ئىمام ئەبۇ ھەنىفە [ئادىرسىنى كۇچۇرۇش]

    ئەبۇ ھەنىفە سۈننى مەزھىپىنىڭ ئاتاقلىق پىقھىسى، ھەنەفى  مەزھىپىنىڭ ئاساسچىسى بولۇپ، 4 مەزھەپنىڭ بىرىنچىسى. ئۇ ھۆرمەت بىلەن ئىمام ئەزەم (يەنى چوڭ ئىمام دەپ ئاتىلىدۇ) ئۇ بىكىتكەن شەرىئەت ئەھكاملىرى جانلىقلىقى، كەڭچىللىكلىكى، مۇۋاپىقلىقى بىلەن مەشھۇر، شۇ سەۋەپتىن دۇنيا مۇسۇلمانلىرىنىڭ زور كۆپچىللىكى ھىلىغىچە مۇشۇ مەزھەپنىڭ يولىدا. ئەبۇ ھەنىفەنىڭ تولۇق ئىسمى ئەبۇ ھەنىفە نوئىمان ئىبنى سابىت بولۇپ ئۇ كۇپە شەھرىدە بىر مۇسۇلمان ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن، ئۇلارنىڭ ئەسلى يۇرتى كابۇل (يەنى ئافغانىستاننىڭ پايتەختى)بولۇپ كىيىن كۇپە شەھرىدە ئولتۇراقلىشىپ قالغان، ئۇ كىچىك چىغىدىلا قۇرئانى كەرىمنى ياد ئالغان.
  ئىمام ئەبۇ ھەنىفە پىقھىنى بۆگۈنكى شەكىلدە بۆلۈم- بۆلۈمگە، ۋە باب- بابقا ئايرىپ رەتلىگەن ۋە يازغان ئەڭ دەسلەپكى كىشىدۇر، ئىمام ئەبۇ ھەنىفە تابىئىن ئالىملارنىڭ ئەڭ كاتتىلىرىدىن ھىسابلىنىدۇ چۈنكى ئەبۇ ھەنىفە ھىجرىيىنىڭ 80 - يىلى تۇغۇلغان بولۇپ بۇ ۋاقىت تىخى ساھابى ئەۋلاتلىرىنىڭ زامانى تۈگۈمىگەن ۋاقىت ئىدى ئۇ كىچىك ۋاقتىدىلا 20 دەك ساھابى بىلەن ئۇچراشقان، ئۇ ئىلگىرى- ئاخىر بولۇپ 1000 دەك ئالىمنى ئۇستاز تۇتقان بولۇپ يەتتىسى ساھابىلەردىن ئىدى (يەنى ئامىر ئىبنى ۋاسىلەت لەيسى بولۇپ ھىجىر يىنىڭ 110- يىلى ئۆلۈپ كەتكەن، مەھمۇد ئىبنى رەببىيۇل ئەنسارى ھىجىريىنىڭ 99- يىلى ئۆلۈپ كەتكەن، ۋاسىلەت ئىبنى ئەسقەئە ھىجىريىنىڭ 86- يىلى ئۆلۈپ كەتكەن، ئابدۇللا ئىبنى بۇسىر ھىجىر ينىڭ 96- يىلى ئۆلۈپ كەتكەن، ئەنەس ئىبنى مالىك ئەنسارى ھىجىريىنىڭ 93- يىلى ئۆلۈپ كەتكەن ، ئابدۇللا ئىبنى ئەبۇ ئەۋفارەس ھىجىريىنىڭ 87- يىلى ئۆلۈپ كەتكەن، ئابدۇللا ئىبنى ھارىس ھىجىريىنىڭ 89- يىلى ئۆلۈپ كەتكەن) بولۇپ 73 تابىئىنلاردىن بولۇپ ئاساسلىقى ئابدۇللا ئىبنى مەسئۇدنىڭ 1- قول شاگىرتلىرى. ئابدۇللا ئىبنى مەسئۇد، ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ، ئەبۇدەردا، ۋە ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ لاردىن ئىلىم ئالغان ئەلقەمە ئىبنى قەيىس. ۋە ھىجىريىنىڭ 95- يىلى ۋاپات بولۇپ كەتكەن مەشھۇر ئىمام ئىبرايىم نەخەئى ۋە ئۇنىڭ شاگىرتى كۇپەلىق ھەمماد ئىبنى مۇسلىم، ئۇنىڭ دىن باشقا تەبىئۇ تابىئىللاردىن ئىدى.
    ئىمام ئەبۇ ھەنىفە ئۆز ئۆمرىدە 55 قىتىم ھەج قىلغان بولۇپ ھەج ۋاختىدا مەككە بىلەن مەدىنىگە دۇنيانىڭ ھەممە جايلىرىدىن كەلگەن ساھابىلەر ۋە تابىئىن ئالىملار بىلەن ئۇچقۇشۇپ ئىلىم ئۆگىنىشنىڭ ئاساسلىق ئالتۇن ۋاقىتلىرى دەپ بىلىپ پۇرسەتنى قەدىرلىگەن، ئەبۇ ھەنىفە ياش ۋاقتىدا دادىسى بىلەن ھەجگە بىرىپ مەسچىتى ھەرەمدە ساھابىلەردىن ئابدۇللا ئىبنى ھارىسنىڭ پىقھى توغرىسىدىكى خۇتپىسىنى ئاڭلىغاندىن كىيىن ھەمماد ئىبنى سۇلايماننى