مىسرانىم باش بېتى | مۇھەببەت لىرىكىسى | تور ئويۇنلىرى | يانفۇن مۇزىكىسى |سۈرەتلىك ناخشا |ئاۋازلىق ئەسەرلەر | سۈرەتسىز ناخشا | يۇمشاق دىتال | تېما بېزەش رەسىمى

  •    ئاۋاتلىقى
       10127 
  •    ئىنكاس 
       185 

يەكەننى بىلىڭ،يەكەننى چۈشىنىڭ

قەۋەت ئاتلاش
teskin
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.2209

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   153 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   7284 (سوم)
 ياخشى باھا:   366 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   422  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 1865
 سائەت
دەرىجىسى:
1865 سائەت 25 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-06-03
ئاخــىرقىسى:2011-11-02
— تېما باشقۇرغۇچى سەھرا ئوغلى تەرپىدىن نادىرلاندى. (2010-09-21) —

غەربىي-جەنۇپتىكى نۇرلۇق مەرۋايىت ---يەكەن
2007-يىلدىكى   يىڭى شەھەر
@xH|(  
                            ئۈچ ئۆلچەملىك لاھىيە رەسىمى
گۈزەل يەكەن دەرياسى ۋادىسى كەچلىك مەنزىرىسى
,w,>pO'[  
يەكەن دەريا سىنىڭ قاش قارايغان ۋاقىتتىكى مەنزىرىسى
    5)' _3r  
قايناق مۇقام مەدەنىيەت ئارامگاھى    
   w5gN8ZF3  
VQU[5C  
   D-9zg\\'`  
        جوڭگۇ خەرتسىنىڭ غەربىي جەنۇبىغا قارايدىغان بولساق،جەنوپتىن شىمالغا قاراپ gP/[=:  
يىلان باغرى سوزۇلغان،زىمىنى  ،ئىككى دەريا ھاۋزىسغا يىيلغان بىرپارچە بوستانلىق كۆزىمىزگە چېلىقدۇ،مانا [6K2V:6:  
بۇ بىرملىيۇن220مىڭ نوپۇس، 33مىڭ كىۋادرات كېلومتىردىن ئاتۇق زىمننى ئۆزئىچىگە ئالغان،
GK)3a 9;  
ئاپتۇنۇم رايۇنمىزدىكى ئەڭ چوڭ بوستانلىق، ۋە تاۋار ئاشلىق تېرقچىلىق رايۇنى--- يەكەن بوستانلقىدۇر،بۇ بوستانلىق يېقىن ئەتراپتىكى جايلاردىن -يەكەن پوسكام قاغىلىق،مەكىت قاتارلىق جايلارنى  ئۆزئىچىگە
 ئالىدۇ، بۇ تېمىدا مەزكۇر بوستانلقىنىڭ مەكىزى،ئاپتۇنۇم رايۇنمىزدىكى ئەڭ چوڭ ناھىيە V2g,JFp&  
،قەدىمىكى ئاستانە،تارىخي مەشھور ساياھەت شەھىرى،جوڭگۇ مۇنەۋۋەر پاختا بازىسى ، بادام يۇرتى-----يەكەن ناھيىسىنى تونۇشتۇرماقچىمەن
Wy@Z)z?  
پىيادىلەر بىرنجى سودا كوچىسى
j|FGb:  
Hj |~*kG  
-ئالاھىدە جۇغراپيىلىك ئورنى،ۋە نوپۇس ئەھۋالى: tBtJRi(  
       يەكەن ناھىيىسى قارا قۇرۇم تېغىنىڭ شى؛مالىي ئېتىكىگە، پامىر ئېگىزلىكى باغرىغا، 1 iS9f~  
تەكلىماكان قۇملۇقىنىڭ غەربىي چېتىگە جايلاشقان. شەرق تەرىپى مەكىت ناھىيىسى بىلەن، شەرقىي جەنۇب x5v^@_: jr  
تەرىپى پوسكام ناھىيىسى، قاغىلىق ناھىيىسى بىلەن، غەرب تەرىپى يېڭىسار ناھىيىسى، ئاقتۇ ناھىيىسى بىلەن، Jme}{!3m  
غەربىي جەنۇب تەرىپى تاشقۇرغان تاجىك ئاپتونوم ناھىيىسى بىلەن تۇتىشىدۇ، شىمالى تەرىپى يوپۇرغا، 8R`@edj>  
مارالبېشى بىلەن تۇتىشىدۇ. جەنۇبتىن شىمالغىچە بولغان ئۇزۇنلۇقى 190 كىلومېتىر، شەرقتىن غەربكىچە بولغان  twz  
كەڭلىكى 56 كىلومېتىر. ئومۇمىي يەر مەيدانى 8195.69 كۋادرات كىلومېتىر. قارمىقىدا 8مەيدان، 7 بازار، , M/-lW  
22 يېزا، 15-ئىجتىمائى رايون، 493كەنت ئاھالە كومىتېتى بار. تەۋەسىدە ئاپتون رايونلۇق تۈرمە باشقۇرۇش Ox?LVRvxI  
ئىدارىسىنىڭ پەيلۇ ئەمگەك بىلەن ئۆزگەرتىش دېھقانچىلىق مەيدانى بار. ناھىيە بازىرىنىڭ ئۈرۈمچى شەھىرى to[EA6J8l  
بىلەن بولغان ئارىلىقى 1449 كىلومېتىر. 2008-يىلنىڭ ئاخىرىدىكى ئومۇمىي نوپۇسى758مىڭ 178 بولۇپ، |~8\{IcZ  
ئۇيغۇرلار 95.02% نى، خەنزۇلار 4.10% نى، باشقا مىللەتلەر 0.88% نى، تەشكىل قىلىدۇ  /4#.qq0\{c  
   vxUJ4|Qz  
.-
مۇقام ئارامگاھ مەيدانى
ئىككى مىڭ يىلدىن ئارتۇق تارىخى ئەھۋالى:
  reM%GU  
        ئالتۇن مازار
يەكەن دىيارى ئۆزنىڭ قەدىمى، مىللىي پۇرىقىنىڭ كۈچلۇكىلىكى، يات مەدەنيەت {5.,gb@6  
تەسىرىدە بۇلغانمىغانلىقى،مۇھىمى تارىختىا بىر قانچە قېىمى ئاستانە بولغانقىدەك تارىخى رىياللىقى بىلەن =ADAMP  
باشقا ئۇيغۇر يۇرىتلىرىدىن پەرقىنىلىنىپ تۇرىدۇ، ئەزىم دەريا- يەكەن دەياسى بۇ مۇنبەت بوستانلىقنى ?@|1>epgd  
سۇغىرىش ۋەزىپىسىنىى ئۈسىتگە ئالغان . TnL%_!V!  
2005.يىلى مۇقام خەلقئارا مەدنىيەت مىراسى تىزىىملىكگە كىرگۇزۇلدى ، مۇقامنىڭ ئەسلى يۇرتى بولغان }tft@,dIC  
يەكەن تۇنجى قىتىمىلىق مۇقام بايرىمىدا مۇتەخىەسىسلەرنى تەكلىپ قىلىپ ئاماننىساخاننىڭ يەكەن قارا dLD"Cx  
سۇدىكى تۇرالغىسىنى قايتىدىن بەرپا قىلدى، ھەم پاكىتلارغا ئاساسەن ئاماننىساخاننىڭ يەركەن قارسۇ ~IE:i-Kz  
يىزا شاپتۇل كەنىتىدە تۇغۇلغانلىقى جاركارلانىدى، 1dfA 8=L,s  
1500-يىللاردايەكەننىڭ تارىختىكى«ساكرائول» دېگەن نامى «ياركەنىت»(دەيا بويىدىكى شەھەر 5zpk6FR$  
دېگەن مەنىدە) دەپ ئۆزگەرتىلگەن، بۇندىن 2000يىل بۇرۇن يەركەن بىر شەھەر دۆلىتى-ساكرائولنىڭ +SPC@E_v  
پايتەختى ئىدى، بۇ ۋاقىتتا يەركەن ئەتراپىدا تېخى باشقا يۇرىتلار شەكىللەنمىگنلىكى تارىخى تەزكىرلەردە XS9k&~)*  
يىزىلغان،
m oFK/5cJ  
ئاماننىساخان قەبرىگاھى
}-zx4<4BH  
*2 MUG h  
   يەكەن كوناشەھەر ئالتۇنلۇق تارىخى مەدەنىيەت مەيدانى -jC. dz  
'(2G qX!  
En5Bsz !  
يەكەن غەربىي يۇرتتىكى قەدىمىي دۆلەت. شەرقىي خەن سۇلالىسىنىڭ جەنۋۇ 5 - يىلى (29 - يىلى) خېشى &`@,mUi{Ac  
بۈيۈك سانغۇنى دۇروڭ يەكەن خانلىقىنىڭ تەيىنلىنىپ خىزمەت كۆرسەتكەن، پەزىلەتلىك خان بولغان. تاڭ EoQ.d|:g  
سۇلالىسى دەۋرىدە سۇلى تۇتۇق مەھكىمىسىگە قارىغان. سۇڭ سۇلالىسى دەۋرىدە قارىخانىيلار خاندانلىقىغا jf/;`br  
قارىغان. كېيىن غەربىي لياۋ سۇلالىسىنىڭ باشقۇرۇشىدا بولغان. يۈەن سۇلالىسى دەۋرىدە چاغاتاي خانلىقىغا ,:>>04O  
قارىغان. مىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ئۇدۇن دۆلىتىگە قارىغان. چىڭ سۇلالىسىنىڭ گۇاڭشۈ 9 - يىلى ( 1883 r2""p  
- يىلى) يەكەن بىۋاستىە قاراشلىق ئايمىقى تەسىس قىلىنغان. گۇاڭشۈ 28 - يىلى (1902 - يىلى) دەرىجىسىنى  M/UJb1<  
كۆتۈرۈپ يەكەن مەھكىمىسى قىلىنىپ، سارىقول، مارالبېشى ئايمىقى ۋە قاغىلىق، گۇما ناھىيىلىرىنى باشقۇرغان. ocdXzk`  
مىنگو 2 - يىلى ( 1913 - يىلى) يەكەن ناھىيىسى قىلىپ ئۆزگەرتىلگەن. مىنگو 18 - يىلى (1929 - يىلى) }[AIE[  
يەكەن، زەرەپشان دەپ ئىككى ناھىيىگە ئايرىلغان. مىنگو 32 - يىلى (1943 - يىلى) يەنە قوشۇۋېلىپ، R#1m_6I  
بىر ناھىيە قىلىنغان. يەكەندە 10 - مەمۇرىي رايون تەسىس قىلىنىپ، يەكەن، قاغىلىق، پوسكام، مەكىت 4 Lb2B u>  
ناھىيىنى باشقۇرغان. 1949 - يىلىدىن 1956 - يىلىغىچە يەكەن ۋالىي مەھكىمىسى تۇرۇشلۇق جاي بولغان. ,0-   
1956 - يىلى يەكەن ۋالىي مەھكىمىسى ئەمەلدىن قالدۇرۇلغاندى كېيىن، يەكەن ناھىيىسى تا ھازىرغىچە ?_HTOOa  
قەشقەر ۋىلايىتىگە قارىغان
- دەۋرىيلىك تارىخى، ئۇزۇنغا سوزۇلغان-ھاكمىيەت ئۆزگىرىشى: Bct>EWQ  
يەكەن ئامباللىرىنىڭ يىلنامىسى _9L2JN$R6  
