ھەجەپ تەستە ېۇقۇدۇم .ېوف....

مەن تزا چۆشۈنەلمۈدۈم كەچ     كەچۆېۈڭ
قايتا قايتە وقۈپ چۆشۈنۈپ ېاندۈن ۈنكاس يازاي

ېەسسالامۇ ېەلەيكۇم ۋەرەھمۇتۇللاھۈ ۋەبەركەتۈھۇ!
   تولۈمۇ قۈممەتلۈك تېما يوللاپسۈز قېرۈندۈشۈم. اللە تېما يوللۈغان قولۈڭۈزغا دەرت بەرمۈسۇن، ېۈلمۈڭۈز ۋە ېەجرۈڭۈزنۈ زۈيادە قۈلسۇن، امين!...
    اللە ېېمانۈمۈزنۈ سالامەت قۈلۈپ، پۇتۈمۈزنۈ ھەقتە مەزمۇت قۈلۈپ، ېېمان دەۋاسۈدا راستچۈللاردۈن قۈلۈپ، ېەشۇ مەڭگۈلۈك بەخت ماكانۈ بولغان جەننەتتۈن ېۇرۇن بەرگەي، امين!... مەن جەننەت ھۆرلۈرۈگە غايۈبانە ېاشۈق بولغانمەن، تېزراق ۋۈسال تېپۈشقا ېالدۈراۋاتۈمەن! ېۈنشاھ اللە! اللە تۈلەكلۈرۈمگە يەتكۈزگەي، امين!...  ېې اللە:<< ... مەن پەقەت ساڭلۈلا ېۈبادەت قۈلۈمەن، پەقەت سەندۈنلا ياردەم سورايمەن!...>> امين!...
    جاندۈن كەچمەي جانانغا يەتكۈلۈ بولمايدۈغانلۈقۈنۈ تېخۈمۇ ېېنۈق ھۈس قۈلۈپ تۇرۇپتۈمەن!... ېې مۈھرۈبان اللە، ېەگەر سېنۈڭ يارۈدۈمۈڭ بولمۈسا مەن تولۈمۇ ېاجۈزمەن، تولۈمۇ نادانمەن! نادانلۈقۈم تۈپەيلۈ ېۆزۈمگە ېۆزۈم زۇلۇم قۈلۈپ قويۈمەن! نادانلۈقۈم تۈپەيلۈ چوقۇم زۈيان تارتقۇچۈلار قاتارۈدا بولۇپ قالۈمەن!... شۇڭا سەن ماڭا چۈدام-غەيرەت، سەبر-تاقەت ېاتا قۈلغۈن! << ... مېنۈ توغرا يولغا باشلۈغۈن؛ غەزۈپۈڭگە ېۇچرۈغانلارنۈڭ ۋە ېازغانلارنۈڭ يولۈغا ېەمەس، سەن ېۈنېام قۈلغانلارنۈڭ يولۈغا باشلۈغۈن!...>> امين! امين! امين!!!...

ېاللاھ ېەجۈرۈڭۈز نۈ بەر سۇن ，

ېۈسۈل شېېۈرلاركەن رەھمەت!

ېەسسالامۇ ېەلەيكۇم تورداشلار   ېەمدۈ مەن سۈلەر گە  بۇ ېەسەرنۈڭ  ھەدۈس ۋە قۇرېان كەرۈمدە تەرۈپلەنگەن بايانلۈرۈنۈ  سۇنماقچۈ.

ېاللاھ ھەممۈمۈزنۈ  ھۈدايەت قۈلسۇن. ېامۈن!


بِسْمِ اللّھِ الرَّچْمنِ الرَّچِيمِ
وَبَشِّرِ الْمُۋْمِنِينَ بِۆَنَّ لَھُم مِّنَ اللَّھِ فَگْلًا كَبِيرًا
« مۆېمۈنلەرگە ېۇلارنۈڭ اللە نۈڭ بۈيۈك ېېھسانۈغا ېېرۈشۈدۈغانلۈقۈدۈن خۇش خەۋەر بەرگۈن.» ( ېەھزاب : 47 )
رەھمۈتۈ كەڭ ۋە چەكسۈز فەزل ېۈگۈسۈ بولغان ېۈنتايۈن مۈھرۈبان رەببۈمۈزنۈ چەكسز ھەمدۇ- سانالار بۈلەن مەدھۈيلەيمۈز. ېەلچۈلەرنۈڭ ېاخۈرۈ ېادەمزاتنۈڭ ېەڭ ياخشۈسۈ بولغان رەسۇلۇللاھ ( سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم )گە دۇرۇد-سالاملار ېيتۈمۈز.
ېەزۈز بۇرادۈرۈم! بۇ كۈتابچەم سۈز ۋە سۈزنۈڭ بۇرادەرلۈرۈڭۈز ېۈچۈندۇر. اللە سۈزنۈ ۋە بۇرادەرلۈرۈڭۈزنۈ ېۆز رەھمۈتۈگە پۈركۈسۇن ۋە كۆڭلۈڭۈزنۈڭ ېارزۇ قۈلۈۋاتقاندۈنمۇ زۈيادە-كۆپ نېېمەتلەرگە كۆمسۇن . ھەممۈمۈزنۈ ېۆزۈنۈڭ سۆيۈملۇك بەندۈلۈرۈگە ېاتۈغان بۈيۈك زۈياپەت- مەېۈشەت ھويلۈسۈ بولغان كۆركەم جەننۈتۈدۈن مەھرۇم قۈلمۈسۇن .
كېلۈڭ ، ېەمدۈ سۈزگە ېاخۈرەت دۇنياسۈنۈڭ گۈزەل ېاقۈبەتلۈرۈنۈ بايان قۈلاي ۋە سۈزگە ھەم شۇ نېېمەتلەرنۈ تۈلەي.
ېادەملەر بۇ بۈۋاپا دۇنيا ھەققۈدە كۆپ گەپ قۈلۈشۈدۇ، يېزۈشۈدۇ، ېۈگۈنۈشۈدۇ ۋە بۈلۈشۈدۇ. كۈتابلاردا، يۈغۈلۈشلاردا ، ھېكمەت ۋە شېېۈرلاردا ېەڭ كۆپ ېېتۈبار بېرۈلۈدۈغان ماۋزۇمۇ شۇ...
ېەمما بۇ ھاياتۈمۈز ېاخۈرەت ھاياتۈ ېالدۈدا بۈر دەقۈقۈيچۈلۈك بولالمايدۇ. بۇ مۇددەت شۇنچۈلۈك ېازكۈ، ‹ خۇددۈ بۈپايان چۆلنۈڭ بۈر زەررۈسۈ كەبۈ ياكۈ دېڭۈز – ېوكياننۈڭ بۈر تامچە قەترۈسۈ كەبۈ ېاز › دەپمۇ مۇبالۈغە قۈلالمايسۈز.  چۇنكۈ بۇنۈڭ ېۆز ېەينۈ مۈسالۈ يوق! بۈز چەكلۈك ھاياتنۈڭ شاھۈدۈ بولۇپ تۇرۇپتۇق،ېەمما چەكسۈز ھاياتتۈن بەھرۈمەن بولمۈغۈچە بۇنۈ چەكلۈك ېەقلۈمۈزگە سۈغدۇرالمايمۈز.
بۈر كۈنۈ دۇنيانۈڭ ېەللۈك مۈڭ يۈلۈغا تەڭ بولۈدۈغان قۈيامەت كۈنۈدە، تۈك تۇرغان ېادۈمۈزاتقا قارۈتا :
قَالَ كَمْ لَبِڭْتُمْ فِي الْۆَرْگِ ىَدَدَ سِنِينَ
« اللە (ېۇلارغا) : ‹ زېمۈندا قانچە يۈل تۇردۇڭلار؟› دەيدۇ. »(مۇېمۈنۇن : 112 ) دەپ مەسخۈرۈلۈك سۇېال قويۈلۈدۇ. شۇنچۈلۈك ېۇزۇن ېۆمۈر كۆرگەنلەر :
قَالُوا لَبِڭْنَا يَوْمًا ۆَوْ بَىْگَ يَوْمٍ فَاسْۆَلْ الْىَادِّينَ
« ېۇلار : ‹ بۈر كۈن ياكۈ بۈركۈندۈنمۇ ېاز تۇردۇق › ...دېيۈشۈدۇ.» ( مۇېمۈنۇن : 113 )
ېۇلار بۇنداق ېاز ياشۈغۈنۈ يوق ، بەلكۈ چەكسۈز ھاياتقا روبۈرو بولغانلۈقۈ ېۈچۈن (ھازۈر بۈزگە ېۇزۇن كۆرۈنگەن ) دۇنيا بۈر دەقۈيقۈچۈلۈك «ېەرزۈمەس» بولۇپ قالدۈ خالاس.
«...كَۆَنَّھُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوىَدُونَ لَمْ يَلْبَڭُوا إِلَّا سَاىَەً مِّن نَّھَارٍ بَلَاغٌ فَھَلْ يُھْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ»
«ئۇلار (ئاخىرەتتە) ۋەدە قىلىنغان ئازابنى كۆرگەندە، (ئۇلار دۇنيادا) گويا كۈندۈزدە بىردەملا تۇرغاندەك ھېس قىلىدۇ، (بۇ قۇرئان سىلەرگە) تەبلىغدۇر، پەقەت پاسىق قەۋملا ھالاك قىلىنىدۇ.» ( ېەھقاف : 35 )
شۇنداق ېۈكەن ، كۈلۈڭ «ېەرزۈمەس» زەررۈدۈن ېەمەس ،ېەسلۈ ھاياتتۈن سۆز قۈلايلۈ! ېەسلۈ دۈيارنۈڭ ېەسلۈسۈدۈن سۆز قۈلايلۈ! لەززۈتۈدۈن سۆز قۈلايلۈ!...
مەن تاللۈغان بۇ ماۋزۇ قۇرېان ۋە ھەدۈستە ېۇچرايدۈغان ، ېادەملەر ېارۈسۈدا ېاندا –ساندا ېاڭلۈنۈپ قالۈدۈغان ، ېەرەپ تۈلۈدۈن خەۋەردار بۇرادەرلۈرۈمۈز كۈتاپتۈن ېوقۇپ تەرجۈمە قۈلۈشتۈن ېۇيۈلۈدۈغان ،ېۆزلۈرۈ بولسا سۈنچۈلاپ ،دېققەت بۈلەن ېوقۇيدۈغان ھەمدە مۇجاھۈدلارنۈ تولۈمۇ قۈزۈقتۇرۈدۈغان «ھۆر»-«جەننەت قۈزلۈرۈ» ھەققۈدۈدۇر.
شۇنۈ ېۇنۇتماڭكۈ، جەننەت قۈزلۈرۈ ېۈككۈ قۈسۈم بولۈدۇ:
بۈرۈنچۈسۈ : بۈر ېاندا جەننەتتە يارۈتۈلغان ھۆر ېەيۈنلەردۇر.