ئاساسلىق ئۇستاز تۇتۇپ 18 يىل پىقھى ئىلمىنى ئۆگەنگەن، 30 يىل پىقھى ئىلمىنى كۆڭۈل قويۇپ مۇتەئالە قىلغان ۋە شاگىرىتلىرىغا ئۆگەتكەن، ئەبۇ ھەنىفەنىڭ شاگىرتلىرىدىن كىتاپ يىزىپ تەلىمات تۇرغۇزالايدىغانلىرى 40 تىن ئاشقان ئەبۇ ھەنىفە ئۆمرىنىڭ ئاخىرىدا ھۆكۈمرانلارنىڭ شەرىيەت ئەھكاملىرىنى تۇرغۇزۇشقا ئارلىشىشغا قارشى تۇرغان، چىرىكلەشكەن ھۆكۈمەت باشلىقى بىلەن بىر ئىقىمدا بولۇشنى خالىمىغان ئۇ شەرىيەتنىڭ پاكلىقىنى ۋە شەرىيەتنى قوغدىغانلىقى ئۈچۈن كەينى- كەينىدىن زىيان كەشلىككە ئۇچرىغان، كۇپەنىڭ ۋالىسى ئەمىر ئىبنى خەبىر ئۇنى ماقۇل بولۇشقا مەجبۇرلاپ زىندانغا تاشلىغان كىيىن ئابباسىلا سۇلالىسىنىڭ ئىككىنچى خەلپىسى ئەبۇ جەپەر ئەبۇ ھەنىفەنى باغدادقا قازى بولۇشقا قايتا تەكلىپ قىلغان بولسىمۇ ئەبۇ ھەنىفە بۇ ئىشقا ئاجىزلىق قىلىمەن دەپ جاۋاپ بەرگەنلىكى ئۈچۈن زىندانغا سولۇنۇپ  زىندان ئالەمدىن ئۆتكەن، ئەبۇ ھەنىفەنىڭ نامىزى 6 قىتىم چۈشۈرۈلگەن، ئىلگىرى كىيىن بولۇپ مۇسۇلمانلاردىن 50 مىڭ دىن ئارتۇق ئادەم نامىزىغا قاتناشقان.
  ھەنەفى مەزھەپىنىڭ تەشەببۇس قىلغان شەرىيەت مەنبەسىنىڭ تەرتىپى مۇنداق، قۇرئان، ھەدىس، ئىجما، قىياس، ئىستىھسان، ۋە ئۆرۈپ ئادەت.
   ھەنەفى مەزھىپىنىڭ شۇئارى بولسا: ھەنەفى مەزھىپىدىكى بىر ئادەم توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن بىر ھەدىسنى كۆرگەن ۋە ئۇ ھەدىسنى ھەنەفى مەزھىپىگە زىت بولسىمۇ ئۇنىڭغا ئەمەل قىلغان بولسا ئۇ ئادەم يەنە ئىمام ئەبۇ ھەنىفە نىڭ مەزھىپىدە بولغان بولىدۇ، ئۇ ئادەم ئۇ ھەدىسكە ئەمەل قىلىش بىلەن ھەنەفى مەزھىپىدىكى ئادەم بولۇشتىن چىقىپ كەتمەيدۇ، چۈنكى ئىمام ئەبۇ ھەنىفە «توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن ھەدىس مىنىڭ مەزھىپىمدۇر »دىگەن بۇ پەقەت قۇرئان ۋە ھەدىستىن ھۆكۈم چىقىرالايدىغان قايسى ئايەت ۋە قايسى ھەدىسنىڭ ئەمەلدىن قالغان قايسىنىڭ ئەمەلدىن قالمىغان ئايەت ۋە ھەدىس ئىكەنلىكىنى بىلەلەيدىغان ئادەم ئۈچۈن دىيىلگەن.
   سىز ھەنەفى مەزھىپىدىكى بىر ئادەم ھەنەفى مەزھىپىدىكى ھۆكۈمگە زىت كىلىدىغان( ھەدىسكە ئوخشاش) توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن بىرەر دەلىلنى ئۇچراتقان ۋە ھۆكۈمنى ئۇدەلىلگە قارىتا بەرگەن بولسا ئۇ ئادەم ھەنەپى مەزھىپىدىكى ئادەم بولۇشتىن چىقىپ كەتمەيدۇ چۈنكى بۇ مەزھەپنى يولغا قويغان ئىمام « توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن ھەدىس مىنىڭ مەزھىپىم دۇر»  دەپ توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن بىرەر ھەدىسنى ئۇچقاتقان ئادەمگە ھۆكۈمنى شۇ بويىچە چىقىرىشقا رۇخسەت بەرگەن.
   ئىزاھات : (پايدىلانغان ماتىرياللار ھىدايەت گۈلزارىنىڭ 1- تومى، مەككە مۇكەررىمىدە نەشىر قىلىنغان يىڭى ئۇسلۇپتىكى ھەنەفىلەر پىقىسىنىڭ 1-3- تومى ۋە رەددۇلمۇختارىنىڭ 1- تومى)
    