يەكەندە 1910 - يىلدىن 1949 - يىلغاچە جەمئى 21 نەپەر ئامبال ئۆتكەن . ئۇلارنىڭ يىلنامىسى CuuHRvU8  
تۆۋەندىكىچە
: "G`)x+<~Z8  
ئامبال بولغان ۋاختى >Pv%E  
1. ليۇ رىنشەن 1910 --------------- 1915 خەنزۇ مىللىتىدىن uidE/7  
2. لۇ چىچاڭ 1915 ------------- 1924 خەنزۇ مىللىتىدىن yGS ._;#R  
3 . لى ...... 1924 ------------- 1926 خەنزۇ مىللىتىدىن :Ur%.0  
4 . دۈەن ..... 1926 ------------ 1927 خەنزۇ مىللىتىدىن k U3] eh\I  
5 . چىڭ چىرىن 1927------------- 1929 خەنزۇ مىللىتىدىن + FLzK(  
6. ليۇ شىڭۋۇ 1929--------------1931 خەنزۇ مىللىتىدىن Zqx5I~  
7.ياڭ ....... 1931--------------1933 خەنزۇ مىللىتىدىن B'~.>, fg  
8.ئەلەم ئاخۇن 1933------------- 3 ئاي يەكەندىن، ئۇيغۇر [0J0 
9.باي ئاخۇن ئېزىز 1933 ----------- 1934 كۇچادىن، ئۇيغۇر Dm4\Rld{  
10.ئابدۇكىرىمخان 1934 ------------4 ئاي قەشقەردىن، ئۇيغۇر E; RI.6y  
11.ئەھمەت رىھىم 1934 -----------1937 يېڭىساردىن،ئۇيغۇر eRv3ZHH  
12.ئىمىن بەگھاجى 1937 -------- 1 ئاي يەكەندىن، ئۇيغۇر (U|W=@8`  
13. سالىھ ئەلەم 1937 ----------- 4 ئاي يەكەندىن،ئۇيغۇر V$:v~*Y9  
14. ئىبراھىم 1937 --------- 1938 تۇرپاندىن، ئۇيغۇر YpNTq_S1,  
15.باقىرجان 1938 --------1940 قەشقەردىن،ئۆزبەك {},G xrQm  
16.ۋېن جىن 1940 ---------1942 شىبە مىللىتىدىن sq :ff  
17. چى ...... 1942-------- 1943 خەنزۇ مىللىتىدىن u1>|2D  
18.دەي چىچىڭ 1943---------- 1947 خەنزۇ مىللىتىدىن Jh }3AoD  
19. ئابلاجان 1947 ---------- 1ئاي يەكەندىن، ئۇيغۇر [>6:xGSe9X  
20. ئابدۇرېشىت يۇسۇپ 1948 --------1949 يەكەندىن ،ئۇيغۇر tK]r>?Y\  
21. مۇھەممەت ھەسەن 1949 ----------1950 يەكەندىن، ئۇيغۇر T.&^1qWWA  
........................................... &WsDYov?  
(پايدىلانما : شىنجاڭ تارىخ ماتىرىياللىرى،39-قىسم) .s, hl(w,  
<\yM{ V\  
*a+~bX)18  
مەشھۇرئاستانىدىن، ئادەتتىكى ناھىيە دەرىجىسىگىچە xJZbax[  
h4.ZR={E  
تەقىلدى ئوردا قوۋۋۇقى
Yo:>m*31  
مىلادىي1514 - يىلى تۇغلۇق تۆمۇرنىڭ 8- ئەۋلاد نەۋرىسى سەئىدخان دوغلاد قەبىلىسىنىڭ j;<;?IW  
6- ئەۋلاد باشلىقى ئابابەكرى دوغلادنىڭ ھۆكۇمرانلىق ئورنىنى ئىگىلىدى ۋە 1514-يىلى 9- mqtl0P0  
ئاينىڭ 3-كۈنى قاش قارايغان ۋاقىتتا خاندانلىق قۇرۇلغانلقىنى جاكارلىدى، ھەمدە ئۆزىنى g!aM-B^C  
موغۇلىستاننىڭ «چوڭ خانى» دەپ ئېلان قىلدى؛ پايتەختى يەكەن بولدى،تارىختا« # {!Qf\1M  
ياركەنىد سەئىدىيەخانلىقى» دەپ ئاتالدى. سەئىدخان تۇغلۇق تۆمۇرخاننىڭ 8 - ئەۋلادى )S>~h;  
بولۇپ تامامەن ئۇيغۇرلىشىپ، ئۇيغۇر ئېتنوگرافىيىسىگە تەئەللۇق بولۇپ كەتكەن ۋە ئىسلام [}d 3 u!  
ئېتىقادچىسىغا ئايلانغان ئادەم ئىدى .VIV ئەسىرنىڭ 40 - يىللىرىغا كەلگەندە، چاغاتاي 2<Ub[R  
دۆلىتىنىڭ غەربىي تەرىپىدە - ماۋرا ئۇننەھرى قىسمىدا تۇركى ئەمىرلەرنىڭ يەنى مۇسۇلمانلار .qF@ }dO  
گوروھىنىڭ تۇلۇق غەلبىگە ئېرىشكەنلىكى دۆلەتنىڭ شەرقي تەرىپىدە - شىنجاڭ قىسمىدا موڭغۇل W^al`lg+y  
ئەمىرلىرىنىڭ ئۆزلىرىنىڭ خانلىرىنى تەخىتكە چىقىرىش ئارزۇسىنى قوزغىدى، بۇ فېئودال tQ] R@i  
پادىشاھلىق ئەنئەنىسى ئۆز رولىنى يوقاتمىغان دەۋرنىڭ تەلىپى ئىدى . ئىستىبداتلىق ۋە Lsuc*Ps  
تاكتىكىلىق خارەكتېرگە ئىگە بولغان بۇ دەۋر تەلىپىنى ئالدى بىلەن تارىختا 306 يىل ھۆكۇمران m.S@ e8kS  
ئورۇندا تۇرۇپ كەلگەن «ماڭلاي سۈيە» <ئەڭ ئالدىنقى ۋىلايەت> ؛ ،دوغلاد <مۇڭغۇلچە hIPDJ1a  
«ئاقساق» دىگەن مەنىنى بىلدۇرىدۇ> ۋە تارىختا داڭلىق بولغان ئۇيغۇر ئەۋلادى بايدار a 
خاننىڭ ئوغلى پولاتچى بەگ قاتارلىقلار سىزىپ، ھەممىدىن بۇرۇن شىنجاڭدا تەڭرى تېغىنىڭ 8pt;''  
جەنۇبىدا، يەتتەسۇ، ئېلى ۋادىلىرىدا ۋە ئىسسىق كۆلنىڭ جەنۇبىدا ئەمەلگە ئاشۇردى .پولاتچى =s1" 
بەگ بەگلەرنىڭ بېگى دېگەن مەنىدە بۇلۇپ شۇچاغدا شىنجاڭدىكى ئەڭ كۇچلۇك بەگ ئىدى #). om*Xh  
. شەرقتە تېزلىكتە بىرلىككە كەلگەن بىر ھاكىمىيەت تىكلەنسە، غەرىپتىكى مۇسۇلمان خانلىرى WynH cxC  
بۇ ئەھۋالدىن پايدىلىنىپ كىتىشى مۇمكىن ئىدى. شۇڭا ئۇ چاغاتاي خانلىرىدىن بىرى بولغان ,Ea.ts>  
تۇۋاخاننىڭ ئوغلى ئىمىل خوجىنى<شەرقي مۇسۇلمان تارىخچىلىرى ئىمام خوجا دەپ ئاتىشىدۇ> j[) i>Qw  
بۇخارادىن ئېلىپ كىلىپ، چاغاتاي خانلىقى ۋە دوغلاد خانلىقىغا تەۋە چوڭ ئەمەلدار، ئاقسا QTK \"  
قاللارنى «ئالمالىق» قا يىغىپ، تۇركىي خەلقلەر ئەنئەنىسى بويىچە ئىمىل خوجىنى ئاق كىگىزدە _W tSZmW?  
ئولتۇرغۇزۇپ، ئۇنىڭغا «بەيئەت» قىلدى . نەتىجىدە ئۇ شىنجاڭ تارىخىدا ئۆتكەن ئىسەن بۇقاخان 5K{(V^88F  
ئىككىنچى دىگەن ئۇنۋان بىلەن مەشھۇر بولغان ھۆكۇمرانغا ئايلاندى، ئەپسۇسكى ئۇ 1340 - T(7 8{A>  
يىلى دۇنيادىن ئۆتتى، شۇنىڭدىن كىيىن شىنجاڭدا خانلىق تالىشىش كۆرىشى سەككىز يىل داۋام %|oY8;0|A>  
قىلدى .بۇنىڭغا خاتىمە بېرىش ئۈچۈن يەنى بولاچى بەگ 1348 - يىلى ئىمىل خوجىنىڭ ئوغلى y.w/7iw:  
تۇغلۇق تۆمۇرنى مۇزداۋان ئارقىلىق مۇڭغۇليىدىن ئاقسۇغا ئېلىپ كېلىپ، دادىسىنىڭ ئورنىغا خان +;U}SR<  
قىلىپ تىكلىدى، تۇغلۇق تۆمۇر بۇچاغدا 18 ياشتا ئىدى. تۇغلۇق تۆمۇر ھاكىمىيىتىنىڭ تۆتىنچى يىلى DQH _@-q  
مەۋلانە ئەرشىدىن ئاتلىق ئىسلام ئالىملىرىنىڭ دەۋەت قىلىشى بىلەن ئىمان ئېيتىپ مۇسۇلمان {HvR24#  
بولدى يەكەن سەئىدىيە خاندانلىقى مۇنقەرىز بولغاندىن كىيىنكى ئۇزاق بىر مەزگىللىك مالىمان W&BwBp]K  
چىلىقتىن كىيىن ،يەكەنمۇ پۇتۇن شىنجاڭدىكى باشقا شەھەرلەرگە ئوخشاش ئاخىرى چىڭ سۇلالىسى HSp*lHU  
نىڭ ئىلكىدە بولدى.
^=E 4~22q  
-!(3fO:  
VlXIM,  
f+%J=Am  
سۇلتان سەئىدخان مەقبەرىسى X f!Bsp#\g  
چىڭ سۇلالسىدىن بۈگۈنگىچە: -H'_%~OV(  
چىڭ سۇلالىسى گۇاڭشۇي (1880- يىللار ) يىللىرىدىن باشلاپ ئەڭ بۇرۇن يەكەننى بىيجىڭغا _6^vxlF  
(مەركەزگە ) بىۋاستە قارايدىغان ئۆلكە قىلىپ تەسىس قىلدى. 1911 - يىلى ئاخىرقى پادىشاھ X \X  
پۇيى تەرىپىدىن پەرمان چۇشۇرىلىپ شىنجاڭ ئۆلكىسى قارىمىغىدىكى ۋىلايەتكە ئۆزگەرتىلدى ( چۇشۇرۇلدى ) .يەكەندە مەمۇرى مەھكىمە قۇرۇلۇپ ، يەكەن مەمۇرى مەھكىمە پوسكام ، قاغىلىق ،
 گۇما ، يەكەن ناھىيىلىرىنىباشقۇردىغان بولدى .بۇ خىل مەمۇرى تۇزۇلۇش مىنگو دەۋرىدىمۇ داۋاملىشىپ
 1918- يىلى ھۆكۇمەت دائىرلىرى ئاخىرى قاغىلىق بىلەن گۇمىنى خوتەن تەۋەسىگە ئايرىۋىتىپ ، يەكەننى a%*W^R9Ls  
ئۆلكىگە بىۋاستە قارايدىغان مەملىكەت بويىچە 1 - دەرىجىلىك ناھىيە قىلىپ ئۆزگەرتتى ،  L~I 
پۇتۇن ناھىيە 18 بەگلىككە ئايرىلىپ ،ھەر بىر بەگلەكلەرگە بەگلەر تەيىنلەندى ، بۇ بەگ i "62+  
لىكلەر ئۆز بەگلىكىنى يۈز بىشى ، ئونبېشى تەيىنلەپ باشقۇردىغان بولدى . 40 يىلغا بارمىغان  6:ZqS~-  
ۋاقىت ئىچىدە يەكەن ئۆلكە دەرىجىسىدىن ناھىيە دەرىجىسىگە چۇشۇرۇلدى ، شۇ ئارقىلىق بۇ قە ( F0.lDZ  
دىمىي ئاستانىنىڭ شانۇ - شاۋكىتى مەقسەتلىك يەرگە ئۇرۇلدى .لىكىن يەكەننىڭ زىمىنى كەڭ ، D#W{:_f  