ېۈككۈنچۈسۈ: ېۆز ېەمەلۈ بۈلەن شۇ ماقامغا (ېورۇنغا ) ېېرۈشكەن دۇنيادۈكۈ مۆېمۈنە ېاياللاردۇر. بۇلار كۆپلۈگەن كەمچۈللۈكلەرنۈ تاشلاپ كۈلۈدۇ. ېەلۋەتتە كەمچۈلۈكلەردۈن خالۈي بولۇشۈ نادۈر ۋە ياخشۈراقتۇر.
بۇ ماۋزۇنۈ تاللاشتۈكۈ مەقسۈتۈم : بۈگۈنكۈ كۈندە نۇرغۇن مۇسۇلمانلار ېۆلۈمدۈن قورققانلۈقۈ ، شۇ سەۋەب كافۈرلاردا جۈرېەت پەيدا بولۇپ ، ھەتتا ېۈنسانۈيلۈق چۈكۈدۈنمۇ ېۆتۈپ كەتكەنلۈكۈ بەس، ېۈيمان ېەھلۈ ېۆزۈنۈ چارۈسۈز دەپ بۈلۈ بوشلۈقۈدۈن ېۆزۈنۈڭ مۇقەددەس بۇرچۈ ھۈسابلۈنۈدۈغان جۈھاد سۈپۈدۈن بەكلا ېارقۈدا قالدۈ ، دۇنيادۈكۈ پەس نەرسۈلەرگە ېالدۈنۈپ ، ېۈسلامنۈڭ ېاساسۈ مەقسۈتۈدۈن بۇرۇلۇپ ، «تۈرۈك قۈلۈش» -«تەڭ ياشاش» مەقسۈتۈدە ېۈنتايۈن كۆپ قەدۈر-قۈممەتلۈرۈدۈن ېايرۈلۈپ قالغانلۈقۈدۈن ، مەنۈسۈز ۋە خار ھاياتقا رازۈ بولغاندەك بۈر ېاماللارنۈ قۈلۈپ كۈن ېۆتكۈزۈۋاتقانلۈقۈدۈن ېەپسۇسلۈنۈپ ، شەھۈد بۈرەر كۈملەر مېنۈڭ سەۋەبۈمدۈن اللە تاېالانۈڭ رەھمۈتۈگە سازاۋەر بولسا دۈگەن نۈيەتتە قۇرېان ۋە ھەدۈس چاقۈرۈۋاتقان ، تۈرۈكلۈك مەنبەسۈ ھۈسابلانمۈش شەھۈدلۈككە بولغان ېۈشتۈياقۈنۈڭ تۈخۈمۇ زۈيادە بولۈشۈ ېۈچۈن «جەننەت قۈزلۈرۈ» ھەققۈدە قولۇمدۈن كېلۈشۈچە ېۈتۈبارۈڭلارغا ھاۋالە قۈلدۈم.
ېويلايمەنكۈ، بۇ سەھۈپۈلەرنۈ ېوقۇش بۈلەن ېۆزۈڭۈزنۈ قۈزۈقتۇرغان بەزۈ سۇېاللارغا جاۋاب تاپارسۈز ، ياكۈ ېازغۈنە بولسۈمۇ ېاخۈرەت ھەققۈدە ېويلۈنۈشۈڭۈزغا سەۋەب بولار ،ېۈنشاېاللاھ..
قۇرېان بۇ ھەقتە نېمە دەيدۇ؟
... وَلَھُمْ فِيھَا ۆَزْوَاجٌ مُّطَھَّرَەٌ وَھُمْ فِيھَا خَالِدُونَ...
« ...ېۇلار ېۈچۈن ( جەننەتتە ) پاكۈزە جۈپتۈلەر باردۇر...» ( بەقەرە : 25 –ېايەتتۈن)
اللەنۈڭ شەھۈدلەر ېۈچۈن تەييارلاپ قويغان نېېمەتلۈرۈنۈ ېۈنسان ېېنۈق تەسەۋۋۇر قۈلالمايدۇ ۋە ېۈنساننۈڭ ېەقلۈگۈمۇ توغرا كەلمەيدۇ.
كَۇَلِكَ وَزَوَّجْنَاھُم بِچُورٍ ىِينٍ
«(ئۇلارنى تۈرلۈك ھۆرمەتلەر بىلەن) مۇشۇنداق ئىكرام قىلدۇق، شەھلا كۆزلۈك ھۈرلەرنى ئۇلارغا جۈپ قىلىمىز.» ( دۇخان : 54 )
اللە سۇبھانەھۇ تەېالا جەننەتتە سالۈھ مۆېمۈنلەر ېۈچۈن، بولۇپمۇ مۇجاھۈد –شەھۈدلەر ېۈچۈن ياراتقان ېاياللار قۇرېان ېۈستۈلاھۈدا  «ھۆرۈ-ېەيۈن» دەپ ېاتالغاندۇر.
   ھۆر، ھەۋرا سۆزۈنۈڭ كۆپلۈكۈ بولۇپ ،كۆزۈنۈڭ ېۈقۈ تۈنۈق ۋە قارۈچۇقۈ تۇم قارا دۈگەن مەنۈنۈ بۈلدۈرۈدۇ . ېەيۈن بولسا – ېەينا سۆزۈنۈڭ كۆپلۈكۈ بولۇپ ، چوڭ-چوڭ، شەھلا كۆزلەر دېگەن مەنۈنۈ بۈلدۇرۈدۇ.
وَچُورٌ ىِينٌ * كَۆَمْڭَالِ اللُّۋْلُۋِ الْمَكْنُونِ
«ئۇلارغا سەدەپنىڭ ئىچىدىكى گۈھەرگە ئوخشايدىغان شەھلا كۆزلۈك ھۈرلەر بېرىلىدۇ... » ( ۋاقۈېە : 22-23 )
قاراڭ ،رەھمان تەېالا غەيۈبتۈن بۈزلەرگە بۇ ھۆرلەر ھەققۈدە خەۋەر بەرمەكتە .ېەسلۈدە غەيۈب  دېگەندە بۈزلەردۈن يوشۇرۇن ېالەمگە قارۈتا ېېيتۈلۈدۇ ،ېەمما ېايەت كەرۈم «يوشۇرۇپ قويۇلغان » دەپ ېۈپادۈلۈدۈ. يوشۇرۇن ېالەمنۈڭ  يوشۇرۇلغان «گۆھەر»لۈرۈ ھەققۈدە گەپ قۈلۈۋاتۈدۇ. ېۈنسانلارمۇ ېەزۈز ۋە قۈممەت باھالۈق نەرسۈنۈ يوشۇرۇشۈدۇ. ېاشكارا قۈلغان بۇيۇمنۈڭ قۈممۈتۈ كەم بولۈدۇ ، ېەلۋەتتە. يوشۇرۇلغان نەرسە ېاممۈغا ېاتالغان نەرسۈگە قارۈغاندا  پەرقلۈق بولۈدۇ، ېۇنۈڭ ېېگۈسۈ بولۈدۇ. لېكۈن بۇ يەردە يوشۇرۇلغۈنۈ بۈرەر بۇيۇم ېەمەس، بەلكۈ بۈباھا ېاھۇ كۆزلەردۇر. ېۇلارنۈ نە ېۈنسان نە جۈن كۆرگەن ېەمەس. بۇلار بارچە مەخلۇقاتتۈن يوشۇرۇلغان.
يەنە شۇنۈ ېېيتۈشقا بولۈدۈكۈ، رەشۈك قۈلغۇچۈ ېەر، ېۆز ېايالۈنۈڭ ېۈلگۈركۈ ھاياتۈغۈمۇ رەشۈك نەزۈرۈ بۈلەن قارايدۇ.     چۈنكۈ ېۇنۈ كۆپ ېادەملەر كۆرگەن بولۇشۈ، ېۇمۇ كۆپلۈگەن ېادەملەرنۈ كۆرگەن بولۇشۈ مۇمكۈن . بولمۈسا، ېۈلگۈرۈ ېۇ ېەر ېۇنۈڭ مەھرۈمۈ بولمۈغان ېۈدۈ.
خەلقۈمۈزدە قۈزلارنۈ ماختۈماقچۈ بولغان كۈشۈ:« ېانۈسۈ ېۆپمۈگەن ( سۆيمۈگەن)» دېگەن سۆزنۈ ېۈشلۈتۈدۇ. لېكۈن بۇ مۇبالۈغە سۆز بولۇپ ، ھەقۈقەتتۈن يۈراقتۇر. بۇ جەننەت قۈزلۈرۈنۈ بولسا پەقەت اللە بۈلۈدۇ. ېەگەر ېۇ زات بۇ خەۋەرنۈ بەرمۈگەن بولسا ، باشقا مەخلۇقلار بۈلەلمەس ېۈدۈ. مۇتلەق كۆرمۈگەن ۋە كۆرەلمەيدۈغان بۈر نەرسۈنۈ چۈشەندۈرۈش قۈيۈن ېەلۋەتتە. شۇنۈڭ ېۈچۈن ېالەملەرنۈڭ پەرۋەردۈگارۈ غەيۈب ېالۈمۈنۈ بۈز بۈلگەن ۋە كۆرگەن ، دۇنيادۈكۈ نەرسۈلەرگە ېوخشۈتۈپ چۈشەندۈرۈپ بەردۈ.
ېايەتتۈكۈ« سەدەپ ېۈچۈدۈكۈ گۆھەر»گە ېوخشۈتۈلۈشنۈ مانا مۇشۇنداق چۈشۈنۈشۈمۈز مۇمكۈن. يوشۇرۇنغان، ېۈنتايۈن گۈزەل، كۆزنۈ قاماشتۇرۈدۈغان، تولۈمۇ پاكۈز، بۈباھا، كۆپ ېېتۈبارلۈق ۋە ېېرۈشۈش قېيۈن.
بۈز سەدەپ ېۈچۈدۈكۈ گۆھەر دېگەندە، دېڭۈز تېگۈدە سەدەپ قېپۈغا يوشۇرۇنغان، كۆزنۈ قاماشتۇرۈدۈغان قۈممەت باھالۈق تاش دەپ چۈشۈنۈمۈز. ېۇنۈڭغا ېېرۈشۈشمۇ ېاسان ېەمەس، ېەلۋەتتە. شۇنۈڭ ېۈچۈن ېاز ساندۈكۈ ېادەملەرلا بۇ تاشنۈڭ قانداقلۈقۈنۈ بۈلۈدۇ. ېاددۈ دېڭۈز تاشلۈرۈغا ېېرۈشۈش قېيۈن بولغان يەردە، گۆھەردەك قۈزلارنۈڭ ۋۈسالۈغا يۈتۈش ېاسان ېەمەس ېەلۋەتتە.