ھەنەفى مەزھىپىدىن چىقىپ چىقىپ كەتكەن كىشىنىڭ ھۆكمى نىمەدۇر؟

01234567890:
ھەنەفى مەزھىپىدىن چىقىپ چىقىپ كەتكەن كىشىنىڭ ھۆكمى نىمەدۇر؟[表情]  

جاۋابى تېمىنىڭ ئەڭ ئاستىدىكى ئابزاستا بەر ئىكەنغۇ ،،،  

« توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن ھەدىس مىنىڭ مەزھىپىم دۇر»
--------------------------------------------
ئالىم ئوبدان دەپتۇ. ھەقىقەتەن ئالىم ئەبۇ ھەنىفە رەھمەھۇللاھ ئىسلام ئۈچۈن ھازىرقى دەۋىردىكى ھەرقانداق بىر كىشىدىنمۇ بەك خىزمەت كۆرسەتكەن كىشىدۇر.ئەمما تۆۋەندە مەن ئۆزۈمنىڭ يۇقارقى مۇشۇ سۆزگە قارىتا پىكرىمنى ئوتتۇرىغا قويۇپ باقسام. ئەسكەرتىش شۇكى، مەن ئادەتتىكى بىر ئادەممەن، تەقۋالىق جەھەتتىن ئەبۇ ھەنىفە ئەمەس، بەلكى ئىكران ئالدىدا ئولتۇرغان ھەر بىرلىرىگىمۇ يەتمەسلىكىم مۇمكىن(ئاللاھ ھەممىمىزگە تەقۋادارلىق ئاتا قىلغاي!ئامىن)، مىنىڭ پىكرىم قانداقتۇر ئالىمدىن قۇسۇر ئىزدەش ئەمەس بەلكى مەلۇم بىر پىكىرگە قارىتا ئېيتىلغان سۆز. شۇڭا قېرىنداشلارنىڭمۇ پىكىر يازغاندا مەندەك بىر قېرىندىشىڭلارغا قارىتا ئەمەس، پىكىرگە  قارىتا سۆز قىلىشىڭلارنى سورايمەن.
ھەممەيلەنگە ئاللاھ رەھمەت قىلسۇن.
ھەممەيلەنگە مەلۇملۇقكى،توغرا يول ئىسلامدۇر، توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن ھەدىس ئىسلامدۇر، ئۇنىڭغا ئەمەل قىلغان كىشى مۇسۇلماندۇر.مۇسۇلمان-ئۇ ئۆز مەنىسىدىن ئىسلامغا يەنى توغرا يولغا ئەمەل قىلىدىغان كىشىدۇر.مۇسۇلمان ھەرگىزمۇ توغرىغا ئەمەل قىلىدىغان مۇسۇلمان ۋە خاتاغا ئەمەل قىلىدىغان مۇسۇلمان دەپ ئىككىگە بۆلۈنمەيدۇ.ھەقىقەتەن، توغرىغا ئەمەل قىلغان مىنىڭ مەزھىپىمدۇر دىگەنلىكتىن ئىسلامدىكى كىشىلەرنى بىرلەشتۈرۈشتەك ياخشى نىيەت چىقىپ تۇرىدۇ. ئەمما ئاللاھ ئۆزىنىڭ توغرا يولدا ماڭغان كىشىلىرىنى مۇسۇلمان دەپ ئاتىغان ئىكەن، چىپپىدە شۇ جايدا توختاپ قالساق يەنى شۇ مۇسۇلمان ئاتالغۇسى دەيدىغان توغرىنىڭ ئۈستىگە بىرلەشسەك.بۇنداق دىيىشىمدىن سەۋەب مىسال ئەگەر توغرا يولدا ماڭغان بىرسىنى سەن مۇسۇلمانكەنسەن دىسەك ئەلھەمدۇلىللاھ دەيدۇ،(يەنى دەرھاللا بىز بىلەن پىكىر بىرلىكى شەكىللىنىدۇ، يەنى بىرلەشتۇق)، ھالبۇكى ئۇ كىشى توغرا يولدا بولغانلىقى ئۈچۈن سەن ھەنەفى مەزھىپىدىكەنسەن دىسەك،ئۇ بەلىم ھەنەفى مەزھىپىنىڭ نىمىلىكىنى بىلمىگەنلىكى ئۈچۈن، ياق دەپ تاشلىشى مۇمكىن.دىمەك، كۆردۇقكى بۇيەردە بىر پىكىر ئىختىلاپى كىلىپ چىقتى يەنى بىرلىشەلمىدۇق.