بۇرۇن دۆلەت قۇرۇلغان ئاستانە شەھەر بولغاچقا ئىجتىمائى مەسىللىرى كۆپ بولۇپ ،ئۇنى بىر UFouIS#L  
ناھىيە سۇپىتىدە باشقۇرۇش قىيىن بولغاچقا ، 1927-يىلى يەكەننىڭ ئامبىلى لى ۋۇجۇ نىڭ %zb7M%dC6`  
ئىلتىماسى قىلىشى، ئۆلكە باشلىقى ياڭ زېڭشىننىڭ تەستىقلىشى بىلەن يەكەن< يىڭىشەھەر (@uQ>dR:  
ناھىيىسى > ۋە < كوناشەھەر ناھىيىسى> دەپ ئىككى ناھىيىگە ئايرىلدى . يىڭىشەھەر ناھىيىسى P,CJy|[L  
1- دەرىجىلىك ناھىيە ، كوناشەھەر ناھىيىسى 2- دەرىجىلىك ناھىيە قىلىپ بىكىتىلدى ، 18 بەگ @T?:[nPf&F  
لىكنىڭ 9 ئى يىڭىشەھەر ناھىيىسىگە ، 9ئى كوناشەھەر ناھىيىسىگە ئايرىپ بېرىلدى ؛ شۇندىن kOFEH!9&  
باشلاپ ھۆكۇمەت مەمۇرى ئاتالمىسىدا يىڭىشەھەر <ساچى>ۋە كوناشەھەر <يىئىرچاڭ> دېگەن = fuF]yL%  
ناھىيە ئاتالغۇلىرى پەيدا بولدى ،بۇ ئىككى سۆزنىڭ خەنزۇچىسىنىڭ ھەر ئىككىسى يەرلىكچە 1PjSa4  
سۆز بولۇپ يەكەننىڭ قەدىمقى نامى ساكائۇل بىلەن يەكەن - دېگەننىڭ خەنزۇچە ئاھاڭ تەرجىمىسىدۇر . w+2:eFi=/  
بۇ ئىككى ناھىيە تۇزۇمى 16 يىل داۋام قىلىپ   .ي19458-يىلىغا كەلگەندە ، يەكەن يىڭىشەھەر ناھىيىسىنىڭ ھاكىمى يۈ يۇەنچىڭنىڭ ئىلتىماس قىلىشى، ئۆلكە باشلىقى شېڭ شېسەينىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئىككى ناھىيە بىرلىشتۇرلۇپيەنە بىر ناھىيە قىلىنغان ؛ يىڭىشەھەر پوسكام بىلەن قوشۇلۇپ بىر بەگلىك ھېساپلىنىپ يەكەنگە T 7Lk4cU  
تەۋە بولۇپ پۇتۇن ناھىيە 19 بەگلىك قىلىپ تۇزۇلگەن . 1943 - يىلى شىڭ شېسەي ھاكىمىيىتى %}+j4n  
ئاغدۇرلۇپ گومىنداڭ شىنجاڭدا ھۆقوق تۇتقاندىن كىيىن يەكەن ناھىيىسى يەنە قايتىدىن ۋىلايەتكە ئۆزگەرتىلدى ؛ يەكەندە يەكەن، قاغىلىق، پوسكام ، مەكىت قاتارلىق تۆت ناھىيىنى باشقۇردىغان ۋالىي مەھكىمىسى قۇرۇلۇپ پۇتۇن ۋىلايەت بويىچە گومىنداڭنىڭ < باۋ - جىيا > مەمۇرى تۇزۇمى يولغا قۇيۇلدى.بۇ خىل تۇزۇم 1949-يىلغىچە داۋام قىلدى ، لىكىن يەكەننىڭ مەمۇرى دەرىجىسى ساقلاپ قىلىنىپ ، 1956 - يىلىغا كىلگەندە يەكەن ۋىلايىتى ئۇنىڭغاقاراشلىق ناھىيىلەر بىلەن بىرگە قەشقەر ۋىلايىتىگە قوشۇۋىتىلدى ، مەمۇرى دەرىجىسىمۇ ناھىيىگە چۇشۇرۇلدى ، بۇ خىل مەمۇرى دەرىجە ھازىرغىچە داۋام قىلماقتا . ^p|@{4f]  
1p+2*c  
ئۆزگىچەيەر تۈزۈلۈشى:    J@(*(oQb  
pc^(@eD  
يەكەن زىمنى غەربىي جەنۇبتىن شەرقىي شىمالغا پەسىيىپ بارىدىغان ~Jp\'P7*  
يەلپۈگۈچسىمان تىنما بولۇپ، تاغلىق يە
ر 39.6% نى، تۈزلەڭلىك 60.4% نى ئىگىلەيدۇ. ]1abz:  
تەۋەسىدە يەكەن (زەرەپشان) دەرياسى، خالاستان دەرياسى،تىزناپ، دەرياسى
+]`MdOu  
قاتارلىق دەريالار بار. يىللىق ئېقىن مىقدارى 7 مىليارد 226 مىليون كۇب مېتىر
(ئەمەلىيەتتە پايدىلىنلىۋاتقىنى 1 مىليارد 880 مىليون كۇب مېتىر). تۈزلەڭلىك رايونلىرىنىڭ
يەر ئاستى سۇ زاپىسى 1 مىليارد 400 مىليون كۇب مېتىر؛ 21 سۇ ئامبىرى بولۇپ، يىللىق سۇ ساقلاش مىقدارى
 175 مىليون كۇبمېتىر. ياۋايى ھايۋانات بايلىقىدىن ساي تۈلكىسى، ياۋا توڭگۇز قاتارلىقلار بار.
 ياۋا ئۆسۈملۈك بايلىقىدىن چۈچۈكبۇيا، چاكاندا، سوغىگۈل، قانتېپەر، يۇلغۇن، يانتاق قاتارلىقلار بار. بايقالغان 5W 5\  *L  
قېزىلما بايلىقدىن مىس، تۆمۈر، قوغۇشۇن، سىنك، فوسفور، گۈڭگۈرت، گەژ، تاش پاختا، كۋارتس lJ R",_  
، قاش تېشى، چىرىمتال، كۆمۈر قاتارلىقلار بار.
 يېقىشچان ئىقلىمى \8{C$"F  
يەكەن ناھىيىسى مۆتىدىل بەلۋاغ قۇرغاق ئىقلىم رايونىغا كىرىدۇ. يىللىق VSmshld  
ئوتتۇرىچە تېمپېراتۇرىسى 11.4℃، ئەڭ يۇقىرى تېمپېراتۇرىسى 41.5℃، ئەڭ تۆۋەن تېمپېراتۇرىسى :Oa|&.0l?  
- 23.5℃. كۈننىڭ يىللىق ئوتتۇرىچە چۈشۈش ۋاقتى 2970.0 سائەت. 10℃ جۇغلانما K s8S^77  
تېمپېراتۇرىسى 4162.5℃، قىروسىز مەزگىلى 212 كۈن. يىللىق ئوتتۇرىچە ھۆل - يېغىن مىقدارى WH/r$.&  
43.2 مىللىمېتىر. سۇنىڭ يىللىق پارغا ئايلىنىش مىقدارى 2244.9 مىللىمېتىر.
  pY ceMZ$  
بۇ ناھىيىدە دېھقانچىلىق ۋە باغۋەنچىلىك ،يىنىك سانائەت ئاساس قىلىنىدۇ. ھازىر 110 مىڭ  گېكتار ( 1 مىليون 650 مىڭ مو) تېرىلغۇ oxHS7b  
يەر، 48 مىڭ 600 گېكتار (728 مىڭ 900 مو) سۇ يۈزى، 16 مىڭ 600 گېكتار (249 مىڭ 300 مو) Le|Ho^h,Y  
ئورمان، 48 مىڭ 700 گېكتار (730 مىڭ مو) ئوتلاق بار. دېھقانچىلىق مەھسۇلاتلىرىدىن بۇغداي، (!W:-|[K\  
كۆممىقوناق، شال، كېۋەز، مايلىقدان قاتارلىقلار بار. بۇنىڭ ئىچىدە يىللىق پاختا مەھسۇلاتى 50 مىڭ ASR"< ]  
توننا ( 1 مىليون دەن) دىن ئاشىدۇ. چارۋىچىلىقتا بورداقچىلىق ئاساس قىلىنىدۇ.   |v[{k>7f  
.ئۇزاق تارىخي مائارىپ
يەكەن قەدىمدىنلا ئۇيغۇر مائارىپنىڭ بۆشۇكى ئىدى بۇگۈنكى يەكەننىڭ مائارىپ ئاساسىي
خېللا مۇستەھكەم
ھازىر تەۋەلكىدە: يەكەن كەسپى تېخنكا تەربىيلەش مەكتىپى(ئوتتۇرا تېخنىكومى)
، يەكەن تىببى مەكىتىپى، ئىسلام دىننى مەكتىپى،ئۇقۇتقۇچىلاربىلىم ئاشۇرۇش مەكتىپى قاتارلىق ئوتتۇرا
ئالىي تېخنىكوم بىلىم ئېلىش سورۇنلىرى بار.
،شەھەر رايۇنىدا 4يەسلى7باشلانغۇچ،8ئوتتۇرا مەكتەپ بولغاندىن سىرىت قالغان 29يىزا-بازارلار مۇكەممەل بولغان مائارىپ تەربىيە ئورۇنلىرى بىلەن قاپلانغان. D!TS/J1S;u  
z"=#<C  
قەدىمىي شەھەر،مۇكەممەللەشكەن ئۇل ئەسىلھە:
FL/@e$AK  
يەكەننىڭ ھازىرقى شەھەر نوپۇسى174921نەپەر ،شەھەر رايۇنى
 يىڭشەھەر رايۇنى،كوناشەھەر رايۇنى،تەرەققيات رايۇنى، ۋە يىڭدىن قۇرۇلغان جەنۇبىي شەھەر X<# Q~"  
رايۇنى،قۇرلۇش ئالدىدىكى غەربىي شەھەر رايۇنىدىن ئىبارەت 5بۆلەكتىن تەركىپ تاپقان، aOyAP-m,  
كوناشەھەر رايۇنى --- بۇ دىيار نىڭ جېنى ئالتۇنلۇق تارىخى مەدىنىيەت مەيدانى شەھەرنىڭ ئوتتۇرسىغا توغراكېلدۇ،كوناشەھەر رايۇنى ئاساسەن ئاھاللىەر رايۇنى بولۇپ يەكەن جەلىپكارلقىنىڭ نامايەندىسىدۇر،مەدەنىيەت باغچىسى بۇ دائىرە ئىچىدە.
  daGGgSbh  
يىڭشەھەر رايۇنى ---يېقنىقى 15يىلدا تەدرىجى پەيدا UfOF's_'<  
بولغان بولۇپ« مۇقام يۇرتى مەدىنىيەت ئارامگاھى(مەيدانى)ۋە ناھيىنىڭ ئاساسلىق ]y2(ZTNTs  
ئورگانلرىدىن تەركىپ تاپقان  f,)[f M4  
`.#e4 FBW  
  x6.an_W6  
تەرەققىيات رايۇنى--- ئاققۇن نوپۇس،مەبلەغ R1&(VK{  
سالغۇچىلارنىڭ قولىدا گۈللەنگەن.يىڭى سودا مەركىزىدۇر.
&t+03c8g!  
جەنۇبىي شەھەر رايۇنى ---چىنباغ بۆلكىدىن لەنگەر ئاچالغىچە بولغان بۆلەكنى ئۆزئىچىگە
 ئېلىپ قۇرلماقتا بۇ جايدا، يىڭى قۇرلىۋاتقانناھيىلىك 2-دوختۇرخانا،جەنۇبى شەھەر ئوقۇتۇش باغچا رايۇنى ،تۆۋەن كىرىملكلەر ئاھالە رايۇنى،يىزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلار بازارلىرى، ۋە ئۇن زاۋۇتلىرىدىن تەدىرىجى t(\d;ybyx  
گۈللەنمەكتە. [`6|~E"F  
غەربىي شەھەر رايۇنى---خانئېرىق بېھشباغ بۆلكىگەپىلانلنىپ
ئۇل مۇئەسسەسە قۇرلىشى جىددىي
 ئېلىپ بىرلىۋاتىدۇ، بۇيەردە يەكەن مەكىزى پويىز ئىستانسىسى، ئالىي دەرىجىلىك تاشيولنىڭ
يەكەنگە كىرىش ئېغىزى ، شاڭخەي سانائەت باغچا رايۇنى،ناھينىڭ كەلگۈسى سىياسىي
