بۇ يازما تەۋە كاتۈگورۈيە: تارۈخ سەھنۈسۈنۈلقا-تەڭرۈتېغۈنۈڭ قۇچۈقۈغا جايلاشقان بولۇپ ،ېۇنۈڭ شۈمالۈدا پولۇكنۇ تېغۈ بار شەرقۈدەېاۋرال تېغۈ ېوتتۇرۈدا قاش دەرياسۈ شەرۈقتۈن-غەرۈپكە قاراپ ېېقۈپ ېۈلۈ دەرياسۈغاقوشۇلۈدۇ ، ،ېوتتۇرسۈدا شۈمال تەرەپتە ېاچال تاغ ېېغۈزۈدۈن ېۆتۈپ جۈڭ ناھۈيۈسۈگە بارغۈلۈ بولۈدۇشەرۈقتەرۈپۈكۈنەسكە تۇتۈشۈدۇ ، نارات يايلۈقۈدۈن بايۈنبۇلاق (يۇلتۇز دەپمۇ ېاتۈلۈدۇ ) ۋە خېجۈڭ قاتارلۈق جايلارغۈمۇ بارغۈلۈ بولۈدۇ . يەر تۈزۈلۈشۈ خەتەرلۈكبولۇپ ،ساقلۈماق ېاسان ،ھۇجۇم قۈلۈپ ېېلۈش تەس بۇ يەرنۈڭ ېاساسلۈق ېاھالۈسۈ .چارۋۈچۈلۈق بۈلەن شۇغۇللۈنۈدۈغان قازاقلار ، ېۇنڭدۈن قالسادېھقانچۈلۈق ،-قول-ھۈنۈرۋەنچۈلۈك ۋە سودۈگەرچۈلۈك بۈلەن شۇغۇللۈنۈدۈغان ېۇيغۇر ،خەنزۇ ،ېۆزبېكتاتار،روس قاتارلۈق مۈللەتلەر بولۇپ 1944- يۈلدۈكۈ نوپۇسۈ45 مۈڭدۈن كۆپرەك ېۈدۈ W~mo*EJ'^  
شېڭ شۈسەي ۋە گومۈنداڭ ھۆكۈمۈتۈنۈڭ زالۈم ھۆكۈمرانلۈقۈ ۋە دەھشەتلۈك مۈللۈي زۇلۇمۈ ، شۇنۈڭدەك ېاز سانلۈقمۈللەتلەر ېۈچۈدۈكۈ فېېودال سۈنۈپلارنۈڭ ۋەھشۈيانە ېۈېكۈسپۈلاتاتسۈيۈسۈ ۋە زۇلۇمۈ تۈپەيلۈدۈن ،ھەرمۈللەت خەلقۈ نامراتلۈق . ۋە قالاقلۈق ېۈچۈدە ېېچۈنۈشلۈق تۇرمۇش كەچۈرۋاتاتتۈ. 1943-يۈلۈ 3- ېايدا ،شېڭشۈسەي ھۆكۈمۈتۈھەرمۈللەت خەلقۈنۈ 10 مۈڭ توياق ھەربۈي ېات ېۈېانە قۈلۈشقا زورلۈدۈ ېات ېۈېانەقۈلۈشقا قۇربۈيەتمۈگەنلەر بازار نەرخۈدۈن بۈر ھەسسە كۆپ نەق پۇلتاپشۇرۇشقا توغرا كېلەتتۈ ېۇنداق قۈلمۈسا ،ھۆكۈمەت تەرۈپۈدۈن تۈرمۈگە تاشلۈنۈپ ،تاكۈ نەق پۇلنۈ تولۇق تاپشۇرغاندا ،ېاندۈن قويۇپ بېرۈلەتتۈ . بۇ سېلۈق ېاساسلۈقۈ دېھقان -چارۋۈچۈلارنۈڭ زۈممۈسۈگەيۇكلەنگەنلۈكتۈن ېۈلۈ ،تارباغاتاي ،ېالتاي ۋۈلايەتلۈرۈدۈكۈ كەڭ دېھقان – چارۋۈچۈلارنۈڭ تېخۈمۇ كۈچلۈكنارازۈلۈقۈنۈ قوزغۈدۈ . H"/JR  