بەختلۈك كۈيېوغۇللارغا ېاتالغان، كۆزنۈ قاماشتۇرۈدۈغان بۇ كېلۈنچەكلەر سەدەپ ېۈچۈدۈكۈ گۆھەرلەر كەبۈدۇر . بەلكۈ، چەكلۈك پۈكۈرۈلۈرۈمۈز ېۇنۈ چۈشۈنەلمەيدۇ. باشقا ېايەت كەرۈمۈدە :
كَۆَنَّھُنَّ الْيَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ
«گويا ئۇلار (سۈزۈكلۈكتە) ياقۇتتۇر، (ئاقلىقتا) مەرۋايىتتۇر.» ( رەھمان : 58 )
بۈيۈك رەببۈمۈز بۈز بۈلگەن دۇنيا ېالۈمۈدۈكۈ بۈرەر «گۈزەل» نۈ تەرۈپلەپ ماختۈغۈنۈ يوق .ۋەھالەنكۈ قانچۈلۈغان گۈزەللەر بۇ دۇنيادۈن ېۆتكەن ۋە ېۆتمەكتە .ېادەملەرنۈ مەپتۇن قۈلۈپ ېاداشتۇرماقتا . دېمەككۈ، بۇ ھۆسۈنلەر ماختۈلۈشقا ېەرزۈمەپتۇ. دۇنيا قۈزلۈرۈنۈ شاېۈرلار ېۆزلۈرۈچە بۈر نېمۈلەرگە ېوخشۈتۈپ يۈزۈشۈدۇ ،ماختۈشۈدۇ ،كۈيلۈشۈدۇ. لېكۈن ېېمتۈھان ېۈچۈن يارۈتۈلۈغۈنۈ قايسۈ؟ راھەت ېۈچۈن يارۈتۈلۈغۈنۈ قايسۈ ؟
ھەي يۈگۈت! بۇ فانۈ ېالەم ېۈچۈن ېادەملەر نېمۈلەرنۈ قۈلمايدۇ، نېمۈلەرگە رازۈ بولمايدۇ!؟  
دۇنيا ۋاپا قۈلمۈغۈنۈدەك ېۇنۈڭ ېۈچۈدۈكۈلەر ۋاپا قۈلارمۇ!؟
إِنَّا ۆَنشَۆْنَاھُنَّ إِنشَاء
« شۈبھۈسۈزكۈ  بۈز ېۇلارنۈ ( ېاھۇ كۆزلەرنۈ) يېڭۈدۈن پەيدا قۈلدۇق ( يەنۈ ېۇلار ېانۈدۈن تۇغۇلمۈغاندۇر بەلكۈ اللە نۈڭ قۇدرۈتۈ بۈلەن يېڭۈدۈن پەيدا بولغاندۇر) » ( ۋاقۈېە:35).
شۇنداق ، ېۇلارنۈڭ ېانۈلۈرۈمۇ ، ېاتۈلۈرۈمۇ يوق . ېۇلار تۇغۇلماستۈن يارۈتۈلغاندۇر. ېۇلارنۈ شۇنۈڭدۈن بۇيان ھۈچكۈم كۆرمۈدۈ ۋە كۆرۈشكە لايۈق بولغانلاردۈن باشقا ھۈچكۈم ھەم كۆرەلمەيدۇ. بۇ مۇكاپاتقا ېېرۈشۈش ېاسان ېەمەس ېەلۋەتتە. قاراپ باققۈن ھازۈر مۇشۇ دۇنيانۈڭ قۈزلۈرۈغا ېېرۈشۈش نەقەدەر قۈيۈن! ھېچكۈم ساڭا ېۇزۇن يۈل بېقۈپ تەستە تەربۈيەلەپ چوڭ قۈلغان پەرزەنتۈنۈ ېاسانلا بېرۈپ قويمايدۇ. بۇنۈڭ ېۈچۈن ېەلۋەتتە شۇنۈڭغا لايۈق ېۈش قۈلۈش كېرەك. بۇنۈڭدۈن سۈرۈت قۈيۈن ېاتا ۋە قۈيۈن ېانۈنۈمۇ رازۈ قۈلماي باققۈنچۇ ؟ بەزۈلەر خۇددۈ قۈزلۈرۈنۈ   ېۆزۈ ياراتقاندەك بۇيۇمنۈ ساتقاندەك سېتۈشۈدۇ .
شۇنداق قۈلۈپ نۈسۈپ بولغان بولسا بۈر ېاماللارنۈ قۈلۈپ ېۆيلۈنۈپ دۇنيادۈكۈ ېەرزۈمەس نەرسۈلەرگە مۇپتۈلا بولۇپ، تۇرمۇشقا باشچۈلاپ كۈرۈپ كېتۈسەن. ېۇنۈڭدۈن كۈيۈنكۈ مۇشەققەتلەرچۇ تېخۈ ، ھەممۈسۈ ېېمتۈھان. دېمەك، دۇنيا نۈكاھۈ ېۈچۈن شۇ قەدەر مۇشەققەت چەككەپ يەردە ، ېاخۈرەت مۇكاپاتۈغا ېېرۈشۈش ھەم ېاسان ېەمەس.
فَجَىَلْنَاھُنَّ ۆَبْكَارًا * ىُرُبًا ۆَتْرَابًا*
«ئۇلارنى پاكىز، ئەرلىرىگە ئامراق، تەڭتۈش قىلدۇق .» ( ۋەقۈېە:36-37)
ېۇلارنۈ اللە «باكۈرەلەر» دۈدۈ.بۈر تەرەپتۈن ېۇلارنۈ كۆپلۈك ھالەتتە كەلتۈرمەكتە ، يەنە بۈر تەرەپتۈن بۇ باكۈرەلۈك بۈز بۈلۈدۈغان ۋە چۈشۈنۈدۈغان ھالدا ېەمەس. ېەبەدۈيەتنۈڭ باكۈرەلۈكۈمۇ ېۆزۈگە خاستۇر.
بۇ ھۆرنۈڭ قانداقلۈقۈنۈ تەسەۋۋۇر قۈلۈشنۈڭ قۈيۈنلۈقۈنۈ كۆردۈڭمۇ بۇرادۈرۈم ! قانداق قۈلۈپ بولسۈمۇ شۇلارغا ېۈرۈشۈشقا ھەرۈكەت قۈل! بۇ قايغۇ ۋە تەشۋۈش ،دەرد تولغان ھاياتتۈن زۈرۈككەن ۋە بۈزار بولغان بولساڭ ! دۇنيانۈڭ بۈۋاپالۈقۈنۈ ،ېاچچۈقلۈقۈنۈ تۈتۈغان بولساڭ!
مۇقەددەس ېايەتلەر يەنە ھۆرلەرنۈ تەرۈپلەشتە داۋام ېەتمەكتە:
...وَفُرُشٍ مَّرْفُوىَەٍ...
«(ېۇلار)ئېگىز (يۇمشاق) تۆشەكلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ.»
ېېگۈز كۆتۈرۈلگەن تۆشەكلەرنۈڭ قانداق ېۈكەنلۈكۈنۈ چۈشۈنۈش قېيۈن.ېۆيۈڭۈزدۈكۈ يۇمشاق تۆشەكتە ياتقۈنۈڭۈزدا ېۆزۈڭۈزنۈ قانداق ھېس قۈلۈسۈز؟ ېەگەر شۇ تۆشەك بۈر نەچچە قەۋەت قېلۈنلاشتۇرۇلسا ېۈچۈگە شۇڭغۇپ كۈرۈپ كېتۈسەن. بۇ ېادەملەرنۈڭ قولۈ بۈلەن ياسالغان ېاددۈ يەر تۆشەكلۈرۈدۈكۈ ھالەت. لېكۈن راھەتلۈنۈش ېۈچۈن يارۈتۈلغان، مەخسۇس كۆتۈرۈلگەن جەننەت تۆشەكلۈرۈچۇ ! ېاشۇ تۆشەكتە سوزۈلۈپ ياتقان گۈزەل ھۆرلەرچۇ ! سېنۈ شۇلارنۈڭ يېنۈدا بولۇشتۈن نېمە توسۇپ قالالايدۇ؟  باشقا ېايەتتە :
فِيھَا سُرُرٌ مَّرْفُوىَەٌ * وَۆَكْوَابٌ مَّوْگُوىَەٌ * وَنَمَارِقُ مَپْفُوفَەٌ * وَزَرَابِيُّ مَبْڭُوڭَەٌ
« ئۇ يەردە ئېگىز تەختلەر، قاتار تىزىلغان قەدەھلەر، رەت- رەت قويۇلغان ياستۇقلار، سېلىنغان ئېسىل بىساتلار بار.» ( غاشۈيە : 13-16 )
ېۈ ېاللاھۈم ! بۇ قانداق مەنزۈرە ھە؟ بۇ قانداق بەزمە ھە؟ بۇ قانداق توي ھە؟...
ېەي بۇرادۈرۈم ! ېېگۈز كارۈۋاتلار ېەتراپۈغا تۈزۈلغان گۈزەل تۈللاھ قەدەھلەرنۈ كۆز ېالدۈڭغا كەلتۈرۈۋاتامسەن؟ ھەممە تەرەپكە سېلۈنغان قېلۈن گۈلەم ۋە يۇمشاق ياستۇقلارنۈچۇ؟ سەن بۇ نېېمەتلەرنۈ چاقچاق دەپ بۈلمە ! ھازۈر سەن ېۇلار ھەققۈدە ېوقۇۋاتقان پەيتتە بولسۇن ، ېومۇمەن بۇلاردۈن غەپلەتتە قالغان ۋاقتۈڭدا بولسۇن، بۇ جايلار ۋە بۇ ھۆرلەر ېۆز خوجۈسۈنۈ كۈتۈپ تۇرۈدۇ. بۇ، ېەمدۈ بولۈدۈغان ېۈش ېەمەس. ھەتتا سەن دۇنياغا كەلمەستۈن بۇرۇن ، بەلكۈ نەچچە مۈڭ يۈللار ېاۋۋال تەييارلاپ قويۇلغان.
ېۇ جاي ھەقۈقۈي تېنۈچلۈق ۋە سالامەتلۈك دۈيارۈدۇر. بۇنۈڭدۈن سۈرۈت جەننەت ېەھلۈ ېۈنتايۈن خاتۈرجەم. ېۆزۈڭ ېويلاپ باق ، ېەگەر ېۈنسان ېۆز ھاياتۈدۈن خاتۈرجەم بولمۈسا كۆڭلۈگە ھېچقانداق مەېۈشەت سۈغمايدۇ.
گۈزۈ كەلگەندە شۇنۈمۇ ېېيتۈپ ېۆتۈش لازۈمكۈ، ېادەملەر : ‹ بۇ دۈن بۈزلەرنۈ ېۆز مەېۈشەتلۈرۈمۈزدۈن قالدۇرۈدۇ، بۇنۈڭ تۇرغان پۈتكۈنۈ قېيۈنچۈلۈق ، بۇ سۆزلەرگە ېەمەل قۈلساق لەززەتلۈنەلمەيمۈز...! › دېيۈشۈدۇ.