ئورگانلىرى ،مەركىزى يولۇچى توشۇش بېكىتى،2-دەرىجىلىك ماشنا بازىرى قاتارلقىلار جايلاشقان ياكى جايلشىدۇ،
يەكەن ئايرىدىرومنىڭ تۇتىشىش يولىمۇ ھەم بۇجايدىن باشلىنىدۇ.بۇ رايۇن يەكەنگە نىسبەتەن ئۈمىد، ھەم كېلەچەك ئاتاقىلدۇ، M9 fAv  
ئاسلانباغ سانائەت رايۇنى، قۇرۇلىۋاتقان يەكەن ئايرىدورومى،پىلانلىنىپ قۇرلۇش باشلاش ئالدىدىكى
 يەكەن-تاشقۇرغان دۆلەت چگىرا مەخسۇس تاشيولىنى تۈگۈن قىلىپ قۇرۇلغان، بۇجايدا بىرقىسىم ئېغىر kK16+`\+  
سانائەت كارخانلىرى ئورۇنلشىپ بولدى.
 چارەك سانائەت رايۇنى-دۆلەتنىڭ مۇھىم تۇرقۇرۇلىشى بولغان،12-بەش يىللىق پىلاندا نۇقتىلىق قۇرۇلىدىغان -جوڭگۇ ئوتتۇرا ئاسيا تۆمۇر يولىنىڭ شىنجاڭ  بېكىتىنى مەركەز قىلغان،يەكەن ئايرىدىرومىغا بىرقەدەر يېقىن، كونا "F7g8vu  
دۆلەت يولى 314-لېنىيسىنىڭ ئۇستىگە جايلاشقان، بۇ رايۇننىڭ كىيىنلىك ئىستىقبالى زور.  H8`K?SXU  
- 9UQs.Nv  
ئومومەن  يەكەننىڭ شەھەر ئۇل مۇئەسسەسەلىرى تەدرىجىي ياخشىلانماقتا. دۆلەت تاشيولى Y@Lv>p  
315 - لىنىيىسى ۋە ئۆلكە تاشيولى 215 - لىنىيىسى ناھىيە تەۋەسىدىن ئۆتىدۇ. ناھىيە، "c\ZUx_i6  
يېزا تاشيوللىرى تەرەپ - تەرەپكە تۇتىشىدۇ.   =SRp  
|z 
شەھەر ئىچىدە ئاپتۇنۇم رايۇننىڭ ئوتتۇرا دولقۇن ئۇلاپ تارقىتىش ئىستانسىسى ،خەلقئارا IMmoq={ (z  
قارشىلىق ئىستانسىسى قۇرۇلغان ،ناھيىلىك تېلىۋىزىيە ئىستانىسىسى ئاپتۇنۇم رايۇنمىز g|9' Lk  
دىكى ناھيە دەرىجىلىك ئەڭ چوڭ قۇۋەتتىكى ئىستانسا بولۇپ،سىمىسز تارقىتىش قۇۋىتى :5L9tNr{_  
يىڭسار، مەكىت ،ئاقتۇ،پوسكام قاغىلىق ،نېفىت ،مارالبېشىنىڭ مەكتىكە يېقىن قىسمى nBgksB*A  
قاتارلىق جايلارغا تارقالغان،كۇندۇزدە سىمسز تۆت قانالدا 13سائەتتىن ئارتۇق پىروگ f[6;)ZA  
ىرامما تارقىتىدۇ،مۇھىمى بۇ ئىستانسىدا ئاپتۇنۇم رايۇنىمىزدىكى بىردىنبىر ناھيە HC@E&t  
دەرىجىلىك تېلىۋېزىيە تەرجىمە مەكىزى تەسىس قىلنغان. u%Bk"noCa  
رادىئو ئىستانىسسى قسقا دولقۇندىكى ئاڭلىتىشى ۋاقىت ئۇزۇن قاپلىنىش دائىرسى ئۇزاق DB We>Ef(  
بولۇشتەك ئارتۇقچىلقلارغا ئېگە،ئاپپاراتى ئىشلىتىلىشكە باشلىدىغان. Ko] A}v\]  
شەھەر رايۇنىدا ئاپتۇنۇم رايۇننىڭ «يەكەن دەريا ئېقىن باشقۇرۇش ئىدارىسى»،ۋىلايەتنىڭ ^8,HJG,!  
ماشنا باشقۇرۇش 2-پونىكتى...شۇنداقلا ۋىلايەت دەرىجىلىك ھەربىي قىسىم  جايلاشقان، بولۇپ < S:SIaf0  
شەھەرنىڭ مۇقىملقى، تەەققىياتىنى كاپالەتكە ئېگە قىلغان.
P sij*%I4  
.تارىخي مەشھۇر شەھەر،قىممەتلىك يادىكارلىق
: _Jn-#du  
يەكەن قەدىمكى مەشھۇر ئاستانە، يىپەك يولىنىڭ مۇھىم تۈگۈنى +/'3=!oyd  
بولۇش سۇپتى بىلەن تارىخى مەشھۇر جايلار، مەدەنىي يادىكارلىق، نۇقتىلىق قوغىدى <5?.s< y$"  
لىدىغان جايلار بىرقەدەر كۆپ ،زىمنى جانپ تەرەپتە تەكلماكان قۇملۇقىنىڭ جەنۇبىي Kr3L~4>  
چېتىدە ،شىمالدا كەڭ كەتكەن تاغلىق،شەرىق، غەرىپ تەرىپى ئىككى دەريا ۋادسىدا IGeXj%e  
بولغاچ يشللىقنى،تاغلىق قۇملۇقىنى مەنبە قىلغان، كۆپ قاتلام ساياھەت ئورۇنلرى بىرقەدەر كۆپ. paF$ o6\  
HP}d`C5 
  M 
يەكەندە ھازىر مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىدىن دۆلەت دەرىجلىك #]>Z4=]v  
قوغدىلىدغان ئالتۇن جامەسى، ئالتۇن مازا، ئامننساخان مەقبەرىسى، ئاماننىساخان w#_/CU L  
تۇرالغۇسى شۇنداقلاياقا ئېرىق كۆرەسى ،توياق ئىزى، بايدۆۋە ،يۇنۇس ۋاڭ مازىرى، J8 >y2rAi  
ئازنا جامەسى،ئابدۇراھمان ۋاڭ مازىرى قاتارلىقلار بار
.  M@ILB-H  
FJDx80J  
ساياھەت مەنزىلگاھلىرىدىن:
يەكەن ماشبۇلاق ئىككى ئا دەرىجىلك سۇ ئۇستى ئىستىراھەتگاھى، قاراسۇ قۇملۇق باغچىسى،
ئېلىشىقۇ سۇ ئامبىرى مەنزىرە رايۇنى،ئىگەرچى سۇئۇستى ئىستراھەتگاھى،ئايبۇلۇڭ o,dO.isgh>  
تاغىلىق مەنىزىرە رايۇنى، ئونغا يېقىن دېقھانلار شاتلقى مەنزىرىگاھى قاتارلىقلار بار .
` 1aEV#;  
T{- 
ئومومەن يىراق قەدىمدەساكرائۇل، ئابباس، سەئىدىيلەرنىڭ پايتەختى بولغان شىاھانە دىيار .
بۈگۈندە ناھيە تەۋەسى يەكەن،تىزناپ،قارسۇ،ئوپا، يېرىم دەريا ئېقىنلرنىڭ گىرەلەشمىسىدىن ھاسىل
 بولغان ئېلىمىزدىكى 2-چوڭ بوستانلىقنىڭ مەركىزى بولۇش سۇپىتى بىلەن، مۇقام يۇتى، بادام يۇرتى.
ئەتلەس ماكانى، دېگەندەك ناملارغا ئېرىشكەن،2007-2008-يىللىرى يەنە رايۇنىمزدىكى مۇنەۋۋەر
ساياھەت شەھىرى، ئەڭ چوڭ پاختا بازىسى، يەكەن بادىمنىڭ ئەسىلىي يۇرتى قاتارلىق پەخرى ناملارغا T|RW-i3  
ئېرىشتى
. < 3i2(k  
  !?!~8J~  
{+r0Nikx_  
"l0z?u  
yzJ VU0s  
پارلاق كەلگۈسى ۋە ئۇلۇغۋار غايە >S/m(98  
g*]Gc%  
. يەكەننىڭ شەھەر قۇرۇلشىدا 2002-يىلدىن بۇيان زور ئۆزگىرىشلەر N0TEVDsk  
بولماقتا ھازىر شەھەر كۆلىمى 22كۋادىرات كىلۇمېتىر، شەھەر نوپۇسى 223مىڭ 921نەپەر t<~$?tuZ  
گە يەتتى، شەھەر ئوق يولى، يىزا تۇتاشما تاشيولى ناھيە تەۋەسىدە تورلاشتى،ناھينىڭ ھەر VE3,k'^v  
يىللق پىلان كۆرسەتكۈچىدە شەھەر قۇرۇلىشى ئاساسى سالاقنى ئېگەللىدى، ھەريىلى يېڭدىن _4H 9rPhf  
ياسالغان شەھەر مەركىزى يولى 10كېلومېتردىن كەم بولماسلىق، ئىككى يىلدا بىر ئۆزگىرىش }s i{  
بەش يىلدا چوڭ ئۆزگىرىش بولۇش نىشان قىلندى،شەھەر خەلقىنىڭ مەنۋى تۇرمۇشى ئاساسى ?}<4LK]  
خىزمەتلەر سۈپىتىدە چىڭ تۇتۇلدى، 12مۇقامنى شەھەر ماركىسى قىلغان ئاساستا مۇقام Wl!|+-  
نامدىكى بىر يۇرۇش قۇرلۇشلار ئېلىپ بىرلىدى،مۇقام ماركىسىدىكى مەھسۇلات، پائاليەتلەر L O)&|9xw  
كەڭ كۆلەمدە قانات يايدۇرۇلدى،2009-يىلى يىزا ئېشىنچا ئەمگەك كۇچىلرى سىرىتقا Y [8~M8QX  
يۆتكلىپ، دېھقانلار كىرىمى يەنىمۇ ئاشۇرۇلدى. 2009-يىلدىكى يەكەن ناھيىسىنىڭ QAs$fi}f]s  
ئىچكى ئىشىلەپچىقىرش ئومومىي قىممىتى 3مىليارىت 513مىليۇن يۇەنگە ، دىخانلارنىڭ -n.ltgW@   
كىشى بېشى ساپ كىرىمى 3786يۈەنگە يەتتى.
  w' uI~t4  
jvGGIb"&1  
.ئىستقباللىق سانائەت ۋە ئۈمىد ean_/E  
يەكەن ئەسلدىنلا مىللى سانائەتىڭ بۆشۇكى ئىدى، سودىگەر چاقىرش 2|Of$oMc  
خىزمتى، ئېتىبار سىياسەتلەرنىڭ تۈرىتىكسىدە يەكەندە يىنىك سانائەتتىنلا بىرمۇنچىلغان zT _  
سانائەت كارخانلىرى، ۋە «يەكەن باھارى»،«زەرەپشان»،«مۇقام»نامىدىكى بىريۇرۇش 5!GL"  
مەھسۇلاتلار بارلققا كەلدى،مېتال تاۋلاش، قۇيمىچىلىق، ماشنا ئۈسكىنە قوراشتۇرۇش كەسپلىرى T&@xgj|!)  
تېزلىكتە تەرەققىي قىلدى.مىۋە-ئاشلىق پشىقلاپ ئىشلەش تىپدىكى مەخسۇس كارخانا ئۇن ){'Ef_/R  
زاۋۇتلىرىلا پۈتۇن شىنجاڭ رايۇنغا ئۆز مەھسۇلاتلىرنى تارقىتالايدىغان بولدى. tXZE@JyuC  
پاختىچىلىق، يىزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلرى قوشۇمچە ئەشيالار پىشقىلاپ ئىشلەپ كارخانىلرى 8Jnl!4  
يەكەن سانائەتچىلكىنىڭ ئاساسى ئۇلىنى ھاسىل قىلغان
. 4.>rd6BAN-  
يەكەننىڭ نۆۋەتتىكى سانائىتىدىن ئاساسلقى:ئاشلىق، پاختا a!OS2Tz:  
پىششىقلاپ ئىشلەش، كۆمۈر، تۆرمۈر ،رودا پىشقلاپ ئىشلەش،كىچىك تىپتىكى ماشنا مىخانىزىملارنى tXlo27J  
قوراشتۇش، لاھيىلەش ئېلېكتر قۇۋۋىتى،مېنىرال سۇ ... قاتارلىقلار بار. gmFCjs  
$>Y2N5  
 