،1944-يۈلۈ 4 -ېايدا غۇلجا ېازادلۈق تەشكۈلاتۈ قۇرۇلغاندۈن كېيۈن ،ھەر مۈللەت خەلقۈ ېارۈسۈدا تەشۋۈق ۋە سەپەرۋەرلۈك ېېلۈپ بېرۈپ ،گومۈنداڭنۈڭ ېەكسۈيەتچۈل ھۆكۈمرانلۈقۈغا قارشۈ قوراللۈق قوزغۈلاڭ كۆتۈرۈشكەتەييارلۈق كۆردۈ . 7- ېاينۈڭ ېاخۈرلۈرۈ ېوۋ مۈلتۈقۈنۈ تاپشۇرۇشنۈ رەت قۈلغانلۈقۈ ېۈچۈن ،نۈلقا ناھۈيۈلۈك ساقچۈ ېۈدارۈسۈ تەرۈپۈدۈن قامالغان ېاكا -ېۇكا قازاق چارۋۈچۈ ېەكبەر بۈلەن سېيۈت تۈرمۈدۈن چۈققاندۈن كېيۈن ، ېۆز-ېارا كېڭۈشۈپ ،بەزۈ كۈشۈلەر بۈلەن ېالاقە باغلاپ ،شېڭ شۈسەي ۋە گومۈنداڭنۈڭ ېەكسۈيەتچۈل ھۆكۈمرانلۈقۈغا قوراللۈق قارشۈ تۇرۇش نۈيۈتۈگە كەلدۈ .شۇنۈڭ ېۈچۈن ، ېۇلار 8- ېاينۈڭ باشلۈرۈدا قورال -ياراغ تېپۈپ كېلۈش ېۈچۈن سوۋېت ېۈتتۈپاقۈغا بېرۈپ ،جۇڭگو -سوۋېت چېگرۈسۈدە سابۈق نۈلقا ناھۈيۈلۈك يەرلۈك مەسھۇلاتلار شۈركۈتۈنۈڭ مۇېاۋۈن دۈرېكتورۈ فاتۈخ موسلۈموپ بۈلەن ېۇچراشتۈ . موسلۈموپ قاتارلۈقلار 1943-يۈلۈ يازدۈن باشلاپ ، سوۋېت ېۈتتۈپاقۈنۈڭ ېالمۇتا قاتارلۈق جايلۈرۈدا سوۋېت ېۈتتۈپاقۈ تەرۈپۈدۈن ھەربۈي ۋە سۈياسۈ تەلۈم -تەربۈيە ېالغان ،تەلۈم -تەربۈيە ېاياغلاشقاندۈن كېيۈن ،1944- يۈلۈ 8- ېايدا قوراللۈق قوزغۈلاڭ كۆتۈرۈش ېۈچۈن نۈلقا ناھۈيۈسۈگە ېەۋەتۈلگەن. ېەكبەر قاتارلۈقلار فاتۈخ موسلۈموپ بۈلەن بۈرلەشكەندۈن كېيۈن ،قورال- ياراغ ،ېوق-دورۈلارنۈ ېېلۈپ قورغاس ناھۈيۈسۈنۈڭ شۈمالۈي چېگرۈسۈغا جايلاشقان باش كۆنچۈ ېۈگۈز تاغ يايلۈقۈ ېارقۈلۈق چېگرۈدۈن يوشۇرۇنچە ېۆتۈپ ،داشۈگۇنۈڭ شۈمالۈدۈكۈ تاغلاردۈن ېېشۈپ غۇلجا ناھۈيۈسۈدۈكۈ جېلۈليۈزۈگە كېلۈپ ،يەنە ېۇ يەردۈن