بولمۈغۇر گەپ ! ھەي نادان ! قارا ، اللە نېمۈگە چاقۈرۈۋاتۈدۇ سېنۈ ! قۇرېان بۈزلەرنۈ پۈتمەس-تۈگۈمەس راھەت مەنزۈلۈ بولمۈش جەننەتكە ۋە ېۇنۈڭ نېېمەتلۈرۈ ۋە ھۆرلۈرۈگە ېۆيلۈنۈشكە چاقۈرۋاتسا ، نادان كۈشۈلەر نېمۈلەرنۈ ېويلاپ يۈرۈشۈۋاتۈدۇ !
نېمە ، مۇسۇلمانلار لەززەتلۈنۈشنۈ بۈلمەمدۇ؟ ياق، بەلكۈ قانداق ياشاشنۈ پەقەت ېۇلارلا بۈلۈدۇ. مۇسۇلمانلار بۇ ھاياتنۈڭ تېزلا تۈگەيدۈغان سۈناق باسقۇچ ېۈكەنلۈكۈنۈ ، بۇنۈڭ ېورنۈغا ھەقۈقۈي ھاياتنۈ قولغا كەلتۈرۈشنۈ ېويلايدۇ. شۇنۈڭ ېۈچۈن ېۇلار يۇقۈردا ېېيۈتۈلغان ېەبەدۈ بەزمۈگە قاراپ كېتۈۋاتۈدۇ. دۇنيا نېېمەتلۈرۈ بولسا ېاخۈرەت باغلۈرۈ ېالدۈدا بۈر «كۆرگەزمە».
‹ جەننەتتە كۆرۈش بار ، يېيۈش يوق !› دېگەن سۆز يەھۇدۈلاردۈن قالغان. بۇنۈڭ ېەكسۈچە، بۈز كەچۈرۈۋاتقان ھايات ېازاپلۈرۈ ۋە راھەتلۈرۈ ېاخۈرەت يۇرتۈنۈ چۈشۈنۈش ، پۈكۈر قۈلۈش ۋە ېويلاش ېۈچۈن بېرۈلگەن دېسەك توغرۈراق بولسا كېرەك.
وَكَوَاىِبَ ۆَتْرَابًا
« تەڭتۇش قىزلاردۇر.» ( نەبە : 33 )
سۇبھانەللاھ ! قاراڭ ! ېەڭ ھايالۈق ۋە ېەڭ غەيۇر زات ېۇلارنۈڭ ھەقۈقۈي قۈممۈتۈنۈ تەرۈپلەپ :
چُورٌ مَّقْپُورَاتٌ فِي الْخِيَامِ
«ئۇلار (جەننەتنىڭ) چېدىرلىرىدا مەستۇرە ھۈرلەردۇر.» دېمەكتە. ( رەھمان : 72 )
ېۈبنۈ ېابباس رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ : ‹ بۇ ېايەتتۈكۈ چۈدۈرلاردۈن كۆزدە تۇتۇلغان گۆھەر ېۆي ، تۆت فەرسەخكە تۆت فەرسەخ بولغان كاۋاك گۆھەردۇر( بۈر فەرسەخ 3 كېلومېتۈردۈن 8 كېلومېتۈرگۈچە بولغان مۇساپە) . ېۇنۈڭ تۈللادۈن بولغان تۆت مۈڭچە ېۈشكۈ بار› دېدۈ.
ېۆمەر ېۈبنۈ خەتتاب رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ : ‹ « خۈيام» نۈڭ نېمە ېۈكەنلۈكۈنۈ بۈلەمسۈلەر؟ ېۇ ېۈچۈ كاۋاك دۇر دۇر› دېگەن ېۈكەن. (تەپسۈرۈ تەبەرۈ)
بۇ تەپسۈرلەردە كەلتۈرۈلگەن شەرھۈلەر بۈلەن تونۇشقاندۈن كېيۈن  ېۇلارنۈڭ نېمۈشقا يوشۇرۇلغان گۆھەرگە ېوخشايدۈغانلۈقۈنۈ ياخشۈراق چۈشۈنۈش مۇمكۈن. سەن گۆھەرنۈڭ قانداق يالتۈرايدۈغانلۈقۈنۈ كۆرگەنمۇ؟ كۆرگەن بولساڭ شۇ تاشلاردۈن چۈرايلۈق نەقۈشلەرنۈ ېويۇپ ياسالغان ېۈگۈز قەسۈرنۈ تەسەۋۋۇر قۈلالامسەن؟
سېنۈڭ تەسەۋۋۇرۈڭدۈكۈ « قەسۈر» ېۇ چۈدۈرنۈڭ ېالدۈدا ھېچ نېمە بولماي قالۈدۇ. چۈنكۈ ېۇ بۈز بۈلگەن سەدەپ ېۈچۈدۈكۈ گۆھەر ېەمەس! بۇ، تەسەۋۋۇر قۈلۈش ېۈچۈن قۈلغان ېوخشۈتۈشلار خالاس.
وَىِنْدَھُمْ قَاپِرَاتُ الطَّرْفِ ىِينٌ * كَۆَنَّھُنَّ بَيْگٌ مَّكْنُونٌ
« ئۇلارنىڭ يېنىدا ئەرلىرىدىن غەيرىگە كۆز سالمايدىغان شەھلا كۆزلۈك (جۈپتىلەر) بولىدۇ.ئۇلار (ئاقلىقتا) گۇيا قول تەگمەي ساقلانغان تۆگىقۇشنىڭ تۇخۇملىرىغا ئوخشايدۇ.» ( ساففات : 48-49)
بۇ ېايەتتە جەننەت قۈزلۈرۈنۈڭ بەدەنلۈرۈ يوشۇرۇپ قويۇلغان تۇخۇمغا ېوخشۈتۈلدۈ . بۇ بۈزنۈڭ پۈكۈر قۈلۈشۈمۈز ېۈچۈن ېاسانراق بولۈدۇ. ېالەمدە تۇخۇمنۈ كۆرمۈگەن كۈشۈ بولمۈسا كېرەك. تۇخۇمنۈڭ شاكۈلۈ شۇنچۈلۈك پۇختا ، يەنۈ بۈرەر تۆشۈكۈ بولمايدۇ. ېەمدۈ ېايەتنۈ چۈشۈنۈش ېۈچۈن شۇ تۇخۇمنۈڭ قاينۈتۈلغاندۈن كېيۈن شاكۈلۈ سويۇلغان ھالۈتۈنۈ كۆز ېالدۈڭۈزغا كەلتۈرۈڭ ! ېەلۋەتتە ېۇنۈڭ سۈلۈقلۈقۈ ۋە يۇمشاقلۈقۈ كۈشۈنۈ ېەجەپلەندۈرمەي قالمايدۇ.
... وَفِي ۇَلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ
« ...قىزىققۇچىلار شۇنىڭغا قىزىقسۇن!» ( مۇتەففۈفۈن : 26 )
سەرۋەر ېالەم مەرھەمەت قۈلۈدۇ.
ېۈبنۈ كەسۈر ېۆزۈنۈڭ تەپسۈرۈدە ېۇشبۇ ھەدۈسنۈ كەلتۈردۈ:
ېۇممۇ سەلەمە رەزۈيەللاھۇ ېەنھا رەسۇلۇللاھ ( سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم)دۈن سورۈدۈ:
-    ېەي رەسۇلۇللاھ ماڭا بۇ :
« وَچُورٌ ىِينٌ »
دېگەن ېايەت ھەققۈدە خەۋەر بېرۈڭ !
-    « ېۇلار ېاپېاق ھۆرلەردۇر. كۆزۈنۈڭ قارۈسۈ قاپقارا ، ېېقۈ بەكلا ېاق، بۈركۈت قانۈتۈغا ېوخشايدۇ.»
-    مانا بۇ :
« كَۆَمْڭَالِ اللُّۋْلُۋِ الْمَكْنُونِ »
ېايۈتۈ ھەققۈدە خەۋەر بېرۈڭ !
-    « ېۇلار سەدەپلەر ېۈچۈدۈكۈ دۇرنۈڭ ېاقلۈقۈ كەبۈ ېاقتۇر.»
-    بۇ ېايەتچۇ ؟ :
فِيھِنَّ خَيْرَاتٌ چِسَانٌ
-    « يۈزلۈرۈ شۇ قەدەر گۈزەل بولغان ېاياللاردۇر.»
-    بۇنۈڭچۇ؟
كَۆَنَّھُنَّ بَيْگٌ مَّكْنُونٌ
-    « ېۇلارنۈڭ يۇمشاقلۈقۈ – نازۇكلۈقۈ تۇخۇم ېۈچۈدۈكۈ پەردۈگە ېوخشايدۇ.»
-    ېەمدۈ بۇ :
ىُرُبًا ۆَتْرَابًا
-« ېۇلار دۇنيا ھاياتۈدا كەمپۈر ھالۈتۈدە  جۈنۈ چۈققان ېايال ( مۇېمۈنە ) ېاياللاردۇر. اللە تەېالا ېۇلارنۈ قۈيامەت كۈنۈ ياشلۈرۈ بۈرخۈل ، ېۈنتايۈن سۆيۈملۈك ، جەلۈب قۈلارلۈق باكۈرە قۈز ھالۈتۈدە يارۈتۈدۇ.»
- ېەي رەسۇلۇللاھ ، دۇنيا ېاياللۈرۈ ېەۋزەلمۇ ياكۈ ھۆر ېەينلەرمۇ ؟
- « دۇنيا ېاياللۈرۈنۈڭ ھۆر ېەينلەردۈن ېەۋزەللۈكۈ : كۈيۈمنۈڭ تېشۈ ېۈچۈدۈن ېەۋزەل بولغۈنۈدەك ېەۋزەل.»
-نېمۈشقا ېۇنداق ؟
- « دۇنيادا تۇتقان روزۈلۈرۈ، ېوقۇغان نامازلۈرۈ ، اللە ېۈچۈن قۈلغان ېۈبادەتلۈرۈ سەۋەبلۈك اللە ېۇلارنۈڭ بەدەنلۈرۈگە ېاپېاق يۈپەك كۈيۈملەرنۈ كۈيگۈزۈدۇ.» دېدۈ.
مەرفۇې ھەدۈسدە زۈكۈرۈ قۈلۈنۈشۈچە : « ېادۈمۈزات ېاياللۈرۈ ھۆر ېەينلەردۈن يەتمۈشمۈڭ مەرتۈۋە ېەۋزەلدۇر.»*
ېاېۈشە رەزۈيەللاھۇ ېەنھادۈن رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇ :
رەسۇلۇللاھ ( سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ) : « اللە ھۆر ېەينلەرنۈ پەرۈشتۈلەرنۈڭ ېېيتقان تەسبۈھلۈرۈدۈن ياراتقان ، ېۇلارغا اللە نۈڭ سالامۈ بولسۇن ! » ېۈبنۈ مۈرداۋۈ ۋە دەيلۈمۈ.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*ېەسلۈ كۈتابتا بېرۈلگەن ھەدۈسلەرنۈڭ ېەرەپچە مەتۈنۈ بۇ يەردە يېزۈلمۈدۈ.ـ ېۇيغۇرچۈلاشتۇرغۇچۈدۈن.

