1348-يىلى تۇغلۇق تۆمىرخان ئاقسۇدا خان بولدى ،بۇ چاغدا ئۇيغۇر ئېلى يەنى شەرىقى چاغىتاي خانلىقى ئۇيغۇر ئېلىنى ئۈچكە بۆلىنگەن،
1. مۇغۇلىستان ----بۇ رايون شەرىقى تەرەپى ئالتاي تېغىدىن غەرب تەرەپى تالاس دەرياسىغىچىە ،شىمالى تەرەپى تارغاباتاي تېغى،بالقاش كۆلىدىن جەنۇپتا تەڭرى تاغلىرىغىچە ئىدى.
2. ئۇيغۇر رايونى----بۈگىنكى قۇمۇل، تۇرپان ،قارشەھەر،كورلا،كۇچا،باي،تاكى ھازىرقى ئاقسۇنىڭ جام يېزىسىغۇچىلىك بولغان جايلار ئۇيغۇر رايونى دەپ ئاتتىلاتتى(بۇ رايون ئاسەسەن ئەينى ۋاقىتتىكى ئىسلامدىنىغا كىرمىگەن ئۇيغۇرلار كۆزدە تۇتۇلغان)
3.ماڭلاي سۈيەر رايونى(يەنى ئاپتاپلىق رايون)------ئاقسۇ،ئۈچتۇرپان،قەشقەر،يەكەن،خوتەن،پەرغانە رايونىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.(يەنى مۇسۇلمان ئۇيغۇرلار رايونلىرىدۇر،ئۇلار ئەينى ۋاقىتتىكى كاپىر ئۇيغۇرلاردىن ئۆزىنى پەرىقلەندۈرۈش ئۈچۈن مۇسۇلمان دىگەن نامنى قوللانغان )
1432 يىللىرى ئۇيرات مۇڭغۇللىرى باش كوتۈرۈپ ئالتاي تېغىغا كېڭىيىپ كەلگەندە سۇلتان ئۇۋەيىسخان پايتەختىنى ئالمالىققا كۆچىرگەن.
سىز كەشمىر پادىشاھى مىرزا مۇھەممەت ھەيدەركوراگان ازغان (( تارىخى رەشىدىيە)) دىگەن كىتاپنىڭ يۇرتلار ھەققىدە يېزىلغان بابىنى كۆرسىڭىز ھازىر قى چەكسىز كەتكەن تارىم ۋادىسىنى ئۇيغۇرلارنىڭ يۇرتى دەپ بۆلۇپ بەرگەنلىەىنى كۆرسىز.
سىز ئەلشىر ناۋايىنى شائىرلارنى تۇنۇشتۇرۇپ يازغان كىتاۋىدا(ئىسىمىنى ئۇنتۇپ قالپتىمەن) 17 ياش ۋاقتىمدا ئۇقىغان ) داڭلىق شائىر،ئۇستازى لۇتپىنى ئۇيغۇر قەۋمىدىن ئىدى،ئۆزىنى ئۇيغۇر باخشىلىرىدىن ئىدىم دىگىنى ناھايىتى ئېنىق.
ئۇزبەك ئاتالغۇسى كىتاپلاردا ئەمىر تېمۇر زاماننسىدىن باشلاپ يەنى 1370 -يىلنىڭ ئالدى -كەينىدە ئۇچراشقا باشلىدى،ئۇ چاغلاردا پەرغانە، بۇخارا ،سەمەرقەنتتە نۇرغۇن كىشىلەر ئۆزبەك نامى بىلەن سالاھىتلىنىشنى خوپ كۆرمەييتى ،ئۇلارنىڭ نەزىرىدە ئۆزبەكلەر ياغى ئىدى.
بۇ سىزنىڭ ئۇيغۇر دىيارى مۇغۇلىستان دەپ ئاتىلاتتى ،ئۇيغۇر ئتالغۇسى سوۋىتلەر دەسلەپكى دەۋرىدە چىققان دىگەن گېپىڭىزگە رەدىيە....
مەن كېيىنكى ماقالەمدە مۇغۇلىستان ۋە مۇغۇل ھەققىدە توختىلمەن