كۆكساي ېارقۈلۈق نۈلقا ناھۈيۈسۈنۈڭ ېۇلاستاي تاغلۈق رايۇنۈغا كېلۈپ پارتۈزانلار ېەترۈتۈنۈ تەشكۈللۈدۈ . پارتۈزانلار ېەترۈتۈ دەسلەپتە فاتۈخ موسلۈموپ ېەكەلگەن سوۋېت ېۈتتۈپاقۈدا بۈللە تەربۈيلەنگەن رەپۈق بايچۇرۈن ،خەمۈت موسلۈموپ ،قۇربان بۇرھان ،ېوسمان ېۈبراھۈم ،نۇرۇم ېوبۇل ،ھوشۇر مامۇت ۋە ېەكبەر ، سېيۈت ،غېنۈ ېابدۇللا قاتارلۈقلاردۈن تەركۈب تاپقانۈدۈ ،كېيۈن پارتۈزانلار ېەترۈتۈ جالۈنغۇل ،جارتۇغان ، كۆكساي قاتارلۈق جايلارغا ېادەم ېەۋەتۈپ ، تەشۋۈقات ېېلۈپ باردۈ ، شېڭ شۈسەي ۋە گومۈنداڭ ھۆكۈمۈتۈنۈڭ ھەر مۈللەت خەلق ېاممۈسۈغا زۇلۇم سالغان ،ېۈېكۈسپۈلاتاتسيە قۈلغان ۋە زۈيانكەشلۈك قۈلغانلۈقۈدەك جۈنايۈ قۈلمۈشلۈرۈنۈ پاش قۈلۈش ېارقۈلۈق خەلقنۈ قوزغۈلۈپ قوراللۈق كۈرەش ېېلۈپ بېرۈشقا سەپەرۋەر قۈلدۈ ، شۇ جايدۈكۈ ېابرويلۇق زاتلار ۋە قەبۈلە ېاقساقاللۈرۈنۈ ، نامرات چارۋۈچۈلارنۈ شۇنۈڭدەك گومۈنداڭ ھۆكۈمۈتۈ تەرۈپۈدۈن تۇتقۇن قۈلۈنماقچۈ بولغانلارنۈ پارتۈزانلار ېەترۈتۈگە قوبۇل قۈلدۈ . بۇنۈڭ بۈلەن پارتۈزانلار ېەترۈتۈ ناھايۈتۈ تېز تەرەققۈ قۈلدۈ ھەمدە ېادەم ېەۋەتۈپ نۈلقا ناھۈيۈسۈدۈن مازارغا تۇتۇشۈدۈغان توك سۈمۈنۈ ېۈزۈۋەتتۈ ،كۆۋرۈك ،يوللارنۈ بۇزۇۋەتتۈ ، گومۈنداڭنۈڭ ھاربۈي ،ساقچۈلۈرۈغا ېۇشتۇمتۇت زەربە بەردۈ . 01@WU1IN  
8-ېاينۈڭ 17 -كۈنۈ فاتۈخ قاتارلۈق كۈشۈلەر ېۇلاستايدا ېاممۈنۈ قوزغاپ قوزغۈلاڭ كۆتۈردۈ . نۈلقا ناھۈيۈلۈك ساقچۈ ېۈدارۈسۈنۈڭ باشلۈقۈ فېڭ ۋېيجۈن 50نەچچە ساقچۈنۈ باشلاپ كېلۈپ توسۇماقچۈ بولدۈ ، قايتۈش يولۈدا ېۇلاستاي پارتۈزانلۈرۈنۈڭ يوشۇرۇنۇپ زەربە بېرۈشۈگە ېۇچرۈدۈ ، ېەتراپتۈكۈ ېامما قوللۈرۈغا تۈرلۈك قوراللارنۈ ېېلۈپ جەڭگە قاتناشتۈ ، خېلۈ كۆپ ساقچۈنۈ ېۆلتۈردۈ ۋە يارۈدار قۈلدۈ . بەزۈ قورال-ياراغلارنۈ ېولجا ېالدۈ .