.خۇلاسە: LYYz =gvZl  
كەلگۇسى بىزگە قۇچاق ئاچماقتا، يەكەننىڭ كىيىكى بەش يىلى تولىمۇ U^AywE ]  
پارلاق،بىريۇرۇش قۇرلۇشلار ئىچىدە ئاپتۇنۇم رايۇن 2008.يىلى يەكەندە لېنتا كەسكەن Nn`l+WA3  
قەشقەر -خوتەن ئالىي تاشيولىنىڭ قەشقەر -قاغىلىق قىسمغا ئىش باشلانغاندى، 2010-يىلى huPAWlxT  
8-ئايدا يەكەنگىچە بولغان ئاساسىي قىسمىنىڭ يول يۇزى قۇرۇلىشى ئاخىرلاشتى.قەشقەر- خوتەن MM+x}g.?  
تۆمۇريولنىڭ رېلىس قۇرۇلشى پۈتۇنلەي ئاخىرلشىپ ۋۇگىزال، داۋبەن قۇرۇلۇشى ئېلىپ ef !@|2  
بىرلماقتا، بۇيىل ئىچىدە قاتناش باشلنىشى مۇمكىن.
!xqy6%p  
2012-يىلى ئىش باشلايدىغان جوڭگۇ - ئوتتۇرائاسىيا تۆمۇريولى يەكەن 3I}(as{Rp  
غەربىي پويىز بېكىتىدىن تاشقۇغان ئارقىلىق ئوتۇرا ئاسيا دۆلەتلىرىگە تۇتىشىدۇ.
E.ugr])  
[ 9hslk  
2011-يىلدىكى شىنجاڭنىڭ زور قۇرۇلۇشى پىلانىغا كىرگۈزۈلگەن pZVT:qFF  
يەكەن-تاشقۇرغان چقىگىرا مۇداپىئە2-دەرىجىلىك تاشيولى - يەكەندىن ئوتتۇرا ئاسياغا N9 SC \  
تۇتشىدىغان يەنە بىر مۇھىم لېنيەدۇر.
   