تارىختىن بۇيان بىر مىللەت ئىچىدەقايسى قەبىلە كۈشلۈك بولسا  شۇ قەبىلە نامى ئاشۇ مىللەتنىڭ نامىغا ئايلانغان  شۇڭا بۇيەردە مەيلى ئۆزبىك  قازاق تۇرك ئۇيغۇر بولسۇن كىم كۈشلۈك بولسا شۇ يىتەكچى بولىدۇ  ھەم شۇ  قەبىلە نامى مىللەت نامىغا ئايلىندۇ مەيلى نىمە دەپ ئاتالسۇن يىلتىزى ئۆزگەرمەيدۇ  بىر كىشى ئىسمىنى ئۆزگەرتسە ئاتا ئانىسى ئالمىشىپ قالمايدۇ  ھون تۇرك  ئۇيغۇرلارمۇ تارىختا تۇرالارنىڭ بىر قەبىلىسى ئىدى باش كۆتۈرۈپ چىققاندىن كىيىن قەبىلە نامى مللەت نامىغا ئايلانغان مانا بۇ تارىخنىڭ تەرەققىياتى مانا بۇ ھەقىقەتتۇر  بۇ يەردە ئۇيغۇر تۇرك قازاق ئۆزبىك بولۇش بولماسلىق مەسلىسى ئەمەس بەلكى كىم يىتەكچى بولۇش مەسلىسىدۇر  شۇڭا بۇ قازاق قىرغىز تاتار ئۆزبىك قەبىللەر  مەخمۇت قەشقىرى ئەلشىر نەۋائېي قاتارلىق مەشھۇر شەخىسلەرنى تالىشىپ ئۆزلىرىنى مەدەنىيەتلىك ئىلغار كۆرسىتىپ ئۆزلىرىنى يىتەكچى قىلىشقا ئورۇنماقتا شۇڭا كىم كۈشلۈك بولسا شۇ يىتەكچى بولىدۇ  تارىختىكى مەشھۇر شەخىسلىرىمىزمۇ  شۇ قەبىلىگە تەۋە بولۇپ كىتىدۇ شۇڭا كىم يىتەكچى بولۇشىدىن قەتتىي نەزەر يىلتىزىمىز ئۆزگەرمەيدۇ  مەيلى قازاق بولىلى ياكى ئۆزبەگ تۈرك بولىلى ۋە ياكى ھون بولىلى ھەممىمىز قەدىمقى تۇرالارنىڭ ئەۋلادى تارىختا يات قوۋۇملارنىڭمۇ ئۆزئارا قوشۇلۇپ كىتىغان ئەھۋاللارمۇ كۆپ شۇنداق بولغان يەردە بىز بىلەن يىلتىزداش بولغان قەبىللەرگە قوشۇلساق ۋە ياكى ئۇلار بىزگە قوشۇلسا بۇنىڭغا ھەيران قىلىپ پۇتاق چىقىرىشنىڭ قىلچىلىكمۇ زۆرۈرىيتى يوق ئەگەر سىز بىز يىتەكچى بولىمىز دەيكەنسىز ئالدى بىلەن ئۆزىڭىزنى قۇدىرەت تاپقۇزۇڭ ئاندىن ئۇلار گىپىڭىزنى يوللۇق دەيدۇ  ئۆزىڭىزنى قۇدىرەت تاپقۇزماي  بۇ يەردە قۇرۇق شۇئار تولاپ ئۆزىڭىزنى ماختاپ يۇرسىڭىز تىخىمۇ يىگانە قىلىپ قاغا قۇزغۇنلارغا يەم بولسىز  پايدىسى مۇشۇنچىلىك   بىزنىڭ يىلتىزىمىزhttp://bbs.misranim.com/read.php?tid-55144-page-1.shtml


  

  

