ئافغانىستاندا 30نەچچە مىللەت بار ،ئولارنىڭ ئىچىدە پۇشتۇلار ئەڭ كۆپ ،تاجىكلار 2-چۇڭ مىللەت
ئاھالىسى كۆپرەك مىللەتلەر پۇشتۇلار،تاجىكلار،ئۆزبەكلەر،ھەزارالار،ئايماقلار،پارىسلار،بەلۇچىلەر،تۇرۇكمەنلەر ۋە نۇرىستانلىقلار قاتارلىقلار،ئولاردىن باشقا يەنە قىرغىز،قىزىلباشلار ،يەھۇدى ۋە شىك قاتارلىق ئاز سانلىق مىللەتلەر بار،ھۆكۇمران ئۇرۇندا تۇرغان چوڭ مىللەت پۇشتۇلار ،ئۇنىڭدىن قالسا تاجىكلار،ئافغانىستاندىكى مىللەتلەر بىر مۇنچە قەبىللىلەردىن تەشكىللەنگەن ،قەبىلىلەر بىر مۇنچە ئۇلۇسلارغا بۆلونگەن ئۇلۇسلار يەنە بىر مۇنچە جەمەتلەرگە بۆلۇنىدۇ.
پۇشتۇلارنىڭ ئافغانسىتاندا جەمئىي 40نەچچە قەبىلىسى بار،نۇپۇس ئەڭ كۆپ بولوپ ،تەخمنەن سەككىز مىليۇن ،مەملىكەت نۇپوسىنىڭ 40پىرسەنتىتىن كۆپرەكىنى تەشكىل قىلىدۇ .ئافغانسىتاندىكى سىياسىي-ئىقتىساد ،ھەربىي ئىشلار ۋە مەدىنىيەت قاتارلىق ساھەلەردە ھۆكۇمران ئورۇننى ئىگەللىگەن ،تارىختا ئۆتكەن پادىشاھ،ئارمىيە ۋە ھۆكۇمەتنىڭ مۇھىم ئەمەلدارلىرى پوشتۇلار ئىدى،پوشتۇلار ھىندىقۇش تاغلىرىنىڭ جەنۇبىدا ئولتۇراقلاشقان ،ئەنئىنىۋى تۇرالغۇ جايى كابۇل ئۆلكىسى ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى رايۇنلار ،چارۋىچى قەبىللەرنىڭ كۆپ قىسمى كېبىر ئېغىزىنىڭ جەنۇبىدىكى رايۇنلار ،پاكىستان ۋە ئىران بىلەن تۇتىشىدىغان چېگىرا رايۇندا ئولتۇراقلاشقان پوشتۇلارنىڭ تىرىسى سۇس قۇڭۇر ،چېچى قارا قۇڭۇر ،كۆپىنچىسىنىڭ كۆزى قۇڭۇر رەڭلىك بۇلوپ مىجەزى غەيرىي ،كۆپ قىسمى دېھقانچىلىق ،چارۋۇچىلىق بىلەن شۇغۇللىندۇ ،ئاز ساندىكىلىرىلا سودىگەرلىك قىلىدۇ ياكى سىياسىغا ئارلىشىدۇ.
تاجىكلار ئافغانىستاندىكى 2-چوڭ مىللەت بولوپ ،نۇپۇسى تەخمىنەن ئۇچ مىليۇن ،مەملىكەت نۇپۇسىنىڭ 20پىرسەنتىنى ئىگەللەيدۇ ،كۆپ قىسمى ھېرات ئۆلكىسى ۋە شىمالدىكى ئۆلكىلەردە ئولتۇراقلاشقان ،بۇ مىللەتنىڭ دىنىي قارىشى ناھايىتى كۈچلۈك ،كىشىلەرنىڭ ئىجتىمائىي تورمۇشىغا بۇلغان تەسىرى ناھايىتى زور،ئولارنىڭ تىرىسى توق ئەمەس،كۆپىنچىسىنىڭ چېچى قارا ،ئاساسلىقى پارس تىلى قۇللىنىدۇ ،تاجىكلار ئىسلام دىنىغا ئىتقات قىلىدۇ،كۆپ قىسمى سۈننىي مەزھپىگە تەۋە،ئاساسەن دىھقانچىلىق ،چارۋىچىلىق ۋە قول -ھۇنەۋەنچىلىك ئىشلەپچىقىرىشى بىلەن شۇغۇللىندۇ .
ئافغانىستاندا قۇللىنىلىدىغان تىللارنىڭ تۇرى ناھايىتى كۆپ بولوپ ،20خىلدىن ئاشىدۇ،كۆپ ساندىكى مىللەتنىڭ ئۆز تىلى بار،ئۇنىڭ ئىچىدە پۇشتۇ تىلى،داررى تىلى ،تاجىك تىلى،ئۆزبېك تىلى ،تۇرۇكمەن تىلى قاتارلىقلار بار،پوشتۇ تىلى بىلەن داررى تىلى ئافغانىستاننىڭ ھۆكۇمەت تىلى ،پوشتۇ تىلى ھىندى-ياۋرۇپا تىل سىتېمىسىنىڭ ئىران تىل گۇرۇپپىسىغا تەۋە.
مەنبە:ھەقىقىي ئافغانسىتان دىگەن كىتاپ 31-بەت

رەھمەت، ئافغانىستاندىكى مىللەتلەر ھەققىدە خىلى چوڭقۇر تونۇشقا ئىگە بولۇپ قالدۇق. ياخشى تىمىلىرىڭىز ئۈزۈلمىسۇن .