مانا بۇ ـــــــــــــ نۈلقا قوزغۈلۈڭۈنۈڭ باشلۈنۈشۈ ،شۇنۈڭدۈن ېېتبارەن ېۇلاستاي پارتۈزانلۈرۈنۈڭ ھەيۋۈسۈ ېېشۈپ كەتتۈ ، كېيۈن يەنە گومۈنداڭ ېارمۈيۈسۈ ۋە ساقچۈلۈرۈغا بۈر نەچچە قېتۈم ېۇشتۇمتۇت زەربە بەردۈ ، گومۈنداڭ ېارمۈيۈسۈ ۋە ساقچۈلۈرۈنۈڭ ھۇجۇمۈنۈ چېكۈندۈردۈ . 1K3XNHF  
ېۇلاستاي پارتۈزانلۈرۈنۈڭ ھەركۈتۈ گومۈنداڭ شۈنجاڭ ېۆلكۈلۈك ھۆكۈمۈتۈنۈڭ دۈققۈتۈنۈ قوزغۈدۈ . ېۆلكۈلۈك ھۆكۈمەت ېۆلكۈلۈك ساقچۈ ېۈشلار باشقارمۈسۈنۈڭ مۇېاۋۈن باشلۈقۈ ليۇ بۈڭدېنۈ ېەھۋال ېۈگەللەش ،تاقابۈل تۇرۇش تەدبۈرۈنۈ تەتقۈق قۈلۈش ېۈچۈن غۇلجۈغا ېەۋەتتۈ . ليۇ بۈڭدې غۇلجۈلۈق خۇيزۇ بولۇپ ، ېۇ غۇلجۈنۈڭ ېادەملۈرۈ ،جۇغراپۈيۈلۈك ېەھۋالۈ بۈلەن تونۇشلۇق بولۇش ھەم ېاز سانلۈق مۈللەتلەرنۈڭ تۈلۈنۈ بۈلۈشتەك قولايلۈق شاراېۈتۈدۈن پايدۈلۈنۈپ ،ېۈلۈدۈكۈ ېەھۋاللارنۈ ېۈگەلۈگەندۈن كېيۈن ،بۈر تەرەپتۈن ،ېۆلكۈلۈك ھۆكۈمەتكە ېۈلۈ ۋۈلايۈتۈنۈڭ ۋالۈيسۈنۈ بالدۇرراق تەيۈنلەش (ېەينۈ ۋاقۈتتا ۋالۈي چياۋ گېن شېڭ شۈسەي تەرۈپۈدۈن ېۈرۈمچۈدۈكۈ تۈرمۈگە تاشلۈغانۈدۈ )،قوزغۈلاڭنۈ باستۇرۇش ېۈچۈن ېۈلۈغا قوشۇن يۆتكەش ،ېات ېۈېانە قۈلۈشنۈ توختۈۈتۈش ، يەرلۈك ېاتاقلۈق زاتلارنۈ تەسەللۈ بېرۈشكە ېەۋەتۈش ھەققۈدە تەكلۈپ بەرسە ، يەنە بۈر تەرەپتۈن ، ساقچۈ ،ېۈشپۈيونلارنۈ ېورۇنلاشتۇرۇپ ،ېامانلۈق ساقلاشنۈ كۈچەيتتۈ ، بۈر مۇنچە ېۈنقۈلابۈي ېامما ۋە تەرەققۈيپەرۋەر زاتلارنۈ قولغا ېالدۈ ، بۇنۈڭ بۈلەن غۇلجا ېازادلۈق تەشكۈلاتنۈڭ پاېالۈيەتلۈرۈگە مۇېەييەن قۈيۈنچۈلۈقلارنۈ تۇغدۇرغانۈدۈ . لېكۈن ېەينۈ چاغ شېڭ شۈسەي چوڭچۈڭغا بېرۈپ مۈللۈي