توردىكى بارلىق قىرىنداشلىرىمغا شۇنى دەپ قويايكى سىياسىي بىلەن مىللىي توقۇنۇش ھەرگىزمۇ بىر ئىش ئەمەس  بەزىلەر ياقۇپبەگنى ئۇيغۇرلارنى قىرغان چىڭ قوشۇنلىرى بىلەن ئۇرۇشماي چىكىنگەن دەۋاتىدۇ بۇ توغۇر  ئەمەس  ئەينى ۋاقىتتا ئۇيغۇرلار  توپىلاڭ كۆتۈرۈپ غەلبە قىلغان بولسىمۇ  سىياسىي ۋە ھەربىي ئىشلاردا بىر گەۋدە بولۇپ شەكىللەنمىگەن ئىدى، شۇ ۋاقىتتا  قەشقەردىكىلەر بۇزرۇك خوجىنى تەكلىپ قىلدى  شۇنىڭ  بىلەن ياقۇپبەگ بۇزرۇك خوجا بىلەن كەلدى،  ياقۇببەگ بۇ يەردىكى بۆلۈنمە  كۈشلەرنى بىرلىككە كەلتۈرۈش ئۈچۈن ئۇلارغا تەكلىپ بەرگەن بولسىمۇ  لىكىن ئۇلار پەرۋا  قىلمىغان شۇنىڭ بىلەن ياقۇببەگ قۇرال كۈچى ئارقىلىق ئۇلارنى بىرلىككە كەلتۈردى دەرۋەقە  ياقۇببەگ ئۇيغۇرلارنى باستۇرغان  لىكىن بۇ يەردىكى باستۇرۇش  ھەرگىزمۇ  ئاددىي  پۇخرالارنى باستۇردى دىگەنلىك ئەمەس  بەلكى بۆلۈنمە  سىياسىي كۈشلەرنى باستۇرغان بۇنداق قىلىشدىكى مەقسەت بىرلىككە كەلتۈرۈش ئارقىلىق  ھەربىي ۋە سىياسىي جەھەتتە كۈشلۈك بىر قوشۇن تەشكىللەشنى مەقسەت قىلغان  ياقۇببەگ يىڭىدىن ھاكىميەت قۇرغان بولغاچقا  ئورنى ئانچە مەزمۇت ئەمەس  شۇڭا يەرلىك ئۇيغۇرلارغا ئانچە ئىشەنمىگەن ، ھەربىي كۈچ ۋە ھاكىميەتنى مەزمۇتلاش ئۈچۈن  خەلىقتىن كۆپلەپ سىلىق ئالغان  ئەمىليەتتە بۇنى  خاتا  دىگىلى بولمايدۇ  چۈنكى ھا كىميەت مەزمۇت بولسا  خەلىق ئاندىن  ئامان  بولىدۇ  ،  چىڭ قوشۇنلىرى كەلگەندە ياقۇببەگ  قۇشۇنىغا مۇداپىيەدە تۇرۇپ  ھۇجۇم قىلماسلىقنى  بۇيرۇغان ، چۈنكى ئۇ ۋاقىتنى سوزۇش ئارقىلىق دۈشمەنلىرىنىڭ كۈچىنى
خورىتىپ  ئىچكى  جەھەتتە ھەربىي ۋە  ئىقتىسادىي كۈچىنى ئاشۇرۇپ بىراقلام زەربە  بىرىش ئارقىلىق  غەلبە قىلماقچى بولغان  لىكىن ئويلىمىغان يەردىن  ياقۇببەگ قول ئاستىدىكىلەر تەرىپىدىن  قەسىتلەپ  ئۆلتۇرۇلدى  شۇنىڭ بىلەن ئارزۇ ئارمانلارنىڭ   ھەممىسى  يوقالدى يەنە  بىر  گەپ  ئۇيغۇرلار بىلەن ئۆزبەگلەر ئوتتۇرسىدىكى مۇناسۋەت  مىللىي مەدەنىيەت  مۇناسۋىتى ئەمەس  بەلكى كىم  يىتەكچى  بولۇش  مۇناسۋىتى  

