قەھۋە ۋە سالامەتلىك!
تۇرمۇشىمىزنىڭ ياخشىلىنىشىغا ۋە سەرخىللىشىغا ئەگىشىپ ھازىرىقى ئادەملىرىمىز بۇرۇنقىدەك قۇساق تويغۇزۇشقا ياكى ئۇسسۇزلىغىنى بېسىشقا تاماق يىمەي ئىچىملىكلەرنىى ئىچمەي بەلكى ئۆزىنىڭ بەدىنىگە سالامەتلىكىگە پايدىلىق تاماقلارنى ياكى ئىچىملىك چايلارنى تاللاپ ئىچىىدىغان بولدى خالاس،مۇشلارنىڭ ئىچىدە تۇرمۇشىمىزدا كۇندىلىك دوسلار ئارا بېرىش كىلىشى ياكى چايلاردا مودا بولاۋاتقان بىزدىكى قەھۋەنى ھەدىدىن ئارتۇق ئىچىش بىز بىر ئىشنى قىلساق ھەددىن ئاشۇرۋىتىش خاراكتىرنى چۆرىدىگەن ھالدا مۇنۇ قەھۋە ۋە سالامەتلىكىمىز دىگەن ماقالەمنى دوسلىرىمىزغا تەۋسىيە قىلماقچى.
قەھۋە،ئۇ ئەسلى يەمەن تىلىدا قەھۋە دىگەن نام بىلەن مەشھۇر بۇلغان بىر خىل دەرەخنىڭ مىۋىسىدىن ئىبارەت بۇلۇپ ئۇنىڭ دەرەخ غۇلى باش بارماق چوڭلىغىدا ئىگىزلىگى ئىككى غۇلاچتىن-ئۈچ غۇلاچقۇچە ئىگىزلىكتە بولىدىغان خۇددى بىزنىڭ دىيارىمىزدىكى جىغان ئۈسۈملۈكىگە ئوخشايدىغان ئۈسۈملۈكتۇر.قەھۋەنىڭ ئاساسلىق تەركىۋى ئىشقار،ئۇزۇقلۇق تەركىۋى بەك ناچاربۇلۇپ بەدەندە ئاسان سۈمۇرۇلمەيدۇ،لىكىن تەتقىقاچچىلارنىڭ تەتقىق قىلىشچە قەھۋەننى ئاز-ئازدىن كۈنىگە ياككى ھەپتىسىگەبىرەر ئىككى ئىستىكاندىن ئىچىپ بەرگەندە ماددا ئالمىشىشنى تىزلىتىپ ئوكسىگىن ۋە ئۇزۇقلۇقلانىڭ بەدەندىكى شۈمۈرۈلۈشىنى تىزلىتىدىكەن. كىرەكسىز نەرسىلەرنىڭ سىرىتقا چىقىشنى ئىلگىر سۈرىدۇ نىرۋا ھۆجەيرىلىرى تۇقۇلمىسىنىڭ جانلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.بىراق يېقىندا ئامىرىكىنىڭ خارۋرارىد ئۇنرۋىرسىتتىنىڭ ئالىملىرىنىڭ تەتقىق قىلىشىچە قەھۋەنىڭ تەركىۋىدە كۆپ مىقداردا كوپئىن بۇلۇپ ھەر ئىستاكان قەھۋە تەركىۋىدە ئاز دىگەندە 140 مىللىگىرام ئەتراپىدا كۇپئىن بارلىغىنى ئىسپاتلاپ چىققان،كۇپئىن بىر خىل مەس قىلغۇچى ياككى ئاغرىق توختاتقۇچى ماددا بۇلۇپ ئۇنى داۋاملىق ئىستىمال قىلغاندا خۇمار بۇلۇش،ئەسەببىلىشش،چۈشكۈنلىشىش،جىددىلىشىش،ئۇيقۇسىراش،تىت-تىت بۇلۇش قاتارلىق نىرۋا مەنبەلىك كىسەللىكلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىكەن.تەتقىقاچچىلار 20مىڭ ئادەمنىڭ قەھۋە ئىچىشنى ئىز قوغلاپ تەكشۈرۈش ئارقىلىق قەھۋە ئىچمەيدىغانلارنىڭ قەھۋە ئىچىدىغانلارغا قارىغاندا يېرىم ئۆمىرىنىڭ ئۇزۇن بۇلىدىغانلىغىنى تەتقىق قىلىپ چىققان، خارۋارىد ئۇنرۋىرسىتتىنىڭ ئۇزۇقلۇق فاكۇلتىتىنىڭ تەتقىقاتىچە قەھۋە تەركىۋىدىكى كۇپئىن ئادەم مىڭىسىنىڭ يىتەكلەش رولىغا تەسىر كۆرسۈتۈپ،كەيپىياتقا بۇزغۇنچىلىق قىلىپ ھەقىقەتەن ئۆمۇرنى قىسقارتىدىغانلىغىنى ئىسپاتلاپ چىققان.شۇڭا دىمەكچى بولغۇنۇم قەھۋە ئىچمەيلى دىمەكچى ئەمەس بەلكى ئاز-ئازدىن ھەپتىسگە ياككى كۇنىگە بىرەر ئىستاكاندىن ئىچەيلى،دوسلار بىلەن ئولتۇرۇپ قۇپۇش ياكى سۇراش ئارقىلىق ئىز قوغلاش ئارقىلىق ئىرىشكىنىم شۇ بولدىكى بىز ۋە بىزنىڭ دوسلىرىمىز بىر ئىستاكان ئەمەس ھەر بىرى ئىچكەن ۋاقىتتا 5-6ئىستاكاندىن ئىچۋاتقىننى ھەمدە يەنە ئىچمەيلىمۇ دىگىننى كۈرۈپ ئاڭلاپ ئىزدىنىش ئارقىلىق قەھۋەنىڭ بىر ئىككى ئىستىكاندىن ئارتۇق ئىچىلسە ئىنتايىن زىيانلىق ئىكەنلىكىنى تەكىتلىمەكچى.
ئوسمانجان مۇھەممەد ئەلسۆي.
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا Qabiljan تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2014-11-22 10:36 AM
يوللىغان ۋاقتى 2014-11-20 02:44:15 PM