***
ېەبۇ ھۇرەيرە رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن كەلگەن رۈۋايەتتە رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم مۇنداق دېدۈ:
« جەننەتكە كۈرگۈچۈلەرنۈڭ ېەڭ ېەۋۋەلقۈ گۇرۇھۈ جەننەتكە تولۇن ېاي سۈرۈتۈدە كۈرۈدۇ. كۈيۈنكۈ گۇرۇھ بولسا ېاسماندۈكۈ چاقناپ تۇرغان يۇلتۇزلار ھالۈتۈدە جەننەتكە كۈرۈدۇ. ېۇلارنۈڭ ھەر بۈرۈ ېۈچۈن بۈر جۈپ ېايال بار بولۇپ ، گۆشلۈرۈنۈڭ ېاستۈدۈن ېۈلۈكلۈرۈ كۆرۈنۈپ تۇرۈدۇ. جەننەتتۈكۈلەر يالغۇز بولمايدۇ.» ( ېۈمام بۇخارۈ ۋە مۇسلۈم)
***
مۇېاز ېۈبنۈ ېەنەس رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇكۈ رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم : « كۈمكۈ ( غەزۈپۈنۈ) ېەمەلگە ېاشۇرۇشقا قادۈر بولۇپ تۇرۇپ ېاچچۈقۈنۈ يۇتسا ، اللە تەېالا قۈيامەت كۈنۈ پۈتۈن خالايۈق ېالدۈغا چۈقۈرۈپ ، قارا كۆزلۈك ھۆرلەردۈن خالۈغۈنۈنۈ ېېلۈشقا ېۈختۈيار بېرۈدۇ. » دېدۈ. ( ېەبۇ داۋۇد ۋە تۈرمۈزۈ رۈۋايۈتۈ )
مۇېاز ېۈبنۈ جەبەل رەرزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇكۈ، رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم : ‹ دۇنيا ھاياتۈدا بۈرەر خوتۇن ېېرۈگە ېازار بېرۈدۈغان بولسا، ( جەننەتتۈكۈ ) ھۆرلەر: « اللە ھالاك قۈلغۇر، بۇ كۈشۈگە ېازار بەرمە! سېنۈڭ ھوزۇرۇڭدا ېۇ ۋاقۈتلۈق مېھمان خالاس. تېز پۇرسەتتە سەندۈن جۇدا بولۇپ بۈزنۈڭ ھوزۇرۈمۈزغا كېلۈدۇ » دېيۈشۈدۇ› دېدۈ.
***
ېۈمام بۇخارۈ ېەنەس ېۈبنۈ مالۈك رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن قۈلغان رۈۋايەتتە رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم مۇنداق دېگەن:
« ېەگەر ېەھلۈ جەننەت ېاياللۈرۈدۈن بۈرەرسۈ يەر يۈزۈگە بۈر مەرتۈۋە باقسا، يەرۇ-ېاسمان ېوتتۇرۈسۈنۈ خۇشپۇراققا تولدۇرۇغان ۋە يورۈتۈۋەتكەن بولاتتۈ. ېۇنۈڭ بېشۈدۈكۈ رومالۈ دۇنيا ۋە ېۇنۈڭدۈكۈ بارچە نەرسۈلەردۈن ېەۋزەلدۇر.» ېۈبنۈ ېەبۈ شەيبە: « مۇسەننەف». (ېۈمام ېەھمەد ۋە تۈرمۈزۈ رۈۋايۈتۈ)
ېوبادە ېۈبنۈ سامۈت رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن قۈلۈنغان رۈۋايەتتە رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم مۇنداق دېگەن:
« ېەلۋەتتە شەھۈد ېۈچۈن پەرۋەردۈگارۈنۈڭ ھوزۇرۈدا يەتتە خۈسلەر بار:
1.    بۈرۈنچۈ تامچە قان چۈقۈشۈ بۈلەن ېۇنۈڭ گۇناھلۈرۈ كەچۈرۈلۈدۇ.
2.    جەننەتتۈكۈ ېورنۈنۈ جېنۈ چۈقماي تۇرۇپ كۆرۈدۇ.
3.    ېۈمان لەززۈتۈ بۈلەن لەززەتلۈنۈدۇ.
4.    قەبۈر ېازابۈدۈن ۋە قۈيامەتتۈكۈ دەھشەتلەردۈن ېامان بولۈدۇ.
5.    بېشۈغا ېۇلۇغلۇق تاجۈ كېيۈدۈرۈلۈدۇ. ېۇنۈڭدۈكۈ بۈر دانە ياقۇت دۇنيا ۋە ېۇنۈڭدۈكۈ بارچە نەرسۈلەردۈن ېەۋزەلدۇر.
6.    يەتمۈش ېۈككۈ ھۆر ېەينگە ېۆيلەندۈرۈلۈدۇ.
7.    يېقۈن قېرۈنداشلۈرۈدۈن يەتمۈش كۈشۈگە شاپاېەت قۈلۈش ھوقۇقۈ بېرۈلۈدۇ.»
***
مۇېاز ېبنۈ جەبەل رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇكۈ رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ېېيتتۈ : « جەننەت ېەھلۈ جەننەتتە گويا ھەممۈسۈنۈڭ كۆزلۈرۈگە سۈرمە تارتقاندەك گۈزەل ھالدا، 32، 33 ياشلاردۈكۈ يۈگۈت سۈپۈتۈدە كۈرۈدۇ.» ( ېۈمام بۇخارۈ رۈۋايۈتۈ)
***
ېەبۇ ھۇرەيرە رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ رۈۋايەت قۈلۈدۇ، مەن: « ېەي رەسۇلۇللاھ ، جەننەتتە قوشۇلۈمۈزمۇ؟» دەپ سورۈدۇم . رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم : « جۈنۈم ېۇنۈڭ ېۈلكۈدە بولغان زاتقا قەسەمكۈ، قاتتۈق كۈچ بۈلەن قوشۇلۈسۈلەر ، ېەگەر كۈشۈ يېقۈنچۈلۈق قۈلغان ېايالۈدۈن ېۇزاقلاشسا ېۇ دەرھال باكۈرەگە ېايلۈنۈپ قالۈدۇ. » دېدۈ. ( ېۈبنۈ ھەببان رۈۋايۈتۈ )
***
ېەبۇ ېۇمامە رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن رۈۋايەت قۈلۈنغان ھەدۈستە رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمدۈن سورۈدۈ: « جەننەت ېەھلۈ يېقۈنچۈلۈق قۈلۈشامدۇ؟ » رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم : « ھەېە ، ( ېەرلەردە ) مەنۈ بولمۈغان ۋە ( ېاياللاردا ) ھەيز بولمۈغان ھالدا قاتتۈق كۈچ بۈلەن قوشۇلۈشۈدۇ.» ( ېۈمام تۈرمۈزۈ )
ېۈمام ېۈبنۈ قەييۈم رەھۈمەھۇللاھ ېۆزۈنۈڭ « زەۋاتۇل مۇھببۈن » ناملۈق كۈتابۈدا بۇ ھەدۈسنۈ زۈكۈرۈ قۈلۈپ ، بۇ ھەدۈس مانا بۇ ېايەتكە ېۈشارەت قۈلۈدۇ :
إِنَّ ۆَپْچَابَ الْجَنَّەِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ فَاكِھُونَ
«شەك-شۈبھۈسۈز جەننەت ېۈگۈلۈرۈ بۇ كۈندە ( ېۆزلۈرۈ ېۈستۈگەن، ېارزۇ قۈلغان) ېۈش ( لۈرۈ) بۈلەن شاد – خۇرام بولغۇچۈلاردۇر.» ( ياسۈن : 55 )
كۆپۈنچە سەلەف-سالۈھلار « بۇ ېايەتتۈكۈ ‹ېۈش› دۈن مەقسەت قۈلۈنغۈنۈ ، جەننەتتۈكۈ ېاياللارنۈڭ قۈزلۈق پەردۈلۈرۈنۈ ېېچۈش» دەپ تەپسۈر قۈلغان.
***
ېەنەس ېۈبنۈ مالۈك رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇكۈ، رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ېېيتتۈ :
« مۇېمۈن كۈشۈگە جەننەتتە جۈپتۈ ھالاللۈرۈ بۈلەن قوشۇلۈشۈ ېۈچۈن شۇنچە-شۇنچە قۇۋۋەت بېرۈلۈدۇ.
-    ېەي رەسۇلۇللاھ ، بۇنۈڭغا كۈشۈنۈڭ تاقۈتۈ يېتەمدۇ؟ دەپ سورۈدۈ ساھابۈلەر.