2011-يىلى ئومۇميۇزلۇك ئىش باشلنىدىغان يەكەن ئايرىدىرومى w<qn@f  
ئاللقاچان ئورۇن تاللاش ،دەسلەپكى تەييارلىق باشقۇچىدىن ئۆتۇپ بولدى،زەرەپشات- [WfigqY`b*  
ئاسلانباغ چىگىرسىدىكى ئېغىر سانائەت رايۇنى ئەتىراپىدا پات يېقىندا قەد كۆتۇرگۈسى .
-2D/RE7|  
ls;!Og9  
مۇشۇنداق ئەۋزەل شارائىتلار ئاساسىدا يەكەن ناھىيىلىك ھۆكۈمەت يەكەننى  Zk={3Y  
ئوتتۇرا ئاسياغا يۇزلەندۈرۈش ئىستىراتىگىيىسنى تۇزۇپ چقىتى، شۇنداقلا شاڭخەينىڭ ياردىمىدە B_kjy=]O.  
يەكەن مەركىزى سانائەت رايۇننى تېزلىكتە قۇرۇپ شەھەرنى يىتەكلەش ئاساسى كۈچى قىلىش |H .  
(نۆۋەتتە ئاساسى ئەسلىھەلەر قۇرلۇشى قىلنۋاتىدۇ) ، جەنۇبىي شەھەر ئوقۇتۇش-كەسپى تەربىيلەش 4\#b@1]}  
رايۇنى ، دەريانىڭ شەرقىدىكى ئوقۇتۇش باغچا رايۇنىنى قۇرۇش قۇرۇش قاتارلىق يىرىك jmE\+yz  
پىلانلارنى ئوتتۇرغا قويدى. 8@)4)+e  
]Yw/}GKB  
ئاپتۇنۇم رايۇننىڭ كۆرسەتىمىسى ،ۋە ناھيىلىك ھۆكۈمەتنىڭ 12-بەش يىلدىكى ئۇلۇغۋار پىلانى (#)-IdXXO<  
بولغان «شەھەر نوپۇسى 350مىڭ، شەھەر كۆلىمى 40كۋادرات كېلۇمىترغا يەتكەن ،ئوتتۇرا 0#/NZO  
ئاسىيا ،جۇملدىن قەشقەرنىڭ جەنۇبىدىكى سانائەت، مەدەنىيەت،مال ئوبرۇت،قوشۇمچە J#/L}h;qH  
كەسىپلەر گەۋدىلەنگەن ،قاتنىشى تۈگۈنگەئايلانغان ئىسمى -جىسمىغا لايىق غەربىي ((AsZ$[S  
جەنۇپتىكى مەركىزى «شەھەر» قىلىپ، قۇرۇپ چقىشنى ئوتتۇرغا قويغان ئىدى.بىرقانچە يىل pm4'2B|)g  
ئچىدىكى زور ئۆزگىرىشلەر بۇ قەدىمكى تارىخى مەشھۇر شەھەرنى-ئۇنۋىرسال شەھەر n N_Ylw  
قىلىپ قۇرۇپ چقىش قەدىمنى تىزلىتىشتە مۇھىم رول ئوينىدى.  W3gBLotdg  
|eu:qn8  
قىسقىسى ھازىرقى يەكەن- ئادديىلا بىر ناھىيە بولسا ، يېقىن كەلگۇسىدىكى يەكەن- e.>> al  
ئۇنۋىرسال كۈچى كۈچلۇك، جەلپكار ،غەربىي-جەنۇپتىكى«نۇرلۇق مەۋايىت شەھەر» LJh^-FQ  
بولۇپ قالغۇسى!
HX`>" ?{  
D8O&`!mf  
كېلىڭلار دوسلار، ئەزىم دەريا-يەكەن دەرياسنىڭ ئەركەك y88lkV4a  
سۈيىدىن قانغۇچە ئىچىپ، مىللىي مەدەنىيەتنىڭ ئەللىيدە شاتىلنىپ-قەدىمكى {0IC2jE  
تارىخنىڭ جاھاننامىسىدە ئەجدادلدر بىلەن دىدارلىشىپ ئاددىي خەلىق بىلەن P. >5`^  
ئىچ قۇيۇن بولۇپ ئۆتۇش پۇرستى سىلەرنى كۈتمەكتە
    Be4n\c.  
D:I6nSoC  
   wc~k4B9"  
L>X39R~  
6?uo6 I  
بۇ تېمنىڭ مەڭگۈلۈك ئاپتۇرى-----پېقىر (ئابلەتجان)،بىراۋلارنىڭ _c@k>"_{S  
روخسەتسىز ئشلتىشىنى قوبۇل كۆرمەيمەن.
B.ar!*X  
+}Q@{@5w  
   t)n }S;iD  
  G8hq;W4@]/  
.
;z3w#fNMv  
[ بۇ يازما teskin تەرىپىدىن قايتا تەھرىرلەندى ]