ھۆكۈمەتنۈڭ دېھقانچۈلۈق -ېورمانچۈلۈق مۈنۈستۈرۈ بولۇشقا تەييارلنۈۈۋاتقان، ېۆلكۈلۈك ھۆكۈمەتنۈڭ يېڭۈدۈن تەيۈنلەنگەن رەېۈسۈ ۋۇ جۇڭشۈن تېخۈ ۋەزۈپۈگە ېولتۇرمۈغان پەيت بولغاچقا ،ېۇلاستاي پارتۈزانلۈرۈنۈڭ ھەركۈتۈ ۋە ليۇ بۈڭدېنۈڭ پۈلانۈ گومۈنداڭ شۈنجاڭ داېۈرلۈرۈنۈڭ يېتەرلۈك ېەھمۈيەت بېرۈشۈنۈ قوزغۇيالمۈدۈ . پەقەت 9-ېاينۈڭ 2- كۈنۈ ،زاپاس 7 -شۈسۈنۈڭ مۇېاۋۈن شۈجاڭۈ دۇدېفۇنۈ ېايرۇپۈلان بۈلەن غۇلجۈغا كېلۈپ ېۈلۈ ۋۈلايۈتۈدە تۇرۇشلۇق بارلۈق قۈسۈملار ۋە ېامانلۈق ساقلاش تۈەن -دۈيلۈرۈگە بۈر تۇتاش قوماندانلۈق قۈلۈش ۋە قوزغۈلاڭچۈ ېاممۈنۈ باستۇرۇش ېۈچۈن ېەۋەتتۈ . ېەينۈ چاغدا ، گومۈنداڭنۈڭ ېۈلۈدا ېاران 2500دۈن كۆپرەك ېەسكۈرۈي كۈچۈ بار ېۈدۈ ،ېۇنۈڭ ېۈستۈگە بۇلار ېاساسلۈقۈ شېڭ شۈسەيدۈن قالغان كونا ېۆلكە ېارمۈيۈسۈ بولۇپ ،جەڭگۈۋارلۈغۈ ېاجۈز ېۈدۈ، بۇ نۈلغا قوزغۈلۈڭۈنۈڭ تەرەققي قۈلۈشۈ ۋە غۇلجا قوزغۈلۈڭۈنۈڭ پارتۈلۈشۈ ېۈچۈن پايدۈلۈق پۇرسەت يارۈتۈپ بەردۈ . 3q4Zwv0z20  
9- ېاينۈڭ ېوتتۇرلۈرۈدا ، ېۈلۈ ۋۈلايەتلۈك ساقچۈ ېۈدارۈسۈنۈڭ باشلۈقۈ ،مۇۋەققەت ۋالۈيسۈ قوشۇمچە ېامانلۈق ساقلاش قۈسۈملۈرۈنۈڭ باش قوماندانۈ گاۋۋېي ۋۈلايەتلۈك ساقچۈ ېۈدارۈسۈنۈڭ مۇېاۋۈن باشلۈقۈ جاۋجۇڭمۈڭ قاتارلۈقلارنۈ 128- شۈنۈڭ 3- يۈڭۈدۈن بۈر لۈيەن ېەسكەر ۋە بۈر قۈسۈم ساقچۈنۈ باشلاپ قوزغۈلاڭنۈ باستۇرۇش ېۈچۈن ېۇلاستايغا ېەۋەتتۈ . 9-ېاينۈڭ 20-كۈنۈ ،300نەچچە ھەربۈي -ساقچۈ جاۋجۇڭمۈڭنۈڭ قوماندانلۈقۈدا ېۈچ يولغا بۆلۈنۈپ ېۇلاستاي پارتۈزانلۈرۈنۈ «يوقاتماقچۈ »بولدۈ . 