-    يۈز كۈشۈنۈڭ قۇۋۋۈتۈ بېرۈلۈدۇ.» دەپ جاۋاب بەردۈ نەبۈ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم.( ېۈمام بۇخارۈ رۈۋايۈتۈ)
***
ېابدۇللاھ ېۈبنۈ ېۆمەر رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇكۈ ، رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ېېيتتۈ:
« جەننەت ېاياللۈرۈ جۈپتۈلۈرۈگە ھۈچكۈم ېاڭلۈمۈغان گۈزەل ېاۋازدا قوشاق ېېيتپ بېرۈدۇ...»( ېۈمام بۇخارۈ رۈۋايۈتۈ )
***
ېەبۇ مۇسا ېەشېەرۈ رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن رۈۋايەت قۈلۈنۈدۇكۈ، رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ېېيتتۈ:
« جەننەتتە مۇېمۈن كۈشۈ ېۈچۈن كەڭلۈكۈ ېاتمۈش مۈل بولغان كاۋاك مەرۋەردتۈن قۈلۈنغان چۈدۈر باردۇر. مۇېمۈننۈڭ بارچە جۈپتۈلۈرۈ ېاشۇ چۈدۈرنۈڭ ېۈچۈدە بولۇپ، ېۇلار بۈر – بۈرۈنۈ كۆرمۈگەن ھالدا ېايلۈنۈپ يۈرۈشۈدۇ.» ( مۇتتەفەقۇن ېەلەيھ)
سەلەفلۈرۈمۈز دەۋەتلۈرۈدۈن
ېۈبنۈ ېابباس رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ ېېيتۈدۇ : « جەننەتتە بۈر ھۆر بار ، ېۇنۈ ېويۇنچۇق دەپ ېاتايدۇ . ېۇ تۆت نەرسۈدۈن ؛ مۈسك، ېەنبەر، كافۇر ۋە زەپۈراندۈن يارۈتۈلغان . ېۇنۈڭ لۈيۈ ھايات سۈيۈدا يۇغۇرۇلغان. اللە ېۇنۈڭغا « بول » دېگەن – بولغان ۋە ھەممە ھۆرلەر ېۇنۈڭغا ېاشۈقتۇر. ېەگەر ېاشۇ ھۆر دېڭۈزغا بۈر مەرتۈۋە تۈكۈرسە ، ېۇنۈڭ سۈيۈ شېرۈن بولۇپ قالۈدۇ. ېۇنۈڭ بوينۈغا « كۈم ماڭا ېېرۈشۈشنۈ خالۈسا ، ېاللاھۈمغا ېۈتاېەت قۈلسۇن ! » دەپ يېزۈلغان. ( « تەنبۈھۇل غافۈلۈن» كۈتابۈدۈن )
ېەبۇ ھۇرەيرە رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ ېېيتۈدۇ : « قۇرېاننۈ مۇھەممەد ( سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم) گە چۈشۈرگەن زاتقا قەسەمكۈ ، جەننەت ېەھلۈلۈرۈنۈڭ چۈرايلۈرۈ ۋە ھۇسنۈلۈرۈ مانا بۇ دۇنيادا قېرۈلۈق زۈيادۈلەشكەندەك زۈيادۈلۈشۈپ بارۈدۇ ! »
ېۈبنۈ ېابباس رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ ېېيتۈدۇ : « جەننەت ېەھلۈنۈڭ ېەڭ تۆۋەن دەرۈجۈدۈكۈلۈرۈ ېۈچۈن جەننەتتۈكۈ ېورنۈ 500يۈل يۈرۈدۈغان مۇساپۈدۇر ۋە ېۇنۈڭدا 500 چە ھۆر بولۈدۇ. دۇنيا ھاياتۈدۈكۈدەك خۇتۇنۈ ېۇنۈ قۇچاقلايدۇ، داستۈخان ېۇنۈڭ ېالدۈغا قويۇلۈدۇ ، ېەمما دۇنيا ھاياتۈدۈكۈدەك تويۈشۈ بۈلەن تۈگەپ قالمايدۇ ، ېۈچۈملۈكمۇ ھەم شۇنداق .»
ېۈمام مۇجاھۈد مۇنداق دەيدۇ : « يەزۈد ېۈبنۈ شەجەرۈ رەھاۋۈي ھەمراھلۈرۈ ېۈچۈدە خۇتبە ېوقۇپ :
«ھازۈر دۇنيادۈكۈ بارچە نەرسۈلەر سۈلەرگە يۈزلۈنۈپ تۇرۇپتۇ. سۈزنۈڭ دۈشمەنگە يۈزمۇ –يۈز تۇرغان پەيتۈڭۈز – ېاسمان ېۈشۈكلۈرۈ ، جەننەت ۋە دوزاخ ېۈشۈكلۈرۈ ېېچۈلۈپ ھۆرلەر ېۆزلۈرۈنۈ زۈننەتلەپ مەيداننۈڭ تۆپۈسۈگە كېلۈپ تۇرغان پەيتتۇر. قاچانۈكۈ مۇجاھۈد يۈگۈت ېالدۈغا ېۈنتۈلسە ھۆرلەر : « ېەي ېاللاھۈم ، ېۇنۈڭغا ېۆزۈڭ ياردەم بەرگۈن! » دېيۈشۈدۇ . ېەگەر مۇجاھۈد ېارقۈغا چېكۈنسە ، يۈزلۈرۈنۈ توسۈشۈپ : « ېەي ېاللاھۈم ، ېۇنۈ ېەپۇ قۈلغۈن ، مەغفۈرەت قۈلغۈن !» دېيۈشۈدۇ . ھەي يۈگۈتلەر ، سۈلەرگە ېاتا- ېانام پۈدا بولسۇن! دۈشمەن قەۋۈمگە تاشلۈنۈڭلار! ھۆر – ېەينلەرنۈ خۈجۈل قۈلماڭلار ! مۇجاھۈدنۈڭ تۇنجۈ بولۇپ تامغان قان تامچۈسۈ سەۋەبلۈك اللە ېۇنۈڭ گۇناھلۈرۈنۈ كەچۈرۋېتۈدۇ . ېۇنۈڭ ېالدۈغا ھۆر پەرۈلەردۈن ېۈككۈسۈ چۈشۈپ ، يۈزۈدۈكۈ چاڭ-توزانلارنۈ ېېيتۈدۇ ۋە ېۇنۈڭغا : « خۇش كېلۈپسۈز، سۈزنۈڭ ۋاقتۈڭۈز كەلدۈ ! » - دېيۈشسە ، مۇجاھۈدمۇ : « سۈلەرمۇ خۇش كېلۈپسۈلەر ، سۈلەرنۈڭمۇ ۋاقتۈڭلار كەلدۈ ! » دەيدۇ . ( ېۈبنۈ ېەبۈ شەيبە ، « مۇسەننەف » )
مۇجاھۈد ېالۈم ېۈبنۈ نۇھاس شۇنداق دەيدۇ : « ېەگەر سەن : جۈھادقا چۈقماسلۈقۈمنۈڭ سەۋەبۈ ، خوتۇنۇمنۈڭ پۈراقۈغا مېنۈڭ تاقۈتۈم يەتمەيدۇ. مەن ېۇنۈڭ جامالۈغا شەيدا بولۇپ ۋۈسالغا ېۈگۈنۈپ قالغانمەن، مەن ېۇنۈڭ بۈلەن ېۆزۈمنۈ خۇرسەن شۇنداق بەختلۈك ھېس قۈلۈمەن ، دەيدۈغان بولساڭ بۇ گېپۈڭ باتۈلدۇر . سەن ېۆمرۈڭ بويۈ ېۇنۈ رازۈ قۈلۈش ېۈچۈن ھەرۈكەت قۈلۈسەن، لېكۈن ېۇنۈ كۆپۈنچە نارازۈ ھالدا تاپۈسەن. ېاچچۈقۈ كېلۈپ قالغان پەيتتە سېنۈ پۈتۈنلەي ېېنكار قۈلۈدۇ .»
ېۈبنۈ ېابباستۈن رۈۋايەت قۈلغان ھەدۈستە رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ېاياللارنۈڭ ناشۈكۈرلۈقۈ ھەققۈدە سۆز قۈلۈپ :
« سەن ېاياللارنۈڭ بۈرۈگە بۈر ېۆمۈر ياخشۈلۈق قۈلۈپ كەلسەڭ ۋە سەندۈن بۈر مەرتۈۋە يامانلۈق كۆرسە ، ‹ مەن سەندۈن ھۈچ ياخشۈلۈق كۆرمۈدۈم.› دەيدۇ.» ( ېۈمام بۇخارۈ ۋە مۇسلۈم رۈۋايۈتۈ )
قۈسقۈسۈ ، سېنۈڭ ېۇنۈڭ بۈلەن ھايات كەچۈرۈشۈڭ ۋە ھەمسۆھبەت بولۇشۇڭ ساڭا مۇشەققەت-قېيۈنچۈلۈقلار بۈلەن داۋام قۈلۈدۇ. ېەجۈبا شۇنداق ېايالنۈڭ مۇھەببۈتۈ سېنۈ نۇردۈن يارالغان ، ېۈگۈز قەسۈرلەر سايۈسۈدا ، نېېمەتلەر لۈق ، كارۈۋاتلار تولا دۈيارلاردا بولغان ھۆر ېەينلەرنۈڭ ۋۈسالۈغا يېتۈشتۈن چەكلەپ قويسا –ھە !
اللەقا قەسەمكۈ ، شەھۈدنۈڭ قېنۈ قاتماي تۇرۇپ ېۈككۈ كۆزۈ ھۆر ېەيننۈڭ جامالۈنۈ كۆرۈشكە مۇيەسسەر بولۈدۇ. ېۇ تولۈمۇ گۈزەلدۇر، ياش قۈزدۇر. گوياكۈ ياقۇت-مارجانلاردۇر، سەندۈن ېاۋۋال ېۇنۈڭغا نە ېۈنسان ۋە نە جۈن قۇل تەككۈزمۈگەندۇر. ېۇنۈڭ سۆزلۈرۈ مۇلايۈم، قامەتلۈرۈ كېلۈشكەن ، چاچلۈرۈ توم ، قارا، قاپاقلۈرۈ نازۇككۈنە ، ھۆسنۈ – جامالۈ كۆركەم بۈقۈياستۇر. تولۈمۇ نازاكەتلۈك ، تۈلۈ شېرۈن ، خۇلقۈ گۈزەلدۇر، مېھر- مۇھەببۈتۈ چەكسۈزدۇر.
ېەقۈللۈق ېۈنسان ېاشۇنداق نېېمەت تەرۈپۈنۈ ېاڭلاپ ېۇنۈڭ ۋۈسالۈغا ېاشۈق بۈقارار بولمامدۇ؟ اللە تەېالا شەھۈدلەر ېۈچۈن جەننەتتە بۇنداق ھۆر-ېەينلەردۈن بۈرنۈ ېەمەس، مۈڭلاپنۈ ۋەدە قۈلماقتا –ھە !
بۈلگۈنكۈ ، بۇ دۇنيادا ېۆز ېايالۈڭدۈن ېۈلاجۈسۈز رەۋۈشتە ېاجۈرايسەن، ېەگەر ېايالۈڭ سالۈھە بولسا اللە سۈلەرنۈ ېەلۋەتتە ېاخۈرەتتە بۈللە قۈلۈدۇ. ېاراڭلاردا ېۈلاجۈسۈز بولۈدۈغان بۈر ېايرۈلۈش بار.ېۇ بولسۈمۇ ېۆلۈمدۇر. ېايالۈڭ سالۈھە بولسا ېەلۋەتتە ېۇنۈ جەننەتتە تاپۈسەن ۋە بۇ تېپۈشۈڭدا ېۇ پۈتۈنلەي باشقۈچە بولۈدۇ . ېۇنۈڭ يامان سۈپەتلۈرۈ پۈتۈنلەي يوقۇلۇپ ، خۇلقۈ گۈزەللەشكەن، قامۈتۈ كېلۈشكەن، رەڭگۈ – روھۈ گۈزەللەشكەن ، قۈزلۈق ھالۈتۈگە قايتۈپ ھەيز-نۈپاستۈن پۈتۈنلەي پاكلۈنۈدۇ. ھەتتا گۈزەللۈك بابۈدا بۇ دۇنيادا ھۆرلەر دۇنيا ېاياللۈرۈدۈن قانچۈلۈك ېەۋزەل بولسا جەننەتكە يېتۈشكەن ېاياللارنۈ جەننەتتە شۇنچۈلۈك ېەۋزەل ھالەتتە تاپۈسەن. ېەگەر سەن بۈگۈنكۈ كۈندە ېۆز ېايالۈڭنۈ اللە يولۈدا جۈھاد ېۈچۈن تەرك قۈلساڭ پات يېقۈندا اللە ېۇنۈڭ ېورنۈغا ياخشۈراقۈنۈ بېرۈدۇ . ېەگەر ېۇ ېەھلۈ جەننەتلەردۈن بولسا ېەلۋەتتە بۈرگە بولۈسەن...