مەزكۇر تېمىنىڭ مىسرانىمدىكى باھالىنىش ئەھۋالى: جەمئىي 6 پارچە مۇنبەر پۇلى +600
خۇش مۇنبەر پۇلى +20 10-22 -
zulayha مۇنبەر پۇلى +50 2010-09-22 تولۇق ھەم خاسلىقنى بەكلا ياخشى چۈشەندۈرۈپتۇ. يەكەنگە بولغان قارشىممۇ ئۆزگۈرۈپ قالدى.
سەھرا ئوغلى مۇنبەر پۇلى +200 2010-09-21 نادىر تىما ،
marvayit مۇنبەر پۇلى +200 2010-09-21 -
anamihri مۇنبەر پۇلى +30 2010-09-21 نادىر تىما .ئەسەرنىڭ مەنبەسى ئاپتورىنى ئەسكەرتكەن ئاساستا پايدىلنىشقا رۇخسەتمۇ ؟
hokumran مۇنبەر پۇلى +100 2010-09-21 نادىر تېما بۇلۇشقا تېگىشلىك  .
مىسرانىمدا كۆرىۋاتقان چاپلانمادىكى ھېسياتىڭىز قانداق بولدى؟

ئېسىل

بىپەرۋا

تەسىرلىك

كۈلكىلىك

خوشال

غەزەپ

قايمۇقۇش

تەشەككۇر

ھەيران
 
تەسكىن
martyigit
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.10610

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   57 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   5206 (سوم)
 ياخشى باھا:   241 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   336  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 299
 سائەت
دەرىجىسى:
299 سائەت 51 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-09-17
ئاخــىرقىسى:2011-10-01
ئاپتورنىڭلا 1- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

يەكەنگە بېرېپ كەلگەندەك ھىسياتقا كەپقالدىم   5[{#/!LX)  
S7 _^E  
    ئەزىزانە قەشقىرىمىز ئۈچۈن كىچىككىنە ئىش قىلىپ بىرەيلى مۇنبەرداش ... C1 YG=!  
     بۇ ئادرىسقا كىرىپ قەشقەرنىڭ ئېلىمىز بۇيىچە 10 كۈچلۈك ساياھەت شەھرى بۇلۇپ سايلىنىشى ئۈچۈن  كۈندە 5-6 تال بىلەت تاشلاپ قويغايسىز :  تۆۋەندىكى ئادرىسقا كىرىپ ،خەنزۇچە تور بەت چىقىدۇ . شۇ بەتنىڭ ئاستىدىراق 喀什  دىگەن خەت بار .شۇنى بىر چەكسىڭىزلا بىر بىلەت تاشلىغان بولىسىز. ئاسان ھە؟ ئەمىسە  باشلاڭ .   !o k6*m  
  vKCgtk  
 : http://chinesecity.cri.cn/  
[ بۇ يازما orkixi تەرىپىدىن قايتا تەھرىرلەندى ]

