ئەخمەتجان ئەپەندى كىچىك ۋاقىتلىرىدا شۇ چاغلاردىكى يىتىلگەن ئۆلىمالاردىن خىلى ئەتىراپلىق دىننى بىلىم ئالغان. ئۇ رۇسلاردىن ئىدىيە ياكى ماركىسىم ئۈگەنگىنى يوق.بەلكى ھەربى تەلىم-تەربىيەدە بولغان،ئۇرۇشقىمۇ قاتناشقان.
ئەخمەتجان ئەپەندىنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرگەن چوڭلارنىڭ ئىيتىپ بىرىشىچە،شۇنداق ئالدىراش ۋاقىتلاردىمۇ نامازغا سۇسلۇق قىلمايتتى. سەپەر جەريانلىرىدىمۇ نامازنى ئۆتەپ ماڭاتتى ..

  ئەمما   ماينۇر قاسىم كىتابىدا  ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ دىننى تەلىم ئالغانلىقىنى يازماپتۇ  .  نىمىشقىكىن بىلمىدىن   ... بۇ كىتابنى 100 بەت ئوقۇپ بولدۇم .  ئەمما بۇ كىتابدىكىسى مەن بۇرۇن ئوقىغان كىتابلار  تەسۋىرىدىكى ئەخمەتجان قاسىمىغا  بارغانچە ئوخشىمايۋاتىدۇ  .  

سىز بۇنداق ئىشلاردا ئۆزىڭىزنىڭ مەيدانى، ئىتقادى ئۈچۈن خالىس ئىزدىنىشنى نىيەت قىلغان بولسىڭىز .كىتاپ ئوقىماي تىرىك شەخىسلەر بىلەن ئۇچۇرشۇڭ..ئۈچ ۋىلايەتچىلەرنىڭ تاقاتقان ئوردىن ، مىداللىرىدىكى ئىستقلال بەلگىلىرى ھەققىدە ئويلۇشۇڭ..
قالغان ئىشلار  نىيىتىڭىزگە باغلىق. ياخشى نىياتلىرىڭىزگە ئاللا مەدەتكار بولسۇن.
ئەمما ئەخمەتجان ئەپەندىنىڭ ئەتىراپلىق دىننى تەربىيە ئالغانلىقى،جۈمە خۇتبىلىرىنى مۇڭلۇنۇپ ئوتتۇرۇپ ئاڭلايدىغانلىقى ئۇ سىر ئەمەس،غۇلجىغا كىلىپ چوڭلاردىن سورىسىڭىزمۇ دەپ بىرىدۇ. ماينۇر خانىمنىڭ تىلغا ئالماسلىقى ئۇ ئەجەبلىنەرلىك ئىش ئەمەسقۇ دەيمەن.

ئەلۋەتتە    ...  ماينۇر قاسىمنىڭ قايسى مەيداندا تۇرۇپ يازغانلىقى مەلۇم  ...  ئەخمەتجان قاسىمى ھەققىدە ئانا  يۇرت رومانىدا بۇ  توغۇردا تەسۋىر  پەقەت  خەلىق ئاغزىدىكى ئەخمەتجان قاسىمىنى غايىۋىلەشتۇرىدىغان  سۆزلەر ئارىسىدا ئۇچىرايدۇ .... ئەمما ئۆزىنىڭ دىننى ساۋادىنىڭ قانچىلىكلىكى مەنچە تازا ئىنىق ئەمەس .  ھاتتاكى  ئانا يۇرت رومانىدا ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ اللەغا  شىرىك كەلتۇرگەن  سۆزلىرىمۇ كۆپ ئۇچىرايدۇ  ...  زوردۇن سابىر ئەپەندىمنىڭ بۇ كىتابنى  يېزىشتىن بۇرۇن كۆپ  سورۇنلاردا بولغانلىقى ئىنىق  ..شۇڭا  دىننى نوختىدا مەن ئەخمەتجان قاسىمىغا ياخشى باھا بەرمەيمەن  . . .  

بەلكى بۇ روماننى ئوقوپ چۈشەنگۈدەك ساپا  سىزدە  يىتىلمىگەن  ئوخشايدۇ.. ئەسەردىكى مۇختەر باي ئوبرازى ئارقىلىق خەلق ئىچىدىكى كەيپىيات يورۇتىلغان بولسا ، ئابدۇكىرىمىنىڭ ئۇنى ئىتىۋىتىشكە تاس قالغانلىقى بۇ يەردە ھىسياتقا باقمايدىغان بىر ئادالەت قىلىچىنى ئەسلىتىدۇ.. ئاندىن تىجىمەل ،ئايال مىجەز  ئادەملەرنىڭ <ئەخمەتجان روسنىڭ ،ئابدۇكىرىم يەنە بىرسىنىڭ جاسۇسى> دىگەن  گەپلىرىنى كاللىڭىزدىن يۇيىۋىتىپ ئەسەرنى قايتىدىن بىر  زىل ئوقوپ چىقسىڭىز  ئەخمەتجان ئەپەندىنىڭ سۆزلىرىنى ھەم چۈشۈنۈپ قالاسىز.. ئىشىنىڭكى تەۋھىد ئىلمىنى ئەخمەتجان ئەپەندى سىز ۋە مەندىن ياخشاراق بىلىدۇ، ئابدۇكىرىمنىڭ مىللەت سۆيگۈسى ھەر قانداق بىر ئۇيغۇردىن ئارتۇق .