ئۆزبەگلەرنىڭ  ئاتا  بوۋىسى  ئۇيغۇنلار   خۇددىي  بىزنىڭ  ئاتا  بوۋىمىز   ھون  تۈرك  بولغانغا  ئوخشاش   لىكىن  ھازىرقى  ئۇيغۇن  ۋە   ئۆزبەكلەر   بىر   گەۋدە  ئەمەس   بۇنىڭ  ئاساسلىق  سەۋەبى  ھازىر  ئۆزبەكلەر  سياسىي  ۋە  مەدەنىيەت  تەرەپتە   ئۇيغۇنلاردىن  ئىشىپ  كەتتى  شۇنىڭ  بىلەن  ئۇلار  ئۇيغۇنلارغا  تەۋە  بولۇشنى  نۇمۇس  بىلدىغان بولۇپ  قالدى، ئۇيغۇنلار  بولسا   ئۆزبەك  بولۇشنى  مىللەتكە  ئاسىيلىق  دەپ  قارىدى ، شۇنىڭ  بىلەن  بۇلار  ئاشۇ  ئۆزبەك   ئۇيغۇن  دىگەن  نامنى  تالىشىپ بىر بىرىگە  ئۆچمەنلىك  قىلدى،  بۇ  پۈتۈنلەي  ئەخمىقانە  نادان  قىلمىشتۇر  ،ئۇلارنىڭ  بۇ  قىلمىشى  دوسنى يىغلىتىپ  دۈشمەننى كۈلدۈردۇ  ،مەيلى ئۆزبەك  بولۇڭ  ياكى  ئۇيغۇن  بولۇڭ   بىر  بىررىمىزنى   چەتكە  قاقماي  بىر   سەپتە   بولۇشىمىز  كىرەك   ،شۇندىلا  بىز   دۇنيا دىكى  كۈشلۈكلەر   قاتارىدىن  ئورۇن  ئالىمىز   ، ئەگەر  بىز   برلەشمىسەك  مەيلى  ئۆزبەگ  بولۇڭ  ياكى  ئۇيغۇن  بولۇڭ   ھامىنى  يالغۇز   قىلىپ  باشقىلارنىڭ  قولىدا  بىر بىرلەپ  يۇقۇلىمىز   بۇنداق  ئىش  ئۆزبەكلەرنىڭ   بىشىغىمۇ  كەلمەي  قالمايدۇ   ،شۇڭا  بىز  بىر سەپتە  بولۇشىمىز  كىرەك   شۇندىلا  تۇغۇر  يولغا  ماڭغان بولىنىز

سىلەرنى  ئۆزبەك  قازاقلار   ئۆز  قىرىندىشى  قاتارىدا   كۆرمىسە  سىلەر  مەيۈسلەنمەڭلار   . بىزنىڭ  ئۇلارغا  قىرىنداشلىق  قەرىزىمىز    يوق  ئۇلار  بىزنى  قىرىندىشى  قاتارىدا  كۆرسە                                بىزمۇ  قىرىندىشىمىز   ھىسابلايمىز  ،  ئۇنداق  كۆرمىسە  ئىختىيارى  بىزمۇ  ئۆز يولىمزغا  ماڭىۋىرىمىز  ،ئۇلاربولسۇن  بولمىسۇن  ھەرقانداق  قىيىنچىلىقتا  قورىقمايمىز  چۈنكى بىزگە خۇدا  يار  يۆلەك ، شۇڭا  بىز  ئۆزىمىزگە  تايىنىمىز  ھىچقانداق  ئىنساندىن  ئۈمۈت  كۈتمەيمىز  ،ئۆزبەك                                  قازاقلار نىڭ  ھەرقانداق  ۋاقىتتا  بىزنى  كەمسىتىشكە  چەتكە  قىقىشىغا  قەتتىي  مەڭگۈ  يول  قويمايمىز                          چۈنكى  ئۇلارنىڭ   بۇنداق  قىلدىغانغا  ھەققى  يوق ، ھەم  ئۇلار ئۆزنى  بىز  بىلەن بىر  ھىسابلىمىغىنى  بىلەن  بىز  ئەزەلدىن  بىلمەيدىغان  يەنە  بىر  قىرىندىشىمىز  ھازارلار   گەرچە  تىل  مەدەنىيەت  تەرەپتە  بىزدىن  پەرىقلەنسىمۇ   ئەزەلدىن  يىلتىزىنىڭ  ئۇيغۇرلار                         ئىكەنلىكىدىن  تانمىدى   بۇ   نىمە  دىگەن  ساداقەتلىك  ،دەل  ئەكىسچەئۆز بەك  قازاقلار بىلەن  تىل  مەدەنىيەت  تەرەپتە  ناھايتى  يىقىن  بولساقمۇ  ئۇلار  ئۆزىنىڭ  بىز  بىلەن  بىر         مىللەت  ئىكەنلىكىنى  ئىنكار  قىلدى  بۇ  نىمە  دىگەن ۋاپاسىزلىق              بىزنىڭ  قىرىندىشىنىز  ھازارلار                                         http://bbs.misranim.com/read.php?tid=55122        