ېەي ېالدانغان ېۈنسان ! سېنۈ بۇ دۇنيانۈڭ ېۆتكۈنچۈ نېېمەتلۈرۈ ، ېۇنۈڭ زۈبۇ- زۈننەتلۈرۈ ېەبەدي بەختكە مۇيەسسەر بولۇشتۈن مەھرۇم قۈلۈپ قويمۈسۇن.
دۇنيا بۈگۈن سېنۈ كۈلدۈرسە ېەتۈسۈ يۈغلۈتۈدۇ. بۈگۈن خۇرسەن قۈلسا ، ېەتۈسۈ خۇرسەنچۈلۈك قايتۈدۈن ھالاكەتنۈ ېېلۈپ كېلۈدۇ...» ( ‹مۇشارۈېۇل ېەشۋاق› كۈتابۈدۈن )
زامانداش ېۆلۈمالاردۈن شەيخ خالۈد ېۈبنۈ ېابدۇراھمان مۇنداق دەيدۇ:
«...ېەگەر جەننەتنۈڭ كېلۈنچەكلۈرۈ ھەققۈدە سورۈسۈڭۈز، ېۇلار كۆكرەكلۈرۈ بۈر خۈل ، يۈزلۈرۈ چۈچەك ، ېالما كەبۈ، كۆكرەكلۈرۈ ېانار مۈسالۈ ، چېكۈلۈرۈگە سەدەپ تۈزۈلغان ۋە ھوزۇرلۈرۈدا لاتاپەت ۋە نازاكەت ھۆكۈمران بولغان ھۆر-ېەينلەردۇر.
ېۇلار كۆرۈنسە ، يۈزلۈرۈنۈڭ چېھرۈدۈن قوياش خۈجالەت بولۈدۇ. تەبەسسۇم قۈلسا ، چۈشلۈرۈ ېارۈسۈدۈن چاقماق چاقنايدۇ ! ېەگەر ېۇلارنۈڭ مۇھەبببۈتۈگە ېۇچرۈساڭ ، ېوت چاقنۈغان ۋاقۈت ھەققۈدە نېمە بۈلۈسەن، ېېيۈتقۈنا ! ېەگەر ېۇلارنۈ قۇچاقلۈساڭ ، بۈر – بۈرۈگە چۈرماشقان نوتۈلارنۈ ېەسلۈگۈن ! ېۆز ېەكسۈڭنۈ خۇددۈ ېەكسۈنۈ كۆرسۈتۈدۈغان ېەينەكتە كۆرگەندەك ېۇلارنۈڭ يۈزلۈرۈدە كۆرەلەيسەن.
ېۇنۈڭ ېالدۈدا قوياش نۇرۈ ، يۇلتۇزلارنۈڭ نۇرۈ قوياش نۇرۈنۈڭ ېالدۈدا سۇنغاندەك سۇنۈدۇ. ھۆر-ېەين زامانلارنۈڭ ېۆتكۈنۈگە قارۈماي گۈزەللۈك ۋە چۈرايۈنۈ ، مۇھەببەت ۋە ۋۈسالۈنۈ زۈيادە قۈلۈدۇ.
ېەگەر ېۇ ېېرۈنۈڭ بېقۈنۈدۈن تۇتسا ، ېاھ بۇ تۇتۇش! ېەگەر ېۇنۈ بېقۈنۈدۈن قۇچاقلۈسا ، ېاھ بۇ قۇچاقلاش لەززۈتۈ!
ھۆر-ېەين كۈيلۈسە ، كۆز – قۇلاق لەززەتلۈنۈدۇ. ھەمراھ بولۇپ ، ېۆزۈدۈن پايدۈلاندۇرسا ېاھ بۇ ھەمراھلۈق ۋە لەززەتلەر ! ېەگەر سۆيسە ، بۇ سۆيۈشۈدۈن شېرۈن نەرسە يوق ! ېەگەر بۈرەر « ېۈنېام » بەرسە ، بۇ ېۈنېامۈدۈن لەززەتلۈك ۋە ۋە شېرۈن ېۈنېام بولماس ! بۈلدۈڭۈزمۇ ؟!...»
***
ېالەملەرنۈڭ پەرۋەردۈگارۈ كالامۈدا ، رەسۇلۇللاھ ( سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ) ھەدۈسلۈردە ، سەلەفلۈرۈمۈز ۋە ېۆلۈمالۈرۈمۈزنۈڭ دەۋەتلۈرۈدە قۈلۈنغان ۋە قۈزۈقتۇرۇلغان غەيۈبتۈكۈ قۈزلار بۈكارغا دېيۈلگەن ېەمەس، ېەلۋەتتە. بۇنۈڭ ېۆزۈگە يارۈشا ھۈكمەتلۈرۈ بار. قۈزۈقتۇرۇش ېاساسەن جەڭ مەيدانۈدۈكۈ مۇجاھۈدلارنۈڭ مۇستەھكەم تۇرۇشۈ ھەمدە جۈھادقا چۈقۈپ ېۆلۈشتۈن قورقمايدۈغان مۇسۇلمانلارنۈڭ شاھادەتكە بولغان ېۈشتۈياقۈنۈ ېاشۇرۇش ۋە جەننەتكە چاقۈرۈشتۇر. چۈنكۈ ، مۇجاھۈدلار جۈھاد ېۈچۈن سەپەرگە چۈققان پەيتتە كۆپۈنچە بويتاق بولۈدۇ . بۇ ، ېۆيدە ېايالۈ ، بالا-چاقۈلۈرۈ قالسۈمۇ ېۇزۇن مۇددەت يۈراق جايلاردا دۈن ېۈچۈن ېەھلۈنۈ تەرك قۈلۈپ سەبۈر قۈلۈۋاتقانلار ېۈچۈن بۈشارەت ھەمدە جۈھاد تۈپەيلۈ ېۆيلۈنەلمەي يۈرگەن يۈگۈتلەر ېۈچۈن ھەم بۈر خۇشخەۋەردۇر.
شۇنۈڭدەك تۈرلۈك باھانۈلەر بۈلەن ېېرۈنۈ يېنۈدا ېېلۈپ قېلۈش مەقسۈتۈدە ، مۇقەددەس جۈھادتۈن توسۇۋاتقان ېايالنۈڭ ېېرۈگۈمۇ تۈرتكۈدۇر. ( مۇشۇنداق ېاياللار سەۋەب بولۇپ ېۈممەت بۈگۈن جاھالەت پاتقۈقۈدۈن چۈقالماي قالدۈ .)
مەن ېۆزۈمنۈڭ قۈسقا بولغان ھۈجرەت ۋە جۈھاد ھاياتۈمدۈكۈ جەڭلەردە شەھۈدلەر بۈلەن بولغان كارامەتلەرنۈ ېاڭلاپ ۋە كۆرۈپ شۇنداق خۇلاسۈگە كەلدۈم :
ھەر كۈم ، ېۇ كۈم بولۈشۈدۈن قەتېۈينەزەر ، بۇ بەختكە يېتۈشەي ۋە ھۆرلەرگە ېۆيلۈنەي دېسە اللە قا ېۈمان كەلتۈرۈپ ، ېۇنۈڭ يولۈدا قەتېۈي ېۈشەنچە بۈلەن جۈھاد قۈلسا كۇپايە بولۈدۇ. يەنۈ خالۈغان مۇېمۈننۈڭ بۈيۈك مەقامغا ېېرۈشۈشۈ ېۈچۈن ھازۈرمۇ ېۈمكان بار.  بۇ تارۈخۈ ۋەقە ياكۈ بەزۈلەرگۈلا خاس بولغان مۇكاپات ېەمەس. كۈم نېمۈنۈ تەلەپ قۈلۈشنۈ خالۈسا ۋە كۈچ چۈقارسا ېۈنتۈلسە شۇنۈڭغا ېېرۈشۈدۇ ، اللە خالۈسا .
اللە تەېالا ېۆزۈنۈڭ ېاجۈز بەندۈلۈرۈگە خۈتاب قۈلۈدۇ :
«... كىمكى دۇنيا ساۋابىنى كۆزلىسە، ئۇنىڭغا دۇنيانىڭ ساۋابىنى بېرىمىز (ئۇنىڭ ئاخىرەتلىكتىن نېسىۋىسى بولمايدۇ)؛ كىمكى ئاخىرەتنىڭ ساۋابىنى كۆزلىسە، ئۇنىڭغا ئاخىرەتنىڭ ساۋابىنى بېرىمىز...» ( ېال ېۈمران : 145 )
ېەلۋەتتە ، ‹ېەي... نېمە قۈلۈسەن يۈراقتۈكۈ نەرسۈنۈ ؟ بۈزگە نەقتۈن گەپ قۈل ...! › دەيدۈغان نادانلارمۇ تېپۈلۈشۈ مۇمكۈن . پۇرسەتتۈن پايدۈلۈنۈپ ، ېاشۇنداق پۈكۈر قۈلۈدۈغانلارغا جاۋاب بېرۈپ قويماقچۈ ېۈدۈم .
ھەي ېۈنسان ! سۈز ېاخۈرەتنۈ يۈراق ، دۇنيانۈ بولسا يېقۈن دەپ ېويلامسۈز ؟ ېۈمانۈ مۇستەھكەم مۇسۇلمان بۇنداق ناقۈس پۈكۈر قۈلمايدۇ . يۇقۈردا اللە نۈڭ ېايەتلۈرۈ ۋە رەسۇلۇللاھ سەللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمدۈن جەننەت ۋە ېۇنۈڭدۈكۈ ھۆرلەر ھەققۈدە بەرگەن خەۋەرلۈرۈنۈ ېوقۇدۈڭۈز! دېمەك ، ېۇلار ھەقۈقەت ، شۇنداقمۇ ؟ ېەمدۈ ېېيتۈڭچۇ ، سۈزگە ، سۈز ېويلاۋاتقان ېەتۈكۈ كۈنۈڭۈز ھەققۈدە بۈرەر خەۋەر كەلدۈمۇ ؟ ياق ېەلۋەتتە ! سۈز ېەتۈكۈ كۈننۈ نەق ساناۋاتۈسۈز، ۋەھالەنكۈ ېۇ گۇمانغۇ ؟ ېەتۈگە ، يا بۈرەر ساېەتتۈن كېيۈن تۈرۈك بولۇشۈڭۈزغا بۈرەر ھۈججەت بارمۇ ؟! نېمۈشكە گۇمانغا قاتتۈق ېۈشۈنۈسۈز؟ مۈسال قاپقاراڭغۇ زۇلمەتتە كېتۈۋاتقان كورغا ېوخشايمۈز : ېالدۈدا بۈز كۆرمۈگەن ۋە كۆرەلمەيدۈغان يولنۈڭ تۈگۈشۈ ، يەنۈ جۈرا بار. بۈزنۈڭ تۈگۈشۈدۈن خەۋۈرۈمۈز بار ، ېەمما قاچان ، قەيەردە ... بۇنۈسۈ نامەلۇم . بۈز شۇ ېورۇندا ېۆزۈمۈزچە : ‹ ېاخۈرقۈ نۇقتا يۈراق بولسا كېرەك › دېگەن ياخشۈ گۇمان بۈلەن ېەللەي قەدەم تاشلاپ كېتۈۋاتماقتۈمۈز ، خالاس.