ئۇنداقتا، بۇ يەردىكى مەسىلە زادى نەدە؟
بۇ يەردىكى مەسىلە  دەل- يېڭىدىن قويۇلغان ئىسىملار ۋە ئاتالغۇلاردا ۋە مۇشۇنداق ئاتالغۇلارنىڭ توختىماي كۆپىيىپ كىتىشىدە.
ئەلۋەتتە بۇ ئىسىملار كۆرسەتكەن نەرسىلەر ياكى بىلىملەر ئىسلامدا يېڭىدىن پەيدا بولغان ئەمەس، ئەمما ئۇنىڭ ئىسمى يېڭى بولغانلىقتىن، نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ كاللىسى قايمۇقۇپ، پىكىر بىرلىكى يوقۇلىدۇ،ۋە شۇنىڭ بىلەن تەدرىجىي مۇشۇنى تۇتقا قىلىۋىلىپ ۋە شۇنى چۆرىدىگەن ئاساسلاردا دىندىن قېيىپ كىتىش، ئېغىپ كىتىش، ۋە پىرقىلەرگە، مەزھەبلەرگە بۆلۈنۈش مەسىلىلىرى كىلىپ چىقىدۇ.مەسىلەن:قۇرئاندا ئېيتىلغان «ئىخلاس» نى «تەسەۋۋۇپ» دەۋىلىش دىگەندەك. ھالبۇكى بۇ كەلتۈرۈپ چىقارغان ئاقىۋەت، يەنى پىرقە-مەزھەبلەرگە بۆلۈنۈش ئاللاھ سۇبھانەھۇۋەتەئالانىڭ ئۆزىنىڭ ئارغامچىسىغا مەھكەم ئېسىلىشى توغۇرلۇق پەرمانىغا خىلاپ بولىدۇ ۋە رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەمنىڭ بىزنىڭ بىرلىكىمىز توغۇرلۇق كۈچىگەن ئەمگىكىگە قارشى قىلىنغان ئەمگەك بولۇپ قالىدۇ.
بەلكىم بەزى قېرىنداشلىرىمىز بۇ دىگەن ۋاقىتلىق مەسىلە، بۇنداق مەسىلىلەر دىگەن مۇشۇنداق ئاتالغۇلارنى چۈشەندۈرۈش ۋە چۈشىنىش بىلەن ئالدىرىماي ئوڭشىلىپ كىتىدۇ دىيىشى مۇمكىن. ئەمما قېرىندىشىم، بىز ئىسلامنىڭ ئۆزىنىلا ئۆگىنىش ئۈچۈن بىر پۈتۈن ئۆمرىمىز يەتمەيدۇ يۇ، بۇ يېڭى ئاتالغۇلار كۆپىيىۋەرسە، ئۇلارنى چۈشەندۈرۈش ۋە چۈشىنىش ئۈچۈن ۋاقىت كىتىدۇ، ئاتالغۇ كۆپەيگەنسىرى كىتىدىغان ۋاقىتمۇ كۆپ بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ۋاقتىمىز يەتمىگەننى ئازدەپ يا ئىسلامنى ئۆگىنىپ بولالمايمىز يا چۈشەندۈرۈپ بولالمايمىز يا بىلمىگەنلەر ئالدىراپ چۈشىنىپ بولالمايمىز.كۈنىمىز نىمە بىلەن ئۆتۈپ كىتىدۇ دىسە، ئا دىگەن نىمە ب، ب دىگەن نىمە س، س دىگەن نىمە د..........بىلەن ئۆتۈپ كىتىدۇ. بىز چۈشەندۈرۈپ چۈشىنىپ بولغىچە ئارىلىقتا شەيتان غالىپ كىلىپ، خەقنى ئاللىقاچان مەزھەپكە بۆلۈپ يۇ دىندىن چىقىرىپ بولغاندا، بۇنىڭ گۇناھى شۇ يېڭى ئىسىملارنى چىقارغان كىشىنىڭ گەدىنىگە كەپ قالسا، ئۇ چاغدا ئاپلا دىگەن بىكار.شۇڭا ئاللاھنىڭ دانا پەيغەمبىرى مۇھەممەد سەللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسسەللەم ئاسانلاشتۇرساڭلار ئاسانلاشتۇرۇڭلاركى قېيىنلاشتۇرماڭلار دىگەن.
ئاللاھ ھەممەيلەنگە رەھمەت قىلسۇن،ئامىن!