 
ئۇغۇز رۇھىنى سېغىنماس بولدۇق،
ئۇيۇنغا سىزىك- ئاشىنا بولدۇق.
ئۆملۆكتىن نىشان قالمىدى بىزدە،
ئۇيۇشقاق ئىدۇق ئۇرۇشقاق بولدۇق.
miloda
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.9548

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   499 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   9138 (سوم)
 ياخشى باھا:   201 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   344  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 518
 سائەت
دەرىجىسى:
518 سائەت 22 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-09-08
ئاخــىرقىسى:2011-09-30
ئاپتورنىڭلا 2- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

ئاللا...ئاللا... gDmwJr  
ئەجەپ بىر ئسىل تىمغا بىرىنجى بولۇپ داخىل قىلدىڭا قىرىندىشىم.... -[I}"Glz:  
مەن يەكەننىڭ مائارىپ ئىشلىرىنى يۈكسەل دۈرىۋاتقان شۇ ئىسىللارغا ئاللاھدىن U1>VKP;5Nn  
خەيىر ساخاۋەت تىلەيمەن... RtR5ij1  
يىقىنقى يىللاردىن بۇيان ئۈرۈمچىدىكى بارلىق كەسپى مەكتەپلەر،ۋەئالى مەكتەپلەردە يەكەنلىك ئوقۇغۇچىلار نىڭ ھەيران قالارلىق كۆپىيىپ قالغىنى CS:mO |  
مىنىڭ بەكلا دىققىتىمنى تارتتى...قارىسام كۆپ قىسىملىرى دىھقان باللىرى ئىكەن.. zLs[vg.(  
بۇ بەك ياخشى ئىش... }wJDHgt]-p  
مەن بەكلا ھاياجانلاندىم... 8G>;X;W  
ياخشى ئوقۇڭلار يەكەنلىكلەر... ( ]Z$mv!  
كەلگۈسىدىكى يەكەن ئۈچۈن...
 
مەن  گاھىدا ئاق بولدۇم،گاھىدا قارا بولدۇم.لىكىىن كۈلرەڭ بوپ قالمىدىم...
hokumran
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.2003

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   1167 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   23290 (سوم)
 ياخشى باھا:   825 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   892  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 7010
 سائەت
دەرىجىسى:
7010 سائەت 10 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-06-02
ئاخــىرقىسى:2011-11-08
ئاپتورنىڭلا 3- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

ئاجايىپ ياخشى يوللاپسىز ، يەكەندىكى ئۆزگىرىش نىمە دىگەن زور . مەن 1997 -يىلى كۆرگەن يەكەن ئاللىقاچان كەلمەسكە كېتىپتۇ . a G^kL  
باشقۇرغۇچىلار بولسا مۇشۇ تېمىنى نادىرلاپ قويساڭلار . مۇنبەرگە ئەزا بۇلۇپ يۇرتىمىزنى بۇنىڭدەك ئېنىق چۈشەندۈرگەن تېمىلارنى ھازىرغىچە ئۇچراتمىدىم .
 
ئەي ئىنسان ئويلىغىن ، ئۆزۈڭنى دەڭسەپ ،
يوقاتتىڭ نىمىنى ، تاپتىڭ ھەم نىمە ؟
كىم ئىدىڭ ئەسلىدە، كىم بولدۇڭ ھازىر ،
بولماقچى ئاخىرى سەن زادى نىمە ؟
dilsiri
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.3299

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   786 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   407 (سوم)
 ياخشى باھا:   543 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   306  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 6481
 سائەت
دەرىجىسى:
6481 سائەت 169 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-07-04
ئاخــىرقىسى:2011-11-08
ئاپتورنىڭلا 4- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

يىقىنقى يىللاردا يەكەننىڭ تەراقىياتى ھەقىقەتەن تىز بولۋاتىدۇ.
 
يىگېت قەسەم ئېچمەيدۇ، يىگېتنىڭ سۆزى قەسەم !
dengizburkuti
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.8696

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   148 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   1025 (سوم)
 ياخشى باھا:   263 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   107  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 5506
 سائەت
دەرىجىسى:
5506 سائەت 94 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-08-31
ئاخــىرقىسى:2011-11-04
ئاپتورنىڭلا 5- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

ناھايىتى ياخشى يېزىلىپتۇ، مەن يەكەن ناھىيەسىنى تور يۈزدە بولسىمۇ چۈشەندىم، كىيىنچە ئاللا خالىسا بېرىشقىمۇ نىسىپ بۇلۇپ قالار.
 
baytura
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.1322

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   99 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   6020 (سوم)
 ياخشى باھا:   206 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   260  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 1014
 سائەت
دەرىجىسى:
1014 سائەت 26 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-05-29
ئاخــىرقىسى:2011-11-08
ئاپتورنىڭلا 6- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

يەكەنگە تور ساياھىتى.....
 
بايتۇرا
karrwan
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.2175

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   1723 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   2460 (سوم)
 ياخشى باھا:   425 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   254  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 6766
 سائەت
دەرىجىسى:
6766 سائەت 254 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-06-03
ئاخــىرقىسى:2011-11-01
ئاپتورنىڭلا 7- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

گۈزەل قەدىمى يۇرتقا بېرىپ كۈرۈپ كەلسەك بولغىدەك، رەخمەت.
 
piqangul
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.10918

جىنسى:    تولدۇرمىغان

 يوللانغان يازمىسى:   232 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   7104 (سوم)
 ياخشى باھا:   347 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   641  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 4396
 سائەت
دەرىجىسى:
4396 سائەت 244 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-09-20
ئاخــىرقىسى:2011-10-29
ئاپتورنىڭلا 8- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

يەكەن بۇلىدىغان شەھەركەن .
 
gherip
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.1695

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   2557 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   4177 (سوم)
 ياخشى باھا:   962 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   974  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 10252
 سائەت
دەرىجىسى:
10252 سائەت 88 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-05-31
ئاخــىرقىسى:2011-11-08
ئاپتورنىڭلا 9- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

نىمىدىگەن تەپسىلى تونۇشتۇرۇلغان، ھەقىقەتەن ئىسمى -جىسمىغا لايىق قەدىمى ئاستانىكەن.
 
بۇ دۇنياغا كەلگەن ئىكەنمىز،ئۇ دۇنيانىمۇ ئويلاپ قويايلى.
TORGONJAN
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.10856

جىنسى:    تولدۇرمىغان

 يوللانغان يازمىسى:   876 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   39 (سوم)
 ياخشى باھا:   367 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   369  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 1519
 سائەت
دەرىجىسى:
1519 سائەت 1 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-09-20
ئاخــىرقىسى:2011-09-24
ئاپتورنىڭلا 10- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

مەن كىچىك ۋاقتىمدا ئاپام ۋە ئىدارسىدىكى يولداشلار بىلەن ساياھەتكە بارغاندا بارغان....ھازىرغىچە بەزى يەرلىرى ئىسىمدە...
 
تارىم
دەرىجە:ئالىي ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى

تىزىم نۇمۇرى:  No.155

جىنسى:    ئەپەندىم

 يوللانغان يازمىسى:   4874 

 نادىرلانغان تېمىسى:   

 مۇنبەر پۇلى:   906744 (سوم)
 ياخشى باھا:   3053 (نۇمۇر)
 تۆھپە:   32944  [ئۆرلىتىش]
 توردىكى ۋاقتى: 11854
 سائەت
دەرىجىسى:
11854 سائەت 386 سائەت
تور ھالىتى:
تىزىملاتقىنى:2010-05-20
ئاخــىرقىسى:2011-11-08
ئاپتورنىڭلا 11- قەۋەت يوللانغان ۋاقتى: 2010-09-21

يەكەنگە بېرىشقىمۇ نىسىپ بولار بىزلەرگە...
 

←★ئەزىز قېرىندىشىم،سۇ ئىچكەندە قۇدۇق قازغۇچىنى ئۇنۇتماڭ دەپتىكەن.
‹‹مىسرانىم››دا كۆرۈنگەن خەنزۇچە(ئىنگلىزچە)خەتلىك ئېلانلارنى كۈندە بىر قېتىم چىكىپ قويۇشنى ئۇنتۇپ قالمايلى!
ئەلدىن ئەلگە نەپ! بۇ بىزنىڭ‹‹مىسرانىم››نى قوللىغانلىقىمىزنىڭ كىچىككىنە ئىپادىسى...
تېز سۈرئەتتە -جاۋاپ بىرىش

چەكلىك500 بايىت
 

ئالدىنقىسى كىيىنكىسى