قىزىل كۆۋرۈك ،ئۇيغار  قاتارلىق تورداشلار  مىنىڭ كۆڭلۈمدىكى گەپنى دەپتۇ ،
ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ  ،ئەرەپ،پارسى قاتارلىق تىللارنى بىلدىغانلىقى،مۇئاۋىن رەئىس بۇلۇپ ئۈرۈمچىگە بارغاندىن كىيىن ،تاراۋا نامزىنى ئوقۇغانلىقى ۋە سۆز قىلغانلىقى ھەققىدە ئانا يۇرت رۇمانىدا ئۇچۇر بار  .

ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇن 2قەۋەتتىكى udunbay نىڭ 2012-03-07 22:40 يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
ئۇيغۇر  تارىخىنى كۆپ ئۇقۇپ پەقەت خۇشۇم قالمىدى مۇشۇ ئادەمگە  

ئوخشاش بولۇپ قاپتىمىزمۇ نېمە

ئەينى ۋاقىتتا سۇۋىت ئىتپاقى رەھبەرلىرى شىنجاڭدىكى ھەر مىللەت خەلقىنىڭ قارىشلىق ھەركەتلىرىنى قۇللاپ ،شىڭ سىسەيگە كىيىن گۇمىنداڭغا تاقابىل تۇرۇش ئۇچۇن خەلىىققە رەھبەرلىك قىلالايدىغان قابىلىيەتلىك بىر كىشىنى ئىزدەۋاتقان ئىدى ،،ئۇلارنىڭ كۇزى تۇيۇقسىز  بىلىملىك ،ئىقتىدارلىق ئەخمەتجان قاسىمىغا چۇشتى ،ئەخمەتجان قاسىمى سۇۋىت سۇتىيالىستىك دۇلەتنىڭ بۇ قارارىدىن ۋە شاپائىتىدىن  بەكمۇ خۇش بۇلدى ۋە ئەزىزى خەلقى ئۇچۇن كۇرەش قىلىشى ئۇچۇن كەمەرنى مەھكەم باغلاپ جەڭگە ئاتلاندى،،،، --- ماھىنۇر خانىم بۇ كىتاپنى تىزراق تەرجىمە قىلىىشنى سۇيلەپ قۇيسا بۇپتىكەن،،،شىنجاڭ خەلىق نەشىرياتىغا تىلفۇن قىلىپ،،،

  ساپا  ؟   .... سىزدە  مۇنازىرە قىلغۇدەك ساپامۇ يىتىلمەپتۇ  ....  چىرايلىق پىكىرگە چىرايلىق ئاساس بىلەن جاۋاب قىلغۇلۇق  ..   سىز كىشىنىڭ زىتىگە تىگىدىغان گەپ بىلەن مۇنازىرلەشسىڭىز  قالملاشمايدۇ  .. ئەخمەتجان قاسىمىغا ھەرخىل قاراشلار بار  ...   سىز ئۇنى توسالمايسىز  ....  گەرچە ئۇ يۇرت دېشىڭىز ياكى تۇققىنىڭز بولسىمۇ  ...  سىزدە  تارىخ تەتقىت قىلىش ئەخلاقى بولسا  ئاساس  قويۇڭ  ....   بوۋايلاردىن سورا بىلىدۇ  ،،، دىگەن بىلەن ھەل بولمايدۇ  ...  
    

ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇن 18قەۋەتتىكى ejdad نىڭ 2012-03-09 23:39 يوللىغان يازمىسىغا نەقىل 14-قەۋەت (!adiyat) نىڭ يازمىسىغا :
  ساپا  ؟   .... سىزدە  مۇنازىرە قىلغۇدەك ساپامۇ يىتىلمەپتۇ  ....  چىرايلىق پىكىرگە چىرايلىق ئاساس بىلەن جاۋاب قىلغۇلۇق  ..   سىز كىشىنىڭ زىتىگە تىگىدىغان گەپ بىلەن مۇنازىرلەشسىڭىز  قالملاشمايدۇ  .. ئەخمەتجان قاسىمىغا ھەرخىل قاراشلار بار  ...   سىز ئۇنى توسالمايسىز  ....  گەرچە ئۇ يۇرت دېشىڭىز ياكى تۇققىنىڭز بولسىمۇ  ...  سىزدە  تارىخ تەتقىت قىلىش ئەخلاقى بولسا  ئاساس  قويۇڭ  ....   بوۋايلاردىن سورا بىلىدۇ  ،،، دىگەن بىلەن ھەل بولمايدۇ  ...  
    

--- خەلىق ئۇچۇن قۇربان بۇلغان  مەرھۇملار نىڭ غەيۋىتىنى قىلىشقا بۇلمايدۇ،،،،رۇھى قۇرۇنۇپ قالىدۇ،،،،،،