ئۆزبىكلەر ئافغانىستاندىكى ئۈچۈنچى چوڭ مىللەت نوپوسى 2مىلىيون900مىڭ

ئافخانستاندىمۇ ئۇيغۇرلار بار دەپ ئاڭلغانتۇق.خللى كۆپ دەپ ئاڭلىغان بولمىسا!

ئەينى دەۋىردە گوننار يارىڭ تىل تەتقىقات ئۇبىكتى بولغان ئافغانىستان ئۇيغۇرلىرى قەنىدۇ؟ھازىر ئافغانىستان ئۆزبىكلىرى دەپ  ئاتالغانلار شۇلارمىدۇ؟

ھىندىقۇش ؟


  

ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇن 4قەۋەتتىكى qurumluq نىڭ 2012-04-24 11:26 يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
ئەينى دەۋىردە گوننار يارىڭ تىل تەتقىقات ئۇبىكتى بولغان ئافغانىستان ئۇيغۇرلىرى قەنىدۇ؟ھازىر ئافغانىستان ئۆزبىكلىرى دەپ  ئاتالغانلار شۇلارمىدۇ؟

گۇننار يارىڭنىڭ ئەسەرلىرىدە ئۇيغۇرلار  كۆپىرەك شەرق تۇرىكلىرى دىگەن دەپ ئاتالغاندۇ ؟

پۇشتۇلار دىگىنى ئافغانلارمۇ؟ ئافغان مىللىتى دىگەن ئاتالغۇ يوق ئىكەنغۇ بۇ مەزمۇندا؟
ئافغانىستاندا ئۇيغۇرلار بار دەپ مەنمۇ ئاڭلىغان ئىدىم. بۇ ماتېرىيالدا تىلغا ئىلىنماپتۇدە..؟!

3-قەۋەت ahsa 520   نىڭ ئىنكاسىغا
ئافخانستاندىمۇ ئۇيغۇرلار بار دەپ ئاڭلغانتۇق.خللى كۆپ دەپ ئاڭلىغان بولمىسا!
..............................................................................................................................................................................
ئابغانىستاندىكى ئۇيغۇرلارئاساسەن 45-يىللاردىن ئىلگىرى چىققان بولغاچقا بۇلانىڭ ئولتۇراقلاشقان
يۇرتى ھازىرقى ئوزبەكلارئولتۇراقلاشقان مازار شىرىپ شەرىدە ئولتۇراقلىشىپتىكەن بۇ مازار شىرىپتا ئوزبەكلەر
ئاساسى نوپۇسنى ئىگەللىگەچكە بۇ ئۇيغۇرلارنىڭمۇ تىلى ئوزبەكچە تەلەپپۇزدا ئوزگۇرۇپ كىتىپ ئارلىشىپ
كىتىگلىك
50-يىلدىن كىيىن چقانلار بىر مەرگىزگىل ئابغانىستاندا تۇرۇپ قېلىپ تارىتمىغان خاپىلىقى قالماي ئاخىرى
 تۇركىيەنىڭ
ئاپغانىستاندا تۇرۇشلۇق باش ئەلچىسى ئارقىلىق تۇركىيە باقانلىقىغا ئىلتىمەس سۇنۇپ ئىلتىماسى
 تەستىقلىنىپ ھەممىسى
تۇركىيەنىڭ ئىستانبۇلدىن مىڭ كىلومىتىر ئەتراپىدا يىراقلقتقكى قەيسەرى شەرىگە كوچۇپ كىتپتىكەن
ھازىر  شۇ قەيسەرى شەرىدە ئولتۇراقلىشىقلىككەن  
 ئۇنىڭ دىن كىيىن 90 يىلى ئەتراپىدا چىققانلار تېرورۋچىلارغا چېتىلىپ قېلىپ2003-يىلى ئامىرىكا ئارمىيىسىنىڭ
ئابغانىستانغا قىلغان ھۇجۇمىدا ئامىرىكا ئامىيىسىنىڭ قولىغا چۇشۇپ قېلىپ 22 ئۇيغۇرنى گۇۋەنتالامۇ
تۇرمىسىغا سولاندى كىيىن ئوباما تەخىتىگە چىققاندا گۇۋەنتالامۇ تۇرمىسىنى تاقايمەن دەپ ۋەدە قىلىپ
سالغانلىقتىن
بۇ تېروۋچى قالپىقىنى كەيگەن ئۇيغۇرلانى باشقا دۆۋلەتلەتلەرگە تېڭىپ 5نى ئالبانىيەگە  4 نى بىرمۇداغا
6 نى پالائۇغا 2 ئاكا ئۇكا بىر تۇققاننى شىۋىتسارىگە 2نى يېقىندا سالۋادورغا تەخسىم قىلىپتۇ ھازىر
گۇۋەنتالامۇدا قالغىنى ئۈچىكەن بۇنى خەنزۇچى خەۋەرلىرىدە ئاڭلىدۇق