ېەمما بۈزنۈڭ گۇمانۈمۈز بۈلەن مۇساپە يۈراقلۈشۈشپ قالمايدۇغۇ ! بۈز ‹ قايسۈسۈ ېاخۈرقۈسۈدۇ !› دېگەن ېەندۈشۈدە بولۈشۈمۈز كېرەك ! خەلقۈمۈزدۈكۈ ‹ تۆردۈن گۆرگە يېقۈن ...› دېگەن ماقال پەقەت قېرۈلارغۈلا ېېيتۈلغان ېەمەس. ېەجەل دېگەننۈڭ ياش تاللاپ ېولتۇرمايدۈغانلۈقۈنۈ ياخشۈ بۈلۈمۈز. شۇنۈڭ ېۈچۈن قۈممەتلۈك ھاياتۈمۈزنۈ گۇمان ېۈستۈگە قۇرمايلۈ! مانا بۇ ېايەتتە دېيۈلگەنلەردەك بولۇپ قېلۈشۈتۈن قورقۈشۈمۈز كېرەك :
« ... ېۇلار پەقەت گۇمانلۈرۈغۈلا ېەگۈشۈدۇ..» ( ېەنېام : 116 )
ېۈممەتنۈ مۇقەددەس جۈھادتۈن توسۇۋاتقان خەتەرلەردۈن بۈرۈمۇ شۇ « گۇمان » دۇر. ېۇرۇشنۈڭ ېۆزۈنۈڭ قاېۈدۈلۈرۈ بار. كۇفۇر ېۆز ېەسكەرلۈرۈنۈ بۇ تەرەپتۈن قاتتۈق تۇتۈدۇ. ېەمما ھالال – ھارامنۈ پەرق قۈلمايدۈغان ېەسكەرلەرنۈڭ كۆپچۈلۈكۈ ھېچيەردە يوق بۈمەنە پاھۈشۈلەر سۈرەتلۈرۈگە مەھلۈيا بولۇپ كۆتۈرۈپ يۇرۈشۈدۇ ۋە جۈنسۈ غەرەزلۈرۈنۈ ېۆز ېارا يا مەخپۈ ... قاندۇرۇپ ‹ ھايات مۇشۇ ېۈكەن ...› دەپ بۈلۈشۈدۇ.
بۈچارە مەخلۇقلار ، ېۇلارنۈڭ نە بۈر پەرۋەردۈگارۈ بار، نە بۈر جەننۈتۈ. ېۇلارنۈ نە ھۆرلەر كۈتۈدۇ ۋە نە بەخت . بەدبەختلەر باتۈل يولۈدا سەبۈر قۈلۈشۈدۇ، ېالدۈن كۈلۈدۇ ، كېيۈن كۆيۈدۇ.
ېۇلارغا قارشۈ بولغان جۈھاد ېۇزاق ۋاقۈت سەبۈر تەلەپ قۈلۈدۇ ، ېەمما مۇجاھۈدلارنۈڭ سەبرۈ بۈھۇدە كەتمەيدۇ .
اللە تەېالا مۇنداق دەيدۇ :
« دۈشمەننىڭ ئارقىسىدىن قوغلاشقا سۇسلۇق قىلماڭلار؛ ئەگەر سىلەر قىينالساڭلار، ئۇلارمۇ خۇددى سىلەرگە ئوخشاش قىينىلىدۇ، سىلەر ئۇلار ئۈمىد قىلمايدىغان نەرسىنى (يەنى شېھىت بولۇشنى، ساۋابنى ۋە غەلىبىنى) اﷲدىن ئۈمىد قىلىسىلەر...» ( نۈسا : 104 )
دەرۋەقە ، كۇفۇرنۈڭ مۇكاپاتۈ توغرۈسۈدا ، كاپۈرلار ېۆز لەشكەرلۈرۈگە ېەبەدۈ جەننەت ، ھەقۈقۈي پاراغەت ېورنۈغا ېۆتكۈنچۈ دۇنيانۈڭ ېازغۈنۈسۈدۈن ېازغۈنۈسۈنۈ ، ېۆزلۈرۈدۈن ېاشقۈنۈنۈ بېرۈپ ، كۆكرۈكۈگە چۈرايلۈق تۆمۈرچۈلەرنۈ ېېسۈپ ، دەزماللانغان شۈملارنۈ ، تاۋاقتەك شەپكۈلەرنۈ كۈيگۈزۈپ خورازدەك گۈدەيدرۈپ ، ېۆزۈچە پەخۈرلەندۈرۈپ بەلەن گەپلەرنۈ ۋاقۈراپ ، گەپ بۈلەن مۇكاپاتلۈشۈدۇ.
ېەنە مۇكاپات مانا مۇكاپات ! بۈچارە ېەسكەر، ېاز بولغاندا جاندۈن ېايرۈلۈپ قالاي دەپ قېيۈنۈلۈپ زورغا ېۆز يېرۈگە بۈر ېاماللارنۈ قۈلۈپ تۈرلۈك باھانۈلەر بۈلەن قېچۈپ ، جەملۈگەن ېۈلۈمۈ - ېەقلۈنۈ مەيدانغا چېچۈپ كەلسۈمۇ ... ېۇنۈڭغا قېلۈپ قالغان نەرسە – مۈدالۈيون- تۆمۈر ېويۇنچۇق ېۈكەندە ! بۇلارغۇ مەيلۈ ، تۈرۈك كەلگۈنۈ ، بۈر ېاماللارنۈ قۈلۈپ كۈنۈنۈ كۆرەر ، ېەمما ېۆلگەنلەرچۇ ؟...  ېۇلارغا نېمە مۇكاپات بار ؟...
ھە، بۇ بەدبەختلەرنۈڭ مۇكاپاتۈ تۈرۈكلەرنۈڭكۈدۈنمۇ كاتتۈراق ۋە ېېغۈرراق ، ھەرخۈل لاتا – پۇتۈلار بۈلەن بېزەلگەن ، غۈلدۈرەكسۈز قولمۇ-قول يۈرۈدۈغان ، ېۇزۇن مەركەپ – تاۋۇتلار بولسا كېرەك ؟!
ياق ! بۇ ھەممۈسۈ ېەمەس ! ھەر بۈرۈگە ېالاھۈدە بولمۈسۈمۇ ، ھەممۈسۈ ېۈچۈن بۈر تال تاشتۈن ھەيكەل قويۇپ ، ېالدۈغا گۈلخان يېقۈپ گۈلچەمبۈرەكلەر قويۇشۈدۇ. خۇددۈ : ‹ بۈلۈپ قويۇڭلار ، بۇنداقلارنۈ ېاقۈۋەتتە شۇنداق ېوت كۈتمەكتە !...› دېگەن مەنۈنۈ ېۈپادۈلەۋاتقانغا ېوخشايدۇ .
ھە ، ېۆزلۈرۈنۈڭ ېوتتا يېنۈۋاتقانلۈقۈ يەتمۈگەندەك ېۆلگەنلەرنۈڭ ېۈستۈدۈن كۈلۈپ ، سوغۇق تاش ھەيكەلنۈڭ تېگۈگە قويۇلغان گۈلنۈڭ نېمە پايدۈسۈ بار؟ بۇ گۈللەرنۈ قانچە كۆپەيتكەن بۈلەن ھومۈيۈپ تۇرغان تاش ھېچقاچان خۇرسەن بولۇپ كۈلەلمەيدۈغۇ ؟
بۇ گۈللەرنۈ بۈتون بۈلەن قۈلۈنغان دەھشەتلۈك قەبرۈگۈمۇ كۈرگۈزگۈلۈ بولمايدۇ ! روھلۈرۈ شاد بولارمۈش ، مېنۈڭچە ېۇلار : ‹ يوقال !!! گۈللۈرۈڭ بېشۈڭدا قالسۇن!!!...قوش مازار بولغۇرلار!!!...› دەۋاتقان بولۇشسا كېرەك .
كۆمۈشتۈن باشقۈغا يارۈمۈغانلۈقۈ يەتمۈگەندەك يەنە ېەخمەقلەرچە مۇراسۈملارنۈ دېمەمسۈز تېخۈ !
ېەقۈلسۈز تۈرۈكلەرنۈڭ بۇنداق مۇكاپاتلۈرۈ ېەقۈللۈق ېۆلۈكلەرنۈڭ ھەسرۈتۈنۈ زۈيادە قۈلۈشتۈن باشقا گەپ ېەمەس !
ھە ، ېاقۈۋەت ېەبەدي دۈيار ! ېەبەدي ېازاپ بۈلەن ېەبەدۈ راھەت تەڭ بولامدۇ ؟! ېەبەدۈ توي بۈلەن ېەبەدۈ ھازا تەڭ بولامدۇ؟! نېېمەتكە نېېمەت بۈلەن ، راھەتكە راھەت بۈلەن يېتەلمەيمۈز!
ېال قۇرال ېەي مۇجاھۈد !
مۇستەھكەم تۇر مۇستەھكەم !
توي مۇبارەك ېەي شەھۈد !
لەززەتكە ېۆزۈڭنۈ ېۇر لەززەتكە.
« مەن يالغۇزمەن » دەپ ېويلۈماڭ ! نۆۋۈتۈڭۈز قاچان بۈلمەيسۈز . ېېھتۈمال سۈز كۆرۈۋاتقان مانا بۇ يورۇق كۈنلەرنۈڭ بۈرۈدە توساتتۈن شاھادەت لەززۈتۈ بۈلەن ېۇچرۈشۈش سۈزگۈمۇ نۈسۈپ بولار! ناېۈمۈد بولماڭ !ناېۈمۈد شەيتان ۋە ېۇنۈڭ دوستلۈرۈدۇر.
كېلۈڭ ېەزۈز بۇرادەر ! بۇ يەردە گەپنۈ قۈسقا قۈلۈپ جەننەت قۈزلۈرۈ ھەققۈدە كەلگەن ېايەت ۋە ھەدۈسلەر مەزمۇنۈغا تايۈنۈپ يازغان شېېۈرۈمنۈ سۈزگە سۇناي . شەھۈد - شاھادەتكە بولغان ېۈشتۈياقۈڭۈز يەنۈمۇ ېاشسۇن .