,  
1991-يىلى جۇڭگو -ياپۇنىيە بىرلەشمە تاغقا چىقىش ئەترىتى ئاساسىي چوققىغا يول ئالدى. ئۇلار 3-قارارگاھتىن تاغ چوققىسىغا قاراپ ماڭدى. دېڭىز يۈزىدىن 6500 مېتىرلىق ئوۇرنغا چىققاندا  ھاۋا ئۆزگەرگەچكە ئىككىنچى كۈنى داۋاملىق ماڭماقچى بولدى. ئۇلار شۇ كۈنى ئاخشىمى چوڭ قارارگاھ بىلەن سۆزلەشكەندىن كېيىن بىر قېتىملىق چوڭ قار كۆچۈشكە دۇچ كېلىپ ھەممىسى قازا قىلغان.  بەزىلەرنىڭ جەسىتى نەچچە يىللاردىن كېيىن يەرلىك زاڭزۇلار تەرىپىدىن چوققىنىڭ يان تەرىپىدىكى مۇزلۇقتا بايقالغان. كىشلەرنىڭ بۇ "تاغلار ئىلاھى"نى بويسۇندۇرۇشقا ئۇرۇنىشى ئارقا-ئارقىدىن مەغلۇپ بولۇپ بىلەن تاماملانغان. بۇنىڭدىن كىشلەر زاڭزۇ قېرىنداشلارنىڭ ئادەم بىلەن تەبىئەت ئارىسىدىكى مۇناسىۋەتكە بولغان ساداقەتمەنلىكى ۋە چۈشىنىشىنى  ھېس قىلغان.  ئىنسانلار پەقەت تەبىئەتكە ھۆرمەت قىلغاندا ئۇنى ئاسرىغاندا ئاندىن ئۇنىڭ بىلەن بىللە مەۋجۇت بولۇپ تۇرالايدۇ. ئەگەر ئىنسانلار تەبىئەت بىلەن قارشىلىشىدىكەن ھەم ئۇنى بويسۇندۇرۇشقا ئۇرۇنىدىكەن، ئۇ ئۆزىنى ھالاك قىلغان بىلەن بارۋەر. +@
~WKa  
U7?v4O]D[  
قوشۇق تەرجىمىسى >0W P:-\*  
8'%m
!  
كېلىش مەنبەسى :قوشۇقنىڭ بىلوگى IWq#W(yM  
&T~X`{V]`  
8-B7_GoJ+B  

مۇشۇ تاغقا ياماشقۇچىلارنىڭ يۈرىكىمۇ ئاجايىپ چوڭ بولىدىكەن دەيمەن.

رايونىمىز شىنجاڭدىمۇ باركەن .............  مەنمۇ بەك قىزىقىمەن بۇ تاغقا چىقىشقا  . ئانچە مۇنچە بىزنىڭ بۇ يۇرتتىكى تاغقا چىقىپ قويىمەن. لېكىن تاماكا چەكمىسەممۇ بەدەم قۇۋىتىم ئاجىز بولغاچقىمىكىن بەك ھاسىراپ كېتىمەن

يۈرۈگۈمنىڭ چوڭلىغىدا 1ئوروندا تۇرىدىغان تاققا چىقىپ بولغان ، شۇغىنىسى ئېلان قىلمىغان .

بۇ تاققا چىققۇچە يىرىم يولدا چوكا مۇز بولۇپ قالا كىشى ،

خودايىم ساقلىسۇن جۇمۇ **-%5~  

مەن دېڭىز يۈزىدىن 5000 مېتىر ئىگىز بولغان چوققىغا چىقىپ باققان ، چوققىدىن چۈشۈش چىقىشتىنمۇ تەس بىلىندى ، ئەينى ۋاقىتتا .

تەشەككۈر  تېما  ئىگىسى  

مىنڭچە ئەڭ ئالدىغا ‹ئۈزىڭىز › دەپ قۇشۇپ قۇيۇش كىرەك ،ئادەم ئۈزىنى ئۈزى يىڭەلمىسە  چوققا ئەمەس ئىگزرەك دۆڭگىمۇ  چىقالمايدۇ . _v[yY3=3  
     ئامال بولسا چوقىغا چىقىپ ئوينىماڭ  خەتەرلىك !!!!

بىرسى  بىرسىدىن قىلىشمايىدىكەن خىيىم-خەتەرلىك دەرىجىسى، ھاۋا كىلماتلىرى، مەن بىر يەرنى چۈشىنەلمىدىم،چوقىنىڭمۇ دەرىجسى بولدىكەن ھە، 1يۇلتۇز  3يۇلتۇز دىگىنى قانداق گەپ؟