abdurrahman:
« توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن ھەدىس مىنىڭ مەزھىپىم دۇر»
--------------------------------------------
ئالىم ئوبدان دەپتۇ. ھەقىقەتەن ئالىم ئەبۇ ھەنىفە رەھمەھۇللاھ ئىسلام ئۈچۈن ھازىرقى دەۋىردىكى ھەرقانداق بىر كىشىدىنمۇ بەك خىزمەت كۆرسەتكەن كىشىدۇر.ئەمما تۆۋەندە مەن ئۆزۈمنىڭ يۇقارقى مۇشۇ سۆزگە قارىتا پىكرىمنى ئوتتۇرىغا قويۇپ باقسام. ئەسكەرتىش شۇكى، مەن ئادەتتىكى بىر ئادەممەن، تەقۋالىق جەھەتتىن ئەبۇ ھەنىفە ئەمەس، بەلكى ئىكران ئالدىدا ئولتۇرغان ھەر بىرلىرىگىمۇ يەتمەسلىكىم مۇمكىن(ئاللاھ ھەممىمىزگە تەقۋادارلىق ئاتا قىلغاي!ئامىن)، مىنىڭ پىكرىم قانداقتۇر ئالىمدىن قۇسۇر ئىزدەش ئەمەس بەلكى مەلۇم بىر پىكىرگە قارىتا ئېيتىلغان سۆز. شۇڭا قېرىنداشلارنىڭمۇ پىكىر يازغاندا مەندەك بىر قېرىندىشىڭلارغا قارىتا ئەمەس، پىكىرگە  قارىتا سۆز قىلىشىڭلارنى سورايمەن.
ھەممەيلەنگە ئاللاھ رەھمەت قىلسۇن.
ھەممەيلەنگە مەلۇملۇقكى،توغرا يول ئىسلامدۇر، توغرىلىق دەرىجىسىگە يەتكەن ھەدىس ئىسلامدۇر، ئۇنىڭغا ئەمەل قىلغان كىشى مۇسۇلماندۇر.مۇسۇلمان-ئۇ ئۆز مەنىسىدىن ئىسلامغا يەنى توغرا يولغا ئەمەل قىلىدىغان كىشىدۇر.مۇسۇلمان ھەرگىزمۇ توغرىغا ئەمەل قىلىدىغان مۇسۇلمان ۋە خاتاغا ئەمەل قىلىدىغان مۇسۇلمان دەپ ئىككىگە بۆلۈنمەيدۇ.ھەقىقەتەن، توغرىغا ئەمەل قىلغان مىنىڭ مەزھىپىمدۇر دىگەنلىكتىن ئىسلامدىكى كىشىلەرنى بىرلەشتۈرۈشتەك ياخشى نىيەت چىقىپ تۇرىدۇ. ئەمما ئاللاھ ئۆزىنىڭ توغرا يولدا ماڭغان كىشىلىرىنى مۇسۇلمان دەپ ئاتىغان ئىكەن، چىپپىدە شۇ جايدا توختاپ قالساق يەنى شۇ مۇسۇلمان ئاتالغۇسى دەيدىغان توغرىنىڭ ئۈستىگە بىرلەشسەك.بۇنداق دىيىشىمدىن سەۋەب مىسال ئەگەر توغرا يولدا ماڭغان بىرسىنى سەن مۇسۇلمانكەنسەن دىسەك ئەلھەمدۇلىللاھ دەيدۇ،(يەنى دەرھاللا بىز بىلەن پىكىر بىرلىكى شەكىللىنىدۇ، يەنى بىرلەشتۇق)، ھالبۇكى ئۇ كىشى توغرا يولدا بولغانلىقى ئۈچۈن سەن ھەنەفى مەزھىپىدىكەنسەن دىسەك،ئۇ بەلىم ھەنەفى مەزھىپىنىڭ نىمىلىكىنى بىلمىگەنلىكى ئۈچۈن، ياق دەپ تاشلىشى مۇمكىن.دىمەك، كۆردۇقكى بۇيەردە بىر پىكىر ئىختىلاپى كىلىپ چىقتى يەنى بىرلىشەلمىدۇق.
.......