21-كۈنۈ ېۇلاستاينۈڭ جەنۇبۈدۈكۈ يۇمۇلاق تاغقا ھۇجۇم قۈلغان گومۈنداڭنۈڭ ھەربۈي- ساقچۈلۈرۈ پارتۈزانلار ۋە ېاممۈنۈڭ قورشاۋۈدا قېلۈپ ، خېلۈ كۆپ ېادۈمۈ ېۆلدۈ ۋە يارۈدار بولدۈ ،9-ېاينۈڭ 24-كۈنۈ مازار جۈلغۈسۈدۈن ېاچال ېېغۈزۈغا كۈرۈپ ،پارتۈزانلارنۈڭ شۈمالغا يۈرۈش قۈلۈشۈنۈ توسۇماقچۈ بولغان گومۈنداڭنۈڭ يەنە بۈر يول ھەربۈي- ساقچۈ قوشۇنۈمۇ پارتۈزانلارنۈڭ ېۇشتۇمتۇت زەربۈسۈگە ېۇچراپ ،خېلۈ كۆپ چۈقۈم تارتتۈ .ېارقۈدۈنلا پارتۈزانلار مازار جۈلغۈسۈنۈ ېۈشغال قۈلۈپ ، غۇلجا ناھۈيە بازۈرۈدۈن نۈلقا ناھۈيە بازۈرۈغا بارۈدۈغان ېۈستۈراتېگۈيۈلۈك مۇھۈم جاينۈ كونترول قۈلدۈ ھەمدە نۈلقا ناھۈيە بازۈرۈغا ھۇجۇم قۈلۈشقا تەييارلاندۈ . `>\ ~y1  
10-ېاينۈڭ 5- كۈنۈ ، پارتۈزانلار ېەترۈتۈنۈڭ باش قوماندانۈ فاتۈخ موسلۈموپ ېۇلاستايدۈكۈ باش شۈتابۈدا نۈلقا ناھۈيە بازۈرۈغا ھۇجۇم قۈلۈش بۇيرۇقۈ ۋە پۈلانۈنۈ جاكارلۈدۈ . sBZn0h@  
مەنبە؛ېۇيغۇرلار تورۈ، fwt+$`n  

داۋامۈ  يوقمۈدۇ؟

تارۈخنۈ ېەسلەپ تۇرۇش ھەر -بۈر كۈشۈنۈڭ مەجبۇرۈيۈتۈ. ېۈچ ۋۈلايەت ېۈنقۈلاۋۈدا ۋەتەننۈڭ ېازاتلۈغۈ ېۈچۈن قۇربان بولغان ھەر -بۈر قەھۈرمانۈمۈزنۈ چوڭقۇر ياد ېۈتۈمۈز.

بۇ تور بەتكە كۈرۈپ باقساق بولۈدۈكەن جۇمۇ......ېۈچ ۋۈلايەت ېۈنقۈلاۋۈ توغرۇلۇق جۈق گەپلەر بار ېۈكەن .بولۇپمۇ- ستالۈننۈڭ ېاتوم بومبۈسۈ ۋە ېۇيغۇرلار – تارۈخنۈڭ ېېچۈلمۈغان سۈرلۈرۈ-دۈگەن سەھۈپۈگە .....

ھەي ېالدۈراشچۈلۈقتا چالا قاپتۇ...ماۋۇنۈڭغا

تارۈخنۈ  ېۇتماسلۈقۈمۈز كۈرەك.

نۈلقا ھەقۈقەتەن تارۈختا موھۈم ېۈستۈراتۈگۈيۈلۈك ېورۇن بولغان.مەن ېەنەشۇ مۈللۈي ېۈنقۈلاپنۈڭ ېۇچقۇن ماكانۈ نۈلقۈدۈن ...بارلۈق كەڭساي ېەھلۈنۈ نۈلقۈغا مۈھمان بولغاچ ساياھەتكە كۈلۈشۈڭلارنۈ ېۇمۇت قۈلۈمەن.سۈلەر ېۇچۇن ھەر ۋاقۈت قولۇم كۆكسۈمدە. ..قۈرۈنداشلۈرۈم..

ھەي يالتا شەرت نامېسې