75-قەۋەت   يوللانغان ۋاقت: 8سائەت بۇرۇن ئاپتۇرنىڭلا ئىنكاسى | كىچىك ئوتتۇرا چوڭ

  


ۇزبيكلا  قازاق تالسدان قىپچاق زىمندان كۇچايىپ چىققان قىپچاق قالبسى اۋالقي ۇزبيكلا قازاق بىلان ەشقانداق پارقى بومىغان  ابۇلغايىر خان ۇلىپ قازاق ۇزبىيك بولىپ ىشكگە بۇلنگەن ۇاقتدا  بۇرنقي چوڭ دۇلات شايباني بىلان قاسىمخاننڭ تالشدا قاغان  اغىري قىپچاق تالاسىدا تبان تيراپ تۇرالمغان شايباني خان باۋسى بۇرىن قارتىپ كەتكەن جانۇپتكى شارلىردى قازاق ۇزبىيك قالبىلارىن باشىلاپ بارپ بيسۋالدۇ  و سامارقانىىت بۇخار  ۇرگەنشلارنى اغاندىن كەيىن بۇياردكي  قادىمقي خالىقلا بىلان(اساسان سارتلار) ارلشدۇ ، قىپچاق تالاسىن بيسىپ الش ارزۋيى ىشكە اشمايدۇ  و قولدكى ۇزبيك نايمان قۇڭغىرات باستان قالبلارىمەن يىرانغچا ۇرش قىپ باردۇ ،  ساپ ۇزبيك اۋلاتلارى يەرلىك پارسي  سارت خالىقلىرنا سىڭشىپ كيتدۇ  ليكىن بۇگنكى ۇزبيك مىلتى ارسىدا قىپچاقنىڭ قوڭغىرات نايمان قالبسى از اماسليكي  يانا قازاق داستنى بوغان الپامستى ەر توستكتى ۇزبەكلامۇ ايتۇپ بىيرالايدۇ ەكەن  
سزنىڭچە بۈگۈنكى ئۆزبىكەر  ئۇيغۇرلاردىن شەكىللەنمىگەنمۇ  سىز  دىگەن ئۇ شايبانىخان باشچىلىقىدىكى  قىپچاقلار  ياكى  پارس تاجىكلار  بۇگۈنكى  ئۆزبىكلەرنىڭ  ئاساسىي  گەۋدىسى ئەمەس،بەلكى ئۇيغرلارنى ئاساس قىلىپ تۇرۇپ قىپچاق ۋە تاجىكلارنىڭ قۇشۇلۇشىدىن  شەكىللەنگەن  ،   بۇنى  ھازىرقى  ئۆزبىكلەرگە   قارىساق   ئۇلار  تىل  مەدەنىيەت  تەرەپتە   قازاقلار  ياكى  تاجىكلارغا ئەمەس  بەلكى ئۇيغۇرلارغا  يىقىن  ئەلۋاتتە  ئۇلاردا  قازاق ۋە تاجىكلارنىڭ تەسىرى  بولۇشى مۇمكىن
لىكىن  بۇ  ئۇلارنىڭ  ئاساسىي  ئەمەس  بەلكىم  قوشۇمچە  خۇرۇچ  خالاس