نادىر ئىنكاس

مەززەپ دىگەن سۆز نىمە مەنانى بىلدۆرىدۇ.نىمە دەپ چۆشەنسەك بولىدۇ.تورداشلار مۇشۇنىڭغا بىر ئەڭ توغرا جاۋاپ بەرگەن بولساڭلار .مەن بىر بىلىپ قالاي،بۇنى بىلمەيتۇرۇپ. چۆشەنچە ھاسىلقىلىش مۆمكىن ئەمەستەك قىلىدۇ.ئارتىق سۇۋال سورىغان بولسام كەچۆرىڭلار.تۇققانلىرىم

مىسال ئەگەر توغرا يولدا ماڭغان بىرسىنى سەن مۇسۇلمانكەنسەن دىسەك ئەلھەمدۇلىللاھ دەيدۇ،(يەنى دەرھاللا بىز بىلەن پىكىر بىرلىكى شەكىللىنىدۇ، يەنى بىرلەشتۇق)، ھالبۇكى ئۇ كىشى توغرا يولدا بولغانلىقى ئۈچۈن سەن ھەنەفى مەزھىپىدىكەنسەن دىسەك،ئۇ بەلىم ھەنەفى مەزھىپىنىڭ نىمىلىكىنى بىلمىگەنلىكى ئۈچۈن، ياق دەپ تاشلىشى مۇمكىن.دىمەك، كۆردۇقكى بۇيەردە بىر پىكىر ئىختىلاپى كىلىپ چىقتى يەنى بىرلىشەلمىدۇق.
..................................................................................................ئەسسىلامۇ ئەلەيكوم . تورداش  ئىمام ئەبۇ ھەنىفە نى تونۇماي تۇرۇپمۇ .مۇسۇلمان بولغىلى ،جەننەتكە كىرگىلى بولىدۇ.......................
سىز بىراۋگە سەن ئەبۇ ھەنىفە مەزھىپىدىكەنسەن دەپ سورىشىڭىزنىڭ ھاجىتى يوق، پىكىرلىشىدىغان ئادىمىڭىزنىڭ سەۋىيەسى سىزنىڭكى بىلەن ئوخشاش بولسا پىكىرلەشكىنى بولىدۇ.

ئەبۇ جافەر ئەل مەنسۇر ھۆكۈمرانلىق دەۋرى(754-775) يىللىرى

پەيغەمبەردىن باشقىغا مەزھەپ تۇتمايمەن دىيىش مۇمكىن ئەمەس.

قۇرئان ھەدىسنى تۇتىمىز مەززەپ تۇتمايمىز دەپ ھەر سەكرەيدىغان نوچىلارمۇ يا ئالبانى مەززىپىنى يا ئىبنى تەيمىييەنىڭ مەزھىپىنى، ياكى دەۋرىمىز ئۆلىمالىرىدىن شەيىخ ئۇسەيمىن بىلەن شەيىخ بىن بازنىڭ مەزھىپىنى تۇتۇپ مېڭىپ، شۇلارنىڭ يولىنى قۇرئان ھەدىس قىلىپ كۆرسىتىشكە ئۇرنۇدۇ.  تەخە:«سەن ئىمام ئەزەمگە ئىمان ئېيىتقانمۇ يا مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغىمۇ»، دەپ قوياشلىرى بار ئەدەمنىڭ كۈلكىسىنى قىستاپ.